IDŹ DO:

6SLVWUHĞFL

3U]\NáDGRZ\UR]G]LDá

KATALOG KSIĄŻEK:

.DWDORJRQOLQH

%HVWVHOOHU\

1RZHNVLąĪNL

=DSRZLHG]L

CENNIK I INFORMACJE:

=DPyZLQIRUPDFMH

RQRZRĞFLDFK

=DPyZFHQQLN

CZYTELNIA:

)UDJPHQW\NVLąĪHN

RQOLQH

2QHSUHVVSO+HOLRQ6$
XO.RĞFLXV]NLF
*OLZLFH
WHO
HPDLO

RQHSUHVV#RQHSUHVVSO

UHGDNFMD

UHGDNFMDZZZ#RQHSUHVVSO

LQIRUPDFMH

RNVLĊJDUQLRQHSUHVVSO

Do koszyka

Nowość

Promocja

Do przechowalni

Niezbędnik karierowicza,
czyli jak zrobić błyskotliwą
karierę w wielkim mieście

Autor:

Agnieszka Wiącek

ISBN: 978-83-246-3073-8
Format: A5, stron: 160

Jesteś głodny spektakularnego sukcesu?

Nie czekaj — dowiedz się natychmiast:

• Jak wybrać ścieżkę kariery, która zaprowadzi Cię na szczyt?
• Jak wytropić i upolować superposadę?
• Jak przetrwać i zwyciężać w biznesowej dżungli?

Sukces: coś, czego przyjaciele nigdy ci nie wybaczą.

J. Tuwim

Dowiedz się, gdzie leżą konfitury!

Czy zastanawiałeś się kiedyś nad tym, dlaczego niektórzy Twoi znajomi już kilka lat po studiach
z łatwością wspinają się po szczeblach kariery i lekką ręką wydają zarobione pieniądze, na co tylko
mają ochotę? I dlaczego inni zaliczają kolejne staże, żywiąc się jedynie nikłą nadzieją na pierwszy
etat? Jeśli to ostatnie zdanie pasuje do Ciebie, to mimo wszystko dobrze trafiłeś!

Już dziś skończ z przeglądaniem setek ogłoszeń o pracę, w których wymagania są poniżej
Twoich możliwości. Wyrzuć do kosza wyświechtane wzory CV dla szaraków, od których roi się
w internecie. Ustal, co chcesz robić w życiu, i przystąp do realizacji planu, zamiast tylko marzyć
o karierze.

Niezbędnik karierowicza pokaże Ci prostą i logiczną drogę do błyskotliwej kariery w wielkim stylu.
Dowiesz się:

• jak wybrać karierę dla siebie,
• jak przeprowadzić skuteczną autopromocję,
• jak stworzyć perfekcyjne dokumenty aplikacyjne,
• jak poruszać się w dżungli ofert pracy,
• jak czytać w myślach rekruterów i szefów,
• jak zostać branżową gwiazdą,
• jak móc robić to, co kochasz.

A przede wszystkim, jak w ciągu kilku lat stać się jednym z najbardziej rozchwytywanych nazwisk
w wybranej przez siebie branży.

Ten niezbędnik pomoże Ci dalekowzrocznie prowadzić swoją karierę i dokonywać właściwych
wyborów od samego początku. Podpowie, jak wygrywać bitwy i wojny w procesie poszukiwania
pracy oraz jak projektować swój sukces, by móc się stale rozwijać i regularnie awansować.

Spis treħci

Wstēp ..................................................... 5

CZĒĦă PIERWSZA.

Wybierz ħcieijkē kariery, która wiedzie na szczyt ........ 9

Rozdziaã 1. Filozof i Handlarz, czyli o róijnicy

pomiēdzy karierĎ twórczĎ i odtwórczĎ .......... 11

Rozdziaã 2. Ziemia obiecana, czyli o zãudnym uroku

modnej edukacji ...................................... 19

Rozdziaã 3. Wysokie schody, czyli o innej wersji

znanej metafory ...................................... 29

Rozdziaã 4. Prosta ħcieijka, czyli o pasji i konsekwencji .... 39

CZĒĦă DRUGA.

Jak upolowaĄ superposadē .................................. 45

Rozdziaã 5. Mistrz autoreklamy, czyli o profesjonalnej

kampanii autopromocyjnej ......................... 47

Rozdziaã 6. Na polowaniu, czyli gdzie i jak zãowiĄ

superposadē ........................................... 55

Rozdziaã 7. Fakty i akta, czyli o idealnych dokumentach

aplikacyjnych .......................................... 65

Rozdziaã 8. Zwyciēska bitwa, czyli o starciu na ijywo

z rekruterem .......................................... 83

4

N I E Z B

Ē D N I K K A R I E R O W I C Z A

CZĒĦă TRZECIA.

Jak przetrwaĄ i zwyciēijyĄ w biznesowej dijungli ...... 99

Rozdziaã 9. Biurowy erudyta, czyli o mentalnym

przekraczaniu granic biurowej zagródki .......101

Rozdziaã 10. Jaskinia lwa, czyli jak ujarzmiĄ

i obãaskawiĄ szefa ...................................113

Rozdziaã 11. Siew i ijniwa,

czyli o budowie sieci powiĎzaĝ ...................131

Rozdziaã 12. Czas nie bēdzie czekaã,

czyli jak uczyniĄ go swoim sãugĎ .................135

Rozdziaã 13. Wizerunek czãowieka sukcesu,

czyli o modowych szczytach i antypodach .....141

Z w y c i ē s k a b i t w a

83

Rozdziaã 8.
Zwyciēska bitwa, czyli o starciu
na ijywo z rekruterem

Zwyciēska bitwa

Rozmowa kwalifikacyjna to najczÚĂciej najbardziej znienawidzona
przez kandydatów czÚĂÊ procesu rekrutacyjnego. Nie przepadajÈ za
niÈ, poniewaĝ majÈ przekonanie, ĝe jest to coĂ w rodzaju policyj-
nego przesïuchania, a jedynym celem „przesïuchujÈcego” rekrutera
jest wyïapanie wszelkich ewentualnych nieĂcisïoĂci w CV, pognÚbie-
nie i wciĂniÚcie kandydatów w czarnÈ otchïañ poczucia bezwarto-
ĂciowoĂci. Ze strony rekruterów sprawa wyglÈda odwrotnie: ich ce-
lem jest znalezienie kogoĂ, kto w najwiÚkszym stopniu odpowiada
wymaganiom danego stanowiska pod wzglÚdem doĂwiadczenia, wie-
dzy i osobowoĂci. Rekruter jest naprawdÚ szczÚĂliwy, gdy uda mu
siÚ trafiÊ na odpowiedniego kandydata, i chciaïby, ĝeby staïo siÚ to
jak najszybciej i byïo jak najmniej mÚczÈce. Nie utrudniaj mu wiÚc
tego. Owszem, sÈ tacy rekrutujÈcy, którzy odczuwajÈ przyjemnoĂÊ
pïynÈcÈ z posiadania wïadzy i autorytetu (zwïaszcza jeĂli nie posia-
dajÈ ich na co dzieñ), ale z pewnoĂciÈ nie posuwajÈ siÚ do tego, ĝe-
by w celu pokazania swojej wïadzy dziaïaÊ przeciwko samym sobie
— ich celem jest wszak wybór odpowiedniego kandydata, a nie upa-
janie siÚ bez koñca samÈ rekrutacjÈ. Prawda jest wreszcie taka, ĝe
dla osoby przeprowadzajÈcej rekrutacjÚ rozmowa to chleb powsze-
dni i na dïuĝszÈ metÚ ĝadna szczególna atrakcja. Twoim zadaniem
jest sprawiÊ, aby rozmowa z TobÈ byïa przyjemnoĂciÈ i odpoczyn-
kiem od rutyny spotykania siÚ z identycznymi kandydatami, a takĝe

84

N I E Z B Ē D N I K K A R I E R O W I C Z A

doprowadziÊ do ostatecznego rozwiÈzania problemów rekrutera
z wyborem. PamiÚtaj — to jest rozmowa, a nie przesïuchanie. To
media i przeraĝeni kandydaci przekonali opiniÚ publicznÈ, ĝe rekru-
ter to istota krwioĝercza. A jest dokïadnie odwrotnie: on chce CiÚ
dobrze poznaÊ. Uïatw mu to — nie kryj siÚ za parawanem z gïad-
kich frazesów.

Taktyka zwyciēskiej bitwy w 10 krokach

Recepta na wygranie rozmowy kwalifikacyjnej jest bardzo prosta.
Musisz sprawiÊ, by po jej zakoñczeniu pracodawca (albo jego przed-
stawiciel w osobie rekrutera) nie tylko oceniaï CiÚ pozytywnie, ale
i marzyï o zatrudnieniu wïaĂnie Ciebie i jeszcze nie byï pewien, czy
na pewno mu siÚ to uda! Jak siÚ zachowywaÊ, ĝeby wygranÈ mieÊ
w kieszeni? Polecam Ci sprawdzonÈ taktykÚ 10 kroków, która po-
zwoli Ci wygraÊ wiÚkszoĂÊ bitew.

Krok 1: Odrobiona praca domowa

Przed rozmowÈ przygotuj siÚ starannie. Po pierwsze — ze swojego
CV. To ono bÚdzie podstawÈ rozmowy i prawdopodobnie bÚdzie
leĝaïo przed oczami osoby, która jÈ z TobÈ przeprowadzi. Musisz
znaÊ kaĝdy szczegóï i umieÊ ze swadÈ opowiadaÊ o kolejnych miej-
scach pracy — w tym równieĝ znajdowaÊ dobrÈ odpowiedě na py-
tania o ewentualne wÈtpliwe punkty w Twoim ĝyciorysie. Kolejne
zagadnienie, w którym trzeba siÚ orientowaÊ, to wiedza ogólnobran-
ĝowa. Poczytaj o branĝowych nowoĂciach oraz powtórz podstawy,
bo wïaĂnie o to prawdopodobnie CiÚ zapytajÈ. Przygotuj sobie kil-
ka zïotych myĂli na temat Twojej branĝy i uĝyj ich jako zdañ-kluczy
w odpowiednich momentach. Kaĝdy rekruter bÚdzie przekonany,

Z w y c i ē s k a b i t w a

85

ĝe wpadïeĂ na nie przed chwilÈ — dziÚki temu solidnie zapunktu-
jesz. Ponadto przygotuj sobie listÚ swoich sukcesów, takich, który-
mi moĝesz siÚ pochwaliÊ, w szczególnoĂci tych zwiÈzanych z branĝÈ
i stanowiskiem, na które aplikujesz — wraz z konkretnymi szcze-
góïami dotyczÈcymi swoich dokonañ (na przykïad zwiÚkszenie zy-
sków firmy, dla której pracowaïeĂ). Poznaj dobrze firmÚ, do której
siÚ wybierasz — sprawdě, czym siÚ zajmuje, jaka jest w skrócie jej
historia, jakie sÈ jej najwiÚksze sukcesy oraz kim sÈ jej klienci. Do-
wiedz siÚ jak najwiÚcej — nie tylko ze strony internetowej firmy, ale
takĝe z publikacji zamieszczonych w sieci. Wreszcie przygotuj siÚ
na typowe pytania, które mogÈ paĂÊ (tÚ kwestiÚ omówiÚ szerzej
jeszcze w tym rozdziale). JeĂli jesteĂ doĂwiadczony w rozmowach,
prowadě rejestr trudnych pytañ, które juĝ padïy, i zastanów siÚ, jak
na nie odpowiedzieÊ. Jedna rada — nie szukaj gotowych wzorców.
PomyĂl o tym, jakÈ odpowiedě naprawdÚ chciaïbyĂ usïyszeÊ, gdybyĂ
byï na miejscu rekrutera szukajÈcego wïaĂciwej osoby na dane sta-
nowisko.

Krok 2: Umysã ninja

Umysïem ninja nazywam umysï skupiony tylko na jednym celu —
zwyciÚstwie. Przed rozmowÈ musisz byÊ nakierowany wyïÈcznie na
jeden cel — wygranie tej bitwy! Dzieñ przed rozmowÈ wycisz siÚ
koniecznie. Idě na spacer, nie siedě do póěna przed komputerem.
Weě przyjemnÈ kÈpiel. Idě spaÊ o zwykïej porze, ale przed snem
zrelaksuj siÚ z ulubionÈ ksiÈĝkÈ przy zielonej herbacie. Kilka godzin
przed rozmowÈ nie pij kawy — sprawi, ĝe podczas spotkania bÚdziesz
zdenerwowany. Na samym spotkaniu moĝesz poprosiÊ o kawÚ. JeĂli
nie masz samochodu, weě taksówkÚ — po kilkudziesiÚciu minutach
w autobusie lub tramwaju dotrzesz na rozmowÚ wymiÚty i zde-
nerwowany.

86

N I E Z B Ē D N I K K A R I E R O W I C Z A

Krok 3: Wraijenie

Wywarcie odpowiedniego wraĝenia to jedna ze skïadowych sukcesu.
Waĝne jest i pierwsze, i ostatnie wraĝenie. WejĂcie i wyjĂcie to jedne
z najlepiej zapamiÚtywanych punktów caïej rozmowy. Rekruterzy
czÚsto wymieniajÈ siÚ miÚdzy sobÈ opowieĂciami, jak to smÚtny kan-
dydat czekaï dwadzieĂcia minut przed rozmowÈ w recepcji, nie
wspominajÈc nikomu, w jakim celu w ogóle przybyï do firmy, albo
o ludziach, którzy podczas rozmowy siedzieli w kurtkach. Pierwsze
wraĝenie powinno byÊ pozytywne — od progu zasiej dobrÈ atmos-
ferÚ. Wejdě do firmy pewnym krokiem i z uĂmiechem na ustach.
Od razu skieruj siÚ do recepcji i powiedz, z kim byïeĂ umówiony.
PamiÚtaj, ĝeby nie wyjĂÊ bez poĝegnania. To bïÈd, który przytrafia
siÚ wielu kandydatom — z wraĝenia. Na poĝegnanie podaj rÚkÚ
rekruterowi i uĂmiechnij siÚ, ĝyczÈc sobie i jemu ponownego spo-
tkania. Przede wszystkim zaĂ pamiÚtaj, ĝeby byÊ sobÈ i nie zastana-
wiaÊ siÚ zbytnio nad wraĝeniem, jakie wywierasz. Najmniej istotnÈ
sprawÈ jest to, co bÚdziesz robiÊ z rÚkami i czy bÚdziesz mieÊ prze-
krzywiony guzik przy garniturze. Nikt z tego powodu nie zatrudni
CiÚ ani nie odrzuci. Nie myĂl o tym wcale — to widaÊ, Twoje zde-
nerwowanie i sztywnoĂÊ bÚdÈ w takim przypadku o wiele bardziej
widoczne niĝ to, w jaki sposób ukïadasz rÚce.

Kwestii doboru stroju na rozmowÚ nie poĂwiÚcÚ tu wiele miejsca

— bardziej szczegóïowe wskazówki znajdÈ siÚ w ostatnim rozdzia-
le. Warto jednak zaznaczyÊ, ĝe na rozmowie musisz czuÊ siÚ swo-
bodnie. Nie ubieraj siÚ w sposób dla siebie nienaturalny, poniewaĝ
uwaĝasz, ĝe tak wïaĂnie powinien wyglÈdaÊ biznesowy strój. JeĂli
denerwujÈ CiÚ koszule wpuszczane w spodnie albo bardzo obcisïe
spódnice, nie zakïadaj ich. Znajdě zïoty Ărodek pomiÚdzy wyglÈdem
profesjonalnym i wygodnym. I jeszcze raz — pamiÚtaj, ĝe Twój dys-
komfort bÚdzie duĝo bardziej widoczny niĝ niezapiÚty guzik.

Z w y c i ē s k a b i t w a

87

Krok 4: Entuzjazm

Praca rekrutera polega na tym, ĝe przez caïy dzieñ przesïuchuje roz-
maitych kandydatów. Niektórzy z nich sÈ tak nudni, ĝe moĝna w ich
towarzystwie zasnÈÊ. Nie daj zasnÈÊ rekruterowi! JeĂli go zanudzisz,
z pewnoĂciÈ nie dostaniesz tej pracy. O czymkolwiek mówisz, rób
to z wielkim entuzjazmem, tak jakby to byïa najciekawsza rzecz na
Ăwiecie. Niech to nie bÚdzie sztuczny entuzjazm! Mów jak najwiÚ-
cej (o ile bÚdzie tego dotyczyïo pytanie) o swoich pasjach w ramach
dziedziny, którÈ siÚ zajmujesz, oraz o tym, co CiÚ w niej szczegól-
nie fascynuje. Rekruterowi szybko udzieli siÚ entuzjazm — to po
pierwsze, po drugie zaĂ, nabierze mocnego przekonania, ĝe z racji
Twojego wielkiego zaangaĝowania musisz posiadaÊ szerokÈ wiedzÚ
i znaczne umiejÚtnoĂci w tej dziedzinie.

Krok 5: Argumenty

Jednym z najpowaĝniejszych bïÚdów popeïnianych przez kandyda-
tów jest klepanie formuïek zamiast odpowiadania na pytanie rozsÈd-
nymi argumentami. Wynika to z bïÚdnego przekonania, ĝe rekruter
wïaĂnie tych formuïek oczekuje, ĝe najchÚtniej usïyszaïby: „ChcÚ
siÚ aktywnie rozwijaÊ w dynamicznym mïodym zespole”. Dlaczego
sÈdzisz, ĝe akurat takie frazesy zadowolÈ rekrutera? Osoby, które
zbyt dobrze opanowaïy sztukÚ operowania frazesami (a wiÚc we-
dïug tradycyjnych podrÚczników powinny Ăwietnie wypaĂÊ na roz-
mowie), sÈ postrzegane jako ukryte za murem, za ĂcianÈ, którÈ re-
kruter stara siÚ rozbiÊ swoimi pytaniami… i nie zawsze mu siÚ to
udaje. JeĂli nie uda mu siÚ to podczas rozmowy, szanse na zatrudnie-
nie sÈ niewielkie — choÊby caïa rozmowa przebiegïa gïadko, a kan-
dydatowi nie zdarzyïy siÚ ĝadne potkniÚcia!

88

N I E Z B Ē D N I K K A R I E R O W I C Z A

Krok 6: Bez skoków w bok

Rekruterów na rozmowach kwalifikacyjnych chyba najbardziej draĝ-
niÈ tak zwane skoki w bok, czyli rozmaite dygresje. OczywiĂcie, mo-
ĝesz pozwoliÊ sobie na niewielkie odstÚpstwa od tematu, ale nie na
to, ĝeby rozmowa wymknÚïa siÚ spod kontroli. Miej zawsze z tyïu
gïowy pytanie, które padïo na poczÈtku. Nie rozkrzewiaj dygresji,
liczÈc na to, ĝe bïyskotliwoĂÊ Twoich wywodów przyÊmi fakt, ĝe re-
kruter wciÈĝ niecierpliwie czeka na konkretnÈ odpowiedě. PamiÚtaj,
jego celem jest oceniÊ w ciÈgu kilkudziesiÚciu minut, czy nadajesz
siÚ do danej pracy. Z pewnoĂciÈ nieumiejÚtnoĂÊ sïuchania i odpowia-
dania na pytania nie wpïynie pozytywnie na postrzeganie Ciebie.

Krok 7: Pokazanie marchewki

To najwaĝniejsza czÚĂÊ tego rozdziaïu. Pokaĝ rekruterowi, co zro-
bisz dla firmy i jak dobrze zacznie ona funkcjonowaÊ wraz z Twoim
pojawieniem siÚ. To szczególnie istotne, jeĂli rekruter jest jednocze-
Ănie Twoim docelowym pracodawcÈ. Musi uwierzyÊ, ĝe dziÚki Tobie
wszystko zmieni siÚ na lepsze, ĝe bÚdziesz lekiem na wszelkie bo-
lÈczki zwiÈzane ze stanowiskiem, na które aplikujesz. Moĝesz na-
wet o tym powiedzieÊ. JeĂli starasz siÚ o pracÚ, dajmy na to, szefa
sprzedaĝy, napomknij w rozmowie, ĝe w dziaïach sprzedaĝy dener-
wuje CiÚ najbardziej na przykïad brak jasnych norm sprzedaĝowych.
Osoba, która tak otwarcie protestuje przeciwko jednej z oczywistych
bolÈczek swojej branĝy, z pewnoĂciÈ bÚdzie równie gorliwie zwal-
czaïa ten problem — tak pomyĂli rekruter. Sam fakt, iĝ potrafisz
zidentyfikowaÊ gïówne problemy zwiÈzane z branĝÈ i stanowiskiem,
o które siÚ starasz, dziaïa na TwojÈ korzyĂÊ.

Rozmowa, podobnie jak list motywacyjny, musi byÊ obietnicÈ!
Aby lepiej zobrazowaÊ to zalecenie, posïuĝÚ siÚ porównaniem.

WybierajÈc markowe gadĝety, kosmetyki, ubrania i samochody, ku-

Z w y c i ē s k a b i t w a

89

pujesz nie tylko przedmioty, ale przede wszystkim obietnicÚ tego,
ĝe Twoje ĝycie dziÚki nim stanie siÚ lepsze, peïniejsze, bardziej ko-
lorowe, a Ty bÚdziesz osobÈ atrakcyjniejszÈ. Ten sam mechanizm
dziaïa podczas rozmowy kwalifikacyjnej — to wïaĂnie wtedy rekru-
ter ma kupiÊ Ciebie. Obiecuj i obiecuj, jak polityk na wyborach —
rób to na tyle dyskretnie, aby nie brzmiaïo nachalnie, ale i na tyle
sugestywnie, ĝeby rekruter otrzymaï jasny przekaz: jeĂli kupi wïaĂnie
Ciebie, szef bÚdzie zachwycony, wyniki firmy poprawiÈ siÚ, praca
wreszcie ruszy z kopyta i — przede wszystkim — rekruter zyska spo-
kój, poniewaĝ nie bÚdzie musiaï dalej szukaÊ idealnych kandydatów,
przecieĝ wïaĂnie znalazï Ciebie. Tak to wïaĂnie dziaïa. Rekruter musi
czuÊ, ĝe obietnica dana mu w czasie rozmowy siÚ speïni. OpisujÈc
swoje przeszïe zasïugi, a takĝe mówiÈc o tym, co zrobisz na nowym
stanowisku, takÈ obietnicÚ dajesz. Postaraj siÚ jednak nie krytyko-
waÊ zastanego w firmie porzÈdku — nie sugeruj, ĝe po Twoim przyj-
Ăciu wszystko pozmieniasz. Mów o pozytywach, o tym, co zmieni
siÚ na lepsze. Przedstaw atrakcyjnÈ wizjÚ, która trafia do wyobraě-
ni. Musisz teĝ przy tym pamiÚtaÊ o potrzebie, która sprawiïa, ĝe re-
kruter szuka osoby na to stanowisko — jeĂli poszukuje kogoĂ do
dziaïu sprzedaĝy, pokaĝ, ĝe o Twoje sukcesy sprzedaĝowe firma nie
bÚdzie musiaïa siÚ martwiÊ.

Krok 8: Pokazanie kija

Podczas gdy marchewkÚ naleĝy pokazywaÊ na kaĝdej rozmowie,
na niektórych moĝna wyciÈgnÈÊ takĝe kij. Fakt, jest to zagranie va
banque, ale zwykle bardzo skuteczne. To rozwiÈzanie idealne dla
osób, które wiedzÈ, ĝe konkurencja na dane stanowisko jest nie-
wielka. W takim przypadku moĝesz napomknÈÊ, ĝe bierzesz udziaï
w innym procesie rekrutacyjnym na dane stanowisko i czekasz na
odpowiedě z konkurencyjnej firmy, dlatego prosisz o szybki odzew.

90

N I E Z B Ē D N I K K A R I E R O W I C Z A

Pokaĝ rekruterowi, ĝe praca na stanowisku, o które siÚ starasz, nie
jest TwojÈ jedynÈ opcjÈ.

Krok 9: Finanse

JeĂli chodzi o wymagania finansowe, to w pierwszych latach kariery
musisz podejĂÊ do tego strategicznie. Jeĝeli jesteĂ zdolnym nowicju-
szem, osobÈ, która co prawda nie ma doĂwiadczenia, ale Ăwietne wy-
ksztaïcenie (ono na poczÈtku jest TwojÈ gïównÈ kartÈ przetargowÈ,
o czym piszÚ w poczÈtkowych rozdziaïach) i dodatkowÈ dziaïalnoĂÊ
na koncie, a poza tym posiadasz wiedzÚ w dziedzinie, w której chcesz
siÚ specjalizowaÊ i jednoczeĂnie stawiasz niĝsze od innych kandyda-
tów oczekiwania finansowe, to masz najwiÚkszÈ szansÚ, ĝe zosta-
niesz zatrudniony. Firmy bardzo chciaïyby jednoczeĂnie ciÈÊ koszty
i zatrudniaÊ najlepszych. JeĂli maïe wymagania finansowe zaprezen-
tuje ktoĂ z wiÚkszym doĂwiadczeniem, pierwszÈ myĂlÈ rekrutera bÚ-
dzie: „Pewnie jest kiepski”; z kolei jeĂli maïe wymagania ma nowi-
cjusz, pierwsza myĂl brzmi: „Jeszcze nie zna swojej wartoĂci i tym
lepiej dla nas”. Dlatego na poczÈtku swojej drogi musisz byÊ i lep-
szy, i tañszy od innych. Ta inwestycja bardzo szybko siÚ zwróci.

Krok 10: Rekwizyty

Zagraj va banque i zabierz ze sobÈ rekwizyty. Rozmowa to show —
oczaruj rekrutera i pozytywnie siÚ wyróĝnij. JeĂli jesteĂ grafikiem,
projektantem, copywriterem — pokaĝ swoje dzieïa i barwnie o nich
opowiedz. Rekwizyty nie mogÈ zdominowaÊ tego, co sam masz do
powiedzenia, ale powinny w interesujÈcy sposób to uzupeïniaÊ. Ce-
lem jest przedstawienie siebie jako osoby posïugujÈcej siÚ konkre-
tem, peïnej pasji oraz wyróĝnienie siÚ. Jeden obraz mówi wiÚcej niĝ
tysiÈc sïów — posïuĝ siÚ tÈ maksymÈ w praktyce, w twórczy sposób.

Z w y c i ē s k a b i t w a

91

Jak odpowiadaĄ na typowe pytania rekruterów

Na koniec warto przyjrzeÊ siÚ kilku tak zwanym trudnym pytaniom,
które pojawiajÈ siÚ na rozmowach kwalifikacyjnych. Nie podam
gotowych wzorów odpowiedzi, poniewaĝ jak juĝ pisaïam, posïugi-
wanie siÚ utartymi formuïami nie jest najlepszym pomysïem.

„Proszē opowiedzieĄ coħ o sobie”

WiÚkszoĂÊ rekruterów na poczÈtku rozmowy prosi kandydatów, aby
po prostu opowiedzieli coĂ o sobie. Jest to szerokie pole do popisu
i duĝa szansa zdobycia kilku punktów. Nie zrozum ěle tego pytania.
Rekruter nie chce wiedzieÊ, ĝe jesteĂ szalony i lubisz truskawki. To
pytanie jest proĂbÈ o krótkÈ zawodowÈ autoprezentacjÚ, która pod-
sumowuje gïówne doĂwiadczenia i kierunek rozwoju Twojej kariery.
Potraktuj to jak prezentacjÚ produktu klientowi — najlepiej przy-
gotuj siÚ wczeĂniej. Staraj siÚ mówiÊ konkretnie, pamiÚtajÈc caïy
czas o tym, co masz w planie — nie daj siÚ zbiÊ z tropu pytaniami
pomocniczymi. Na te ostatnie odpowiadaj, ale nie brnij w dygresje
i szybko wracaj do gïównego wÈtku. To Twoja rozmowa i Twój show.

„Dlaczego jest pan/i zainteresowany/a tym stanowiskiem?”

Tym pytaniem z gatunku „rozwiniÚcie listu motywacyjnego” wielu
kandydatów jest bardzo zaskoczonych. Odpowiedě nie powinna
byÊ ogólna — musi zawieraÊ konkretny powód, i to nie z gatunku
takich, jakie mógïby wymieniÊ kaĝdy, na przykïad: „SÈdzÚ, ĝe ta
praca mogïaby mi daÊ moĝliwoĂÊ rozwoju” czy teĝ: „Mógïbym siÚ
w tej pracy speïniaÊ”. W wyjaĂnieniu musisz pokazaÊ, ĝe ta praca
jest logicznym, kolejnym krokiem w Twojej karierze i konsekwen-
cjÈ wyborów, których juĝ dokonaïeĂ. W ten sposób zrobisz wraĝenie

92

N I E Z B Ē D N I K K A R I E R O W I C Z A

osoby zarówno konsekwentnej, jak i takiej, która dokïadnie pasuje
do tego wïaĂnie stanowiska. I znów zapunktujesz.

„Proszē wymieniĄ swoje wady”

To trudne pytanie, jedno z najbardziej absurdalnych na rozmowie
kwalifikacyjnej, takie, na które z pozoru nie da siÚ dobrze odpowie-
dzieÊ. Typowe poradniki sugerujÈ dwie taktyki: po pierwsze, mówiÊ
o wadach, które mogÈ byÊ jednoczeĂnie postrzegane jako zalety, ta-
kich jak perfekcjonizm czy zbytnia pracowitoĂÊ; po drugie, mówiÊ
o wadach, które nie majÈ zwiÈzku z pracÈ i w niej nie przeszkadza-
jÈ — na przykïad palenie papierosów czy brak umiejÚtnoĂci tañcze-
nia. Pierwszy sposób zanadto czuÊ taniÈ kokieteriÈ, dlatego teĝ ra-
dziïabym siÚ go wystrzegaÊ. Drugi sposób wydaje siÚ teoretycznie
bezpieczny, jednak nie zdobÚdziesz w ten sposób ĝadnych punk-
tów. ByÊ moĝe naïóg palenia nie zadecyduje o tym, ĝe rekruter CiÚ
odrzuci, jednak wada ta moĝe wywoïaÊ pewnÈ niechÚÊ. Jak wiÚc
naleĝy odpowiedzieÊ na takie pytanie? Musisz zasugerowaÊ rekru-
terowi, ĝe posiadasz wady, które… wrÚcz predestynujÈ CiÚ do pra-
cy na danym stanowisku. Jak to zrobiÊ? Musisz podaÊ takie cechy,
które sÈ dokïadnym przeciwieñstwem tego, czego oczekuje siÚ od
pracownika na stanowisku, o które walczysz. JeĂli wiÚc poszukiwa-
ny jest handlowiec, który wiÚkszoĂÊ czasu bÚdzie spÚdzaï w drodze
od klienta do klienta, moĝesz stwierdziÊ, ĝe nie jesteĂ w stanie wy-
siedzieÊ dïugich godzin w biurze. JeĂli zaĂ Twoja praca ma polegaÊ
na wymyĂlaniu kreatywnych rozwiÈzañ marketingowych, moĝesz
powiedzieÊ, ĝe mÚczy CiÚ dïugotrwaïa monotonia zadañ. Musisz
jednak uwaĝaÊ. O ĝadnej swojej wadzie nie mów do koñca i zdecy-
dowanie — lepiej zïagodziÊ je sïowami „raczej”, „zwykle” lub „cza-
sami”. Rekruter chciaïby wierzyÊ, ĝe choÊ aplikujesz na stanowisko
wymagajÈce uporzÈdkowania i zamiïowania do rutyny, jesteĂ mimo

Z w y c i ē s k a b i t w a

93

wszystko czïowiekiem elastycznym. Nawet jeĂli zostajesz zatrudnio-
ny na stanowisko niewymagajÈce kreatywnoĂci, to w koñcu — jak
w kaĝdej pracy — przyjdzie moment, gdy bÚdziesz musiaï wykazaÊ
siÚ elastycznoĂciÈ i twórczym myĂleniem.

„Co chce pan(i) robiĄ za 5/10/15 lat
(jaki jest pana/i cel zawodowy)?”

Kandydaci najczÚĂciej odpowiadajÈ, ĝe chcieliby znaleěÊ siÚ na sta-
nowisku kierowniczym. Nie polecam tej odpowiedzi. Niekoniecz-
nie dlatego, ĝe rekrutujÈcy ewentualny przyszïy przeïoĝony mógïby
poczuÊ siÚ zagroĝony. Ale dlatego, ĝe jest to banaï najwiÚkszy z moĝ-
liwych. Nie mów teĝ po prostu, ĝe chcesz siÚ rozwijaÊ i zdobywaÊ
nowe umiejÚtnoĂci. Kto by nie chciaï? Odpowiedě, jakiej oczekuje
rekruter, jest bardziej zwiÈzana z branĝowym kierunkiem Twojej
specjalizacji. Skonkretyzuj wiÚc kierunek, w którym chcesz dalej
dziaïaÊ — wymieñ obszary, które najbardziej CiÚ interesujÈ (nie za-
wÚĝajÈc ich jednak zbytnio). Moĝesz teĝ powiedzieÊ o innych pla-
nach, na przykïad podjÚcia studiów podyplomowych czy teĝ zdoby-
cia specjalistycznych uprawnieñ w ramach swojej dziedziny.

„Dlaczego tak krótko pracowaã(a) pan(i) w firmie X?”

Tego pytania bojÈ siÚ wszyscy kandydaci, którzy majÈ w swoim
doĂwiadczeniu kilkumiesiÚczne epizody w róĝnych firmach. JeĂli
uznasz owe krótkotrwaïe zajÚcia za nieznaczÈce dla tego, co chcesz
pokazaÊ w swoim CV, moĝesz w ogóle je pominÈÊ — ïatwiej tïuma-
czyÊ siÚ z krótkiej biaïej plamy w zawodowym ĝyciorysie niĝ z pra-
cy, w której Twoja kariera po prostu nie wypaliïa. Ponadto, o czym
byïa juĝ mowa, nie warto psuÊ sobie ĝyciorysu czymĂ, co zupeïnie
nie pasuje do ukïadanki. JeĂli doĂwiadczenie, o którym mowa, jest

94

N I E Z B Ē D N I K K A R I E R O W I C Z A

istotne dla Twojej kariery, ale mimo to trwaïo krótko, moĝesz stwier-
dziÊ, ĝe styl i charakter pracy w danej firmie Ci nie odpowiadaï,
a kolejna propozycja daïa wiÚksze szanse na rozwój kariery w takim
kierunku, jaki wybraïeĂ. Musisz sprawiÊ wraĝenie osoby, która do-
kïadnie wie, czego chce.

„Dlaczego miaã(a) pan(i) przerwē w ijyciorysie?”

Wbrew pozorom przerwa w zawodowym ĝyciorysie nie jest czymĂ,
co rekruterzy oceniajÈ szczególnie negatywnie. Kto powiedziaï, ĝe
trzeba pracowaÊ caïy czas, bez przerwy? PrzerwÚ moĝesz wyjaĂniÊ
w rozmaity sposób: poszerzaniem edukacji, sprawami osobistymi,
podróĝami czy teĝ w ostatecznoĂci próbami zaïoĝenia wïasnej firmy.
JeĂli przerwa nie jest dïuga, powiedz, ĝe poszukiwaïeĂ pracy. Naj-
gorszÈ taktykÈ jest ukrywanie takich informacji czy próba manipu-
lacji. Przygotuj siÚ na to pytanie i trzymaj siÚ swojej wersji, nawet
jeĂli jest caïkowicie wymyĂlona.

„Jaki jest pana(i) najwiēkszy dotychczasowy sukces?”

To proste pytanie. Przygotuj listÚ sukcesów przed rozmowÈ. W odpo-
wiedzi na takie pytanie moĝesz wymieniÊ kilka sukcesów — nie mu-
sisz siÚ ograniczaÊ do jednego, wskaĝ kilka najwaĝniejszych. Sukcesy
powinny dotyczyÊ ĂciĂle Twojej branĝy i specjalizacji. Dla handlow-
ca bÚdzie to zdobycie wartoĂciowego klienta, z kolei dla prawnika
wygranie waĝnego procesu. JeĂli jeszcze nie masz udokumentowa-
nych sukcesów zawodowych, moĝesz mówiÊ o swoich osiÈgniÚciach
zwiÈzanych z zainteresowaniami czy pozazawodowÈ aktywnoĂciÈ
(dlatego warto byÊ aktywnym, gdy nie ma siÚ doĂwiadczenia).

Z w y c i ē s k a b i t w a

95

„Jaki jest pana(i) najwiēksza dotychczasowa poraijka?”

To pytanie podobne do tego o wady. Poraĝki zdarzajÈ siÚ w ĝyciu
zawodowym i wbrew pozorom warto o nich mówiÊ (chociaĝ w prze-
ciwieñstwie do sukcesów moĝna poprzestaÊ na wymienieniu tylko
jednej z nich), ale z jednym zastrzeĝeniem — trzeba dodaÊ, jak dziĂ,
przy obecnym stanie wiedzy i umiejÚtnoĂci, rozwiÈzaïbyĂ ten pro-
blem, próbowaÊ oceniÊ, co poszïo nie tak i dlaczego. W ten sposób
zdyskontujesz poraĝkÚ i przekujesz jÈ w sukces — dziÚki czemu
zdobÚdziesz dodatkowe punkty.

„Co jest dla pana(i) najwaijniejsze w ijyciu?”

To pytanie, na które nie trzeba odpowiadaÊ jednoznacznie. Suge-
ruje ono, ĝe powinna to byÊ jedna rzecz — na przykïad kariera, ĝy-
cie rodzinne czy hobby. Czïowiek jest jednak istotÈ wielowymiaro-
wÈ i nie musi siÚ ograniczaÊ do jednej rzeczy, która tak skutecznie
wypeïnia ĝycie i jest o tyle waĝniejsza od innych, ĝe moĝna uznaÊ
jÈ za absolutny priorytet. Odpowiedě wiÚc powinna byÊ dyploma-
tyczna — na przykïad taka: „Jedynie wtedy, gdy wszystkie obszary
mojego ĝycia pozostajÈ w harmonii, czujÚ siÚ speïniony — tak wiÚc
zarówno kariera, rodzina, jak i zainteresowania sÈ w moim ĝyciu
bardzo waĝne”. Na takÈ odpowiedě rekruter zwykle nie znajduje
ciÚtej riposty.

„Czy woli pan(i) pracowaĄ w grupie, czy samodzielnie?”

PowiÈzana z tym pytaniem jest kwestia roli, jakÈ peïni siÚ w grupie.
To trudne pytanie, na które wiÚkszoĂÊ kandydatów nie zna odpo-
wiedzi, tak wiÚc trzeba siÚ do niego dobrze przygotowaÊ. Oczywi-
Ăcie nie wymaga to szczególnej znajomoĂci psychologii, ale warto

96

N I E Z B Ē D N I K K A R I E R O W I C Z A

mieÊ w zanadrzu jakÈĂ klasyfikacjÚ tych ról, choÊby swojÈ wïasnÈ.
Na potrzeby tej ksiÈĝki mogÚ zaproponowaÊ najprostszy, intuicyjny
wrÚcz podziaï. W grupie mogÈ byÊ osoby, które sÈ przywódcami
(organizujÈ i inspirujÈ innych) albo czïonkami zespoïu. SÈ takĝe...
indywidualiĂci. Lepiej jednak nie przyznawaj siÚ, ĝe nim jesteĂ, chy-
ba ĝe stanowisko zakïada typowo indywidualnÈ pracÚ. Na pytanie
o rolÚ w grupie odpowiedz w taki sposób, aby byïo to kompatybil-
ne ze stanowiskiem, o które siÚ starasz, jednak na tyle ogólnie, aby
rekruter nie uznaï, ĝe po prostu próbujesz dopasowaÊ odpowiedě
do okolicznoĂci.

„Co chce pan/i wiedzieĄ o naszej firmie
i o swoim stanowisku?”

Na koniec to rekruter zwykle zostawia Ci moĝliwoĂÊ zadania pyta-
nia. Nie bÈdě tym zaskoczony i skorzystaj z okazji. Zastanów siÚ
przed rozmowÈ, czego chciaïbyĂ siÚ dowiedzieÊ o firmie, w której
byÊ moĝe przyjdzie Ci pracowaÊ. JeĂli stwierdzisz, ĝe wïaĂciwie to
wszystko wiesz, rekruter uzna pewnie, ĝe nie jesteĂ szczególnie za-
interesowany. PoproĂ o dokïadniejsze przedstawienie zakresu obo-
wiÈzków oraz informacji o celu i miejscu stanowiska w strukturze
firmy. Moĝesz takĝe zapytaÊ o wspóïpracowników, a takĝe o bar-
dziej praktyczne szczegóïy, jak godziny pracy czy datÚ rozpoczÚcia.
Moĝesz takĝe poprosiÊ rekrutera, ĝeby powiedziaï Ci wszystko to,
co powinieneĂ wiedzieÊ o firmie i stanowisku. BÈdě drobiazgowy
i zainteresowany. Rozmawiaj w taki sposób, jakbyĂ pracÚ juĝ miaï
i tylko ustalaï szczegóïy kontraktu. Jest duĝa szansa, ĝe to Twoje
przekonanie udzieli siÚ rozmówcy.

Czytaj dalej...

Z w y c i ē s k a b i t w a

97

Assessment Center

Popularnym sposobem oceniania kandydatów podczas procesu re-
krutacyjnego jest Assessment Center, czyli w wolnym tïumaczeniu:
centrum oceny. To taki jednodniowy obóz przetrwania, w którym
uczestniczÈ kandydaci na dane stanowisko. Nie traktuj tego jak ko-
lejnej bitwy. Kontrkandydaci nie sÈ Twoimi znajomymi, ale konku-
rentami, których musisz szanowaÊ, ale których masz równieĝ za
zadanie pokonaÊ. W czasie Assessment Center zastanów siÚ, jakie
umiejÚtnoĂci sprawdzajÈ rekruterzy. Na niektórych stanowiskach sÈ
to umiejÚtnoĂci przywódcze, na innych — umiejÚtnoĂci wspóïpracy
z grupÈ. W czasie Êwiczeñ buduj swój wizerunek jako osoby o okre-
Ălonych umiejÚtnoĂciach. Niezaleĝnie jednak od powyĝszego wiÚk-
szoĂÊ rekruterów oceni CiÚ dobrze, o ile bÚdziesz:

„

zabieraÊ czÚsto gïos, mówiÊ zarówno zdecydowanie,
jak i z entuzjazmem, nawet jeĂli nie jesteĂ do koñca
pewien, czy masz racjÚ;

„

w czasie zadañ grupowych zagrzewaÊ grupÚ do dziaïania,
podsumowywaÊ to, co mówiÈ inni, celnymi pointami,
delikatnie, choÊ stanowczo narzucaÊ swojÈ strategiÚ
dziaïania oraz motywowaÊ innych zgrabnymi hasïami
typu: „To zaczynamy”, „To jak robimy?”, „JeĂli wszyscy
siÚ zgadzajÈ, to zróbmy tak” i podobnymi;

„

prezentowaÊ oryginalne i nieco „ksiÚĝycowe”, ale za to spójne
na poziomie ĝelaznej logiki pomysïy na rozwiÈzanie zadawanych
Ci problemów — wyjdziesz na „tego kreatywnego”;

„

w przypadku rozwiÈzywania zadañ na papierze tworzyÊ
rozmaite wykresy i klasyfikacje, które fajnie i mÈdrze
wyglÈdajÈ, nawet jeĂli rekruter nie zawsze je rozumie;

„

uĂmiechaÊ siÚ caïy czas i zachowywaÊ tak, jakbyĂ wïaĂnie byï
na wakacjach i zamiast czarnej kawy popijaï drinka z palemkÈ.