Krytyczny przegląd koncepcji kultury dokonany przez Kroeberga i Kluckhohna uwzględnia sześć typów definicji kultury. Są to następujące aspekty:
* opisowo-wyliczający
* historyczny
* normatywny
* psychologiczny
* strukturalny
* genetyczny

Kultura obejmuje dwie zasadnicze klasy zjawisk:
·       zachowania ludzkie
·       przedmioty stanowiące rezultat tych zachowań

Zachowanie ludzkie przyjęto za podstawowy termin rozważań zgodnie z przekonaniem, że zachowanie stanowi najwłaściwsze pojęcie elementarne w analizie zjawisk społecznych i w socjologicznym ujęciu kultury. W zakres kultury wchodzą jednak nie wszystkie ludzkie zachowania, ale tylko te które stały się społecznym nawykiem, a więc zachowania odznaczające się regularnością właściwą dla licznych członków określonej grupy, pod-grupy czy kategorii społecznej. Głównym źródłem tej regularności jest proces uczenia się specyficzny dla gatunku ludzkiego i stanowiący jeden z głównych mechanizmów powstawania, trwania rozwoju kultury.

KULTURA MASOWA- Kultura oparta na środkach masowej informacji, przeznaczona dla licznej i zróżnicowanej społeczności odbiorców.
Wyróżniamy:
- kulturę medialną
- kulturę alternatywną
- kontrkulturę
MEDIA- skrótowe określenie mass mediów, czyli środków masowego przekazu (prasa, radio, telewizja, internet).

CO TO JEST KULTURA

Kultura (łac. agri - uprawianie roli) - ma sens:

-opisowy (stanowi o wartości: uczucia, myśli itp.)

-oceniający - istotna praca człowieka

Kultura jest to:

- podstawowy instrument przystosowania jednostki do życia w społeczeństwie; składa się na nią cały zestaw wartości, przekonań, norm społecznych, język ze znakami, symbolami, kodami, sposób ubierania się, zachowania, jedzenia.

SKŁADNIKI KULTURY

Materialna - ma konkretny wymiar, fizyczne przejawy istnienia ludzi, zespół cywilizacyjnych udogodnień: meble, ubrania, auta, kanalizacja. To wszystkie naturalne i konkretne wyroby społeczeństwa

Niematerialna - wszystko to, co nie możemy zmierzyć; myśli, normy społeczne, wartości (wytwory działalności człowieka muszą się zobiektywizować - stać się materialnymi

a) wiedza i przekonania

Wiedza-pojęcie wiedza odnosi się do zbioru takich pojęć, które oparte są na wnioskach pochodzących z doświadczenia empirycznego np. kulistość Ziemi i związek między niską wagą noworodków a paleniem podczas ciąży to elementy naszej wiedzy.

Przekonania-są natomiast poglądami nie popartymi odpowiednią wiedzą empiryczną w takim stopniu który, umożliwiałby uznanie ich za niewątpliwie prawdziwe. Dwoma kontrowersyjnymi przykładami przekonań są zdania:

1.życie zaczyna się w chwili poczęcia,

2. kara śmierci przeciwdziała zbrodniom

b) wartości

Wartości- są abstrakcyjnymi pojęciami mówiącymi o tym, co społeczeństwo uważa za dobre, słuszne i pożądane. Wartości stanowią kontekst, w którym są ustanawiane i uzasadniane normy społeczne. Wartości są podstawą oceny działań społecznych i dlatego kształtują nasze wybory. W społeczeństwie amerykańskim np.: wysoko ceni się prace „ etyka zawodowa” wpływa na wiele specyficznych zachowań.

Wartości są nie tylko pojęciami abstrakcyjnymi:

Obdarzone są także znacznym ładunkiem emocjonalnym. Ludzie spierają się, walczą, a nawet umierają w obronie wartości, takich jak „wolność” .

Wartości nie muszą być statyczne, mogą się zmieniać wraz z upływem czasu np. wartości dotyczące miłości, seksu i małżeństwa uległy zmianie w kilku ostatnich dekadach.

Natomiast innym przykładem mogą być przeprowadzone badania wśród studentów wyższych uczelni, które pokazują że, w ostatnich latach młodzież zaczęła traktować wyższe wykształcenie jako środek zapewniający bezpieczeństwo finansowe, a nie sposób na rozwijanie głębszej filozofii życiowej.

c) normy

znaczna część życia społecznego ma postać zachowań rutynowych. Ludzie budzą się i idą spać o pewnych porach, jedzą posiłki według pewnego schematu i ubierają się w określony sposób. To nie przypadek. Nasze zachowanie jest poddane strukturze norm, przepisów i regulacji społecznych nakazujących odpowiednie zachowanie w szczególnych sytuacjach. Normy mogą również kształtować zachowania ludzi wobec siebie „ norma przyzwoitości” określają stosowne zachowania wobec innych. Struktura norm społecznych („struktura normatywna”) jest podzielona na zwyczaje, obyczaje i prawa:

-zwyczaje: zwyczajami nazywa się rutynowe czynności życia codziennego. Są to nawykowe działania, takie jak budzenie się o tej samej porze, nalewanie mleka do płatków, strzyżenie trawnika, palenie śmieci itp.

-obyczaje: obyczaje są normami uważanymi za najistotniejsze dla funkcjonowania społeczeństwa i życia społecznego jako całości.

- prawa: prawa są normami ustanowionymi i wymuszonymi przez władzę polityczną społeczeństwa. Kiedy prawa te są spisane i skodyfikowane, określa się je jako „ustawodawstwo”. W niektórych społeczeństwach prawo przekazuje się w formie ustnej: nazywamy to „prawem zwyczajowym”. W każdej formie, prawo stosuje się do zachowań uważanych za istotne dla społeczeństwa.

d) znaki i symbole

Znaki- są reprezentacjami, przedstawieniami zastępującymi coś innego niż one same.

Istnieją dwa rodzaje znaków:

znaki naturalne- ma wewnętrzny, immanentny związek z tym co przedstawia np. specyficzny zapach jest znakiem mówiącym, że w pobliżu znajduje się skunks . między zapachem a skunksem zachodzi wewnętrzny związek, posłużymy się drugim przykładem: kiedy widzimy dym, domyślamy się, że coś się pali. Dwa elementy- dym i pożar- są z sobą związane. Nie tworzymy tego związku, ale musimy się nauczyć go rozpoznawać.

Symbol ( albo znaki konwencjonalne ) nie mają „naturalnego” pochodzenia ; są arbitralnie stworzonymi przedstawieniami ( słowami, gestami, przedmiotami, obrazami ), które zyskują znaczenie dzięki umowie (konwencji) społecznej.

e) język

- jest społecznie wytworzonym zbiorem znaczących symboli i najważniejszym aspektem kultury. Elementy języka mają to samo znaczenie dla wszystkich, którzy należą do tej samej społeczności językowej. Dzięki temu język jest głównym środkiem porozumiewania się ludzi. Im większy jest zakres doświadczeń

RÓŻNICE WEWNĄTRZ SPOŁECZEŃSTW

Podobnie jak różnią się kultury różnych społeczeństw, tak mogą się różnić grupy w jednym i tym samym społeczeństwie, szczególnie jeśli jest to społeczeństwo duże, złożone i współczesne. Grupy te, nazywane subkulturami, mogą się różnić klasą społeczną, pochodzeniem etnicznym, rasą, religią i stylem życia, a także celami i zainteresowaniami.

- SUBKULTURA są to wzory kulturowe różniące się od wzorów całego społeczeństwa i posiadające odrębny „styl” i tożsamość.

Subkultury często posługuje się odrębnym językiem. Język naukowców jest w istocie żargonem subkulturowym, podobnie jak słownictwo handlarzy narkotyków czy muzyków jazzowych. Odrębne formy i sposoby porozumiewania się w ramach subkultur zapewniają poczucie tożsamości, umożliwiają dokładniejszą komunikację między członkami podgrupy i bronią tego przekazu przed osobami z zewnątrz.

- KONTRKULTURA to wzory przekonań, wartości, norm i stylu życia, które otwarcie przeciwstawiają się wzorom powszechnie przyjmowanym w społeczeństwie.

Kontrkultury, jak nazywamy takie podgrupy, ucieleśniają przekonania, wartość, normy i style życia, które są wyraźnym przeciwieństwem tych, które wyznaje społeczeństwo jako całość np.: hippisi.

Najbardziej znane kontrkultury:
- Rockersi
- Hippisi
- Punk
- Skinhead
- Hip hop
- Geek
- Antyglobalizm
- Depeszowcy
- Subkultura gotycka

RELATYWIZM KULTUROWY

Relatywizm kulturowy - chroni przed ocenami o wyraźnym zabarwieniu emocjonalnym. Przyjęcie postawy relatywizmu kulturowego zachęca do większego obiektywizmu w spojrzeniu na własne społ. i jego praktyki kulturowe. Zapewnia stosowny dystans, który można obserwować w kontekście własnego życia.

Etnocentryzm - tendencja do traktowania własnej kultury jako moralnie wyższej od innych kultur, a za tym idzie, ocenianie innych kultur według własnych standardów.

Socjalizacja - to proces i wynik procesu przyswajania sobie przez dziecko systemu wartości, norm, wzorów, zachowań obowiązujących w danej społeczności, a także umiejętności umożliwiających mu wejście w świat społecznych instytucji. Dokonuje się pod wpływem oddziaływania środowiska osób i instytucji wychowawczych.

Fazy procesu socjalizacji:

pierwotna - dzieciństwo, kontakt z rodzicami, potem z kolegami, naśladownictwo, identyfikacja, przyjmowanie ról od tzw. „znaczących innych”

wtórna - wiek dorosły, własny „akt” jednostki, jednostka sama się socjalizuje pod wpływem tzw. uogólnionego innego. polega na uczeniu się ról rodzinnych, zawodowych itd.

Wszyscy ci ludzie, którymi się otaczamy mają określone miejsce społeczne.

Żyjąc, socjalizując się do określonej grupy, rozpoznajemy społeczne znaczenie symboli, statusu, czyli potrafimy określić zachowanie związane z określoną rolą społeczną (znamy rolę matki,ucznia).Symbol może być określony jako relacje występujące między pomiędzy elementem znaczącym (określona forma) a znaczonym znaku kulturowego.

Element znaczący - znaku kulturowego tworzy jego formę, która pozwala go rozpoznać i przypisać do określonych społecznie kategorii. Mogą nimi być:wygląd, sposób ubierania się, zachowania, wysławiania (specyficzne zwroty językowe) posiadanie pewnych akcesorii np. tatuaż, biała laska.

Element znaczony - znaku kulturowego wiąże się z dopisywaniem treści do formy znaczącej. Jest to interpretacja sposobu grania ról przez różnych ludzi. Interpretacja ta jest interpretacją dwubiegunową. Może mieć charakter stały i zmienny. Wynika z zasad komunikowania się ludzi w ramach interakcji społecznej.

Kultura uczy nas, że aby zrozumieć człowieka należy dobrać prawidłowo element znaczony symbolu do znaczącego.To wymaga znajomości zasad skutecznego porozumiewania się, czyli doboru takich sposobów interpretacji, które byłyby zgodne z formą określaną przez role społeczne obu partnerów interakcji.

Interakcja - Wzajemne oddziaływanie na siebie ludzi znajdujących się w określonej sytuacji społecznej i grających określone role społeczne.Partnerzy dobierają takie techniki oddziaływania na siebie, które umożliwiają nawiązanie kontaktu. Inicjator interakcji wywołuje tę interakcję w określony sposób, przez społeczeństwo, które to wyraźnie określiło wzory zachowań, normy społeczne, ale także oczekiwania związane z prawami i obowiązkami ról.

Partner danej interakcji powinien realizować wzór zachowań, może go jednak także zmieniać w określonym społecznie zakresie lub nie podjąć interakcji. Zatem warunkiem interakcji jest wzajemne oddziaływanie związane z realizacją wzoru zachowań lub normy określonej społecznie. Partnerów interakcji łączą scenariusze przypisane do sposobu realizacji ról społecznych oraz zasady określające sposób przekazywania informacji, czyli tzw. modele społecznej komunikacji.

Zarówno za wzorem zachowań jak i przekazem treści związanej z komunikowaniem się partnerów kryją się symbole kulturowe. Są one ulotne, czyli dodane do przedmiotów, gestów, wypowiedzianych

---