06 Prowadzenie polityki kadrowej przedsiębiorstwa

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
i NAUKI

Teresa Dżugaj

Teresa Stolarek

Prowadzenie polityki kadrowej przedsiębiorstwa
412[01].Z2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
dr Roman Sobiecki
mgr Zofia Sepkowska

Opracowanie redakcyjne:
Katarzyna Maćkowska

Konsultacja:
mgr inż. Maria Majewska

Korekta:
Joanna Iwanowska
Edyta Kozieł

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej Z2.01 Prowadzenie
polityki kadrowej przedsiębiorstwa zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu
technik rachunkowości.

Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 12
5.1. Obieg informacji w jednostce organizacyjnej 12

5.1.1. Ćwiczenia 12
5.1.2. Sprawdzian postępów 17

5.2. Wizerunek pracownika firmy

5.2.1. Ćwiczenia 17
5.2.2. Sprawdzian postępów 19

5.3. Warunki pracy w firmie

5.3.1. Ćwiczenia 19
5.3.2. Sprawdzian postępów 22

5.4. Zarządzanie czasem pracy i przyjmowanie interesantów

5.4.1. Ćwiczenia 23
5.4.2. Sprawdzian postępów 26

5.5. Polityka kadrowa i planowanie zatrudnienia

5.5.1. Ćwiczenia 26
5.5.2. Sprawdzian postępów 30

5.6. Przedmiot i źródła prawa pracy

5.6.1. Ćwiczenia 31
5.6.2. Sprawdzian postępów 34

5.7. Zatrudnianie i rozwiązywanie umów o pracę 34

5.7.1. Ćwiczenia 34
5.7.2. Sprawdzian postępów 38

5.8. Dokumentacja związana z zatrudnieniem i ochrona danych

5.8.1. Ćwiczenia 39
5.8.2. Sprawdzian postępów 41

5.9. Obowiązki stron stosunku pracy i skutki ich naruszania

5.9.1. Ćwiczenia 42
5.9.2. Sprawdzian postępów 45

5.10. Dokumentacja kadrowa w programach komputerowych

5.10.1. Ćwiczenia 45
5.10.2 Sprawdzian postępów 59

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole w jednostce modułowej „ Prowadzenie polityki kadrowej
w przedsiębiorstwie”.

W poradniku zamieszczono:

− wymagania wstępne, w których wskazano umiejętności jakie powinien uczeń posiadać

przed rozpoczęciem pracy w jednostce modułowej,

− cele kształcenia, które wskazują jakie umiejętności uczeń powinien opanować w procesie

kształcenia,

− przykładowe scenariusze lekcji z uwzględnieniem metod zalecanych w programie jednostki

modułowej,

− ćwiczenia zgodne z zapisami w poradniku dla ucznia, gdzie do każdego ćwiczenia podano:

wskazówki do realizacji, zalecane metody nauczania, środki dydaktyczne,

− ewaluacja osiągnięć ucznia – zamieszczono dwa przykładowe narzędzia pomiaru

dydaktycznego, w których zawarto: plan testu w formie tabelarycznej, punktację zadań,
propozycję norm wymagań, instrukcję dla nauczyciela, instrukcję dla ucznia, kartę
odpowiedzi i zadania testowe.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W materiale nauczania zostały omówione również treści dotyczące obsługi użytkowych

programów komputerowych kadrowo-płacowych, zarządzania danymi komputerowymi,
zabezpieczania ich przed osobami nieuprawnionymi oraz ich archiwizowania. Są to głównie
bardzo istotne wskazówki praktyczne, które umożliwią uczniowi wykorzystanie różnych
programów komputerowych w pracy zawodowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SCHEMAT UKŁADU JEDNOSTEK MODUŁOWYCH

412[01].Z2

Organizacja i finansowanie

działalności przedsiębiorstwa

412[01].Z2.01

Prowadzenie polityki

kadrowej przedsiębiorstwa

412[01].Z2.02

Organizowanie procesu

gospodarczego

przedsiębiorstwa

412[01].Z2.03

Finansowanie działalności

przedsiębiorstwa

412[01].Z2.03

Wykorzystywanie informacji

ekonomicznej w procesie

decyzyjnym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

− korzystać z literatury i innych źródeł informacji,
− posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu ekonomii i prawa,
− przedstawić swój system wartości,
− panować nad negatywnymi emocjami, unikać konfliktów i dokonywać samooceny,
− stosować zasady dobrego wychowania oraz kształtować aparycję,
− dokonać autoprezentacji,
− komunikować się z innymi z wykorzystaniem wiedzy o mowie ciała i komunikacji

werbalnej,

− organizować pracę zespołową,
− formułować swoje cele i zadania,
− wyjaśnić działanie mechanizmu rynkowego ze szczególnym uwzględnieniem rynku pracy,
− rozróżnić gałęzie prawa oraz powiązać je z odpowiednimi źródłami prawa,
− posługiwać się podstawową terminologią z zakresu prawa,
− wyjaśnić zasady publikacji i obowiązywania aktów prawnych,
− czytać akty prawne,
− określić istotę i rodzaje wykładni prawa,
− zaszeregować konkretną sprawę do właściwej gałęzi prawa,
− wyjaśnić różnicę między przestrzeganiem a stosowaniem prawa,
− obsłużyć podstawowe środki i urządzenia techniczne stosowane w pracy biurowej,
− obsługiwać klawiaturę metodą mnemotechniczną,
− rozmieścić prawidłowo poszczególne elementy pisma,
− redagować treści pism,
− opracować dokumenty kandydata do pracy,
− przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej z pracodawcą,
− utworzyć bazę do korespondencji seryjnej oraz scalać dane z dokumentem,
− sporządzić listę płac,
− wykonywać podstawowe operacje na plikach i folderach,
− stosować podstawowe zasady obsługi programów w środowisku Windows,
− tworzyć systematycznie kopie bezpieczeństwa danych w programach komputerowych,
− definiować użytkowników programów komputerowych i nadawać im indywidualne

uprawnienia.

− zakładać firmę w programie,
− dokonywać ustawień parametrów pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:

− zastosować przepisy Kodeksu pracy oraz innych aktów normatywnych regulujących

stosunki między pracodawca a pracownikiem,

− rozróżnić pojęcia i terminy z zakresu prawa pracy i polityki kadrowej,
− przewidzieć skutki prawne czynności podejmowanych w ramach polityki kadrowej,
− przeprowadzić analizę podstawowych praw i obowiązków stron stosunku pracy,
− opracować plan zatrudnienia,
− obliczyć płynność kadr,
− przeprowadzić rekrutację pracowników ze szczególnym uwzględnieniem rozmowy

kwalifikacyjnej,

− sporządzić dokumenty związane z nawiązaniem, trwaniem i rozwiązaniem stosunku pracy,
− sporządzić protokoły, sprawozdania i notatki służbowe,
− rozróżnić skutki wynikające z nawiązania i rozwiązania stosunku pracy,
− skompletować akta osobowe,
− założyć na potrzeby sprawozdawczości bazę danych dotyczących zatrudnienia,
− chronić dane osobowe pracowników zgodnie z obowiązującym stanem prawnym,
− zaplanować i zaewidencjonować czas pracy pracowników,
− zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
− dokonać analizy stanowisk pracy biurowej pod kątem wymagań ergonomii,
− zaprojektować obieg informacji dotyczących spraw osobowych,
− wykonywać typowe czynności kancelaryjne,
− zredagować pisma w sprawach osobowych, również w języku obcym,
− stosować zasady organizacji pracy – organizować pracę własną i zespołową,
− przyjąć interesantów,
− zorganizować zebranie służbowe,
− sporządzać sprawozdania i protokoły,
− zadbać o wizerunek zewnętrzny stosownie do sytuacji i wykonywanych zadań zawodowych,
− zastosować normy społeczne dotyczące zachowań w miejscu pracy,
− porozumieć się zgodnie z zasadami kultury języka,
− wykorzystać komputery w gromadzeniu i przygotowywaniu informacji niezbędnych do

prowadzenia polityki kadrowej przedsiębiorstwa,

− dokonać transmisji informacji dotyczących zatrudnienia z zastosowaniem programu

kadrowo-płacowego,

− sporządzić raporty: zaświadczenie o ukończeniu szkolenia wstępnego BHP, kwestionariusz

osobowy, aneks do umowy o pracę, rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron,
świadectwo pracy,

− sporządzić dla pracowników bilans urlopowy i bilans chorób,
− odnotować w programie nieobecność pracownika z powodu: choroby, urlopu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Nazwa i nr programu modułowego: Technik Rachunkowości 412[01]SP/MEN
Moduł: 412[01].Z2
Jednostka modułowa: 01

Temat lekcji: ORGANIZACJA DNIA PRACY (temat 4.4.1)
Czas realizacji: 45 minut

Cele kształcenia:
Cel ogólny:

− racjonalne organizowanie czynności zawodowych pracownika z uwzględnieniem czasu ich

realizacji

Cele szczegółowe: uczeń będzie umiał:

•

wymagania podstawowe:

− wymienić korzyści z planowania dnia pracy,
− klasyfikować zadania ze względu na stopień trudności,
− interpretować krzywą fizjologicznej wydajności pracy,
− wymienić narzędzia planowania dnia pracy,

•

wymagania rozszerzające:

− uzasadnić korzyści z planowania dnia na piśmie,
− analizować zadania do wykonania,
− wykreślić typową krzywą fizjologicznej wydajności pracy,
− określić godziny wykonywania zadań A, B, C,

•

wymagania dopełniające:

− wskazać zadania priorytetowe,
− wykreślić własną krzywą fizjologicznej wydajności pracy,
− utworzyć nowe narzędzia planowania.

Metody kształcenia: praca z tekstem, pogadanka heurystyczna, pokaz, ćwiczenia

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− praca w zespołach jednolita,
− praca indywidualna jednolita.

Środki dydaktyczne:

− poradnik dla ucznia,
− plansza fizjologicznej wydajności pracy,
− narzędzia planowania – kalendarze, terminarze,
− przykład wykazu zadań zawodowych do wykonania w ciągu dnia pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Sprawy organizacyjne:
− przygotowanie stanowisk pracy uczniów,
− przygotowanie materiałów dydaktycznych

II.

Wprowadzenie do tematu:

− dyskusja na temat istoty planowania,
− prezentacja lektury „Jak organizować czas” L. J. Seiwert,

III. Podanie tematu i celów kształcenia

IV. Realizacja zadań dydaktycznych:

Etap I
Ö Nauczyciel:
− podaje temat i cele kształcenia jednostki dydaktyczne,
− nawiązuje do ww. lektury,
− inicjuje dyskusję na temat korzyści z planowania dnia pracy i planowania na piśmie,
− wskazuje na różny stopień trudności zadań do wykonania,
− omawia typową krzywą fizjologicznej wydajności pracy,
− wskazuje na rolę przerw w pracy,
− prezentuje narzędzia planowania.
Ö Uczniowie:
− korzystając z informacji w poradniku dla ucznia, podają korzyści z planowania dnia

i planowania na piśmie,

− dokonują klasyfikacji zadań do wykonania,
− określają zasadę planowania zadań w ciągu dnia,
− określają prawidłowy czas wykonania zadań zgodny z krzywą fizjologicznej

wydajności pracy,

− wyciągają wnioski z analizy i robią notatkę.

Etap II
Ö Nauczyciel:

− rozdaje uczniom wykaz zadań zawodowych do wykonania,
− objaśnia ćwiczenie polegające na dokonaniu analizy zadań podanych w wykazie

i określenia godziny wykonania zadań,

− poleca wykreślenie indywidualnej krzywej fizjologicznej wydajności pracy na

podstawie ćwiczenia 1 (materiał nauczania 4.4.2),

− obserwuje pracę uczniów, udziela porad i wskazówek.

Ö Uczniowie:

− klasyfikują zadania do wykonania podane w wykazie,
− określają godziny wykonania zadań,
− wykreślają krzywą fizjologicznej wydajności pracy biorąc pod uwagę własne

przyzwyczajenia,

− prezentują wykonane ćwiczenie.

V. Podsumowanie lekcji i ocena pracy uczniów:

− samoocena wykonanych ćwiczeń,
− ogólne podsumowanie pracy uczniów – omówienie ewentualnych trudności,

wskazanie na zagadnienia błędnie zrozumiane i na uczniów wyróżniających się,

− pomyśl o następnej lekcji – „Harmonogram dnia pracy” (określenie własnych

priorytetów, konstrukcja narzędzi planowania, określenie własnych „złodziei czasu”)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SCENARIUSZ ZAJĘĆ 2

Nazwa i nr programu modułowego: Technik Rachunkowości 412[01] ]/SP/MEN
Moduł: 412[01].Z2.
Jednostka modułowa: 01
Temat zajęć: sporządzanie dokumentacji osobowej pracowników z wykorzystaniem
komputera.
Liczba godzin: 3 x 45 min.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykorzystania komputera w

prowadzeniu

dokumentacji kadrowej przedsiębiorstwa.

Szczegółowe cele kształcenia:
Uczeń potrafi:
− zarejestrować nową firmę w programie,
− ustawić parametry pracy programie,
− dokonać modyfikacji danych firmy,
− wprowadzić dane personalne pracowników,
− grupować pracowników wg struktury zatrudnienia,
− sporządzić wydruki raportów: zaświadczenie o ukończeniu BHP, kwestionariusz osobowy,

umowę o pracę,

− utworzyć kopię bezpieczeństwa danych.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
− organizowania i planowania pracy,
− pracy w zespole,
− oceny pracy zespołu.

Metody nauczania:
Metoda tekstu przewodniego: uczniowie pracują w zespołach 2–3 osobowych, pogadanka
heurystyczna, dyskusja.

Środki dydaktyczne:

− Zestawy dokumentów – teczka dokumentów, opracowane prze nauczyciela dla każdego

zespołu uczniów: instrukcja pracy dla ucznia metodą tekstu przewodniego, zadanie, pytania
prowadzące.

− 10 stanowisk komputerowych z zainstalowanym programem kadrowo-płacowym.
− Drukarka sieciowa.
− Nagrywarka płyt CD-RW i CD-R, płyty CD-RW, CD-R lub dyskietki.
− Arkusze obserwacji zespołu.

Zadanie dla zespołu uczniów:
1. Na podstawie dokumentów zgromadzonych w teczce:
− zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej,
− zaświadczenie o numerze statystycznym regon,
− decyzja w sprawie nadania numeru identyfikacji podatkowej,
− umowa rachunku bankowego firmy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zarejestruj firmę w programie kadrowo-płacowym. Datę bieżącą przyjmij jako datę rozpoczęcia
działalności firmy oraz rozpoczęcia pracy z programem.
2. Dodaj nowego użytkownika w programie o danych: Twoje_imię i Twoje_nazwisko oraz

nadaj mu uprawnienia administratora.

3. Wprowadź do programu kadrowo – płacowego informacje o właścicielu firmy na podstawie

danych członka Twojego zespołu.

4. Na podstawie dokumentów zgromadzonych w teczce:
− kwestionariusz osobowy,
− świadectwo pracy z poprzedniego miejsca zatrudnienia,
− akt urodzenia dziecka,
− legitymacja ubezpieczeniowa,
wprowadź do programu informacje o pracowniku.
5. Wprowadź dla pracownika informację o zatrudnieniu na umowę o pracę na czas

nieokreślony, płaca zasadnicza – 1 500,00 zł, etat.

6. Sporządź wydruki raportów: zaświadczenie o ukończeniu kursu BHP, wypełniony

kwestionariusz osobowy oraz umowę o pracę.

7. Sporządź kopię bezpieczeństwa programu na płycie lub dyskietce.
8. Zakończ pracę z programem.
Przebieg zajęć:

Faza wstępna: czynności organizacyjno – porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie
uczniów z pracą metodą teksu przewodniego, podział uczniów na zespoły, rozdanie zadań
i dokumentacji w teczkach.
Teczka powinna zawierać oprócz wyszczególnionych wyżej dokumentów również inne
dokumenty tak, aby uczeń musiał wyselekcjonować potrzebne mu do wykonania zadania
dokumenty.

Faza właściwa: praca metodą tekstu przewodniego – etapy 1–5.

ETAP 1. INFORMACJE

Przykłady pytań prowadzących Oczekiwane

odpowiedzi

1. Czy wiesz jakie informacje o

firmie będą Ci niezbędne do
rejestracji w programie?

2. Czy możesz znaleźć

informacje o firmie w
dokumentach zgromadzonych
w teczce?

3. Jakiego typu dokumentów

powinieneś szukać?

4. Jak rozpoczniesz pracę z

programem komputerowym?

5. Czy znasz zasady

zabezpieczania danych
elektronicznych?

6. Jakie kroki podejmiesz, aby

wykonać zadanie? (plan
działania)

Do rejestracji firmy będą niezbędne następujące dane firmy: pełna
nazwa firmy oraz nazwa skrócona, NIP, regon, , struktura własności
firmy, typ prowadzonej działalności.
Uczniowie:
- przeglądają dokumenty w teczce i wstępnie je segregują,
- wyszukują dokumentów z danymi identyfikacyjnymi firmy,
- dyskutują podział zadań w zespole.
- sprawdzają stanowisko komputerowe,
- weryfikują konfigurację drukarki na stanowisku,
- pobierają od nauczyciela dyskietki lub płyty CD-R do archiwizacji..
Uczniowie sporządzają plan działania:
1. uruchomić program kadrowo-płacowy,
2. zarejestrować firmę w programie,
3. wprowadzić dane dodatkowe firmy z dokumentów,
4. zarejestrować nowego użytkownika w programie,
5. wprowadzić dane do kartotek (właściciel, pracownicy , urzędy itp.),
6. zatrudnić pracownika,
7. sporządzić wydruki raportów,
8. archiwizować dane firmy,
9. zakończyć pracę z programem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ETAP 2. USTALENIA
Jak zostały rozdzielone zadania na
poszczególnych członków
zespołu? Czy została ustalona
właściwa kolejność
wykonywanych zadań?
(konsultują z nauczycielem)
Jak będzie wyglądał sposób
kontroli międzyoperacyjnej?

Dyskusji prowadzonej z nauczycielem podlega:
- zaproponowany przez uczniów plan działania.
- kolejność wykonywania przez uczniów poszczególnych operacji
- zasady drukowania dokumentów.
- czas na wykonanie całego zadania.
- sposób prezentacji i oceny zadania (np. ocenie podlega jakość,
dokładność i staranność wykonania).

ETAP 3. WYKONANIE
Uczniowie realizują zaplanowane zadania pod bacznym okiem nauczyciela, który w tej fazie zwraca ich
uwagę na trudności i możliwość popełnienia błędów. Uczniowie:
-

generują firmę: nauczyciel kontroluje parametry tworzonej firmy,

dokonują rejestracji nowego pracownika w programie,

wprowadzają przygotowane dane do komputera, weryfikują zapisy, zapisują,

po wprowadzeniu danych z wszystkich dokumentów jeszcze raz sprawdzają ich poprawność.

drukują potrzebne zestawienia (do wydruku potrzebna jest akceptacja nauczyciela, który steruje kolejką
do wydruku).

archiwizują dane firmy i nagrywają je na płyty lub dyskietki (pojemność dyskietki jest wystarczająca).

ETAP 4. SPRAWDZANIE
-

Uczniowie sprawdzają w zespołach poprawność sporządzonych i wydrukowanych dokumentów pod
względem merytorycznym i pod względem dokładności wprowadzonych danych.

Uczniowie przygotowują dokumenty do zaprezentowania nauczycielowi.

ETAP 5. ANALIZA
-

Uczniowie wraz nauczycielem wskazują, które czynności sprawiły im najwięcej trudności, analizują
zadanie pod względem czasu wykonania, sposobów wykonania, usprawnienia pewnych czynności.

Nauczyciel podsumowuje wykonanie zadania przez poszczególne zespoły (po analizie arkuszy
obserwacji pracy zespołów oraz wydrukowanych raportów; nie ma potrzeby kontrolowania wpisów w
programie na stanowisku uczniowskim, gdyż wszystkie prowadzone dane powinny być widoczne na
wydrukach; konieczne jest wprowadzanie przez każdy zespół unikatowej nazwy firmy – w celu
identyfikacji wydruków), zwraca uwagę na popełnione przez uczniów błędy, wskazuje jak się ich
ustrzec w przyszłości.

Uczniowie odpowiadają na pytania: Jak należałoby postąpić, wykonując podobne operacje? – sugestie
nauczyciela dotyczące tworzenia w programie wzorców pracowników (taka możliwość występuje w
wielu programach kadrowo-płacowych).

Faza kończąca: zadanie pracy domowej.

Praca domowa: Przygotuj odpowiedź na pytania:
1. Jaką strukturę zatrudnienia mógłbyś zaproponować w swojej firmie?
2. Jakie rodzaje umów z pracownikiem udostępnia program, z którym pracujesz?

Uzupełniające źródła informacji dla ucznia – pomoc w programie kadrowo-płacowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Obieg informacji w jednostce organizacyjnej

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Informacja – główny produkt pracy biurowej.

Uzupełnij definicję:
Informacja w pracy biurowej jest to system ..............................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................. .

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z poleceniem,
2) skorzystać z treści zawartych w materiale nauczania,
3) uzupełnić luki w tekście.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podająca – odczyt, ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Elementy struktury informacji.

Wyodrębnij elementy struktury informacji: „roczne sprawozdanie finansowe – bilans firmy,
sporządzony na formularzu”:
− treść ............................................................................................................................
− nośnik treści ...............................................................................................................
− symbole ........................................................................................................................
− sposób przekazania .....................................................................................................

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z poleceniem,
2) skorzystać z treści zawartych w sprawozdaniu „bilans firmy”,
3) skorzystać z treści zawartych w poradniku dla ucznia,
4) uzupełnić luki w tekście.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podająca – odczyt, ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− sprawozdanie finansowe – bilans firmy,
− formularz GUS bilans,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 3

Systemy kancelaryjne

Zaznacz znakiem (+) cechy właściwe dla danego systemu kancelaryjnego:

Właściwości

System

kancelaryjny
dziennikowy

System

kancelaryjny

bezdziennikowy

Pismo jest przedmiotem szczególnej troski

System kosztowny

Referent rejestruje sprawy

Wysokie kwalifikacje pracowników biurowych

Pisma rejestruje się w kancelarii

Prowadzony jest „spis spraw”

Hamuje sprawny obieg pism

Pracownik całkowicie odpowiada za załatwienie sprawy

Prowadzony jest dziennik korespondencyjny

Rejestrowanie pism i kwitowanie odbioru

Skraca czas załatwiania spraw

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) skorzystać z treści zawartych w poradniku,
2) skorzystać z instrukcji kancelaryjnej,
3) uzupełnić tabelę,
4) zaprezentować efekty swojej pracy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

podająca – odczyt, ćwiczenie praktyczne.

Wyposażenie stanowiska pracy:
− instrukcja kancelaryjna,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 4

Rzeczowy wykaz akt.

Uzupełnij zdania:
Rzeczowy wykaz akt pozwala na ..................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
przedstawiony jest w instrukcji kancelaryjnej, w formie tabeli, która zawiera następujące
kolumny:

..............................................................

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) skorzystać z treści zawartych w poradniku dla ucznia,
2) skorzystać z treści zawartych w załączniku do instrukcji kancelaryjnej dotyczącej

rzeczowego wykazu akt,

3) uzupełnić luki w ćwiczeniu,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

podająca – odczyt, ćwiczenie praktyczne,

Środki dydaktyczne:

− instrukcja kancelaryjna,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 5

Rzeczowy system klasyfikacji.

Konstruowanie symboli klasyfikacyjnych wg systemu dziesiętnego.
Niżej podane symbole cyfrowe II stopnia rozpisz na symbole cyfrowe III stopnia i podaj, jakich
ogólnych spraw dotyczą:

0 – dotyczy sprawy .......................................................................................................................

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

symbol cyfrowy 01 można rozpisać na ..................... symboli III stopnia w następujący sposób:
.......................................................................................................................................................
.................................................................. .

2 – dotyczy sprawy .......................................................................................................................
symbol cyfrowy 22 można rozpisać na ..................... symboli III stopnia w następujący sposób:
.....................................................................................................................................................
......................................................................... .

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) skorzystać z treści zawartych w poradniku dla ucznia,
2) skorzystać z załącznika do instrukcji kancelaryjnej – rzeczowego wykazu akt,
3) umieć posługiwać się systemem dziesiętnym,
4) uzupełnić luki w ćwiczeniu,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podająca – odczyt, pokaz z objaśnieniem, ćwiczenie praktyczne,

Wyposażenie stanowiska pracy:
− rzeczowy wykaz akt
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 6

Archiwowanie akt spraw załatwionych.

Jakie sprawy zaliczamy do niżej podanych kategorii archiwalnych i jaki jest okres ich
przechowywania:
9 akta kategorii A – sprawy: .................................................................................................

przechowuje się ............................................................................................ .

9 akta kategorii B10 – sprawy: ...............................................................................................

przechowuje się .......................................................................................... .

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien określić jego zakres

i technikę wykonania

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zawartą w poradniku dla ucznia,
2) zapoznać się z przepisami zawartymi w instrukcji kancelaryjnej dotyczącymi archiwizacji,
3) uzupełnić luki w ćwiczeniu,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podająca – odczyt, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− rzeczowy wykaz akt
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 7

Racjonalny obieg pism

Do sekretariatu firmy wpłynęła faktura za naprawę kserokopiarki – sporządź wykres drogi
obiegu tej faktury biorąc pod uwagę punkty zatrzymania i czynności biurowe jakie towarzyszą
załatwieniu sprawy. Czy obieg faktury przebiega zgodnie z zasadami racjonalnego obiegu
pisma?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zawartą w poradniku dla ucznia,
2) zbadać drogę obiegu faktury na przykładzie własnej szkoły,
3) narysować tabelę, j w główce wpisać typowe punkty zatrzymania faktury, a w boczku

czynności biurowe związanie z obiegiem tej faktury,

4) narysować wykres drogi pisma,
5) zracjonalizować obieg pisma zgodnie z poznanym zasadami,
6) wyznaczyć na tym samym wykresie innym kolorem zracjonalizowaną drogę obiegu pisma,
7) dokonać oceny korzyści z racjonalizowania obiegu pism,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− metoda problemowa, metoda przypadków.

Środki dydaktyczne:

− dokument faktury,
− papier lub karton do wykreślania drogi pisma, kolorowe mazaki,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.1.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) określić rolę pracy biurowej w zarządzaniu firmą?

2) analizować elementy struktury informacji?

3) grupować informacje wg różnych systemów klasyfikacji?

4) organizować obieg pism zgodnie z zasadami systemu kancelaryjnego

dziennikowego?

5) zarejestrować sprawę i założyć teczkę sprawy?

6) znakować sprawy zgodnie z zasadami systemu kancelaryjnego

bezdziennikowego?

7) stosować klasyfikację dziesiętną w porządkowaniu informacji?

8) posługiwać się instrukcją kancelaryjną?

9) przechowywać akta spraw bieżących i akta archiwalne?

10) organizować brakowanie akt archiwalnych?

11) określać typowe punkty zatrzymania pisma?

12) zastosować zasady racjonalnego obiegu pism?

5.2. Wizerunek pracownika firmy

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Kształtowanie wizerunku pracownika firmy

Uzupełnij tabelę wpisując cechy pozytywne i negatywne wpływające na wizerunek pracownika
firmy.

cechy pozytywne

cechy negatywne

• nienaganny strój,
• staranny makijaż,
• twarz wyrażająca zainteresowanie

petentem,

• wykonywanie czynności po godzinach

pracy,

• ...........................................................
• ...........................................................
• ...........................................................
• ...........................................................
• ................................................ itp.

• prywatne rozmowy ze służbowego

telefonu.

• przywłaszczanie sobie materiałów

biurowych,

• niepunktualność,
• brak kontaktu wzrokowego z petentem,
• ...............................................................
• ...............................................................
• ...............................................................
• ...............................................................
• ................................................... itp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania, wskazać dodatkową literaturę.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w poradniku dla ucznia,
2) uzupełnić luki w tabeli,
3) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

burza mózgów, giełda pomysłów, dyskusja związana z wykładem.

Środki dydaktyczne:

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Zasady savoir vivre w biurze

Po obejrzeniu filmu dydaktycznego, np. „Savoir vivre w biurze, w biznesie i nie tylko”, określ
zasady poprawnego zachowania się:
− przy powitaniu

− zachowaniu przy stole

...............................................................................................................................................

................................................................................................................................................

− przy wręczaniu wizytówek

− używaniu tytułów służbowych i naukowych

− prowadzeniu rozmów telefonicznych

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania, wskazać na dodatkową literaturę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć film pt. „Savoir vivre w biurze, w biznesie i nie tylko”,
2) zapoznać się z literaturą Gutowska L. „Sekretarka z klasą”,
3) uzupełnić luki w ćwiczeniu,
4) zaprezentować efekty pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

metoda eksponująca – film,

dyskusja panelowa,

Środki dydaktyczne:

literatura zgodna z punktem 6 poradnika,

magnetowid,

film dydaktyczny.

5.2.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) scharakteryzować elementy składające się na wizerunek firmy?

2) określić wygląd zewnętrzny pracownika biurowego?

3) podać zasady doboru dodatków do stroju pracownika?

4) określić wygląd pracownika podczas uroczystych przyjęć służbowych?

5) scharakteryzować czynniki składające się na wysoką kulturę pracy?

6) określić elementy kultury osobistej pracownika?

7) postępować zgodnie z zasadami poprawnego zachowania?

8) zachowywać się lojalnie i być dyspozycyjny?

9) określić procedury powierzenia pracownikowi odpowiedzialności materialnej?

10) wymienić rodzaje odpowiedzialności pracodawcy za łamanie prawa pracy?

5.3. Warunki pracy w firmie

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wymogi mebli biurowych

Dokończ stwierdzenia:
Meble biurowe to podstawowy element wyposażenia pomieszczenia biurowego. Powinny one
być: ergonomiczne – tzn. ........................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
......................................................................................................... oraz funkcjonalne – tzn.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
.............................................................. .

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wymień elementy konstrukcyjne mebli świadczące o ich ergonomiczności i funkcjonalności:

Rodzaj mebla

Ergonomiczne

Funkcjonalne

Biurko, stoły

Fotel, krzesło

Regały, szafy

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w poradniku dla ucznia,
2) obejrzeć katalogi mebli biurowych zwracając uwagę na ich elementy konstrukcyjne,
3) uzupełnić luki w ćwiczeniu,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenie praktyczne,

Środki dydaktyczne:

katalogi mebli biurowych,

meble biurowe,

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Przepisy BHP i p.poż.

Na podstawie instrukcji BHP dowolnego urządzenia technicznego wypisz co najmniej trzy
informacje zawarte w częściach:
I.

Instrukcja BHP - uwagi ogólne

......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................... ..

II.

Podstawowe zasady bezpiecznej obsługi

.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

III.

Inne uwagi

....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania,

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcjami obsługi różnych urządzeń biurowych,
2) uzupełnić luki w ćwiczeniu,
3) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

metoda tekstu przewodniego, ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

instrukcja BHP obsługi urządzeń biurowych,

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 3

Fizjologia i higiena pracy biurowej

Uzupełnij określenia:
Fizjologia pracy to dziedzina nauki .............................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Objawy zmęczenia występujące u pracowników biurowych to: .................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Przypadki chorób zawodowych pracowników biurowych to: ....................................................
.....................................................................................................................................................
Higiena pracy zajmuje się ............................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Negatywne stany emocjonalne pracowników biurowych to: ......................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
a przyczyny ich występowania to: ...............................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Pracoholizm to ............................................................................................................................
........................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Wymień jego objawy...................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w poradniku dla ucznia,
2) uzupełnić luki w ćwiczeniu,
3) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

wykład informacyjny, giełda pomysłów,

Środki dydaktyczne:

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

5.3.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) usytuować pomieszczenia biurowe w lokalu zgodnie z ich przeznaczeniem?

2) zadbać o wizerunek komórek biurowych?

3) rozmieścić meble biurowe zgodnie z wymogami ergonomiczności

i funkcjonalności?

4) obsłużyć urządzenia techniczne zgodnie z instrukcją obsługi?

5) przestrzegać przepisy BHP dotyczące obsługi środków technicznych?

6) zapobiec negatywnym stanom emocjonalnym?

7) zorganizować aktywny wypoczynek?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Zarządzanie czasem pracy i przyjmowanie interesantów

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Krzywa fizjologicznej wydajności pracy

Zaobserwuj swój rytm dnia. Za pomocą wykresu przedstaw swoją krzywą fizjologicznej
wydajności pracy.

+50%

100%

wydajno

ść

-50%

6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 2 4 6 godziny

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien określić rolę

fizjologicznej wydajności pracy w planowaniu czasu pracy a następnie podać zakres i technikę
wykonania ćwiczenia

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w poradniku dla ucznia,
2) zaobserwować własny rytm dnia,
3) wykreślić na wykresie krzywą własnej wydajności pracy,
4) wyciągnąć wnioski,
5) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

podająca – objaśnienie, ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Harmonogram dnia pracy

Sporządź harmonogram dnia postępując wg niżej podanych punktów:
1. Spisz terminy, sprawy i telefony do załatwienia:

a) zadania zaplanowane w planie miesięcznym ..........................................................

............................................................................................................................................

b) sprawy niezałatwione z poprzedniego dnia .............................................................

............................................................................................................................................

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

c) nowe sprawy do załatwienia ...................................................................................

...........................................................................................................................................

d) telefony i korespondencja .......................................................................................

...........................................................................................................................................

e) okresowo powtarzające się zajęcia .........................................................................

...........................................................................................................................................

2. Określ ramy czasowe wykonywanych czynności:

a) dokonaj analizy zadań :

− Zadania A ..................................................................................................................
− Zadania B ..................................................................................................................
− Zadania C ..................................................................................................................

b) określ ile czasu potrzeba na wykonanie ww. czynności,
c) uwzględnij własną krzywą fizjologicznej wydajności pracy z ćwiczenia 1.

3. Zaplanuj rezerwę czasu pracy:

HARMONOGRAM DNIA

• Blok I (5 godzin)

Godziny Rodzaj

czynności

• Blok II (1,5 godziny)

−

Zarezerwuj czas na sprawy nieprzewidziane

−

Określ własnych „złodziei czasu” ........................................................................................

...............................................................................................................................................

−

Zarezerwuj czas na ewentualne „zakłócenia”

• Blok III (1,5 godziny)
− własny rozwój,
− korzystania z Internetu,
− sprawy społeczne,
− twórcze działanie, itp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Określ: najważniejszy priorytet w danym dniu, zadania ważne; skoncentruj się na ich

wykonaniu. Zadania mniej ważne możesz wykonać w godzinach nadliczbowych lub zlecić
ich wykonanie innej osobie.

5. Kontroluj wykonanie prac zgodnie z harmonogramem.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić metodę

planowania czasu pracy, wskazać na konieczność określania priorytetów, określić złodziei czasu
oraz podać technikę konstruowania harmonogramów dnia.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w materiale nauczania,
2) uzupełniać luki w ćwiczeniu zgodnie z podanymi krokami,
3) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się

metoda przypadków, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− literatura zgodna z punktem 6 poradnika,
− narzędzia planowania (terminarze, kalendarze),
− mazaki, długopis.

Ćwiczenie 3

Organizacja zebrań

Zorganizuj zebranie Komitetu Organizacyjnego Jubileuszu 25-lecia Szkoły połączonego ze

zjazdem absolwentów.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić czynności

związane z organizacją zebrania, przebiegiem zebrania, oraz określić zakres ćwiczenia i sposób
jego wykonania.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w materiale nauczania,
2) postępować zgodnie z zasadami organizowania zebrania,
3) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− metoda projektów, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) określić korzyści z planowania dnia na piśmie?
2) przeprowadzić analizę zadań do wykonania?

3) wyznaczyć własną fizjologiczną wydajność pracy?

4) sporządzić harmonogram dnia pracy?

5) zorganizować zebranie na dowolny temat?

6) przygotować dokumentację zebrania?

7) załatwić interesanta nieumówionego?

8) rozróżniać psychologiczne typy interesantów?

9) scharakteryzować rodzaje kontaktu pracownika z interesantem?

5.5. Polityka kadrowa i planowanie zatrudnienia

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Werbowanie pracowników do pracy

Dokonaj oceny przydatności kandydata na stanowisko księgowego na podstawie listu
motywacyjnego, C.V. oraz dokumentów zawartych w przykładowym portfolio.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady i kryteria

werbowania pracowników, zasady przeprowadzania rozmowy kwalifikacyjnej, zaprezentować
pisma tj. C.V. i list motywacyjny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treściami zawartymi w materiale nauczania,
2) wybrać ofertę pracy dla księgowego z różnych źródeł (czasopisma, Internet),
3) sporządzić C.V. oraz list motywacyjny na podstawie wybranej oferty pracy,
4) sporządzić kopie świadectw potwierdzających kwalifikacje zawodowe,
5) ułożyć przygotowane pisma w portfolio,
6) dokonać oceny przydatności kandydata,
7) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− metoda projektów, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− portfolio,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Planowanie zatrudnienia

Oblicz planowaną liczbę zatrudnienia pracowników mając dane:
Firma A – 5 stanowisk dla kasjerów, które czynne są przez 600 godz. w tygodniu, czas pracy
kasjera w tygodniu – 42 godz.
...................................................................................................................................................
Firma B – roczna planowana wielkość produkcji wynosi 7 000 tys. zł, a roczny wskaźnik
wydajności pracy 900 tys. zł/1 pracownika
...................................................................................................................................................

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

planowania zatrudnienia, przedstawić sposoby obliczania planowanej liczby zatrudnienia
i omówić plan zatrudnienia pracowników.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w materiale nauczania,
2) dokonać obliczeń wg poznanych wzorów,
3) wpisać wyniki w wykropkowane miejsca,
4) zaprezentować dane.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podające, ćwiczenia przedmiotowe,

Środki dydaktyczne:

− kalkulator,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 3

Planowanie zatrudnienia

Oblicz planowane zapotrzebowanie i stan pracowników na koniec roku na podstawie danych:
¾ stan na początek roku 350 osób
¾ ubytek pracowników 8 osób

Planowane zapotrzebowanie .............................................................

Stan pracowników na koniec roku ..................................................

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

planowania zatrudnienia pracowników

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treściami zawartymi w materiale nauczania,
2) dokonać obliczeń wg poznanych wzorów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) wpisać wyniki obliczeń w wykropkowane miejsca,
4) zaprezentować dane.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podające, ćwiczenia przedmiotowe.

Środki dydaktyczne:

− kalkulator,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 4

Ocena kandydata do pracy na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej.

Na podstawie zaaranżowanej rozmowy kwalifikacyjnej dokonaj oceny kandydata do pracy.

ARKUSZ OBSERWACYJNY Z ROZMOWY KWALIFIKACYJNEJ

Imię i nazwisko kandydata ........................................................................................................

Elementy rozmowy poddawane ocenie

(skala ocen 1–5 pkt.)

Ocena w pkt.

ROZPOCZĘCIE ROZMOWY

− autoprezentacja (przywitanie, sposób zachowania)
− wygląd zewnętrzny (ubiór, fryzura, makijaż)
− przygotowane dokumenty

............................
............................
............................

PRZEBIEG ROZMOWY

− odpowiedzi na pytania:
1. obszar zawodowy
2. obszar motywacyjny
3. obszar osobowościowy
4. pytania otwarte
− komunikacja werbalna (sposób wypowiedzi)
− komunikacja niewerbalna (mimika, gesty)

............................
............................
............................
............................
............................

...........................

ZAKOŃCZENIE ROZMOWY

...........................

ŁĄCZNA ILOŚĆ PUNKTÓW

...........................

DODATKOWE UWAGI:

Imię i nazwisko oceniającego .....................................................................................................

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić obszary

rozmowy kwalifikacyjnej i jej roli przy werbowaniu nowych pracowników, zwrócić uwagę na
sposób zachowania się podczas rozmowy kwalifikacyjnej kandydata.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się a treściami zawartymi w materiale nauczania,
2) obejrzeć film „Autoprezentacja”,
3) przygotować arkusz obserwacyjny,
4) wskazać uczestników symulowanej rozmowy kwalifikacyjnej,
5) przeprowadzić obserwację rozmowy kwalifikacyjnej,
6) dokonać oceny kandydata do pracy i wpisać punkty do arkusza,
7) zaprezentować efekty pracy,
8) zweryfikować kryteria oceny z innymi uczestnikami obserwacji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− eksponujące – pokaz,
− film.

Środki dydaktyczne:

− film dydaktyczny pt. „Autoprezentacja”,
− arkusz obserwacyjny,
− magnetowid,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 5

Obliczanie wskaźników struktury zatrudnienia

W firmie REPROGRAF zajmującej się świadczeniem usług poligraficznych, drukiem
wizytówek i zaproszeń zatrudnienie pracowników przedstawiało się następująco:

Lp. Pracownicy

Ilość Wskaźnik struktury

1. Kadra

kierownicza

2. Księgowy

3. Informatyk

Organizacja i nadzór produkcji

5. Pracownicy

biurowi

6. Pracownicy

produkcyjni

7. Dozorca

Razem 16

100%

Oblicz i wpisz do tabeli wskaźniki struktury zatrudnienia. Dokonaj oceny czy struktura
zatrudnienia w firmie „Reprograf” jest prawidłowa. Roczna wartość sprzedaży świadczonych
usług wyniosła 54 350 zł. Oblicz wskaźnik wydajności pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien podać wskaźniki struktury

zatrudnienia i wskaźnik wydajności pracy, i wskazać na ich rolę w analizowaniu zatrudnienia
firmy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w materiale nauczania,
2) obliczyć wskaźniki struktury wg wzorów,
3) wpisać wyniki do tabeli,
4) dokonać oceny prawidłowości zatrudnienia,
5) obliczyć wskaźnik wydajności pracy,
6) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podające,
− ćwiczenia praktyczne,

Środki dydaktyczne:

− kalkulator,
− arkusz do wpisywania wyników obliczeń,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

5.5.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) scharakteryzować politykę kadrową?

2) przeprowadzić rozmowę kwalifikacyjną?

3) scharakteryzować zasady doboru pracowników?

4) scharakteryzować źródła rekrutacji pracowników?

5) zaplanować wielkość zatrudnienia w firmie?

6) dokonać oceny pracowników?

7) oblicz strukturę zatrudnienia i płynności kadr?

8) ocenić wpływ stosunków międzyludzkich na wydajność pracy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Przedmiot i źródła prawa pracy

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Podstawowe pojęcia z zakresu prawa pracy

Uzupełnij zdania wpisując definiowane pojęcia:
• . . . . . . . . . . . . . . . . . . jest to celowa działalność człowieka wykonywana przy użyciu sił

fizycznych lub zdolności intelektualnych, zmierzająca do zaspokojenia potrzeb własnych lub
potrzeb innych osób

• . . . . . . . . . . . . . . osoba fizyczna lub osoba prawna bądź inna jednostka organizacyjna nie

posiadająca nawet osobowości prawnej zatrudniająca pracowników za wynagrodzeniem

• . . . . . . . . . . . . . . . . . .osoba, która ukończyła 18 lat, posiada zdolność do czynności

prawnych i jest zatrudniona w oparciu o stosunek pracy

• . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . osoba, które ma minimum 16 lat, ukończyła gimnazjum i przedstawi

świadectwo lekarskie, stwierdzające, że wykonywana praca nie zagraża ich zdrowiu

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z poleceniem,
2) skorzystać z treści zawartych w materiale nauczania,
3) uzupełnić luki w tekście.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podająca – wykład informacyjny, ćwiczenie praktyczne

Środki dydaktyczne:

− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Rodzaje stosunków pracy – praca z aktem prawnym.
Wyszukaj w kodeksie pracy dział dotyczący stosunku pracy – zweryfikuj poprawność

podanego na zajęciach pojęcia. Następnie pracując z ww. aktem prawnym wyszukaj i wpisz
w tabelę rodzaje stosunków pracy w zależności od sposobu nawiązywania – przeprowadź ich
krótką charakterystykę – podaj przykłady.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

L.p.

Rodzaj

stosunku pracy

Krótka charakterystyka

przykłady zawodów – stanowisk pracy

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) skorzystać z treści zawartych w poradniku,
2) skorzystać z kodeksu pracy,
3) uzupełnić tabelę,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podająca – odczyt, ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− kodeks pracy
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 3

Praktyczna analiza hierarchii źródeł prawa

Uporządkuj wymienione terminy zgodnie z hierarchicznym układem źródeł prawa

poczynając od aktów najwyższej rangi: regulamin pracy, Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej, zakładowy układ zbiorowy pracy, ustawa o zakładowym funduszu świadczeń
socjalnych, rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy i
trybie jego wydawania i prostowania, umowa o pracę.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z poleceniem,
2) skorzystać z treści zawartych w materiale nauczania,
3) uzupełnić luki w tekście.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podająca – odczyt, pokaz z objaśnieniem, ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 4

Zasady prawa pracy – analiza aktów prawnych.
Korzystając z Konstytucji i kodeksu pracy odszukaj i wpisz do tabeli te artykuły, które są

podstawą obowiązywania poniższych zasad w polskim prawie pracy:

Wybrane zasady

Podstawa obowiązywania

• Prawo do wypoczynku

• Zakaz dyskryminacji

• Prawo do wynagrodzenia

• Prawo każdego obywatela do pracy

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) skorzystać z treści zawartych w poradniku,
2) skorzystać z kodeksu pracy oraz Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
3) uzupełnić tabelę,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

podające, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, kodeks pracy

literatura zgodna z punktem 6 poradnika

5.6.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) określić przedmiot i zakres prawa pracy?

2) zdefiniować pojęcie stosunku pracy?

3) wymienić cechy podstawowe cechy stosunku pracy?

4) wskazać rodzaje stosunków pracy?

5) wymienić kilka zasad prawa pracy?

6) wyjaśnić co to jest układ zbiorowy pracy?

7) omówić pojęcie regulaminu pracy?

8) scharakteryzować hierarchię źródeł prawa pracy?

5.7. Zatrudnianie i rozwiązywanie umów o pracę

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Analizowanie druków umów o pracę.

Przeprowadź analizę porównawczą druków umowy o pracę i umowy – zlecenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien objaśnić zakres i sposób wykonania

ćwiczenia.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) skorzystać z treści zawartych w poradniku,
2) skorzystać z kodeksu pracy i kodeksu cywilnego
3) zidentyfikować druki umów
4) przeprowadzić analizę
5) zaprezentować efekty swojej pracy

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podająca – objaśnienie, ćwiczenie praktyczne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

kodeks pracy i kodeks cywilny,

druki umowy o pracę i umowy-zlecenia,

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Podstawy prawne umów o pracę.
Wpisz w tabelę obok wymienionych zawodów rodzaj umowy i podstawę prawną, którą

zastosowałbyś w odniesieniu do sposobu zatrudnienia tych osób – wybór krótko uzasadnij:

Wybrane zawody

umowa – podstawa prawna zatrudnienia

Sekretarka

Wodzirej

Kasjer w banku

Prezenter

Ekspedient

Rzeźbiarz

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien objaśnić zakres i sposób wykonania

ćwiczenia, omówić zasady dyskusji dydaktycznej.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) skorzystać z treści zawartych w poradniku,
2) skorzystać z kodeksu pracy i kodeksu cywilnego,
3) przeprowadzić dyskusję dydaktyczną związana z wykładem
4) uzupełnić tabelę,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podająca – wykład, dyskusja dydaktyczna związana z wykładem, ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

kodeks pracy i kodeks cywilny,

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 3

Sporządzanie dokumentu umowy o pracę.
Wyszukaj w kodeksie pracy artykuły określające treści, które powinny znajdować się

w umowie o pracę - następnie przygotuj projekt umowy wykorzystując gotowy formularz lub
odpowiedni program komputerowy.. Przeanalizuj pod kątem poprawności sporządzoną przez

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

siebie umowę oraz dwie wybrane umowy spośród gotowych przykładów dostarczonych przez
prowadzącego zajęcia. Znalezione błędy i braki wpisz w poniższą tabelę.

Błędy

Braki

Umowa o pracę – projekt własny

Umowa o pracę – przykład pierwszy

Umowa o pracę – przykład drugi

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

powtórzyć wiadomości dotyczące formy i elementów treści umowy o pracę, wskazać etapy
wykonania, przypomnieć zasady bhp w zakresie obsługi komputera.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w poradniku dla ucznia,
2) skorzystać z kodeksu pracy,
3) przygotować projekt umowy na gotowym formularzu lub z wykorzystaniem programu

komputerowego,

4) przeprowadzić analizę porównawczą
5) uzupełnić luki w tabeli,
6) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenie praktyczne z użyciem komputera,

Środki dydaktyczne:

− kodeks pracy,
− formularz umowy o pracę,
− komputerowy program kadrowo-płacowy,
− przykładowe umowy o pracę,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Obliczanie okresów wypowiedzenia umowy o pracę

Przeanalizuj dane zawarte w tabeli i uzupełnij ją, wpisując przysługujący pracownikowi okres
wypowiedzenia umowy o pracę i termin jej rozwiązania – zakładamy, że każda z poniżej
wymienionych umów może być rozwiązana w tym trybie:

Rodzaj

umowy

Okres

zatrudnienia

Data

wypowiedzenia

Okres

wypowiedzenia

Data rozwiązania

umowy

na czas nie określony 4

miesiące 08.06.2005

na okres próbny

2 miesiące 05.08.2005

na czas nieokreślony 2 lata

28.02.2005

na zastępstwo

3 tygodnie

06.09.2005

na czas określony

11 miesięcy 11.03.2005

na czas nieokreślony 15

lat

31.05.2005

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

wypowiadania umów o pracę oraz przedstawić sposoby obliczania okresów wypowiedzenia.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w materiale nauczania,
2) dokonać obliczeń wg poznanych zasad,
3) wpisać wyniki w odpowiednie kolumny tabeli,
4) zaprezentować i omówić wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− wykład informacyjny, metoda przypadków, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− kodeks pracy,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 5
Sporządzanie dokumentu rozwiązania umowy o prace.

Sporządź wypowiedzenie umowy o pracę, zawartej przez Ciebie na czas nie określony

(pracodawca: Jan Nowak doradca podatkowy, Biuro Rachunkowe w Kutnie ul. Ładna 3). Chcesz
ją rozwiązać na zasadzie porozumienia stron, ponieważ zamierzasz zawrzeć związek małżeński
i przeprowadzić się do Zgierza.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

powtórzyć zasady wypowiadania umów o pracę, przypomnieć zasady bhp w zakresie obsługi
komputera.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w poradniku dla ucznia,
2) skorzystać z kodeksu pracy,
3) przygotować projekt wypowiedzenia na gotowym formularzu lub z wykorzystaniem

programu komputerowego,

4) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenie praktyczne z użyciem komputera.

Środki dydaktyczne:

− kodeks pracy
− formularz wypowiedzenia umowy o pracę,
− komputerowy program kadrowo-płacowy,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

5.7.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potraf:

Tak Nie

1) wskazać podstawy prawne zatrudnienia?

2) wskazać główne cechy umowy o dzieło i umowy-zlecenia?

3) określić podstawowe cechy umowy o pracę?

4) omówić formę i elementy konieczne umowy o pracę?

5) sporządzić dowolną umowę o pracę na czas określony?

6) wymienić sposoby rozwiązania umowy o pracę?

7) wyjaśnić kiedy strony mogą rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?

8) scharakteryzować rodzaje umów o pracę?

9) określić terminy wypowiedzenia w zależności od rodzaju umowy o pracę?
10) omówić istotę i warunki wypowiedzenia zmieniającego?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Dokumentacja związana z zatrudnieniem i ochrona danych
osobowych

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Podstawowa informacja o obowiązującym w zakładzie porządku pracy.
Pan Andrzej został przyjęty do pracy w dniu 10 września 2005 r. w hipermarkecie, jako

jeden z 35 sprzedawców. Natomiast jego żona Halina podpisała umowę o pracę w dniu
11 września 2005 w sklepię, gdzie zatrudnione są oprócz niej 3 pracownice. Jakie informacje,
w jakiej formie i do kiedy powinni każdemu z małżonków przekazać ich pracodawcy?
Odpowiedź uzasadnij.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania

ćwiczenia.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w poradniku dla ucznia,
2) skorzystać z kodeksu pracy,
3) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

objaśnienie, ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− kodeks pracy,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Analizowanie przykładowych regulaminów pracy.
Wyszukaj w kodeksie pracy (K.P) przepisy dotyczące zakresu treści regulaminu pracy. Na

podstawie analizy przykładowego regulaminu wypełnij poniższą tabelę:

TREŚCI WYNIKAJĄCE Z K.P.

TREŚCI DODATKOWE

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania, wskazać dodatkową literaturę.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w poradniku dla ucznia,
2) skorzystać z kodeksu pracy i literatury dodatkowej,
3) przeprowadzić analizę przykładowego regulaminu pracy,
4) wypełnić tabelę,
5) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podające: opis i objaśnienie, ćwiczenia przedmiotowe analiza porównawcza.

Środki dydaktyczne:

kodeks pracy,

przykładowy regulamin pracy,

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 3

Zakładanie teczek akt osobowych.
Wykorzystując dostarczony przez prowadzącego zajęcia zestaw dokumentów

pracowniczych dotyczący przykładowego pracownika, załóż teczkę akt osobowych - uporządkuj
ją i opisz. Przeanalizuj wchodzące w skład zestawu c.v. pod kątem przepisów o ochronie danych
osobowych kandydata do pracy. Określ podstawy prawne swoich działań.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić czynności

związane z prowadzeniem dokumentacji pracowniczej oraz określić zakres ćwiczenia i sposób
jego wykonania.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w materiale nauczania.
2) podzielić dostarczone dokumenty z punktu widzenia ich miejsca w aktach osobowych,
3) wpiąć dokumenty do teczki i opisać,
4) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podająca – wyjaśnienie, metoda projektów, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− przykładowy zestaw dokumentów pracowniczych,
− segregator, przybory do pisania,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Sporządzanie świadectwa pracy.

Wypełnij świadectwo pracy korzystając z danych pracownika zawartych w teczce akt

osobowych skompletowanej w poprzednim ćwiczeniu. Umowa o pracę zostaje rozwiązana
w trybie zwolnienia dyscyplinarnego. Załącz dokument do akt.

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

powtórzyć zasady wypowiadania umów o pracę i sporządzania świadectwa pracy, przypomnieć
zasady bhp w zakresie obsługi komputera.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treściami zawartymi w poradniku dla ucznia,
2) skorzystać z kodeksu pracy,
3) przygotować świadectwo pracy na gotowym formularzu lub z wykorzystaniem programu

komputerowego,

4) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenie praktyczne z użyciem komputera.

Środki dydaktyczne:

− kodeks pracy,
− formularz świadectwa pracy,
− komputerowy program kadrowo-płacowy,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

5.8.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) wskazać podstawy prawne prowadzenia dokumentacji pracowniczej?

2) wymienić wewnątrzzakładowe przepisy dotyczące organizacji pracy?

3) określić zakres treści objętych regulaminem pracy?

4) podać skutki nierzetelnego prowadzenia dokumentacji pracowniczej?

5) wyjaśnić zasady prowadzenia akt osobowych?

6) wymienić dane zamieszczane w świadectwie pracy?

7) określić termin wydania pracownikowi świadectwa pracy?

8) uzasadnić obowiązek ochrony danych osobowych przez pracodawcę?

9) określić jakie dane osobowe może powierzyć pracodawcy kandydat do pracy?

10) określić jakie informacje musi przekazać pracodawcy nowozatrudniona osoba?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.9. Obowiązki stron stosunku pracy i skutki ich naruszania

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1
Określanie praw i obowiązków pracownika.

Kierując się zasadą współzależności praw i obowiązków pracodawcy i pracownika uzupełnij

tabelę poniżej:

PRACOWNIK PRACODAWCA

• zna przepisy BHP i zgodnie z nimi pracuje • zatrudniając organizuje szkolenie

• ma obowiązek ubezpieczenia pracownika

• ma prawo do wypoczynku

• prowadzi fundusz świadczeń socjalnych

• ma prawo do bezpiecznych warunków pracy
• wywiązuje się z określonych obowiązków

• ułatwia podnoszenie kwalifikacji

• nie spóźnia się do pracy

• jest obiektywnie i sprawiedliwie oceniany

• ma obowiązek terminowo płacić pensję

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) skorzystać z treści zawartych w poradniku,
2) skorzystać z kodeksu pracy,
3) uzupełnić tabelę,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− podająca – odczyt, ćwiczenie praktyczne

Środki dydaktyczne:

− kodeks pracy,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Obliczanie wymiaru urlopu wypoczynkowego.
Wykorzystując dane zawarte w tabeli, określ w poszczególnych przypadkach wymiar

przysługującego urlopu wypoczynkowego:

Lp. Rodzaj

ukończonej szkoły

Staż pracy

– łącznie

Wymiar

urlopu

1. Szkoła policealna

3 lata

2. Liceum

ogólnokształcące 6

miesięcy

3. Wyższe studia

13 miesięcy

4. Liceum

ogólnokształcące 7

lat

5. Zasadnicza

szkoła zawodowa

5 lat

Wskazówki do realizacji

Przed

przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zasady

udzielania urlopów wypoczynkowych oraz przedstawić sposoby obliczania ich wymiaru.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien
1) zapoznać się z treściami zawartymi w materiale nauczania,
2) dokonać obliczeń wg poznanych zasad,
3) wpisać wyniki w odpowiednią kolumnę tabeli,
4) zaprezentować i omówić wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− wykład informacyjny, metoda przypadków, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− kodeks pracy,
− literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 3

Analiza zasad postępowania przed sądami pracy.

Wpisz obok wymienionych zasad postępowania przed sądami pracy w sprawach o roszczenia
pracownicze

przykłady przepisów kodeksu pracy, które tych zasad dotyczą:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

• Zasada bezpłatności postępowania

• Zasada ugodowego załatwiania spraw

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania

ćwiczenia.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) skorzystać z treści zawartych w poradniku,
2) skorzystać z kodeksu pracy,
3) uzupełnić tabelę,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

podające wykład informacyjny, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

kodeks pracy,

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.9.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) wymienić obowiązki i prawa stron stosunku pracy?

2) określić czego dotyczy zakaz dyskryminacji i mobbingu?

3) wyjaśnić zasady udzielania urlopów wypoczynkowych?

4) określić, kiedy pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego?

5) omówić, co wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego?

6) wyjaśnić pojęcie czasu pracy?

7) określić podstawowy wymiar czasu pracy?

8) omówić odpowiedzialność pracodawcy za naruszenie praw pracowniczych?

9) wyjaśnić jakim trybie rozpatrywane są spory ze stosunku pracy?

10) wyjaśnić zasady postępowania prze sądem pracy?

5.10. Dokumentacja kadrowa w programach komputerowych

.10.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Utwórz nową firmę w programie kadrowo-płacowym o następujących danych:

Tabela 5.10.1.1. Dane firmy

DANE FIRMY

1. Nazwa

Hurtownia Dziewiarsko-Konfekcyjna MODENA

2. Nazwa skrócona

MODENA

3. Regon 731015607
4. NIP 827-102-47-55
5. Podmiot gospodarczy

osoba fizyczna

Uprawnienia do wypłaty
zasiłków

Tak

7. Adres

ul. Kwiatowa 10; 01-054 Łódź

8. Data rozpoczęcia działalności 200_-01-01
9. Bank

mBank BRE S.A./Łódź

10. Nr rachunku bankowego

76 1140 2004 0000 3902 3579 6727

11. Kod rodzaju uprawnienia

12. Numer uprawnienia

33118

13. Data uprawnienia

200_-01-01

14. Rodzaj uprawnienia - rejestr

wpis do ewidencji działalności gospodarczej

15. Nazwa organu wydającego Sąd Rejonowy w Łodzi Wydział Gospodarczy
16. Urząd Skarbowy

Łódź – Polesie

17. Oddział ZUS

ul. Kościuszki 233; 02-345 Łódź; bank PEKAO SA, nr
rachunku bankowego: 04 1234 0000 1200 1234 2345 2345

18. Ubezpieczenie wypadkowe

1,93%

Źródło: opracowanie własne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób uruchomienia programu i tworzenia nowej firmy. Zapoznać uczniów z zasadami
bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uruchomić program,
2) wybrać opcję <Nowa>,
3) w oknie zakładania nowej firmy określić położenie folderu z danymi firmy oraz wprowadź

wymagane dane,

4) potwierdzić rozpoczęcie procesu tworzenia nowej firmy,
5) wprowadzić informacje dodatkowe o firmie: <Firma> <Dane firmy>,
6) wstawić informację o ubezpieczeniu wypadkowym obowiązującym w firmie: <Firma>

<Dane kadrowe> (ewentualnie <Ustawienia>) <Parametry ZUS ustawowe> wypełnić daną
pole <% składki na ubezpieczenie wypadkowe>,

7) zapisać.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

Ćwiczenie 2

Wprowadź do programu kadrowo – płacowego informacje o właścicielu firmy na podstawie

danych:

Tabela 5.10.1.2. Informacje o właścicielu firmy

INFORMACJE O WŁAŚCICIELU

1. Imiona i nazwisko

Anna Katarzyna Malinowska

2. Imię ojca

Piotr

3. Imię matki

Stanisława

4. Miejsce urodzenia

Zgierz

5. Nazwisko rodowe

Kubiak

6. PESEL 60010122222
7. NIP 827-102-47-55
8. Seria i numer dowodu

BD7838090

9. Miejsce zamieszkania

95-100 Zgierz, ul. Polna 15

10. Urząd Skarbowy

95-100 Zgierz, ul. Ks. Popiełuszki 8

11. ZUS

95-100 Zgierz, ul. Chopina 5

Źródło: opracowanie własne

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób wprowadzania danych właściciela firmy w programie. Zapoznać uczniów z zasadami
bezpiecznej pracy przy komputerze.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) otworzyć firmę MODENA,
2) wybrać <Firma> <Dane firmy>,
3) odszukać pola dotyczące danych właściciela firmy,
4) zapisać wprowadzone zmiany.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

Ćwiczenie 3

Dokonaj weryfikacji ustawień parametrów pracy dla firmy.
Skontroluj bądź ustaw następujące parametry zgodnie z obowiązującymi na dany dzień

przepisami:
− progi podatkowe,
− koszty uzyskania przychodu, kwotę wolną od podatku itp.,
− progi dodatku stażowego np. do pięciu lat pracy – 0% dodatku stażowego, dla stażu 5-6 lat

5%, za każdy następny rok – 1% dodatku stażowego,

− progi do wyznaczania wymiaru urlopu,
− zasiłki rodzinne,
− składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób weryfikowania ustawień parametrów pracy firmy w programie. Zapoznać uczniów
z zasadami bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) w oknie głównym programu wybrać <Firma> <Dane firmy> (niektóre programy mogą

zawierać potrzebne dla ucznia informacje w menu <Ustawienia> <Parametry>),

2) weryfikować ustawienia w poszczególnych zestawach parametrów i jeśli zajdzie potrzeba

modyfikować je,

3) zapisać.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Ustaw godziny pracy w firmie MODENA wg wzoru:

Tabela

5.10.1.3. Godziny pracy w firmie

Źródło: opracowanie własne

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób ustawiania godzin pracy firmy w programie. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej
pracy przy komputerze.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) otworzyć firmę MODENA,
2) z menu głównego wybrać <Ustawienia> <Ustawienia kadrowe> <Godziny pracy>,
3) ustawić godziny pracy w firmie,
4) zapisać.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

Ćwiczenie 5

Dodaj nowego użytkownika w programie o danych: Twoje_imię i Twoje_nazwisko.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób dodawania nowego użytkownika firmy w programie. Zapoznać uczniów z zasadami
bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) otworzyć firmę MODENA,
2) wybrać z menu głównego <Ustawienia>,
3) wybrać opcję <Użytkownicy> <Nowy>,
4) wprowadzić w oknie użytkownika: kod (zwykle pięcioznakowy skrót), imię i nazwisko

użytkownika,

DZIEŃ PRACY
Domyślny początek dnia roboczego w firmie

Domyślna długość dnia roboczego w firmie

Pora nocna

Początek pory nocnej

Koniec pory nocnej

Doba robocza

Domyślny początek doby rozliczeniowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5) zapisać,
6) wybrać opcję <Prawa użytkownika> <Uprawnienia> i określić uprawnienia użytkownika do

wykonywania określonych czynności,

7) zakończyć ustawienia -> OK.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym,
− dyskietki.

Ćwiczenie 6

Wykonaj archiwizację danych firmy MODENA na dyskietce lub dysku twardym

(pojemność jednej dyskietki może być niewystarczająca)

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

przebieg tworzenia kopii bezpieczeństwa firmy w programie. Zapoznać uczniów z zasadami
bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) w oknie głównym programu wybrać polecenie <Firma> <Kopia bezpieczeństwa>,
2) wprowadzić nazwę firmy, dla której chce wykonać kopię (jest to zwykle nazwa skrócona),
3) wskazać miejsce zapisu danych (np. a:\ - jeśli to ma być dyskietka, lub inną literę napędu,

jeśli to ma być dysk twardy),

4) podać hasło,
5) potwierdzić wprowadzone wyżej hasło,
6) wykonać (potwierdzić OK rozpoczęcie procesu archiwizacji),
7) stosować się do poleceń pojawiających się na ekranie.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym,
− dyskietki.

Ćwiczenie 7

Odtwórz dane z kopii zapasowej np. z dyskietki na stanowisku kolegi, który był nieobecny

na ostatnich zajęciach i nie ma utworzonej firmy.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób odtwarzania danych firmy z kopii bezpieczeństwa. Zapoznać uczniów z zasadami
bezpiecznej pracy przy komputerze.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać opcję <Odtwórz> (zwykle dostępna jest w oknie pracy bez wybranej firmy

<Firma> <Bez firmy>),

2) w oknie odtwarzania danych określić położenie pliku archiwum (dysk i katalog oraz nazwę

pliku),

3) podać wprowadzone przy archiwizacji hasło,
4) zaakceptować dokonane ustawienia,
5) po rozpoczęciu procesu odtwarzania danych stosować się do poleceń pojawiających się na

ekranie,

6) zakończyć proces potwierdzając komunikat o odtworzeniu danych.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

Ćwiczenie 8
Utwórz

strukturę katalogową dla pracowników zatrudnionych w firmie MODENA wg

wzoru:

Rys. 4.10.3.1. Struktura zatrudnienia
Źródło: opracowanie własne

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób tworzenia struktury katalogowej zatrudnienia w firmie. Zapoznać uczniów z zasadami
bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) otworzyć okno <Pracownicy>,
2) wybrać <Dodaj podkatalog> (katalogiem głównym w programie jest <Katalog

pracowników>),

3) wprowadzić nazwę katalogu np. <Administracja>,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) wybrać <Utwórz>,
5) postępować analogicznie dla katalogów: <Marketing>, <Sprzedaż>, <Umowy cywilno-

-prawne>,

6) aby utworzyć katalogi: <Biuro>, <Księgowość>, <Ochrona>, <Zarząd> uczeń powinien

wybrać najpierw katalog nadrzędny (czyli katalog <Administracja>) i dopiero wybierać
<Dodaj podkatalog>.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

Ćwiczenie 9
Wprowadź do katalogu <Biuro> w dziale <Administracja> dane nowych pracowników
wg wzoru:

Tabela 5.10.1.4. Dane pracowników firmy

DANE PRACOWNIKÓW ZATRUDNIONYCH NA UMOWĘ O PRACĘ

Wyszczególnienie

Anna Adamska

Katarzyna Nowak

2. Imię ojca

Bronisław Stanisław

3. Imię matki

Joanna

Ewa

4. Nazwisko rodowe

Kowalska

Stolarczyk

5. Miejsce urodzenia

Zgierz

Ozorków

6. PESEL 68081110885

78021707600

7. NIP 969-069-80-68

651-143-67-18

8. Seria i nr dowodu

DD4834294

DB7747110

9. Miejsce zamieszkania

Zgierz, ul. Barona 2/4

Ozorków, ul. Główna 8/3

10. Kod 95-100 93-234

Źródło: opracowanie własne

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób dodawania nowych pracowników w programie. Zapoznać uczniów z zasadami
bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) wybrać z menu głównego <Pracownicy>,
2) wskazać katalog, do którego przypisze pracownika,
3) wybrać <Nowy pracownik> (Dodaj),
4) w oknie <Nowy pracownik> wpisać dane podstawowe pracownika: imię, nazwisko, datę

urodzenia, PESEL, NIP itd.,

5) zapisać dane,
6) postępować analogicznie dla drugiego pracownika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

Ćwiczenie 10

Wprowadź do kartoteki pracowników dane zamieszczone w tabeli 5.10.1.5.

Sporządź dla pracowników raporty:
− zaświadczenie o ukończeniu szkolenia wstępnego BHP,
− pusty kwestionariusz osobowy.

Tabela 5.10.1.5. Dane pracowników do umowy o pracę

Wyszczególnienie

Anna Adamska

Katarzyna Nowak

1. Rodzaj umowy

umowa o pracę na czas nieokreślony

2. Data zatrudnienia

200_-01-03

200_-01-10

3. Kwota wynagrodzenia zasadniczego

1 950,00

1 320,00

4. Data zawarcia umowy

200_-01-03

200_-01-10

5. Wymiar czasu pracy

1/1

6. Stanowisko

Specjalista ds.
administracyjnych

sprzątaczka

7. Miejsce wykonywania pracy

Biuro

biuro

8. Rodzaj pracy

Pracownik umysłowy pracownik

fizyczny

9. Zaszeregowanie

Grupa II – pracownicy
wyższego szczebla

Grupa I – pracownicy
niższego szczebla

Źródło: opracowanie własne

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób wykonywania raportów w programie. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy
przy komputerze.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) wybrać z menu głównego opcję <Pracownicy>,
2) wybrać pracownika,
3) wprowadzić dane pracownika do następującego elementu kadrowego: <Umowy> <Umowy

o pracę>,

4) postępować analogicznie dla drugiego pracownika,
5) wydrukować raporty:

− aby wydrukować kwestionariusz osobowy kolejno wybierać <Wykonaj raport>

<Raporty kadrowe> <Zawarcie stosunku pracy> <Kwestionariusz osobowy>; dokonać
ustawień parametrów raportu <Drukuj>,

− aby wydrukować zaświadczenie o ukończeniu szkolenia wstępnego BHP kolejno

wybierać <Wykonaj raport> <Raporty kadrowe> <Trwanie stosunku pracy> <
Zaświadczenie o ukończeniu szkolenia wstępnego BHP> dokonać ustawień parametrów
raportu <Drukuj>,.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− W niektórych programach oba raporty generują się automatycznie przy realizacji

zdarzenia <Przyjęcie do pracy>.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym,
− drukarka,
− papier.

Ćwiczenie 11
Wprowadź informacje dodatkowe o pracownikach wg wzoru:

Tabela 5.10.1.6. Dane uzupełniające pracowników

Lp.

Wyszczególnienie

Anna Adamska

Katarzyna Nowak

1. Kod tytułu ubezpieczenia

0110 – umowa o pracę,
0 – brak orzeczenia o niepełnosprawności,
0 – brak prawa do emerytury i renty.

2. Dane do ubezpieczeń

ubezpieczony ze wszystkich
tytułów

ubezpieczony ze
wszystkich tytułów

Liczba osób, na które jest
wypłacany zasiłek rodzinny

1 0

4. Rodzina – współmałżonek

Jan Adamski ur. 1966-01-20

Piotr Nowak ur. 1979-08-
12

5. Rodzina – potomstwo

Syn Adam ur. 1985-07-31

brak

6. Wykształcenie Wyższe zasadnicze

zawodowe

7. Nazwa kursu

Komputerowe wspomaganie
prac biurowych

Bezwzrokowe pisanie na
maszynie

8. Rodzaj kursu

kurs komputerowy

kurs maszynopisania

Źródło: opracowanie własne

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposoby wprowadzania danych pracowników firmy w programie. Zapoznać uczniów z zasadami
bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) wybrać z menu głównego opcję <Pracownicy>,
2) wybrać pracownika,
3) wprowadzić dane ubezpieczeniowe pracownika do elementów kadrowych: <ZUS> <Dane

rejestracyjne ZUA>,

4) wprowadzić dane pracownika do elementów kadrowych: <Wynagrodzenia> <Składniki>

<Zasiłki> - wstawić liczbę dzieci do zasiłku rodzinnego,

5) wprowadzić pozostałe dane pracownika: odszukiwać kolejno w oknie pracownika

następujących elementów kadrowych:

6) <Pracownik> , <Rodzina>, <Wykształcenie>,
7) postępować analogicznie dla drugiego pracownika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

Ćwiczenie 12
Sporządź i wydrukuj umowy o pracę dla pracowników na podstawie dodatkowych danych:

Tabela 5.10.1.7. Dane uzupełniające do umowy o pracę

Lp.

Wyszczególnienie

Anna Adamska

Katarzyna Nowak

1. Miejsce zawarcia umowy

Zgierz

2. Nr umowy

1/2005

2/005

3. Data podpisania umowy

200_-01-03

200_-01-12

Źródło: opracowanie własne

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób sporządzania umowy o pracę w programie. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej
pracy przy komputerze.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać pracownika w oknie <Pracownicy>,
2) wybrać <Drukuj> <Wykonaj raport>,
3) wybierać kolejno pozycje <Raporty kadrowe> <Zawarcie stosunku pracy> <Umowa

o pracę>,

4) dokonać ustawień parametrów raportu,
5) eksportować (jeśli to możliwe) raport do edytora tekstu,
6) dokonać koniecznych ze względów formalnych korekt w dokumencie,
7) sformatować dokument,
8) wybrać <Drukuj>,
9) postępować analogicznie dla drugiego pracownika.
W niektórych programach raport <Umowa o pracę> jest generowany automatycznie przy
realizacji zdarzenia <Umowa o pracę>.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym,
− drukarka,
− papier.

Ćwiczenie 13
Uzupełnij dane pracowników dotyczące ich wykształcenia i przebiegu zatrudnienia
u poprzednich pracodawców wg wzoru:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 5.10.1.8. Przebieg zatrudnienia u pracodawców

Lp.

Wyszczególnienie

Anna Adamska

Katarzyna Nowak

okres zatrudnienia i przerw
u poprzednich pracodawców

1990-06-01 – 2004-12-31

1994-01-01 – 2004-12-31

lata do dotychczasowego
stażu pracy

program powinien wyliczyć sam na podstawie okresu
zatrudnienia i przerw u poprzednich pracodawców

nazwa pracodawcy

KOTEK S z o. o

Agencja Detektywistyczna

stanowisko handlowiec ochroniarz

ukończone szkoły

1980-09-01 – 1984-06-25
Liceum Zawodowe
1984-10-01 – 1989-06-12
Uniwersytet Łódzki -
ekonomia

1991-09-01 – 1993-06-21
Zasadnicza Szkoła Zawodowa
ochroniarz

Źródło: opracowanie własne

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób wprowadzania danych związanych z zatrudnieniem u poprzednich pracodawców
w programie. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) odszukać w programie element kadrowy <Przebieg zatrudnienia u poprzednich

pracodawców> ( w zestawie <dane osobowe pracownika> <Przebieg zatrudnienia>),

2) wypełnić element danymi, zapisać.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

Ćwiczenie 14

Sporządź dla pracowników bilans urlopowy i bilans chorób pracownika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób sporządzania bilansu urlopowego i chorób pracownika w programie. Zapoznać uczniów
z zasadami bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) wybierać kolejno: <Wynagrodzenia> <Rozliczenia> <Urlopy>,
2) w oknie <Bilans urlopu> dodać nową daną z datą przyjęcia pracownika do pracy (obliczanie

staży do prawa do urlopu i stażu do wymiaru urlopu program powinien przeprowadzić sam
na podstawie ewidencji zatrudnienia i ukończonych szkół – jeśli program ucznia nie ma
takich możliwości, uczeń powinien wstawić konkretne wartości liczbowe),

3) zapisać,
4) wybierać kolejno: <Wynagrodzenia> <Rozliczenia> <Choroby>,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5) w oknie <Bilans chorób pracownika> dodać daną i postępować dalej analogicznie jak dla

bilansów urlopowych,

6) zapisać.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

Ćwiczenie 15

Ustaw pracownikowi Annie Adamskiej zasiłek rodzinny na kolejne sześć miesięcy od daty

zatrudnienia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób wprowadzania informacji do zasiłku rodzinnego dla pracowników w programie.
Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) wypełnić w elemencie kadrowym <Zasiłki> (<Wynagrodzenia> <Składniki>) pole <Liczba

dzieci do zasiłku rodzinnego>:

− określić czas obowiązywania,

− wstawić liczbę dzieci, na którą będzie przyznawany zasiłek,

2) zainicjować zdarzenie (serię zdarzeń) <zasiłek rodzinny> w sposób właściwy dla programu,
3) zapisać.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

Ćwiczenie 16

Nalicz pracownikowi Katarzynie Nowak nadgodziny wypracowane w dniu 200_-01-15

w godz. 18

-22

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób wprowadzania informacji o nadgodzinach dla pracownika w programie. Zapoznać
uczniów z zasadami bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) w oknie <Organizacja pracy> <Praca> wskazać opcję <Nadgodziny>,
2) określić dokładnie czas wystąpienia tego zdarzenia (dzień i godziny),
3) zapisać.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

Ćwiczenie 17

Sporządź i wydrukuj aneks do umowy dla pracownika Anny Adamskiej na podstawie

danych:
− powód sporządzenia aneksu – zmiana stanowiska pracy,
− nowa kwota wynagrodzenia zasadniczego – 2 550,00 zł,
− proponowane stanowisko – kierownik administracyjny.
− data obowiązywania nowych danych – bieżąca.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób wykonywania raportu w postaci aneksu do umowy w programie. Zapoznać uczniów
z zasadami bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybierać kolejno <Stosunek pracy> <Umowa o pracę <Aneks do umowy o pracę>,
2) wprowadzić informacje do aneksu,
3) zapisać,
4) wydrukować raport.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym,
− drukarka,
− papier.

Ćwiczenie 18

Rozwiąż stosunek pracy z pracownikiem Katarzynie Nowak.

Na podstawie danych zamieszczonych poniżej sporządź i wydrukuj raporty:
− rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron w ostatnim dniu miesiąca,
− świadectwo pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób rozwiązywania umowy o pracę z pracownikiem w programie. Zapoznać uczniów
z zasadami bezpiecznej pracy przy komputerze.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypełnić danymi element kadrowy <Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron>

(wybieraj kolejno <Stosunek pracy> <Rozwiązanie stosunku pracy>),

2) wydrukować raport rozwiązania stosunku pracy,

3) sporządzić raport <Świadectwo pracy>,

4) wydrukować raport <Świadectwo pracy>.

Zalecanie metody nauczania-uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym,

− drukarka,

− papier.

Ćwiczenie 19

Zarejestruj w programie pracownikowi Annie Adamskiej nieobecność – urlop

wypoczynkowy – okres trwania urlopu 7dni.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposób odnotowywania urlopu pracownika w programie. Zapoznać uczniów z zasadami

bezpiecznej pracy przy komputerze.

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać pracownika z listy w oknie <Kartoteka pracowników>,

2) na karcie <Kalendarz> wskazać <Dodaj>, żeby dodać nowe zdarzenie,

3) wybrać opcję <Nieobecności> <Urlopy> <Urlop wypoczynkowy>,

4) wpisać datę początku i końca nieobecności,

5) zapisać nieobecność.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

Ćwiczenie 20

Skontroluj u pracownika Anny Adamskiej zgromadzony w programie (od momentu

zawarcia umowy o pracę) staż pracy oraz liczbę dni wykorzystanego i niewykorzystanego

urlopu wypoczynkowego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić i zaprezentować

sposoby weryfikacji stażu pracy i urlopu w programie. Zapoznać uczniów z zasadami

bezpiecznej pracy przy komputerze.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób

wykonania

ćwiczenia

Uczeń powinien:
1) odszukać element kadrowy <Przebieg zatrudnienia pracownika> - zweryfikować dane,
2) odszukać element kadrowy <Urlopy> (Wynagrodzenia> Rozliczenia>),
3) wskazać opcję bilans urlopowy pełny – zweryfikować dane.

Zalecanie metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− komputer z programem kadrowo-płacowym.

5.10.2 Sprawdzian postępów

Sprawdzian praktyczny:

Ocenie podlega poprawność przebiegu wykonywania ćwiczeń praktycznych z zakresu
prowadzenia dokumentacji kadrowej w firmie z wykorzystaniem komputera.
Sprawdzian praktyczny ocenia nauczyciel. Sprawdzian jest zaliczony, gdy wszystkie
odpowiedzi są pozytywne. Sprawdzian nie zaliczony wymaga powtórzenia ćwiczenia.

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) utworzyć nową firmę w programie kadrowo-płacowym?
2) wprowadzić do programu kadrowo- płacowego informacje o właścicielu

firmy?

3) dokonać weryfikacji ustawień parametrów pracy dla firmy?

4) ustawić godziny pracy w firmie MODENA wg wzoru?

5) utworzyć strukturę katalogową dla pracowników zatrudnionych w firmie?

6) wprowadzić dane osobowe nowych pracowników do programu?

7) wprowadzić pracownikom dane z umowy o pracę?

8) sporządzić raporty: zaświadczenie o ukończeniu szkolenia wstępnego BHP,

kwestionariusz osobowy?

9) sporządzić i wydrukować umowy o pracę dla pracowników?

10) uzupełnić dane pracowników dotyczące ich wykształcenia i przebiegu

zatrudnienia u poprzednich pracodawców?

11) sporządzić dla pracowników bilans urlopowy i bilans chorób?

12) ustawić pracownikowi zasiłek rodzinny?

13) zarejestrować pracownikom nieobecność w pracy?

14) sporządzić i wydrukować aneks do umowy dla pracownika?

15) rozwiązać stosunek pracy z pracownikiem?

16) sporządzić i wydrukować raporty: rozwiązanie umowy o pracę

za porozumieniem stron, świadectwo pracy?

17) wykonać archiwizację danych firmy?

18) odtworzyć dane z kopii zapasowej?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test nr 1 – z umiejętności wykorzystania programu kadrowo – płacowego do
prowadzenia dokumentacji kadrowej przedsiębiorstwa

Test składa się z 20 zadań, z których:
− zadania - 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 15, 20 – są z poziomu podstawowego,
− zadania – 13, 14, 16, 17, 18, 19 – są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 2 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 2 punkt. Za odpowiedź niepełną otrzymuje 1
punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

ocena normy

wymagań

ocena dopuszczająca

co najmniej 19 pkt. za zadania z poziomu podstawowego

ocena dostateczna

co najmniej 22 pkt. za zadania z poziomu podstawowego

ocena dobra

co najmniej 22 pkt. za zadania z poziomu podstawowego i co
najmniej 8 pkt. za zadania z poziomu ponad podstawowego

ocena bardzo dobra

co najmniej 22 pkt. za zadania z poziomu podstawowego i co
najmniej 10 pkt. za zadania z poziomu ponadpodstawowego

Plan testu

Numer

zadania
w teście

Cel operacyjny

mierzone osiągnięcia ucznia

Uczeń potrafi:

Punkty

zadanie

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

otworzyć firmę w programie kadrowo-
płacowym

0-2 C P

2. dodać nowego użytkownika w programie

0-2

zmodyfikować dane firmy w programie
kadrowo-płacowym

0-2 C P

4. wprowadzić nowe dane firmy w programie

0-2

5. zmodyfikować dane właściciela firmy

0-2

6. ustawiać parametry firmy w programie

0-2

7. wprowadzić godziny pracy w firmie

0-2

utworzyć strukturę zatrudnienia dla
pracowników firmy

0-2 C P

zmodyfikować dane osobowe pracownika
firmy

0-2 C P

10.

modyfikować elementy kadrowe do
zasiłków pracownika

0-2 C P

11.

wprowadzić pracownikowi informacje o
szkoleniach i wykształceniu

0-2 C P

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12. odnotować pracownikowi urlop bezpłatny 0-2

13.

sporządzić i wydrukować aneks do umowy
dla pracownika

0-2 C PP

14.

odnotować nieobecność pracownika
z powodu choroby

0-2 C/D PP

15.

wprowadzić informacje o nagrodzie
pracownika

0-2 C P

16.

sporządzić raport: udzielenie urlopu
bezpłatnego

0-2 C/D PP

17. rozwiązać stosunek pracy z pracownikiem

0-2

C/D

18.

sporządzić i wydrukować raport:
kwestionariusz osobowy wypełniony
danymi

0-2 C/D PP

19.

sporządzić i wydrukować raporty:
porozumienie i świadectwo pracy

0-2 C/D PP

20. wykonać archiwizację danych firmy

0-2

Przebieg testowania

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA
Test z umiejętności wykorzystania programu kadrowo-płacowego do
prowadzenia polityki kadrowej przedsiębiorstwa

Czas trwania testu 90 min.

Celem niniejszego testu jest:

1. określenie poziomu umiejętności uczniów z zakresu wykorzystania programu kadrowo-

płacowego do prowadzenia polityki kadrowej przedsiębiorstwa,

2. przeprowadzenie analizy jakościowej przeprowadzonego pomiaru,

3. ustalenie listy zagadnień sprawiających uczniom najwięcej trudności,

4. wprowadzenie zmian w organizacji procesu kształcenia (oczywiście, jeżeli okaże się to

potrzebne).

Czynności organizacyjne testu prowadzone przez nauczyciela:

1. przygotowanie odpowiedniej liczby stanowisk komputerowych z zainstalowanym

programem kadrowo-płacowym i skonfigurowaną drukarką,

2. przygotowanie odpowiedniej liczby zestawów testowych i instrukcji dla ucznia,

3. zapewnienie samodzielności przy rozwiązywaniu zadań,

4. zebranie prac (wydruków uczniów), sprawdzenie zadań na stanowisku ucznia i dokonanie

ich oceny.

Zwracam uwagę Państwa na:

− konieczność logowania się uczniów do programu,

− wprowadzenie przez ucznia nowej nazwy firmy: ze względów organizacyjnych dobrze by

nazwa ta identyfikowała samego ucznia i była widoczna na wydrukach,

− zarejestrowana firma w programie, wykorzystywana do testu, powinna odpowiadać sytuacji

na koniec wszystkich ćwiczeń wykonanych w poradniku w punkcie Ćwiczenia.

− stosowania bieżącej daty w zadaniach,

− przypomnienie uczniom o konieczności dokonywania zapisów,

− sposób oceniania zadań – każde zadanie w teście jest oznaczone literą P (poziom

podstawowy) lub PP (poziom ponadpodstawowy); za poprawnie rozwiązane zadanie uczeń

otrzyma 2 pkt; błędnie wprowadzone dane mogą obniżyć wartość za zadanie do 1 pkt. lub 0

pkt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,
− zestaw zadań testowych.

INSTRUKCJA DLA UCZNIA
Test z umiejętności wykorzystania programu kadrowo-płacowego do
prowadzenia dokumentacji kadrowej przedsiębiorstwa

Czas trwania testu 90 minut
Otrzymałeś test składający się z 20 zadań.

Jesteś w stanie rozwiązać wszystkie zadania!

Rozwiązanie zadań będzie uznawane za prawidłowe na podstawie dokonywanych przez Ciebie
zapisów w programie i wydruków. Liczy się nie tylko wprowadzenie danych, ale i ich
poprawność.
Zastosuj się do następujących poleceń:
1. zmień nazwę firmy – dopisz do istniejącej nazwy swój numer z dziennika (w ten sposób

nauczyciel będzie identyfikował Twoje wydruki),

2. dokonuj każdorazowo zapisu podczas pracy z dokumentami w programie,
3. stosuj bieżącą datę w zadaniach,
4. odbieraj swoje wydruki z drukarki,
5. realizuj dokładnie polecenia w zadaniach.
Pamiętaj o:
1. logowaniu do programu (bez hasła, chyba że nauczyciel zadecyduje inaczej),
2. utworzeniu kopii bezpieczeństwa po zakończeniu testu.
Po rozwiązaniu wszystkich zadań zbierz wszystkie wydruki i przekaż je nauczycielowi.
Pracuj spokojnie!
Za każde poprawnie wykonane zadanie otrzymasz 2 pkt., za odpowiedź niepełną 1 pkt., za
odpowiedź złą lub brak odpowiedzi 0 pkt.
Jeśli czas Ci pozwoli, przed oddaniem swojej pracy, sprawdź poprawność wykonanych zadań.

Powodzenia!

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Otwórz firmę MODENA w programie kadrowo-płacowym na swoim komputerze i dopisz

w nazwie firmy swoje dane identyfikacyjne.

2. Dodaj nowego użytkownika w programie o danych: Twój numer w dzienniku.
3. Zmodyfikuj następujące dane firmy MODENA w programie kadrowo-płacowym:

a) NIP – zmień na 113-863-13-48,
b) adres firmy – 01-561 Warszawa, ul. Mickiewicza 25.

4. Ustaw procent składki na ubezpieczenia wypadkowe na wartość 1,62.

5. Zmodyfikuj serie i numer dowodu tożsamości właściciela firmy MODENA w programie:

DD7755441.

6. Ustaw w parametrach firmy kwotę zasiłku rodzinnego na jedno dziecko – 45,00 zł..
7. Ustaw nowe godziny pracy w firmie: początek dnia roboczego 6

8. Utwórz nowy katalog dla pracowników firmy MODENA zatrudnionych w dziale

informatycznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Zmień adres zamieszkania pracownikowi Annie Adamskiej – Łódź, ul. Kościuszki 5/2.
10. Wprowadź informację o liczbie osób na które wypłacany jest zasiłek dla Anny Adamskiej –

liczba osób do zasiłku 2.

11. Pracownik Anna Adamska ukończyła kurs sieci komputerowych. Wprowadź nową

informację do danych kadrowych pracownika oraz przesuń go do nowego działu.

12. Zarejestruj pracownikowi Annie Adamskiej urlop bezpłatny (5 dni).
13. Sporządź i wydrukuj aneks do umowy dla pracownika Anny Adamskiej na podstawie

danych:
a) powód

sporządzenia aneksu – zmiana stanowiska pracy,

b) nowa kwota wynagrodzenia zasadniczego – 3 000,00 zł,
c) proponowane stanowisko – dyrektor administracyjny.

14. Odnotuj w programie pracownikowi Annie Adamskiej nieobecność z powodu choroby

(czas trwania choroby 10 dni).

15. Wprowadź pracownikowi dane o nagrodzie jubileuszowej w wysokości 500,00 .
16. Sporządź raport: udzielenie urlopu bezpłatnego.
17. Rozwiąż stosunek pracy z pracownikiem Anną Adamską na podstawie danych:

a) rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron w dniu __ (ostatni dzień bieżącego

miesiąca),

18. Sporządź i wydrukuj raport: kwestionariusz osobowy (wypełniony danymi).
19. Sporządź i wydrukuj raporty: porozumienie i świadectwo pracy.
20. Wykonaj archiwizację danych firmy MODENA w katalogu firmy na dysku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test nr 2 - dwustopniowy do jednostki modułowej
Prowadzenie polityki kadrowej przedsiębiorstwa

Instrukcja dla ucznia

1. Sprawdź, czy treść testu jest czytelna i zrozumiała – ewentualne niejasności zgłoś

nauczycielowi poprzez podniesienie ręki.

2. Do testu dołączona jest karta odpowiedzi, na której wpisz swoje nazwisko

i imię, klasę i aktualną datę

3. Test składa się z dziesięciu zadań
4. Czytaj uważnie wszystkie zadania
5. Rozwiązanie zaznacz w karcie odpowiedzi długopisem lub piórem w kolorze czarnym – nie

używaj korektora

6. Dla każdego zadania podanych jest pięć możliwych odpowiedzi: A, B, C, D, E – tylko jedna

z nich jest poprawna

7. Wybierz właściwą odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą
8. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi - jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, która uważasz za prawdziwą

9. Zapoznaj się z systemem punktacji
10. Jeśli napotkasz zadanie, które sprawi Ci trudność, przejdź do następnego, do tego zadania

powrócisz na końcu

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź jeszcze raz czy dokonałeś w karcie odpowiedzi wpisów

zgodnych z instrukcją oraz czy wpisałeś swoje dane osobowe

12. Na zapoznanie się z instrukcją i rozwiązanie testu masz 60 minut – jeśli zakończysz pracę

przed czasem – zgłoś ten fakt nauczycielowi poprzez podniesienie ręki

Powodzenia!

TEST OSIĄGNIĘĆ SZKOLNYCH

1. Ile dni urlopu przysługuje pracownikowi, który ukończył szkołę policealną i przepracował

u wszystkich pracodawców łącznie pięć lat:
a) 18 dni,
b) 20

dni,

c) 26

dni,

d) 21

dni.

2. W jakim terminie pracodawca jest zobowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy:

a) niezwłocznie,
b) 14

dni,

c) 3

miesiące,

d) 7

dni.

3. Długość okresu wypowiedzenia zależy od:

a) woli

pracodawcy,

b) rodzaju

umowy,

c) stażu pracy u wszystkich pracowników,
d) stażu pracy u jednego pracodawcy.

4. Kodeks Pracy nosi rangę:

a) zarządzenia,
b) ustawy,
c) rozporządzenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

d) uchwały.

5. W którym terminie ulegnie rozwiązaniu umowa o pracę na czas nieokreślony, jeśli

pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy 5 lat i złożył wypowiedzenie 1 maja:
a) 1

sierpnia,

b) 1

września,

c) 31

lipca,

d) 31

sierpnia.

6. W jakim terminie pracodawca powinien potwierdzić na piśmie rodzaj umowy o pracę i jej

warunki:
a) 14

dni,

b) 30

dni,

c) w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika,
d) 7

dni.

7. Który z wymienionych poniżej stosunków prawnych jest objęty przepisami prawa

cywilnego:

a) praca na podstawie mianowania,
b) umowa na zastępstwo,
c) umowa o pracę na okres próbny,
d) umowa o dzieło.

8. Umowa o pracę powinna być zawarta :

a) w formie aktu notarialnego,
b) w formie ustnej,
c) w formie pisemnej,
d) w formie dowolnej.

9. Pracownik uzyskuje prawo do pierwszego urlopu wypoczynkowego z upływem:

a) 12

miesięcy pracy,

b) 6

miesięcy pracy,

c) 3

miesięcy pracy,

d) 1

miesiąca pracy.

10. Pracodawca powinien udzielić zaległego urlopu za miniony rok w ciągu:

a) trzech

następnych lat,

b) pięciu następnych lat,
c) trzech pierwszych miesięcy roku następnego,
d) nie musi udzielać urlopu zaległego – musi niezwłocznie wypłacić ekwiwalent.

11. Porządek chronologiczny w aktach osobowych oznacza:

a) ułożenie akt od najstarszych do najmłodszych,
b) ułożenie akt od najmłodszych do najstarszych,
c) data nie ma znaczenia,
d) ułożenie akt według alfabetu.

12. Pracodawca jest zobowiązany założyć i prowadzić akta osobowe w oddzielnej teczce dla:

a) pracowników danej komórki organizacyjnej,
b) danego roku kalendarzowego,
c) każdego pracownika,
d) pracowników zatrudnionych wg umowy o dzieło.

13. Akta osobowe podzielone są na trzy części A, B, C, z których część B zawiera dokumenty:

a) otrzymane od pracownika w czasie ubiegania się o zatrudnienie,
b) związane z przebiegiem pracy,
c) związane z ustaniem zatrudnienia,
d) związane z przejściem na emeryturę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14. Porządkowanie informacji wg alfabetu to:

a) selekcja

informacji,

b) przetwarzanie

informacji,

c) klasyfikacja

informacji,

d) zbieranie

informacji.

15. Postępując wg zasad systemu kancelaryjnego dziennikowego należy:

a) prowadzić dziennik korespondencyjny,
b) rejestrować sprawy w „spisie spraw”,
c) osobiście przekazać pismo do komórki organizacyjnej,
d) nie prowadzi się żadnej rejestracji pism.

16. Sprawa oznaczona w rzeczowym wykazie akt symbolem 132 dotyczy:

a) zarządzania,
b) kadr,
c) środków rzeczowych,
d) finansów i rachunkowości.

17. Akta kategorii A przechowywane są w archiwum przez okres:

a) 5

lat,

b) 25

lat,

c) 50

lat,

d) wieczyście.

18. Brakowanie akt polega na:

a) zabezpieczeniu akt przed zniszczeniem
b) przekazaniu akt z komórki organizacyjnej do archiwum
c) wydzieleniu akt do przekazania na makulaturę
d) przekazaniu akt do archiwum państwowego

19. Postawa lojalna pracownika wobec firmy oznacza:

a) możliwość poświęcenia swego czasu dla firmy poza godzinami pracy
b) gotowość do wykonania każdej czynności, która nie należy do obowiązków pracownika
c) podporządkowanie interesom firmy
d) poszukiwanie nowych rozwiązań

20. Przystosowanie mebli i sprzętu technicznego do cech fizycznych i psychicznych człowieka

to wymóg:
a) racjonalny
b) funkcjonalny
c) ergonomiczny
d) ekonomiczny

21. Do zadań A w harmonogramie dnia zaliczymy:

a) czynności techniczno-manualne
b) ważne zadania, które zlecamy innej osobie
c) najprostsze zadania dnia
d) zadania

priorytetowe

22. Szczyt fizjologicznej wydajności pracy występuje:

a) po

południu

b) w godzinach porannych
c) wieczorem
d) przed

południem

23. W harmonogramie dnia zaplanujemy:

a) odprawę z dyrektorem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

b) załatwianie interesanta nieumówionego,
c) poszukiwanie

dokumentacji

d) awarię drukarki

24. W kontaktach służbowych należy:

a) zadawać pytania osobiste
b) zachować otwartą postawę ciała i kontakt wzrokowy
c) wykonywać inne czynności w czasie rozmowy
d) odgrodzić się przedmiotami biurowymi

25. Do obowiązków służb pracowniczych w firmie należą:

a) sprawy

socjalno-bytowe,

b) sprawy

rozliczeń finansowych

c) naliczanie

miesięcznych wynagrodzeń

d) poszukiwanie

klientów

26. Zatrudnianie pracowników administracyjno-biurowych planuje się na postawie:

a) zwiększenia ilości produkcji
b) wskaźnika płynności kadr
c) liczby etatów wynikających ze struktury organizacyjnej
d) polecenia przedstawiciela organu samorządowego

27. Pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej z obszaru zawodowego dotyczą:

a) wysokości wynagrodzenia
b) doświadczenia i wiedzy zawodowej
c) rzeczywistych motywacji wyboru
d) predyspozycji

psychicznych

28. W ciągu roku firma zatrudniła 20 nowych pracowników, zwolniła 5, przy stanie

zatrudnienia 100 pracowników wskaźnik przyjęć wynosi:

a) 5%
b) 15%
c) 20%
d) 25%

Test składa się z 28 zadań jednokrotnego wyboru

poziom podstawowy – zadania: 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12, 14, 16, 17, 20, 21, 25, 26, 27, 28
poziom ponadpodstawowy – zadania: 5, 6, 10, 11, 13, 15, 18, 19, 22, 23, 24,

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt - za złą odpowiedź lub jej brak uczeń
otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny szkolne:
− dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
− dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego i 2 zadań

z poziomi ponadpodstawowego,

− dobry – za rozwiązanie 22 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu ponadpodstawowego,
− bardzo dobry – za rozwiązanie 27 zadań, w tym co najmniej 10 z poziomu

ponadpodstawowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko................................................................................. klasa ...............

Prowadzenie polityki kadrowej przedsiębiorstwa

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Czynności organizacyjne

Przed przeprowadzeniem pomiaru dydaktycznego należy poinformować uczniów o:
− terminie testowania
− zakresie testowania
− przyniesieniu niezbędnych przyborów

Podczas przeprowadzania pomiaru należy:
− zapewnić właściwe warunki (cisza, spokój, oświetlenie)
− rozdać uczniom instrukcję
− wyjaśnić wątpliwości związane z tekstem instrukcji
− określić czas pomiaru (zapisać na tablicy godzinę rozpoczęcia i zakończenia)
− rozdać testy i karty odpowiedzi

Instrukcja dla nauczyciela

Czynności organizacyjne testu prowadzone przez nauczyciela:
− przygotowanie odpowiedniej ilości zestawów testowych i instrukcji dla ucznia,
− przygotowanie odpowiedniej ilości kart odpowiedzi,
− zapewnienie samodzielności przy rozwiązywaniu testu,
− zebrania prac, sprawdzenie kart odpowiedzi, ocena ucznia.

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,
− zestaw zadań testowych,
− karta odpowiedzi.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. d, 4. b, 5. d, 6. c, 7. d, 8. c, 9. d, 10. c, 11. a, 12. c,
13. b, 14. c, 15. a, 16. b, 17. d, 18. c, 19. c, 20. c, 21. d, 22. d, 23. a, 24 b, 25. a,
26. c, 27. b, 28. c,

Plan testu

zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Potrafi

ustalić wymiar urlopu wypoczynkowego

2. Zna zasady wydawania świadectwa pracy

Potrafi określić warunki wypowiedzenia umowy o
pracę

A P D

Umie klasyfikować akty normatywne z zakresu
prawa pracy

B P B

5. Potrafi

obliczać okres wypowiedzenia

Potrafi stosować podstawy prawne zawierania umów
o pracę

C PP C

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Rozróżnia podstawy prawne świadczenia pracy

8. Zna zasady sporządzania umów o pracę B

9. Umie

określić termin nabycia prawa do urlopu

10.

Potrafi zastosować zasady udzielania urlopów
wypoczynkowych

D PP C

11.

Umie porządkować akta wg systemu
chronologicznego

B PP A

12.

Zna przepisy dotyczące prowadzenia dokumentacji
pracownika

D P C

13.

Potrafi zgodnie z prawem prowadzić teczki akt
osobowych

D PP B

14.

Określa czynności dotyczące klasyfikowania
informacji

B P C

15.

Umie postępować wg zasad systemu kancelaryjnego
dziennikowego

B PP A

16.

Umie klasyfikować sprawy wg rzeczowego wykazu
akt

C P B

17. Zna zasady przechowywania akt w archiwum

18.

Zna procedurę postępowania z aktami, których okres
przechowywania minął

C PP C

19.

Potrafi określić cechy osobowe pracowników i ich
postawy wobec firmy

D PP C

20. Określa wymogi dotyczące mebli biurowych

21.

Potrafi przeprowadzić analizę zadań do wykonania
w planie dnia

D P D

22. Umie określić własną fizjologiczną wydajność pracy

23.

Odróżnia zadania planowane i zadania, których nie
można przewidzieć

C PP A

24.

Obsługuje petentów zgodnie z zasadami
psychologicznymi

C PP B

25. Zna obowiązki służb pracowniczych w firmie

26. Umie sporządzić plan zatrudnienie pracowników

27. Potrafi przeprowadzić rozmowę kwalifikacyjną

28. Oblicza wskaźniki fluktuacji

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bogusławska T. „Praca biurowa” cz.2. REA Warszawa 2003
2. Chudy S. „Ekonomika handlu” cz.2, eMPi2 Poznań 2000
3. Ciborski P. „Kodeks pracy. Nowelizacja unijna. Komentarz” ODDK 2004
4. Florek L. „Europejskie prawo pracy Seria: Podręczniki Akademickie” Wydawnictwo:

LexisNexis , Warszawa , 2003

5. Gutowska L. „Sekretarka z klasą” Wydawnictwo Prawno-Ekonomiczne INFOR Warszawa

1998

6. Instrukcja kancelaryjna „Kancelaria szkoły” WN Jelenia Góra 1994
7. Jarzębowski W. „Nowoczesne biuro” PWE Warszawa 1974
8. Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik s.c. Warszawa 2002
9. Małkowska D., Jacewicz A. „Kadry i płace – obowiązki pracodawców, rozliczenie

świadczeń pracowniczych, dokumentacja kadrowa, podatkowa i ZUS” ODDK 2005

10. Patulski A. (red.), Ciborski P., Orłowski G., Patulski W. „Kodeks pracy. Komentarz dla

praktyków” ODDK 2005

11. Praca zbiorowa „Wykwalifikowana sekretarka” PWE Warszawa 1976
12. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie zakresu prowadzenia przez

pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu
prowadzenia akt osobowych pracownika Dz. U. 62/96 poz. 286

13. Rozwadowska-Hermann Magdalena „Kodeks cywilny. Edycja 2004” C. H. Beck Warszawa

2004

14. Rybak M. „Etyka menedżera – społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa” PWN

Warszawa 2004

15. Sarna P. „Kultura zawodu dla ekonomistów” eMPi

1998

16. Seiwert L. J. „Jak organizować czas” PWN Warszawa 1993
17. Suchar M. „Rekrutacja kandydatów metodą IPK. Zestaw kwestionariuszy i formularzy”

ODDK 2005

18. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych Dz. U. 133/97 poz. 133
19. Wronkowska S., i Zmierczak M. (red.) „Kompendium wiedzy o społeczeństwie, państwie

i prawie” PWN Warszawa 1998 r.

20. Ziółkowski P. „Kodeks pracy z omówieniem Wykaz aktów prawnych. Pełny skorowidz

rzeczowy” Dom Wydawniczy ABC , 2004

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
06 Prowadzenie polityki kadrowej przedsiębiorstwa
Prowadzenie polityki kadrowej przedsiębiorstwa
06 Prowadzenie polityki kadrowe Nieznany
10 Prowadzenie polityki kadrowej w przedsiębiorstwie
28 Polityka kadrowa przedsiębiorstw
10 Prowadzenie polityki kadrowe Nieznany (2)
Polityka kadrowa przeds
Scenariusz zajęć polityka kadrowa
Jak prowadzic szkolne zebrania, przedszkole - różne
zarządzanie kadrami-polityka kadrowa (7 str), Zarządzanie(1)
Polityka rachunkowości w przedsiębiorstwie
podstawowe zasady polityki kadrowej w organizacji i rola dzi DLUS3AWEGG4A664RMCYHQ3XFPMMD4OUCADYLXDI
2014 vol 09 UE i FR PORÓWNANIE SKUTECZNOŚCI PROWADZENIA POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO [NABU
06 Prowadzenie dokumentacji finansowejid 6367
Polityka kadrowa (12 stron) BIUAQLHJ5SWCRXWNIIV3EIH2J6KLIXVRZUTGKBI

więcej podobnych podstron