BHP
PROFILAKTYKA
W OCENIE
RYZYKA
ZAWODOWEGO
PROFILAKTYKA
W OCENIE
RYZYKA
ZAWODOWEGO
2
PROFILAKTYKA W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
Spis treści
Cel prowadzenia oceny ryzyka zawodowego ................................................................................... 3
Ocena istniejących środków bezpieczeństwa w firmie ...................................................................... 4
Rodzaje działań profilaktycznych...................................................................................................... 5
Planowanie profilaktyki .................................................................................................................. 10
Skuteczność profilaktyki ................................................................................................................. 11
Autor
Krzysztof Goldman
Okręgowy Inspektorat Pracy
Państwowej Inspekcji Pracy
w Lublinie
Konsultant
Józef M. Boguszewski
specjalista ds. bezpieczeństwa procesów przemysłowych,
ekspert w zakresie oceny ryzyka zawodowego
i systemów zarządzania bezpieczeństwem
Redakcja
Marek Kalman
Korekta
Zespół
CBP 330 ISBN 978-83-269-0013-6
Copyright © by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
Warszawa 2010
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a,
www.wip.pl
tel. 0 22 518 29 29, faks 0 22 617 60 10
Praktyczny raport „Profilaktyka w ocenie ryzyka zawodowego” chroniony jest prawem autorskim.
Przedruk materiałów opublikowanych w raporcie „Profilaktyka w ocenie ryzyka zawodowego”
– bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem
się na źródło. Niniejszy raport został przygotowany z zachowaniem najwyższej staranności
i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia. Zaproponowane w raporcie
„Profilaktyka w ocenie ryzyka zawodowego” wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji
typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłę-
bionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko
organów i urzędów państwowych.
W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie
zawartych w raporcie „Profilaktyka w ocenie ryzyka zawodowego” wskazówek, przykładów,
informacji itp. do konkretnych przypadków.
3
PROFILAKTYKA W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
Zarządzanie ryzykiem zawodowym opiera się przede wszystkim na podejmowaniu działań pro-
filaktycznych. Aby ograniczyć lub wyeliminować ryzyko zawodowe na poszczególnych stanowis-
kach pracy w Państwa firmie oraz by stworzyć idealny plan działań profilaktycznych zapraszam
Państwa do zapoznania się z poniższym tekstem.
Z tego tekstu dowiecie się Państwo:
•
Jak przeprowadzić analizę możliwości ograniczenia ryzyka zawodowego?
•
Jaki jest cel prowadzenia oceny ryzyka zawodowego?
•
Na czym polega ocena istniejących środków bezpieczeństwa w firmie?
•
Jakie są rodzaje działań profilaktycznych?
•
W jaki sposób tworzyć plan działań profilaktycznych?
•
Czego dotyczą główne błędy w metodyce oceny ryzyka zawodowego?
Charakter oceny ryzyka zawodowego
Metodę i narzędzia prowadzenia oceny ryzyka zawodowego powinni Państwo wybierać w zależ-
ności od:
•
rodzaju działalności,
•
wielkości zakładu,
•
stosowanych technologii
•
ponieważ nie ma ściśle ustalonych reguł w tym zakresie.
Nawet najlepiej przeprowadzona ocena ryzyka zawodowego nie zapewni pracownikom pełnego
bezpieczeństwa, a tzw. ryzyko resztkowe, które pozostaje po zastosowaniu środków ochronnych,
będzie uzależnione między innymi od charakteru działalności firmy. Zawsze będzie ono większe na
placu budowy czy w kopalni niż w sklepie lub szwalni.
Cel prowadzenia oceny ryzyka zawodowego
Podstawowym celem oceny ryzyka zawodowego, która polega na:
•
przewidywaniu, jakie szkody (np. urazy, schorzenia) mogą spotkać pracownika zatrudnionego
na danym stanowisku pracy,
•
planowaniu jak tego uniknąć,
•
jest ograniczenie go do najniższego poziomu i poprawa bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
pracowników.
W jaki sposób przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego?
Ocena ryzyka zawodowego należy przeprowadzić tak, by:
1) zidentyfikować wszystkie istotne zagrożenia związane z pracą,
2) ocenić, jakie ryzyko zawodowe związane jest z tymi zagrożeniami,
3) sprawdzić, czy istniejące środki bezpieczeństwa są wystarczające,
4) przebadać różne możliwości usunięcia lub ograniczenia ryzyka zawodowego,
5) ustalić priorytety działania,
6) zastosować zaplanowane środki bezpieczeństwa,
7) czuwać nad tym, aby stosowane środki bezpieczeństwa były skuteczne.
Po przeprowadzeniu oceny ryzyka zawodowego przeanalizujcie Państwo możliwość poprawy warun-
ków pracy w firmie i zastosujcie działania profilaktyczne.
4
PROFILAKTYKA W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
Bardzo małe ryzyko zawodowe
Zdarza się, że ryzyko związane z pracą jest bardzo małe (nie większe niż w życiu codziennym)
i nie ma potrzeby wprowadzania zmian by poprawić warunki pracy. Taka sytuacja dotyczy szczegól-
nie zakłady czy stanowiska pracy, gdzie nie występują znaczące zagrożenia, a organizacja pracy stoi
na wysokim poziomie. Jeżeli w takich przypadkach istniejące środki bezpieczeństwa są wystarczające,
to należy jedynie zapewnić ich przestrzeganie. Wtedy powyższe punkty 4, 5 i 6 nie będą dotyczyły
Państwa zakładu lub stanowiska pracy.
Ocena istniejących środków bezpieczeństwa w firmie
Często po zidentyfikowaniu zagrożeń i ocenie istniejących środków bezpieczeństwa powstaje pytanie:
czy ryzyko zawodowe można zaakceptować?. Oszacowanie, że ryzyko zawodowe jest małe, opiera
się zazwyczaj na założeniu niskiego lub bardzo niskiego prawdopodobieństwa wystąpienia wypadku
lub choroby zawodowej.
Niemniej jednak pamiętajcie Państwo, że szacunek prawdopodobieństwa jakiegoś zdarzenia jest zawsze
bardzo indywidualny. Do takiego szacunku należy mieć ograniczone zaufanie, zwłaszcza wtedy, gdy
opieracie się Państwo na założeniu prawidłowego postępowania pracowników. Dlatego po dokona-
niu oceny ryzyka zawodowego jeszcze raz przejrzyjcie Państwo swoje ustalenia i zwróćcie uwagę na
potrzebę obniżenia ryzyka zawodowego.
Sytuacja taka będzie miała miejsce w firmie, gdzie:
•
stosowane są niebezpieczne technologie (np. toksyczne preparaty, prace wykonywane w kana-
łach lub zbiornikach),
•
eksploatowane maszyny zaliczane są do szczególnie niebezpiecznych (np. prasy, maszyny do ob-
róbki drewna),
•
wykonywane są prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej (np. transport suwni-
cami, żurawiami, prace na wysokości),
•
miały już miejsce ciężkie lub śmiertelne wypadki,
•
zdarzały się wypadki powtarzalne,
•
występują choroby zawodowe (np. w branży przetwórstwa gumy, obróbki metali),
•
pracownicy zgłaszają problemy ze zdrowiem lub bezpieczeństwem.
Co będzie skutkiem zminimalizowania ryzyka zawodowego?
Zminimalizowanie ryzyka zawodowego pozwoli na ograniczenie kosztów w firmie. Nawet jeżeli ist-
niejące środki bezpieczeństwa w Państwa firmie są wystarczające, to rozważcie możliwość zwiększenia
poziomu bezpieczeństwa. Jeżeli poprawa istniejącego stanu wymaga minimalnych nakładów finan-
sowych, to należy ją zastosować.
Na czym polega poprawa bezpieczeństwa pracy?
Poprawa bezpieczeństwa pracy może opierać się na wprowadzeniu
działań:
•
korygujących, w celu zmniejszenia ryzyka zawodowego, lub
•
zapobiegawczych, w celu utrzymania go na niskim poziomie.
Działania korygujące mają doprowadzić do wprowadzenie zmian w procesie pracy. Natomiast dzia-
łania zapobiegawcze polegają głównie na zapewnieniu kontroli stosowania istniejących środków
bezpieczeństwa w zakładzie pracy.
5
PROFILAKTYKA W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
Zastanówcie się Państwo nad przeprowadzeniem dyskusji dotyczącej poprawy bezpieczeństwa dla
każdego stanowiska pracy w zespole oceniającym ryzyko zawodowe. Wnioski i ustalenia warto
spisać. Jeżeli uznacie Państwo, że istniejące środki bezpieczeństwa wymagają poprawy, wówczas
trzeba będzie przejść do kolejnego kroku, tj. przebadania możliwości obniżenia ryzyka zawodowego.
Rodzaje działań profilaktycznych
Jeżeli efektem przeprowadzanych ocen ryzyka zawodowego na poszczególnych stanowiskach pracy
okaże się potrzeba podjęcia działań profilaktycznych wówczas należy rozważyć dwie kwestie:
Czy można całkowicie wyeliminować ryzyko zawodowe?
Jeżeli nie, to jak je zmniejszyć?
Likwidacja zagrożenia
Najskuteczniejszym działaniem korygującym jest eliminacja ryzyka zawodowego przez zlikwidowa-
nie zagrożenia.
Nie zawsze jest to wykonalne, ale zawsze powinniście Państwo rozważyć możliwość wyeliminowania
zagrożenia, a co za tym idzie – ryzyka zawodowego. Można to osiągnąć przez odpowiedni dobór:
•
maszyny,
•
urządzenia,
•
technologii,
•
stosowanych materiałów.
PRZYKŁAD
•
Zastosowanie maszyny emitującej hałas 82 dB zamiast 88 dB, pozwoli na wyeliminowanie ryzyka
uszkodzenia słuchu u pracowników.
•
Zastosowanie bezpiecznego napięcia zasilania lampy przenośnej wykluczy możliwość śmiertelnego
porażenia prądem.
•
Zamiast usprawniania wentylacji można zastosować farby wodne niezawierające rozpuszczalników.
Zmniejszy to zagrożenie zatrucia się pracowników.
Jak wyeliminować ryzyko zawodowe?
Ryzyko zawodowe można wyeliminować przez rezygnację z prac, które nie muszą być wykonywane
w Państwa miejscu pracy. Często powodem wypadków jest zlecanie pracownikom prac, które powinny
wykonać specjalistyczne firmy. Pracownicy takich firm są lepiej przygotowani do bezpiecznego pro-
wadzenia prac, mają odpowiednie umiejętności, sprzęt i narzędzia – na pewno wykonają te prace
bezpieczniej. Dotyczy to szczególnie prac remontowo-budowlanych, napraw maszyn i instalacji ener-
getycznych itp.
Jak przeprowadzić postępowanie?
6
PROFILAKTYKA W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
Ograniczanie ryzyka zawodowego
Jeżeli w Państwa miejscu pracy nie ma możliwości uniknięcia ryzyka zawodowego, to należy je ogra-
niczyć do możliwie niskiego poziomu
Co decyduje o wielkości ryzyka zawodowego?
O wielkości ryzyka zawodowego decydują 2 czynniki:
możliwe straty,
ich prawdopodobieństwo.
W jaki sposób obniżyć poziom ryzyka zawodowego
Obniżyć poziom ryzyka zawodowego możecie Państwo przez:
ograniczenie możliwych jego skutków lub
zmniejszenie prawdopodobieństwa niebezpiecznego zdarzenia.
PRZYKŁAD
Zastosowanie środków ochrony indywidualnej chroniących przed skutkami upadku z wysokości nie
zmniejszy prawdopodobieństwa upadku, ale upadek nie zakończy się śmiercią, a co najwyżej potłu-
czeniem. Oznacza to, że ograniczenie możliwych skutków wypadku spowoduje, iż ryzyko związane z tą
pracą stanie się akceptowalne.
Jednak znacznie częściej działania profilaktyczne polegają na zmniejszeniu prawdopodobieństwa
niebezpiecznego zdarzenia. Mogą to być działania nakierowane na:
•
technikę,
•
organizację,
•
samych pracowników.
PRZYKŁAD
W magazynie ograniczanie prawdopodobieństwa wypadku przy pracy za pomocą działań nakiero-
wanych na technikę, organizację i samych pracowników polega m.in. na:
•
wyznaczeniu dróg transportowych,
•
usunięciu wszelkich nierówności na tych drogach,
•
poprawieniu oświetlenie,
•
zapewnieniu przestrzegania porządku,
•
przeszkoleniu pracowników.
Każde z tych działań zmniejszy ryzyko zajścia wypadku przy pracy.
Zastępowanie „niebezpiecznego – bezpieczniejszym”
Ograniczyć ryzyko zawodowe możecie Państwo przez zastępowanie „niebezpiecznego – bezpiecz-
niejszym”. Dotyczy to na przykład stosowanych niebezpiecznych substancji lub preparatów chemicznych.
Takie zastąpienie ogranicza skutki zagrożenia i tym samym obniża poziom ryzyka zawodowego, nawet
jeżeli prawdopodobieństwo zdarzenia nie ulegnie zmianie.
7
PROFILAKTYKA W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
PRZYKŁAD
Zastąpienie żrącej cieczy, mniej niebezpiecznym preparatem drażniącym, ograniczy ryzyko zawodo-
we nawet przy takim samym prawdopodobieństwie, że pracownik obleje się tym preparatem.
Ograniczać zagrożenia można również przez wymianę maszyn, urządzeń i narzędzi na nowocześniej-
sze, bardziej dostosowane do potrzeb firmy oraz bezpieczniejsze. Co prawda wiąże się to z kosztami,
ale w tym przypadku powinniście Państwo wziąć pod uwagę możliwe korzyści wynikające z poprawy
wydajności i jakości wyrobu czy usługi.
Środki ochrony zbiorowej
Jeżeli nie można wyeliminować danego zagrożenia ani go obniżyć, to należy ograniczyć możliwość
kontaktu pracownika z tym zagrożeniem. Działania w tym zakresie mogą polegać na zmianach tech-
nicznych lub organizacyjnych.
Najczęściej stosowanym działaniem korygującym jest wprowadzanie różnego rodzaju barier między
pracownika a zagrożenie (środków ochrony zbiorowej), na przykład zastosowanie:
•
osłony strefy niebezpiecznej maszyny,
•
barierek zabezpieczających przed wejściem w miejsce zagrożone,
•
ekranów zabezpieczających przed promieniowaniem.
Środki ochrony zbiorowej to również:
•
instalacje wentylacyjne,
•
hermetyzacja,
•
wyciszanie.
Zmiany organizacyjne
Ryzyko zawodowe można zmniejszyć przez wprowadzenie zmian organizacyjnych. Ochroną przed
zagrożeniem może być też stosowanie barier proceduralnych (np. różnego rodzaju zakazów dotyczą-
cych postępowania pracowników).
Powinny być one poparte stosowaniem znaków bezpieczeństwa lub sygnałów ostrzegawczych
(np. w ruchu drogowym barierą taką jest sygnalizacja świetlna).
Istotne jest, aby każde stanowisko pracy:
•
miało odpowiednią powierzchnię zapewniającą swobodę ruchów,
•
było oświetlone odpowiednio do rodzaju wykonywanej na nim pracy,
•
miało równe podłoże.
Organizacja pracy jest też ważnym elementem w profilaktyce ryzyka zawodowego związanego
z transportem wewnątrzzakładowym i ręcznym podnoszeniem i przenoszeniem. Zmiany organizacyjne
w tym przypadku mogą dotyczyć:
•
zmiany środków transportu w celu eliminowania wysiłku fizycznego,
•
zmiany opakowań z surowcami na lżejsze,
•
wyznaczeniu innych miejsc składowania itp.
8
PROFILAKTYKA W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
Środki ochrony indywidualnej
W przypadku gdy ze względów technologicznych lub finansowych nie możecie Państwo w inny spo-
sób ograniczyć ryzyka zawodowego, wówczas należy zastosować środki ochrony indywidualnej.
Trzeba jednak pamiętać, że środki ochrony indywidualnej są tylko wtedy skuteczne, gdy jest gwarancja
stosowania ich przez pracowników.
Zazwyczaj stosowanie środków ochrony indywidualnej osobistych jest dla pracownika uciążliwe.
Pracownicy muszą być nie tylko przeszkoleni w zakresie ich stosowania, ale również przekonani
do potrzeby ich stosowania.
System udzielania pierwszej pomocy
W każdej firmie musi być zorganizowany system udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku. System
ten powinien być dopasowany do zagrożeń i obejmować:
•
apteczki pierwszej pomocy,
•
natryski bezpieczeństwa,
•
szkolenie pracowników w zakresie udzielania pierwszej pomocy,
•
wyznaczenie pracowników do udzielania pierwszej pomocy i wykonywania czynności w zakresie
ochrony przeciwpożarowej działań w zakresie zwalczania pożarów oraz ewakuacji pracowników.
W przypadku stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych przygotowanie do udzielenia
pierwszej pomocy jest szczególnie ważne. Informacje na temat sposobu udzielania pierwszej pomocy
znajdziecie Państwo w kartach charakterystyki tych substancji.
Zachowania pracowników
Aby ograniczać ryzyko zawodowego konieczne jest zapewnienie właściwego postępowania pracow-
ników. Obejmuje to:
•
dobór pracowników,
•
ich szkolenie,
•
nadzór i kontrolę sposobu wykonywania przez nich prac.
Większość wypadków nie jest spowodowana niebezpiecznymi warunkami pracy, ale niebezpiecznymi
zachowaniami samych pracowników.
Przyczyną niebezpiecznych zachowań może być:
•
brak wiedzy,
•
brak umiejętności,
•
niewłaściwa postawa.
Państwo powinni przewidywać możliwe błędy i celowe nieprawidłowe działania pracowników i oczy-
wiście im zapobiegać.
W wielu sytuacjach nie wystarczą odpowiednie umiejętności pracownika w zakresie bezpiecznego
sposobu wykonywania pracy. Konieczna jest pewność zastosowania tych umiejętności w praktyce.
9
PROFILAKTYKA W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
Ma to szczególne znaczenie, gdy ograniczenie dużego ryzyka zawodowego polega głównie na wła-
ściwych zachowaniach pracowników.
PRZYKŁAD
Na placu budowy warunki wykonywania pracy stale zmieniają się, występuje wiele zagrożeń, nie ma
możliwości stałego nadzorowania wszystkich prac – poziom ryzyka zawodowego zależy w dużym
stopniu od wykształcenia właściwych zachowań i postaw pracowników.
Jak wybrać sposób ograniczenia ryzyka zawodowego?
Państwa zadaniem jest przede wszystkim przeanalizowanie różnych możliwości ograniczenia ryzyka
zawodowego.
Tabela 1.
Przykład analizy możliwości ograniczenia ryzyka zawodowego
Problem
Propozycja rozwiązania
Uwagi
W firmie były już
2 wypadki urazów
rąk przy obsłudze
pilarki tarczowej
do drewna
Likwidacja stanowiska pracy – zakup
gotowej tarcicy
Niemożliwe w chwili obecnej
Wymiana pilarki na nowoczesną z mecha-
nicznym posuwem materiału
Możliwe, ale bardzo wysoki koszt
Zastosowanie przystawki (mechaniczny
posuw materiału)
Do rozważenia
Maszyny nie wymieniamy – poprawiamy
organizację
Możliwe – niewielkie koszty, ale
niepewna skuteczność
Pracownicy skarżą
się, że stosowany
lakier jest szkodliwy
– źle się czują po
pracy
Zlecenie lakierowania do innej firmy
Niemożliwe w chwili obecnej
Zastosowanie lakierów wodnych
Technicznie możliwe, ale może
pogorszyć jakość wyrobu
Usprawnienie wentylacji mechanicznej
Kosztowne, a remont spowoduje
przestój
Zastosowanie środków ochrony
indywidualnej
Pracownicy otrzymali już maski
z pochłaniaczami
Wybierając działanie profilaktyczne, należy zastanowić się nad możliwościami:
eliminacji zagrożenia,
•
zmiany zagrożenia na mniejsze,
•
ograniczenia możliwości kontaktu pracowników z zagrożeniem,
•
lepszego przygotowania pracowników,
•
zastosowania środków ochrony indywidualnej,
•
zapewnienia nadzoru nad wykonywaniem prac.
Planując wprowadzenie zmian w celu zlikwidowania lub ograniczenia zagrożenia, rozpatrzcie Państwo,
czy zmiany te nie spowodują powstania innych zagrożeń.
PRZYKŁAD
Zastąpienie preparatu szkodliwego mniej szkodliwym może spowodować, że zastąpicie preparat nie-
palny łatwo palnym.
10
PROFILAKTYKA W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
Pozorne usprawnienia pracy
Często pracownicy chcąc zmniejszyć uciążliwości pracy, wprowadzają pozorne usprawnienia, tworząc
w rzeczywistości nowe zagrożenia (np. do ograniczenia wysiłku związanego z ręcznym transportem,
wykorzystują urządzenia do tego nieprzystosowane lub zrzucają z wysokości materiały, które miały
być przenoszone ręcznie).
Stopień Państwa działań będzie uzależniony od rodzaju prowadzonej działalności, wielkości zakładu
i technologii.
Gdy ryzyko zawodowe jest porównywalne z ryzykiem w życiu codziennym, to działania profilaktyczne
powinny być nakierowane na wyeliminowanie uciążliwości związanych z pracą niż ochronę zdrowia
i życia pracowników.
Zawsze warto przeanalizować możliwości ograniczenia zagrożeń stwarzających nawet małe ryzyko
zawodowe. Często bardzo niewielkim kosztem możecie Państwo poprawić bezpieczeństwo pracy
przez np. zmiany organizacyjne czy dodatkowe szkolenie pracowników.
Planowanie profilaktyki
Planowanie profilaktyki w ryzyku zawodowym powinno być prowadzone z udziałem zainteresowa-
nych pracowników. Wykorzystajcie Państwo doświadczenie zawodowe tych osób, które osobiście
wykonują pracę i często mają wiedzę na temat możliwości wprowadzenia zmian.
Wszystkie plany działań i zamierzenia w tym kierunku powinny być konsultowane z pracownikami
lub ich przedstawicielami.
Kopalnią pomysłów w zakresie działań profilaktycznych mogą okazać się:
•
doświadczenia pracowników służb bhp w innych zakładach,
•
informacje od przedstawicieli producentów czy importerów maszyn stosowanych w Państwa
zakładach pracy.
Plan działań profilaktycznych
Po analizie potrzeb i możliwości eliminacji oraz ograniczenia ryzyka zawodowego można przystąpić
do opracowania planu działań profilaktycznych.
Jeżeli działania te nie wymagają większych nakładów finansowych niż dostępne środki – nie macie
Państwo zmartwienia. Niestety często zdarza się sytuacja w której zakres i termin planowanych działań
wymaga uwzględnienia możliwości finansowych pracodawcy. Plan działań w takiej sytuacji musi być
oparty na ustaleniu spraw najważniejszych w danym momencie.
Jak zarządzać ryzykiem
Sprawdź numer bezpłatny
11
PROFILAKTYKA W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
Konieczne jest ograniczenie ryzyka zawodowego, które oszacowaliście Państwo jako nieakceptowalne
lub bardzo duże. Jeżeli w przyjętej metodzie szacowaliście Państwo ryzyko zawodowego wartościami
liczbowymi, to automatycznie jego wielkość wskaże na skalę potrzebnych działań.
Warto, aby zwrócili Państwo uwagę na zagrożenia, które mogą spowodować poważne szkody, jak
śmierć lub nieodwracalne zmiany stanu zdrowia pracownika. Przy planowaniu należy uwzględniać
również liczbę pracowników, których dotyczy określone zagrożenie.
Co powinien zawierać plan działań profilaktycznych?
Sporządzony przez Państwa plan działań profilaktycznych powinien zawierać oprócz opisu zadania także:
•
termin jego realizacji,
•
wskazanie osoby odpowiedzialnej za tę realizację.
Plan taki powinien być zatwierdzony do realizacji przez osobę reprezentującą Państwa pracodawcę
lub jego samego. O planowanych zamierzeniach należy również poinformować zainteresowanych
pracowników, jeżeli nie uczestniczyli w ich tworzeniu.
Tabela 2.
Przykładowy plan działań profilaktycznych w celu ograniczenia ryzyka zawodowego
związanego z narażeniem na rozpuszczalniki
Zadanie
Cel
Odpowiedzialny
Termin realizacji
Zakupić próbki lakierów
wodorozcieńczalnych
i przeprowadzić próby
Sprawdzenie możliwości
zastąpienia
Technolog
3 miesiące
Przeprowadzić kontrolę
stanu technicznego instalacji
wentylacyjnej
Sprawdzić skuteczność
wentylacji
Mechanik
Tydzień
Prowadzić kontrole sposobu
wykonywania prac
Sprawdzić jakość
i stosowanie przez
pracowników masek
Inspektor ds. bhp
Raz w tygodniu
Zorganizować posiedzenie
komisji bhp z udziałem
lakierników
Omówienie wyników
i uzgodnienie dalszych
działań
Inspektor ds. bhp
w uzgodnieniu
z prezesem
Za 3 miesiące
Przedstawione w tabeli 2 działania profilaktyczne nie kończą sprawy. Stanowią one podstawę do
podjęcia decyzji, jaką metodę ograniczenia ryzyka zawodowego w danej sytuacji należy przyjąć.
Skuteczność profilaktyki
Na skuteczność prewencji wypadkowej i chorobowej mają wpływ błędy w ocenie ryzyka zawodowego.
Błędy w metodyce oceny ryzyka zawodowego
Główne błędy w metodyce oceny ryzyka zawodowego to:
•
nieprawidłowa identyfikacja istotnych zagrożeń (brak znajomości zagrożenia powoduje całkowite
jego lekceważenie),
12
PROFILAKTYKA W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
•
nieprawidłowe oszacowanie ryzyka zawodowego związanego z zagrożeniami (najczęściej wynika
to z błędnej wyceny, że prawdopodobieństwo zaistnienia zdarzenia jest dużo niższe od faktycznego),
•
z akceptowania zbyt wysokiego poziomu ryzyka zawodowego (osoby odpowiedzialne za stan
bhp z różnych względów akceptują wysokie ryzyko zawodowe i nie podejmują właściwych działań
profilaktycznych).
Poważnym i częstym błędem w metodyce oceny ryzyka zawodowego jest prowadzenie tej oceny nie
pod kątem faktycznie wykonywanej pracy, lecz wyobrażenia o tej pracy przez przeprowadzającego
taką ocenę.
Ocena ryzyka zawodowego powinna być:
•
oparta na obserwacji wykonywanej przez pracowników pracy,
•
przeprowadzona z udziałem zainteresowanych pracowników.
Zwykle to głównie od pracowników można dowiedzieć się o zaistniałych zdarzeniach poten-
cjalnie wypadkowych czy też o występujących problemach w procesie pracy. Zdarzenia takie,
które tylko dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności nie spowodowały urazu, zawsze należy
analizować pod kątem stwarzanego ryzyka zawodowego.
Skutki błędów w ocenie ryzyka zawodowego
Błędy w ocenie ryzyka zawodowego powodują przede wszystkim brak odpowiednich działań prewen-
cyjnych, co w konsekwencji może doprowadzić do wypadku przy pracy. Osoby prowadzące ocenę
ryzyka zawodowego często zapominają, że celem oceny nie jest stworzenie dokumentu, ale kontro-
lowanie ryzyka zawodowego na możliwie najniższym poziomie.
Nieskuteczność działań profilaktycznych
Nawet prawidłowa ocena ryzyka zawodowego i wprowadzenie działań profilaktycznych nie gwarantują
sukcesu, jeżeli działania te nie będą dostosowane do poziomu tego ryzyka. Dlatego po wprowadzeniu
zmian należy ponownie ocenić ryzyko zawodowe i zadecydować, czy teraz można je zaakceptować.
Działania profilaktyczne mogą okazać się nieskuteczne również, w przypadku gdy oparte będą na
jednorazowym usunięciu nieprawidłowości, a nie działaniach systemowych. Dotyczy to szczególnie
stanowisk pracy, na których występują poważne zagrożenia. W takich przypadkach profilaktyka musi
opierać się na stałej kontroli poziomu ryzyka zawodowego – zapewnieniu systematycznych kontroli
przestrzegania podstawowych elementów ograniczających ryzyko zawodowe.
Podstawowym zadaniem służby bhp w zakładzie pracy jest przeprowadzanie kontroli warunków pracy
oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Systematyczne kontrole powinny
obejmować w szczególności organizację procesów pracy oraz stan maszyn i urządzeń. Stwierdzone
w czasie kontroli nieprawidłowości należy dokumentować. Planując zakres i częstotliwość kontroli,
uwzględnijcie Państwo wyniki oceny ryzyka zawodowego. Częste i wnikliwe kontrole powinny doty-
czyć przede wszystkim prac związanych z dużym ryzykiem zawodowym.
13
PROFILAKTYKA W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
Więcej na temat profilaktyki w ocenie ryzyka zawodowego
znajdziesz w Świecie BHP, pierwszej publikacji bhp
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
O OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO INFORMACJA WPROWADZAJĄCA
PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH2, Ocena Ryzyka Zawodowego
1231 promieniowanie optyczne w ocenie ryzyka zawodowego
o ocenie ryzyka zawodowego
Ocena ryzyka zawodowego dla spawacza w zakładzie remontowym
ZB Analiza i Ocena Ryzyka Zawodowego punkt 4
Metody szacowania ryzyka zawodowego
Ocena ryzyka zawodowego pracownik magazynowy (operator wózka jezdniowego) ebook demo
08 Metody Oceny Ryzyka Zawodowegoid 7450
więcej podobnych podstron