Aneta Dawidowicz, „Dylematy polskiego nacjonalizmu” Bogumiła Grotta

background image

A N N A L E S

8 1 , 9 ( 5 6 , 7$7 , 6 0 $ 5 , $ ( & 8 5 , ( 6 . à 2 ' 2 : 6 . $

/8%/,1±32/21,$

92/;;,

6(&7,2.

5HFHQ]MH6SUDZR]GDQLD

5HYLHZV5HSRUWV

$QHWD'DZLGRZLF]UHF>%RJXPLá*URWWDylematy polskiego nacjonalizmu.
Powrót do tradycji czy przebudowa narodowego ducha
:DUV]DZD:\
GDZQLFWZR9RQ%RURZLHFN\VV@

1DMQRZV]HG]LHáRSURI%RJXPLáD*URWWD]DW\WXáRZDQH'\OHPDW\SROVNLHJRQDFMRQDOL]PX

3RZUyWGRWUDG\FMLF]\SU]HEXGRZDQDURGRZHJRGXFKDZ\GDQHQDNáDGHP:\GDZQLFWZD
9RQ %RURZLHFN\ :DUV]DZD VWDQRZL QLH]Z\NOH ZDĪQą L SRWU]HEQą SR]\FMĊ QD SROX
EDGDĔQDGQDFMRQDOL]PHPLG]LHMDPLSROVNLHJRRER]XQDURGRZHJR'RNRQDQLDSURI%RJX-
PLáD*URWWDVąEDUG]RGREU]H]QDQHZSU]HVWU]HQLQDXNRZHM.VLąĪNDSRZVWDáDQDJUXQFLH
GRW\FKF]DVRZ\FKZLHOROHWQLFK]DLQWHUHVRZDĔEDGDZF]\FKDXWRUDGRW\F]ąF\FKG]LHMyZLP\ĞOL
SROLW\F]QHMSROVNLHJRQDFMRQDOL]PX

2PDZLDQD SXEOLNDFMD PD FKDUDNWHU LQWHUG\VF\SOLQDUQ\ $XWRU SU]HGVWDZLá PHDQGU\

SROVNLHJRQDFMRQDOL]PXSU]H]SU\]PDWQDFMRQDOL]PyZHXURSHMVNLFK%\áWR]DELHJFHORZ\
LV]F]HJyOQLHSRWU]HEQ\ERZLHPMDNGRZLyGá%RJXPLá*URWWZL]HUXQHNSROVNLHJRQDFMR-
QDOL]PX Z\L]RORZDQ\ ] V]HUV]\FK NRQWHNVWyZ V\WXDF\MQ\FK E\áE\ QLHSHáQ\ L ]DUD]HP
ZDGOLZ\ -DN XGRZRGQLá DXWRU EDGDQLD QDG QDFMRQDOL]PHP PXV]ą XZ]JOĊGQLDü REV]HUQą
ZLHG]ĊZ]DNUHVLHV]HURNRSRMĊWHMNXOWXU\LGXFKRZRĞFLSRV]F]HJyOQ\FKQDURGyZ6WZLHUG]Lü
ZLĊFQDOHĪ\ĪHUHFHQ]RZDQDPRQRJUDILDVWDQRZLLVWRWQ\ZNáDGZSUREOHPDW\NĊPHWRGRORJLL
EDGDĔQDFMRQDOL]PyZ

2 SRWU]HELH DQDOL]\ WHM VNRPSOLNRZDQHM SUREOHPDW\NL SU]HVąG]LáR ZLHOH F]\QQLNyZ

:GDOV]\PFLąJXQDSROXEDGDZF]\PG]LHMyZLP\ĞOLSROLW\F]QHMSROVNLHJRQDFMRQDOL]PX
]QDMGXMH VLĊ ZLHOH QLHGRPyZLHĔ QLH]EDGDQ\FK SUREOHPyZ L S\WDĔ EDGDZF]\FK $XWRU
DQDOL]RZDáZV]F]HJyOQRĞFLVNRPSOLNRZDQHNZHVWLH]ZLą]DQH]V\VWHPHPDNVMRORJLF]Q\P
NXOWXUąLUHOLJLą-DNQDSLVDáWDNLHSRGHMĞFLHE\áRLQVSLURZDQHSUDFDPLSURI/HRQD+DOEDQD
EDGDF]DZVSyá]DOHĪQRĞFLSRPLĊG]\UHOLJLDPLDQLHPLHFNLPQDFMRQDOL]PHPLNXOWXUąQLH-
PLHFNą3UH]HQWXMąFLGHRORJLĊUyĪQ\FKRGáDPyZQDFMRQDOL]PXSROVNLHJRQDWOHHXURSHMVNLP
SURI %RJXPLá *URWW ZVND]Dá QD ]DVDGQLF]H UyĪQLFH SRPLĊG]\ SRV]F]HJyOQ\PL QXUWDPL
SROVNLHJRQDFMRQDOL]PX

'2,FXULH

background image

5(&(1=-(635$:2='$1,$

:NVLąĪFHSU]HGVWDZLRQRGZDRGUĊEQHQXUW\LGHRZHLVWQLHMąFHZREUĊELHSROVNLHMP\-

ĞOLQDFMRQDOLVW\F]QHM3RSLHUZV]HV]HURNRRPyZLRQRQXUWQDURGRZRNDWROLFNLSRGUXJLH
]DSUH]HQWRZDQRQXUWQDFMRQDOL]PXÄPRGHUQL]DF\MQHJR´UHSUH]HQWRZDQ\SU]H]-DQD6WDFK-
QLXNDL=DGUXJĊ:SHáQLQDOHĪ\]JRG]LüVLĊ]RSLQLąDXWRUDĪHQLHQDOHĪ\PyZLüRMHGQ\P
QDFMRQDOL]PLH OHF] R ZLHOX UyĪQ\FK QDFMRQDOL]PDFK 3U]HGVWDZLHQLH SRJOąGyZ SROVNLFK
QDFMRQDOLVWyZ]RVWDáRSRSU]HG]RQHRPyZLHQLHPQDMZDĪQLHMV]\FKQDFMRQDOL]PyZHXURSHM-
VNLFK SU]HGH ZV]\VWNLP QLHPLHFNLHJR UDVL]PX XNUDLĔVNLHJR GDUZLQL]PX VSRáHF]QHJR
ZáRVNLHJRIDV]\]PX$NFML)UDQFXVNLHMIUDQNL]PXLVDODU\]PX2SUDFRZDQLHXND]XMHZLĊF
NV]WDáWRZDQLHVLĊLUR]ZyMUyĪQ\FKLGHLSROLW\F]Q\FK

.VLąĪND SURI *URWWD NRQFHQWUXMH VLĊ QD SROVNLP QDFMRQDOL]PLH Z ODWDFK ±

3U]\MĊWH UDP\ F]DVRZH Vą Z SHáQL X]DVDGQLRQH &H]XUD SRF]ąWNRZD WR GDWD XWZRU]HQLD
2ER]X:LHONLHM3ROVNL]NWyUHJRZ\áRQLá\VLĊNDGU\6WURQQLFWZD1DURGRZHJRDWDNĪHGZD
RGáDP\QDURGRZ\FKUDG\NDáyZ215$%&L515)DODQJD&H]XUĊNRĔFRZąNVLąĪNLSU]\MĊWR
QLHSU]\SDGNRZR ± URN VWDQRZL GDWĊ ĞPLHUFL MHGQHJR ] LGHRORJyZ ÄPáRG\FK´ RER]X
QDURGRZHJR$GDPD'RERV]\ĔVNLHJR:DUWRGRGDüĪHUyZQLHĪZW\PVDP\PURNX
]RVWDáVND]DQ\QDODWZLĊ]LHQLD-DQ6WDFKQLXNFRRVWDWHF]QLH]DNRĔF]\áRMHJRDNW\ZQRĞü
LGHRZąLSXEOLF\VW\F]Qą1DWRPLDVWQLHFRZF]HĞQLHMZURNXSU]H]NRPXQLVWyZ]RVWDOL
]DPRUGRZDQL6WDQLVáDZ.DV]QLFD±NRPHQGDQW1DURGRZ\FK6Lá=EURMQ\FKL/HFK1H\PDQ
5R]ZDĪDQLDDXWRUDQLHRJUDQLF]DMąVLĊMHGQDNĞFLĞOHGRZ\W\F]RQHJRRNUHVXOHF]VLĊJDMą
]QDF]QLHGDOHMLJáĊELHMDĪGRPRPHQWXQDURG]LQSROVNLHJRQDFMRQDOL]PXQDSU]HáRPLH;,;
L;;ZLHNX0\ĞOSROLW\F]QDNV]WDáWXMHVLĊERZLHPZVSRVyEGáXJRWUZDá\SRGZSá\ZHP
UyĪQRUDNLFKF]\QQLNyZ$XWRUX]QDáZLĊF]DQLH]EĊGQHSU]HGVWDZLHQLHP\ĞOLÄZF]HVQHMHQ-
GHFML´VIRUPXáRZDQHMSRGZSá\ZHPSR]\W\ZL]PXLUHSUH]HQWXMąFHMLQG\IHUHQW\]PUHOLJLMQ\
3U]HGVWDZLRQRUyZQLHĪSRJOąG\6WDQLVáDZ%U]R]RZVNLHJRNWyUHJRPRĪQDRNUHĞOLüPLDQHP
UHSUH]HQWDQWDÄQDFMRQDOL]PXSUROHWDULDFNLHJR´

=DOHWąSUDF\MHVWRELHNW\ZL]PLU]HWHOQRĞüEDGDZF]DDXWRUD3U]HMU]\VWDLORJLF]QDVWUXN-

WXUDPRQRJUDILLVWDQRZLMHMNROHMQą]DOHWĊ5HFHQ]RZDQDSXEOLNDFMDZVSRVyEFDáRĞFLRZ\
SU]HGVWDZLDVNRPSOLNRZDQH]MDZLVNRQDFMRQDOL]PyZ.VLąĪNDVNáDGDVLĊ]SLĊFLXUR]G]LDáyZ
XMĊW\FKZXNáDG]LHSUREOHPRZRFKURQRORJLF]Q\P7DNLHSRGHMĞFLHSR]ZROLáRDXWRURZLQD
NODURZQHSU]HGVWDZLHQLHRPDZLDQ\FKSUREOHPyZ

3UDFD SRZVWDáD SU]\ XZ]JOĊGQLHQLX ERJDWHM L ZV]HFKVWURQQHM ED]\ ĨUyGáRZHM NWyUHM

SRGVWDZĊ VWDQRZLá\ SLVPD SROLW\F]QH L SXEOLF\VW\F]QH OLF]QH EURV]XU\ LGHRZH 6]HURNR
]RVWDáDZ\NRU]\VWDQDJUXSDĨUyGHáPHPXDU\VW\F]Q\FKZSRVWDFLSDPLĊWQLNyZF]\UHODFML
VSLV\ZDQ\FKQDELHĪąFROXEUHWURVSHNW\ZQLH$XWRUZ\NRU]\VWDáWDNĪHWZyUF]RĞüOLWHUDFNą
LNU\W\NĊOLWHUDFNą,PSRQXMąFRSU]HGVWDZLDVLĊOLVWDZ\NRU]\VWDQ\FKW\WXáyZSUDVRZ\FK
*UXQWRZQLHZ\HNVSORDWRZDQR]ZáDV]F]DZ\GDZQLFWZDSUDVRZHWUXGQRGRVWĊSQHQLH]QDQH
V]HU]HMZRELHJXQDXNRZ\P:\NRU]\VWDQRUyZQLHĪPDWHULDá\DUFKLZDOQHSU]HFKRZ\ZDQH
Z]ELRUDFK$UFKLZXP$NW1RZ\FK%LEOLRWHNL-DJLHOORĔVNLHMZ.UDNRZLH%LEOLRWHNL3RO-
VNLHM$NDGHPLL1DXNZ.UDNRZLH=DNáDGX1DURGRZHJRLP2VVROLĔVNLFKZH:URFáDZLX

0RQRJUDILDDXWRUVWZD%RJXPLáD*URWWD]DMPXMHSRF]HVQHPLHMVFHZKLVWRULRJUDILLSUDF

SRĞZLĊFRQ\FKQDFMRQDOL]PRZL.VLąĪNĊFHFKXMHRELHNW\ZL]PLU]HWHOQRĞüQDXNRZD3UDFD
WUDNWXMHR]DJDGQLHQLDFKWUXGQ\FKLZDĪQ\FKSRVLDGDSU]\W\PFKDUDNWHULQWHUG\VF\SOLQDUQ\
3U]\EOLĪDSUREOHPDW\NĊZFLąĪMHV]F]HQLHGRVWDWHF]QLHSR]QDQąZRNyáNWyUHMQDURVáRZLHOH
QLHX]DVDGQLRQ\FKVWHUHRW\SyZXSU]HG]HĔPLWyZ$XWRUZDOF]\]W\PL]MDZLVNDPLNWyUH
XWUXGQLDMą SR]QDQLH L ]UR]XPLHQLH VNRPSOLNRZDQHM QDWXU\ QDFMRQDOL]PyZ 3RU]ąGNXMH

background image

5(&(1=-(635$:2='$1,$

L Z\MDĞQLD ZLHOH NZHVWLL NWyUH Z GDOV]\P FLąJX SR]RVWDMą QLHGRVWDWHF]QLH ]UR]XPLDQH
LRSLVDQH:DUWRĞüSU]HGVLĊZ]LĊFLDSURI%RJXPLáD*URWWDWUXGQRZLĊFSU]HFHQLü2SUDFR-
ZDQLHZVSRVyEV\QWHW\F]Q\XND]XMHZLHOHUyĪQRUDNLFKZąWNyZSU]H]SU\]PDW]DJDGQLHĔ
LGHRZ\FKNXOWXURZ\FKVSRáHF]Q\FKLHNRQRPLF]Q\FK$XWRUJUXQWRZQLHRPDZLDSRJOąG\
SROVNLFK QDFMRQDOLVWyZ GRW\F]ąFH NZHVWLL XVWURMRZ\FK SROLW\F]Q\FK HNRQRPLF]Q\FK
VSRáHF]Q\FKQDURGRZRĞFLRZ\FKJHRSROLW\F]Q\FK.VLąĪNDSU]\F]\QLDVLĊZLĊFGRZ]ER-
JDFHQLDUHIOHNVMLQDGPLHMVFHPLUROąQDFMRQDOL]PXZG]LHMDFKSROVNLHJRQDURGXLSDĔVWZD
1DOHĪ\RFHQLüMąMDNRSR]\FMĊSRWU]HEQąZVHQVLH]DUyZQRQDXNRZ\PMDNLSUDNW\F]Q\P

3RF]\QLRQHZQLQLHMV]HMUHFHQ]MLUHIOHNVMHĪDGQąPLDUąQLHRGGDMąZSHáQL]DZDUWRĞFL

NVLąĪNLSU]\JRWRZDQHMSU]H]%RJXPLáD*URWWD2PDZLDQDSXEOLNDFMDZVSRVyEHUXG\F\MQ\
RGVáDQLDF]\WHOQLNRZLZDJĊ]áRĪRQRĞüLZLHORDVSHNWRZRĞü]MDZLVNDQDFMRQDOL]PX2SUD-
FRZDQLH]DVáXJXMHQDXZDJĊF]\WHOQLNyZ]HZ]JOĊGyZSR]QDZF]\FKDOHLG\GDNW\F]Q\FK
'XĪą]DOHWąSXEOLNDFMLMHVWNRPXQLNDW\ZQRĞüWUHĞFL.VLąĪNDSURI%RJXPLáD*URWWDSRZLQQD
VWDüVLĊOHNWXUąRERZLą]NRZą]DUyZQRGODVWXGHQWyZ±SROLWRORJLLKLVWRULLG]LHQQLNDUVWZD
NXOWXUR]QDZVWZDVRFMRORJLLMDNGODLZV]\VWNLFKRVyE]DLQWHUHVRZDQ\FKWąSUREOHPDW\Ną

-DNXE1RZDNUHF>7RPDV]*DFNRZVNL:áDG]DQDG\ZDQLNX-DNSROVNLHPHGLD
UR]OLF]DMąSROLW\NyZ"
:\GDZQLFWZR$GDP0DUV]DáHN7RUXĔVV@

:VSyáF]HVQH EDGDQLD QDG NRPXQLNRZDQLHP SROLW\F]Q\P áąF]ą VLĊ ] NRQLHF]QRĞFLą

Z]LĊFLDSRGXZDJĊFDáHJRV]HUHJX]DFKRG]ąF\FKREHFQLHSURFHVyZ7RSRSLHUZV]HSUR-
IHVMRQDOL]DFMDDPHU\NDQL]DFMDNDPSDQLLZ\ERUF]\FKLXSUDZLDQLDSROLW\NLZRJyOHUR]X-
PLDQD MDNR JOREDOL]DFMD OLEHUDOQRGHPRNUDW\F]QHJR ÄDWODQW\FNLHJR´ PRGHOX XSUDZLDQLD
SROLW\NL=QLąZLąĪąVLĊSRVWPRGHUQLVW\F]QHGLDJQR]\UR]ZRMXWDN]ZDQHMSRVWSROLW\NLL
UyZQROHJOHGRQLFKIRUPXáRZDQHXW\VNLZDQLDQDNRPHUFMDOL]DFMĊVIHU\SXEOLF]QHM7RQLH
Vą]MDZLVNDVSHFMDOQLH]DVNDNXMąFHMHĞOLRSLV\ZDQHSURFHV\ZSLV]HP\ZV]HUV]\NRQWHNVW
WUDQVIRUPDFMLPHGLDOQHJRXSXEOLF]QLHQLDZáDG]\NWyUą]DMPRZDáVLĊFKRFLDĪE\-RKQ7KRP-
SVRQ

:WHMSHUVSHNW\ZLHSRVWĊSXMąF\QDFLVNQDHOHNWURQLF]QLHPHGLDW\]RZDQ\ZL]HUXQHN

DNWRUDSROLW\F]QHJRMDZLVLĊMDNRQDWXUDOQDNRQVHNZHQFMDSURFHVXPHGLDW\]DFMLNRPXQLNDFML
SROLW\F]QHM VLĊJDMąFHM SRF]ąWNyZ PHGLyZ RNUHĞODQ\FK Z ;; ZLHNX MDNR PHGLD PDVRZH
6\WXDFMĊ GRGDWNRZR NRPSOLNXMą JZDáWRZQH ]PLDQ\ QD SR]LRPDFK WHFKQRORJLL L U\QNyZ
PHGLDOQ\FKUR]ZyMQRZ\FKF\IURZ\FKPHGLyZUHGHILQLXMHQLHW\ONRIXQNFMHPHGLyZWUD-
G\F\MQ\FKSUDVDUDGLRWHOHZL]MDDOHLVWUXNWXUĊRUD]NXOWXUĊSROLW\F]QąUR]XPLDQHMDNR
F]ĊĞFLVNáDGRZHV\VWHPyZSROLW\F]Q\FK

:áDG]DQDG\ZDQLNX-DNSROVNLHPHGLDUR]OLF]DMąSROLW\NyZ"7RPDV]D*DFNRZVNLHJR

GRW\F]\SHZQHJRZ\FLQNDWDN]DU\VRZDQHJR]ELRUXSURFHVyZ±*DFNRZVNLXQLZHUVDOL]XMH
]DZDUWHZNVLąĪFHEDGDQLD]DUyZQRSU]H]XZ]JOĊGQLHQLHZQLFKQLHMHGQR]QDF]QHJRVWDWXVX
LQWHUQHWXMDNLNRQWHNVWXDOL]RZDQLHLFKZ\QLNyZQDSRGVWDZLHGLDJQR]]UyĪQ\FKSROLWROR-
JLF]Q\FKPHGLR]QDZF]\FKWUDG\FMLWHRUHW\F]Q\FK-HJRSUDFDMHVWU]DGNRSRGHMPRZDQąSUyEą

=RE-7KRPSVRQ0HGLDDQRZRF]HVQRĞü6SRáHF]QDWHRULDPHGLyZ:URFáDZ


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Tradycje polskiego nacjonalizmu
Steinbach wini polskich nacjonalistów
Dlaczego klęska Gruzji oraz unijnych sojuszników jest szansą dla polskich nacjonalistów
Aneta Dawidowicz, Inspiracje myśli politycznej Stronnictwa Narodowego 1928 1939
Kochanowski Psałterz Dawidów, polski, lektura+notatki, Renesans, Notatki
Nacjonalizm polski2, Komunikowanie polityczne
O patriotyzmie i nacjonalizmie (czytanie ze zrozumieniem), Język polski, Czytanie ze zrozumieniem
Kochanowski Psałterz Dawidów, polski, lektura+notatki, Renesans, Notatki
narodowe odrodzenie polski oblicze ideowe nacjonalistycznej partii politycznej
Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludnośc
Woźniakowski M Bogumił Przyczynek do dziejów polskiego czasopiśmiennictwa wolnomularskiego
D19200029 Rozporządzenie Ministra Kolei Żelaznych w sprawie podwyższenia taryf na polskiej części u
Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, „Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludnośc

więcej podobnych podstron