Wprowadzenie do renesansu.











Piątek, 21 Kwietnia Imieniny obchodzą: Anzelm, Feliks, Bartosz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Renesans >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???



Gdzie jestSciaga.pl
?
















Wprowadzenie do
renesansu.











kategoria:   J.polski
zakres:   Renesans
dodano:   1999-07-23




Pojęcie renesansu
wprowadził wybitny szesnastowieczny włoski malarz, pisarz i
architekt, Giorgio Vasari. Chciał w ten sposób podkreślić odmienność
nowej epoki od średniowiecza. Odrębność ta polegać miała przede
wszystkim na odrodzeniu się antycznych idei, całego dorobku
literackiego, filozoficznego i kulturowego tej epoki. Renesans to
ponowne odkrycie antycznej sztuki i architektury, antycznych kanonów
piękna. Za kolebkę renesansu uważa się Włochy. To właśnie stamtąd
idee tej epoki promieniowały na całą Europę. Dość złożone są
ramy chronologiczne tej epoki, ze względu na to, iż narodziła się
ona we Włoszech, skąd z pewnym opóźnieniem docierała do innych
państw europejskich. Za początek epoki przyjmuje się wiek XIV we
Włoszech, natomiast w Europie umieszcza się go na przełomie XV i XVI
w.. Rozkwit epoki przypada we Włoszech na wiek XV, w innych
państwach europejskich na XVI. Schyłek epoki to początek XVI w. we
Włoszech i koniec XVI stulecia w Europie. Renesans nie był
nagłym wybuchem, natychmiastowym objawieniem nowych wartości;
przeciwnie, był wynikiem długotrwałego, złożonego historycznego
procesu, różnych przemian społeczno - gospodarczych, zachodzących w
Europie, w której po okresie feudalnego rozbicia jednoczyły się
państwa (Szwajcaria, Francja, Hiszpania) lub zmierzały one ku
zjednoczeniu (Italia). Jednoczyły się też społeczne siły
mieszczaństwa - przyszłego współtwórcy przemian cywilizacyjnych oraz
możnego mecenasa artystów i uczonych. Zjawiska te były niemalże
przeciwieństwem do równoczesnego rozpadu dotychczasowej jedności
europejskiej, jej cesarsko - papieskiej struktury i wspólnej
dotychczas katolickiej więzi wyznaniowej. Znamienne dla
nowej epoki zjawiska zaznaczyły się najsilniej i najwcześniej we
Włoszech, które u schyłku średniowiecza były rozbite na Państwo
Kościelne, Królestwo Neapolu i Obojga Sycylii, księstwa i potężne
republiki kupieckie. Papiestwo i cesarstwo - osłabione wzajemnymi
walkami, a także długotrwałymi wojnami pomiędzy potęgami
austriackich Habsburgów i francuskich Walezjuszy - traciły na
autorytecie i poważaniu. Zagrożeniem dla nich stawały się bogate i
potężne miasta, które dzięki operacjom handlowym między Wschodem i
Zachodem oraz dynamicznemu rozwojowi rzemiosła i przemysłu wyrastały
na prawdziwe potęgi. Pokaźne obroty finansowe, rozwój domów
bankierskich itp. zapewniły mieszczaństwu, konkurującemu ze
szlachtą, znakomitą pozycję i możliwość finansowania nauki, kultury
i sztuki. Rozpowszechniła się dzięki temu instytucja
mecenatu, tj. opieki nad wybitnymi twórcami. Dzięki materialnej
pomocy mecenasów, pochodzących głównie z mieszczaństwa i bogatych
panów feudalnych, świeckich i duchownych, wielu przyszłych wybitnych
twórców zdobyło wykształcenie i warunki umożliwiające twórczą pracę.
Oceniając epokę odrodzenia należy przede wszystkim
podkreślić jej rozmach, odwagę, śmiałość przekonań w każdym
zakresie, łącznie z niepodważalnymi do tej pory dogmatami
religijnymi. Ta niedługa, po zaledwie ponad sto lat trwająca epoka
skondensowała zdumiewająco wiele zjawisk, zdarzeń, objawień
artystycznych, intelektualnych i naukowych (takich jak np. epokowe
odkrycie Mikołaja Kopernika, podważające i rewolucjonizujące
dotychczasowe wyobrażenia kosmologiczne). Skupienie uwagi na
sprawach doczesnych: gospodarczych, społecznych i cywilizacyjnych, a
przy tym wzrost międzyludzkiej komunikacji we wszelkich dziedzinach
życia wpłynęło na wzrost zainteresowania jego świeckimi stronami i
osłabieniu dawnego nastawienia teocentrycznego. Szybko rosnąca
potęga wielu państw (w tym także Polski Jagiellonów) zadecydowała o
wzmocnieniu władzy świeckiej, wzmogła poczucie własnej wartości i
odrębności narodowej. Stąd właśnie bierze się taka dbałość o własny
język, pęd do nauki i kształcenia się oraz chęć zamanifestowania
własnych możliwości we wszystkich dziedzinach życia.
Renesans to ogromne bogactwo nowych prądów umysłowych i
religijnych, z których zdecydowanie najważniejsze są humanizm i
reformacja. Czym jest humanizm - wyjaśniać nie trzeba. Należy jednak
zastanowić się nad podłożem i skutkami reformacji.
Reformacja, podobnie jak cała epoka, nie pojawiła się bez
istotnej przyczyny, nie była zjawiskiem nagłym, lecz przygotowały ją
stopniowo wcześniejsze (od XIV w.) kryzysy oraz piętnastowieczne
dążenia do zmian w dotychczasowej hierarchii władzy kościelnej.
Bezpośredniej przyczyny wybuchu reformacji upatruje się w
wystąpieniu Marcina Lutra, który w 1517 r. w Wittenberdze ogłosił
swe słynne tezy o odpustach. Choć atakowały one tylko pewne
praktyki, zwłaszcza możliwość uzyskania zbawienia za odpowiednie
świadczenia pieniężne, doprowadziły one do ostrego ataku ze strony
Rzymu na reformatora. Powód krył się w ostatecznej konkluzji
rozumowania Lutra, według której Kościół na ziemi nie był w stanie
udzielić odpustu i rozgrzeszyć człowie- ka, a tym samym uwolnić go
od przyszłych mąk. Potępiająca reformatora bulla papieska
(którą Luter publicznie spalił) stała się przyczyną ostrych walk
religijnych, które ostatecznie rozbiły dotychczasową europejską
wspólnotę wyznaniową. Ogarniętą gorączką sporów Europą wstrząsały
niepokoje, przez cały niemalże XVI wiek trwały wojny religijne.
Kościół katolicki, ktory poczuł się poważnie zagrożony przez
reformację, opracował całą strategię przeciwdziałania fali
protestantyzmu. Przeprowadzono szereg reform wewnętrznych,
poprawiających sytuację w łonie Kościoła, ale przede wszyst- kim, na
soborze Trydenckim, wytyczono plany wykorzystania dorobku kultury
humanistycznej do celów religijnych oraz wytyczono plany walki z
innowiercami. Ta"kontrofensywa" Kościoła określana jest mianem
kontrreformacji. Przewodził jej, powołany do życia w roku 1534,
zakon jezuitów. Reakcja Kościoła katolickiego (sobór
trydencki 1545 - 1563), mimo iż w końcówce stulecia przyniosła
istotną poprawę sytuacji, nie przywróciła jednak w pełni dawnego
ładu. Efektem reformacji pozostała niejednorodna wyznaniowo Europa,
w której istniały obok siebie luterańskie Niemcy, kalwińska
Szwajcaria, oderwana od papieskiej zwierzchności i posiadająca
własny kościół narodowy Anglia oraz Czechy, w których dominowali
tzw. bracia czescy. Reformacja zaznaczyła swą obecność we
wszystkich dziedzinach, przede wszystkim odcisnęła swe piętno na
umysłowości ówczesnych ludzi, umocniła w nich poczucie rygoru
religijnego. Z drugiej strony, propagując wspólnotę wierzących nie
poddanych papiesko - kościelnej hierarchii i postulując zasady
ewangeliczne (głównie równości), wyposażała ideowo różne ruchy
społeczne i narodowe. Nurty wyznaniowe, powstałe w wyniku
reformacji: - Luteranizm, którego twórcą był Marcin Luter.
Luteranie domagali się reformy instytucji kościelnych i
liturgicznych, zniesienia celibatu, tłumaczenia Biblii na języki
narodowe, a także głoszenia w nich kazań, zniesienia odpustów. Luter
był zwolennikiem bezpośredniego obcowania z Bogiem, bez żadnych
pośredników - stąd brak uznania przez protestantów papieża.
Luteranizm propagował teorię ufnej wiary w wybaczającą łaskę
bożą, jedyną szansę na uzyskanie dostępu do nieba. Wg. tego nurtu,
człowiek jest istotą tak skażoną, iż nie jest w stanie samodzielnie
zdobyć zbawienia, iż nie pomogą mu w tym żadne dobre uczynki i nic
nie znaczące dla Boga działania. Protestanci uważali więc, iż dla
osiągnięcia zbawienia ważniejsza jest sama wiara w Jezusa, niż
konkretne czyny. Ponadto wyrażali przekonanie, iż wszystkie
prawdy wiary można samodzielnie odnaleźć w Biblii. Dlatego też
rezygnowali z dotychczasowych autorytatywnych orzeczeń Kościoła,
pozostawiając człowiekowi swobodę interpretacji tekstu biblijnego i
wolność w przeprowadzaniu dociekań religijnych. - Kalwinizm,
którego twórcą był Jan Kalwin. Wyznanie to wprowadzało pojęcie
predestynacji - przeznaczenia. Los człowieka jest niezależny od
niego, zapisany w gwiazdach. Bóg każdego człowieka przeznacza na
potępienie lub zbawienie. Niezależnie od jakichkolwiek starań i
działań człowiek nie jest w stanie tego zmienić. Kalwinizm propaguje
także ideał pracy i gromadzenie dóbr. Posiadanie staje się zasługą,
a bezczynność grzechem. - Bracia polscy (Arianie).
Najbardziej radykalne i postępowe skrzydło reformacji w Polsce.
Bracia poscy wyłonili się z rozłamu w łonie kościoła kalwińskiego.
Swą nazwę zawdzięczają swym przeciwnikom, którzy zarzucali im
bluźniercze traktowanie dogmatu Trójcy świętej (rozpoczęte przez
Ariusza III / IV w.). Arianie nawoływali do szczególnego
przestrzegania etyki międzyludzkiej, ewangelicznej cnoty ubóstwa,
braterstwa, wyrzeczenia się dóbr na rzecz biednych, do
sprawiedliwości i pokoju. Szczególny opór przeciw arianom wywołała
podjęta przez nich krytyka dawnej tradycji kościelnej oraz
nawoływanie do powrotu do Biblii jako źródła nieskażonej religii i
wiary. Radykalne hasła społeczne braci polskich wzbudzaly
zdecydowany opór i niechęć szlachty. Nie mogła się ona bowiem
pogodzić z potępieniem poddaństwa chłopów, z postulatem wyrzeczeń
majątkowych, zakazem obejmowania urzędów, zwłaszcza sędziowskich,
sprzeciwem wobec kary śmierci, z odmową służby wojskowej oraz ideą
pełnej tolerancji wyznaniowej. Doprowadzło to do wygnania w połowie
XVII w. arian z Polski. Mimo, iż postrzegano ich jako wichrzycieli,
opinia ta była całkowicie niezasłużona. Arianie pozostawili po sobie
znaczną spuściznę naukową, literacką i społeczną (znaczący wkład w
rozwój szkolnictwa).







Autor: Nieznany

Ocena : 6 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000