Interwencje tel. [phone]

STRZEŻ SIĘ
KARNYCH ODSETEK
W SKOK-U

W

marcu 2005 r. w kraju działało
aktywnie 1475 SKOK-ów. Na-

leży do nich około 1,2 mln osób –
w tym małych przedsiębiorców.
Otrzymanie kredytu w SKOK-u
przez małego przedsiębiorcę jest
zdecydowanie łatwiejsze niż w ban-
ku komercyjnym albo spółdziel-
czym. Od kilku lat kasy spółdzielcze
oferują mikroprzedsiębiorcom kre-

dyty na podjęcie działalności gospo-
darczej albo na jej rozszerzenie. Są
to w zasadzie pożyczki o niewielkiej
wysokości, do 25 tys. zł, z oprocento-
waniem zbliżonym do bankowego.
Przedsiębiorca może otrzymać kre-
dyt gotówkowy albo w rachunku
oszczędnościowo-rozliczeniowym.
Podstawowym warunkiem jest dobra
kondycja finansowa przedsiębiorcy

i deklaracja wstąpienia do SKOK-u.
Pożyczkobiorca staje się równocze-
śnie członkiem kasy, w której otrzy-
mał kredyt. Taka jest zasada. Pro-
blem pojawia się, gdy przedsiębiorca
nie ma środków na spłatę pożyczki.
SKOK zaczyna naliczać karne odset-
ki, na które zgodził się on w umowie.
W konsekwencji dług wielokrotnie
przewyższa wartość pożyczki.

Nr 114 (1479)

WTOREK

14 czerwca 2005

Gazeta Prawna

Firma

Klient

TYGODNIK WŁAŚCICIELA FIRMY

i

DZIŚ W NUMERZE

W tym ro

ku, podo

bnie ja

k w la-

tach wc

ześniejsz

ych, duża

część tu

ry-

stów sp

ędzi ur

lop w Po

lsce wyje

żdża-

jąc nad m

orze, w

góry, n

ad jez

iora.

Tam bę

dzie w

ynajm

ować d

omki, po

-

koje, row

ery i pró

bować m

iło spędz

ić

czas. Jak widać wakacje to dos

konały

pretekst do zast

anowienia się nad

tym, czy nie war

to pom

yśleć o

wła-

snym biz

nesie, ch

oćby tylk

o na jed

en

sezon. P

omysł ten jest wyjątk

owo ku-

szący. W

końcu r

ozkręcen

ie wakac

yj-

nego bizn

esu nie w

ymaga d

opełnia-

nia zb

yt wielu f

ormalności, a

i zakres

opodatk

owania działalności sezono-

wej nie jest aż t

ak skom

plikowan

y, jak

mogłob

y się wyd

awać. C

o więcej, p

o-

datnicy

mają tu c

ałkiem d

użo możli-

wości. T

rzeba t

ylko p

odjąć d

ecyzję,

co w

określone

j sytuacji jest dla nas

najkorzystnie

jsze.

Zastanów

się, jaki

rozpocząć bizn

es

Możliw

ości jest dużo. Możem

y wy-

najmo

wać pok

oje letnik

om, zająć się

handlem

obnoś

nym, s

przedażą

pa-

miątek

, możem

y także wynajmo

wać

turystom r

owery, łódki, leżaki, a

na-

wet zost

ać kier

owcą tur

ystyczne

j tak-

sówki. Je

śli posiad

amy zd

olności k

u-

linarne, możem

y także ur

uchomić

punkt gastr

onomiczn

y. Pier

wszym

zatem i

najważnie

jszym kr

okiem jest

podjęcie d

ecyzji, c

o chcemy

i co m

o-

żemy robić.

Niestet

y samo pod

jęcie decyzji nie

wystarczy

. Konieczne jest jeszcze do-

pełnien

ie kilku fo

rmalnośc

i. Ich zała-

twianie po

winniśm

y r

ozpo

w gminie. T

am zare

j

ność

alb

– rozszerzym

y jej zakres, n

p. gdy wy-

najmujem

y już po

koje, a

teraz d

odat-

kowo o

tworzym

y punkt gastr

ono-

miczn

y. Niestet

y wpis do e

widencji

działalności gos

podar

czej k

osztu

je.

Musim

y przy

gotować się na wydatek

.

Nie jest o

n aż tak du

ży, bo

wpis w

y-

nosi 1

00 zł. Niemnie

j jednak jest to

obciąż

enie dla

osoby ro

zpoczyn

ają-

cej działalność t

ym większe, że dzia-

łalność ta

być m

oże bę

dzie pro

wa-

dzona t

ylko w

sezonie letnim w

da-

nym ro

ku, a pot

em już

nie. Tylk

o wte-

dy, gd

y składa

my wnio

sek o zm

ianę

wpisu w

ewidencji (gdy n

p. rozsze-

rzam

y zakres w

cześnie

j prowadzone

j

działaln

ości), op

łata bę

dzie n

iższa.

Zapłac

imy wte

dy tylko 5

0 zł.

Prowadzenie dzia-

łalności, nawet se-

zonowej, możemy

rozpocząć dopiero

po uzysk

aniu wpi-

su do ewidencji.

Pytaj w

gminie

o ograniczenia

O wszy

stkie szc

zaws

być pr

owadzon

y, tyle że nie w

każ-

dym mie

jscu, a

tylko na

obszarac

h

wyznaczon

ych do tego celu przez

gminę i p

o uzysk

aniu sp

ecjaln

ego ze-

zwolenia. Dlatego po

winni uważać

wszyscy ci, którzy chcą handlo

wać

lodami n

p. na pl

aży.

Pomyśl, co lepsze

– ryczałt czy k

arta

Podatnicy wyk

onujący określone

rodzaje działalności sezono

wej mogą

wybrać o

podatkow

anie zry

czałtowa-

nym podatkiem dochodo

wym lub

opłac

ać pod

atek w

formie k

arty po-

datkowej. Niestet

y nie za

wsze i

nie

wszyscy

mogą sk

orzystać z

tych form

opodatk

owania. N

ie ma m

owy o do

-

konywaniu w

tym przypadk

u wybor

u

dowolnie, dykto

wanego naszym ka-

prysem. W

tym prz

ypadku

równie

ż

należy p

amiętać

o spełn

ieniu lic

z-

nych war

unków.

Na opłac

anie p

odatku w

formie r

y-

czałtu m

ogą zdec

ydować się o

soby

prowadzą

ce pozar

olniczą d

ziałaln

ość

gospoda

rczą, a

więc d

ziałalno

ść za

-

robkową wyk

onywaną w

sposób zor-

ganizo

wany i

ciągły

, prowadzoną w

e

własn

ym im

ieniu i n

a własn

y rachu-

nek, z

której uzys

kane przy

chody nie

są zalic

zane do in

nych p

rzychodów

,

jeśli w

poprzedn

im ro

ku podatk

o-

wym ob

roty firm

y nie prz

k

kwoty 2

50 000

cz

obowiąz

ek płace

nia podatk

u do 2

0

dnia n

astępnego

miesiąca

, a za gru

-

dzień podatek r

ozliczan

y jest w

ze-

znaniu r

ocznym, które s

kłada się do

31 stycznia następnego r

oku na f

or-

mularzu PIT

-28. S

tawki zr

yczałto

wa-

nego po

datku w

ynoszą

20; 17; 8

,5;

5,5 oraz 3

proc. Ż

eby dow

iedzieć

się,

jaką st

awkę zastoso

wać do określone-

go rodza

ju działa

lności, n

ależy ze

rk-

nąć do przepisó

w ust

awy o

zryczałto-

wanym podatk

u dochodo

wym od

niektóry

ch przy

chodów

osiąga

nych

przez osob

y fizyczne. T

o właśnie

w przepisach te

j ust

awy dokładnie

wskazan

o rodzaje

działa

lności i

przy-

porządk

owano im właściw

e stawki

ryczałtu

.

Na przyk

ład zapłac

imy 17 p

roc. ry-

czałtu od przy

chodó

w ze świadczo-

nych usług ho

teli (PKWiU gr

upa

55.1), świadczon

ych przez obiekt

y

noclegow

e turyst

yki oraz in

ne miej-

sca kr

ótkotrwałego zakwater

owania

(PKWiU

grupa 5

5.2). Z

kolei z

tytu-

łu działalności usługo

wej w

zakresie

handlu z

apłacim

y tylko

3 proc. r

y-

czałtu

. Podob

nie z dzia

łalności g

a-

stronom

icznej (z

wyjątkie

m przyc

ho-

dów ze s

przedaży napo

jów o

zawarto-

ści alk

oholu p

owyżej 1

,5 proc., b

o

w tym ost

atnim przypadk

u stawka r

y-

czałtu w

ynosi 8

,5 proc.).

Ponie

waż ust

awa nie mó

wi nic

o możliw

ości za

wieszenia

działa

lno-

ści pr

owadzone

j sezono

wo, można

stąd wnios

kować, że podatnicy

, któ

rzy zdecy

dują się

na opła

ku w for

mie

www

.gazetapr

awna.pl

FIRMA I K

LIENT

GAZETA

PRAWNA

NR 114 (

1479) 1

4 CZERW

CA 2005

INSTRUK

CJA

ETAP 1

ETAP 2

ETAP 3

prowadzić w 2005 r

.

działalność sezonową

Jak

WYBIERZ NAJLEPSZĄ DL

A SIEBIE FORMĘ OPODA

TKOWANIA

3

■

PRZEDSIĘBIORCA Z ŻYWCA WZIĄŁ KREDYT GOTÓWKOWY
W MIEJSCOWEJ SPÓŁDZIELCZEJ KASIE
OSZCZĘDNOŚCIOWO-KREDYTOWEJ (SKOK)
W WYSOKOŚCI 25 TYS. ZŁ

■

Z POWODU TRUDNEJ SYTUACJI FINANSOWEJ NIE MÓGŁ
SPŁACAĆ KREDYTU PRZEZ 2,5 ROKU

■

SKOK NALICZYŁ PRZEDSIĘBIORCY ODSETKI KARNE
– 80 PROC. W SKALI ROKU. ZADŁUŻENIE WZROSŁO
DO PONAD 130 TYS. ZŁ

■

PRZEDSIĘBIORCA NIE MOŻE POROZUMIEĆ SIĘ Z KASĄ,
BY ROZŁOŻYĆ DŁUG NA RATY LUB RENEGOCJOWAĆ UMOWĘ

REKLAMA

15 CZERWCA

MAPA

Tatry polskie

16 CZERWCA

MAPA

Wielkie jeziora mazurskie

Jak trafiç w najpi´kniejsze regiony Polski.

W Êrod´ i w czwartek

w Gazecie Prawnej

mapy turystyczne Polski

INSTRUKCJA

Jak prowadzić w 2005 r.
działalność sezonową

W

tym roku, podobnie jak w latach wcześniejszych,
duża część turystów spędzi urlop w Polsce, wyjeż-

dżając nad morze, w góry, nad jeziora. Tam będzie wynaj-
mować domki, pokoje, rowery i próbować miło spędzić
czas. Jak widać, wakacje to doskonały pretekst do zasta-
nowienia się nad tym, czy nie warto pomyśleć o własnym
biznesie, choćby tylko na jeden sezon. Pomysł ten jest wy-
jątkowo kuszący. W końcu rozkręcenie wakacyjnego biz-
nesu nie wymaga dopełniania zbyt wielu formalności,
a i zakres opodatkowania działalności sezonowej nie jest
aż tak skomplikowany, jak mogłoby się wydawać. Co wię-
cej, podatnicy mają tu całkiem dużo możliwości. Trzeba
tylko podjąć decyzję, co w określonej sytuacji jest dla nas
najkorzystniejsze.

4-6

PRACA W FIRMIE

Co motywuje pracownika

P

rzeciętnego Kowalskiego najbardziej w pracy moty-
wuje szef, który docenia jego sukcesy, tworzy dobrą

atmosferę i jasno wyznacza zadania. Jest to ważniejsze
nawet od pewności zatrudnienia – wynika z badań prze-
prowadzonych przez firmę szkoleniową Training Part-
ners i portal rekrutacyjny Pracuj.pl. Polska Mapa Moty-
wacji to pierwsze tak reprezentatywne dla ogółu Polaków
badanie pozamaterialnej motywacji pracowników. Prowa-
dzone było w marcu i kwietniu 2005 r. za pomocą narzę-
dzia Mapa Motywacji® opracowanego przez Training
Partners. Próba badawcza wyniosła 1572 osoby, zaś an-
kietowani byli przedstawicielami 61 przedsiębiorstw. An-
kietowani wypełniali kwestionariusz w formie elektro-
nicznej on-line, na stronach Pracuj.pl.

7

POMYSŁ NA BIZNES

Jak zostać dostawcą internetu

C

oraz więcej przedsiębiorców robi interesy w
internecie. W globalnej sieci coraz częściej sprzedaje

się produkty, usługi czy informacje. Aby jednak było to
możliwe, niezbędny jest dostęp do internetu. Najlepiej za
pomocą stałego łącza, gdyż korzystanie z modemu i
połączenia telefonicznego to już przeżytek. Za drogie i
zbyt wolne. I tu również można znaleźć pomysł na
zarobienie pieniędzy. Można zostać dostawcą internetu.
Provider, inaczej dostawca internetu, to pośrednik, który
podłącza klienta do większego operatora telekomunika-
cyjnego, a za jego pośrednictwem do ogólnoświatowej
sieci. Jest to możliwe za pomocą kabli, w szczególności
światłowodów, lub drogą radiową.

8

www.gazetaprawna.pl

FIRMA I KLIENT

GAZETA PRAWNA NR 114 (1479) 14 CZERWCA 2005

Aktualności

2

SYGNAŁY

CZYTELNIKÓW

Masz problem?

Czekamy na sygnały:

[e-mail]

MASZ PROBLEM

ZADZWOŃ

Zmiany w VAT
od czerwca br.

Marek Wojda, doradca
podatkowy z kancelarii
Baker & McKenzie
Doradztwo Podatkowe

Czeka dzisiaj w godz.
14.00–16.00 pod nr.
tel. [phone]

Jak pozyskać kapitał,
wprowadzając spółkę
na giełdę

Michał Urbanowicz, starszy
specjalista w Dziale Emitentów
Giełdy Papierów Wartościowych

Czeka dzisiaj
w godz. 12.00–15.00 pod nr.
tel. [phone].

Około 1400 małych firm będzie
mogło skorzystać z oferty fun-
duszy pożyczkowych, a następ-
ne 1100 z poręczeń finanso-
wych. Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości właśnie po-
dzieliła środki strukturalne prze-
znaczone na pomoc dla tych
przedsiębiorców, którym trud-
no otrzymać kredyt bankowy.

Środki trafiły do funduszy po-

życzkowych i poręczeniowych, któ-
re dzięki otrzymanemu dokapitali-
zowaniu zwiększą swoje możliwości
udzielania wsparcia najmniejszym
przedsiębiorcom, którzy nie mają
szans na korzystanie z typowych in-
strumentów bankowych. – Instytu-
cje, które dostały pieniądze, prowa-
dzą swoją działalność już od kilku
lat. W swojej ofercie na stałe mają
mikropożyczki i poręczenia. Ozna-
cza to, że przedsiębiorcy już teraz
mogą się udać po wsparcie, bez cze-
kania na nowe produkty. Przyznane
pieniądze nie będą oferowane w ja-
kiejś specjalnej formie – wyjaśnia
dyrektor Tomasz Sypuła, który
w Polskiej Agencji Rozwoju Przed-
siębiorczości zajmował się przydzie-
laniem dotacji.

Magdalena Wojtuch

Więcej pieniędzy
bez nowych utrudnień

KALENDARIUM PRZEDSIĘBIORCY

■

upływa

termin

◗

odprowadze-

nia do ZUS

składek na ubezpiecze-
nia społeczne i na
ubezpieczenie
zdrowotne za maj przez
płatników składek,
którzy nie są
jednostkami
budżetowymi,
zakładami budżetowymi
i gospodarstwami
pomocniczymi oraz nie
odprowadzają składek
wyłącznie za siebie

■

upływa

termin

◗

wpłaty ry-

czałtu za maj

przez podatników opo-
datkowanych podatkiem
w formie ryczałtu od
przychodów ewidencjo-
nowanych.

◗

przekazania zaliczki na

podatek dochodowy za
maj przez podatników,
którzy prowadzą księgę
przychodów i rozchodów.
Zaliczkę odprowadzają
przedsiębiorcy, którzy od
początku roku uzyskali

dochód przekraczający
kwotę 2790 zł, czyli prze-
kroczyli kwotę, która po-
woduje obowiązek płace-
nia podatku.

◗

wpłaty zaliczki na poda-

tek dochodowy za maj
od dochodów z najmu
i dzierżawy, jeżeli od po-
czątku roku przekroczyły
one 2790 zł, czyli kwotę,
która powoduje obowią-
zek płacenia podatku.

◗

przekazania zaliczki na

podatek liniowy za maj.
Uiszcza się ją bez względu
na wysokość dochodu uzy-
skanego od początku roku.

◗

odprowadzenia zaliczki

na podatek dochodowy
od wynagrodzeń pra-
cowników ze stosunku
pracy za maj, wynagro-
dzeń z pracy nakładczej
za maj oraz zasiłków
ubezpieczenia społecz-
nego.

◗

odprowadzenia zaliczki

na podatek dochodowy
za maj od wynagrodzeń
z umów zlecenia, o dzie-
ło oraz wszystkich innych
wypłat płaconych przez
pracodawców osobom
zatrudnionym w ich fir-
mach.

MPS

15

CZERWCA

2005

20

CZERWCA

2005

[e-mail]

@

22 530 40 34

Okopowa 58/72, 01-042 Warszawa

☎

✉

Biuro Reklamy: tel.: [phone],

fax [phone];

Fotoskład: Jacek Obrusiewicz, tel. [phone];

Produkcja: Elżbieta Stamler, tel. [phone]

Druk: AGORA SA Drukarnia, ul. Daniszewska 27,

03-230 Warszawa

01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72,

tel. [phone], fax [phone],

w Internecie: www.gazetaprawna.pl, e-mail: [e-mail]

Firma

i Klient

Redaktor prowadzący: Teresa Siudem, tel. [phone]

Sekretarz redakcji: Ewa Dydak, tel. [phone]

Zaginął
oddział banku

Z sygnałów kierowanych do

naszej redakcji wynika, że czy-
telnicy nie mają najlepszej opi-
nii o polskich bankach i świad-
czonych przez nie usługach.
Anna. B dowiedziała się przy-
padkiem, że nie ma już oddzia-
łu jej banku, kiedy chciała
wpłacić ostatnią ratę kredytu.
I nikt nie wiedział, co się z nim
stało. – W miejscu po banku
został tylko pusty lokal, nie by-
ło też informacji, gdzie klienci
mają się udać. Liczyłam na ja-
kieś pismo, skoro miałam
u nich konto – stwierdza. Nic
jednak takiego nie nastąpiło.

Po kilkunastu miesiącach,

z powodu niezapłacenia ostat-
niej raty do drzwi czytelniczki
zapukał komornik. Zażądał za-
płaty ostatniej niespłaconej raty
wraz z kosztami. W odnalezio-
nej, dzięki wizycie komornika,
nowej placówce banku czytel-
niczka usłyszała, iż to jej obo-
wiązkiem było dowiedzieć się,
gdzie został przeniesiony od-
dział. I z powodu swojego zanie-
dbania musi pokryć dodatkowe
koszty. – Nie wierzyłam w to, co
słyszę, ja miałam szukać banku?
Jestem gotowa w każdej chwili
zapłacić zaległą ratę z należny-
mi odsetkami, ale żadnych ko-
morników opłacać nie będę –
denerwuje się czytelniczka.

Na szczęście nie wszyscy po-

dzielają stanowisko pracowni-
ka banku. Arbiter bankowy, do
którego czytelniczka skierowa-
ła się po poradę stwierdził, że
zamieszaniu jest bez wątpienia
winny bank i polecił oddać
sprawę na drogę postępowania
polubownego.

Piotr Polański

Abonament rtv

◗

Ustawa z dnia

21 kwietnia 2005 r.
o opłatach abona-

mentowych (Dz.U. nr 85, poz.
728) z wyjątkiem art. 6 ust. 3,
który wchodzi w życie po upływie
3 miesięcy od dnia ogłoszenia, tj.
17 sierpnia 2005 r.

Maksymalna miesięczna

opłata za używanie odbiornika
radiowego ma wynosić 0,7
proc. minimalnego wynagro-
dzenia za pracę, a za używanie
radia i telewizji – 2,2 proc.
Oznacza to maksymalnie 6 zł
opłaty za radio i 18,80 zł – za
radio i telewizję. Ostatecznie
o tym, ile wynosić będzie opła-
ta, zdecyduje Krajowa Rada Ra-
diofonii i Telewizji w swoim
rozporządzeniu. Tak jak obec-
nie, osoby fizyczne płacić będą
jeden abonament, niezależnie
od tego, ile odbiorników mają
w domu. Firmy płacą za każdy
posiadany odbiornik rtv.
W przypadku stwierdzenia uży-
wania niezarejestrowanego od-
biornika grozi kara w wysoko-
ści 30-krotnej miesięcznej opła-
ty abonamentowej.

Rybołówstwo

◗

Ustawa z dnia

6

maja 2005 r.

o zmianie ustawy

o rybołówstwie (Dz.U. nr 96, poz.
807)

Możliwe będzie przekazywa-

nie tzw. kwot połowów ryb
przyznanych Polsce na Bałtyku
między armatorami, co ma
przyczynić się do lepszego ich
wykorzystania. Przekazywanie
kwot będzie się odbywało za
pośrednictwem ministra rolnic-
twa, na wspólny wniosek zain-
teresowanych armatorów. Nie
będzie możliwe handlowanie
kwotami przez armatorów, po-
nieważ są one przyznawane nie-
odpłatnie.

mk

16

CZERWCA

2005

17

CZERWCA

2005

■

Punkt Informacyjny MGiP, ul. Wspólna 2/4, 00-921 Warszawa, tel. [phone] (22) 693-43-88 , www.funduszestrukturalne.gov.pl e-mail: [e-mail]

KTO MA ŚRODKI NA POŻYCZKI I PORĘCZENIA

◗

Środki na mikropożyczki dostało 20 funduszy: Lubelska Funda-

cja Rozwoju – Agencja Rozwoju Regionalnego, Fundacja Rozwo-
ju Regionu Pierzchnica, Mazowiecki Regionalny Fundusz Pożycz-
kowy Sp. z o.o., Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa,
Działdowska Agencja Rozwoju SA, Polska Fundacja Przedsiębior-
czości, Fundacja Wspierania Przedsiębiorczości Regionalnej, Pol-
ska Fundacja Przedsiębiorczości – subregionalne Fundusze Po-
życzkowe Wielkopolska Północ i „Kujawiak”, Fundacja Rozwoju
Śląska oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych, Rudzka Agencja Roz-
woju Inwestor Sp. z o.o, Fundacja Rozwoju Regionu Łukta, Sto-
warzyszenie Bielskie Centrum Przedsiębiorczości, Fundacja Roz-
woju Gminy Zelów, Koneckie Stowarzyszenie Wspierania Przed-
siębiorczości, Inicjatywa Mikro Sp. z o.o., Fundacja Rozwoju Re-
gionu Rabka, Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego SA,
Wielkopolska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Sp. z o.o.

◗

Większymi środkami na poręczenia dysponuje 15 funduszy:

Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń: Kredytowych Sp. z o.o.,
Lubelski Fundusz Poręczeń Sp. z o.o., Bielski Fundusz Poręczeń
Sp. z o.o., Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o.,
Kujawsko-Pomorski Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o.,
Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego SA, Mazowiecki
Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o., Śląski Regionalny
Fundusz Poręczeniowy Sp. z o.o., Zachodniopomorski Regional-
ny Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o., Agencja Rozwoju
Lokalnego SA, Fundusz Wspierania Rozwoju Gospodarczego
Miasta Szczecina Sp. z o.o., Działdowska Agencja Rozwoju SA,
Nidzicka Fundacja Rozwoju „Nida”, Warmińsko-Mazurski Fun-
dusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o.

BĘDĄ
OBOWIĄZYWAŁY

GAZETA PRAWNA NR 114 (1479) 14 CZERWCA 2005

FIRMA I KLIENT

H

enryk M. z Żywca posiadał
zdolność kredytową przy
podpisywaniu umowy

o udzieleniu kredytu. Został człon-
kiem SKOK-u, zaczął opłacać skład-
ki członkowskie po 20 zł miesięcz-
nie, wykupił udział i wkład człon-
kowski, jak przewiduje regulamin
udzielania kredytu. Otrzymał kredyt
w wysokości 25 zł, z oprocentowa-
niem preferencyjnym 12 proc.
w skali roku. Podpisał także, co
w umowie było zaznaczone niewiel-
kim drukiem, zapis, że w przypadku
nieterminowego spłacania, SKOK
może zażądać odsetki karne od po-
życzonego kapitału. Może też zażą-
dać zwrotu kredytu od poręczycieli.
Po kilku miesiącach od otrzymania
kredytu Henryk M. popadł w kłopo-
ty finansowe i nie stać go było na za-
płatę co miesiąc niewielkich rat po-
życzkowych. Jak twierdzi, nieświa-
domie przyjął na siebie obowiązek
zapłaty odsetek karnych. Te odsetki
to aż 80 proc. w skali roku. Pożycz-
kodawca nie przystał na renegocjo-
wanie umowy kredytowej.

Inaczej niż banki

Spółdzielcze Kasy Oszczędno-

ściowo-Kredytowe działają na in-
nych zasadach niż pozostałe insty-
tucje pożyczkowe. Ich członkami
mogą być osoby fizyczne, (także
prowadzące działalność gospodar-
czą) połączone ze SKOK-iem wię-
zią o charakterze zawodowym lub
organizacyjnym. Kasy przyjmują od
swoich członków depozyty oraz
udzielają im pożyczek i kredytów.
Okres, na jaki jest udzielany kredyt,
to zazwyczaj 36 miesiecy. Kredyty
udzielane są do 30 tys. zł.

Decyzja zależy od kasy

Podobnie jak w bankach, także

i w SKOK-ach istnieją tzw. trudne
kredyty, które są zagrożone, kredy-
tobiorcy ich nie spłacają regularnie
albo w ogóle. Mimo że wskaźnik tak
nietrafionych pożyczek jest stosun-
kowo niższy niż w bankach, to jed-

nak jest już bliski 14 proc. udzielo-
nych kredytów.

Nietrafiony kredyt miał, podob-

nie jak przedsiębiorca z Żywca, tak-
że inny właściciel małej firmy produ-
kującej fotele i kosze z wikliny Ste-
fan J. z Hajnówki (Podlaskie). Ale
czując jeszcze przed powstaniem
kryzysu w mikroprzedsiębiorstwie,
że jego sytuacja finansowa w firmie
może ulec znacznemu pogorszeniu,
pospieszył na rozmowy z przedsta-
wicielem miejscowego SKOK-u, któ-
remu był winien 18 tys. zł. Sytuacja
w jego firmie pogorszyła się, ponie-
waż z jego produktów zrezygnował
jeden z głównych odbiorców nie-
mieckich. Przedstawiciel SKOK-u
w porozumieniu z centralą kasy
uzgodnił, że na 6 miesięcy pożyczko-
dawca zawiesi spłacanie rat kapitało-
wych i odsetkowych. Stefanowi J.
udzielono więc półrocznej prolonga-
ty na spłatę długu. Przedsiębiorca
w tym czasie zobowiązał się poszu-
kać nowego odbiorcy poprzez zapy-
tania ofertowe adresowane bezpłat-
nie przez sieć 14 oddziałów polskich
Euro Info Centre. Po 5 miesiącach
Stefanowi J. udało się. Podpisał
umowę z czeskim odbiorcą, który
będzie eksportować wyroby z wikli-
ny na rynek austriacki.

W ostateczności egzekucja

Gdy rozmowy dotyczące restruk-

turyzacji zadłużenia nie powiodą
się, to spór między SKOK-iem a je-
go członkiem rozstrzyga Spółdziel-
czy Arbitraż Konsumencki (SAK),
w zakresie roszczeń pieniężnych
z tytułu niewykonania lub nienależy-
tego wykonania przez kasę czynno-
sci statutowych. Warunkiem roz-
strzygnięcia przez SAK jest uprzed-
nie wyczerpanie drogi postępowa-
nia reklamacyjnego lub brak odpo-
wiedzi na reklamacje w terminie 30
dni od dnia złożenia. Formą rekla-
macji może np. być próba renego-
cjowania warunków umowy
ze

SKOK-iem. Postępowaniem

przed SAK mogą zostać objęte spo-

ry powstałe po 1 października
2002 r., w których wartość przed-
miotu sporu nie jest jednak wyższa
niż 8 tys. zł. Wniosek o rozpatrzenie
sporu wnosi się na piśmie.

Orzeczenie arbitra jest dla kasy

ostateczne. SKOK obowiązany jest
wykonać orzeczenie w ciągu 14 dni
od otrzymania wypisu orzeczenia.
Zasady działania SAK są opubliko-
wane na stronach internetowych
pod adresem www.skok.pl.

Przy KSKOK działają także

Ośrodki Doradztwa Finansowego
i Konsumenckiego (ODFIK). Z ich
porady skorzystał Sławomir Z. z Ka-

towic, właściciel małego sklepu spo-
żywczo-warzywniczego. Półtora ro-
ku temu pożyczył w miejscowym
SKOK-u 7,5 tys. zł na kapitalny re-
mont swojego sklepu. Po remoncie
myślał, że jego sytuacja znacznie po-
prawi się. Ale było odwrotnie, klien-
tów było coraz mniej, mniejsze były
też obroty i zarobek. Spłata zadłuże-
nia była zagrożona. Dodatkowo Sła-
womir Z. był zadłużony w banku ko-
mercyjnym z tytułu tzw. pożyczki
w rachunku firmowym.

Doradca z katowickiego ODEFI-

K-u pomógł przedsiębiorcy wyjść
z matni zadłużenia. Przede wszyst-

kim zaproponował, by najpierw po-
szedł do SKOK-u, któremu był wi-
nien dwa razy wiecej niż w banku
i dlatego że zadłużenie bankowe
mogło jeszcze poczekać 7 miesięcy,
a przedsiebiorca płacił tylko odsetki
z korzystania z pożyczonych pienię-
dzy. Ale niestety miejscowy SKOK
nie poszedł na rękę przedsiębiorcy.
Przedsiębiorca więc za pomocą do-
radcy z ODEFIK-u skierował spra-
wę do SAK-u z prośbą o rozłożenie
spłaty rat na korzystniejsze warunki.
Orzeczenie SAK-u było na korzyść
przedsiębiorcy.

Andrzej Okrasiński

Strzeż się karnych odsetek w SKOK-u

■

Można renegocjować umowy

Witold Wołynie, dyrektor marketingu
SKOK PIAST

Istnieje możliwość zrestrukturyzowania zadłużenia,

w przypadku gdy po zaciągnięciu zobowiązania, na sku-
tek okoliczności niezależnych od członka SKOK-u, jego
sytuacja finansowa pogarsza się w sposób, który unie-
możliwia obsługę zadłużenia na pierwotnych warun-
kach, ale on sam posiada wolę i możliwości spłaty za-
dłużenia na innych warunkach, które w wystarczający
sposób zabezpieczają interesy SKOK-u.

W niektórych kasach (np. SKOK Piast) warunkiem

renegocjacji umowy pożyczkowej zawartej na działal-
ność gospodarczą jest przygotowanie i wdrożenie przez
pożyczkobiorcę realnego programu naprawczego, któ-
rego efektem ma być poprawa finansowa i majątkowa
pożyczkobiorcy. Wdrożenie takiego programu umożli-
wia dokonanie restrukturyzacji zadłużenia w SKOK-u
i dostosowanie nowych zasad spłaty zadłużenia do moż-
liwości finansowych pożyczkobiorcy.

■

Doradztwo finansowe

Mariusz Wielebski, Dział Marketingu
Krajowej Spółdzielczej Kasy
Oszczędnościowo-Kredytowej

Gdy pożyczkobiorca nie spłaca rat pożyczki,

SKOK podejmuje dwukrotną próbę kontaktu telefo-
nicznego z nim (zaraz po powstaniu przetermino-
wania oraz po wypowiedzeniu umowy pożyczko-
wej), wysyła dwa wezwania do zapłaty oraz osta-
teczne wypowiedzenie umowy pożyczkowej. W każ-
dym z pism członek SKOK-u otrzymuje 7-dniowy
okres umożliwiający mu spłatę zaległych rat i po-
wrót do normalnego harmonogramu spłat, a co za
tym idzie – wstrzymanie dalszych działań windyka-
cyjnych. Ponadto, na każdym etapie przetermino-
wania istnieje możliwość restrukturyzacji zadłuże-
nia na wniosek członka SKOK-u. Pożyczkobiorca
może skorzystać z bezpłatnej pomocy Ośrodków Do-
radztwa Finansowego i Konsumenckiego prowadzo-
nych przez SKEF.

SKOK-i chętnie udzielają pożyczek na rozkręce-
nie małego biznesu i przedsiębiorcy chętnie
z tego korzystają, jednak kasy – podobnie jak
banki – gdy klient nie spłaca pożyczki, o dług
upominają się zdecydowanie.

3

Interwencje

tel. [phone]

EKSPERCI WYJAŚNIAJĄ

Stan faktyczny

Co robić

■

Henryk M. nie był w stanie spłacić kredytu z powodu pogorszenia się
jego sytuacji finansowej. Po 2,5 roku niespłacania jego dług był
ponad pięć razy większy, niż pożyczył w miejscowym SKOK-u.

■

Powinien skorzystać z bezpłatnego poradnictwa ODFIK-u. Następnie
jeszcze raz spróbować porozmawiać z przedstawicielem centrali SKOK-u
i przedstawić swój plan naprawczy. W ostateczności może skierować
sprawę do sądu.

Redaktor Andrzej Okrasiński

z „Gazety Prawnej”
czeka na Państwa telefony

[e-mail]

@

22 530 40 34

Okopowa 58/72, 00-85 Warszawa

☎

✉

Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędniościowo-Kredytowa, ul. Władysława IV 22, 81-743 Sopot, tel. [phone], fax [phone], e-mail: [e-mail] www: //www.skok.pl

REKLAMA

W tym roku, podobnie jak w la-

tach wcześniejszych, duża część tury-
stów spędzi urlop w Polsce wyjeżdża-
jąc nad morze, w góry, nad jeziora.
Tam będzie wynajmować domki, po-
koje, rowery i próbować miło spędzić
czas. Jak widać wakacje to doskonały
pretekst do zastanowienia się nad
tym, czy nie warto pomyśleć o wła-
snym biznesie, choćby tylko na jeden
sezon. Pomysł ten jest wyjątkowo ku-
szący. W końcu rozkręcenie wakacyj-
nego biznesu nie wymaga dopełnia-
nia zbyt wielu formalności, a i zakres
opodatkowania działalności sezono-
wej nie jest aż tak skomplikowany, jak
mogłoby się wydawać. Co więcej, po-
datnicy mają tu całkiem dużo możli-
wości. Trzeba tylko podjąć decyzję,
co w określonej sytuacji jest dla nas
najkorzystniejsze.

Zastanów się, jaki
rozpocząć biznes

Możliwości jest dużo. Możemy wy-

najmować pokoje letnikom, zająć się
handlem obnośnym, sprzedażą pa-
miątek, możemy także wynajmować
turystom rowery, łódki, leżaki, a na-
wet zostać kierowcą turystycznej tak-
sówki. Jeśli posiadamy zdolności ku-
linarne, możemy także uruchomić
punkt gastronomiczny. Pierwszym
zatem i najważniejszym krokiem jest
podjęcie decyzji, co chcemy i co mo-
żemy robić.

Niestety samo podjęcie decyzji nie

wystarczy. Konieczne jest jeszcze do-
pełnienie kilku formalności. Ich zała-
twianie powinniśmy rozpocząć
w gminie. Tam zarejestrujemy działal-
ność albo, jeśli już taką prowadzimy

– rozszerzymy jej zakres, np. gdy wy-
najmujemy już pokoje, a teraz dodat-
kowo otworzymy punkt gastrono-
miczny. Niestety wpis do ewidencji
działalności gospodarczej kosztuje.
Musimy przygotować się na wydatek.
Nie jest on aż tak duży, bo wpis wy-
nosi 100 zł. Niemniej jednak jest to
obciążenie dla osoby rozpoczynają-
cej działalność tym większe, że dzia-
łalność ta być może będzie prowa-
dzona tylko w sezonie letnim w da-
nym roku, a potem już nie. Tylko wte-
dy, gdy składamy wniosek o zmianę
wpisu w ewidencji (gdy np. rozsze-
rzamy zakres wcześniej prowadzonej
działalności), opłata będzie niższa.
Zapłacimy wtedy tylko 50 zł.

Prowadzenie dzia-

łalności, nawet se-

zonowej, możemy

rozpocząć dopiero

po uzyskaniu wpi-

su do ewidencji.

Pytaj w gminie
o ograniczenia

O wszystkie szczegóły powinniśmy

zawsze pytać w naszej gminie. To
właśnie tam powinniśmy zapytać
m.in. o takie rzeczy, jak to, czy nie
zostały wyznaczone jakieś specjalne
miejsca, gdzie może być prowadzony
drobny handel. Pytajmy też o to, czy
nasza gmina nie ustanowiła jakichś
ograniczeń związanych z prowadze-
niem określonego rodzaju działalno-
ści. Unikniemy w ten sposób poten-
cjalnych kłopotów. Pytanie o takie
szczegóły ma swoje uzasadnienie.
Okazuje się bowiem, że pewne rodza-
je działalności obarczone są koniecz-
nością spełnienia dodatkowych wa-
runków. Dotyczy to np. prowadzenia
handlu obwoźnego i tzw. sprzedaży
z ręki. W tym przypadku obowiązują
określone wymagania sanitarne, któ-
re trzeba spełnić. Wszyscy zaintere-
sowani tą formą działalności powinni
sprawdzić zatem, jakie wymagania hi-
gieniczne i sanitarne obowiązują
w handlu obwoźnym, zwłaszcza gdy
dotyczy to środków spożywczych. Na
przykład handel obwoźny (lodami,
watą cukrową, kanapkami itp.) może

być prowadzony, tyle że nie w każ-
dym miejscu, a tylko na obszarach
wyznaczonych do tego celu przez
gminę i po uzyskaniu specjalnego ze-
zwolenia. Dlatego powinni uważać
wszyscy ci, którzy chcą handlować
lodami np. na plaży.

Pomyśl, co lepsze
– ryczałt czy karta

Podatnicy wykonujący określone

rodzaje działalności sezonowej mogą
wybrać opodatkowanie zryczałtowa-
nym podatkiem dochodowym lub
opłacać podatek w formie karty po-
datkowej. Niestety nie zawsze i nie
wszyscy mogą skorzystać z tych form
opodatkowania. Nie ma mowy o do-
konywaniu w tym przypadku wyboru
dowolnie, dyktowanego naszym ka-
prysem. W tym przypadku również
należy pamiętać o spełnieniu licz-
nych warunków.

Na opłacanie podatku w formie ry-

czałtu mogą zdecydować się osoby
prowadzące pozarolniczą działalność
gospodarczą, a więc działalność za-
robkową wykonywaną w sposób zor-
ganizowany i ciągły, prowadzoną we
własnym imieniu i na własny rachu-
nek, z której uzyskane przychody nie
są zaliczane do innych przychodów,
jeśli w poprzednim roku podatko-
wym obroty firmy nie przekroczyły
kwoty 250 000 euro. Kwotę tę przeli-
cza się na walutę polską według śred-
niego kursu euro ogłoszonego przez
NBP z dnia 1 października poprze-
dzającego rok podatkowy. Aby sko-
rzystać z tej formy opodatkowania,
należy złożyć pisemne oświadczenie
naczelnikowi urzędu skarbowego wła-
ściwemu ze względu na miejsce za-
mieszkania podatnika. Oświadczenie
– w przypadku działających podatni-
ków – należy złożyć do 20 stycznia
roku podatkowego (ale tylko w przy-
padku zmiany formy opodatkowania,
np. z zasad ogólnych na ryczałt),
a w przypadku podatników rozpoczy-
nających działalność gospodarczą
w trakcie roku podatkowego – nie
później niż w dniu uzyskania pierw-
szego przychodu.

W przypadku opodatkowania ry-

czałtem przedsiębiorca jest zobowią-
zany prowadzić dla każdego roku po-
datkowego ewidencję przychodów
oraz wykaz środków trwałych oraz
wartości niematerialnych i prawnych,
a także ewidencję wyposażenia, jak
też posiadać i przechowywać dowody
zakupu towarów i materiałów.

W przypadku ryczałtu od przycho-

dów ewidencjonowanych istnieje

obowiązek płacenia podatku do 20
dnia następnego miesiąca, a za gru-
dzień podatek rozliczany jest w ze-
znaniu rocznym, które składa się do
31 stycznia następnego roku na for-
mularzu PIT-28. Stawki zryczałtowa-
nego podatku wynoszą 20; 17; 8,5;
5,5 oraz 3 proc. Żeby dowiedzieć się,
jaką stawkę zastosować do określone-
go rodzaju działalności, należy zerk-
nąć do przepisów ustawy o zryczałto-
wanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych
przez osoby fizyczne. To właśnie
w przepisach tej ustawy dokładnie
wskazano rodzaje działalności i przy-
porządkowano im właściwe stawki
ryczałtu.

Na przykład zapłacimy 17 proc. ry-

czałtu od przychodów ze świadczo-
nych usług hoteli (PKWiU grupa
55.1), świadczonych przez obiekty
noclegowe turystyki oraz inne miej-
sca krótkotrwałego zakwaterowania
(PKWiU grupa 55.2). Z kolei z tytu-
łu działalności usługowej w zakresie
handlu zapłacimy tylko 3 proc. ry-
czałtu. Podobnie z działalności ga-
stronomicznej (z wyjątkiem przycho-
dów ze sprzedaży napojów o zawarto-
ści alkoholu powyżej 1,5 proc., bo
w tym ostatnim przypadku stawka ry-
czałtu wynosi 8,5 proc.).

Ponieważ ustawa nie mówi nic

o możliwości zawieszenia działalno-
ści prowadzonej sezonowo, można
stąd wnioskować, że podatnicy, któ-
rzy zdecydują się na opłacanie podat-
ku w formie ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych, a prowadzą ta-
ką działalność, nie będą po prostu
wpłacali podatku za miesiące, za któ-
re nie osiągają przychodów, a podsu-
mowania dokonają w zeznaniu rocz-
nym (PIT-28).

Ryczałt od przychodów ewidencjo-

nowanych, podobnie zresztą jak inne
formy opodatkowania, posiada tyleż
samo zalet, co wad. Wybierając ry-
czałtową formę opodatkowania, po-
zbawiamy się możliwości wspólnego
rozliczenia z małżonkiem. Na tym
jednak nie koniec. Nie mamy też
możliwości zaliczenia określonych
wydatków do kosztów uzyskania
przychodów, przez co nie możemy

www.gazetaprawna.pl

FIRMA I KLIENT

GAZETA PRAWNA NR 114 (1479) 14 CZERWCA 2005

INSTRUK

CJA

ETAP 1

ETAP 2

ETAP 3

Wszyscy zainteresowani

prowadzeniem działal-
ności sezonowej muszą
pamiętać o jednej istot-
nej zasadzie – jeśli chcą
świadczyć usługi letni-
kom, w większości przy-
padków będą skazani sa-
mi na siebie. A to ozna-
cza, że nikt nie pomoże
im w załatwianiu formal-
ności. Wszystkiego będą
musieli dopilnować sa-
mi, w tym także termi-
nów, w jakich muszą po-
wiadomić organy podat-
kowe o pewnych zdarze-
niach czy też wpłacić na-
leżny podatek.

PAMIĘTAJ

Gdy działający przedsię-

biorca (np. wynajmujący
pokoje w małym hoteli-
ku) nie dokona wyboru
formy opodatkowania do
20 stycznia roku podat-
kowego – przyjmuje się,
że wybrał tę formę opo-
datkowania, z której ko-
rzystał w poprzednim ro-
ku podatkowym.

PAMIĘTAJ

prowadzić w 2005 r.
działalność sezonową

Jak

WYBIERZ NAJLEPSZĄ DLA SIEBIE FORMĘ OPODATKOWANIA

GAZETA PRAWNA NR 114 (1479) 14 CZERWCA 2005

FIRMA I KLIENT

www.gazetaprawna.pl

5

zmniejszyć podstawy opodatkowania.
Tym samym nie ma możliwości pokry-
cia ewentualnych strat, jakie możemy
ponieść. Z drugiej jednak strony pła-
cąc ryczałt jesteśmy w stanie określić
wielkość płaconego podatku w po-
szczególnych miesiącach, wiedząc na
jakiego rzędu przychody możemy li-
czyć. Dużym plusem jest też to, że nie
trzeba składać comiesięcznych dekla-
racji. W przypadku ryczałtu jest też
mniej skomplikowana księgowość niż
przy zasadach ogólnych.

Inną formą opodatkowania, z której

mogą skorzystać podatnicy, jest opła-
canie podatku w formie karty podat-
kowej. Niestety z tej formy opodatko-
wania nie skorzystają też wszyscy,
a tylko ci podatnicy, którzy spełniają
określone warunki.

Z karty podatkowej mogą skorzy-

stać osoby fizyczne prowadzące sa-
modzielnie działalność gospodarczą
oraz spółki cywilne osób fizycznych.
Warto też – przed dokonaniem wybo-
ru – sprawdzić, czy podatnik spełnia
kryterium branżowe wynikające z za-
łącznika nr 3 do ustawy i jego 12 ta-
bel. Znalazły się tam m.in. działalność
usługowa w zakresie handlu detalicz-
nego żywnością, napojami, wyrobami
tytoniowymi oraz kwiatami, działal-
ność usługowa w zakresie handlu de-
talicznego artykułami nieżywnościo-
wymi (z pewnymi wyłączeniami),
działalność w zakresie sprzedaży do-
mowych posiłków w mieszkaniach
z wyłączeniem sprzedaży napojów al-
koholowych o zawartości powyżej 1,5
proc. alkoholu uzależniona od ilości
posiłków i liczby mieszkańców miej-
scowości, w której wykonywane są
usługi, działalność w zakresie usług tu-
rystycznych, wynajmowania pokoi go-
ścinnych, a także działalność gastro-
nomiczna z wyłączeniem sprzedaży
napojów alkoholowych o zawartości

powyżej 1,5 proc. alkoholu – w tym
sprzedaż lodów z automatu oraz dzia-
łalność w zakresie usług transporto-
wych wykonywanych przy użyciu jed-
nego pojazdu (w czterech ścisłych
specjalnościach).

Karta podatkowa to prosta i w su-

mie dosyć atrakcyjna forma opodatko-
wania. Podatnicy opodatkowani w ten
sposób zwolnieni są z obowiązku pro-
wadzenia ksiąg, składania zeznań
rocznych, a także deklaracji o wysoko-
ści uzyskanych dochodów i wpłacania
zaliczek na podatek dochodowy.

Aby skorzystać z tej formy opodat-

kowania, musimy złożyć wniosek o za-
stosowanie opodatkowania w tej for-
mie. Termin złożenia wniosku uzależ-
niony jest od tego, czy rozpoczynamy
działalność gospodarczą w trakcie ro-
ku podatkowego (tu wniosek należy
złożyć przed rozpoczęciem działalno-
ści), czy też działalność już prowadzi-
liśmy, ale chcemy zmienić formę opo-
datkowania (wtedy wniosek należy
złożyć do 20 stycznia). Podatnicy,
którzy prowadzili działalność w la-
tach poprzednich i płacili kartę podat-
kową, nie muszą składać takiego
wniosku, jeśli chcą być opodatkowani
nadal w tej formie. W ich przypadku
nic się nie zmienia.

Stawka podatku w formie karty po-

datkowej jest stawką miesięczną i –
w zależności od rodzaju działalności
– ma charakter ściśle określonej kwo-
ty pieniężnej, kwoty pieniężnej mno-
żonej przez ilość (np. godzinę),
dwóch kwot określających maksimum
lub minimum podatku. Kwota stawki
karty podatkowej jest też uzależniona
od liczby zatrudnianych osób oraz
liczby mieszkańców miejscowości,
w której znajduje się siedziba podatni-
ka (liczbę mieszkańców ustala się na
31 grudnia poprzedniego roku podat-
kowego).

Podatnicy mogą zdecydować się

także na opodatkowanie dochodów
uzyskiwanych z działalności sezono-
wej 19-proc. podatkiem liniowym.

Zastanów się, czy
płacić podatek
według skali

Podatnicy prowadzący działalność

sezonową mogą także – jeśli nie zde-
cydują się na wybór innej formy opo-
datkowania – opłacać podatek na za-
sadach ogólnych, czyli według obo-
wiązującej skali podatkowej. Wtedy
podatek płacony jest według skali po-
datkowej (19, 30 lub 40 proc. w zależ-
ności od wielkości dochodu). W tym
przypadku dochód ustalany jest na
podstawie księgi przychodów i roz-
chodów. Podatnik sam oblicza zalicz-
ki na podatek za poszczególne miesią-
ce i do 20 dnia następnego miesiąca
składa deklaracje PIT-5. Za grudzień
zaliczka płacona jest w wysokości za-
liczki za listopad w terminie do 20
grudnia (bez konieczności składania
PIT-5). Rozliczenie podatku następu-
je poprzez złożenie zeznania roczne-
go do 30 kwietnia następnego roku.

Dla podatników, którzy chcą sko-

rzystać z opodatkowania swoich do-
chodów według stawek obowiązującej
skali podatkowej, ważna może okazać
się informacja dotycząca zwolnienia
niektórych dochodów z podatku. Po-
datku nie muszą zatem płacić podat-
nicy uzyskujący dochody z wynajmu
pokoi gościnnych, w

budynkach

mieszkalnych położonych na terenach
wiejskich w gospodarstwie rolnym,
osobom przebywającym na wypo-
czynku oraz dochody uzyskane z tytu-
łu wyżywienia tych osób. Jest tylko je-
den warunek. Liczba wynajmowa-
nych pokoi nie może przekraczać 5.
Jeśli zatem – nawet sezonowo – chce-
my wynajmować więcej niż 5 pokoi,
musimy liczyć się z koniecznością za-
płacenia podatku.

Sprawdź, ile wyniesie
podatek
od nieruchomości

Osoby wynajmujące letnikom po-

koje często mają kłopoty z prawidło-
wym zakwalifikowaniem posiada-
nych przez nie obiektów. Nie wiedzą,
czy traktować je tak, jak obiekty wy-
korzystywane w działalności gospo-
darczej, czy też nie. A prawidłowa
kwalifikacja ma niebagatelne znacze-
nie dla obciążeń podatkiem od nieru-
chomości.

Prowadzenie działalności sezono-

wej może łączyć się z obowiązkiem
zapłacenia podatku od nieruchomo-
ści. W końcu wynajmowanie pokoi

letnikom to nic innego, jak udostęp-
nianie im nieruchomości, a od nieru-
chomości należy zapłacić podatek.
Co do zasady opodatkowaniu podat-
kiem od nieruchomości podlegają
nieruchomości lub obiekty budowla-
ne takie jak: grunty, budynki lub ich
części, a także budowle lub ich części
związane z prowadzeniem działalno-
ści gospodarczej. W zależności od te-
go, czy nieruchomość zostanie za-
kwalifikowana do związanej z prowa-
dzeniem działalności gospodarczej,
czy nie – podatnik zapłaci różne
stawki podatku. Oczywiście będą
one odpowiednio wyższe w przypad-
ku, gdy nieruchomość związana jest
z prowadzeniem działalności gospo-
darczej.

Stawki podatku od nieruchomości

określa rada gminy w drodze uchwały.
Stawki te nie mogą jednak przekro-
czyć kwot określonych w ustawie
o podatkach i opłatach lokalnych.
Z przepisów tej ustawy wynika wyraź-
nie, że stawki podatku od gruntów
związanych z prowadzeniem działal-
ności gospodarczej, bez względu na
sposób zakwalifikowania w ewidencji
gruntów i budynków, wynoszą nie wię-
cej niż 0,66 zł od 1 mkw. powierzch-
ni. Natomiast wysokość stawek podat-
ku od nieruchomości od budynków
lub ich części wynosi:

◗

0,54 zł od 1 mkw. – przy budynkach
mieszkalnych,

◗

17,98 zł od 1 mkw. powierzchni
użytkowej – od budynków związa-
nych z prowadzeniem działalności
gospodarczej oraz od budynków
mieszkalnych lub ich części zajętych
na prowadzenie działalności gospo-
darczej.

PRZYKŁAD

Pani Jadzia i jej mąż wynajmują
pokoje letnikom. Mają do dyspo-
zycji gości 8 pokoi różnej wielko-
ści. Pokoje wynajmują głównie
w sezonie letnim. Podatek od
nieruchomości zapłacą według
wyższej stawki. Budynek miesz-
kalny jest w końcu wykorzysty-
wany w działalności gospodar-
czej. Właściwa będzie tu zatem
stawka 17,982 zł od 1 mkw.,
a nie 0,54 zł za 1 mkw. Bez zna-
czenia pozostaje przy tym, że
budynek wykorzystywany jest je-
dynie w części do prowadzonej
działalności.
Potwierdził to także minister fi-
nansów w piśmie z 19 maja
2001 r. stwierdzając, że wystar-
czy fakt, że budowla jest wyko-
rzystywana jedynie okazjonalnie
albo nie w całości do prowadzo-
nej działalności gospodarczej,
by podlegać podatkowi od nieru-
chomości.

WYBIERZ NAJLEPSZĄ DLA SIEBIE FORMĘ OPODATKOWANIA

INSTRUK

CJA

ETAP 4

ETAP 5

Podatek od nieruchomo-
ści należy zapłacić także
wtedy, gdy nierucho-
mość lub obiekt budow-
lany wykorzystywany jest
sezonowo.

PAMIĘTAJ

Podatnicy rozliczający działalność sezonową na zasadach ogól-

nych (lub ryczałtem ewidencjonowanym) nawet jeśli złożą zawia-
domienie o zawieszeniu działalności na pewien okres, nadal mu-
szą wypełniać określone obowiązki, a więc w przypadku ryczałtu
ewidencjonowanego – muszą złożyć zeznanie roczne, a w przy-
padku zasad ogólnych – muszą składać comiesięczne deklaracje
PIT-5 o osiągniętym dochodzie, mimo że faktycznie nie prowadzą
w tym okresie działalności i nie uzyskują dochodu, a po upływie
roku muszą złożyć zeznanie roczne.

PAMIĘTAJ

KIEDY MOŻNA UTRACIĆ PRAWO

DO KARTY PODATKOWEJ

Prowadzenie działalności sezonowej polega na tym, że po okresie,
w którym jest ona prowadzona, następuje przynajmniej częściowy
zanik aktywności gospodarczej. W takich przypadkach podatnicy
najczęściej zawieszają działalność, czekając na kolejny sezon.
W przypadku podatników opodatkowanych kartą podatkową w ta-
kich sytuacjach nie pobiera się podatku opłacanego w formie karty
podatkowej za cały okres przerwy trwającej nieprzerwanie co naj-
mniej 10 dni w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień
przerwy, jeżeli podatnik zawiadomi o tej przerwie najpóźniej w dniu
jej rozpoczęcia i w dniu poprzedzającym dzień jej zakończenia. W sy-
tuacji gdy przerwa w prowadzeniu działalności została spowodowa-
na chorobą, podatnik zawiadamia właściwego naczelnika urzędu
skarbowego o okresie przerwy, wynikającym ze zwolnienia lekarskie-
go, w dniu rozpoczęcia działalności po tej przerwie. W tym okresie
podatek nie jest pobierany. Problemy zaczynają się jednak wtedy,
gdy pojawią się goście chcący przenocować u podatnika prowadzą-
cego mały pensjonat. Przyjęcie gości w takiej sytuacji naraża podat-
nika na konsekwencje karne skarbowe oraz utratę prawa do korzy-
stania z karty. Z kolei nieprzyjęcie gości – skutkuje utratą klientów.

www.gazetaprawna.pl

FIRMA I KLIENT

GAZETA PRAWNA NR 114 (1479) 14 CZERWCA 2005

6

Poznaj zasady
opodatkowania VAT

Prowadzenie działalności gospo-

darczej niestety bardzo często nie
pozostaje bez wpływu na określone
obowiązki związane z VAT. Nie dzi-
wi zatem, że również osoby rozpo-
czynające – lub już prowadzące dzia-
łalność sezonową – mają liczne wąt-
pliwości związane z tym, czy VAT
muszą płacić, czy też obowiązek ten
ich nie dotyczy. Często osoby wynaj-
mujące rowery czy otwierające na
wakacje kramiki z pamiątkami zasta-
nawiają się, czy w ogóle można mó-
wić o nich jak o podatnikach VAT.
Wątpliwości związane z tym wyjaśnił
Przemysław Skorupa, doradca po-
datkowy z Baker & McKenzie Do-
radztwo Podatkowe.

Podkreślił, że podatnikami tego

podatku są osoby prawne, jednostki
organizacyjne niemające osobowo-
ści prawnej oraz osoby fizyczne, wy-
konujące samodzielnie działalność
gospodarczą. Tak przynajmniej wy-
nika z ustawy. Ale ustawa zawiera
specyficzną definicję działalności
gospodarczej. Obejmuje ona wszelką
działalność producentów, handlow-
ców lub usługodawców, w tym pod-
miotów pozyskujących zasoby natu-
ralne, oraz rolników, a także działal-
ność osób wykonujących wolne za-
wody, również wtedy, gdy czynność
została wykonana jednorazowo
w okolicznościach wskazujących na
zamiar wykonywania czynności
w sposób częstotliwy. Jeżeli działal-
ność taka prowadzona jest samo-
dzielnie, w sposób częstotliwy (nie
jest to jedynie okazjonalny wynajem
np. prywatnego roweru), wówczas
należy uznać, iż dana osoba prowa-
dzi działalność gospodarczą. Konse-
kwentnie, osoba taka jest podatni-
kiem VAT. Odrębną kwestią jest jed-
nak to, czy powinna płacić VAT do

urzędu skarbowego i spełniać wszel-
kie wymogi dokumentacyjne.

W takich sytuacjach – jak podkre-

śla ekspert – najczęściej będą mogły
znaleźć zastosowanie tzw. szczegól-
ne procedury dotyczące drobnych
przedsiębiorców. Okazuje się bo-
wiem, że podatnicy, u których war-
tość sprzedaży opodatkowanej nie
przekroczyła łącznie w poprzednim
roku podatkowym równowartości
10 000 euro, są zwolnieni z VAT.

Z VAT zwolnieni są też podatnicy

rozpoczynający działalność w ciągu
roku podatkowego, jeżeli przewidy-
wana przez nich wartość sprzedaży
nie przekroczy, w proporcji do okre-
su prowadzonej sprzedaży, równo-
wartości 10 000 euro. W przypadku
działalności wykonywanej sezonowo
w większości przypadków nie będzie
zatem konieczności rozliczania VAT
właśnie z uwagi na fakt nieprzekro-
czenia określonych progów. Istotne
jest jednak to, że w przypadku zwol-
nienia z podatku trzeba prowadzić
ewidencję sprzedaży, która pozwala-
łaby określić, czy podatnik nie prze-
kroczył wspomnianego wcześniej
progu – podkreśla Przemysław Sko-
rupa.

Tym samym zawsze wtedy, gdy

podatnik przekroczy określone pro-
gi kwotowe lub zrezygnuje ze zwol-
nienia, będzie zobowiązany roz-
liczać VAT na zasadach ogólnych.
Muszą o tym pamiętać wszyscy pro-
wadzący działalność sezono-
wą lub taką działalnością zaintere-
sowani.

Dużym uproszczeniem może oka-

zać się składanie kwartalnych (w
miejsce miesięcznych) deklaracji
podatkowych, w sytuacji gdy podat-
nik jest tzw. małym podatnikiem.
Należy przy tym pamiętać, że dekla-
racje VAT-7 (lub VAT-7K) składane
są niezależnie od tego, czy podatnik
dokonał w danym okresie jakiejś
czynności opodatkowanej. A to
oznacza, że osoby prowadzące dzia-
łalność sezonową będą musiały skła-
dać tzw. deklaracje zerowe w okre-
sach, w których nie jest prowadzona
działalność.

Anna Wojda

WYBIERZ NAJLEPSZĄ DLA SIEBIE FORMĘ OPODATKOWANIA

INSTRUK

CJA

Kiedy od wynajmu pokoi
nie trzeba płacić podatku

Mieszkam na wsi. Nie posiadam gospodarstwa rolnego. Czy jeśli
wynajmuję pokoje gościnne i jest ich mniej niż 5, muszę płacić po-
datek? Słyszałam, że w takim przypadku przysługuje zwolnienie
od podatku. Czy rzeczywiście?

Tak, rzeczywiście zwolnione od podatku dochodowego są dochody uzy-

skane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych, jeżeli liczba wynajmowanych po-
koi nie przekracza 5. Zwolnienie to dotyczy jednak takiej sytuacji, kiedy po-
koje wynajmowane są w budynkach mieszkalnych położonych na terenach
wiejskich w gospodarstwie rolnym. Gospodarstwem rolnym jest obszar
gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczenio-
wy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycz-
nej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki nieposiada-
jącej osobowości prawnej. A to oznacza, że w tym przypadku nie będzie
przysługiwało zwolnienie. Słuszność takiego założenia potwierdziło też Mi-
nisterstwo Finansów w piśmie z 2 marca 2003 r. (bez sygnatury). Zwolnie-
niem mogą być zatem objęci tylko prowadzący wynajem do 5 pokoi na te-
renie wiejskim, pod warunkiem że posiadają gospodarstwo rolne.

W takim przypadku nie ma też znaczenia dla powstania obowiązku po-

datkowego fakt, że ustawa o podatkach i opłatach lokalnych nie zalicza do
działalności gospodarczej wynajmu turystom pokoi gościnnych w budyn-
kach mieszkalnych znajdujących się na obszarach wiejskich przez osoby ze
stałym miejscem pobytu w gminie położonej na tym terenie, jeżeli liczba
pokoi przeznaczonych do wynajęcia nie przekracza 5. Definicja działalno-
ści gospodarczej, jaką posługuje się ustawa o podatkach i opłatach lokal-
nych, została bowiem stworzona wyłącznie na użytek tej ustawy.

Czy mogę uruchomić
turystyczną taksówkę

Chciałbym w te wakacje zaproponować wypoczywającym w na-
szej miejscowości turystom nowy rodzaj rozrywki, tzw. turystyczną
taksówkę. Czy mogę to zrobić?

Tak, nic nie stoi na przeszkodzie, aby mógł pan prowadzić tego rodzaju

działalność pod warunkiem jednak, że posiada pan licencję na wykonywanie
transportu drogowego. Licencja udzielana jest na określony pojazd i obszar
obejmujący gminę lub gminy sąsiadujące – po uprzednim zawarciu przez nie
porozumienia. Warto pamiętać, że licencji nie dostaniemy z urzędu. Musimy
się o nią postarać. W tym celu należy złożyć pisemny wniosek. Do wniosku
o udzielenie licencji należy dołączyć m.in. odpis z ewidencji działalności go-
spodarczej, kserokopię zaświadczenia o nadaniu numeru identyfikacji staty-
stycznej (REGON), kserokopię zaświadczenia o nadaniu numeru identyfika-
cji podatkowej (NIP) itp. Podatnicy prowadzący sezonową działalność usłu-
gową polegającą na przewozie tzw. taksówką turystyczną mają też obowią-
zek, przy zaistnieniu ogólnych przesłanek, stosować kasy fiskalne. Kasy reje-
strujące stosowane przez taksówkarzy są tzw. kasami o zastosowaniu specjal-
nym i różnią się nieco od kas stosowanych przez pozostałych podatników.

Warto też pamiętać, że samochód wykorzystywany do prowadzonej se-

zonowo działalności przewozu osób będzie środkiem trwałym i w związku
z tym istnieje obowiązek prowadzenia przez właściciela taksówki osobowej
opłacającego ryczałt ewidencjonowany wykazu środków trwałych oraz war-
tości niematerialnych i prawnych – co potwierdziło również Ministerstwo
Finansów w piśmie z 15 lipca 1997 r. (PO 2/AŁ-3885/97/0636), które za-
chowuje aktualność również w obecnym stanie prawnym.

Ile wyniesie stawka podatku

Mam niewielki pensjonat. Świadczę usługi hotelarskie. Zdecydo-
wałem się na wybór ryczałtu ewidencjonowanego. Ile wynosi staw-
ka tego ryczałtu? Słyszałem, że podobno 20 proc. Może powinie-
nem zdecydować się na płacenie podatku według skali podatko-
wej? Wtedy płaciłbym tylko 19 proc.

O tym, ile wynoszą stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

rozstrzygają przepisy ustawy. Wynika z nich wyraźnie, że ryczałt w przy-
padku świadczenia usług hoteli (PKWiU grupa 55.1), świadczonych przez
obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwatero-
wania (PKWiU grupa 55.2) wynosi 17 proc. A to oznacza, że podatnik za-
płaci od uzyskanych przychodów podatek według stawki 17 proc. Wybór
był zatem słuszny. Wyjaśniło to szczegółowo Ministerstwo Finansów w pi-
śmie z 10 kwietna 2003 r. Resort przypomniał też w piśmie, że od począt-
ku 2003 r. podatnicy świadczący usługi polegające na wynajmie pokoi go-
ścinnych i domków turystycznych (w tym wydawanie posiłków), jeżeli łącz-
na liczba pokoi (w tym także w domkach turystycznych) nie przekracza 12,
mogą korzystać z opodatkowania w formie karty podatkowej.

woj

CZYTELNICY PYTAJĄ

ETAP 6

Formy opodatkowania działalności sezonowej

Zasady ogólne

Podatek obliczany według
skali podatkowej (stawki
19, 30 i 40 proc.)

Podatnik jest obowiązany
do prowadzenia podatkowej
księgi przychodów
i rozchodów
Uzyskany przychód można
pomniejszyć o koszty uzy-
skania przychodów
Podatnik składa co miesiąc
deklarację PIT-5 i wpłaca
zaliczę na podatek. Do 30
kwietnia po upływie roku
podatkowego podatnik skła-
da deklarację roczną

Ryczałt ewidencjonowany

Stawki wynoszą w zależno-
ści od rodzaju działalności
20; 17; 8,5; 5,5 oraz
3 proc.

Nie ma obowiązku prowa-
dzenia ksiąg, ale trzeba
prowadzić ewidencję
przychodów
Nie ma takiej możliwości

Podatnik obowiązany jest
co miesiąc obliczać ryczałt
i wpłacać go na rachunek
urzędu skarbowego do 20
dnia następnego miesiąca.
Do 31 stycznia następnego
roku składa się zeznanie na
formularzu PIT-28

Karta podatkowa

Wysokość podatku w for-
mie karty podatkowej stano-
wi miesięczną stawkę i –
w zależności od rodzaju
działalności – ma charakter
ściśle określonej kwoty pie-
niężnej
Nie ma obowiązku prowa-
dzenia ksiąg

Nie ma takiej możliwości

Podatnik nie składa comie-
sięcznych deklaracji, ale do
31 stycznia po upływie roku
podatkowego składa roczną
deklarację PIT-16A o wyso-
kości składki na powszech-
ne ubezpieczenie zdrowot-
ne, zapłaconej i odliczonej
od karty podatkowej w po-
szczególnych miesiącach ro-
ku podatkowego

[e-mail]

@

22 530 40 34

Okopowa 58/72, 01-042 Warszawa

☎

✉

■

Instytut Zarządzania, ul. Kolegiacka 8, 02-946 Warszawa, tel. [phone]; fax: [phone] www.instytut.org.pl e-mail: [e-mail]

www.gazetaprawna.pl

GAZETA PRAWNA NR 114 (1479) 14 CZERWCA 2005

FIRMA I KLIENT

Praca w firmie

7

P

olska Mapa Motywacji to pierw-
sze tak reprezentatywne dla ogó-

łu Polaków badanie pozamaterialnej
motywacji pracowników. Prowadzo-
ne było w marcu i kwietniu 2005 r.
za pomocą narzędzia Mapa Moty-
wacji® opracowanego przez Tra-
ining Partners. Próba badawcza wy-
niosła 1572 osoby, zaś ankietowani
byli przedstawicielami 61 przedsię-
biorstw. Ankietowani wypełniali
kwestionariusz w formie elektronicz-
nej on-line, na stronach Pracuj.pl.

O co pytano

Badane osoby poproszono, aby

dwukrotnie ustosunkowały się do
25 zawartych w ankiecie motywa-
torów. Po pierwsze – na ile dany
czynnik motywuje ich do pracy,
w skali ocen od 1 do 5. Piątka
oznaczała: „bardzo mnie motywu-
je, odczuwam duże potrzeby zwią-
zane z tym czynnikiem, a jeśli wi-
dzę szanse zaspokojenia tych ocze-
kiwań, daję z siebie wszystko”. Je-
dynka natomiast: „słabo mnie mo-
tywuje, jeśli miałbym być mobilizo-
wany do pracy z uwzględnieniem
tylko tego czynnika, niewiele się
osiągnie”. Średnie ocen związane
z tym pytaniem ilustruje tabela 1,
w kolumnie „Jak mnie motywuje”.

Po drugie – co badane osoby są-

dzą o systemie motywacyjnym swo-
jej firmy – czy istnieje i jak jest stoso-
wany w praktyce. Ankietowani opi-
niowali też działania motywacyjne
podejmowane przez swojego szefa.
Piątka oznaczała: „ten czynnik wy-
stępuje u mnie w firmie w znacznym
stopniu, a do jego roli przykłada się
dużo uwagi i wysiłku”. Jedynka zaś:
„o tym czynniku u mnie w firmie
nikt nie pamięta, nikt nie stara się
mnie motywować w ten sposób”.
Wyniki obrazuje w tabeli 1 kolumna
„Czy występuje u mnie w firmie”.

Co nas motywuje

Trzy czynniki, które najbardziej

motywują Polaków, to:

◗

docenianie ich zaangażowania
i sukcesów,

◗

dobra atmosfera w pracy,

◗

precyzyjnie wyznaczone cele i za-
dania.

Na kolejnych miejscach znalazły

się pewność zatrudnienia i delego-
wanie zadań związanych z rozwo-
jem zawodowym pracownika.

Wymienione trzy pierwsze czyn-

niki zdecydowanie związane są
z odpowiedzialnością szefa danego
zespołu, kierownika liniowego.
Osoby z działu personalnego do-
starczają wprawdzie narzędzi mo-
tywacyjnych, np. organizując wy-
jazdy integracyjne, które poprawia-
ją atmosferę pracy. Ale bez odpo-
wiedniej postawy i zachowań szefa,

pracownik nie będzie się czuł umo-
tywowany. Kluczowa jest zatem
w tym względzie rola przełożone-
go, który jasno precyzuje swoje
oczekiwania, wyznacza terminy
wykonania zadań, określa mierniki
sukcesu i upewnia się, że pracow-
nik je rozumie i akceptuje. A potem
pisemnie podsumowuje ustalenia.

Analizując pierwszą dziesiątkę

najbardziej motywujących czynni-
ków należy zauważyć, że to przede
wszystkim bezpośredni przełożony
decyduje o sposobach delegowania
zadań, rozszerzeniu decyzyjności,
rozliczaniu z wyników i umożliwie-
niu pracownikom udziału w plano-
waniu. Działania pionu personalne-
go mają natomiast istotny wpływ na
poczucie pewności zatrudnienia,
system szkoleń i wyznaczanie ście-
żek karier zatrudnionych. Ale także
tutaj odpowiedzialność kierownika
liniowego jest co najmniej równa
tej, którą ponoszą specjaliści i me-
nedżerowie działu personalnego.

Jak motywują firmy

Przyjrzyjmy się raz jeszcze tabe-

li 1 – oceny przedstawione w ko-
lumnie „czy występuje u mnie
w firmie” to tak naprawdę obraz
tego, jak motywują polskie fir-
my polscy menedżerowie. Obraz
widziany oczyma pracowników –
czyli adresatów działań motywa-
cyjnych, innymi słowy „klientów”
motywowania. Warto zatem wie-
dzieć, co sądzą oni o „dostawcach”
motywatorów.

Zdaniem badanych, w polskich

firmach największą wagę przykłada
się do dobrej atmosfery w pracy, ja-

snego wytyczania celów i zadań
oraz dawania poczucia bezpieczeń-
stwa – rozumianego jako pewność
zatrudnienia. To komplement dla
twórców polityki personalnej przed-
siębiorstw: zwracają oni uwagę na
to, co cenią sami pracownicy – czy-
li trafnie odczytują potrzeby załogi.

Ankietowani najbardziej chwalą

swoje firmy za organizację wyjaz-
dów integracyjnych, zainteresowa-
nie pracownikiem w kwestiach po-
zazawodowych oraz za to, że swo-
ją wiedzą mogą się dzielić z pod-
władnymi – co zaspokaja ich po-
trzebę prestiżu. Doceniają też
urozmaicone obowiązki zawodo-
we – nie narzekają na monotonię.
Cieszy ich również atrakcyjna na-
zwa ich stanowiska pracy (np. ty-
tuł menedżera na wizytówce) oraz
dobre warunki biura, w którym
pracują.

Ale uczestnicy badania, oprócz

chwalenia, także ganią swoich pra-
codawców. Pamiętamy, że na pyta-
nie „co mnie motywuje” najczę-
ściej odpowiadali „docenianie mo-
jego zaangażowania i sukcesów”.
Tymczasem – gdy oceniają firmy –
ten czynnik pojawia się dopiero na
szóstym miejscu.

Za co minusy

Krytyczne uwagi można też od-

czytać z ostatniej kolumny tabeli 1.
Wskazuje ona – obliczoną staty-
stycznymi metodami i skorygowa-
ną o odpowiednie współczynniki –
dysproporcję pomiędzy tym, jak
chcieliby być motywowani pracow-
nicy, a jak motywują ich pracodaw-
cy. Im mniejsza liczba – tym więk-
sze niezadowolenie badanych, im
większa – tym bardziej czują oni,
że dana potrzeba jest zaspokajana.
Ponownie pojawia się tu przytyk
do „doceniania sukcesów”. Ale wy-
przedza go „jasno wytyczona ścież-
ka kariery”. To – zdaniem ankieto-
wanych – największa wada pol-
skich systemów motywacyjnych.
Polacy krytykują swoich szefów
także za to, że nie są zapraszani do
podejmowania decyzji.

W tym rankingu minusów roz-

szerzenie kompetencji (decyzyjno-
ści) zajęło trzecie miejsce. Zapra-
szanie pracownika do udziału w po-
dejmowaniu decyzji – czwarte, na-
tomiast wspólne wyznaczanie ce-
lów przez szefa i osobę, która te ce-
le ma realizować – piąte. Zatrud-
nieni zdają się stwierdzać: „w mojej
firmie szefowie sami podejmują de-
cyzje, nie delegują ich podwład-
nym, nawet nie pozwalają pracow-
nikowi uczestniczyć w planowaniu
jego własnych celów”.

Kolejną lokatę w minusowej

klasyfikacji zajęły szkolenia – ba-

dani narzekają, że jest ich zbyt
mało.

Najważniejsze potrzeby

Konsultanci Training Partners

przeanalizowali nie tylko poszcze-
gólne czynniki motywacyjne, ale
też hierarchię potrzeb. Z badań wy-
nika, że najbardziej pracowników
motywuje kombinacja dwóch czyn-
ników:

◗

oferowanie im możliwości rozwo-
ju (awansu, szkoleń itp.) i

◗

gwarantowanie niezbędnego po-
czucia bezpieczeństwa (pewności
zatrudnienia, przewidywalności
zdarzeń w firmie itp.).

Bez zaspokojenia tych dwóch ro-

dzajów potrzeb trudno byłoby
umotywować większość osób bio-
rących udział w badaniu.

Wyniki badania umożliwiły

wskazanie zależności, jakie wystę-
pują pomiędzy czynnikami moty-
wacji pozamaterialnej a innymi
zmiennymi. Niezależnie od tego,
ile zarabiamy, chcemy być podob-
nie motywowani pozamaterialnie.
Liczy się docenianie sukcesów, do-
bra atmosfera i jasno wyznaczone
cele. Zmiany widać dopiero na
czwartym i piątym miejscu w ran-
kingu.

Różne stanowiska,

różna motywacja

Badanie potwierdza, że punkt

widzenia zależy od punktu siedze-
nia. Co innego motywuje mene-
dżera i samodzielnego specjalistę,
a co innego asystenta. Warto za-

uważyć, że u menedżerów wyższe-
go szczebla w pierwszej piątce mo-
tywatorów nie pojawia się „pew-
ność zatrudnienia” – nie jest ona
aż tak istotna w tej grupie zawodo-
wej. Zamiast niej mamy potrzebę
podejmowania decyzji – tylko
wśród kadry zarządzającej znala-
zła się ona w pierwszej piątce, i to
aż dwukrotnie. Kierownicy niższe-
go szczebla pragną natomiast za-
spokoić potrzebę samorealizacji –
chcą, by im delegować ambitne za-
dania. Pracownicy na stanowi-
skach asystentów i specjalistów
częściej niż inni chcą się rozwijać
– szkolić i studiować.

Jan Mądry, Andrzej Niemczyk,

Rafał Szczepanik

Autorzy są partnerami i trenerami

w firmie szkoleniowej Training Part-

ners; są współtwórcami narzędzia

Mapa Motywacji®.

Co motywuje pracownika

Przeciętnego Kowalskiego najbardziej w pracy motywuje szef, który do-
cenia jego sukcesy, tworzy dobrą atmosferę i jasno wyznacza zadania.
Jest to ważniejsze nawet od pewności zatrudnienia – wynika z badań
przeprowadzonych przez firmę szkoleniową Training Partners i portal re-
krutacyjny Pracuj.pl.

PAMIĘTAJ

Pracodawca, który dobrze płaci
swoim pracownikom, nie może
czuć się zwolniony z obowiązku
motywowania pozafinansowe-
go. Podejście, iż „nie mam cza-
su motywować, więc po prostu
więcej zapłacę”, w większości
przypadków się nie sprawdzi.
Jest to zgodne z teorią motywa-
cji Herzberga, który klasyfikował
płacę pośród czynników higieny,
a nie motywacji.

PAMIĘTAJ

Dobry menedżer znaczy dużo
więcej niż najlepszy nawet
pakiet świadczeń socjalnych.
Komfortowe biuro, dopłaty do
wczasów i firmowa stołówka
nie motywują tak bardzo, jak
szef, który zauważa i docenia
sukcesy podwładnego.

Tabela 1. Ocena czynników motywacyjnych
w kwestionariuszu badania „Polska mapa motywacji” 2005

Nr

Czynnik motywacyjny

Jak mnie Czy występuje

Zspokojenie

motywuje u mniew firmie

potrzeby

1

Docenianie zaangażowania i sukcesów

4,53

3,46

-13,34

2

Dobra atmosfera w miejscu pracy

4,36

3,99

-4,4

3

Jasno i konkretnie określone cele i zadania

4,17

3,95

-2,72

4

Pewność zatrudnienia

4,09

3,7

-5,03

5

Delegowanie zadań, w których pracownik
może pełniej wykorzystać swoją wiedzę

4,04

3,63

-5,29

6

Podnoszenie kwalifikacji - np. szkolenia, studia

3,99

3,47

-6,97

7

Rozszerzenie kompetencji (decyzyjności)

3,63

2,82

-12,5

8

Rozliczanie z osiąganych wyników, a nie
z wypełniania określonych z góry limitów

3,57

3,15

-6,21

9

Umożliwienie udziału w planowaniu celów
i zadań (nienarzucanie ich przez przełożonych)

3,5

2,84

-10,32

10

Jasno wytyczona ścieżka kariery

3,34

2,48

-14,87

11

Pakiet świadczeń socjalnych

3,27

3,24

-0,52

12

Zapraszanie pracownika do udziału
w podejmowaniu decyzji

3,25

2,58

-11,39

13

Elastyczny czas pracy

3,11

3,15

0,56

14

Urozmaicenie zadań, zróżnicowane obowiązki

3,09

3,39

4,53

15

Przekazywanie informacji o kondycji finansowej
i planach firmy

3,05

3

-0,85

16

Możliwość przekazywania wiedzy innym

2,77

3,26

8,12

17

Przewidywalność zdarzeń i sytuacji

2,74

2,65

-1,66

18

Wysoki standard stanowiska pracy
(np. komfortowe biuro)

2,52

2,92

7,35

19

Spotkania i wyjazdy integracyjne

2,48

3,19

12,36

20

Udział w naradach zarządu lub
w grupach badawczych bądź opiniujących

2,37

2,11

-5,82

21

Zmienność bodźców motywacyjnych
– zróżnicowanie ich w czasie

2,33

2,47

2,93

22

Zwolnienie pracownika z niektórych niemiłych
lub uciążliwych obowiązków

2,27

2,16

-2,62

23

Prestiżowa nazwa stanowiska (tytuł)

2,15

2,49

7,38

24

Jawny ranking najlepszych pracowników
(bez kar dla osób z niższymi lokatami w rankingu)

2,06

2,16

2,52

25

Zainteresowanie pracownikiem w kwestiach
pozazawodowych

1,83

2,19

9,19

Artykuł ten jest przedrukiem
z numeru czerwcowego miesięcznika

w którym ponadto:

■

ile zarabia w Polsce kadra zarządzająca

■

jak przeprowadzić fuzję bez zwolnień

■

jak zarządzać informatykami

www.personel.infor.pl

www.gazetaprawna.pl

FIRMA I KLIENT

GAZETA PRAWNA NR 114 (1479) 14 CZERWCA 2005

Pomysł na biznes

8

[e-mail]

@

22 530 40 34

Okopowa 58/72, 01-042 Warszawa

☎

✉

■

Urząd Regulacji Telekomunikacji i Poczty, ul. Kasprzaka 18/20, 01-211 Warszawa tel. [phone], fax. [phone] www.urtip.gov.pl e-mail: [e-mail]

P

rovider, inaczej dostawca inter-
netu, to pośrednik, który pod-

łącza klienta do większego opera-
tora telekomunikacyjnego, a za je-
go pośrednictwem do ogólnoświa-
towej sieci. Jest to możliwe za po-
mocą kabli, w szczególności świa-
tłowodów, lub drogą radiową. Fir-
ma zajmująca się dostarczaniem
internetu ma podpisaną umowę
z operatorem telekomunikacyj-
nym, który instaluje łącze w jej sie-
dzibie i pobiera miesięczny abona-
ment za jego wykorzystywanie.
Umowa taka jest terminowa, okre-
śla przepustowość łącza i powinna
zakładać możliwość przedłużenia
i zwiększenia w miarę potrzeb sze-
rokości pasma. Providerzy działa-
jący na rynku radzą, aby korzystać

z łączy kilku operatorów telekomu-
nikacyjnych i na wypadek awarii
nie zaprzestać dostarczania sygna-
łu klientowi.

Z siedziby firmy provider naj-

częściej drogą radiową przesyła sy-
gnał do odbiornika umieszczone-
go na budynku, w którym nastąpi
podłączenie końcowego użytkow-
nika do sieci. Może oczywiście
znaleźć on inny sposób przesłania
sygnału – dzierżawiąc łącza, np.
światłowody, od innego operatora
lub sam kładąc kable, dzierżawiąc
studzienki. Na dzierżawę dachu
pod odbiornik radiowy lub dzier-
żawę studzienek kanalizacyjnych
potrzebna jest zgoda właściciela
czy administratora budynku. On
również ustala ceny tej dzierżawy.

Planując podłączanie np. nowo bu-
dowanego osiedla do internetu,
warto w odpowiednim momencie,
np. na etapie prac budowlanych,
podpisać umowę z deweloperem
i wtedy przystąpić do podłączania
budynków.

Nadawanie sygnału drogą radio-

wą może odbywać się w paśmie
wolnym 2,4 GHz lub jeśli odle-
głość jest większa niż 1 km, w pa-
śmie zarezerwowanym, za które
trzeba wnosić roczne opłaty.

Formalności

Początkiem działalności jest

standardowy wpis do Ewidencji
Działalności Gospodarczej albo
do Krajowego Rejestru Sądowego.
Chcący założyć firmę providerską
może wybrać dowolną formę pro-
wadzenia działalności.

Po załatwieniu tradycyjnych for-

malności w urzędzie skarbowym,
ZUS-ie (uzyskaniu NIP-u, REGO-
NU) należy złożyć wniosek o wpis
do rejestru przedsiębiorców teleko-
munikacyjnych do Urzędu Regula-
cji Telekomunikacji i Poczty. We
wniosku podaje się m.in. osobę
upoważnioną do kontaktów z pre-
zesem URTiP, osobę upoważnioną
do kontaktowania się w nagłym
przypadku, ogólny opis działalno-
ści telekomunikacyjnej, której do-

tyczy wniosek, czyli opis sieci oraz
opis usługi, a także oświadczenie
wnioskodawcy o znajomości wyko-
nywania działalności telekomuni-
kacyjnej. Taki wniosek jest spraw-
dzany przez Agencję Bezpieczeń-
stwa Wewnętrznego i najczęściej
pozytywnie rozpatrywany przez
URTiP. Wpis do rejestru przedsię-
biorców następuje w ciągu 14 dni
od złożenia wniosku.

Jeśli provider internetowy chce

wykorzystywać łącza radiowe
w paśmie innym niż 2,4 GHz, mu-
si posiadać specjalne pozwolenie
radiowe oraz zarezerwować sobie
określoną częstotliwość. Aby je
uzyskać, należy złożyć pisemny
wniosek na określonym w rozpo-
rządzeniu formularzu do prezesa
Urzędu Regulacji Telekomunikacji
i Poczty. Do wniosku należy dołą-
czyć wymagane dokumenty (m.in.
dokumenty potwierdzające pod-
stawę prawną działalności wnio-
skodawcy, założenia techniczno-
-organizacyjne sieci, regulamin
pracy sieci). Jeśli na daną często-
tliowść złożonych jest kilka wnio-
sków, prezes urzędu ogłasza prze-
targ. Wraz z otrzymaniem pozwo-
lenia przedsiębiorca wnosi jedno-
razową opłatę skarbową w wysoko-
ści 1900 zł, a następnie roczne
opłaty za przyznaną częstotliwość.

Dodatkowym utrudnieniem,

z którym borykają się providerzy
internetowi, jest obowiązek prowa-
dzenia pełnej rachunkowości.
Zgodnie z artykułem 55 ustawy
Prawo telekomunikacyjne przed-
siębiorca telekomunikacyjny udo-
stępniający publiczne sieci teleko-
munikacyjne lub świadczący pu-
blicznie dostępne usługi telekomu-

nikacyjne obowiązany jest do pro-
wadzenia ksiąg rachunkowych,
sporządzania rocznych sprawoz-
dań finansowych, poddawania ich
badaniu przez biegłego rewidenta
oraz ogłaszaniu. Nie jest to zależ-
ne ani od wielkości zatrudnienia,
ani od rocznych obrotów firmy.
Na pocieszenie providerów Mini-
sterstwo Infrastruktury rozpoczęło
prace nad wykreśleniem tego arty-
kułu z ustawy.

Dodatkowe usługi

Zakładając firmę providerską,

warto pomyśleć nad przychodami
z dodatkowych źródeł. Może to
być projektowanie firmowych
stron www, hosting, czyli utrzy-
manie stron www, oraz kont pocz-
towych na własnym serwerze lub
kolokacja, czyli dzierżawa miej-
sca w serwerowni na serwery
i urządzenia sieciowe klienta. Po-
pularna ostatnio jest również tele-
fonia internetowa. Analitycy ryn-
ku internetowego radzą, aby
w prowadzeniu firmy provider-
skiej być elastycznym, dostosowy-
wać i rozszerzać swoje usługi do
potrzeb klienta.

Dorota Mandes

Jak zostać dostawcą internetu

Coraz więcej przedsiębiorców robi interesy w internecie. W globalnej sieci
coraz częściej sprzedaje się produkty, usługi czy informacje. Aby jednak
było to możliwe, niezbędny jest dostęp do internetu. Najlepiej za pomocą
stałego łącza, gdyż korzystanie z modemu i połączenia telefonicznego to
już przeżytek. Za drogie i zbyt wolne. I tu również można znaleźć pomysł
na zarobienie pieniędzy. Można zostać dostawcą internetu.

AKTY PRAWNE

Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Pra-
wo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr
171, poz. 1800 ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Infrastruk-
tury z dnia 21 grudnia 2004 r.
w sprawie wzoru wniosku o wpis
lub zmianę wpisu do rejestru przed-
siębiorców telekomunikacyjnych
(Dz. U. Nr 283, poz. 2831)

Rozporządzenie Rady Ministrów
z dnia 8 lutego 2005 r. w sprawie
rocznych opłat za prawo do dyspo-
nowania częstotliwością (Dz. U. Nr
24, poz. 196)

Ustawa Prawo Telekomunikacyjne,
teksty rozporządzeń oraz wzory
wniosków w Internecie: www. ga-
zetaprawna. pl/fik

W

branży telekomuni-
kacyjnej na począt-

ku najważniejsze są pie-
niądze niezbędne, by stać
się operatorem. Czasy
podłączania kilku sąsia-
dów minęły bezpowrotnie;
kto tak właśnie zaczął 7-8

lat temu, mógł do dziś zająć znaczącą pozy-
cję na rynku. Obecnie prawo telekomunika-
cyjne nakłada kosztowne obowiązki: prowa-
dzenie ksiąg handlowych, wykonywanie ba-
dania przez biegłego rewidenta raz w roku
oraz posiadanie tajnej kancelarii i odpo-
wiedniego pracownika z certyfikatem służb
specjalnych. Wymogi te dotyczą także naj-
mniejszych, jednoosobowych firm. Dobrze
jest więc wspomnianą ustawę dokładnie
przeczytać lub zapytać kogoś o radę. Wiele
małych firm nie stosuje się do istniejących
od niedawna wymagań, co naraża je niepo-
trzebnie na konsekwencje karne-skarbowe.
Poza wydatkami na sprawy papierkowe po-
trzebne są też środki na tworzenie własnej
infrastruktury – choćby na terenie jednego
osiedla czy biurowca, a to też mało nie kosz-
tuje. Znajomość branży oczywiście jest ko-
nieczna, z tym że sytuację jest dość łatwo

śledzić, bo warunki na rynku dyktuje przede
wszystkim Telekomunikacja Polska i kilku
innych większych graczy. Z uwagi na ogrom-
ne koszty szanse działania na własną rękę,
prowadzenia własnej polityki routingu i po-
łączenia z wieloma innymi operatorami
w celu wymiany ruchu są niewielkie. Najle-
piej więc kupić łącze od jednego operatora
i po prostu podłączyć do niego swoją sieć.
Powinno to być specjalne łącze, przeznaczo-
ne do takiej pracy. Unikniemy wtedy rozcza-
rowań i utraty klientów, którym nic nie dzia-
ła, bo łącze w świat nie jest w stanie takiego
ruchu udźwignąć. Najczęściej porównywany
parametr – przepustowość – wbrew utartej
opinii nie pozwala niestety ocenić przydat-
ności łącza dla takiej sieci tylko na jego pod-
stawie. Dawniej (w czasach drogich i niedo-
stępnych koncesji na internet) obchodzono
przepisy, podpisując umowę o współpracy
z firmą, która miała koncesję. Dziś, tworząc
małą sieć osiedlową, która nie jest w stanie
udźwignąć kosztów, warto zapytać operato-
ra, od którego kupujemy łącze, o podobną
umowę. Jeśli to on będzie indywidualnie fak-
turował klientów, wówczas oszczędzimy na
biurokracji wynikającej z prawa telekomuni-
kacyjnego.

Fot. Arch.

EKSPERT WYJAŚNIA

Dariusz Margas, przewodniczący rady nadzorczej ATCOM SA

Instalacja łącza

– 2000 zł

Miesięczny abonament
za łącze 1 Mb/s

– 2000 zł

Serwer (komputer PC klasy P4
lub Athlon 64 z bezpłatnym systemem
operacyjnym Linux)

– 3000 zł

Zbudowanie sieci blokowych
(kable, switche)

– 2500 zł

Ile to kosztuje

Seria wyjątkowych publikacji
dla specjalistów

49 z∏

55 z∏

0-801 626 666, (0-22) 761 30 30

pełna oferta także: www.ksiazki.infor.pl

Informacje i zamówienia

Informacje i zamówienia

REKLAMA

P

oręczenia przyznawane są ma-
łym, średnim i dużym firmom

i nie ma znaczenia, w jakiej formie
prowadzą one działalność. Może
być to np. spółka jawna, z ograni-
czoną odpowiedzialnością lub
osoba fizyczna prowadząca indy-
widualną działalność gospodar-
czą. Przedsiębiorca musi jednak
posiadać zdolność kredytową
i mieć inne zabezpieczenie na
część kredytowanej kwoty.

Z Krajowego Funduszu

Poręczeń Kredytowych

Poręczeniem lub gwarancją Ban-

ku Gospodarstwa Krajowego mogą
być objęte kredyty i pożyczki banko-
we przeznaczone m.in. na: finanso-
wanie inwestycji, tworzenie nowych
miejsc pracy, wdrażanie nowych roz-
wiązań technicznych, finansowanie
działalności małych i średnich firm
oraz zorganizowanie własnego miej-
sca pracy lub założenie spółdzielni
przez absolwenta.

Przedsiębiorcy mogą uzyskać po-

ręczenie w

trybach: zwykłym

i uproszczonym. W pierwszym przy-
padku (tryb zwykły) wysokość
udzielonego poręczenia lub gwaran-
cji nie może przekraczać 70 proc.
wykorzystanej kwoty przyznanego
kredytu (bez odsetek). Nie oznacza
to jednak, że zawsze poręczenie bę-
dzie udzielone w tej wysokości. Bę-
dzie ono zależało od oceny ryzyka,
ale nie może przekroczyć równowar-
tości 5 mln euro.

W drugim przypadku (tryb

uproszczony) – poręczenie może
być udzielone do wysokości: 50
proc. wykorzystanej kwoty kredytu
(bez odsetek). Jeśli kredytobiorca
dopiero rozpoczyna działalność lub
prowadzi ją krócej niż 2 lata, może
skorzystać z procedury uproszczo-
nej, jeżeli kwota poręczenia nie prze-
kracza równowartości kwoty 50 tys.
euro wyrażonej w złotych. Osoby
prowadzące działalność ponad 2 la-

ta mogą uzyskać poręczenie do rów-
nowartości kwoty 100 tys. euro.

Wnioski o poręczenie w trybie

uproszczonym rozpatrywane są
przez BGK w ciągu 14 dni, a w try-
bie zwykłym – do 4 tygodni – jeśli
przedsiębiorca przedstawi komplet
wymaganych dokumentów.

Z tytułu udzielonego poręczenia

BGK pobiera jednorazową opłatę
prowizyjną uzależnioną od okresu
obowiązywania poręczenia i nalicza-
ną od kwoty objętej poręczeniem.
Jest to np. 1,0 proc. – jeżeli poręcze-
nie zostało udzielone na okres do
1 roku, lub 2,0 proc. – jeżeli poręcze-
nie zostało udzielone na okres dłuż-
szy niż 5 lat.

Fundusz Poręczeń Unijnych

O poręczenie lub gwarancję

BGK mogą również ubiegać się kre-
dytobiorcy, pożyczkobiorcy lub
emitenci obligacji realizujący na te-
rytorium RP projekt współfinanso-
wany ze środków Unii Europejskiej
– w szczególności inwestycyjny,
szkoleniowy i badawczy. Gwarancja
lub poręczenie może obejmować
maksymalnie:

◗

80 proc. kwoty kredytu (bez odse-
tek i innych kosztów związanych
z udzieleniem kredytu) w przypad-
ku nakładów refinansowanych ze
środków UE,

◗

60 proc. kwoty kredytu – w przy-
padku finansowania wkładu wła-
snego,

◗

80 proc. wartości nominalnej emi-
sji obligacji – jeżeli wpływy z tej
emisji są przeznaczone na sfinan-
sowanie nakładów podlegających
refinansowaniu ze środków UE,

◗

60 proc. wartości nominalnej emi-
sji obligacji – jeżeli wpływy z tej
emisji są przeznaczone na sfinan-
sowanie wkładu własnego.

Wniosek o udzielenie poręczenia

należy złożyć bezpośrednio w ban-
ku udzielającym kredytu, z którym
BGK zawarł umowę o współpracy.

Bank przesyła wniosek do BGK.
Dla poręczeń, które nie przekracza-
ją kwoty 100 000 euro, został prze-
widziany tryb specjalny – tzw. tryb
portfelowy. Przewidziany jest dla
klientów tych banków, które zawrą
z BGK stosowną umowę. Decyzja
o udzieleniu poręczenia podejmo-
wana jest wówczas w banku kredy-
tującym.

Maksymalna kwota gwarancji

lub poręczenia nie może przekro-
czyć równowartości w złotych
5 000 000 euro, a w przypadku po-
ręczenia kredytu w ramach portfe-
la kredytowego 100 000 euro

(przeliczonej według kursu śred-
niego NBP na ostatni dzień roku
poprzedzającego rok udzielenia
gwarancji/poręczenia).

Koszt poręczenia uzależniony

jest od okresu trwania poręczenia
(gwarancji). BGK pobiera jednora-
zową opłatę prowizyjną. W przy-
padku poręczenia opłata prowizyj-
na jest naliczana od kwoty objętej
poręczeniem i wynosi: 0,50 proc.,
jeżeli poręczenie zostało udzielone
na okres do roku,; 1,50 proc. – jeże-
li poręczenie zostało udzielone na
dłużej niż 5 lat.

Teresa Siudem

Finanse dla firm

GAZETA PRAWNA NR 114 (1479) 14 CZERWCA 2005

FIRMA I KLIENT

Przedsiębiorcy, którzy chcą wziąć kredyt z banku na inwe-
stycje lub wdrażanie nowych technologii, a nie mają odpo-
wiedniego zabezpieczenia – mogą starać się o poręczenie
z Krajowego Funduszu Poręczeń Kredytowych lub z fundu-

szów regionalnych. Jeśli natomiast biorą kredyt na realiza-
cję projektów współfinansowanych ze środków Unii Euro-
pejskiej – mogą starać się o poręczenie z Funduszu Porę-
czeń Unijnych.

Gwarancja kredytu z funduszu poręczeń

ADRESY FUNDUSZY REGIONALNYCH

Mazowiecki Fundusz Poręczeń
Kredytowych Sp. z o.o.
ul. Parkowa 23
00-759 Warszawa
tel. [phone],
fax. [phone]
www.mfpk.mazovia.pl
e-mail: [e-mail]

Bydgoski Fundusz
Poręczeń
Kredytowych Sp. z o.o.
ul. Jezuicka 2, pok. nr 04
85-102 Bydgoszcz
tel./fax (0-52) – 328 86 67
www.bfpk.bydgoszcz.pl
e-mail: biuro@bfpk.
bydgoszcz.pl

Fundusz Poręczeń
Kredytowych Sp. z o.o.
ul. 1 Maja 47
44-330 Jastrzębie Zdrój

tel./fax. [phone]
www.jastrzebie.pl/go/
gospodarka/fpk
e-mail: [e-mail]

Dolnośląski Fundusz
Gospodarczy Sp. z o.o.
ul. Wita Stwosza 3
50-148 Wrocław
tel. [phone],
fax. [phone]
www.dfg.pl
e-mail: [e-mail]

Fundusz Rozwoju i Promocji
Województwa
Wielkopolskiego S.A.
ul. Święty Marcin 58/64
61-807 Poznań
tel. [phone] (72)
fax. [phone]
www.fripww.pl
e-mail: [e-mail].

KRAJOWY FUNDUSZ

PORĘCZEŃ KREDYTOWYCH

Informacje o poręczeniach
i gwarancjach kredytów (po-
życzek) udzielanych przez
KFPK można uzyskać w Ban-
ku Gospodarstwa Krajowego,
Aleje Jerozolimskie 7
00-955 Warszawa
albo pod nr. tel. (0-22) 522
91 93, 522 96 30, 522 96
39, 522 96 54.

www.gazetaprawna.pl

FIRMA I KLIENT

GAZETA PRAWNA NR 114 (1479) 14 CZERWCA 2005

Finanse dla firm

II

O TYM WARTO

WIEDZIEĆ

Przewłaszczenie
na zabezpieczenie

Jednym z często stosowa-

nych zabezpieczeń rzeczo-
wych kredytu jest przewłasz-
czenie, czyli przeniesienie na
bank do czasu spłaty należno-
ści głównej wraz z odsetkami,
prowizją itd. prawa własności
rzeczy zbywalnych, takich jak
maszyny i urządzenia, pojazdy
mechaniczne czy wyposażenie
placówek handlowych, usługo-
wych, biurowych, produkcyj-
nych. Przewłaszczane mogą
być również rzeczy oznaczone
tylko co do gatunku, czyli np.
surowce, półfabrykaty, towary
handlowe. Zabezpieczenie
w tej formie jest możliwe, jeśli
przewłaszczający, tzn. dłużnik
lub osoba trzecia są właścicie-
lami rzeczy, na których ma
być ustanowione zabezpiecze-
nie.

Wartość przewłaszczenia

rzeczy oznaczonych co do toż-
samości może być ustalona na
podstawie wyceny środków
trwałych przez osoby do tego
uprawnione, na podstawie
wartości netto według ewiden-
cji środków trwałych lub na
podstawie aktualnych faktur
zakupu. Wartość zabezpiecze-
nia rzeczy oznaczonych co do
gatunku – np. na podstawie
ewidencji zapasów lub polis
ubezpieczeniowych.

Wraz z umową przewłasz-

czenia zazwyczaj dokonuje się
też cesji praw z polis.

R

ozwijające się w cią-
gu ostatnich lat firmy

sektora MSP borykały się
z utrudnionym dostę-
pem do kredytów m.in.
z uwagi na brak zabez-
pieczeń odpowiednich
dla banków, które były-
by szybko i niedrogo
ustanawiane przez kre-

dytobiorców. Standardowo stosowane
przez banki zabezpieczenia rzeczowe, np.
zastawy i hipoteki, były i są kosztowne,
a czas na ich ustanowienie sięga nawet kil-
ku miesięcy. Niekiedy okazuje się, że ich
wartość nie jest wystarczająca dla banku.
W ostatnich latach nastąpił dynamiczny
rozwój regionalnych i lokalnych funduszy
poręczeniowych, które wyszły naprzeciw
potrzebom kredytobiorców i banków. Za-
oferowały przyjazną dla przedsiębiorców
i bezpieczną dla banków formę zabezpie-
czenia kredytów. Obecnie na polskim rynku
działa ponad 50 takich funduszy.
Kredytowanie działalności gospodarczej
przez banki, przy współpracy z funduszami,
ma dla przedsiębiorców dwojakie znacze-
nie. Po pierwsze, fundusze z założenia zain-

teresowane są rozwojem przedsiębiorczo-
ści na terenie swojego działania, dlatego
też poręczają – obok kredytów na finanso-
wanej już prowadzonej działalności – także
kredyty na jej rozpoczęcie. Zazwyczaj bo-
wiem firmy borykają się z problemem uzy-
skania finansowania z uwagi na brak ma-
jątku albo jego niewielką wartość. Po dru-
gie, fundusze ułatwiają dostęp do kredy-
tów, gdyż pozwalają na ich zaciągnięcie
bez ustanawiania drogich i czasochłonnych
form zabezpieczeń, jak np. hipoteka. Wy-
boru formy zabezpieczenia dokonuje bank
w porozumieniu z kredytobiorcą.
Jedynym kosztem dla kredytobiorcy korzy-
stającego z poręczenia funduszu jest prowi-
zja, która mieści się w granicach od 0,5
proc. do 3 proc. (średnio ok. 1,5 proc.) i jest
uzależniona od sytuacji finansowej klienta
oraz okresu trwania poręczenia. Fundusze
te udzielają poręczeń do 70 proc. kwoty kre-
dytu. Poręczeniami funduszy mogą być ob-
jęte kredyty przeznaczone na finansowanie
działalności bieżącej oraz inwestycyjnej, jak
np. budowa i modernizacja nieruchomości,
zakup wyposażenia, maszyn i urządzeń.
Dla klientów PKO BP współpraca z fundu-
szami oznacza m.in. szybki dostęp do ofe-

rowanego przez bank kredytu pod nazwą
„Hipoteka Partner”, przeznaczonego na fi-
nansowanie zakupu i/lub modernizacji nie-
ruchomości, który może zostać udzielony
z okresem spłaty do 25 lat. Poręczenia fun-
duszy pozwalają na otrzymanie tego kredy-
tu bez oczekiwania na wpis hipoteki, dzięki
tzw. zabezpieczeniu przejściowemu (fundu-
sze wówczas pobierają minimalną prowi-
zję), bądź stanowią dodatkowe zabezpie-
czenie dla banku w całym okresie kredyto-
wania.
Tryb udzielania poręczeń przez fundusze
jest tak przewidziany, aby klient nie musiał
składać dodatkowych materiałów, a nawet
kontaktować się bezpośrednio z fundu-
szem. Wszelka niezbędna dokumentacja
kredytowa gromadzona jest przez Oddział
PKO BP i po podjęciu decyzji o finansowa-
niu przekazywana jest do funduszu. Fun-
dusze, z którymi współpracujemy, podej-
mują decyzje o udzieleniu poręczenia
w okresie 3–4 dni od otrzymania doku-
mentów z banku.
Jako bank, współpracujemy również z Ban-
kiem Gospodarstwa Krajowego w ramach
Krajowego Funduszu Poręczeń Kredyto-
wych oraz Funduszu Poręczeń Unijnych.

Obecnie szczególnie istotna dla naszych
klientów jest możliwość korzystania z porę-
czeń FPU, którego celem jest udzielanie po-
ręczeń i gwarancji spłaty kredytów i poży-
czek zaciąganych w celu sfinansowania pro-
jektów ze wsparciem funduszy Unii Europej-
skiej. W ramach tego funduszu można uzy-
skać poręczenia w wysokości do 60 proc.
kwoty kredytu – jeśli kredyt będzie przezna-
czony na finansowanie wkładu własnego
w przedsięwzięcie, lub nawet 80 proc. kwo-
ty kredytu – gdy środki z kredytu będą sta-
nowiły finansowanie pomostowe.
Warto nadmienić, iż istnieje możliwość łą-
czenia poręczeń, tj. może zostać udzielony
jeden kredyt, który w części będzie porę-
czony przez np. Fundusz Wspierania Roz-
woju Gospodarczego i Regionalny Fundusz
Poręczeń Kredytowych lub przez jeden
z ww. funduszy i BGK.
Współpraca PKO Banku Polskiego z fundu-
szami poręczeniowymi zwiększa dostęp-
ność do kredytów dla przedsiębiorców –
obecnych i potencjalnych klientów banku –
którzy bez funkcjonowania takiej formy za-
bezpieczenia nie mogliby uzyskać potrzeb-
nych im kredytów i tym samym realizować
planów rozwojowych swojej firmy.

EKSPERT WYJAŚNIA

■

Szybszy dostęp do kredytów dla przedsiębiorców

Aneta Miller, dyrektor sprzedaży w sektorze MSP, Regionalny Oddział Detaliczny Szczecin PKO BP

W

ybór spośród tych ostatnich
zależy nie tyle od woli kredy-

tobiorcy czy banku, co od przed-
miotu, jakim dysponuje potencjalny
klient. Na nieruchomości bowiem
można ustanowić hipotekę, a na rze-
czy ruchomej zastaw.

Budynki, grunty,

mieszkania

Hipoteka to jedno z ograniczo-

nych praw rzeczowych, stanowiące
zabezpieczanie oznaczonej wierzy-
telności pieniężnej wyrażonej w zło-
tych lub w innej walucie. Przedmio-
tem hipoteki może być:

◗

nieruchomość (m.in. działka grun-
tu, tzw. mieszkanie hipoteczne),

◗

ułamkowa część nieruchomości
(właścicielowi 1 działki gruntu
wolno ustanowić hipotekę na
swoim udziale, nie można nato-
miast ustanowić hipoteki na
współwłasności łącznej, a to ze
względu na jej bezudziałowy cha-
rakter),

◗

użytkowanie wieczyste (wówczas
hipoteka obejmuje również budyn-
ki i urządzenia stanowiące wła-
sność użytkownika wieczystego),

◗

własnościowe spółdzielcze prawo
do lokalu mieszkalnego,

◗

spółdzielcze prawo do lokalu użyt-
kowego,

◗

prawo do domu jednorodzinnego
w spółdzielni,

◗

wierzytelność zabezpieczona hipo-
teką.

Tak więc mówiąc potocznie – hi-

poteką można obciążyć budynki
i budowle produkcyjne, pawilony
handlowe, lokale usługowe, działki
budowlane (również z rozpoczęty-
mi inwestycjami), mieszkania.
Przedmiot hipoteki najczęściej by-
wa własnością kredytobiorcy, rza-
dziej – osoby trzeciej (np. kredyt
dla syna przedsiębiorcy może
w ten sposób zabezpieczyć matka
właścicielka nieruchomości).

Dług przechodzi

na nabywcę

Wierzycielowi wolno dochodzić

zaspokojenia z obciążonej nieru-
chomości bez względu na to, czyją
stała się z czasem własnością, w do-
datku z pierwszeństwem przed wie-
rzycielami osobistymi właściciela.
Jej nabywca zaś zostaje obok dłużni-
ka osobistego, czyli tego, kto zacią-
gnął zobowiązanie, dłużnikiem rze-
czowym wierzyciela hipotecznego
(banku). Oznacza to, że nowy wła-
ściciel jest solidarnie odpowiedzial-
ny z dłużnikiem osobistym, choć
tylko z nabytej nieruchomości. Co
gorsza, nawet przedawnienie wie-
rzytelności zabezpieczonej hipoteką
nie narusza uprawnienia do uzyska-
nia zaspokojenia z obciążonej nieru-
chomości (nie dotyczy to tylko
przedawnionych odsetek).

Hipoteka jest wpisywana do księ-

gi wieczystej nieruchomości w dzia-
le IV (uwidacznia się kwotę, walutę,
rodzaj i charakter hipoteki oraz wy-

sokość odsetek umownych). Jeżeli
nieruchomość nie ma założonej
księgi wieczystej, informacja o za-
bezpieczeniu trafia do zbioru doku-
mentów prowadzonego dla niej. Hi-

poteka korzysta z domniemania, że
została wpisana zgodnie z rzeczywi-
stym stanem prawnym. To zaś zo-
stało ustawowo rozszerzone na do-
mniemanie istnienia wierzytelności,
którą zabezpiecza.

Hipoteka zwykła
i kaucyjna

W wypadku kredytu bankowego

hipoteka przeważnie dotyczy nie
tylko całej kwoty, jaką będzie musiał

przedsiębiorca zwrócić w normal-
nych warunkach, lecz przewyższa ją
o odsetki za co najmniej kwartał –
na wypadek problemów z wypłacal-
nością. Tak więc w chwili podpisy-
wania umowy przedsiębiorca może
mieć do czynienia z hipoteką zwy-
kłą, ustanawianą gdy zabezpieczana
suma znana jest co do grosza (na-
wet jeśli obejmuje kwotę kredytu
i związanych z nim odsetek) albo
z hipoteką kaucyjną, która zabezpie-
cza wierzytelności o nieustalonej
wysokości, ale do oznaczonej naj-
wyższej sumy (może więc być stoso-
wana w wypadku kredytów odna-
wialnych lub o zmiennej stopie pro-
centowej). Możliwe jest oczywiście
ustanowienie dwóch hipotek do jed-
nego kredytu – zwykłej, dla zabez-
pieczenia kapitału kredytu, prowizji
i np. odsetek o stałej wielkości oraz
kaucyjnej, dla odsetek o nieustalo-
nej wysokości. Trzeba przy tym pa-
miętać, że choć wysokość wierzytel-
ności może być nieustalona, to jed-
nak musi być konkretna – istniejąca,
czy też mogąca powstać w przyszło-
ści ze ściśle określonego stosunku
prawnego (np. umowy kredytowej).

Wystarczy zaświadczenie

Jednym z wielu przywilejów, jaki-

mi cieszą się u nas banki, jest wyją-
tek od zasady, że oświadczenie wła-
ściciela nieruchomości, na której
ma być ustanowiona hipoteka, musi
zostać złożone w formie aktu nota-
rialnego. W wypadku umów kredy-
towych wystarcza sądowi wieczy-
stoksięgowemu obok wniosku wła-
ściciela nieruchomości zaświadcze-
nie o udzieleniu kredytu, które sta-
nowi wyciąg z ksiąg rachunkowych
banku, podpisane przez upoważnio-
ne do tego osoby i opatrzone pieczę-
cią banku. Jeśli jednak nierucho-
mość stanowi własność lub współ-

Twarde zabezpieczenia:

Instytucje finansowe przeważnie wymagają kilku zabezpieczeń jedno-
cześnie. W dodatku kredyt nie bywa uruchamiany przed ich realnym
ustanowieniem. Toteż bardzo często w wypadku kredytów zaciąganych
na działalność gospodarczą przedsiębiorcy prócz zabezpieczeń typu oso-
bistego, takich zwłaszcza jak weksel, poręczenie, gwarancja czy ubezpie-
czenie, wyznaczają zabezpieczenia typu rzeczowego.

W wypadku

kredytu

bankowego

hipoteka

przeważnie
dotyczy nie

tylko kwoty

pożyczki, lecz

przewyższa ją

o odsetki

za co najmniej

kwartał.

własność osoby trzeciej, oświadcze-
nie właściciela lub współwłaściciela
o ustanowieniu hipoteki powinno
mieć formę aktu notarialnego. Rów-
nież gdy kredyt jest udzielany dwu
lub więcej osobom, a nieruchomość
należy tylko do jednej z nich, nie-
zbędne staje się oświadczenie wła-
ściciela w formie aktu notarialnego,
ponieważ hipoteka ma zabezpie-
czać nie tylko jego dług, lecz rów-
nież zobowiązania pozostałych kre-
dytobiorców. Wartość jej najczę-
ściej odpowiada wysokości kredytu
wraz z odsetkami, powiększonej
o koszty ewentualnej egzekucji dłu-
gu. Trzeba jednak przy tym pamię-
tać, że wartość nieruchomości
przyjmowana do zabezpieczenia
najczęściej odbiega od wartości ryn-
kowej, za jaką właściciel mógłby ją
zbyć z wolnej ręki, a nie przy sprze-
daży wymuszonej, jak to nazywają
banki, kiedy dłużnik nie jest w sta-
nie spłacić kredytu.

Wygaśnięcie wierzytelności za-

bezpieczonej hipoteką pociąga za
sobą wygaśnięcie hipoteki. Innymi
słowy przede wszystkim wtedy, kie-
dy cała należność zostanie zwróco-
na, bank wydaje stosowny doku-
ment, z którym dłużnik hipoteczny
żąda wykreślenia hipoteki z księgi
wieczystej.

Zabezpieczenie na
maszynach i samochodach

To także ograniczone prawo rze-

czowe, tyle że dotyczy rzeczy rucho-
mych i praw zbywalnych. Oznacza
to, że przedmiotem zastawu reje-
strowego mogą być środki transpor-
tu, maszyny i urządzenia, linie tech-
nologiczne, materiały produkcyjne
czy prawa na dobrach niematerial-
nych, np. autorskie albo prawa z pa-
pierów wartościowych. Zabezpie-
czenie w tej formie bank może przy-
jąć tylko wtedy, gdy zastawca, czyli
dłużnik lub osoba trzecia są właści-
cielami obciążanych rzeczy lub
praw. Zastawem rejestrowym zabez-
piecza się wierzytelności pieniężne
wyrażone w złotych lub w walutach
obcych.

Ważną cechą zastawu rejestrowe-

go jest możliwość pozostawienia
przedmiotu zastawu w posiadaniu
zastawcy lub osoby trzeciej, która
zgodziła się na to. Takie rozwiąza-
nie pozwala na normalne korzysta-
nie z obciążonej rzeczy (tym m.in.
zastaw rejestrowy różni się od ure-
gulowanego w kodeksie cywilnym,
do powstania którego konieczne
jest prócz umowy przeniesienie po-
siadania). Dla ustanowienia zasta-
wu rejestrowego potrzebna jest pi-
semna umowa między zastawcą
(kredytobiorcą lub osobą trzecią)
a zastawnikiem (bankiem). Poza
tym zabezpieczenie to musi być
wpisane do ogólnopolskiego reje-
stru, prowadzonego przez rejonowe
sądy gospodarcze (w konkretnym
wypadku miejscowo właściwy jest
sąd, w którego okręgu znajduje się
siedziba zastawcy). W razie obciąże-
nia samochodu zastaw zostaje rów-
nież odnotowany w dowodzie reje-
stracyjnym. Wniosek o wpis zasta-
wu powinien być złożony przez za-
stawnika albo przez zastawcę w cią-
gu miesiąca od zawarcia umowy za-
stawniczej pod rygorem odrzucenia

go. Zaś przy wpisywaniu zastawów
obowiązuje zasada „kto pierwszy,
ten lepszy”. Siła zastawu rejestrowe-
go polega m.in. na tym, że pozosta-
je on w mocy nawet w razie połącze-
nia lub pomieszania obciążonych
rzeczy z innymi tak, iż przywróce-
nie stanu poprzedniego byłoby nie-
możliwe. Wówczas obciąża całość.
Jeśli natomiast zastawiona rzecz ru-
choma staje się częścią składową
nieruchomości, to wprawdzie za-
staw wygasa, ale zastawnik może żą-
dać od właściciela nieruchomości
ustanowienia hipoteki do wartości
rzeczy przyłączonej. Zastaw reje-
strowy obejmuje też przysługujące
zastawcy roszczenia o odszkodowa-
nie z tytułu utraty, zniszczenia lub
obniżenia wartości obciążonego
przedmiotu. Zastawca najczęściej
zobowiązuje się w umowie zastawni-
czej, że przed wygaśnięciem zasta-

wu nie zbędzie ani nie obciąży jego
przedmiotu. A gdy kredytu udziela
kilka banków, możliwe jest ustano-
wienie administratora zastawu. Zo-
staje nim na mocy umowy jeden
z wierzycieli i zabezpiecza nie tylko
swoją wierzytelność, lecz także po-
zostałych, po czym wykonuje
w imieniu własnym, choć również
na ich rachunek wszelkie prawa
i obowiązki zastawnika.

Nie tylko na sprzedaż

Jeśli kredytobiorca nie wywiązuje

się ze swego zobowiązania, bank
może zaspokoić się nie tylko przez
sprzedaż przedmiotu zabezpieczo-
nego. W umowie zastawniczej wol-
no zastrzec przewłaszczenie, prze-
targ publiczny albo metody docho-
dowe, polegające na poborze części
dochodów przedsiębiorstwa dłużni-
ka, ewentualnie czynszu po uprzed-

nim wydzierżawieniu go. Pewną ka-
rą natomiast w razie stwierdzenia
naruszenia umowy przez zastawcę
jest to, że wierzyciel może oznajmić
natychmiastową wymagalność zo-
bowiązania, a także unieważnić
swoje zobowiązanie do wszelkich
przyszłych wypłat.

Wygaśnięcie wierzytelności po-

woduje wygaśnięcie zastawu. Wów-
czas podlega on wykreśleniu z reje-
stru zastawów.

Dobromiła Niedzielska-Jakubczyk

PODSTAWA PRAWNA

◗

Kodeks cywilny z 23 kwietnia

1964 r. (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).

◗

Ustawa o księgach wieczystych i hipo-

tece z 6 lipca 1982 r. (t.j. Dz.U. z 2001 r.
nr 124, poz. 1361 ze zm.).

◗

Ustawa o zastawie rejestrowym i re-

jestrze zastawów z 6 grudnia 1996 r.
(Dz.U. nr 149, poz. 703 ze zm.).

www.gazetaprawna.pl

GAZETA PRAWNA NR 114 (1479) 14 CZERWCA 2005

FIRMA I KLIENT

Finanse dla firm

III

TO WARTO

WIEDZIEĆ

Jaki podatek

Hipoteki ustanawiane na rzecz

banku – jako umowne – podlegają
podatkowi od czynności cywilno-
prawnych. Stawka PCC zależy od
tego, czy zabezpieczona wierzytel-
ność już istnieje i jej wysokość jest
znana, czy też wysokości wierzy-
telności ustalić na razie nie moż-
na. Ustanowienie hipoteki zwykłej
na zabezpieczenie sumy kapitało-
wej samej lub wraz ze znaną kwo-
tą odsetek podlega opodatkowa-
niu według stawki procentowej,
czyli 0,1 proc. kwoty zabezpieczo-
nej wierzytelności. W razie obcią-
żenia nieruchomości hipoteką
kaucyjną, obejmującą też np. od-
setki, czynność ta będzie opodat-
kowana według stawki kwotowej,
czyli jedynie 19 zł.

hipoteka i zastaw

Z

abezpieczenia kredytów
i pożyczek w formie ubez-

pieczeń należą do kategorii bar-
dzo wygodnych i stosunkowo
mało kosztownych sposobów,
dzięki którym można pieniądze
pożyczyć. Ponadto, poza zabez-
pieczeniem interesów banku lub
innego wierzyciela, dają konkret-
ną korzyść dłużnikowi – jeśli doj-
dzie do nieszczęścia, przed skut-
kami którego ma chronić polisa,
kredyto- czy pożyczkobiorca nie
tylko łatwiej zaspokoi roszczenia
wierzyciela, ale i sam uzyska od-
szkodowanie. Jak pokazuje ży-
cie, w wielu przypadkach, gdyby
nie kredyt – z oszczędności lub
z braku wyobraźni – do wykupie-
nia polisy chroniącej przed okre-
ślonym ryzykiem w ogóle by nie
doszło.

Ile potrzeb, tyle polis

W zależności od rodzaju i prze-

znaczenia kredytu, najczęściej
w obrocie stosowane są cztery ro-
dzaje ubezpieczeń. Poza specjal-
nymi, wykorzystywanymi tylko
w biznesie ubezpieczeniem kredy-
tu kupieckiego oraz polisami
w formie gwa-
rancji, są to poli-
sy podobne do
tych, które sto-
sowane są przy
k r e d y t o w a n i u
konsumentów :
u b e z p i e c z e n i e
od skutków po-
żaru i innych ży-
wiołów kredyto-
wanej nierucho-
mości, ubezpie-
czenia na życie
kredytobiorcy,
u b e z p i e c z e n i e
kredytu na okres
między udziele-
niem kredytu a dokonaniem wpisu
hipoteki do księgi wieczystej.

Gdy rzecz dotyczy tych stan-

dardowych ubezpieczeń, można
odnieść największe korzyści
z połączenia dwóch celów: ko-
nieczności zabezpieczenia inte-
resów wierzyciela oraz asekuro-
wania się przed skutkami możli-
wych nieszczęść.

W przypadku gdy o kredyt

ubiega się osoba fizyczna, jed-
nym z zabezpieczeń pożądanych
przez bank jest ubezpieczenie na
życie kredytodawcy. Dotyczy to
zwłaszcza przypadków, gdy
przedmiotem starań przedsię-
biorcy jest długoterminowy kre-
dyt inwestycyjny, np. hipoteczny.
Ubezpieczenie na życie jest za-
bezpieczeniem obligatoryjnym
w przypadku, gdy kredytobiorca
jest osobą samotną lub korzysta

z pożyczki w warunkach roz-
dzielności majątkowej. Z reguły
okres wymaganego przez bank
ubezpieczenia pokrywa się
z okresem kredytowania, zaś wy-
sokość sumy ubezpieczenia musi
odpowiadać wysokości kredytu
powiększonej o odsetki.

Ryzyko śmierci

kredytobiorcy

Wiele towarzystw ubezpiecze-

niowych oferuje polisy specjal-
nie dostosowane do tego celu.
Mają one charakter terminowe-
go ubezpieczenia na życie i dzia-
łają mniej więcej jak ubezpiecze-
nia typu autocasco; jeśli w okre-
sie ubezpieczenia nie dojdzie do
nieszczęścia, przed skutkami
którego polisa ma chronić, po
zakończeniu okresu ubezpiecze-
nia ubezpieczony-kredytobiorca
przestaje płacić składki, ale i nic
nie zyskuje.

Za skorzystaniem z takiego pro-

duktu, specjalnie przygotowanego
dla kredytobiorców, ma przema-
wiać jego niski koszt. Tymczasem,
gdy porówna się koszt takiej „kre-
dytowej” polisy z kosztem nawet

t e r m i n o w e g o
ubezpieczenia
na życie, ale
z funduszem in-
w e s t y c y j n y m ,
okaże się, że róż-
nice (na korzyść
ubezpieczenia
„kredytowego”)
nie są aż tak
wielkie. Tymcza-
sem w przypad-
ku ubezpiecze-
nia z

fundu-

szem, jeśli
w okresie obję-
tym ochroną nie
dojdzie do nie-

szczęścia, na zakończenie okresu
umowy ubezpieczony otrzyma
wartość polisy. W takim przypad-
ku z reguły jest to większa z sum:
albo umówiona suma ubezpiecze-
nia, albo wartość jednostek
uczestnictwa w funduszach, w któ-
rych lokowane były składki.

Dlatego zamiast korzystać ze

specjalnego „kredytowego” ubez-
pieczenia na życie, oferowanego
często od razu przez kredytodaw-
cę, lepiej jest o taką polisę zadbać
we własnym zakresie. Godząc się
nawet z koniecznością dodatko-
wych czynności, polegających na
analizie dostępnej na rynku ofer-
ty, zawarciu umowy ubezpiecze-
nia, a następnie cesji praw uposa-
żonych na okres kredytowania na
rzecz kredytodawcy.

Osoby, które już posiadają

ubezpieczenie na życie (w tym

„prywatne” ubezpieczenie eme-
rytalne), powinny w takim przy-
padku w pierwszej kolejności
rozważyć wykorzystanie do za-
bezpieczenia kredytu tych polis.
I to nawet wtedy, gdy suma ubez-
pieczenia jest niższa od oczeki-
wanej przez bank. Można bo-
wiem wówczas ten problem roz-
wiązać na kilka sposobów: pod-
wyższyć sumę ubezpieczenia (o
ile pozwala na to umowa), wyku-
pić drugą polisę z funduszem ka-
pitałowym lub, w ostateczności,
wykupić „kredytowe” terminowe
ubezpieczenie na życie, ale z su-
mą ubezpieczenia stanowiącą
różnicę między oczekiwaną
przez kredytodawcę a

sumą

ubezpieczenia z posiadanej już
przez przedsiębiorcę polisy.

By uszczerbku nie doznał
majątek

W przypadku gdy udzielany

przez bank kredyt dotyczy kon-
kretnego wydatku inwestycyjne-
go, np. na nieruchomość, zakup
środka transportu czy maszyn al-
bo urządzeń, bank lub inny kre-
dytodawca oczekuje od przedsię-
biorcy pożyczającego pieniądze
ubezpieczenia kredytowanej nie-
ruchomości lub ruchomości
oraz cesji praw z takiej polisy.
Zakres tego ubezpieczenia zale-
ży od kategorii rzeczy, która jest
kredytowana.

W przypadku nieruchomości –

podobnie jak ma się to w przy-
padku kredytów hipotecznych
udzielanych osobom fizycznym
nie prowadzącym działalności
gospodarczej – większość ban-
ków zadowala się ubezpiecze-
niem w minimalnym zakresie: od
ognia i skutków klęsk żywioło-
wych. Z kolei przy ubezpieczeniu
środków transportu zakres tego
ubezpieczenia jest dużo szerszy
niż w sytuacji, gdy decyzje o za-
kresie ubezpieczenia podejmuje
użytkownik: poza ubezpieczenia-
mi obowiązkowymi (OC) jest to
co najmniej ubezpieczenie od
skutków kradzieży, a bardzo czę-
sto także autocasco. Natomiast
w odniesieniu do kredytowania
maszyn i urządzeń wymagany
przez wierzyciela zakres ubezpie-
czenia lokuje się między wcze-
śniej wskazanymi skrajnościami.
W

przypadku najprostszych

urządzeń zakres wymaganego
ubezpieczenia bliski jest pożąda-
nemu przy ubezpieczeniu nieru-
chomości, a przy bardziej skom-
plikowanych inwestycjach, np. li-
niach technologicznych, w grę
mogą wchodzić dodatkowe ubez-
pieczenia chroniące w zakresie
najrozmaitszych ryzyk.

Ponieważ trudno sobie wy-

obrazić prowadzenie działalno-
ści gospodarczej bez korzystania
z ubezpieczeń – niezależnie od
wymagań potencjalnych kredyto-
dawców – także w przypadku tej
grupy ubezpieczeń rozsądniej-
szym rozwiązaniem od ubezpie-
czenia się wyłącznie „pod kre-
dyt” jest skorzystanie z rozwią-
zań docelowych.

Oznacza to, że powinniśmy

zakres ubezpieczenia dostoso-
wać do własnych potrzeb, a tylko
wówczas, gdy ubezpieczyciel żą-
da polisy o szerszym zakresie
ochrony niż sami ustaliliśmy za-
kres ryzyka, możemy w tym za-
kresie doubezpieczyć się tylko
na czas spłaty kredytu.

Zabezpieczenia
przejściowe

Trzecia ze wspomnianych wy-

żej grupa ubezpieczeń związa-
nych z finansowaniem inwestycji
z cudzych pieniędzy ma charak-
ter ściśle finansowy. Są to ubez-
pieczenia „przejściowe” zastępu-
jące na pewien czas inny, docelo-
wy rodzaj zabezpieczenia zobo-
wiązań kredytobiorcy. Dla
przykładu jest to znane z prywat-
nych kredytów hipotecznych
ubezpieczenie kredytu na okres
do obciążenia nieruchomości
wpisem hipoteki do jej księgi
wieczystej.

Trzeba wiedzieć, że dla odmia-

ny tego rodzaju ubezpieczenie,
zwłaszcza zawierane może
w znacznym sposób zwiększyć
koszty kredytu. Dlatego najroz-
sądniej jest skorzystać z ubezpie-
czenia oferowanego przez bank.
Zawierając „hurtową” umowę
z towarzystwem ubezpieczenio-
wym zazwyczaj potrafi on wyne-
gocjować składkę dużo niższą
niż w przypadku umowy zawie-
ranej indywidualnie.

Ponadto, o ile na tego rodzaju

zabezpieczenie skazane są osoby
fizyczne nie prowadzące poza-
rolniczej działalności gospodar-
czej, o tyle w przypadku kredy-
tów gospodarczych podobną ro-
lę do przejściowego ubezpiecze-
nia kredytu spełniają gwarancje
i poręczenia, np. z Krajowego
Funduszu Poręczeń Kredyto-
wych. Przy kredytach o znacz-
nych kwotach, które na dodatek
muszą być ubezpieczone dość
długo (bo możliwość wpisu hi-
poteki jest perspektywą dość od-
legła), poręczenie z KFPK (któ-
re zresztą załatwia się za pośred-
nictwem banku, w którym przed-
siębiorca ubiega się o kredyt)
może być dużo tańsze niż oma-
wiane ubezpieczenie. Nie doty-
czy to jedynie klasycznych kre-
dytów hipotecznych czy poży-
czek hipotecznych, które przed-
siębiorcom – osobom fizycznym
udzielane są praktycznie na ta-
kich samych zasadach jak kon-
sumentom.

Zbigniew Biskupski

www.gazetaprawna.pl

FIRMA I KLIENT

GAZETA PRAWNA NR 114 (1479) 14 CZERWCA 2005

Finanse dla firm

IV

TO WARTO

WIEDZIEĆ

Gwarancje
ubezpieczeniowe

Ten rodzaj produktów jest

pisemnym zobowiązaniem ze
strony towarzystwa ubezpie-
czeniowego do zapłaty na
rzecz beneficjenta (np. ban-
ku) określonej kwoty (do wy-
sokości sumy gwarancyjnej)
w przypadku niewywiązania
się ubezpieczonego (przedsię-
biorcy) z zobowiązania objęte-
go gwarancją, wynikającego
z

odpowiednich przepisów

prawa (np. gwarancje zapłaty
długu celnego) lub zawartej
umowy (np. gwarancje kredy-
towe).

Kredytodawcy gwarancje

zapewniają bezpieczeństwo
i pewność otrzymania określo-
nej kwoty (do wysokości sumy
gwarancyjnej) w przypadku
niewywiązania się wniosko-
dawcy z zobowiązań zabezpie-
czanych gwarancją.

Przedsiębiorcy dają po-

twierdzenie jego wiarygodno-
ści oraz – w zależności od ro-
dzaju – możliwość uczestnic-
twa w przetargu, zawarcia
kontraktu, otrzymania zalicz-
ki, otrzymania pełnej zapłaty
za wystawione faktury, uzy-
skania zezwolenia i prowadze-
nia określonej działalności,
korzystania z kredytu kupiec-
kiego itd.

Ubezpieczenie
kredytu
kupieckiego

Zwane też ubezpieczeniem

należności, związane jest z ry-
zykiem niewypłacalności, na
jakie narażony jest każdy do-
stawca towarów lub usług, kre-
dytujący swoich odbiorców
(sprzedający z odroczonym
terminem płatności – w tzw.
kredycie kupieckim) lub fak-
tor kupujący – na mocy umo-
wy faktoringu pełnego (bez re-
gresu) – wierzytelności od
sprzedawców.

Ubezpieczeniem objęty jest

ustalony w umowie ubezpie-
czenia portfel odbiorców;
w przypadku należności fakto-
ringowych – jedna umowa
ubezpieczenia dotyczy wszyst-
kich należności nabytych od
jednego faktoranta. Z tym że
dla każdego odbiorcy może
być określony inny limit ubez-
pieczeniowy, do wysokości
którego towarzystwo ubezpie-
czeniowe ponosi odpowie-
dzialność. Ponadto ubezpie-
czający uczestniczy w ryzyku
udziałem własnym.

Jak korzystać z polis
dla zabezpieczenia kredytu

Banki coraz chętniej godzą się na wykorzystanie polis przy konstruowa-
niu systemu zabezpieczeń na okoliczność udzielanego kredytu lub po-
życzki. Wiedza oraz umiejętność właściwego korzystania z produktów
ubezpieczeniowych dających się do tego wykorzystać może pozwolić na
zaoszczędzenie znacznych kwot.

W przypadku

osób fizycznych,

jednym

z zabezpieczeń

pożądanych

przez bank jest

ubezpieczenie

na życie

kredytodawcy.