Kazus 15
Kazus 15
Stan faktyczny:
W dniu 19.7.2012 r. do Sądu Okręgowego w Warszawie wpłynął akt oskarżenia przeciwko
Krystianowi Topola, w którym zarzucono oskarżonemu zabójstwo jego byłej żony Mag-
daleny Topola tj. czyn z art. 148 ż 1 KK. Oskarżony zadał pokrzywdzonej osiem uderzeń
w twarz i głowę. Zdaniem obrońcy oskarżonego, Krystian Topola miał ogólny zamiar
pobicia żony, ale nie przewidywał i nie godził się z tym, że dojdzie do jej śmierci. Twier-
dził, że śmierć byłej żony oskarżonego to skutek nieumyślny wcześniejszego pobicia. Sąd
Okręgowy w Warszawie wyrokiem z 20.11.2012 r. w ramach zarzucanego oskarżonemu
czynu uznał go za winnego tego, że pobił Magdalenę Topola ośmiokrotnie uderzając ją
w twarz i głowę, czego następstwem była jej śmierć, czyn zakwalifikował z art. 158 ż 3 KK
i wymierzył oskarżonemu karę 4 lat pozbawienia wolności. Sąd Okręgowy oparł wyrok
na dowodzie z wyjaśnień oskarżonego, oględzin zwłok oraz opinii biegłego.
zadanie:
Będąc pełnomocnikiem oskarżyciela posiłkowego, syna zmarłej Magdaleny Topola, Wa-
leriana Topoli, przygotuj apelację ograniczając się do wskazania zakresu zaskarżenia wy-
roku, zarzutu bądz
zarzutów oraz wniosku apelacji albo w przypadku uznania, że brak
jest podstaw do jej sporządzenia, opinię prawną o braku podstaw do sporządzenia ape-
lacji.
Rozwiązanie:
Działając w imieniu oskarżyciela posiłkowego Waleriana Topoli, na podstawie pełnomoc-
nictwa znajdującego się w aktach sprawy na zasadzie art. 425 ż 1, 2 i 3 KPK oraz art.
444 KPK, zaskarżam na niekorzyść oskarżonego wyrok Sądu Okręgowego z 20.11.2012 r.
opatrzony sygnaturą IX K 570/11, otrzymany przez pełnomocnika oskarżyciela posiłko-
wego wraz z uzasadnieniem 18.12.2012 r. w części dotyczącej kwalifikacji prawnej czynu
przypisanego oskarżonemu.
Sądowi Okręgowemu na podstawie art. 427 ż 1 i 2 oraz art. 438 pkt 2 i 3 KPK zarzucam
obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 KPK, poprzez
dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym przede wszystkim
poprzez danie wiary wyjaśnieniom oskarżonego, co w konsekwencji doprowadziło do
błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, iż zamiarem oskarżonego
było pobicie oskarżonej, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego skutko-
wać powinna przyjęcie, iż oskarżony działał z zamiarem pozbawienia życia Magdaleny
Topoli.
W oparciu o powyższy zarzut, na zasadzie art. 427 ż 1 oraz art. 437 ż 1 i 2 KPK, wnoszę
o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Ponadto na podstawie art. 627 KPK wnoszę o zasądzenie od oskarżonego na rzecz oskar-
życiela posiłkowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego,
według norm przepisanych.
Wyjaśnienie:
W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż zamiar sprawcy należy do sfery ustaleń
stanu faktycznego. Jeżeli zatem nie zgadzamy się z ustaleniami sądu w tym zakresie, nie
35
Kazusy karne
Część I. Kazusy karne
zarzucamy obrazy przepisów prawa materialnego, lecz kwestionujemy poczynione przez
sąd ustalenia faktyczne. W takim przypadku niedopuszczalne jest zarzucenie sądowi naru-
szenia przepisu prawa materialnego, który sąd zastosował, podobnie jak przepisu prawa
materialnego, który nie został zastosowany. W konkretnie rozważanym stanie faktycznym
nieprawidłowe byłoby zatem postawienie Sądowi Okręgowemu zarzutu naruszenia art. 148
ż 1 KK przez zastosowanie, jak również art. 158 ż 3 KK przez niezastosowanie. Ze względu
na nieprawidłowe ustalenia faktyczne, które kwestionujemy, nie jest także możliwe stawia-
nie jednocześnie zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych i naruszenia prawa materialnego.
Drugi z zarzutów możemy postawić wyłącznie, gdy zgadzamy się z ustaleniami faktyczny-
mi poczynionymi przez sąd.
Jako podstawę prawną stawianych zarzutów wskazano zarówno art. 438 pkt 2, jak i 3
KPK, bowiem Sąd Okręgowy niewłaściwie oceniając dowody naruszył prawo procesowe,
czego konsekwencją były nieprawidłowe ustalenia faktyczne.
Zakres zaskarżenia wyroku przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego powinien
odnosić się wyłącznie do kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu. Nie kwe-
stionujemy bowiem winy oskarżonego, a jedynie wskazujemy, że jego zachowanie powinno
być zakwalifikowane z innego przepisu prawa karnego materialnego. Z tego powodu za-
kres zaskarżenia nie obejmuje całości wyroku. W przypadku objęcia zakresem zaskarżenia
wyłącznie kwalifikacji prawnej czynu, nie ma potrzeby obejmowanie tym zakresem także
wymierzonej kary i środka karnego, skoro sąd na podstawie nowej kwalifikacji prawnej
czynu zobligowany będzie do dokonania nowego wymiaru kary i środków karnych. Nie
może być jednak uznane za błędne skierowanie apelacji przeciwko całości wyroku. W takim
przypadku dochodzi jednak także do kwestionowania winy oskarżonego.
W zakresie wniosku apelacji żądamy uchylenia wyroku i przekazania sprawy sądowi
I instancji do ponownego rozpoznania. Nawet jeżeli zgromadzony w sprawie materiał do-
wodowy dawałby podstawę do rozstrzygnięcia, czy rzeczywiście zamiarem oskarżonego
było zabójstwo, nie moglibyśmy wnosić o zmianę wyroku poprzez zmianę kwalifikacji
prawnej czynu przypisanego oskarżonemu na art. 148 ż 1 KK oraz skazanie go na podsta-
wie tegoż przepisu. Wprawdzie zgodnie z art. 437 ż 2 KPK, jeżeli pozwalają na to zebrane
dowody, sąd odwoławczy zmienia zaskarżone orzeczenie, orzekając odmiennie co do istoty,
to jednak w rozważanym przypadku sąd odwoławczy nie będzie uprawniony do takiej
zmiany, bowiem stoi temu na przeszkodzie art. 455 KPK, zgodnie z którym, nie zmieniając
ustaleń faktycznych, sąd odwoławczy poprawia błędną kwalifikację prawną niezależnie od
granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów. W rozważanym jednak przypadku przyjęcie,
iż oskarżony dopuścił się przestępstwa zabójstwa wymagałoby uprzedniej zmiany ustaleń
faktycznych co do zamiaru oskarżonego.
Zgodnie z art. 627 KPK, od skazanego w sprawach z oskarżenia publicznego sąd zasą-
dza koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowe-
go. Stosownie do art. 616 ż 1 pkt 2 KPK, do kosztów procesu należą uzasadnione wydatki
stron, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie jednego obrońcy lub pełnomocnika.
36
Kazusy karne