1

WŁASNA FIRAM 2014. ANNA JELE

Ń

SKA

ROZDZIAŁ III WYBÓR FORMY PRAWNEJ
Firma mo

ż

e mie

ć

status osoby fizycznej lub osoby prawnej.

Osobowo

ść

prawn

ą

maj

ą

spółki uregulowane w Kodeksie spółek handlowych (st

ą

d ich nazwa - spółki handlowe) - s

ą

to

spółki: partnerska, komandytowa, komandytowo- akcyjna, spółka z ograniczon

ą

odpowiedzialno

ś

ci

ą

i spółka akcyjna. Te

podmioty musz

ą

by

ć

zgłaszane do Krajowego Rejestru S

ą

dowego. Na gruncie podatkowym ich działalno

ść

reguluje

ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych i ustawa o rachunkowo

ś

ci. Spółki te musz

ą

prowadzi

ć

ksi

ę

gi

rachunkowe.
Na potrzeby tego opracowania skoncentrujemy si

ę

na omówieniu najpo-pularniejszych z punktu widzenia małego i

ś

redniego przedsi

ę

biorcy form prawnych, w jakich mo

ż

na prowadzi

ć

działalno

ść

gospodarcz

ą

. Spółki takie jak akcyjna

czy komandytowo-akcyjna zostan

ą

pomini

ę

te, z uwagi na ich skomplikowan

ą

konstrukcj

ę

prawn

ą

i konieczno

ść

zaanga

ż

owania znacznego kapitału ju

ż

przy zakładaniu działalno

ś

ci.

1. Jednoosobowa działalno

ść

gospodarcza

Firm

ę

mo

ż

e prowadzi

ć

osoba fizyczna - przedsi

ę

biorca. Decyduj

ą

c si

ę

na jednoosobow

ą

działalno

ść

gospodarcz

ą

nale

ż

y uzyska

ć

wpis do ewidencji działalno

ś

ci gospodarczej.

2. Spółka cywilna
Ta forma prawna jest korzystna dla niewielkich przedsi

ę

wzi

ęć

, najwy

ż

ej kilku osób. Spółka cywilna nie jest podmiotem

prawa, tylko umow

ą

, nie ma osobowo

ś

ci prawnej. Taki kontrakt powinien by

ć

sporz

ą

dzony na pi

ś

mie, nie jest tu

obowi

ą

zkowa forma notarialna. Spółki cywilnej nie zgłasza si

ę

do KRS ani nie powiadamia si

ę

o jej powstaniu. Ka

ż

dy

wspólnik osobno - jako osoba fizyczna - musi zgłosi

ć

rozpocz

ę

cie działalno

ś

ci gospodarczej we wła

ś

ciwym urz

ę

dzie

gminy (albo w s

ą

dzie rejestrowym, je

ś

li spółk

ę

cywiln

ą

zawi

ą

zuj

ą

przedsi

ę

biorcy wpisani do rejestru).

Zaletami spółki cywilnej s

ą

proste zasady organizacji, nieskomplikowane procedury funkcjonowania oraz niewielkie

koszty zało

ż

enia. Za wad

ę

mo

ż

na uzna

ć

osobist

ą

odpowiedzialno

ść

wspólników za zobowi

ą

zania spółki.

3. Spółka komandytowa
Spółk

ę

komandytow

ą

nale

ż

y zgłosi

ć

w s

ą

dzie rejestrowym, wypełniaj

ą

c formularz KRS-W1 wraz z zał

ą

cznikami - umow

ą

spółki i wzorami podpisów osób upowa

ż

nionych do jej reprezentowania.

W spółce komandytowej wyst

ę

puj

ą

dwa rodzaje wspólników:

►

komplementariusze - oni odpowiadaj

ą

za zobowi

ą

zania spółki bez ogranicze

ń

.

►

komandytariusze - odpowiadaj

ą

za zobowi

ą

zania spółki do wysoko

ś

ci sumy komandytowej, czyli okre

ś

lonej w umowie

spółki kwoty. Jednocze

ś

nie komandytariusz odpowiada za zobowi

ą

zania spółki tylko do wysoko

ś

ci wniesionego wkładu.

Komandytariusze nie prowadz

ą

spraw spółki i nie mog

ą

jej reprezentowa

ć

.

4. Spółka jawna
To spółka b

ę

d

ą

ca podmiotem niezale

ż

nym od tworz

ą

cych j

ą

wspólników, nie posiada jednak osobowo

ś

ci prawnej, cho

ć

ma tzw. zdolno

ść

prawn

ą

, co oznacza,

ż

e mo

ż

e nabywa

ć

prawa i zaci

ą

ga

ć

zobowi

ą

zania w imieniu własnym, a nie

wspólników.
Spółk

ę

jawn

ą

nale

ż

y zgłosi

ć

do KRS, doł

ą

czaj

ą

c do formularza umow

ę

spółki.

Za zobowi

ą

zania spółki odpowiadaj

ą

wszyscy wspólnicy całym swoim maj

ą

tkiem, ale tylko w sytuacji, gdy wierzyciel nie

mo

ż

e si

ę

zaspokoi

ć

z maj

ą

tku spółki. Spółka jawna jest prosta w organizacji - umow

ę

mo

ż

na podpisa

ć

bez udziału

notariusza, nieskomplikowane s

ą

procedury jej funkcjonowania i niewielkie koszty zało

ż

enia.

ZOB. ZAŁ

Ą

CZNIK 1

Formularz KRS-W1
5. Spółka partnerska
Prawo zało

ż

enia i działania w formie spółki partnerskiej przysługuje tylko okre

ś

lonym grupom zawodowym. S

ą

to:

adwokaci, aptekarze, architekci, in

ż

ynierowie budownictwa, biegli rewidenci, brokerzy ubezpieczeniowi, doradcy

podatkowi, maklerzy papierów warto

ś

ciowych, doradcy inwestycyjni, ksi

ę

gowi, lekarze, denty

ś

ci, weterynarze,

notariusze, piel

ę

gniarki, poło

ż

ne, radcowie prawni, rzecznicy patentowi, rzeczoznawcy maj

ą

tkowi, tłumacze przysi

ę

gli.

Umowa spółki partnerskiej powinna by

ć

zawarta na pi

ś

mie pod rygorem niewa

ż

no

ś

ci (do 7 stycznia 2009 r. wymagana

była forma aktu notarialnego). Spółk

ę

nale

ż

y zgłosi

ć

w s

ą

dzie rejestrowym na formularzu KRS-W1. Do zgłoszenia nale

ż

y

doł

ą

czy

ć

- umow

ę

spółki, wzory podpisów osób upowa

ż

nionych do reprezentowania spółki i uprawnienia partnerów do

wykonywania wolnego zawodu.
Wspólnicy spółki partnerskiej to partnerzy. Odpowiadaj

ą

oni za zobowi

ą

zania spółki całym swoim maj

ą

tkiem, ale dopiero

wtedy, gdy wierzyciel nie mo

ż

e zaspokoi

ć

swojego długu z maj

ą

tku spółki. Charakterystycznym elementem tej spółki jest

to,

ż

e partner nie odpowiada za zobowi

ą

zania spółki, które powstały w zwi

ą

zku z wykonywaniem w spółce wolnego

zawodu przez pozostałych partnerów lub ich podwładnych.
W spółce partnerskiej mo

ż

na powoła

ć

zarz

ą

d - wtedy prowadzeniem spraw spółki zajmuj

ą

si

ę

członkowie zarz

ą

du, za

ś

pozostali partnerzy s

ą

z tego zwolnieni.

6. Spółka z ograniczon

ą

odpowiedzialno

ś

ci

ą

Aby zało

ż

y

ć

t

ę

spółk

ę

, w pierwszej kolejno

ś

ci nale

ż

y zawrze

ć

umow

ę

spółki (przy jednoosobowej - sporz

ą

dzi

ć

akt

zało

ż

ycielski), wnie

ść

wkłady na pokrycie kapitału zakładowego (minimum 5.000 zł), powoła

ć

organy spółki (zarz

ą

d, w

pewnych przypadkach rad

ę

nadzorcz

ą

lub komisj

ę

rewizyjn

ą

) i wreszcie zarejestrowa

ć

si

ę

w KRS na formularzu KRS-

W3 z zał

ą

czonymi dokumentami: umow

ą

spółki, dowodem powołania i składem organów, po

ś

wiadczone notarialnie

podpisy członków zarz

ą

du, podpisan

ą

przez wszystkich wspólników list

ę

wspólników, o

ś

wiadczenie wszystkich członków

zarz

ą

du,

ż

e wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały wniesione w cało

ś

ci przez wszystkich wspólników.

2

Zalet

ą

zawi

ą

zania spółki z o.o. jest brak odpowiedzialno

ś

ci własnym maj

ą

tkiem za zobowi

ą

zania spółki i mo

ż

liwo

ść

powierzenia zarz

ą

dzania spółki profesjonalistom.

1 stycznia 2012 r. wprowadzony został nowy, alternatywny sposób tworzenia spółek z ograniczon

ą

odpowiedzialno

ś

ci

ą

- tzw. tryb S24. Umo

ż

liwia on zakładanie tych podmiotów przy wykorzystaniu specjalnego

wzorca umowy. Nowy tryb tworzenia i rejestracji dotyczy wył

ą

cznie spółek z ograniczon

ą

odpowiedzialno

ś

ci

ą

jako najcz

ęś

ciej wyst

ę

puj

ą

cego typu spółek handlowych w Polsce. Zgodnie z nowymi przepisami, umowa spółki z

ograniczon

ą

odpowiedzialno

ś

ci

ą

mo

ż

e by

ć

równie

ż

zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy spółki z ograniczon

ą

odpowiedzialno

ś

ci

ą

udost

ę

pnianego w systemie teleinformatycznym (wzorzec umowy). Zawarcie umowy spółki z

ograniczon

ą

odpowiedzialno

ś

ci

ą

przy wykorzystaniu wzorca umowy wymaga wypełnienia formularza umowy zawartego

w systemie teleinformatycznym i opatrzenia umowy podpisem elektronicznym. Umowa taka zawarta jest po
wprowadzeniu do systemu teleinformatycznego wszystkich danych koniecznych do jej zawarcia i z chwil

ą

opatrzenia ich

podpisem elektronicznym. W

ś

ród korzy

ś

ci z uruchomienia tej usługi nale

ż

y wymieni

ć

przede wszystkim brak kosztów

notarialnych
- system umo

ż

liwia podpisanie umowy spółki w ró

ż

nych wariantach bez udziału notariusza.

Wzorzec jest publikowany w systemie teleinformatycznym (w Internecie)
- na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwo

ś

ci. Podanie takiego szablonu jest konieczne, poniewa

ż

nowe

przepisy dopuszczaj

ą

jednocze

ś

nie rezygnacj

ę

z obowi

ą

zku stosowania formy aktu notarialnego dla umowy spółki z

ograniczon

ą

odpowiedzialno

ś

ci

ą

. Natomiast zmiana umowy spółki z o.o. ju

ż

utworzonej przy wykorzystaniu wzorca

umowy jest mo

ż

liwa po zarejestrowaniu spółki i wymaga formy aktu notarialnego.

Wspólnicy, decyduj

ą

cy si

ę

na okre

ś

lony wzorzec, musz

ą

przyj

ąć

go w cało

ś

ci, bez dokonywania w nim

jakichkolwiek zmian.
Wa

ż

no

ść

umowy wymaga zło

ż

enia przez wspólników podpisów elektronicznych. Dopuszcza si

ę

ich zwykł

ą

form

ę

, ale nie

wyklucza kwalifikowanej, tzw. bezpiecznej. Tak samo nale

ż

y sygnowa

ć

wnioski rejestrowe, które te

ż

s

ą

udost

ę

pnione w

systemie elektronicznym, podobnie jak listy wspólników. Dokumenty te mo

ż

na tak

ż

e przesła

ć

do s

ą

du rejestrowego

przez Internet, a wniosek o rejestracj

ę

spółki z ograniczon

ą

odpowiedzialno

ś

ci

ą

utworzonej przy wykorzystaniu wzorca

umowy s

ą

d rejestrowy rozpoznaje w terminie jednego dnia od daty jego wpływu (st

ą

d nazwa potoczna tego trybu: S24).

Umowa b

ę

dzie zawarta po wprowadzeniu wszystkich koniecznych danych 1po opatrzeniu jej podpisem

elektronicznym.
Dla zapewnienia pewno

ś

ci obrotu przewiduje si

ę

,

ż

e pokrycie kapitału zakładowego w spółkach z o.o. tworzonych w

uproszczonym trybie nast

ę

powa

ć

ma wył

ą

cznie poprzez wpłacenie przez partnerów stosownych kwot pieni

ęż

nych.

Posłu

ż

enie si

ę

aportem b

ę

dzie dopuszczalne dopiero po wpisaniu danego podmiotu do rejestru. Zarz

ą

d danego

podmiotu gospodarczego w ci

ą

gu 7 dni od jego rejestracji musi wyda

ć

o

ś

wiadczenie. Nie jest wi

ę

c konieczny bezpieczny

podpis elektroniczny weryfikowany przy pomocy wa

ż

nego kwalifikowanego certyfikatu.

potwierdzaj

ą

ce pokrycie kapitału zało

ż

ycielskiego. Zakłada si

ę

przy tym,

ż

e spełnienie wymogów finansowych odbywa

si

ę

za po

ś

rednictwem e-konta. Wniesienie wkładów pieni

ęż

nych przez wszystkich wspólników w cało

ś

ci powinno zatem

nast

ą

pi

ć

w terminie 7 dni od dnia wpisu do rejestru przedsi

ę

biorców w KRS; jest to odej

ś

cie od obowi

ą

zku pokrycia

kapitału zakładowego przed zło

ż

eniem wniosku o zarejestrowanie spółki.

Zmiany nast

ą

piły tak

ż

e w przepisach ustawy o Krajowym Rejestrze S

ą

dowym, z których najistotniejsze reguluj

ą

kwestie:

przekazywania dokumentów dotycz

ą

cych zawi

ą

zania i zgłoszenia spółki z o.o., sporz

ą

dzonych w systemie

teleinformatycznym, do elektronicznego katalogu dokumentów spółek oraz trybu i sposobu składania wniosku o
dokonanie wpisu spółki S24 do KRS. Ułatwi to pozyskiwanie informacji o takiej spółce, a ponadto uwolni s

ą

dy rejestrowe

od obowi

ą

zku sporz

ą

dzania skanu dokumentów zło

ż

onych do akt rejestrowych w postaci papierowej. Nowa regulacja

wyklucza mo

ż

liwo

ść

zwolnienia z obowi

ą

zku uiszczenia opłaty s

ą

dowej od wniosku o wpis do Krajowego Rejestru

S

ą

dowego spółki z o.o. utworzonej przy wykorzystaniu wzorca umowy.

Do zgłoszenia spółki z o.o. trzeba doł

ą

czy

ć

, sporz

ą

dzone na specjalnie przygotowanych formularzach:

1)umow

ę

spółki opatrzon

ą

podpisem elektronicznym,

2)list

ę

wspólników z podaniem nazwiska i imienia lub firmy (nazwy) oraz liczby i warto

ś

ci nominalnej udziałów ka

ż

dego z

nich, opatrzon

ą

przez wszystkich członków zarz

ą

du podpisem elektronicznym,

3)o

ś

wiadczenie wszystkich członków zarz

ą

du opatrzone podpisem elektronicznym,

ż

e wkłady pieni

ęż

ne na pokrycie

kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w cało

ś

ci wniesione, chyba

ż

e nast

ą

pi to po zało

ż

eniu spółki.

W terminie 7 dni od rejestracji spółki jej zarz

ą

d zobowi

ą

zany b

ę

dzie zło

ż

y

ć

do s

ą

du rejestrowego:

1)o

ś

wiadczenie wszystkich członków zarz

ą

du,

ż

e wkłady pieni

ęż

ne na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez

wszystkich wspólników w cało

ś

ci wniesione, je

ś

li o

ś

wiadczenie takie nie zostało doł

ą

czone do zgłoszenia spółki,

2)zło

ż

one wobec s

ą

du albo po

ś

wiadczone notarialnie wzory podpisów członków zarz

ą

du.

W toku post

ę

powania rejestracyjnego dor

ę

czenie orzecze

ń

i pism s

ą

dowych dokonywane b

ę

dzie za po

ś

rednictwem

systemu teleinformatycznego obsługuj

ą

cego post

ę

powanie rejestrowe.

Ułatwienia te (tryb 24) wprowadziła ustawa z 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz
niektórych innych ustaw. Uchyla ona obowi

ą

zek wykorzystania w procesie rejestracji spółki z o.o. utworzonej przy

wykorzystaniu wzorca umowy z instytucji tzw. „jednego okienka", poniewa

ż

w praktyce wydłu

ż

a on ł

ą

czny czas rejestracji

podmiotu w KRS i pozostałych urz

ę

dach. Nowelizacja wyklucza zwolnienia z opłat s

ą

dowych przy rejestrowaniu spółek

powstałych z wykorzystaniem wzorca umowy. Mo

ż

na si

ę

o nie ubiega

ć

jedynie w razie skorzystania ze zwykłych,

dotychczasowych procedur.

Kup książkę