Krzysztof Dziechciowski

Grupa 4 bud

Ustalony wypływ przez przelewy.

1. Teoria

Przelew to przegroda ustawiona na drodze płynącego strumienia. Powoduje ona jego spiętrzenie i przeprowadza wodę ze stanowiska górnego do dolnego. Górna krawędź nosi nazwę korony przelewu, a jej odległość od dna to wysokość przelewu.

Przelewy możemy sklasyfikować ze względu na:

- przekrój budowli - ostra krawędź, kształt praktyczny, szeroka korona;

- kształt wycięcia - prostokątny, łukowo-prostokątny, trójkątny;

- zatopiony i niezatopiony.

Przelew jest szczególnym przypadkiem dużego i niezatopionego otworu, tyle tylko, że pozbawionego górnej krawędzi. Dlatego też wzór na wyliczenie przepływu trochę się różni i wygląda następująco:

gdzie:

μ - wydatek przelewu

b - szerokość otworu

H₀ - wysokość warstwy wody ponad koronę

Aby poprawnie dokonać odczytu należy mierzyć rzędna zwierciadła wody w odległości co najmniej 3H od krawędzi przelewu.

Celem ćwiczenie jest wyrysowanie krzywych wydatku dla wszystkich wykorzystanych kształtów przelewów i porównanie ich.

2. Wnioski

Przelewy a zarazem ich krzywe wydatku podzieliliśmy na dwie grupy - 1) przelew prostokątny wysoki, prostokątny niski (który potem stał się zatopionym) i praktyczny;
2) przelew prostokątny wycięty, łukowo - prostokątny i trójkątny. Krzywe z pierwszej grupy po naniesieniu na jeden wykres nie różnią się wiele od siebie. Choć spodziewałem się, że przelew zatopiony będzie miał inną, mniejszą wydajność, jednak tak nie jest. Teoretycznie najlepszą wydajność powinien mieć przelew o kształcie praktycznym - w naszych wyliczeniach nie odbiega wiele od normy. Natomiast w drugim zestawie przelewów najbardziej odstaje od reszty przelew trójkątny. Jego wydajność jest bardzo mała - dla porównywalnych stanów H₀ przepływ jest prawie dwukrotnie mniejszy.

Celem ćwiczenia było wykazanie, że kształt ma znaczenie na wydatek przelewu jednak z naszych obserwacje wcale tak nie wynika. Może to wynikać z błędów odczytu a może z dlatego, że przepływy nie były duże a teoria ta sprawdza się tylko dla przelewów powyżej jakiejś wartości.

---