Jogasutry Patandżalego

Rozdział pierwszy - O skupieniu (samadhi)

1.

Oto teraz inicjuje się nauczanie jogi .

2.

Joga jest powściągnięciem zjawisk świadomości (citta).

3.

Wtedy widz (przypis 1) utrzymuje się w swej właściwej naturze.

4.

Gdy widz identyfikuje się ze świadomością lub z postrzeganymi obiektami (przypis 2) ma naturę wspólną z
nimi i zapomina o swej świetlistości.

5.

Zjawiska świadomości są pięciorakie. Mogą być6.

one uciążliwe i nieuciążliwe.

7.

Zjawiska świadomości to: prawdziwe poznanie (pramana), błąd poznawczy (viparyaya), fantazjowanie
(vikalapa), sen (nidra) i przypomnienie (smrtayah).

8.

Są trzy rodzaje poznania prawdziwego: poznanie bezpośrednie (naoczne), poznanie pośrednie (rozumowe)
i przejęcie poznania prawdziwego od innej osoby lub ze świętych ksiąg.

9.

Błąd poznawczy jest to poznanie w sposób błędny nie oparte na naturze rzeczywistości.

10. Fantazjowanie jest pozbawione rzeczywistości i powstaje tylko w wyniku kombinacji pojęć11.

ogólnych

związanych ze słowami.

12. Sen głęboki jest wewnętrznym stanem świadomości w którym poczucie istnienia nie jest obecne.

13. Przypomnienie nie dopuszcza do zanikania doświadczonych uprzednio przedmiotów świadomości.

14. Zjawiska świadomościowe powściąga się za pomocą ć15. wiczenia jogicznego (abhyasa) i bezpragnieniowości

(vairagya).

16. Ćwiczenie jogiczne jest to wysiłek dla osiągnięcia stałego stanu tego powściągnięcia.

17. Ćwiczenie jogiczne przechodzi w stopień trwały, gdy jest uprawiane przez długi czas, bez przerw i ze skupioną

uwagą.

18. Bezpragnieniowość19.

jest świadomością przewagi nielgnięcia do przedmiotu świadomościowego ze

świata widzialnego i świata objawionego.

20. Wyższą forma bezpragnieniowości jest niepragnienie jakości natury - gun (przypis 3) ze strony świadomości

mającej intuicyjne rozpoznanie puruszy jako rożnego od natury.

21. W następstwie ć22.

wiczenia jogicznego w postaci myślenia, potem przenikania subtelnej rzeczywistości,

później błogości, wreszcie świadomości 'jestem', nastaje skupienie (samadhi) ze świadomością.

23. W następstwie ć24.

wiczenia jogicznego ze stanem ustania zjawisk świadomościowych, gdy pozostaną

jedynie ukryte dyspozycyjne wrażenia (sanskary), nastaje inny rodzaj skupienia - bez świadomości.

25. U bezcielesnych bogów i u istot rozpuszczonych w pierwiastkach twórczych, skupienie bez uświadomienia jest

wrodzone ALBO W stanie tym można doświadczyć26.

bezcielesności i połączenia z naturą.

27. U innych skupienie bez uświadomienia powstaje w następstwie wiary, energii, pamiętliwości, skupienia i

poznania prawdy.

28. U ostro ć29.

wiczących i potężnych w bezpragnieniowości skupienie jest bliskie.

30. Ćwiczących można podzielić31. w zależności od ich entuzjazmu i intensywności na słabych, średnich i

ostrych. Czas osiągnięcia celu zależy od ich poziomu.

32. Skupienie (samadhi) można osiągnąć33. również przez skupienie się na Iśwarze (przypis 4).

34. Iśwara jest szczególnym istnieniem (purusa), jest nietknięty uciążliwościami, akcjami i ich skutkami oraz

złożem karmicznym.

35. W Iśwarze jest zalążek wszechwiedzącego nieprzewyższalny przez nikogo.

36. Iśwara był mistrzem nawet najbardziej starożytnych mistrzów, ponieważ nie jest ograniczony czasem.

37. Iśwarę oznacza mistyczna zgłoska OM zwana pranava.

38. Należy te mistyczną zgłoskę powtarzać39.

i kontemplować40.

jej znaczenie.

41. Dzięki kontemplowaniu Iśwary cofa się świadomość42.

wstecz do wewnętrznego 'ja', a przy tym niweczy

się przeszkody.

43. Przeszkody są to czynniki rozproszenia świadomości. Są nimi: choroba, otępienie, niezdecydowanie,

nieskupianie się, brak energii, niepowściągliwość44.

, błędne poznanie, nieosiagnięcie stopnia skupienia i

nieumocnienie się w nim, gdy został on osiągnięty.

45. Cierpienie, złe samopoczucie, niestabilność46.

ciała i nierównomierny oddech to symptomy towarzyszące

rozproszeniu świadomości.

47. W celu usunięcia tych przeszkód należy uprawiać48.

ć49.

wiczenie jogiczne z jednym pierwiastkiem

rzeczywistości (tattva).

50. Przez pielęgnowanie życzliwości dla szczęścia, współczucia dla nieszczęścia, zadowolenia z dobra i tolerancji

wobec zła, oczyszcza się świadomość51. .

52. Również przez kontrolowany wydech lub obserwację zatrzymania oddechu po wydechu ucisza się

świadomość53. .

54. Także skupienie na subtelnym wrażeniu zmysłowym, które utrzymuje umysł w stanie nieruchomym ucisza

świadomość55. .

56. Również przeżycie beztroski lub świetlistości czystego 'jestem' ucisza świadomość57.

.

58. Lub też świadomość59. mająca za przedmiot sama siebie w stanie wolnym od pragnień lub osoby, które ten

stan osiągnęły osiąga samouciszenie.

60. Również ucisza się świadomość61.

przez odtwarzanie stanu snu z marzeniami sennymi lub stanu snu

głębokiego.

62. Lub przez kontemplację czegokolwiek zgodnie z upodobaniem osiąga się uciszenie świadomości.

63. Panowanie świadomości oczyszczonej rozciąga się od najmniejszego atomu do największego ogromu.

64. W świadomości ze zjawiskami zredukowanymi do minimum jak w kamieniu szlachetnym występuje

zabarwienie się tym na czym się świadomość65. zatrzyma, czy to będzie podmiot ujmowania, instrument
ujmowania, czy też przedmiot ujmowania - nazywa się to popadnięciem w stan czegoś (samapatti).

66. W stanie popadnięcia w stan czegoś z myśleniem (savitarka samapatti), słowa i ich znaczenia są jednocześnie

harmonijne połączone z ich zrozumieniem, co daje świadomości nowy rodzaj wiedzy.

67. Po całkowitym oczyszczeniu z pamięci następuje popadniecie ujawniające samą tylko rzecz - popadniecie w

stan bez myślenia (nirvitarka samapatti).

68. W podobny jak wyżej sposób objaśnia się popadniecie w stan z rozważaniem (savicaras samapatti) i bez

rozważania (nirvicara samapatti) dotyczące przedmiotu świadomościowego subtelnego.

69. Najsubtelniejszym poziomem natury (prakrti) jest świadomość70.. Gdy świadomość71.

przenika naturę,

traci swoje cechy i staje się czysta.

72. Te cztery popadnięcia w stan rzeczy stanowią skupienie z zalążkiem.

73. Po udoskonaleniu się w popadnięciu w stan bez rozważania nastaje czystość74.

atmana.

75. W tej ciszy atmana jest poznanie wypełnione prawdą.

76. Poznanie prawdy w stanie skupienia ma odmienny przedmiot świadomościowy od poznania prawdy

zasłyszanego i wyrozumowanego, ponieważ jego przedmiotem jest rzecz jednostkowa - jest to poznanie
intuicyjne, z pierwszej ręki.

77. Wrażenia pochodzące z tego poznania prawdy w stanie skupienia krepuje inne wrażenia umysłowe

(sanskary).

78. Po powściągnięciu nawet i tego skupienia, dzięki powściągnięciu wszystkiego następuje skupienie bez zalążka.

Rozdział drugi - O praktyce (sadhanie)

1.

Asceza (tapas), medytacja (svadhyaya) i skupienie się na Iśwarze (Isvara-pranidhana) składają się na
krijajogę.

2.

Krijajogę uprawia się dla wywołania skupienia i dla osłabienia uciążliwości.

3.

Niewiedza (avidya), świadomość4.

'jestem' (asmita), pragnienie (raga), awersja (dvesa) i przywiązanie

[do życia] (abhinivesa) stanowią uciążliwości.

5.

Niewiedza jest glebą dla pozostałych uciążliwości, czy to uśpionych, czy osłabionych, wyłączonych, czy też
czynnych.

6.

Widzenie w nietrwałym - trwałego, w nieczystym - czystego, w niezgodzie - pomyślności, w bezjaźniowym
- jaźni, stanowi niewiedzę.

7.

Świadomość8. 'jestem' polega na identyfikacji widza i mocy widzenia.

9.

Pragnienie powstaje w wyniku uprzednio doświadczonej przyjemności.

10. Awersja powstaje w wyniku uprzednio doświadczonej przykrości.

11. Przywiązanie do życia powodujące zabieganie o siebie utrzymuje się nawet u wiedzącego ALBO

Przywiązanie to utrwalony tamas w postaci przyzwyczajenia, nawyku, stereotypu lub dogmatu.

12. Te uciążliwości, które są w stanie subtelnym są usuwane przez powrotną drogę rozwoju świadomości.

13. Uciążliwości w postaci zjawisk świadomościowych usuwane są za pomocą kontemplacji.

14. Złoże karmiczne mające przyczynę w uciążliwościach może się ujawnić15. w doświadczeniu w obecnym lub

przyszłym wcieleniu.

16. Gdy istnieje przyczyna złoża karmicznego, to będzie też jego skutek w postaci narodzin, okresu życia i

odpowiedniego doznania.

17. Narodziny, okres życia i doznanie są skutkami przyjemnymi lub przykrymi, wynikającymi odpowiednio z

zasług lub przewinień.

18. Dla rozróżniającego purusze od sattvy - ponieważ rozwój duchowy jest niewygoda i sanskary są niewygodą, a

to z powodu przeciwstawiania się sobie nawzajem zjawisk gun - wszystko jest tylko niewygodą.

19. Przedmiotem usuwania jest niewygoda przyszła.

20. Przyczyną istnienia niewygody przyszłej jest kontakt widza i przedmiotu postrzeganego.

21. Natura (przypis 5) składa się z trzech jakości (gun) i wytworzonych przez nie: umysłu, organów postrzegania

i narządów działania. istnieje ona aby służyć22. widzowi dla doznawania lub wyzwolenia.

23. Guny tworzą charakterystyczne podziały i energie. Ich przejawy są zróżnicowane (visesa), niezróżnicowane

(avisesa), zjawiskowe (lingamatra) lub nieprzejawione (alinga).

24. Widz jest czystą świadomością. Chociaż jest czysty postrzega odbicia natury w inteligencji (buddhi). Dając się

ponieść25.

naturze traci swą identyfikację.

26. Natura i inteligencja zaistniała tylko dla spełnienia prawdziwego celu widza jakim jest wyzwolenie.

27. Elementy natury znikają dla istot wyzwolonych gdy ich cel zostanie spełniony, jednakże nie są one zniszczone

gdyż służą jeszcze innym.

28. Kontakt widza z naturą istnieje aby widz mógł odkryć29. swą prawdziwą tożsamość30.

, tak jak

własność31.

służy jej właścicielowi.

32. Przyczyną tego kontaktu jest niewiedza.

33. Gdy nie ma niewiedzy, kontakt miedzy widzem i naturą zostaje usunięty i ma wówczas miejsce jedyność34.

(kajwalia) podmiotu widzenia.

35. Niezachwiane poznanie rozróżniające widza i przedmiot widzenia powoduje usunięcie niewiedzy.

36. U tego, u którego nastąpiło poznanie rozróżniające występuje siedmiorakie poznanie prawdy sięgające aż do

kresu.

37. Dzięki wypełnieniu członów pomocniczych jogi, gdy zaniknie nieczystość38.

, nastaje światło poznania

aż do poznania rozróżniającego włącznie.

39. Zasady moralne (yama), samooczyszczanie (niyama), pozycje (asana), powściągnięcie prany (pranayama),

wycofanie (pratyahara), koncentracja (dharana), kontemplacja (dhyana) i skupienie (samadhi) stanowią
osiem członów dodatkowych jogi.

40. Na zasady moralne składają się: niekrzywdzenie (ahimsa), umiłowanie prawdy (satya), niekradzenie

(asteya), wstrzemięźliwość41.

zmysłowa (brahmacarya) i nieposiadanie (aparigraha).

42. Zasady moralne winny się stać43.

wielkim ślubem przestrzeganym niezależnie od kasty, miejsca,

czasu, okoliczności i na wszystkich stopniach rozwoju duchowego.

44. Oczyszczanie (sauca), zadowolenie (santosa), asceza (tapas), medytacja (svadhyaya) i oddanie się Iśwarze

(Isvarapranidhana) stanowią zasady samooczyszczenia

.

45. Gdy atakują słabości, należy stosować46.

przeciwdziałanie.

47. Stosowanie przeciwdziałania polega na uświadomieniu że cierpienie i niewiedza są niekończącym się skutkiem

słabości. Naturą słabości jest skłonność48.

do krzywdzenia, kłamania itd. Do krzywdzenia itd. dochodzi

poprzez jego dokonanie, gdy nakłania się do jego dokonania lub się je pochwala - co jest następstwem żądzy,
gniewu lub zaślepienia - i może występować49.

w stopniu małym średnim lub wielkim.

50. Gdy jogin ugruntuje się w cnocie niekrzywdzenia w jego obecności ustają wszelkie akty wrogości ze strony

innych istot.

51. Gdy jogin ugruntuje się w prawdzie, jego słowa stają się tak skuteczne, ze cokolwiek powie, spełnia się.

52. Gdy jogin ugruntuje się w cnocie niekradzenia, wszystkie klejnoty zbliżają się do niego.

53. Gdy jogin umocni się w cnocie wstrzemięźliwości osiąga moc.

54. Gdy jogin utrzymuje się w cnocie ubóstwa poznaje intuicyjnie stany swoich wcieleń.

55. Dzięki oczyszczaniu jogin trzyma się z dala od własnego ciała i nie łączy się z ciałami innych.

56. Nadto przez oczyszczanie zdobywa się czystość57.

i pogodę umysłu, jednolitość58. świadomości,

opanowanie narządów postrzegania i zdolność59. bezpośredniego poznania siebie samego, 'ja'.

60. Przez ć61.

wiczenie się w zadowoleniu osiąga się niezrównane szczęście.

62. Dzięki ascezie - na skutek zaniknięcia nieczystości - osiąga się moc nadludzka nad ciałem, zmysłami i

umysłem.

63. Dzięki medytacjom zdobywa się łączność64.

z dowolnymi pożądanymi do pracy duchowej bóstwami.

65. Dzięki skupieniu się na Iśwarze osiąga się moc nadludzką wynikłą ze skupienia.

66. Pozycja jogiczna

(asana) winna być67. nieruchoma i wygodna.

68. Perfekcja w pozycji zostaje osiągnięta gdy wysiłek staje się bezwysiłkowy lub gdy następuje połączenie z

Nieskończonym w nas samych.

69. Dzięki temu nie dokuczają pary przeciwieństw.

70. Gdy asana została opanowana, wtedy stosuje się regulacje wdechu i wydechu, czyli powściągnięcie prany

(pranayama).

71. Na pranajamę składają się trzy ruchy: regulowany wdech i wydech oraz zatrzymanie oddechu. Ćwiczy się je w

sposób długotrwały i precyzyjny przy pomocy miejsca w ciele, czasu i proporcji poszczególnych ruchów.

72. Czwarta pranajama przekracza poprzednie techniki wdechu, wydechu i zatrzymania. Pojawia się spontanicznie

i bezwysiłkowo.

73. Dzięki tym pranajamom zanika zasłona przejrzystości.

74. Dzięki pranayamom osiąga się zdolność75.

umysłu do koncentracji.

76. Gdy narządy zmysłów oddziela się od właściwych im obiektów, wtedy niejako naśladują one właściwą naturę

świadomości. Jest to wycofanie (pratyahara).

77. Dzięki wycofaniu (pratyahara) osiąga się najwyższe opanowanie narządów zmysłów.

Rozdział trzeci - O nadludzkich mocach (wibhuti)

1.

Związanie zjawiska świadomości z jednym miejscem jest to koncentracja (dharana).

2.

Gdy koncentracja jest jednostajna i stabilna, jest to kontemplacja (dhyana).

3.

Gdy w kontemplacji zanika podział na osobę i przedmiot kontemplacji, jest to skupienie (samadhi).

4.

Gdy te trzy stany (koncentracja, kontemplacja i skupienie) zostaną ściągnięte, to mamy sanjamę.

5.

Gdy opanuje się sanjamę, nastaje naoczne poznanie prawdy.

6.

Sanjamę stosuje się odpowiednio na coraz wyższych stopniach rozwoju świadomości.

7.

Ta trójka, w przeciwieństwie do pięciu poprzednich członów dodatkowych, które były pośrednie, stanowi
bezpośredni, wewnętrzny człon dodatkowy jogi.

8.

Nawet ta trójka jest pośrednim, zewnętrznym członem dodatkowym dla skupienia (samadhi) bez zalążka.

9.

Do powściągnięcia świadomości dochodzi dzięki obserwacji momentu między pojawieniem się wrażenia i
powstrzymaniem go a pojawieniem się kolejnej myśli.

10. Dzięki temu powściągnięciu, bieg zjawisk zostaje wyciszony (nirodha parinamah).

11. Osłabienie rozproszonej uwagi i budowanie uwagi skupionej jest przemianą świadomości w kierunku samadhi

(samadhi parinama).

12. Gdy po zaniknięciu myśli powstaje następna taka sama, oraz gdy ich intensywność13.

jest taka sama,

jest to przemiana jednolitości świadomości (ekagrata parinama).

14. Przez trzy powyższe fazy dochodzi się do rozwoju świadomości z jej stanu potencjalnego, przez oczyszczanie

do całkowitego oczyszczenia. W ten sam sposób dochodzi do transformacji elementów, narządów zmysłów i
umysłu.

15. Podłoże natury istnieje i utrzymuje swoje cechy niezależnie od tego czy są one uciszone (przeszłe), aktualne

czy ukryte (przyszłe).

16. Rożne układy przyczyn powodują inne zmiany świadomości.

17. Przez sanjamę na trójce przemian poznaje się przeszłość18.

i przyszłość19. .

20. W zwykłym poznaniu występuje zmieszanie słowa, przedmiotu i idei na skutek błędnego utożsamiania jednych

z drugimi. Przez sanjamę na rozdzieleniu ich osiąga się poznanie mowy wszelkich istot.

21. Przez sanjamę na ukrytych wrażeniach umysłowych (sanskarze), dzięki ich unaocznieniu poznaje się swoje

poprzednie wcielenia.

22. Oraz poznaje się cudza świadomość23.

.

24. Ale to poznanie dotyczy jedynie stanu cudzej świadomości a nie przyczyn które go spowodowały (przypis 6).

25. Przez sanjamę na formie ciała, gdy stłumi się jej moc jako przedmiotu ujmowania, czyli oddzieli się ujawnianie

formy ciała od narządu widzenia - następuje niewidzialność26.

ciała.

27. W podobny sposób można powstrzymać28.

ujawnianie dźwięków, smaków, zapachów, kształtu i dotyku

(przypis 7).

29. Efekty działań (karman) są natychmiastowe lub powolne; przez sanjamę na nich lub z omenów śmierci

poznaje się czas swojej śmierci.

30. Przez sanjamę na uczuciach życzliwości, współczucia itp. osiąga się moralną i emocjonalną siłę tych uczuć31.

.

32. Przez sanjamę na rozmaitych siłach osiąga się odpowiednie siły, jak np. moc słonia.

33. Dzięki skierowaniu światła aktywności umysłu na rzecz subtelną, ukrytą lub oddaloną, osiąga jogin poznanie

odpowiednio rzeczy subtelnej, ukrytej lub oddalonej w przestrzeni lub czasie.

34. Przez sanjamę na słońcu jogin uzyskuje bezpośrednie poznanie wszechświata LUB Przez sanjamę na splocie

słonecznym jogin uzyskuje bezpośrednie poznanie siedmiu światów i siedmiu kosmicznych centrów w ciele
(czakr).

35. Dzięki sanjamie na księżycu jogin zdobywa poznanie porządku gwiazd LUB Dzięki sanjamie na splocie

księżycowym (mózgu) jogin zdobywa poznanie ruchu myśli.

36. Przez sanjamę na Gwieździe Polarnej jogin uzyskuje poznanie ruchu gwiazd LUB poznanie wpływu ruchu

gwiazd na bieg zdarzeń.

37. Przez sanjamę na ośrodku pępkowym (manipuraka cakra) jogin uzyskuje bezpośrednie poznanie ładu ciała.

38. Przez sanjamę na studzience gardła (khecari mudra) następuje zanik głodu i pragnienia.

39. Przez sanjamę na nadi żółwiej (kurma nadi) osiąga się nieruchomość40.

świadomości.

41. Przez sanjamę na świetle nad głową (ajna cakra) uzyskuje się widzenie półbogów (siddha).

42. Lub dzięki prześwietleniu jogin poznaje bezpośrednio wszystko.

43. Przez sanjamę na sercu (anahata cakra) osiąga się wgląd w sama świadomość44. .

45. Gdy czysta inteligencja (buddhi) i purusza służą naturze wydają się być46.

tym samym, choć47.

naprawdę są absolutnie rożne od siebie. Przez sanjamę służącą samemu sobie osiąga się poznanie

puruszy.

48. Od tej sanjamy służącej samemu sobie pochodzą: przejaśnienie (przypis 8), boskie słyszenie, boskie czucie,

boskie widzenie, boskie smakowanie, boskie powonienie.

49. Te zdolności w stanie skupienia na puruszy (samadhi) są szkodliwymi dodatkami, natomiast gdy

świadomość50. jest w stanie wyłonienia, są mocami jogicznymi (siddhi).

51. Dzięki rozluźnieniu przyczyny związania świadomości z ciałem i doświadczeniu przejścia świadomości z ciała i

ewentualnie z powrotem do ciała, jogin może dokonać52. wejścia swoją świadomością w inne ciało.

53. Dzięki opanowaniu udany (przypis 9) osiąga się nieprzyleganie ciała do wody (chodzenie po wodzie), błota,

kolców itp. oraz jogin może z własnej woli spowodować54.

swą śmierć55. swobodne opuszczając

ciało.

56. Dzięki opanowaniu samany (przypis 10) osiąga się promienność57.

w ciele - kontrolę nad elementem

ognia.

58. Dzięki sanjamie na związku przestrzeni z narządem słuchu jogin osiąga władzę słyszenia boskich i odległych

dźwięków - kontrolę nad elementem powietrza.

59. Dzięki sanjamie na związku ciała z przestrzenią i przez popadniecie w stan lekkości takiej jak bawełny, jogin

osiąga zdolność60.

poruszania się w przestrzeni (lewitacji) - opanowanie elementu eteru.

61. Przez sanjamę na świadomości i skierowanie jej na zewnątrz ciała mamy wielka bezcielesność62. ; dzięki niej

następuje zanik przysłony ujawniania rzeczywistości.

63. Przez sanjamę na żywiołach, na ich grubej postaci, na ich subtelnych formach, na powiązaniach miedzy nimi i

celowości ich służenia, jogin osiąga zwycięstwo nad żywiołami.

64. W rezultacie tego zwyciężenia żywiołów pojawia się osiem mocy jogicznych przypis 11), doskonałość65.

ciała, a cechy żywiołów nie przeszkadzają.

66. Doskonałość67. ciała polega na tym, ze posiada ono urodę, wdzięk, siłę i diamentową zwartość68.

.

69. Przez sanjamę na naturalnym stanie narządów zmysłów i ich funkcjonowaniu w kontakcie oraz bez kontaktu z

naturą oraz ze świadomością 'jestem' oraz na ich powiązaniach i na celu któremu służą jogin osiąga
zwycięstwo nad narządami zmysłów.

70. Dzięki temu zwycięstwu nad narządami zmysłów, ciało, zmysły i umysł jogina osiągają prędkość71.

puruszy. Pokonuje on podstawową zasadę natury (mahat).

72. Dzięki rozpoznaniu odmienności inteligencji, świadomości, ego i puruszy jogin osiąga wszechwiedzę,

wszechobecność73.

i wszechwładzę.

74. Dzięki nielgnięciu nawet w stosunku do stanu z poprzedniej sutry, gdy znikną zalążki niewoli nastaje

absolutne wyzwolenie (kajwalia).

75. Gdy kuszą bogowie z wysoką pozycją to nie należy poddawać76. się ani pożądaniu, ani popadać77.

w

pychę, aby ponownie nie nastąpiło niepożądane przylgnięcie do świata.

78. Poprzez sanjamę na momencie i na ciągłym biegu momentów, jogin osiąga poznanie zrodzone z rozróżnienia

puruszy i gun i staje się wolny od ograniczeń czasu i przestrzeni.

79. Dzięki temu poznaniu może bezbłędnie rozróżnić80.

nawet przedmioty, które nie różnią się ani

kategorią, ani jakością, ani miejscem.

81. To poznanie (jnana) zrodzone z rozróżniania jest natychmiastowe, jasne i całościowe, ukazuje ono

przeznaczenie każdego przedmiotu.

82. Gdy inteligencja osiągnie taką samą czystość83. co purusza, to następuje kajwalia (absolutne wyzwolenie).

Rozdział czwarty - O absolutnej wolności (kajwalii)

1.

Nadludzkie moce osiąga się dzięki wrodzonym zdolnościom, przy pomocy cudownych ziół, za pomocą zaklęć2.

czarodziejskich, przez ascezę (tapas) i w wyniku skupienia (samadhi).

3.

Do ewolucji duchowej dochodzi dzięki obfitemu przypływowi energii z natury.

4.

Energia natury nie jest przyczyną bezpośrednią wywołująca rozwój, ale sprawia to odpowiednie jej
wykorzystanie przez jogina - tak jak rolnik chcąc nawodnić5.

niżej położone pole jedynie przerywa

przegrodę między polem zalanym wodą a polem poniżej.

6.

Jeżeli jogin wytwarza wiele subosobowości, wówczas świadomości wytworzone pochodzą z samej tylko
świadomości 'jestem'.

7.

Chociaż świadomość8.

jest jedna, rozgałęzia się ona na rożne rodzaje subosobowości z ich aktywnością i

myślami.

9.

Spośród tych rodzajów aktywności świadomości jedynie te, które pochodzą z kontemplacji są wolne od złoża
karmicznego.

10. Czyny jogina nie wywołują żadnych reakcji w świadomości gdyż są poza gunami. U pozostałych istot czyny i

ich skutki są białe (sattviczne), szare (rajasowe) lub czarne (tamasowe).

11. Te trzy rodzaje akcji pozostawiają ukryte doznania, które spowodują odpowiednie im reakcje gdy zaistnieją

warunki do ich dojrzenia.

12. Chociaż życie dzieli się na rożne wcielenia w rożnych miejscach i czasie, to ponieważ istnieje ścisła relacja

miedzy pamięcią i ukrytymi doznaniami, owoce czynów wystąpią w kolejnych wcieleniach tak jakby nie było
podziału miedzy nimi.

13. Te wrażenia, ich pamięć14.

i pragnienia nie mają początku, gdyż pragnienia są wieczne jak wszechświat.

15. Zachodzi bezpośredni związek między wrażeniami i pragnieniami gdyż wynikają one z czynów, ich skutków i

złoża karmicznego. Gdy nie ma powyższych nie ma też wrażeń i pragnień.

16. Przeszłość17.

i przyszłość18. jest tak rzeczywista jak teraźniejszość19.

, chociaż może się

wydawać20.

, że tak nie jest, gdyż różnią się one cechami czasowymi.

21. Te trzy fazy czasu współgrają z jakościami natury (gunami), powodują ich zmiany zarówno na poziomie

zjawiskowym jak i subtelnym.

22. Chociaż jakości natury zmieniają się same w sobie, a ich postrzeganie zależy od guny dominującej w

inteligencji osoby postrzegającej, ich realna esencja pozostaje niezmieniona.

23. Chociaż rzeczywistość24.

przedmiotowa jest cały czas taka sama, to w zależności od jakości umysłu i

stopnia rozwoju rożnych osób, może być25.

ona postrzegana przez nie odmiennie.

26. Rzeczywistość27.

przedmiotowa istnieje niezależnie od jej postrzegania przez świadomość28.

.

Bo co by się z nią stało, gdyby nie była postrzegana?

29. Świadomość30. jest instrumentem służącym widzowi. Gdy umysł jest uwarunkowany, nigdy nie dostrzeże

obiektu w sposób prawidłowy. Stanie się to jedynie wtedy gdy jest on wolny od oczekiwań.

31. Purusza jest niezmienny i nieustannie doświadcza fluktuacji świadomości.

32. Świadomość33. może być34.

postrzegana jako obiekt. Jest dostrzegalna i poznawalna, nie może

oświetlić35.

samej siebie, bo jest oświetlana przez widza.

36. Świadomość37. nie może jednocześnie postrzegać38.

widza i obiektów.

39. Gdyby świadomość40.

mogła być41.

postrzegana przez inne świadomości, to byłby niekończący się

łańcuch powiązań intuicyjnej świadomości z dalszymi intuicyjnymi świadomosciami i doszłoby do pomieszania
przypomnień.

42. Świadomość43. może dostrzec swą uważność44.

i inteligencję gdy zidentyfikuje swoje źródło -

niezmiennego widza - i przybierze jego formę.

45. Gdy świadomość46.

może postrzegać47.

widza a także inne obiekty wygląda na zawierającą

wszystko.

48. Choć49.

świadomość50. jest zabarwiona niezliczonymi pragnieniami i ukrytymi wrażeniami, służy nie

tylko ich spełnieniu, lecz głównie wyzwoleniu duszy.

51. Ten, kto potrafi rozróżnić52.

świadomość53. od puruszy osiąga kres samorealizacji.

54. Wtedy świetlista inteligencja świadomości jest przyciągana w stronę swego źródła - jedynego, pełnego i

wolnego widza.

55. W przerwach tego rozpoznania w wyniku uaktualniania się ukrytych przeszłych wrażeń, dochodzi do poruszeń

świadomości, które niszczą jej harmonijną zgodność56.

z widzem.

57. U tego, który jest obojętny nawet w stosunku do tej wielkiej kontemplacji, dzięki rozpoznaniu

rozróżniającemu w najwyższym stopniu, nastaje skupienie (dharmamegasamadhi) zwane spłukiwaczem cech.

58. Od tego skupienia osiąga się zanik pięciu uciążliwości, karmana i pięciu zjawisk świadomości. Jest to

najwyższy etap ewolucji.

59. Wtedy gdy znikną uciążliwości i karman, dzięki wieczności poznania wolnego od wszelkiej przysłony i skazy,

przedmiot poznania staje się znikomy.

60. Potem nastaje kres następstwa przemian gun, które wypełniły swój cel.

61. Gdy zaniknie przemiana gun, zanika też bieg chwil. To zatrzymanie biegu czasu występuje jedynie na

ostatecznym etapie wyzwolenia.

62. Kajwalia następuje gdy jogin spełnił cztery cele życia (przypis 12) i przekroczył guny. Cele i guny powracają

do swego źródła, a świadomość63.

osiada w swej własnej naturalnej czystości.

Przypisy:

1.

Purusa, podmiot postrzegania

2.

Prakrti, Natura

3.

Jakości natury to: Sattva - świetlistość4.

, czystość5.

, dobro; Rajas - działanie, pasja, uczucia i

Tamas - bezruch, ciemność6.

, ignorancja.

7.

Bóg osobowy, byt najwyższy - jego pojecie nie odpowiada rozumieniu Boga w filozofii europejskiej

8.

Na drodze ewolucji z Prakrti wyłoniły się: 1. kosmiczna inteligencja (mahat), 2. indywidualna świadomość9.

(citta) - indywidualny odpowiednik mahatu, 3-7. pięć10. subtelnych elementów (tanmatras) -

zapach, smak, forma, dotyk i dźwięk i 8-12. pięć11.

grubomaterialnych elementów (mahabhutas) -

ziemia, woda, ogień, powietrze i eter. Citta składa się z : 13. ego, świadomości 'jestem' (ahamkara), 14.
inteligencji (buddhi) i 15. umysłu (manas). Z umysłu powstało 16-20. pięć12.

narządów działania

(karmendriya) - nogi, ręce, język, narządy wydalania i narządy rozrodcze i 21-25. pięć13. organów
postrzegania (jnanendriya) - oczy, uszy, język, nos i skora. W sumie Natura składa się z 25 pierwiastków
rzeczywistości (tattva)

14. sutra ta w niektórych wydaniach jest pomijana jako dodana później. W związku z tym numery sutr w

rozdziale III, począwszy od sutry 20 mogą się różnić15.

16. sutra ta w niektórych wydaniach jest pomijana, gdyż jej treść17. zawiera się w sutrze ją poprzedzającą

18. dzięki przejaśnieniu pojawia się poznanie subtelnego, ukrytego, oddalonego w czasie i przestrzeni obiektu

19. rodzaj energii życiowej (prany) działającej w klatce piersiowej - kontroluje dopływ pożywienia i powietrza,

zawiaduje strunami głosowymi

20. rozpala ogień żołądkowy, wspomaga procesy trawienia

21. moce te to: 1.atomizacja - zmniejszanie się do wielkości atomu 2.lewitacja - stawanie się lekkim

3.magnifikacja - stawanie się wielkim 4.zdolność22.

osiągania rzeczy odległych 5.wola bez przeszkód

6.panowanie nad żywiołami 7.moc tworzenia, niszczenia i komponowania żywiołów 8.moc ustanawiania
innego porządku świata wedle woli

23. cele życia to: 1. dharma - wypełnianie obowiązku, 2. artha - zdobycie majątku i niezależności, 3. kama -

zaznanie przyjemności, 4. moksa - wyzwolenie

« Powrót