Rafał Lustig
Czabała rozdział 6
Psychoterapia jako proces uczenia się rozwiązywania problemów
Psychoterpia:
metoda leczenia pacjentów z zaburzeniami:
nerwicowymi
rozwojowymi
osobowości
metoda pomocnicza w leczeniu pacjentów:
uzależnionych
chorych na psychozy
chorych somatycznie
Cel: usuwanie przyczyn warunkujących powstawanie zaburzeń, a w efekcie samych zaburzeń
Działanie nastawione na osiągnięcie celu
skuteczne w zależności od:
adekwatnego rozpoznania celu
adekwatnego rozpoznania sposobów umożliwiających zaspokojenie potrzeb lub realizację zadań
adekwatnego rozpoznania możliwości skorzystania z wybranych sposobów osiągnięcia planowanych celów
adekwatnego rozpoznania konsekwencji działania nastawionego na cel
trudności wynikają z:
ograniczeń związanych z naturą człowieka
ograniczeń otoczenia fizycznego i społecznego
Ograniczenia sprzeczności między
potrzebami
potrzebami a możliwościami ich zaspokojenia
potrzebami a zadaniami jakie jednostka podejmuje
zadaniami podejmowanymi a jej możliwościami
oczekiwaniami i wymaganiamia ze strony innych a środkami dostępnymi jednostce
objawy zaburzeń jako efekt napięcia wywołany nieumiejętnością radzenia sobie z wymienionymi powyżej
Psychoterapia:
nie zabezpiecza przed konfliktami i problemami !!!
nie jest metodą służącą nadawaniu sensu, czynieniu ludzi doskonałymi, dobrymi, szczęśliwymi (choć częściowi rozumie ją tak humanistyczna i egzystencjalna)
umożliwia odzyskanie kontroli i zdolności do rozwiązywania problemów i konfliktów.
służy do usunięcia cierpienia
raczej umożliwia pacjentowi zadawanie pytań i szukanie odpowiedzi - także o sens, dobro etc. ale sama terapia pytań tych nie zadaje
usuwanie tego co przeszkadza, lub akceptowanie, stymulowanie mocnych stron
także nabywanie nowych umiejętności, sposobów radzenia sobie
Streszczenie etapów terapii z rozdziału 5
Etap: odreagowanie emocji
uwolnienie uczuć aktualnie przeżywanych
zmniejszenie napięcia
Relacja terapeutyczna:
empatia
wzbudzanie zaufania
wzbudzanie nadziei
Etap: Osiągania wglądu
Korektywne doświadczenia emocjonalen:
uwolnienie nieakceptowanych uczuć
uświadomienie sobie negatywnych doświadczeń
uwolnienie się od dawnych doświadczeń
Przekształcenie schematów poznawczych
zmiana oceny dotychczasowych doświadczeń emocjonalnych
zmiana oceny siebie
zmiana oceny otoczenia
Doświadczenie nowych relacji z innymi:
doświadczenie relacji z terapeutą
doświadczenie relacji z innymi ludźmi
Relacja terapeutyczna:
klaryfikacje
konfrontacje
sugfestie i kontrsugestie
interpretacje
doświadczanie przez pacjenta odpowiedzialności za siebie
Etap: Przygotowania do zmiany zachowani
Poszukiwanie alternatywnych wzorców
wzorców reagownia i myślenia o sobie i otoczeniu (uwolnienie się od siebie i otoczenia)
wzorców zachowania
Wypróbowywanie nowych wzorców zachowań
kontrola konsekwencji własnych zachowań
uczenie sie nowych umiejętności
Relacja terapeutyczna
wsparcie terapeuty
wzmacnianie poczucia odpowiedzialności
pomoc w ćwiczeniu nowych zachowań
Etp: Utrwalania i rozszerzania zmian
Formułowanie planów na przyszłość
Analiza strategii radzenia sobie z przewidywanymi trudnościami
Plan dalszej terapii
Relacja terapeutyczna:
rozwiązanie związku terapeutycznego
poszukiwanie wsparcia społecznego poza terapią
wzmocnienie zdolności pacjenta polegania na sobie
Autor powtarza po raz 157 jakie są efekty psychoterapii, ogólnie:
uwolnienie od emocji tłumionych
uwolnienie od przeszłości
umożliwia zajęcie się teraźniejszością
rozumienie własnych emocji, myśli i działań
nie uciekanie przed negatywnymi emocjami ale ich kontrola
większa samoświadomość
dostrzeżenie błędności starych schematów i wzorców
umiejętność dostrzegania różnych możliwych interpretacji, przyjmowania różnych perspektyw
adekwatne rozpoznawanie swoich emocji, potrzeb, pragnień i celów
racjonalne podejście do potrzeb, celów uwzględniające możliwości i ograniczenia własne i otoczenia
poczucie odpowiedzialności za siebie
umiejętność przewidywania konsekwencji własnych działań
Ostatecznie, choć z powyższego opisu skutków psychoterapii wyłania się obraz superczłowieka, autor podkreśla, że :
"W wyniku psychoterapii pacjent nie staje się lepszym człowiekiem [...] nie nabywa umiejętności zabezpieczających go przed kłopotami życiowymi. Staje się bardziej świadomym własnych pragnień, zobowiązań, możliwości i ograniczeń".