1980.05.30 uchwała SN VI KZP 14/80 OSNKW 1980/7/56
Oceniając, czy oskarżony jest sprawcą wielokrotnie powracającym do przestępstwa w rozumieniu art. 60 § 2 k.k., sąd jest związany ustaleniem o popełnieniu przez niego przestępstwa w warunkach określonych w art. 60 § 1 k.k. zawartym w prawomocnym wyroku skazującym.
1998.12.01 wyrok SN IV KKN 492/97 OSNKW 1999/1-2/5
Odstępstwa od zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego nie zostały ograniczone jedynie do wypadku wskazanego w art. 4 § 2 k.p.k. z 1969 r. (obecnie art. 8 § 2 k.p.k.). Mogą one bowiem wynikać także z innych postanowień ustawy, przy czym dotyczy to zarówno kodeksu postępowania karnego, jak też innych aktów normatywnych o randze ustawy.
Przewodniczący: sędzia P. Hofmański (sprawozdawca).
(…)
Wyrokiem Sądu Rejonowego w P. z dnia 12 marca 1997 r. Leszek C. uznany został za winnego tego, że w okresie od dnia 21 grudnia 1995 r. do dnia 14 października 1996 r. posiadał bez wymaganego zezwolenia broń myśliwską, to jest czynu określonego w art. 286 k.k. z 1969 r., (…).
Od tego wyroku wywiedziona została kasacja obrońcy skazanego, który zarzucił wyrokowi naruszenie prawa procesowego, to jest art. 4 k.p.k. z 1969 r., na skutek uznania, że skazany w okresie od 21 grudnia 1995 r. do 14 października 1996 r. w P. posiadał bez wymaganego zezwolenia broń myśliwską, mimo iż decyzja administracyjna cofająca skazanemu pozwolenie na posiadanie tej broni jest nieprawomocna i niezgodna z prawem, co miało wpływ na treść wyroku. (…)
Kwestia wyjściowa wiąże się z zakresem związania sądu karnego decyzjami administracyjnymi. Gdyby bowiem uznać, że sąd decyzjami takimi związany nie jest, otwierałaby się kwestia zbadania zgodności z prawem decyzji o cofnięciu skazanemu pozwolenia na broń oraz decyzji utrzymującej tę decyzję w mocy. Rozważając to zagadnienie, zwrócić trzeba przede wszystkim uwagę na treść art. 4 § 2 k.p.k. z 1969 r. (obecnie art. 8 § 2 k.p.k.), zgodnie z którym sąd karny związany jest jedynie prawomocnymi rozstrzygnięciami sądu kształtującymi prawo albo stosunek prawny. Nie ulega wątpliwości, że decyzja w przedmiocie cofnięcia zezwolenia na posiadanie broni, wydana przez organy policyjne, do takich rozstrzygnięć nie należy. Nie oznacza to wszakże, że nie ma ona charakteru wiążącego. Odstępstwa od zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego nie zostały ograniczone jedynie do wypadku wskazanego w art. 4 § 2 k.p.k. z 1969 r. (art. 8 § 2 k.p.k.). Mogą one bowiem wynikać także z innych postanowień ustawy, przy czym dotyczy to zarówno kodeksu postępowania karnego, jak też innych aktów normatywnych o randze ustawy. Należy przyjąć, że podstawą związania decyzją w przedmiocie cofnięcia pozwolenia na broń jest przepis art. 286 k.k. z 1969 r., co wynika ze sposobu skonfigurowania znamion przestępstwa w przepisie tym określonego. Znamiona te są wyczerpane niezależnie od tego, czy decyzja wywołująca powstanie kryminalizowanego stanu jest legalna w sensie prawa administracyjnego. Zajęcie w tej kwestii innego stanowiska otwierałoby drogę do ponownej kontroli legalności decyzji administracyjnej, pomimo wyczerpania środków prawnych przewidzianych w prawie administracyjnym. Niezależnie od powyższego, sąd, oceniając zawartość bezprawia w kryminalizowanym czynie, poddaje oczywiście ocenie kwestię legalności decyzji administracyjnej, co jednak nie może mieć znaczenia dla oceny, czy czyn wyczerpuje znamiona przestępstwa, a jedynie stopnia jego społecznej szkodliwości (art. 1 § 2 k.k.).
Odrębną kwestią jest to, czy w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania, dokonano właściwej interpretacji znamienia związanego z nielegalnością posiadania broni. Skarżący wywodzi w tej kwestii, iż skazanie Leszka C. nastąpiło, pomimo iż decyzja o cofnięciu mu pozwolenia na broń nie była prawomocna. Odnosząc się do tej kwestii podnieść należy, że rozstrzygające jest w tej kwestii nie to, czy decyzja administracyjna była prawomocna, ale to, czy była ona wykonalna i w związku z tym posiadanie broni nosiło cechę braku legalności. Rozważając tę kwestię zwrócić trzeba uwagę na przepis art. 130 k.p.a. Zgodnie z § 1 tego przepisu, przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu, zgodnie zaś z jego § 2, wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji. Zasady te nie obowiązują, jeśli decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności lub jeśli podlega ona natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy (art. 130 § 3 k.p.a.).
W sprawie będącej przedmiotem rozpoznania nie zachodzi żadna z okoliczności wskazanych w art. 130 § 3 k.p.a. Decyzji o cofnięciu Leszkowi C. nie nadano bowiem klauzuli natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 108 k.p.a., zaś w ustawie z dnia 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych (Dz. U. Nr 6, poz. 43 ze zm.) nie przewidziano żadnych szczególnych reguł dotyczących natychmiastowego wykonania decyzji, o której mowa w art. 11 tej ustawy. Przeciwnie, z art. 12 ust. 1 powołanej ustawy wynika jednoznacznie, iż osoby, którym cofnięto pozwolenie na broń, obowiązane są zbyć tę broń lub amunicję do niej w terminie zakreślonym przez organ Policji, który wydał pozwolenie. Biorąc pod uwagę ten przepis, należy dojść do przekonania, że o nielegalności posiadania broni można mówić tylko od chwili, w której osoba, której cofnięto pozwolenie, nie dostosuje się do decyzji wydanej w trybie art. 12 ust. 1 ustawy, dopiero bowiem od tej chwili ciąży na niej obowiązek jej zbycia.
Wbrew twierdzeniu autora kasacji, pozbawiona jest natomiast znaczenia kwestia prawomocności decyzji o cofnięciu pozwolenia na broń. Dla rozstrzygnięcia sprawy bez znaczenia pozostaje w związku z tym okoliczność, iż decyzja utrzymująca w mocy decyzję o cofnięciu pozwolenia na broń została zaskarżona do Naczelnego Sądu Administracyjnego, skoro uprzednio już stała się ostateczna i wykonalna.
Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia należy dojść do przekonania, że w rozpoznawanej sprawie doszło do skazania Leszka C. za czyn, który nie w całej swojej rozciągłości czasowej wyczerpywał znamiona przestępstwa określonego w art. 286 k.k. Decyzja o cofnięciu pozwolenia na broń została w stosunku do niego wydana w dniu 21 grudnia 1995 r. i utrzymana została w mocy decyzją z dnia 21 lutego 1996 r. Dopiero jednak w dniu 4 kwietnia 1996 r. uczyniono zadość wymaganiom określonym w art. 12 ust. 1 ustawy o broni (...) i określono termin do zbycia posiadanej broni na dzień 3 czerwca 1996 r. W związku z powyższym należy przyjąć, że do tego dnia Leszek C. posiadał broń legalnie w rozumieniu art. 286 k.k. Tymczasem Sąd Rejonowy uznał go za winnego nielegalnego posiadania broni w okresie od dnia 21 grudnia 1995 r., a więc od dnia wydania w pierwszej instancji decyzji o cofnięciu pozwolenia na posiadanie broni, do dnia 14 października 1996 r. (...)
Świda Z. glosa krytyczna OSP 1999/7-8/150
Glosa do wyroku SN z dnia 1 grudnia 1998 r., IV KKN 492/97.
Przepisy k.p.k. z 1997 r. pozostawiły rozwiązanie nie uznające za wiążące ustaleń zawartych w decyzjach organów administracji, nawet w decyzjach o charakterze konstytutywnym.
Sąd karny nie może wprawdzie uchylić orzeczenia (zwłaszcza tworzącego określone prawa nabyte), ani uznać go za nieobowiązujące, jednakże ma prawo do oceny jego zasadności i uwzględnienia tej oceny przy orzekaniu sądu karnego. Odrzucenie przez sąd karny decyzji administracyjnej o charakterze konstytutywnym może mieć miejsce jednak wtedy, jeżeli decyzja ta jest pozbawiona podstaw prawnych.
Postanowienie SN z dnia 1 września 2010 r., IV KK 78/10 (BPK 4/10)
Zgodnie z określoną w art. 8 § 1 k.p.k. zasadą samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego, sąd ten samodzielnie kształtuje zarówno podstawę faktyczną jak i prawną każdego rozstrzygnięcia. Jeden z wyjątków od tej zasady wskazany jest w art. 8 § 2 k.p.k. Nie można zaś przyjąć za kolejny wyjątek od tej zasady koncepcji zaprezentowanej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, tj. przyznania mocy wiążącej ustaleniom dokonanym w innym procesie.
2
ART. 8 K.P.K.