Rodzina domowym kościołem na podstawie konstytucji duch pasterskiej o

kościele i adhortacji Jana Pawła II Familiaris Consorcio

Obszarem, na którym może dojść zarówno do odkrycia, jak i zgubienia godności człowieka,

jest jego płciowość. Płciowość człowieka może być jednak rozpatrywana z innej perspektywy, mia-
nowicie przez pryzmat stworzenia człowieka na Boży obraz. „Stwarzając człowieka «mężczyzną i
niewiastą» Bóg obdarza godnością osobową w równej mierze mężczyznę i kobietę, ubogacając ich
w niezbywalne prawa i odpowiedzialne zadania właściwe osobie ludzkiej” (FC 22). Oznacza to, że
nie ma płci gorszej czy lepszej, słabszej czy silniejszej.

Godność ludzka nie zależy od naszej natury, lecz od upodabniającej nas do Boga osobo-

wości, choć ta przejawia się na ziemi poprzez płeć.

Kościół świadomy istnienia różnych społecznych i kulturowych tendencji, nierzadko depre-

cjonujących pozycję kobiety, zwraca również uwagę, że „Bóg w najwyższym stopniu objawia god-
ność kobiety, gdy On sam przyjmuje ciało ludzkie z Maryi Dziewicy, którą Kościół czci jako Matkę
Bożą, nazywając Ją nową Ewą i stawiając jako wzór kobiety odkupionej” (FC 22). Podkreśla też, że
równa godność i odpowiedzialność mężczyzny oraz kobiety usprawiedliwia w pełni jej dostęp do
zadań publicznych. „Z drugiej strony prawdziwy awans kobiety domaga się także, by wyraźnie była
uznana wartość jej zadania macierzyńskiego i rodzinnego w odniesieniu do wszystkich innych za-
wodów” (FC 23).

W świetle wiary, którą przekazuje Kościół, na rodzinę można spojrzeć przez pryzmat Boże-

go życia, w którego perspektywie małżeńska i rodzinna jedność to coś więcej niż tylko ziemska rze-
czywistość, to znak i obraz komunii Ojca i Syna w Duchu Świętym. Podobne odniesienie charakte-
ryzuje ludzkie działanie w dziedzinie prokreacji, wychowania oraz troski o byt i dobro rodziny.
Działania te są odbiciem stwórczego dzieła Boga Ojca oraz Opatrzności, przez którą czuwa On nad
całym stworzeniem.

Rodzina odbija zatem w sobie związki, jakie łączą Boga z ludzkością, jej życie objawia swój

wewnętrzny, religijny charakter.

Rodzina bywa też porównywana z Kościołem. Jeśli tylko rozwija swoje życie sakramental-

ne, to zjednoczona w Duchu Świętym tworzy „domowy Kościół”, w którym spełnia funkcje analo-
giczne do tych, jakie wobec świata spełnia Kościół. W świecie, w którym zadania rodziny ograni-
cza się często do troski o bezpieczeństwo i materialne zabezpieczenie jej członków, rodzinie chrześ-
cijańskiej przypisane jest więc dodatkowe, niezwykłe zadanie: włączanie się w życie i posłannictwo
Kościoła. “W małżeństwie i w rodzinie wytwarza się cały zespół międzyosobowych odniesień:
oblubieńczość, ojcostwo-macierzyństwo, synostwo, braterstwo, poprzez które każda osoba wchodzi
do „rodziny ludzkiej” i do „rodziny Bożej”, którą jest Kościół. Małżeństwo i rodzina chrześcijańska
budują Kościół. W rodzinie bowiem osoba ludzka nie tylko rodzi się i stopniowo, poprzez wycho-
wanie, wprowadzana jest we wspólnotę ludzką, ale także poprzez odrodzenie chrzcielne i wycho-
wanie w wierze wprowadzana jest w rodzinę Bożą, jaką jest Kościół” (FC 15). Kościół wspiera ro-
dzinę w wypełnianiu jej posłannictwa głosząc słowo Boże, dzięki któremu może ona odkryć, czym
jest i czym powinna być wedle zamysłu Boga. Ponadto poprzez sprawowanie sakramentów Kościół
wzbogaca i umacnia rodzinę łaską Chrystusa po to, aby ją uświęcić na chwałę Boga.

Kościół na różne sposoby udziela rodzinie chrześcijańskiej niezbędnej pomocy do odkrywa-

nia i wypełniania swych wielorakich zadań wobec świata, w tym do ukazywania światu więzów łą-
czących Chrystusa z Kościołem, a przez Kościół z całą ludzkością. Pomoc ta polega przede wszys-
tkim na ukazywaniu jej religijnej tożsamości, ukazywaniu tego, czym ona jest i czym powinna być
według zamiarów Boga. Zadanie to Kościół wypełnia też przez wzbogacanie rodziny łaską Chrys-
tusa, aby rozwijały się w niej wartości odsłaniające światu świętość samego Boga.

1

„Kościół pobudza i prowadzi rodzinę chrześcijańską do służby miłości, aby naśladowała i

przeżywała tę samą miłość oddania i ofiary, którą Chrystus żywi dla całej ludzkości. Ze swej strony
rodzina chrześcijańska jest do tego stopnia wpisana w tajemnicę Kościoła, że staje się, na swój spo-
sób uczestnikiem zbawczego posłannictwa samego Kościoła: małżonkowie i rodzice chrześcijań-
scy, na mocy sakramentu [małżeństwa] we właściwym sobie stanie i porządku życia mają własny
dar wśród ludu Bożego. Dlatego też nie tylko otrzymują miłość Chrystusa, stając się wspólnotą zba-
wioną, ale są również powołani do przekazywania braciom tej samej miłości Chrystusa, stając się w
ten sposób wspólnotą zbawiającą” (FC 49).

Rodzina chrześcijańska uczestniczy więc w zbawczym posłannictwie Jezusa Chrystusa i Je-

go Kościoła. Buduje na ziemi Boże królestwo. Nie jest ona wyłącznie biernym „przedmiotem” tros-
ki Kościoła, ale pełni w życiu Kościoła istotną, aktywną rolę. Nie tylko czerpie za jego pośred-
nictwem zbawczą miłość Chrystusa, ale też sama, przez wypełnianie właściwych sobie zadań,
wprowadza innych w życie z Bogiem. Czyni to w codziennym życiu wypełnionym miłością i służ-
bą. Jezus Chrystus zbawia wówczas przez nią świat, posługuje się nią dla dobra całej ludzkości.

W łączności z Kościołem rodzina staje się dla świata znakiem przeżywanej i głoszonej wia-

ry, znakiem wspólnoty z Bogiem i wreszcie znakiem służby człowiekowi na miarę służby Jezusa
Chrystusa.

Będąc wspólnotą – odnowioną przez Chrystusa, wiarę i sakramenty – rodzina powinna ucze-

stniczyć w posłannictwie Kościoła w sposób wspólnotowy, „a więc wspólnie, małżonkowie jako
para, rodzice i dzieci jako rodzina winni przeżywać swoją służbę dla Kościoła i dla świata. Powinni
być w wierze jako jeden duch i jedno serce, poprzez ożywiającego ich ducha apostolskiego i po-
przez współpracę, która włącza ich w dzieło służenia wspólnocie kościelnej i obywatelskiej” (FC
50).

Przekaz wiary w rodzinie nie dokonuje się – jak mogłoby się wydawać – jednostronnie, nie

służy wyłącznie dzieciom. Przynosi dobro również rodzicom i dziadkom, gdyż często powraca do
nich w formie autentycznego świadectwa i w pogłębionej przez dzieci wiedzy (choćby na kateche-
zie). W chrześcijańskiej rodzinie wszyscy jej członkowie Ewangelizują, a także podlegają ewange-
lizacji. Rodzice nie tylko dzielą się z dziećmi Ewangelią, ale mogą od nich odebrać tę Ewangelię
wyrażoną głęboko życiem” (FC 52). Zdarza się, że dzieci, dzięki swej miłości do Boga i wierności
Jego przykazaniom – na nowo ewangelizują rodziców, którzy zagubili nieco „świeżość” wiary.

Pierwszych słów modlitwy uczymy się zazwyczaj od swoich rodziców. To oni uświadamia-

ją nam istnienie Boga i uczą rozmowy z Nim. Wychowywaniu do modlitwy niezastąpiony jest
„konkretny przykład, żywe świadectwo rodziców: tylko modląc się wspólnie z dziećmi, wypełnia-
jąc swoje królewskie kapłaństwo, ojciec i matka zstępują w głąb serc dzieci pozostawiając ślady,
których nie zdołają zatrzeć późniejsze wydarzenia życiowe” (FC 60).

Chrześcijańska rodzina podążając drogą codziennej służby włącza się przez to w królewską

funkcję Jezusa Chrystusa i Jego Kościoła. Podstawą jej udziału w królowaniu Chrystusa na ziemi
jest przykazanie miłości. Urzeczywistnia się ono w życiu rodziny przez okazywanie szacunku dla
każdego człowieka z uwagi na jego godność jako osoby i jako dziecka Bożego. Służyć drugiemu w
rodzinie oznacza wzajemnie troszczyć się o siebie, wspólnie budować miłość w rodzinie, dostrze-
gać potrzeby wszystkich jej członków i bezinteresownie zaradzać im. Rodziny nie mogą zapominać
o trosce o osoby starsze i cierpiące. Ludzie starsi są nie tylko wyzwaniem dla miłości ludzi mło-
dych, ale także wielką dla nich pomocą. „Zycie osób starszych ułatwia nam zdanie sobie sprawy z
hierarchii wartości ludzkich; ukazuje ciągłość pokoleń i wspaniale przedstawia wzajemną zależność
ludu Bożego. Osoby starsze ponadto mają charyzmat przekraczania barier między pokoleniami,
zanim one zaistnieją” (FC 27).

Ojciec Święty Jan Paweł II mówiąc o Rodzinie z Nazaretu wskazuje, że jest to Rodzina

Święta, gdyż świętość narodzonego w niej Syna Bożego stała się „źródłem szczególnego uświęce-
nia zarówno Jego dziewiczej Matki jak też Jej Oblubieńca, który wobec ludzi jako prawowity mał-
żonek uchodzi za ojca Dziecięcia”. To obecność Boga między Maryją i Józefem była podstawą ich
wzajemnej miłości, podejmowania trudów i planowania życia nie według własnej woli, ale zawsze
według woli Bożej.

2

Misja Świętej Rodziny opierała się na trzech podstawach: na wierze i bezgranicznym zaufa-

niu Bogu, modlitwie oraz służbie drugiemu człowiekowi.

W życiu Maryi i Józefa najważniejszy był Bóg. Wierzyli w Niego, ufali Jego dobroci i żyli

zgodnie z Jego wolą. W imię Boga gotowi byli także służyć ludziom: Maryja udała się do potrze-
bującej pomocy Elżbiety, pamiętała o nowożeńcach w Kanie Galilejskiej i zapewne o wielu innych
osobach, o których nie wspominają Ewangeliści.

Kościół uczy, że Święta Rodzina, w której „cudownym zamysłem Bożym żył ukryty przez

długie lata Syn Boży” jest pierwowzorem i przykładem wszystkich rodzin chrześcijańskich. „Ro-
dzina, jedyna na świecie, ta, która wiodła nieznane i ciche życie w małym miasteczku palestyńskim;
która doświadczyła ubóstwa, prześladowań, wygnania; która wielbiła Boga w sposób nieporówny-
walnie wzniosły i czysty, nie omieszka wspomagać wszystkich rodzin chrześcijańskich, co więcej,
wszystkich rodzin świata w wierności codziennym obowiązkom, w przezwyciężaniu niepokojów i
udręczeń życiowych, w wielkodusznym otwarciu się na potrzeby innych, w radosnym wypełnianiu
planu Bożego” (FC 86).

W swym ludzkim wymiarze Nazaretańska Rodzina staje się nam bardziej bliska, przystępna.

Zarówno Maryja, Józef, jak i Jezus żyli skromnie, ubogo, sami własną pracą zarabiali na swoje
utrzymanie, wypełnili obowiązki wynikające z wiary (pielgrzymując jak inni do Jerozolimy) i przy-
należności państwowej (jak wszyscy poddając się spisowi ludności). Święta Rodzina na zewnątrz
nie odróżniała się niczym od innych rodzin. Dlatego też nie pozostaje ona tylko na ołtarzach jako
przedmiot szczególnej czci, ale przybliża się do każdej ludzkiej rodziny.

Oznacza to, że misja Świętej Rodziny nie skończyła się wraz z ziemskim posłannictwem,

ale trwa nadal – Rodzina z Nazaretu ciągle wskazuje szczególną godność życia rodzinnego i ukazu-
je rodzinom drogę do świętości. Kościół zachęca do czczenia Świętej Rodziny oraz zwracania się
do Maryi i Józefa, by byli dla współczesnych rodzin nie tylko wzorem, ale też orędownikami u
Boga za pośrednictwem Jezusa Chrystusa.

3