Dlaczego warto zainteresować się rynkiem Forex?

Forex to potoczna nazwa największego rynku na świecie - rynku

wymiany walut (Foregin Exchange - FX) z dziennymi obrotami
sięgającymi obecnie 2 bln dolarów. Jak sama nazwa wskazuje, na tym
rynku handluje się pieniędzmi. Forex jest rynkiem OTC (Over The
Counter), co oznacza, że nie ma jednego miejsca na świecie gdzie
dokonuje się wszystkich operacji na tym rynku, a handel parami walut
odbywa się za pośrednictwem telefonów, Internetu i globalnej sieci
banków.

Jeszcze do niedawna handel na Forexie zarezerwowany był dla

"rekinów" świata finansów takich jak banki czy inne ogromne instytucje
finansowe, jednakże wraz z rozwojem Internetu, możliwość aktywnego
uczestniczenia na tym rynku została udostępniona znacznie szerszemu
gronu osób. W chwili obecnej praktycznie każdy kto ma komputer z
dostępem do Internetu może w łatwy sposób rozpocząć swoją przygodę
na tym rynku.

Forex posiada wiele zalet i oferuje niesamowite korzyści w stosunku

do innych rynków (np. do inwestowaniu na rynku akcji):

•

Łatwy dostęp - Jeszcze niedawno nawet bardzo bogata osoba nie
mogła w praktyce inwestować swoich pieniędzy na rynku Forex.
Obecnie wraz z rozwojem technologii internetowych, powstały
możliwości elektronicznego łączenia małych i rozbijania dużych
zleceń. Dzięki temu można zacząć inwestowanie na tym rynku
nawet z niewielkimi pieniędzmi.

•

Wyjątkowa płynność - Forex jest ogromnym rynkiem, co sprawia,
że jest również rynkiem wyjątkowo płynnym. Oznacza to, że można
złożyć zlecenie mając pewność, że zostanie zrealizowanie
dosłownie online. Dzięki tak wielkiej płynności Forex jest odporny
na wszelkie manipulowanie kursami. Nawet interwencje banków
centralnych wielkich państw nie są w dłuższym terminie zachwiać
głównymi trendami zmian kursów na tym rynku.

•

Handel przez 24h/dobę - W odróżnieniu od innych rynków czy
giełd papierów wartościowych, Forex jest czynny od poniedziałku
do piątku przez 24 godziny na dobę. Do gry możesz przyłączyć się
o dowolnie wybranej porze dnia czy nocy :-)

•

Zarabianie zarówno przy trendzie zwyżkowym jak i zniżkowym
- Na rynku akcji mamy możliwość zarabiania przede wszystkim na

trendzie wzrostowym. Jedną z największych zalet Forexu jest
możliwość osiągania zysków zarówno przy wzroście jak i przy
spadku danej waluty.

•

A teraz najważniejsze: DŻWIGNIA czyli LEWAR - Duża dźwignia
handlowa na tym rynku - dochodząca do 200 : 1 oznacza, że
depozytem w wysokości np. 500$ można kontrolować kupno lub
sprzedaż walut o wartości 100.000$. Jeśli przy takim lewarze kurs
zakupionej przez Ciebie waluty wzrośnie tylko o 0,5%, zysk
wyniesie (0,5% z 100.000$ = 500$). Licząc od strony realnych
pieniędzy - Twój zysk z zainwestowanych 500$ wyniesie więc
kolejne 500$.

100% zysku w transakcji trwającej kilka godzin, czy nawet często kilka

minut! Czyż to nie piękne? Forex tworzy więc zupełnie nowe możliwości
dla rządnych szybkich zysków inwestorów, ale czy jest on bezpieczny?

Od pierwszego października 2003 r., zgodnie z nowelą Prawa

Dewizowego możemy dożo swobodniej korzystać z usług instytucji
finansowych za granicą, otwierać konta bankowe w zagranicznych
bankach i zawierać transakcje na międzynarodowych rynkach. Ta
zmiana w Prawie Dewizowym dała nam więc szeroki dostęp również do
międzynarodowego rynku walutowego, pozwalając korzystać z ochrony i
regulacji prawnych rozwiniętych rynków i usług licencjonowanych firm
brokerskich.

Pod względem prawnym bezpieczeństwo jest więc pełne, ale należy

pamiętać, że handel na rynku wymiany walutowej Forex jest bardzo
mocno spekulacyjny i zapewnia naprawdę duże zyski jedynie dla
obeznanych z nim inwestorów, którzy rozumieją i akceptują wszelkie
rodzaje ryzyka związane z tym rynkiem. Zanim zainwestujesz na tym
rynku swoje pieniądze najlepiej otwórz konto demo na wybranej
platformie transakcyjnej i poćwicz "na sucho" swoje transakcje.

Takie konto - demo jest podpięte do prawdziwego systemu

transakcyjnego, lecz zasilone fikcyjnymi środkami. Konto demo pozwala
ćwiczyć i uczyć się zarabiania na rynku Forex, nie ryzykując żadnych
realnych pieniędzy. Pamiętaj jednak, że wielkość zysków zależy od
wiedzy, dyscypliny i umiejętności, których na szczęście każdy może się
nauczyć. Zanim więc otworzysz konto na platformie brokerskiej, poczytaj
co nieco na temat Forexu.

Jeśli chcesz wiedzieć o Forexie możliwie najwięcej oraz chcesz

zawsze być poinformowany lub poinformowana co nowego będzie się

pojawiało na tych stronach (a będzie :-), to zamów Newsletter tego
serwisu. Możesz go zamówić wysyłając pustego e-maila na adres:

[e-mail]

. Już po chwili otrzymasz zwrotną

przesyłkę z informacjami. Oczywiście w każdym momencie możesz się
wypisać z listy.

Na początek możesz również przeczytać darmową publikację

"Wprowadzenie do gry na Giełdzie Walutowej Forex" (ebook w formacie
PDF), gdzie na 14 stronach zebrano najbardziej podstawowe i istotne
informacje:

•

Historia Forexu

•

Jak to działa?

•

Skąd się bierze kurs waluty?

•

Ile na tym można zarobić?

•

Skąd wiedzieć kiedy handlować?

Analiza techniczna wykresów cenowych na rynku Forex - podstawy

Analiza techniczna jest podstawowym narzędziem przy wyznaczaniu

miejsc otwarcia i zamknięcia pozycji. Forex charakteryzuje się silnymi,
wyraźnymi trendami zmian cen, które idealnie poddają się analizie
technicznej. Oznacza to, że przy jej pomocy można z dość dużym
prawdopodobieństwem prognozować główne punkty zwrotów trendu.

Dodatkowo, ze względu na specyfikę gry na walutach, inwestor otwiera

i zamyka niekiedy wiele pozycji w ciągu dnia. Przy grze na tak krótkich
odcinkach czasowych, analiza techniczna wydaje się w zasadzie
jedynym skutecznym narzędziem, który pozwala uzyskiwać sukcesy
spekulacyjne.

Warto zapamiętać, że reguły analizy technicznej nie są nieomylnymi

prawami naukowymi. Analiza techniczna jest raczej sztuką niż nauką.
Z drugiej jednak strony analiza techniczna opiera się jednak na
wieloletnich doświadczeniach ze wszystkich rynków finansowych i
kapitałowych. Na pewno jej stosowanie pozwala osiągać przeciętnie
dużo większe zyski niż inwestowanie wyłącznie przy niejasnej intuicji.

W praktyce największym problemem nie jest zawodność analizy

technicznej, lecz brak konsekwencji i lekceważenie sygnałów z niej
płynących przez inwestorów, którzy dają się zwykle ponieść emocjom.
Zignorowanie podstawowych zasad analizy technicznej oznacza

najczęściej narażenie się na straty lub w najlepszym przypadku na
pomniejszone zyski.

Analitycy techniczni wykorzystują do swoich badań dane z przeszłości.

Kurs i wolumen obrotów są przy tym w zasadzie jedyną potrzebną
informacją. Dane te traktowane są przez klasyków jako informacja pełna,
co oznacza, że w analizie technicznej przyjmuje się wewnętrzne
założenie, że wszystko co ma wpływ na rynek, ma swoje odbicie w
kursach i wolumenie.

Poziom notowań i obrotów reaguje na wszelkie reakcje inwestorów, w

tym psychologiczne, które szczególnie w wąskim horyzoncie
inwestycyjnym mają duże znaczenie. Dlatego też wyższość analizy
technicznej nad fundamentalną przejawia się zwłaszcza w krótkim
okresie.

Podstawowe zasady analizy techniczne można zawrzeć również w

trzech stwierdzeniach:

•

ruchy kursów są konsekwencją fluktuacji popytu i podaży na rynku,

•

da się ustalić kierunek tych zmian (trend), który trwa zawsze jakiś
dłuższy czas,

•

wahania poziomu cen układają się w pewnym, powtarzalnym i w
miarę regularnym cyklu.

Na rynku Forex, wykres stanowi wizualizację sytuacji rynkowej danej

waluty. Właściwie na każdej platformie brokerskiej można znaleźć serwis
poświęcony wykresom cenowym, dzięki czemu można online
obserwować bieżącą sytuację rynkową i odpowiednio reagować
otwierając lub zamykając pozycję na parach walut.

Podstawowe typy wykresów cenowych

W analizie technicznej rynku Forex stosuje się przede wszystkim trzy

podstawowe typy wykresów:

•

wykresy liniowe (line charts),

•

wykresy słupkowe, inaczej zwane wykresami belkowymi (bar
charts),

•

wykresy świecowe (candle charts).

Niektórzy stosują również wykresy typu "

kółko i krzyżyk

" (point & figure

charts).

Wykresy punktowo symboliczne zwane 'kółko i krzyżyk'

Wykresy punktowo symboliczne zwane często wykresami typu "kółko i

krzyżyk" (point & figure charts - p&f) uwzględniają jedynie istotniejsze
wahania cen, które są większe od z góry zadanej wartości. Mniejsze
zmiany kursów są pomijane, jakby ich nie było. Dodatkowo pomija się
skalowanie względem jednostek upływu czasu, zaznaczając tylko ogólny
kierunek jego upływu (w prawą stronę wykresu).

Wykresy typu "kółko i krzyżyk" konstruuje się w ten sposób, że pole

wykresu kratkuje się i następnie w pierwszej kolumnie, w kratce na
wysokości odpowiadającej wartości pierwszego uwzględnianego
notowania zaznacza się punkt. Następnie, jeśli wartość notowania
zmieni się o istotną procentową wielkość, to nanosi się "krzyżyk" w
kratce nad punktem wyjściowym - gdy kurs wzrasta, bądź "kółko" w
kratce poniżej punktu wyjścia - gdy kurs maleje.

Dopóki kierunek ruchu jest kontynuowany bez istotniejszej zmiany

ceny w przeciwnym kierunku, to kolejne "krzyżyki" lub "kółeczka" stawia
się w tej samej kolumnie kolejno nad lub pod poprzednimi. W przypadku
zmiany tendencji o istotną ustaloną wcześniej wartość procentową -
przechodzi się do następnej kolumny w prawo - kreśląc "krzyżyk" o jedną
kratkę wyżej od ostatniego "kółka" - w przypadku zmiany trendu ze
spadkowego na wzrostowy, lub nanosząc "kółko" o jedną kratkę niżej od
ostatniego "krzyżyka" - w przypadku zmiany trendu ze wzrostowego na
spadkowy.

Przykładowy wykres typu "kółko i krzyżyk":

Tak skonstruowane wykresy poddaje się oczywiście analizie

technicznej stosując linie trendu czy np. analizę formacji:

Wykresy liniowe

Wykres liniowy jest sporządzany na podstawie cen otwarcia i

zamknięcia dla danego przedziału czasowego. Zaznaczane są one w
postaci kropek, przy czym cena zamknięcia poprzedniej godziny (lub
innego przedziału czasowego) jest ceną otwarcia następnego, przez co
linia zachowuje ciągłość. Zaletą tego wykresu jest jego przejrzystość i
prostota interpretacji. Wykres liniowy nadaje się idealnie do analizy
formacji (czyli specyficznych układach wykresu, które pozwalają
prognozować jego dalszy kierunek zmian).

Przykładowy wykres liniowy:

Wykresy słupkowe

Wykresy słupkowe pokazują kursy: najwyższy, najniższy i zamknięcia

danej godziny (dnia lub innego okresu). Wykres belkowy konstruuje się
poprzez połączenie jednym pionowym odcinkiem dla każdego okresu
obrotu najwyższą i najniższą cenę oraz zaznaczenie za pomocą tzw.
poprzecznej 'belki' kursu zamknięcia. Wykresy te są szerzej stosowane
niż liniowe, ponieważ uwzględniają dokładne zmiany ceny, które wykres
liniowy uśrednia przedstawiając cały słupek w postaci kropki połączonej
linią z sąsiednimi kropkami.

Przykładowy wykres słupkowy:

Wykresy świecowe

Wykresy świecowe przekazują w prosty sposób znaczną ilość danych i

dlatego są stosowane z coraz większą popularnością. Każda godzina
(lub inny okres) reprezentowana jest przez tzw. świecę. Każda świeca
uwzględnia wartość otwarcia (open), zamknięcia (close), najwyższą

(high) i najniższą (low), a także kierunek zmian kursu w danym
przedziale czasowym.

Przykładowy wykres świecowy:

Występują trzy podstawowe typu świec:

•

biała świeca (pusta),

•

czarna świeca (pełna),

•

świeca "Doji".

Wykresy świecowe kursu umożliwiają poprzez swą specyfikę

przekazywanie wielu istotnych informacji. Biała świeca (pusta) , to
inaczej świeca wznosząca - jej cena otwarcia znajduje się poniżej ceny
zamknięcia, czyli podczas danej jednostki czasowej (np. godziny) kurs
wznosił się. Świeca czarna (pełna) to inaczej świeca opadająca,
wskazująca, że podczas tej jednostki czasowej kurs spadał. Świeca
"Doji" to świeca, w której kurs po kilku zmianach w górę i w dół pozostał
na tym samym poziomie.

Trzy podstawowe typy świec japońskich (czarna, Doji, biała):

Standardowo każda świeca składa się z tzw. korpusu i cienia, przy

czym w praktyce zarówno korpus jak i cień świecy przyjmują różne
długości, dzięki czemu powstawać może kilka podstawowych typów
świec pojedynczych, które same w sobie stanowią już formacje
wykresów świecowych, lub są składnikami danej formacji.

Czy teoria Dowa ma znaczenie dla rynku Forex?

Teoria Dowa opiera się na analizie kształtowania się kursów z

wczesnej historii giełdy nowojorskiej, gdzie już wtedy zauważono
wyraźną tendencję równoczesnego wzrostu bądź spadku zdecydowanej
większości akcji. Zauważono, że większość kursów podporządkowuje się
powszechnej na całym rynku tendencji (trendowi). Teoria Dowa opiera
się zatem na założeniu, że zmiany notowań większości akcji są zgodne z
ogólnymi tendencjami występującymi na giełdzie. Podczas hossy kursy
większości papierów zwyżkują, gdy natomiast na rynku panuje bessa -
ceny większości walorów zniżkują.

Dow wyróżnił kilka rodzajów trendów ze względu na czas ich trwania:

•

trend podstawowy (bazowy) - z reguły trwa kilkanaście lat,

•

trend pierwotny (major trend lub prime trend), zwany też trendem
głównym lub długoterminowym - trwa przynajmniej rok lub więcej
lat (przeciętnie 2 do 4 lat) i jest on często zakłócany przez fazę
konsolidowania się kursów czy też przez trendy krótsze, o innym
charakterze,

•

trend wtórny (secondary trend), nazwany również trendem
drugorzędnym lub średnioterminowym - trwa on najczęściej od
jednego do kilku miesięcy. Trendy wtórne są podporządkowane
trendowi pierwotnemu.

•

trend trzeciego rzędu (minor trend), zwany też trendem
trzeciorzędowym lub krótkoterminowym - trwa on od kilku dni do
kilku tygodni i jest on poszczególnym podtrendem trendu wtórnego.
Trendy krótkoterminowe po prostu dokumentują krótkoterminowe
wahania kursów.

Teoria Dowa zajmuje się przede wszystkim badaniem trendów

pierwotnych i częściowo również trendów wtórnych.

Jak jednak teoria Dowa odnosi się dla rynku Forex, gdzie nie

handluje się akcjami przedsiębiorstw?

Główne założenia teorii Dowa są uniwersalne do wszystkich rynków,

gdzie następuje spotkanie podaży i popytu i gdzie na kursy
wymienianych akcji, towarów czy walut ma wpływ psychologiczne
nastawienie poszczególnych uczestników rynku. Również więc w
odniesieniu do Forexu teorię Dowa można podzielić także na trzy
zdefiniowane przez niego fazy.

Pierwszy etap określa się jako akumulacyjny. W okresie, kiedy od

dawna trwa spadek kursu danej waluty, przechodzi ona powoli w ręce
"twardzieli". Przewidujący inwestorzy obserwując gospodarczy kryzys
powodujący osłabienie kursu danej waluty stwierdzają, że może być w
tym względzie już tylko lepiej. Po kryzysie przychodzą zwykle "lepsze
czasy" i w wyniku polepszenia zjawisk fundamentalnych dla danego
kraju kurs jego waluty może już tylko zacząć rosnąć. W samym szczycie
przygnębienia i beznadziei przystępują oni do ostrożnych zakupów po
najniższych od dawna kursach. W wyniku ich działań kurs zatrzymuje się
w miejscu.

Następną fazą hossy jest konsekwentny wzrost cen. Zwykle jednak

jest on jeszcze w miarę spokojny i zrównoważony. Potencjalni inwestorzy
stopniowo bowiem przekonują się do wejścia na rynek. W gospodarce
danego kraju pojawia się trochę więcej informacji sprzyjającej wzrostowi
danej waluty. Pojawiają się pierwsze prasowe opracowania promujące
inwestowanie w tą walutę, a ich autorzy twierdzą, że kurs danej waluty
nie oddaje jej rzeczywistej wartości, a po tym, jak zaczynają się większe
zakupy, kurs zaczyna naprawdę dość szybko rosnąć.

Ostatni, trzeci etap hossy jest mianem fazy aktywności mniejszych

inwestorów. Zaczynają bowiem spekulować na szerszą skalę drobni
inwestorzy, o mniejszej wiedzy na temat prawidłowości rynku. Zaczyna
się pojawiać nastrój "gorączki złota", a popyt rośnie lawinowo.

Etapy hossy i bessy wg Dowa:

Według Dowa koniec hossy jest zarazem początkiem bessy, a trend

główny zniżkowy (bessa) dzieli się, podobnie jak hossa, również na trzy
fazy. Pierwszy okres określany jest mianem dystrybucyjnego. Jest to
końcowa faza spekulacji mniejszych inwestorów. Długookresowi
inwestorzy zaczynają sprzedawać daną walutę, której kurs jest mocno
wyśrubowany. Popyt stopniowo maleje, a rośnie natomiast podaż.

Oznacza to rodzącą się panikę - kolejną fazę bessy. Najwięksi

inwestorzy sprzedali już swoje walory, a jeszcze nie zamierzają
powtórnie wejść na rynek. Zwykle poważny popyt z ich strony zamiera, a
drobni inwestorzy zniecierpliwieni stagnacją zaczynają również
wyzbywać się danej waluty. Popyt jednak nie pozwala już im na
realizację ich pierwotnych celów, więc zniżka kursu nabiera
przyśpieszenia. Zaczyna się niekiedy na tym etapie paniczna wyprzedaż
po każdej cenie.

Po fazie paniki następuje często krótkotrwałe ożywienie. Nie jest to

jednak koniec bessy, lecz przerywnik między drugą a trzecią falą bessy.
Inwestorzy widząc słabość odbicia wycofują się z rynku akceptując tylko
nieco zmniejszone straty w porównaniu z dołem notowań w fazie paniki.

W trzeciej fazie bessy, głównym źródłem podaży są natomiast ci,

którzy nabyli daną walutę podczas chwilowego ożywienia, łudząc się
wtedy, że oto znowu nadchodzi hossa. Kurs waluty ponownie zaczyna
spadać. Kurs spada, aż w końcu wszystkie złe wiadomości zostaną
zdyskontowane - nawet ponadproporcjonalnie. Wtedy znowu może
rozpocząć się nowa hossa. Cykl giełdowy według Dowa zamyka się w
pełni.

Dow zajął się również dodatkowo analizą zależności pomiędzy

trendem wolumenu obrotu a trendem poziomu notowań indeksów. W
teorii Dowa stwierdza się, że podczas hossy najczęściej wzrostowi
kursów towarzyszy zwiększanie się wolumenu obrotów, a zniżka cen
powoduje spadek wolumenu. W sytuacji okresowej korekty technicznej,

mimo deprecjacji cen, równoczesne zmniejszanie wolumenu jest
wyraźnym prognostykiem ogólnego trendu rosnącego, który już niedługo
ma szansę wyjść ze "strefy cienia" na jaw.

Analogicznie - w trakcie bessy - występuje odwrotna zależność.

Podczas trendu głównego zniżkującego (bessa) mamy do czynienia z
jednoczesnym wzrostem, który towarzyszy spadkom notowań. Natomiast
wolumen obrotów zmniejsza się, gdy notowania podczas korekty
technicznej rosą do góry. Według Dowa jest to symptomem generalnej
bessy, ponieważ zaobserwowany wzrost cen - taki który nie jest poparty
zwiększeniem efektywnego popytu na rynku - okazuje się być zwykle
bardzo nietrwały.

Teoria Dowa przede wszystkim znalazła szersze zastosowanie do

identyfikacji oznak przesilenia trendów na rynku amerykańskiej giełdy
NYSE. Dow wykorzystał do tego stworzone indeksy giełdowa (DJIA i
DJTA). Generalnie chodzi tutaj o to, że w przypadku tendencji spadkowej
warunkiem zmiany na tendencję wzrostową jest wystąpienie sygnału
kupna na DJIA i potwierdzenie go przez analogiczne zachowanie DJTA.

Teoria Dowa nie ma praktycznych zastosowań do wyznaczania punktu

kupna lub sprzedaży par walut na rynku Forex. Przypomnienie jednak tej
teorii ma sens, ponieważ poznanie głównego założenia tej teorii pozwala
zrozumieć inne znane teorie i systemy do wyznaczania punktów
zwrotnych kursów jak np. teoria fal Elliotta, czy po prostu ułatwia
nauczenia się analizy trendu, analizy formacji czy analizy wskaźników
technicznych kursów i przy ich pomocy wyznaczania punktów wejścia i
wyjścia na rynek.

Trendy - analiza trendu wykresów cenowych

Trend można zdefiniować, jako utrzymywanie się przez pewien czas

tendencji kursu do zmian w danym kierunku. Jeśli mamy do czynienia z
sytuacją, że kurs zmienia się z tendencją do wzrostu, tak, że lokalne
minima kursu znajdują się coraz wyżej - mamy do czynienia z trendem
wzrostowym. Gdy kurs zmienia się z tendencją do coraz mniejszej ceny,
tak, że lokalne maksima znajdują się coraz niżej - mamy do czynienia z
trendem spadkowym. Zaś gdy kurs nie wykazuje ani tendencji
zwyżkowej, ani zniżkowej, wahając się w stałym zakresie - mówimy o
trendzie bocznym zwanym też konsolidacją.

Trend zaznacza się wykreślając tzw. linie trendu. W analizie

technicznej wyróżnia się trzy rodzaje linii trendu:

•

linię trendu zwyżkującego (wzrostowego, rosnącego),

•

linię trendu zniżkującego (spadkowego, spadającego),

•

linię trendu horyzontalnego.

Linie trendu wykreśla się na podstawie maksimów lub minimów

lokalnych, to znaczy punktów zwrotnych kierunku kształtowania się ruchu
cen. Punkty te tworzą sekwencję kolejnych "wierzchołków" lub "dołków".
Łączy się je następnie jedną linią prostą ("szczyty" ze "szczytami" lub
"dołki" z "dołkami"). Im więcej takich punktów można połączyć linią
trendu (lub ew. linia ta mija je w bezpośredniej ich bliskości), tym większe
prawdopodobieństwo prawidłowego wytyczenia trendu i jego większe
znaczenie.

Przy wyznaczaniu trendu zwyżkującego najczęściej wykorzystuje się

dolne punkty zwrotne (wyznaczanie linii trendu "po dołkach"). Przy
wyznaczaniu natomiast linii trendu zniżkującego - korzysta się z górnych
punktów zwrotnych ("po szczytach").

Przykłady wyznaczonych linii trendu:

Już na tym etapie warto poznać jedno z najważniejszych praw analizy

technicznej:

Nigdy nie otwieraj pozycji przeciwnie do trendu !!

Oznacza to tylko tyle (i aż tyle), że otwierasz długą pozycję - jeśli trend

zwyżkuje, otwierasz krótką pozycję - jeśli zniżkuje, zaś jeśli kurs się
konsoliduje nie mając wyraźnego trendu - po prostu czekasz i nic nie
robisz. Jeśli jesteś początkującym graczem i zapomnisz o tej regule, to
zapewniam Cię, że szybko stracisz swój depozyt u brokera.

Warto pamiętać, że trendy, chociaż trwają przez określony czas, nie są

zbyt trwałe. Ogólnie jednak uważa się, że trend będzie kontynuowany,
póki krzywa kursu nie oddali się istotnie od dotychczasowej linii trendu.
Oznacza to zarazem koniec dotychczasowej linii trendu i początek
budowania nowego trendu zmian cen.

Linie wsparcia i oporu

Linia wsparcia (support line), to po prostu linia trendu prowadzona "po

dołkach", czyli linia poniżej której ostatnio kurs nie spadał istotnie,
chociaż dochodził do jej poziomu - czyli mówiąc potocznie na niej się
"wspierał", by następnie ulec odbiciu w górę. Analogicznie linię oporu
(resistance line) stanowi linia trendu wyznaczona na podstawie
"wierzchołków", do której kurs rósł, ale nie dochodziło do istotniejszego
przebicia się jego krzywej powyżej niej.

Kanały trendowe

Bardzo często udaje się wyznaczyć zarówno pierwszą, jak i drugą z

tych linii. Jeśli są one przy tym w miarę równoległe, to można mówić o
poruszaniu się krzywej kursu w kanale trendowym - utworzonym przez
linię wsparcia i oporu. W zależności od charakteru linii trendu tworzących
kanał, wyróżnia się: kanał zwyżkujący, kanał zniżkujący i kanał
horyzontalny.

Przykładowe oznaczenie kanału trendowego:

Już nawet tylko przy wykorzystaniu kanałów trendowych można

budować proste systemy transakcyjne, polegające na tym, że jeśli masz
do czynienia z trendem zwyżkowym, każde odbicie od linii trendu, to
dobre miejsce na zajęcie pozycji zgodnie z kierunkiem trendu. Każde
przebicie linii trendu to z kolei sygnał możliwej jego zmiany, co oznacza,

że w tym miejscu trend się kończy, więc pozycje, które zostały otwarte
zgodnie z nim, powinny być w tym miejscu zamknięte.

Oczywiście, dla ograniczenia ewentualnych strat, otwierane pozycje

przy ww. strategii powinny posiadać swoje limity "stop loss" ustawiane
nieco poniżej miejsca, gdzie wykres zetknął się z linią trendu - w
przypadku trendu zwyżkowego, lub nieco powyżej miejsca - w przypadku
trendu spadkowego. Oczywiście, w miarę jak trend będzie się rozwijał -
limit "stop loss" można przesuwać w miejsca kolejnych odbić.

Otwartą pozycję można zamknąć dopiero w momencie załamania

trendu (wtedy jednak traci się część zysku na sprawdzenie, czy jest to
załamanie trendu, czy też kolejne odbicie) lub można zrealizować zysk
zaraz, jak wykres zbliży się w pobliże linii równoległej tworzącej kanał
trendowy:

Do korekty danego trendu dochodzi w zasadzie wtedy, gdy linia kursu

przebija o istotną wielkość dolną lub górną granicą kanału, przy czym
wyróżnia się zwyżkową i zniżkową korektę kanałów trendowych. Ze
zwyżkową korektą kanału mamy do czynienia najczęściej w przypadku
wykształcenia się nowego kanału wzrostowego tuż po dotychczasowym
kanale zniżkowym. Zniżkowa korekta kanału ma miejsce głownie, gdy
utworzył się nowy kanał zniżkowy tuż po dotychczasowym kanale
wzrostowym.

Korekty kanałów trendowych przebiegają często według pewnych

charakterystycznych wzorów zwanych formacjami odwrócenia trendu.

Poziomy wsparcia i oporu

Poziomy wsparcia i oporu są obok wyznaczonych trendów -

podstawowym narzędziem analizy technicznej wykresów. Są to poziomy,
przy których trend ma zwiększone prawdopodobieństwo załamania się i
zmiany na przeciwny.

Poziom wsparcia, to poziom cen, przy którym zakłada się, że

najprawdopodobniej kurs niżej już nie spadnie. Ponieważ w pobliżu tego
poziomu duża ilość inwestorów otwiera długie pozycje, powoduje to
najczęściej rzeczywiste zatrzymanie na tym poziomie kursu i
powstrzymanie dalszego spadku ceny.

Poziom oporu, to taki poziom, przy którym część graczy zakłada, że

najprawdopodobniej kurs już wyżej się nie wzniesie. Otwierane masowo
w tym miejscu krótkie pozycje powodują rzeczywiste zatrzymanie się
wznoszenia kursu w tym miejscu.

Z drugiej strony każdy z tych poziomów zostaje prędzej czy później

przełamany i wtedy poziom wsparcia staje się automatycznie poziomem
oporu. W przypadku zaś przełamania poziomu oporu, poziom ten
zmienia się w poziom wsparcia.

Przykładowe oznaczenie poziomu wsparcia i oporu:

Również przy wykorzystaniu poziomów wsparcia i oporu można

zbudować prostą strategię otwierania i zamykania zyskownych pozycji
na rynku Forex. Np. przy dojściu kursu do istotnego poziomu oporu,
można zakładać, że kurs i tym razem odbije się od tej linii. Po
dodatkowym potwierdzeniu oporu przez pojawienie się na wykresie
jakiejś formy formacji odwrócenia trendu wzrostowego, warto w takim
wypadku otworzyć, krótką pozycję, ustawiając jednocześnie "stop loss"
tuż ponad poziomem oporu. Po osiągnięciu odpowiedniego,
satysfakcjonującego poziomu - zamykamy pozycję z zyskiem:

W razie ewentualnej naszej pomyłki przy ocenie sytuacji i przebiciu

wyznaczonego przez nas poziomu oporu, zadziała ustawiony przez nas
limit "stop loss" automatycznie zamykający otwartą krótką pozycję -
zabezpieczając nas przez to przed stratą nazbyt dużej części depozytu.

Formacje techniczne - analiza formacji wykresów cenowych

Wieloletnie badania kształtowania się cen akcji oraz kursów walut na

giełdach doprowadziły do tego, iż zaczęto dostrzegać wiele
powtarzających się, standardowych zachowań kursów, układających się
na wykresach w charakterystyczne wzory - formacje techniczne.

Formacje techniczne, można zdefiniować, jako klasyczne przebiegi

zmienności kursów, które dają się porównać do określonych kształtów
lub figur geometrycznych. Co najważniejsze, po wykryciu i
prawidłowym rozpoznaniu danej formacji - jeszcze w trakcie jaj trwania -
można z dość dużą dozą prawdopodobieństwa przewidzieć na najbliższy
okres kierunek ruchu zmiany ceny danego kursu. Oczywiście, po
prawidłowym rozpoznaniu danej formacji, można wykorzystaną tą wiedzę
do otwarcia zyskownej pozycji, zgodnie z kierunkiem prognozowanego
trendu.

Formacje techniczne mają teoretyczne uzasadnienie w cykliczności

zarówno zjawisk ekonomicznych, jak i zachowań ludzkich. Najważniejsze
są zresztą zachowania ludzkie całej rzeszy inwestorów, którzy
obserwując i reagując na poszczególne formacje (przecież prawie
wszyscy obserwują te same wykresy w tym samym czasie) wywołują tym
samym odpowiednią, powtarzalną reakcję rynku.

Analiza techniczna w przypadku analizy formacji polega głównie na

identyfikacji typowych formacji, które określone są trzema parametrami:

•

czasem,

•

przebiegiem kursu,

•

wielkością obrotu.

Wszystkie te parametry są zawarte w wykresach dostępnych z

poziomu platformy transakcyjnej w której mamy otwarte nasze konto (czy
to konto demo, czy też prawdziwe, realne konto handlowe), tak, że
obserwacja danego wykresy kursu wybranej pary walut i identyfikacja
formacji przebiega już dość łatwo.

W analizie technicznej można wyróżnić kilkanaście podstawowych

formacji, które można podzielić na dwie podstawowe grupy:

•

formacje wskazujące na odwrócenie trendu,

•

formacje wskazujące na potwierdzenie trendu (konsolidacji i
kontynuacji trendu).

Z dużą dozą skuteczności używana jest także przez najlepszych

traderów analiza formacji wykresów świecowych, w których jeszcze
dokładniej odzwierciedlane są oddziaływania psychiczne graczy oraz
towarzyszące im emocje, jak strach, nadzieja czy chciwość. Formacje
świecowe składają się z jednej lub kilku świec, lecz rzadko więcej niż
sześciu. Również formacje świecowe posiadają swoje odpowiedniki -
formacje zapowiadające wzrost maja swój odpowiednik w postaci
formacji zapowiadających spadek i odwrotnie.

Dokonując analizy technicznej, mającej za zadanie wychwycenia

tworzenia się formacji technicznych, warto cały czas pamiętać, że na
giełdzie wszystko jest zdeterminowane m.in. zasadami rachunku
prawdopodobieństwa oraz statystyką częstości występowania
określonych zjawisk i ich następstw, co oznacza, że nie wszystkie
zdekodowane np. formacje odwrócenia trendu kończą się rzeczywistą
jego zmianą. Nie wszystkie - ale większość, a to już wystarcza do
osiągania zysków na rynku Forex :-).

Formacje odwrócenia trendu

Formacje zapowiadające zmianę panującego trendu służą traderom na

rynku Forex do zmiany dotychczasowej pozycji na rynku na przeciwną -
zgodną z kierunkiem nowopowstałego trendu. Najpopularniejszymi i
najbardziej jednoznacznymi formacjami zapowiadającymi odwrócenie
trendu to:

•

formacja głowy i ramion / odwróconej głowy i ramion,

•

formacja podwójnego szczytu (podwójnego wierzchołka) /
podwójnego dna,

•

formacja potrójnego szczytu / potrójnego dna,

•

formacja zaokrąglonego szczytu / zaokrąglonego dna,

•

formacja wachlarza / odwróconego wachlarza,

•

formacja klina zwyżkującego - przy kursie rosnącym / klina
zniżkującego - przy trendzie malejącym,

•

formacja V / odwrócone V.

Formacja głowy i ramion

Formacja głowy i ramion oraz formacja odwróconej głowy i ramion jest

jedną z najbardziej wyraźnych formacji zapowiadających odwrócenia
dotychczasowego trendu. Określenie to pochodzi od kojarzącego się
konturu głowy i ramion (head and shoulder), jaki na wykresie kształtuje
linia kursu. Formacja głowy i ramion pojawia się z reguły na zakończenie
długotrwałych trendów, zaś odwrócona formacja głowy i ramion
występuje na koniec trendu spadkowego.

Formacja głowy i ramion składa się z trzech kolejnych zwyżek

poprzedzielanych dwoma korekcyjnymi zniżkami sięgającymi do tego
samego poziomu w dół - czyli do tzw. linii szyi. Zwyżki te są jednak od
swojej podstawy kolejno coraz słabsze, z tym że szczyt drugiej zwyżki
(tzw. głowa) stanowi maksimum formacji, a maksima lokalne dwóch
sąsiednich zwyżek (ramion) znajdują się na zbliżonym poziomie
notowań.

Niższy poziom kursu trzeciej zwyżki w porównaniu z drugą zwyżką

(głową) stanowi więc wyraźne ostrzeżenie przed możliwością zmiany
trendu. Linia szyi staje się krótkookresową linią oporu, lecz po trzeciej
zwyżce korekta zniżkowa sprawia, że kurs przebija linię szyi już od góry
w dół - po czym następuje pewien ruch powrotny kursu w górę, lecz
najczęściej zwyżka ta opiera się na linii szyi, która w tym czasie z linii
wsparcia przeobraża się w tymczasową linię oporu.

Po nieudanej próbie przebicia przez kurs linii szyi mamy do czynienia z

najgłębszą z dotychczasowych zniżek, która jest już wyrazem
odwrócenia dotychczasowego trendu zwyżkowego na zniżkowy.
Załamanie trendu jest potwierdzone, jeśli spadek po przebiciu linii szyi
wynosi co najmniej wysokość pomiędzy linią szyi a szczytem głowy.
Przyjmuje się zarazem, że jest to minimalny zasięg spadku, jaki
występuje po wypełnieniu tej formacji.

Przykład występowania formacji głowy i ramion:

Bliźniaczą formacją jest formacja odwrotna - występująca na

zakończenie trendu zniżkowego - określana mianem odwróconej głowy i
ramion.

Przykład występowania formacji odwróconej głowy i ramion (na wykresie
zaznaczono przykładowy punkt otwarcia i zamknięcia pozycji, w celu
wykorzystania tej formacji do osiągnięcia zysku):

Formacja podwójnego szczytu / podwójnego dna

Do bardzo popularnych formacji zapowiadających zmianę trendu, ale

niestety dość ciężkich do szybkiego rozszyfrowania, należą formacje
podwójnego szczytu lub formacje podwójnego dna, niekiedy nazywane
ze względu na kształt - formacjami M lub formacjami W.

W przypadku formacji podwójnego szczytu notowania początkowo

silnie zwyżkują, ale w pewnym momencie dochodzi jednak do
gwałtownej zmiany kierunku ruchu kursu. Zniżkowa korekta zabiera
około 50% ostatniego impulsu wzrostowego, po czym dochodzi do

ponownych wzrostów, które doprowadzają kurs w okolice poprzedniego
maksimum lokalnego (niekiedy zatrzymuje się na nieco niższym
poziomie).

Po tym wzroście znowu jednak dochodzi do nagłego załamania się

trendu zwyżkowego w wyniku którego kurs gwałtownie spada, ale nie
kończy się na poziomie poprzedniej zniżki, a kontynuuje spadek,
dochodząc do poziomu z początkowego okresu kształtowania się
formacji podwójnego szczytu. Po zrealizowaniu się tej formacji do tego
punktu, można uznać, że nastąpiła zmiana trendu wzrostowego na
spadkowy.

Przykład występowania formacji podwójnego szczytu:

Oczywiście formacja podwójnego dna (W) jest lustrzanym odbiciem

formacji podwójnego szczytu i zapowiada zmianę trendu zniżkującego na
zwyżkujący.

Powyższe formacje występują również w wariancie z horyzontalną

"platformą", która tworzy się mniej więcej w połowie formowania się
prawego ramienia w ostatnim stadium ruchu kursu. W większości jednak
oznacza to tylko chwilowy postój notowań, po czym trend wyższego
rzędu bywa zwykle kontynuowany.

Formacja potrójnego szczytu / potrójnego dna

Formacja potrójnego szczytu i potrójnego dna są swoją budową bardzo

podobne do omówionych powyżej formacji podwójnego szczytu /
podwójnego dna, z tym że wykres składa się dodatkowo z jeszcze
jednego nawrotu, co najlepiej widać na poniższym wykresie.

Przykład występowania formacji potrójnego szczytu:

Formacja zaokrąglonego szczytu / zaokrąglonego dna

Formacja zaokrąglonego dna, zwana jest także czasami również

formacją "spodka" lub "miseczki". Gdy rozpoznamy taką formację na
wykresie, można założyć z pewnym prawdopodobieństwem zakończenie
trendu spadkowego i jego zmianę na trend wzrostowy. Warto wiedzieć,
że część analityków rozgranicza jednak formację "spodka" od formacji
"miseczki", zauważając pewien inny stopień "zaokrąglenia" przebiegu
kursu na schemacie, jednak różnice te są jednak na tyle nieistotne, że
można je pominąć.

Formacja zaokrąglonego dna rozpoczyna się od zniżki kursu, który ma

tendencję do umiarkowanego zmniejszania swojej dynamiki, po czym
rozpoczyna się krótkotrwała faza trendu horyzontalnego. Etap ten

kończy się przejściem kursu w fazę łagodnie przyśpieszającej zwyżki.
Czasami po drodze tego wzrostu zdarza się "postój" kursu - czyli tworzy
się horyzontalna "platforma" opisana wyżej przy formacji podwójnego
szczytu / dna.

Oczywiście formacja "spodka" występuje także w postaci odwróconej,

określanej mianem formacji zaokrąglonego szczytu (wierzchołka).
Oczywiście taka formacja zapowiada zmianę trendu zwyżkowego na
zniżkowy.

Przykład występowania formacji zaokrąglonego dna na wykresie typu

kółko i krzyżyk

:

Formację zaokrąglonego szczytu / dna trudno wykorzystać do

wyznaczania precyzyjnych punktów otwierania i zamykania pozycji, ale
jednak gdy się już ta formacja uformuje do końca, można uznać, że
dotychczasowy trend został zakończony.

Formacja wachlarza / odwróconego wachlarza

Formacja wachlarza nie jest raczej formacją sensu stricto, ale raczej

wzorem występowania kolejnych linii trendów. Ponieważ jednak
występowanie tych wzorów na wykresach zapowiada odwrócenie
dotychczasowego trendu - można potraktować taki wzór jako rodzaj
formacji zapowiadającej właśnie odwrócenie trendu.

W formacji wachlarza kurs początkowo umiarkowanie rośnie

kształtując pierwszą linię trendu w postaci linii x, która jednocześnie
stanowi pierwszą linię wsparcia. Dochodzi do jej przebicia przez
zniżkujący kurs. Spadek notowań zatrzymuje się na poziomie linii y,

która jest nową tymczasową linią wsparcia, po czym dochodzi do odbicia
kursu aż do linii x, która w międzyczasie przeobraża się w linię oporu.

Kurs dochodzi do niej, lecz brakuje mu sił do wyraźnego przebicia tej

linii. Dochodzi więc do ponownego spadku kursu, przy czym tym razem
poziom linii y zostaje przebity i kurs opada głęboko poniżej. Zatrzymuje
się dopiero na poziomie linii z, która stanowi ostatnią okresową linię
wsparcia tej formacji. Po dotknięciu linii wsparcia następuje odbicie
kursu, aż do poziomu linii y, która przyjmuje teraz charakter linii oporu.

Później dochodzi do etapu najsilniejszego spadku kursu.

Dotychczasowy trend wzrostowy już bez żadnych "zawahań" przeobraża
się w trend zniżkowy. Kurs przebija linię z i kontynuuje swój głęboki
spadek. Każdorazowe przebijanie od góry do dołu poszczególnych linii:
x, y, z, stanowi kolejno coraz silniejsze sygnały odwracania się trendu.
Przebicie linii z jest już ostatnim momentem do zamknięcia posiadanej
długiej pozycji. Bardziej doświadczeni traderzy powinni umieć
zidentyfikować formowanie się wzoru wachlarza odpowiednio wcześniej i
zamknąć ewentualnie otwartą wcześniej długą pozycję na jeszcze w
miarę korzystniejszych poziomach.

Formacja odwróconego wachlarza jest zwierciadlanym odbiciem wzoru

wachlarza i ostrzega przed zmianą trendu zniżkującego na trend
zwyżkujący. W trakcie jej kształtowania się generowane są kolejne,
coraz silniejsze, sygnały do zamknięcia posiadanej krótkiej pozycji. Linie
x, y oraz z we wzorze odwróconego wachlarza są początkowo liniami
oporu, by po przebiciu się przez nie kursu i jego powrotnym zniżkującym
ruchu do ich poziomu - zmienić swój charakter na linie wsparcia.

Faza najpoważniejszego wzrostu następuje po odbiciu się kursu od

drugiego poziomu wsparcia w postaci linii y i trwa jeszcze dosyć długo
po przebiciu się kursu od dołu do góry ponad linią z.

Formacja klina zwyżkującego / klina zniżkującego

Formacja klina zwyżkującego formuje się najczęściej pod koniec

trwającego od jakiegoś czasu trendu wzrostowego i polega na takim
wahaniu się ceny, że porusza się ona pomiędzy wzajemnie skośnymi
liniami ramion, przy czym zarówno jedno i drugie ramie klina posiada
charakter zwyżkujący. Górne ramie klina to linia oporu, dolne ramie klina
to z kolei linia wsparcia.

Warto pamiętać, że kurs wybija się z formacji klina jeszcze przed

osiągnięciem wierzchołka formacji, co jest zdecydowanym sygnałem do
zamknięcia posiadanej wcześniej długiej pozycji.

Przykład występowania formacji klina zwyżkującego w ternedzie
wzrostowym:

Przy trendzie zniżkowym sygnałem końca trendu jest uformowanie się

formacji klina zniżkującego. Analizy jego dokonuje się jak klina
zwyżkującego, ale oczywiście "w zwierciadlanym odbiciu". Wybicie kursu
w górę z takiej formacji jest ostatnim sygnałem do zamknięcia
ewentualnie posiadanej krótkiej pozycji i nie dopuszczenia w takim
wypadku do powstania strat.

Formacja V / odwrócone V

Do formacji wskazujących na odwrócenie trendu zaliczyć także można

tzw. formację V i odwróconego V (określane czasem mianem "ostrza"),
należą one jednak do formacji, które najtrudniej zidentyfikować na
wykresach w trakcie ich formowania się. Oczywiście później można je
rozpoznać bez trudu, ale z reguły jest już wtedy trochę za późno na
zyskowne otwieranie krótkoterminowych pozycji wykorzystujących
wprost tę formację:

Formacja pojedynczego dna (V) zaczyna się od nagłej i silnej zniżki do

punktu, gdzie dochodzi do równie gwałtownej zmiany trendu zniżkowego
na zwyżkowy. Formacja staje się kompletna, gdy kurs powróci do
poziomu, od którego zaczął silnie spadać. Z reguły spadek jak i
następujący zaraz po nim wzrost trwają w przybliżeniu podobny odcinek
czasu. Formacje V często występują z tzw. platformą, mającą miejsce w
połowie ruchu wzrostowego.

Formacja odwróconego V (pojedynczego szczytu) jest lustrzanym

odbiciem poprzedniej formacji.

Formacje kontynuacji trendu

Formacje kontynuacji trendu, to wzory reprezentujące okresową

"pauzę" - chwilowe załamanie - w kształtowaniu się dotychczasowych
tendencji, po której następuje kontynuacja tego samego trendu.
Najpopularniejszymi formacjami kontynuacji trendu są:

•

formacja kwadratu i prostokąta,

•

flagi,

•

chorągiewki (proporce),

•

kliny,

•

romby i diamenty,

•

trójkąty.

Formacje kontynuowania trendu

Formacje kontynuacji trendu, to wzory reprezentujące okresową

"pauzę" - chwilowe załamanie - w kształtowaniu się dotychczasowych
tendencji, po której następuje kontynuacja tego samego trendu.
Najpopularniejszymi formacjami kontynuacji trendu są:

•

formacja kwadratu i prostokąta,

•

flagi,

•

chorągiewki (proporce),

•

kliny,

•

romby i diamenty,

•

trójkąty.

Formacja kwadratu i prostokąta

W formacjach kwadratów i prostokątów wykres kursu oscyluje

pomiędzy dwiema poziomymi liniami - wsparcia, czyli dolnym ramieniem
formacji i oporu, czyli górnym ramieniem formacji. Jeśli po okresie
zdecydowanego trendu wzrostowego nastąpi okres trendu
horyzontalnego, po czym kolejne maksimum notowań przekroczy
wyraźnie górne ramię kwadratu / prostokąta, to stanowi to zapowiedź
kontynuacji trendu wzrostowego.

Przykład występowania formacji prostokąta:

Formacja kwadratu / prostokąta zniżki występuje w sytuacji odwrotnej.

Po okresie silnej zniżki notowań dochodzi do oscylacji kursu w trendzie
horyzontalnym, po czym kończą się one przebiciem przez kurs linii
wsparcia - dolnego ramienia kwadratu lub prostokąta. Jest to wyraźny

sygnał, że dotychczasowy trend spadkowy kursu będzie
najprawdopodobniej jeszcze długo kontynuowany.

Czym się różni formacja kwadratu od formacji prostokąta? Jak sam

kształt wskazuje - po prostu długością horyzontalnych oscylacji kursu
zanim po wybiciu się zacznie on kontynuować swój dotychczasowy
trend. Im prostokąt dłuższy, tym większe szanse, iż wybicie z niego
będzie znaczniejsze.

Warto także wspomnieć, że jeśli w trakcie tworzenia się formacji

prostokąta, wybicie z niego nastąpi w przeciwnym kierunku niż
dotychczasowy trend, to świadczy to o załamaniu się tej formacji.

Formacja flagi i chorągiewki

Formacje flagi i chorągiewki (proporca) należą do formacji dość

pewnych, trwają krótkotrwale i rzadko zdarzają się odstępstwa od ich
schematów. Niestety są one dość trudne do rozpoznania i stosunkowo
rzadkie. Pojawiają się one podczas gwałtownych ruchów cen.

Można wyróżnić formacje flagi i chorągiewki zwyżkującej -

zapowiadającej kontynuację trendu wzrostowego, oraz odwróconej flagi i
chorągiewki zniżkującej - które zapowiadają kontynuację trendu
zniżkowego:

Przykład występowania formacji flagi:

Formacja klina

Formacje klinów są podobne do formacji chorągiewek, z tym, że

cechą, która pozwala je odróżnić jako osobną grupę formacji jest
wzajemna skośność ich linii ramion. Górne ramiona klinów to linie oporu,
dolne ramion, to linie wsparcia. W klinie spadającym zarówno dolne, jak i
górne ramię klina posiada zniżkujący charakter, a taki klin zapowiada
kontynuację trendu wzrostowego. W przypadku klina rosnącego jedno i
drugie ramię klina posiada charakter zwyżkujący, a taki klin zapowiada
kontynuację trendu zniżkowego.

Formacja rombu i diamentu

Formacje rombu i diamentu są bardzo często traktowane jako

identyczne z powodu swego podobieństwa do siebie, choć warto
wiedzieć, że niektórzy uznają je za odmienne formacje z powodu różnić
ilości wahań kursu w obrębie swojego wzoru:

Formacje rombu lub diamentu występują rzadko i są charakterystyczne

dla okresu dużych wahań kursu i wiążącego się z tym znacznego
niezdecydowania traderów.

Formacje trójkątów

Formacje trójkątów nie są formacjami w pełni jednoznacznymi.

Przyjmuje się, że formacje trójkątów w 60% zapowiadają kontynuowanie
dotychczasowego trendu, a w 40% przypadków w trakcie tworzenia tej
formacji trend ulega odwróceniu na przeciwstawny. Z uwagi na te
proporcje najczęściej trójkąty zaliczane są do formacji zapowiadających
kontynuowanie trendu.

Biorąc pod uwagę możliwe kształty tych formacji można wyróżnić

cztery rodzaje trójkątów:

•

trójkąt symetryczny,

•

trójkąt zwyżkujący,

•

trójkąt zniżkujący,

•

trójkąt odwrócony.

Przy trójkącie symetrycznym, linia górnego ramienia trójkąta jest

zniżkująca, natomiast linia dolnego ramienia trójkąta - zniżkująca. Punkt
spotkania się tych linii sygnalizuje moment, w którym kurs wybija się z
utworzonego trójkąta i pełne ukształtowanie się formacji trójkąta
symetrycznego.

Przykład występowania formacji trójkąta symetrycznego:

Przy wykorzystaniu formacji trójkąta można starać się otwierać pozycje

(oczywiście zgodnie z trendem), wyznaczając punkt otwarcia zaraz po

wybiciu się z trójkąta, a punkt zamknięcia wyznaczając w odległości
oddalonym o odległość wysokości formacji:

Trójkąt zwyżkujący posiada górne ramie w postaci linii horyzontalnej

(linia oporu), natomiast dolne ramie trójkąta jest linią zwyżkującą (linia
wsparcia). Wybicie się kursu ponad linię oporu krótko przed punktem
spotykania się tych linii jest częściej spotykanym finałem kształtowania
się tej formacji. Oznacza to kontynuację trendu zwyżkującego.

Przykład występowania formacji trójkąta zwyżkującego:

Trójkąt zniżkujący stanowi odwrotność formacji trójkąta

zwyżkującego. Dole ramię trójkąta zniżkującego jest linią poziomą (linia
wsparcia), górne ramie zaś linią zniżkującą (linia oporu). Wybicie kursu
poniżej dolnego ramienia oznacza ukształtowanie się pełnego wzoru
formacji trójkąta zniżkującego i kontynuację trendu spadkowego kursu.

Przykład występowania formacji trójkąta zniżkującego:

Odwrócony trójkąt występuje bardzo rzadko. Składa się najczęściej

jedynie z trzech szczytów i dwóch dołków. Górne ramie (linia oporu)
stanowi linię zwyżkującą, dola ramie (linia wsparcia) ma charakter linii
zniżkującej. W momencie trzeciego etapu wzrostów (wewnątrz trójkąta) ,
gdy kolejne maksimum ceny znajduje się poniżej poprzedniego
wierzchołka albo nie dochodzi do zbliżenia się kursu do górnego
ramienia trójkąta, to jest to zapowiedź ostatniej fazy wzoru - silnej zniżki
kursu, w wyniku którego przebija on od góry do dołu dolne ramię trójkąta
i kontynuuje spadek:

Dodatkowe elementy pomocne w analizie technicznej

Przy analizie technicznej wykresów cenowych stosuje się jeszcze

pewne określenia odzwierciedlające, występujące czasem pewne
charakterystyczne zachowania kursu, jak np.:

•

luka zwyżki i luka zniżki,

•

pułapka hossy i pułapka bessy,

•

wyspa,

•

dzień odwrotu.

Luka zwyżki czy zniżki to tzw. luki cenowe występujące, jeśli cena

otwarcia jest znacząco wyższa niż jego najwyższa cena z poprzedniego
okresu handlu i w dalszym ciągu mamy do czynienia z wyraźnym
trendem zwyżkowym. Luka zniżki występuje w przypadku sytuacji
odwrotnej, tj.. cena otwarcia jest wyraźnie niższa niż najniższy kurs z
poprzedniego okresu transakcyjnego i w dalszym ciągu posiada
tendencję do kontynuacji zniżki:

Luki zwyżki lub zniżki na rynku Forex nie mają większego znaczenia,

ponieważ z uwagi na ciągły charakter występujących tu transakcji oraz
wyjątkowo dużą płynność luki występują niezmiernie rzadko.

Pułapki hossy lub pułapki bessy powiązane są najczęściej z

poziomami oporu lub wsparcia. W czasie występowania pułapki hossy,
kurs przebija nagle od dołu poziom oporu, by niestety równie szybko
silnie zniżkować przez całą szerokość kanału i dalej kontynuuje spadek:

Jak sama nazwa wskazuje jest to sytuacja, która potrafi zaskoczyć

nawet najbardziej doświadczonych spekulantów, którzy dokonują
masowo otwierania długich pozycji, gdy tylko kurs przebija się ponad
linię oporu - i w rezultacie ponoszą często kolosalne straty. Jak się
zabezpieczyć przed taką sytuacją? Po prostu wystarczy w czasie
otwierania długiej pozycji zabezpieczyć ją ustawiając poziom "stop loss"
trochę poniżej poziomu linii wsparcia:

Jak widać na powyższym rysunku, błędnie otworzona pozycja zostaje

automatycznie zamknięta w chwilę po przebiciu dotychczasowej linii
oporu co znacznie ogranicza wielkość straty przy wystąpieniu pułapki
hossy.

Pułapka bessy przedstawia dokładnie odwrotną sytuację - występującą

, gdy zbyt wielu inwestorów błędnie otwiera krótkie pozycje, podczas,
gdy nieoczekiwanie kurs "wpada" w silny trend wzrostowy.

Wyspa, to odcinek przebiegu kursu o charakterze lokalnego

wierzchołka - ograniczony oddolnie z lewej strony: luką zwyżki, a z
prawej strony: luką zniżki:

Na Forexie wzór wyspy ze względu na bardzo dużą płynność tego

rynku występuje niezmiernie rzadko.

Możemy spotkać tzw. dzień odwrotu od trendu zwyżkowego (top

reversal day) i tzw. dzień odwrotu od trendu zniżkowego (bottom reversal
day). W przypadku występowania tzw. dnia odwrotu od trendu
spadkowego to taki moment, w którym kurs osiągnął swoje minimum z
wielu dni, lecz już w tym samym dniu znacznie wzrasta - wybijając się z
dotychczasowego trendu w górę. Warto zwrócić uwagę, że w punkcie
minimum znacznie wzrastają obroty, po czym zaraz w chwilę potem
wracają do normy:

Dzień odwrotu trendu spadkowego zapoczątkowuje często dłużej

trwający trend zwyżkowy.

Capital Market Services (CMS) - opis platformy

Pierwszą firmą, którą chciałbym przedstawić, zajmującą się

inwestycjami na rynku FOREX jest Capital Market Services (

www.cms-

forex.com

).

CMS istnieje od 1999 roku. Swoją siedzibę ulokowali na 64 piętrze

Empire State Building w New York. W dbałości o klienta oferuje ona
swoje usługi nie tylko w języku angielskim, ale także w wielu innych
językach w tym także w języku polskim. Na stronie CMS znajdziemy
także LiveChata gdzie (na razie tylko po angielsku) możemy zadać
pytanie i konsultant wyjaśni wszystkie nasze wątpliwości.

Dla osób chcących przetestować możliwości oferowanej platformy

Visual Trading, dodajmy że jest to jedno z najnowocześniejszych
narzędzi do zawierania umów, CMS przewidział możliwość otwierania
kont demo. Można wtedy, nie ryzykując żadnymi pieniędzmi, dokonywać
transakcji w celu zdobycia doświadczenia i biegłości w posługiwaniu się
aplikacją.

Capital Market Services jest jedną z najbezpieczniejszych firm

brokerskich dostępnych na rynku. Jej działalność jest kontrolowana
przez rządową agencję do spraw obrotu na giełdach towarowych oraz
transakcji terminowych Commodity Futures Trading Commission
(

CFTC

). Jest również zarejestrowanym członkiem National Futures

Association (

NFA

), organizacji gwarantującej bezpieczeństwo

uczestnikom rynku.

Przy zakładaniu konta LIVE nie wnosimy żadnych opłat ani prowizji.

Jedyne koszty to tzw. spread który zależnie od danej pary walutowej
wynosi od 3 do 14 punktów (pipsy). Szczegóły w tabeli poniżej.

Para walutowa Spread

EUR/USD

3

USD/JPY

3

GBP/USD

4

EUR/JPY

4

USD/CHF

5

EUR/CHF

5

AUD/USD

5

USD/CAD

5

EUR/GBP

5

NZD/USD

5

CAD/JPY

6

GBP/JPY

8

AUD/JPY

8

EUR/CAD

10

GBP/CHF

10

CHF/JPY

10

AUC/CAD

10

EUR/AUD

14

Rachunek w CMS można otworzyć w jednej z ośmiu dostępnej walut.

Zależnie od waluty minimum pierwszej wpłaty wynosi:

•

200 USD,

•

200 EURO,

•

300 AUD,

•

300 NZD,

•

300 CAD,

•

300 CHF,

•

150 GBP,

•

1,500 NOK,

•

1,500 SEK,

•

25,000 JPY.

To są minima, każda następna wplata może wynosić tyle, ile sobie
życzymy.

Aby natomiast pobrać zarobione przez nas pieniądze należy tylko

wypełnić wniosek znajdujący się na stronie CMS i w ciągu 3-4 dni
pieniądze powinny być na naszym koncie.

W nowej wersji platformy VT dodano ciekawą funkcję, otwierania

pozycji automatycznie, na podstawie jednego z wielu dostępnych w VT
wskaźników lub też na podstawie własnoręcznie opracowanych
wskaźników.

Widok platformy VT (konto demo):

kliknij aby powiększyć

Od 1 maja 2003 rachunki na których zdeponowano kwotę od 10.000 $

do 200.000 $ mogą zostać, na życzenie właściciela, oprocentowane w
skali 2% rocznie.

Obecny poziom aktywów CMS sięga 11.500.000 $. Przekroczono już

także liczbę 6.000 klientów, a miesięczny obrót przekracza 20 miliardów
$.

Rodzaje zleceń oferowane przez CMS:

•

Zlecenia typu MARKET: jest to zlecenie realizowane na
podstawie aktualnej ceny. Zlecenie jest realizowane w pełni
automatycznie. W przypadku szybkiej zmiany ceny, klient
natychmiast pytany jest o akceptacje zamknięcia zlecenia po nowej
cenie.

•

Zlecenia typu ENTRY: jest to zlecenie którego realizacja
następuje dopiero w momencie osiągnięcia określonego przez nas
poziomu.

•

Zlecenia typu HEDGE: jest to zlecenie umożliwiające otwarcie
dwóch przeciwstawnych pozycji na tej samej parze walutowej. Np.:
gdy posiadamy już otwartą długą pozycje na parze EUR/USD i
chcielibyśmy otworzyć krótką, normalnie nastąpiłoby wyzerowanie
pozycji długiej, a następnie otwarcie pozycji krótkiej. Używając
zlecenia typu HEDGE nasza pierwsza pozycja nie zostanie
zamknięta, a nowa pozycja wykorzysta ten sam depozyt co
pierwsza. Zlecenia typu HEDGE jako pierwszy wprowadził CMS i
jest to bardzo interesujące rozwiązanie w momentach gdy
jesteśmy niepewni co do otwartej pozycji.

Masz jeszcze jakieś pytania? Zadaj je w dziale

dyskusje

.

Paweł Caputa

P.S.

Chciałbyś zainwestować pieniądze na rynku FOREX, a nie masz czasu

oraz wystarczającej wiedzy i doświadczenia? Teraz masz taką
możliwość.

Wystarczy 250$, aby w ciągu 1 miesiąca zarobić około 40%. Jeżeli

jesteś zainteresowany albo masz jakieś pytanie wyślij e-maila na adres:

[e-mail]

.

Oanda - opis platformy

Oanda (

www.oanda.com

) została powołana do istnienia w 1995r. przez

dwóch ekonomistów: Richarda Olsena oraz Michaela Stumma. Oanda
została utworzona jako internetowy oddział Olsen & Associates (O&A)
mającej siedzibę w Zurychu w Szwajcarii. Produkty oraz dane Oandy
mają światową sławę i są wykorzystywane w 70 głównych instytucjach
finansowych świata.

Oanda jest jednym z liderów rynku Forex. Obsługuje ponad 13000

klientów na całym świecie. Oferuje zaawansowany i wszechstronny
mechanizm handlu walutami, wymiany i związane z tymi usługi dla
inwestorów i traderów.

Aby założyć konto wystarczy kilka minut i już można przelać pieniądze

na ich konto. Dużym plusem dla indywidualnych klientów jest brak
inwestycji minimalnej. Oanda nie pobiera żadnych dodatkowych opłat
poza spreadem. Dla pary EUR/USD oraz EUR/GBP wynosi tylko 1,8
pipsa i jest to najniższy wynik spotykany na rynku. Do dyspozycji
klientów oddane zostało 25 par walutowych. Dokładniejsze informacje
jakie to są pary i jaki jest dla nich spread w tabeli poniżej:

Para walutowa Spread

EUR/USD

1,8

EUR/GBP

1,8

AUD/USD

2

EUR/CHF

2

EUR/DKK

2

CHF/JPY

3

EUR/JPY

3

USD/CHF

3

USD/JPY

3

AUD/JPY

4

GBP/USD

4

NZD/USD

4

USD/CAD

4

USD/HKD

5

GBP/CHF

6,5

GBP/JPY

7

AUD/NZD

10

EUR/AUD

10

USD/DKK

15

EUR/PLN

35

EUR/SEK

35

USD/NOK

35

EUR/HUF

50

EUR/NOK

50

USD/MXN

250

EUR/CZK

350

Dla początkujących inwestorów Oanda utworzyła Fxgame czyli konto

demo zarządzane na tych samych warunkach co konto Fxtrade, ale bez
ponoszenia odpowiedzialności za powstałe straty (oraz zyski).
Konto demo można założyć na stronie

fxtrade.oanda.com

.

Oanda oddaje do dyspozycji swoim użytkownikom, w przeciwieństwie

do

CMS

który transakcji dokonuje w osobnie uruchamiającej się aplikacji

VT, aplikacje Java. Jest ona przygotowana tylko w języku angielskim i

może na początku zająć trochę czasu, zanim się w niej dobrze
poczujemy:

kliknij aby powiększyć

Na dzień dzisiejszy rzeczywiste konto można otworzyć w jednej z

siedmiu walut:

•

Kanadyjski Dolar (CAD),

•

Szwajcarski Frank (CHF),

•

Brytyjski Funt (GBP),

•

Japoński Jen (JPY),

•

Euro (EUR),

•

Amerykański Dolar (USD),

•

Australijski Dolar (AUD).

Jedna osoba może otworzyć kilka kont na jednym rachunku i konta te

mogą być obsługiwane w różnych walutach.

Cała procedura otwarcia konta jest opisana na

tej stronie

Zakładanie konta na Oandzie krok po kroku

Po wejściu na stronę

fxtrade.oanda.com/fxtrade/forms/electronic_business.html

, zakładanie

konta rozpoczynamy od zatwierdzenia przedstawionych warunków i
ostrzeżeń o ryzyku przyciskiem "I AGREE", a następnie, po ukazaniu się
formularza, należy wypełnić jego poszczególne rubryki:

Account Holder Information
Please fill-in the fields below for opening a currency trading
account.
Optional fields are marked by *.

First Name

(Imię)

Last Name

(Nazwisko)

Street Address

(Ulica)

Suite (Apartment No.)

(Nr)

City and State (or Province)

(Województwo)

Zip Code/Postal Code

(Kod pocztowy)

Country

(Państwo)

Telephone Number (Home)

(Tel. domowy)

Telephone Number (Office)

(Tel. do biura)

Fax Number*
Personal & Employment Information
Citizenship

(Obywatelstwo)

Date of Birth

(Data urodzenia)

19

Social Security (or Tax ID) Number

(Nr

paszportu lub dowodu osobistego)

International
Customers, please
include your
passport or
government issued
ID number.

Employment Status

(Status zatrudnienia)

Employer Name

(Nazwa pracodawcy)

Position

(Stanowisko)

Nature of Business

(Profil działalności)

Financial Profile
What is your total estimated annual income?

(Roczny dochód)

(in US dollars)

What is your total Networth?

(Wartość netto

Twojego majątku / Twój kapitał)

(Please use
numbers only.)

Principal bank reference

(Nazwa Twojego

banku)

Address

(Adres banku)

Telephone

(Telefon do banku)

Will any other person(s) guarantee, or have
financial interest in this account?

(Czy ktoś

udziela Ci gwarancji lub jest zainteresowany
finansowo Twoim kontem)

No Yes
If yes, please
provide Name:

Login Information
Username

(Twój login)

(Please do not use
spaces or
punctuation.
Usernames are case
sensitive.)

(Nie

używać spacji.
Wilkość znaków ma
znaczenie.)

Your username may be displayed publically
for contest purposes:

(Czy Twój login ma

być widoczny dla innych)

Display my
username in public
contests

(Tak)

Do Not display my
username in public
contests

(Nie)

Your Email: Please enter your valid email address. After
successfully registering, we will email you a temporary password
along with your username. This email also includes a
confirmation link that will enable you to activate your account.
Please follow the instructions for activating your account included
in the email, otherwise your account will be locked.
E-mail

(Twój e-mail)

Password Question: Please enter a short question that only you
know the answer to.

Question

(Kontrolne pytanie w razie

zgubienia hasła)

(example: what is my
mother's maiden
name?)

Answer

(Odpowiedź na pytanie)

Your Profile: This information must be filled out in full.

Your Experience

(Jakie jest Twoje doświadczenie w zakresie)

trading securities

(Bezpieczeństwa handlu)

Years.

trading equity options

(Handlu opcjami)

Years.

trading commodities

(Handlu towarami)

Years.

trading Futures

(Handlu na rynku Futures)

Years.

trading currencies

(Handlu walutami)

Years.

Internet Connection

(Połączenie z

Internetem)

Computer System

(System operacyjny

komputera)

Do you trade online?

(Czy handlujesz

online)

Are you or any person having interest in this account, a member of
any commodity exchange or affiliated with any other security,
forex, or commodity brokerage firm?

(Zaznaczyć No)

No Yes, please list:

Trading Objectives

(Twoje cele handlowe)

To hedge other
instruments

(W celu

zabezpieczenia
innych instrumentów)

Risk Management
To achieve
speculative gains

(W

celu osiągania
zysków)

Your Account
Primary Account Currency

(Podstawowa

waluta konta)

Primary Account Leverage

(Podstawowy poziom lewarowania)

You can select the leverage for your
account. The default is 20:1.
The undersigned hereby attest(s) and certifies to be a
sophisticated financial institution and/or sophisticated participant
and attest(s) the above information is complete and accurate. The
undersigned hereby authorize(s) OANDA to verify any or all of the
foregoing information.
Please note: OANDA will require a copy of 2 forms of
government issued identification (one of which should be a

photo ID) for your OANDA FXTrade account prior to approving the
account.

Po przesłaniu formularza za pomocą przycisku "I AGREE" należy

jeszcze zaktywować konto (instrukcja znajduje się w przesłanym e-mailu)
oraz przesłać np. na numer faksu 001 212 208 4356 wypełniony
dokument poświadczający tożsamość, który można pobrać

z tego

miejsca

.

Opis, jak wpłacić depozyt zabezpieczający na konto

znajduje się tutaj

.

Należy pamiętać, że PayPal nie obsługuje transferów z naszego kraju i
środki finansowe należy wysłać przelewem (Bank Wire Transfer). Środki
przelewamy, korzystając z przelewu SWIFT, tak, że po 2 - 3 dniach
przelane środki są już na Oandzie. Warunkiem jednak tak szybkiego
transferu jest poprawne wypełnienie formularza na stronie

http://fxtrade.oanda.com/fxtrade/funds/fund_deposit.shtml#

, w

przeciwnym wypadku przelew może trwać nawet do 3 tygodni. Koszt
przelewu to koszt polskiego banku oraz około 25$ po stronie banku
zagranicznego.

Najszybciej (nawet jeden, góra dwa dni) i najtaniej dokonać przelewu z

założonego konta walutowego w MultiBanku. MultiKonto ja w MultiBanku
można założyć na stronie

Polskie Banki Online > MultiKonto ja

. Przy

wypełnieniu formularza (to ten pierwszy od góry link z prawej strony
"OTWÓRZ KONTO" na czerwonym tle) warto od razu zaznaczać opcję
"Rachunek walutowy".

Polecenia wypłaty realizowane są po wypełnieniu wniosku dostępnego

na stronie Oandy w przeciągu 3 dni roboczych od momentu otrzymania
wniosku przez brokera. Opłaty pobierane przy wypłacie środków z konta:

Waluta Pierwsza wypłata

Kolejna wypłata

EURO

40€

55€

USD

Na terenie USA 25$

Poza USA 40$

Na terenie USA 40$

Poza USA 55$

CAD

55$ (CAD)

75$ (CAD)

CHF

Równowartość 50$ Równowartość 75$

GBP

25£

35£

JPY

5 000¥

7 000¥

AUD

50$

70$

Nasze zyski będą odsyłane z powrotem na ten sam numer konta, z

którego został dokonany przelew do Oandy.

Masz jeszcze jakieś pytania? Zadaj je w dziale

dyskusje

.

Paweł Caputa

P.S.

Chciałbyś zainwestować pieniądze na rynku FOREX, a nie masz czasu

oraz wystarczającej wiedzy i doświadczenia? Teraz masz taką
możliwość.

Wystarczy 250$, aby w ciągu 1 miesiąca zarobić około 40%. Jeżeli

jesteś zainteresowany albo masz jakieś pytanie wyślij e-maila na adres:

[e-mail]

.

Alipes Investment Inc.

Pierwszą firmą zarządzającą kapitałem klientów dostępną na polskim

rynku, którą chciałbym przedstawić, jest Alipes Investment Inc. Jest to
amerykańskie przedsiębiorstwo oferujące klientom na całym świecie
konta zarządzane na rynku forex.

Główna siedziba firmy znajduje się w Burbank w Kalifornii, natomiast

przedstawicielstwa Alipes znajdują się w USA, RPA, Katarze, Brazylii,
Francji, Szwajcarii oraz od niedawna w Polsce (

www.alipes.pl

).

Obecnie firma zatrudnia 9 profesjonalnych maklerów, z których każdy

legitymuje się przynajmniej 10 letnim doświadczeniem, a polski oddział
oferuje obecnie swoim klientom 3 rodzaje produktów finansowych:

•

Pierwszy nazywa się Alipes Trading I i oparty jest na
krótkookresowych zmianach cenowych (Intraday breakout system).
Transakcje dokonywane są na jednej parze walutowej USD/CHF.

•

Drugi nazywa się Alipes Trading II i oparty jest na
krótkoterminowych wahaniach cen. W tym produkcie transakcje
dokonywane są na wszystkich parach głównych oraz większości
pobocznych.

•

Trzeci produkt nazywa się Alipes Trading III i bazuje na teorii fal
Eliotta. W tych transakcjach tak jak w produkcie II wykorzystywane
są wszystkie główne pary walutowe oraz większość pobocznych.

Na stronie Alipes zawsze znajdziemy wyniki dotychczas osiągane

przez firmę. Alipes pobiera opłatę w wysokości 25% wypracowanego
zysku lub jednego pipa od każdej otwartej pozycji. Alipes pozostawia
klientowi wybór w tej kwestii.

Inwestycje przeprowadzane przez Alipes dokonywane są na ACM czyli

Advanced Currency Markets. Jest to szwajcarska firma brokerska
umożliwiająca handel na rynku wymiany walut - Forex.

Paweł Caputa