7.01.2016

Czarny bez - zastosowanie, odmiany, uprawa

http://poradnikogrodniczy.pl/bez_czarny.php

1/4

Czarny bez - zastosowanie, odmiany, uprawa

Czarny bez (Sambucus nigra) to krzew powszechnie porastający nieużytki i przydroża - tak wszędobylski,
że wiele osób uważa go za roślinę nieciekawą i nie godną uwagi. A szkoda, bo czarny bez może mieć
zastosowanie w ogrodzie jako roślina ozdobna oraz źródło kwiatów, owoców i liści o cennych właściwościach
leczniczych. Ponadto uprawa czarnego bzujest bardzo łatwa. Zobacz jak wygląda czarny bez, poznaj
najciekawsze odmiany ozdobne czarnego bzu i możliwości jego zastosowania w ogrodzie.

Czarny bez - kwiaty

Czarny bez - zastosowanie

W środowisku naturalnym krzewy czarnego bzu porastają wilgotne miejsca na glebach zasobnych w azot.
Takie preferencje spowodowały, że czarny bez ma zastosowanie jako roślina wskaźnikowa, która swoją
obecnością potwierdza dużą zasobność gleby zwłaszcza w związki azotowe.

Jak wygląda czarny bez?

Czarny bez w warunkach naturalnych przyjmuje formę rozłożystego krzewu osiągającego niejednokrotnie
wysokość ponad 5 metrów, przez co w starszym wieku bardziej przypomina niskie drzewo o wielu pniach.

Kwiaty czarnego bzu

Pojedyncze kwiaty są niepozorne, ale zebrane w duże baldachogrona przyciągają z daleka wzrok. Ich aromat z
daleka przyjemny dla nosa, po zbliżeniu się do rośliny staje się, delikatnie mówiąc, "męczący". Za to
kwitnący czarny bez ma zastosowanie jako pożytek dla pszczół, które zlatują się do niego całymi chmarami.

Warto też wiedzieć, że kwiaty czarnego bzu mają właściwości lecznicze. Przygotowuje się z nich napary
wykorzystywane w leczeniu przeziębień, katarów i chorób reumatycznych. Mają działanie moczopędne, napotne
i przeciwgorączkowe, a także wykrztuśne. Jako surowiec zielarski kwiaty czarnego bzu zbiera się gdy rozkwitną
(ale jeszcze nie przekwitają). Ścina się je całymi baldachami i suszy w przewiewnym i suchym miejscu,

7.01.2016

Czarny bez - zastosowanie, odmiany, uprawa

http://poradnikogrodniczy.pl/bez_czarny.php

2/4

rozkładając cienką warstwą.

Owoce czarnego bzu

W sierpniu na miejscu kwiatów pojawiają się ciemnogranatowe pestkowce. Te owoce czarnego bzu są
znakomitym produktem do produkcji soków i konfitur wzmacniających odporność w czasie jesieni i zimy. Ponoć
najlepsze są te, zbierane zaraz po pierwszych przymrozkach. Należy jednak pamiętać, iżświeżych owoców
czarnego bzu nie wolno zjadać. Nadają się one do spożycia dopiero po zagotowaniu lub usmażeniu bez
przykrycia. Jeżeli z owoców przyrządza się przetwory, takie jak kompoty, galaretki, dżemy, wina, to należy
oddzielić od nich pestki, przecierając je przez sito.

Uwaga! Owoce czarnego bzu bardzo plamią, dlatego krzewów tych nie powinno się sadzić przy ścieżkach,
ławkach ogrodowych oraz w pobliżu parkingów, gdzie mogłyby poplamić przechodniów i samochody.

Liście czarnego bzu

Z kolei liście, które nie są specjalnie ozdobne (u gatunku, bo o ciekawych liściach odmian ozdobnych, powiemy
za chwilę) znajdują zastosowanie podczas sporządzania wszelkiego rodzaju maceratów i gnojówek
ogrodniczychprzydatnych do wzmacniania odporności uprawianych warzyw i kwiatów oraz do walki z
niektórymi chorobami i szkodnikami. Dodatkową ich zaletą jest to, że poprzez swój specyficzny zapach
wykazują właściwości odstraszające

myszy, krety i nornice

. Wystarczy garść pogniecionych liści czarnego

bzuumieścić w zamieszkałej norce, a gryzonie się z niej ewakuują. I jeszcze jedna, moim zdaniem największa
zaleta liści bzu - rozkładając się, dostarczają one dużo materii organicznej tym samym wzbogacając glebę w
próchnicę.

Gnojówka, wywar, napar - ekologiczne środki ochrony roślin

Wiele roślin na działkach, w tym również powszechnie występujące chwasty, takie jak
pokrzywa, mniszek lekarski czy skrzyp polny, możemy wykorzystać do samodzielnego
przygotowania gnojówek i wywarów roślinnych, przydatnych do nawożenia i ochrony roślin.
Dobre przykłady to wywar ze skrzypu na mączniaka czy gnojówka z pokrzyw na mszyce.

Poznaj najlepsze przepisy na ekologiczne środki ochrony roślin i nawozy naturalne oraz dowiedz się jak je
stosować.

Więcej...

Gdzie posadzić czarny bez?

Krzewy bzu warto posadzić w centralnym punkcie ogrodu lub dużej rabaty, gdzie będą wyglądały naprawdę
okazale i wprowadzą do ogrodu wiejski charakter, dodając uroku całemu założeniu. Pod krzewami można
posadzić, a raczej wysiewać całymi garściami, drobne rośliny cebulowe, które wczesną wiosną dodadzą
ogrodowi kolorów, lub pokusić się o założenie w podcieniu rabaty z paprociami lub leśnymi bylinami.

Uprawa czarnego bzu jest możliwa na całym terenie naszego kraju, gdyż czarny bez jest w pełni mrozoodporny
i ma niewielkie wymagania. Dobrze rośnie na zwykłych, średnio żyznych glebach, najlepiej wilgotnych, zarówno
na stanowiskach słonecznych jak i półcienistych. Aby zachować walory dekoracyjne krzewów czarnego
bzu warto starsze pędy wycinać, a młodsze przycinać w połowie ich długości. Takie silne cięcie wykonuje się
co 2-3 lata.

7.01.2016

Czarny bez - zastosowanie, odmiany, uprawa

http://poradnikogrodniczy.pl/bez_czarny.php

3/4

Lilak pospolity - odmiany, pielęgnacja, rozmnażanie

Obfite kwitnienie i piękny zapach roznoszący się w ogrodzie sprawiają, że lilak pospolity jest
lubianym i chętnie uprawianym krzewem. Poza gatunkiem rodzimym dostępne są ciekawe
ogrodowe odmiany lilaka pospolitego, których pachnące kwiaty zachwycają kolorem i
kształtem. Zobacz jak wygląda pielęgnacja lilaka pospolitego oraz czy możliwe jest

rozmnażanie lilaka w warunkach ogrodowych.

Więcej...

Czarny bez - owoce

Czarny bez - odmiany ozdobne

Jeśli ktoś woli rośliny bardziej ozdobne to nic nie stoi na przeszkodzie, aby posadzić w ogrodzie jedną z
nowszych odmian czarnego bzu. A naprawdę jes, z czego wybierać. Hodowcy przyłożyli wielu starań, by
wyhodować piękne odmiany tego pospolitego gatunku.

Czarny bez 'Aureomarginata' - posiada liście o typowym kształcie i wielkości, ale na powierzchni blaszek
rysuje się szeroki żółty margines, czasem zajmujący aż połowę szerokości liścia. Krzewy tej odmiany rosną
niższe niż gatunku wyjściowego, więc znakomicie nadają się do mniejszych ogródków przydomowych.

Czarny bez 'Aurea' - odmiana o liściach w kolorze złota i wzroście równie silnym jak dziki gatunek.

Niezwykłe wrażenie robią odmiany czarnego bzu o purpurowych liściach i różowych, oryginalnych jak na
bez, kwiatach. Dwie najbardziej popularne z nich to 'Gerda' i 'Guincho Purple'.

Niektóre odmiany czarnego bzu o kolorowych liściach są nie lada konkurencją dla klonów palmowych!!!
Myślę tutaj o takich perełkach jak 'Eva' oraz 'Lacinata', które posiadają ciemno czerwone, silnie postrzępione
liście. Dorastają po kilku latach do wysokości ponad 3 metrów, ale, jako że najlepiej prezentują się kiedy są
niskie, należy je silnie ciąć praktycznie każdej wiosny, zanim jeszcze rozwiną się pąki.

Czarny bez - rozmnażanie

Rozmnażanie czarnego bzu prowadzi się przez

sadzonki zdrewniałe

, cięte w okresie bezlistnym i ukorzeniane

7.01.2016

Czarny bez - zastosowanie, odmiany, uprawa

http://poradnikogrodniczy.pl/bez_czarny.php

4/4

w wilgotnej glebie w lekkim cieniu. Jesienią można też wysiewać nasiona.