Zobacz, jak zmieni się praca pedagoga szkolnego i nauczyciela od września
2017 r. Wolontariat, innowacje, eksperyment, doradztwo zawodowe i in.
1
Wrzesień przyniesie wiele zmian w pracy szkoły. Sprawdź, co czeka nauczycieli i uczniów w nowym
roku szkolnym.
Dotychczasowe przepisy nie regulowały szczegółowo zasad prowadzenia wolontariatu w szkole. W
nowych przepisach prawa oświatowego wskazano, że kształtowanie u uczniów postaw prospołecznych
powinno być realizowane m.in. poprzez możliwość udziału w działaniach z zakresu wolontariatu,
sprzyjających aktywnemu uczestnictwu uczniów w życiu społecznym. Projekt ustawy wprowadza to
zadanie jako systemowe działanie w szkole oparte na:
zapewnieniu przez dyrektora warunków do działania w szkole wolontariuszy,
możliwości podejmowania wolontariatu przez samorząd uczniowski (w porozumieniu z
dyrektorem) i powołania rady wolontariatu,
obowiązku zawarcia w statucie sposobu organizacji i realizacji zadań z zakresu wolontariatu.
Sposób organizacji i realizacji działań w zakresie wolontariatu określić musi statut szkoły.
Wśród zmian, które wejdą w życie w nowym roku szkolnym, jest doprecyzowanie przepisów w
zakresie działalności innowacyjnej jako integralnego elementu działalności szkoły, wyzwalającego
kreatywność uczniów i nauczycieli. Dotychczasowe udzielanie pomocy szkołom i placówkom, a także
nauczycielom w wykonywaniu ich zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych zastąpiono
Zobacz, jak zmieni się praca pedagoga szkolnego i nauczyciela od września
2017 r. Wolontariat, innowacje, eksperyment, doradztwo zawodowe i in.
2
zadaniem nadzoru w zakresie inspirowania nauczycieli do poprawy istniejących lub wdrożenia nowych
rozwiązań w procesie kształcenia, przy zastosowaniu innowacyjnych działań programowych,
organizacyjnych lub metodycznych, których celem jest rozwijanie kompetencji uczniów.
Prawo oświatowe obejmuje w tym zakresie propozycje zapisów obejmujących:
zapewnienie przez system oświaty kształtowania u uczniów postaw przedsiębiorczości i
kreatywności sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym, w tym poprzez
stosowanie w procesie kształcenia innowacyjnych rozwiązań programowych, organizacyjnych
lub metodycznych,
zobowiązanie szkoły do tworzenia warunków do rozwoju i aktywności, w tym kreatywności,
uczniów,
określenie warunków, na jakich w szkole mogą działać stowarzyszenia i inne organizacje, a w
szczególności organizacje harcerskie, których celem statutowym jest działalność wychowawcza
albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i
innowacyjnej szkoły (art. 86) i obowiązek określenia w statucie organizacji współdziałania z tymi
instytucjami w zakresie działalności innowacyjnej,
doprecyzowanie celu zajęć rozwijających uzdolnienia (jako dodatkowych zajęć edukacyjnych,
definiowanych jako podstawowe formy działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły), tj.
zajęć organizowanych w szczególności w celu kształtowania ich aktywności i kreatywności (art.
109 ust. 1 pkt 6).
W nowych przepisach nie wprowadza się zasadniczych zmian, doprecyzowano natomiast definicję i cel
eksperymentu. Celem eksperymentu pedagogicznego realizowanego w szkole lub placówce jest
rozwijanie kompetencji i wiedzy uczniów oraz nauczycieli.
Eksperyment pedagogiczny polega na modyfikacji istniejących lub wdrożeniu nowych działań w
procesie kształcenia, przy zastosowaniu nowatorskich rozwiązań programowych, organizacyjnych,
metodycznych lub wychowawczych, w ramach których są modyfikowane warunki, organizacja zajęć
edukacyjnych lub zakres treści nauczania.
Eksperyment:
może obejmować oddział, grupę, wybrane zajęcia, całą szkołę,
musi respektować zachowanie typu szkoły i prawa do bezpłatnej nauki, wychowania i opieki,
nabywania wiedzy i umiejętności umożliwiających ukończenie szkoły i przystąpienie do
egzaminów,
Zobacz, jak zmieni się praca pedagoga szkolnego i nauczyciela od września
2017 r. Wolontariat, innowacje, eksperyment, doradztwo zawodowe i in.
3
wymaga opieki jednostki naukowej (wymagana jest opinia oraz zgoda jednostki naukowej
dołączona do wniosku) i zgody ministra,
wniosek powinien być złożony do 31 marca roku poprzedzającego rok szkolny, w którym jest
planowane rozpoczęcie tego eksperymentu,
wymaga zgody rady pedagogicznej (uchwała) i uzyskania opinii rady szkoły lub placówki oraz
opinii rady rodziców,
po zakończeniu wymaga złożenia sprawozdania wraz z opinią jednostki naukowej do kuratora
oświaty i organu prowadzącego,
zakłada możliwość ustalenia innych zasad rekrutacji do szkoły prowadzącej eksperyment.
Działalność eksperymentalną trzeba dostosować do nowych przepisów do 1 września 2018 r., przy
czym:
sprawy o wyrażenie zgody na prowadzenie eksperymentu wszczęte i niezakończone przed 1
września 2017 r. rozpatruje się zgodnie nowymi przepisami,
wnioski o wyrażenie zgody na prowadzenie eksperymentu do nowych wymagań należy
dostosować w terminie do 1 września 2018 r.,
sprawy o wyrażenie zgody na prowadzenie eksperymentu w gimnazjum, wszczęte i
niezakończone przed 1 września 2017 r., podlegają umorzeniu.
Warto również pamiętać, że jednym z kryteriów rekrutacji do szkół ponadpodstawowych będzie od
roku szkolnego 2018/2019 wynik egzaminu ósmoklasisty. Egzamin przeprowadzany będzie jako
obowiązkowy egzamin zewnętrzny, na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej.
Docelowo ma on obejmować przedmioty obowiązkowe:
język polski,
język obcy nowożytny,
matematykę,
jeden z wybranych przez ucznia przedmiotów spośród: biologii, chemii, fizyki, geografii i
historii.
W takiej formule egzamin przeprowadzany będzie po raz pierwszy w roku szkolnym 2020/2021. Do
tego czasu obowiązywać będą przepisy przejściowe (w latach szkolnych 2018/2019 – 2020/2021), na
podstawie których egzamin będzie obejmował:
Zobacz, jak zmieni się praca pedagoga szkolnego i nauczyciela od września
2017 r. Wolontariat, innowacje, eksperyment, doradztwo zawodowe i in.
4
język polski,
język obcy nowożytny,
matematykę.
Do 1 września 2017 r. CKE opublikuje informator z przykładowymi zadaniami z j. polskiego, j. obcego i
matematyki z rozwiązaniami, co ułatwi szkole przygotowanie się do formuły tego egzaminu, a także
ukierunkowanie uczniów do egzaminu.
Celem egzaminu jest wykorzystanie wyników egzaminu ze wskazanych przedmiotów do określenia
poziomu kompetencji uczniów w kluczowych dziedzinach wiedzy oraz jako wskazanie do
podejmowania nauki na dalszym etapie kształcenia. Wyniki pozostaną bez wpływu na ukończenie
szkoły podstawowej.
Brak promocji w latach szkolnych 2016/2017–2018/2019 będzie skutkował niemożnością
kontynuowania nauki w tym samym typie szkoły, a w konsekwencji obniżeniem wykształcenia do
poziomu szkoły podstawowej. Nowe przepisy przewidują, że:
uczeń klasy I gimnazjum, który w roku szkolnym 2016/2017 nie otrzyma promocji do klasy II, 1
września 2017 r. stanie się uczniem klasy VII szkoły podstawowej,
uczeń klasy II gimnazjum, który w roku szkolnym 2017/2018 nie otrzyma promocji do klasy III, 1
września 2018 r. stanie się uczniem klasy VIII szkoły podstawowej,
uczeń klasy III gimnazjum, który w roku szkolnym 2018/2019 nie ukończy tej szkoły, 1 września
2019 r. stanie się uczniem klasy VIII szkoły podstawowej.
Najistotniejszą zmianą dla szkoły, niosącą najwięcej wyzwań, jest zmiana podstawy programowej i
ramowych planów nauczania. W okresie przejściowym (rok szkolny 2017/2018 i 2018/2019) w szkole
będą obowiązywały dwie podstawy programowe i dwa ramowe plany nauczania.
Nową podstawę programową określoną w przepisach wydanych na podstawie ustawy – Prawo
oświatowe stosuje się począwszy od roku szkolnego 2017/2018:
w przedszkolach,
Zobacz, jak zmieni się praca pedagoga szkolnego i nauczyciela od września
2017 r. Wolontariat, innowacje, eksperyment, doradztwo zawodowe i in.
5
w klasach I, IV i VII szkoły podstawowej (dotyczy również podstawy programowej dla uczniów z
niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym),
dla branżowej szkoły I stopnia,
w szkołach specjalnych przysposabiających do pracy,
w szkołach policealnych.
Program wychowawczo-profilaktyczny ma określać sposób realizacji celów kształcenia i zadań
wychowawczych zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Ponadto w programie
tym powinny być uwzględniane zestawy zagadnień określone w podstawie programowej kształcenia
ogólnego, przeznaczone do realizacji w ramach zajęć z wychowawcą. Wstępny termin dostosowania
programu do nowych wymogów to 1 stycznia 2018 r.
Wprowadzone zmiany będą przy tym wymagały zmian w regulaminach rady pedagogicznej i rady
rodziców. Z pewnością z początkiem roku szkolnego w szkole należy podjąć działania w zakresie
diagnozy, tak by w aktualnie obowiązującym terminie, tj. 30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, rada
pedagogiczna w porozumieniu z radą rodziców mogła uchwalić program.
Nowa ustawa podkreśla szczególną rangę zajęć z zakresu doradztwa zawodowego. Zajęcia te
zdefiniowano jako jedną z form działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły i uwzględniono w
ramowym planie nauczania w wymiarze:
10 godzin w roku na poziomie klas VII i VIII,
10 godzin w szkole ponadpodstawowej.
Minister edukacji określi w drodze rozporządzenia treści programowe z zakresu doradztwa
zawodowego oraz warunki, sposoby realizacji i organizacji doradztwa zawodowego i edukacyjno-
zawodowego w szkołach i placówkach oraz wymagania w zakresie przygotowania osób realizujących
te zajęcia. Zakłada się, że rozporządzenie to zostanie wydane nie później niż do 1 września 2018 roku.
Warto pamiętać również o innych terminach wprowadzonych ustawą Prawo oświatowe, które
determinują zadania szkoły, szczególnie na początku roku szkolnego, w tym o zachowaniu ważności:
Zobacz, jak zmieni się praca pedagoga szkolnego i nauczyciela od września
2017 r. Wolontariat, innowacje, eksperyment, doradztwo zawodowe i in.
6
do 1 października 2017 r. indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych
opracowanych przed 1 września 2017 r.,
orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego wydanych na okres I etapu edukacyjnego przed 1
września 2017 r. – do zakończenia kształcenia w klasie IV szkoły podstawowej,
orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego wydanych na okres II etapu edukacyjnego przed 1
września 2017 r. – do końca kształcenia w szkole podstawowej.
Podstawa prawna
Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017
r. poz. 60).
Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59).
Autor:
Marzenna Czarnocka
Zobacz, jak zmieni się praca pedagoga szkolnego i nauczyciela od września
2017 r. Wolontariat, innowacje, eksperyment, doradztwo zawodowe i in.
7
Redaktor:
Paulina Stanek
ISBN:
978-83-269-6352-0
E-book nr:
2HH0577
Wydawnictwo:
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
Adres:
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
Kontakt:
Telefon 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl
NIP:
526-19-92-256
Numer KRS:
0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy
XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego:
200.000 zł
Copyright by:
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2017