Temat: Bankowoœ Internetowa
Wstp
1. Rozwj bankowoœci internetowej na œwiecie
2. Pojcie bankowoœci elektronicznej i jej elementy
Rozwinicie
3. Bankowoœ internetowa w Polsce
Wstp
1. Rozwj bankowoœci elektronicznej, podobnie jak Internetu nastpi w Stanach Zjednoczonych w 1995 roku i jest obecnie w tym kraju jedn z najbardziej rozwinitych gazi usug finansowych dostpnych w sieci WWW.
W kocu 2000 r. w USA funkcjonowao 27 bankw wycznie internetowych, ktre nie posiaday wasnych placwek.
W okresie od maja 1995 do maja 2002 r. od 1 do 3000 wzrosa liczba instytucji finansowych na œwiecie posiadajcych bankowoœ internetow, a do koca 2005 r. liczba elektronicznych bankw na œwiecie podwoi si.
W Europie podobnie jak w USA nastpuje cigy rozwj bankowoœci internetowej. Pod koniec 2000 r. z bankowoœci elektronicznej w Europie korzystao ju 23 mln ludzi. Wœrd krajw europejskich liderem w zakresie bankowoœci internetowej s kraje skandynawskie.
2. Bankowoœ elektroniczna to taka forma bankowoœci, ktra umoliwia klientom korzystanie z usug bankowych poprzez zdalne kanay dostpu przez 24 h na dob, 7 dni w tygodniu, z dowolnego miejsca na œwiecie. Obejmuje wszystkie moliwoœci zdalnej obsugi: telefon, modem, niektre rodzaje bankomatw, telegazet oraz inne urzdzenia umoliwiajce wykonywanie operacji bankowych bez koniecznoœci udawania si do banku.
Elementy bankowoœci elektronicznej:
1) samoobsuga - tzw. E-banking czyli aktywnoœ ze strony klienta , dla ktrego zostaa przygotowana przez profesjonalistw specjalna strona („interface”) przystosowana do potrzeb uytkownika poprzez cza telekomunikacyjne: modem , LAN na bezpoœrednie kontaktowanie si z systemem bankowym.
2) dostep do penego zakresu produktw i usug danej instytucji
3) rnorodnoœ narzdzi wykorzystywanych do poczenia si z globalna sieci: PC, Web TV, PDA (personal digital assistant), telefon komrkowy (WAP, GPRS, UMTS)
4) dowolnoœ miejsca - klient moe mie kontakt z wasnym bankiem niezalenie od miejsca pobytu
5) dowolnoœ czasu - dostp do usug bankowych przez 24 h
Rozwinicie
3. Jedn z form bankowoœci elektronicznej jest bankowoœ internetowa, ktra stanowi pakiet usug, dostpnych na stronach WWW. Jest ona w fazie najwikszego rozwoju, zdobywa coraz wiksz popularnoœ na œwiecie, a take w Polsce.
Banki chc oferowa swoje usugi w Internecie, gdy uwaaj, e jest to najlepszy sposb dotarcia do klientw indywidualnych i przedsibiorstw.
W Polsce od 1989 r. nastpiy ogromne zmiany w bankowoœci. Banki rozpoczy konkurowa midzy sob na rynku. Coraz czœciej na wybr banku przez klienta ma wpyw moliwoœ dokonywania operacji na rynku przez Internet.
Oferowanie przez banki usug w Internecie zachca firmy komputerowe do opracowania systemu oprogramowania obsugujcego uytkownikw bankw. Firmy komputerowe rywalizuj midzy sob w opracowaniu takiego systemu. W Polsce prace nad wyznaczeniem standardu prowadzone s pod przewodnictwem Rady Bankowoœci Elektronicznej. Gwnym celem RBE jest uœciœlenie systemu, czyli doprowadzenie do sytuacji, w ktrej klienci posiadajcy rachunki w kilku rnych bankach bd mogli kontaktowa si z dowolnym bankiem przez ten sam „interface”. Tak szanse stwarza Internet.
Firmy informatyczne podpisuj z bankami umowy na obsug kont bankowych klientw w Internecie.
- Takim przykadem moe by Telbank, ktry planuje stworzenie portalu usugowego, umoliwiajcy bankom prowadzenie usug internetowych bez inwestowania znacznych œrodkw na budow wasnej infrastruktury. Dziaania prowadzone przez Telbank maj na celu uatwienie przedsibiorstwom majcym rachunki w kilku bankach dokonywa wszystkich operacji korzystajc z jednej strony internetowej.
- Szerokie moliwoœci dziaania stwarzaj bankom elektroniczne giedy typu business - to business, ktre uatwiaj klientom wyszukiwanie potencjalnego partnera korzystajc z bankowej bazy danych o klientach. W Polsce giedy tego typu s w fazie rozwoju jednym z pierwszych bankw, ktry pozwala na dokonywanie patnoœci za pomoc Internetu jest Citibank.
- Kolejna oferta usug internetowych to e-cash, czyli pienidz elektroniczny, ktry jest przechowywany w pamici urzdzenia elektronicznego pozostajcym na stanie klienta w celu dokonywania zakupw, majcym t sam wartoœ co pienidz uywany powszechnie.
- Doradztwo on-line to nastpna usuga, ktr banki mog oferowa w Internecie. Najprostsz realizacj tej idei jest tzw. „chatroom”, czyli wydzielona czœ serwisu WWW, na ktrej klient moe porozumiewa si z rozmwc za pomoc znakw klawiatury.
Do przesyania gosu wykorzystywana jest technologia voice-over-IP. Banki pracuj te nad wdroeniem skomplikowanej technologii przesyania fonii i wizji.
Podstawow ide bankowoœci internetowej jest zapewnienie klientom dostpu do swojego konta przez Sie.
Obecnie eby zaoy konto trzeba uda si do banku. Zmiana nastpi dopiero z wejœciem w ycie ustawy o podpisie elektronicznym, ktry jest niezbdny do zawarcia umowy rachunku bankowego. W Polsce 11.10.2001 r. prezydent podpisa stosowna ustaw, ktra wejdzie w ycie po 9 miesicach od ogoszenia. Podstawow zalet tej ustawy jest prawne usankcjonowanie skutecznych i sprawdzonych sposobw weryfikacji komunikatw elektronicznych, tak aby kady uytkownik by w peni usatysfakcjonowany do podpisu elektronicznego. Zgodnie z ustaw bezpieczny podpis elektroniczny to dane suce do identyfikacji osoby skadajcej ten podpis. Podpisy elektroniczne tworzone s za pomoc tzw. asymetrycznych systemw kluczy kryptograficznych, czyli algorytmw albo dziaa matematycznych, ktre mog by wykorzystane przez programy komputerowe. Kada osoba ma swoja wasn unikaln par kluczy: prywatny (pozwala osobie otrzymujcej taki dokument zweryfikowa czy zosta on podpisany przez nadawc), publiczny (zapisany na dyskietce pozostajcy do dyspozycji osoby nim si posugujcej, pozwala to na przetworzenie podpisywanego dokumentu przez komputer). Podpis elektroniczny gwarantuje bezpieczestwo, wiarygodnoœ, jak rwnie oznacza szybkoœ i niskie koszty funkcjonowania stron transakcji dokonywanych za pomoc narzdzi elektronicznych.
Bank eby zapewni pene bezpieczestwo w Internecie tworzy pewne systemy zabezpiecze, klient zaœ wybiera ten oddzia internetowy, ktre daje mu najwiksze poczucie bezpieczestwa. Wszystkie informacje przekazywane od klienta i z banku do klienta s szyfrowane, gdzie przy poczeniach wykorzystuje si technologie kryptologii niesymetrycznej (para kluczy - prywatny, publiczny d. 1024 bity, im duszy klucz tym wyszy poziom bezpieczestwa). Przy transakcji danych stosuje si technologi kryptografii symetrycznej (klucz sesyjny o d. 128 bitw). Najwyszy poziom bezpieczestwa gwarantowany jest protokoem SSL (Secure Socket Layer). Ponadto serwer banku posiada certyfikat wydawany przez wyspecjalizowan organizacj zaufania publicznego, dajcy gwarancje e poczyliœmy si z danym bankiem.
Certyfikaty serwerw dziel si na dwa rodzaje: peny SSL oraz SSL/SGC (Server Gated Cryptography). Wikszoœ polskich bankw np.: PKO S.A., BHP, Fortis Bank posiada certyfikaty SSL/SGC 128 bitw, co oznacza e do korzystania z ich usug wystarczy zalecana przez bank przegldarka.
Bank musi mie pewnoœ, e poczy si z nim waœciwy klient.
Podstawowym sposobem identyfikacji konta jest numer klienta i haso. Niektre banki np.: FortisBank, BΠi BPH stosuj podpis elektroniczny.
W przypadku Fortis Bank, aby skorzysta z konta naley posiada certyfikat i zna hasa. W Banku Œlskim i BHP dostp do rachunku uzyskuje si po podaniu odpowiedniego hasa.
Innym sposobem zabezpieczenia jest haso jednorazowe, generowane przez niewielkie urzdzenie tzw. token. Tokeny s stosowane przez Pekao S.A., Lukas Bank, BZWBK. Zaletami urzdzenia s: unikalnoœ hasa, krtka wanoœ (kilka minut) i zabezpieczenie dodatkowe numerem identyfikacyjnym (PIN).
Banki d do zwikszenia bezpieczestwa patnoœci dokonywanych poprzez Internet.
Dotychczasowy system patnoœci w Internecie polega na podawaniu numeru karty kredytowej zaszyfrowanej protokoem SSL. Jest on doœ bezpieczny, ale ma kilka barkw. W zwizku z tym Master Card i Visa, wsplnie z firmami komputerowymi stworzyy nowy standard patnoœci internetowych, zwany SET (Secure Electronic Transaction). Wymaga on od uytkownika posiadajcego ju kart patnicz, zaopatrzenia si w danym banku w specjalny program zwany „portfelem”. Bank sprawdza tosamoœ klienta i wystawia mu certyfikat. Jeœli klient chce kupi towar u obsugujcego SET sprzedawcy, wybiera jako opcj patnoœci „karta kredytowa z SET”. Uruchamia si portfel, uytkownik wybiera kart, ktr chce zapaci i zatwierdza patnoœ. Portfel wysya zaszyfrowanie dane wraz z certyfikatem do oprogramowania sprzedawcy, ktry docza do tego swoje dane, potwierdzone certyfikatem. Pakiet danych trafia do centrum rozliczeniowego, ktre rozszyfruje dane, sprawdza wanoœ certyfikatw i rozlicza transakcje wedug normalnej procedury.
Wszystkie czoowe banki w Polsce umoliwiaj dokonywanie wielu operacji poprzez Internet.
Klienci indywidualni, w zalenoœci od banku, maj dostp przez Internet do takich usug jak wgld do salda i historii operacji, zakadanie i zrywanie lokat, dokonywanie przeleww na obce rachunki, skadanie zlece staych, wnioskw o kart patnicz, czeki. (Fortis Bank, BZWBK, BS, Pekao S.A., BPH)
Wyrniamy dwa modele bankw elektronicznych:
- oddzia elektroniczny (wymagane jest zaoenie nowego konta - Pekao S.A., PKO BPSA)
- dostp elektroniczny (konto moe by zaoone w dowolnym oddziale banku)
Coraz bardziej popularne staje si kontaktowanie klientw ze swoim bankiem za pomoc telefonu komrkowego wyposaonego w modem. Pocztkowo klient mg mie dostp do informacji o stanie konta poprzez krtkie wiadomoœci tekstowe (SMS), obecnie wprowadzenie technologii WAP, GPRS czyli obsugi konta przez telefon, daje moliwoœ dostpu do rachunkw kademu klientowi, ktry wykupi tak usug w danym banku. Dostp do rachunkw poprzez telefon GSM oferuj banki: BZWBK, BPH, PKO BP S.A.
Wkrtce za pomoc Internetu bd obsugiwane przez banki mae i œrednie przedsibiorstwa. Polskie banki powoli, ale umiejtnie rozwijaj usugi internetowe skierowane do MSP.
Najwikszym mankamentem oferty polskich bankw jest brak moliwoœci zacignicia przez Internet kredytu, zwaszcza obrotowego, ktry ma ogromne znaczenie dla przedsibiorstw. Ponadto jedn z barier rozwoju bankowoœci elektronicznej jest may odsetek skomputeryzowanych przedsibiorstw. Przeobraenia gospodarcze, w tym wzrastajca rola e-biznesu powinny spowodowa wzrost wykorzystania komputerw i Internetu w sektorze bankowoœci maych i œrednich przedsibiorstw.