Lexikalischer Kalender – zweites Jahr (Marcin Perliński)

1. Januar

knapp – 1. ledwo wystarczający; 2. kończący się; 3. niewielki; 4. obcisły; 5. niemały/prawie

Noch eine knappe Stunde bis zum Start der Raumfähre*, daher müssen wir unsere Raumanzüge
auf eventuelle undichte Stellen überprüfen.

* die Raumfähre, -, -n = das/der Shuttle, -s, -s (das Space Shuttle)
** undichte Stellen = Lecks (Plural; Singular: das Leck, -s, -s)

Jeszcze niecała godzina do startu promu kosmicznego, dlatego musimy sprawdzić nasze skafandry
(kosmiczne/próżniowe) pod kątem ewentualnych nieszczelności.

mit Verlaub – za pozwoleniem

Mit Verlaub, Herr Vorsitzender, aber ich finde Ihre Entscheidung unlogisch und inkonsequent.

Za pozwoleniem, panie przewodniczący, ale uważam pańską decyzję za nielogiczną
i niekonsekwentną.

die Fliese, -, -n – kafelka (np. ścienna/podłogowa)

Bei der Renovierung unserer Wohnung haben wir im ganzen Flur neue Fliesen (ver)legen lassen,
damit alles pflegeleicht ist und wenig Aufwand erfordert.

W czasie remontu naszego mieszkania kazaliśmy położyć nowe kafelki w całym korytarzu, (a)żeby
wszystko było łatwe w utrzymaniu czystości i wymagało mało zachodu/wysiłku.

2.

Januar

die Blähung, -, -en – wzdęcie

Guten Tag, ich bräuchte ein möglichst wirksames und preiswertes Mittel gegen Blähungen,
vielleicht etwas mit Tausendgüldenkraut.

Dzień dobry, potrzebowałbym (jakiś) możliwie najskuteczniejszy i tani środek na wzdęcia, może
coś z zielem centurii.

die Lüsterklemme, -, -n – listwa zaciskowa (do łącznia kabli), tzw. kostka (do żyrandola)

Junge, du gehst jetzt in das Elektrofachgeschäft in der Bernauer Straße und kaufst eine
Lüsterklemme für unseren neuen Kronleuchter*. Die sind echt spottbillig – nimm also gleich zwei.

* der Kronleuchter, -s, - = der Lüster, -s, -

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

Chłopcze, pójdziesz teraz do sklepu elektrycznego na Bernauer Straße i kupisz kostkę do żyrandola.
Są (one) naprawdę tanie jak barszcz – weź więc od razu dwie.

der Auspufftopf, -(e)s, ...töpfe – tłumik (wydechowy)

Sein alter VW ist eine regelrechte Klapperkiste*, von der gestern der Auspufftopf abgefallen ist.

* die Klapperkiste = die Schrottmühle, die Rostlaube, die Schrottbüchse, die Schrottkarre

Jego stary volkswagen to istny/prawdziwy gruchot, od którego wczoraj odpadł tłumik.

3.

Januar

einigermaßen – 1. jako tako, znośnie; 2. do pewnego stopnia; 3. poniekąd

Wenn du mit dem Lötkolben einigermaßen (gut) umgehen kannst, wirst du dir auch so einen
einfachen Dämmerungsschalter selber basteln. Benötigt werden einige Transistoren, Widerstände,
Kondensatoren, etwas Kabel und Lötzinn.

Jeśli potrafisz jako tako (dobrze) obchodzić się z lutownicą, to też sobie sam zmajstrujesz taki
prosty automat zmierzchowy. Potrzebne będzie kilka tranzystorów, oporników (= rezystorów),
kondensatorów, trochę kabla/przewodu i cyny (do lutowania).

die Pflegelotion, -, -en – mleczko/emulsja/balsam do ciała

Nachdem sie geduscht hatte, cremte sie sich mit einer sehr guten Pflegelotion ein, weil sie eine
äußerst trockene und empfindliche Haut hat.

Wziąwszy prysznic, posmarowała się bardzo dobrym mleczkiem do ciała, ponieważ ma nadzwyczaj
suchą i wrażliwą skórę.

offensichtlich – 1. oczywisty, jawny; 2. widocznie; 3. najwyraźniej

Smartphones sind offensichtlich neue Spielzeuge der Menschheit des 21. [einundzwanzigsten]
Jahrhunderts, mit denen sehr große Bevölkerungsmassen perfekt überwacht, kontrolliert, abgehört
und geortet werden können.

Smartfony są najwyraźniej nowymi zabawkami ludzkości XXI wieku, przy pomocy których można
perfekcyjnie/doskonale nadzorować, kontrolować, podsłuchiwać i lokalizować/namierzać bardzo
duże masy ludności. [tłumaczenie polskie w zazwyczaj „stylistycznie rozsądniejszej” i formalnie
bardziej zalecanej stronie czynnej]

4. Januar

die Kathete, -, -n – przyprostokątna (w geometrii)

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

Satz des Pythagoras [anders: der Lehrsatz des Pythagoras, Pythagoräischer Lehrsatz]

In einem rechtwinkligen Dreieck ist die Fläche des Quadrats über der Hypotenuse gleich der Fläche
der Quadrate über den beiden Katheten.

Twierdzenie Pitagorasa

Suma kwadratów przyprostokątnych (trójkąta prostokątnego) równa się powierzchni kwadratu
utworzonego na przeciwprostokątnej. [tłumaczenie niedosłowne, ale zgodne logicznie]

stilllegen (er legt still – legte still – hat stillgelegt) – zamykać, likwidować, wygaszać
(np. kopalnię, zakład przemysłowy itp.)

In diesem Landkreis gibt es ein stillgelegtes AKW*, in dem ab und zu noch Führungen
für Touristen organisiert werden.

* das AKW = das Atomkraftwerk (auch: das Kernkraftwerk, das KKW)

W tym powiecie jest/znajduje się zamknięta elektrownia atomowa, w której od czasu do czasu
organizowane są jeszcze wycieczki/zwiedzania dla turystów.

beisteuern (er steuert bei – steuerte bei – hat beigesteuert) – 1. wnieść coś (np. do dyskusji);
2. dołożyć, dorzucić się (rzeczowo, materialnie lub finansowo)

Als wir letzte Woche ein Geburtstagsgeschenk für Henning kauften, half uns sein Vater, indem er 50
[fünfzig] Euro beisteuerte.

Kiedy w ubiegłym/zeszłym tygodniu kupowaliśmy prezent dla Henninga, to jego ojciec pomógł
nam dokładając/dorzucając 50 euro.

5. Januar

einbestellen (er bestellt ein – bestellte ein – hat einbestellt) – wezwać, zawezwać (np. dyplomatę do
stawienia się/złożenia wyjaśnień)

Nach den Straßenprügeleien vor der Synagoge in Stockholm hat das israelische Außenministerium
den schwedischen Botschafter einbestellt.

Po burdach ulicznych przed synagogą w Sztokholmie izraelskie ministerstwo spraw zagranicznych
wezwało szwedzkiego ambasadora (do złożenia wyjaśnień).

Kaffee aufsetzen (er setzt Kaffee auf – setzte Kaffee auf – hat Kaffee aufgesetzt) – nastawić (na)
kawę (wzgl. wodę na kawę)

Gleich nach der Heimkehr hat er seine Dienstmagd erstens Kaffee aufsetzen und zweitens ohne BH
rumlaufen* lassen.

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

* volle Form: herumlaufen

Zaraz po powrocie do domu kazał swojej dziewce służebnej po pierwsze nastawić (na) kawę,
a po drugie chodzić (jej po domu) bez biustonosza.

sich einregnen (es regnet sich ein – regnete sich ein – hat sich eingeregnet) – rozpadać się
(na dobre) [o deszczu]

Vergiss heute das Bergsteigen, weil es sich ordentlich eingeregnet hat.

Zapomnij dziś o wspinaczce, bo się porządnie rozpadało.

die Erkältung, -, -en – przeziębienie

Da sie ohne Mütze und Schal war, musste sie sich einfach eine böse Erkältung einfangen.

Ponieważ była bez czapki i szalika, (to) musiała po prostu złapać paskudne przeziębienie.

6 . Januar

ausstecken (er steckt aus – steckte aus – hat ausgesteckt) – 1. powyłączać, powyciągać (np. wtyczki
z gniazd sieciowych); 2. wytyczać (np. trasę), oznaczać (np. palikami)

Es empfiehlt und lohnt sich, alle elektrischen und elektronischen Geräte, die im Standby-Betrieb
sind, auszustecken, um ziemlich viel Energie und Geld einzusparen.

Zaleca i opłaca się powyciągać (z gniazd) wtyczki wszystkich urządzeń elektrycznych
oraz elektronicznych, które działają w trybie czuwania, aby zaoszczędzić dość dużo energii
i pieniędzy

rüffeln (er rüffelt – rüffelte – hat gerüffelt) – skarcić, dać komuś burę/reprymendę

Die Parteispitze rüffelte* ihn sehr stark, weil er sich öffentlich für Feministinnen einzusetzen
versuchte, dabei jedoch mit faulen Tomaten beworfen wurde.

* rüffeln = einen Rüffel bekommen

Kierownictwo partii skarciło go bardzo (mocno), ponieważ próbował się publicznie opowiedzieć
po stronie feministek i został przy tym obrzucony zgniłymi pomidorami.

vor ausverkauftem Haus spielen (er spielt – spielte – hat gespielt) – grać/występować przed pełną
salą (= w sytuacji, kiedy wyprzedano wszystkie bilety)

Die Tournee war alles andere als ein Flop, weil die Band jedes Mal vor ausverkauftem Haus spielte.

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

Tournée na pewno nie było klapą, ponieważ zespół za każdym razem grał przed kompletem
publiczności.

7 . Januar

das Hospiz, -es, -e – hospicjum

Die Stadtverwaltung sieht ein, dass auf dem Gebiet der Palliativmedizin immer noch Nachholbedarf
besteht und hat vor, noch in diesem Jahr ein neues und modern ausgestattetes Hospiz bauen
zu lassen.

Urząd miasta rozumie, że w obszarze medycyny paliatywnej ciągle jest jeszcze wiele
do poprawienia i zamierza jeszcze w tym roku zlecić budowę nowocześnie wyposażonego
hospicjum.

es auf jemanden abgesehen haben (er hat – hatte – hat gehabt) – uwziąć się na kogoś

Der Abteilungsleiter hat es auf sie abgesehen und versucht sie ständig vor anderen Mitarbeitern
lächerlich zu machen.

Kierownik działu uwziął się na nią i ciągle próbuje ją ośmieszyć przed innymi pracownikami.

jemanden beim Namen kennen (er kennt – kannte – hat gekannt) – znać kogoś po imieniu

Dies ist ein sehr kleines Stadtviertel*, in dem sich fast alle Bewohner beim Namen kennen.

* das Stadtviertel, -s, - = der Stadtteil, -s, -e

To jest bardzo mała dzielnica, w której prawie wszyscy mieszkańcy znają się po imieniu.

8 . Januar

sinister – ponury, złowieszczy

(Das) Area 51 [fifty-one] gilt im Grunde genommen als sinistres Reich der Weltverschwörung
gegen alles, was menschlich und gut ist.

Area 51 uchodzi w gruncie rzeczy za ponurą krainę światowego spisku przeciw wszystkiemu,
co ludzkie i dobre.

das Betriebssystem, -s, -e – system operacyjny

Das bekannte und populärste Betriebssystem namens Windows kann sehr leicht gehackt werden,
wenn man einfach einen präparierten Datenträger in den USB-Port einstöpselt.

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

Znany i najpopularniejszy system operacyjny o nazwie Windows może zostać łatwo zhakowany,
kiedy/jeśli po prostu wetknie się spreparowany nośnik danych do portu USB.

um den heißen Brei herumreden (er redet herum – redete herum – hat herumgeredet) – owijać
w bawełnę

Hör auf um den heißen Brei herumzureden und gib endlich zu, dass du ein linksradikales Schwein
bist.

Przestań owijać w bawełnę i przyznaj w końcu, że jesteś lewacką świnią.

9. Januar

die LED-Stirnlampe, -, -n – ledowa lamp(k)a/latarka na czoło, tzw. czołówka

Als ich zum ersten Mal eine LED-Stirnlampe aufsetzte*, wunderte ich mich, wie leicht
und praktisch das Ding ist.

aufsetzen (er setzt auf – setzte auf – hat aufgesetzt); Antonym: abnehmen (er nimmt ab – nahm ab –
hat abgenommen); oba czasowniki mogą być również używane w odniesieniu do np. kapelusza,
okularów, słuchawek nagłownych (z pałąkiem) itd. itp.

Kiedy po raz pierwszy założyłem latarkę-czołówkę, zdziwiłem się, jaka to lekka i praktyczna rzecz.

gewöhnungsbedürftig – wymagający przyzwyczajenia się

Die Menüführung in dem neuen Nokia* scheint nicht mehr so intuitiv wie die in den
Vorgängermodellen zu sein und wirkt etwas gewöhnungsbedürftig.

* das Nokia (w odniesieniu do telefonów komórkowych, smartfonów oraz tabletów)

Układ menu w nowej Nokii zdaje się nie być już tak intuicyjny jak (ten) w poprzednich modelach
i sprawia wrażenie wymagającego pewnej dozy przyzwyczajenia.

die Augenwischerei, -, -en – mydlenie oczu

Was in den meisten Werbespots behauptet wird, ist pure Augenwischerei.

To, co twierdzi/podaje się w większości spotów reklamowych, to czyste mydlenie oczu.

10. Januar

die Kapuze, -, -n – kapuza, kaptur

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

Das Gesicht konnte ich nicht genau erkennen, weil der Typ mit hochgezogener* Kapuze davonlief.

* Antonym: mit heruntergelassener/heruntergezogener Kapuze

Nie mogłem dokładnie rozpoznać twarzy, bo ten typ(ek) uciekał z podniesioną/założoną/naciągniętą
kapuzą.

aufwärmen (er wärmt auf – wärmte auf – hat aufgewärmt) – odgrzewać

Du kommst viel zu spät und es gibt leider nur noch aufgewärmten Muckefuck*.

* der Muckefuck = der Getreidekaffee, der Malzkaffee [w niektórych regionach niemieckiego
obszaru językowego „Muckefuck” może również oznaczać bardzo słabą i beznadziejnie
przyrządzoną kawę naturalną, tzw. lurę, czyli inaczej być synonimem dla określenia „dünner
Kaffee“]

Przychodzisz niestety o wiele za późno i jest niestety już tylko odgrzewana kawa zbożowa.

die Nachdruckerlaubnis, -, -se – pozwolenie/zgoda na przedruk

Seine neuste Erzählung war so gut, dass viele namhafte SF-Magazine* eine Nachdruckerlaubnis
erbaten** und hohe Honorare anboten***.

* Science-Fiction-Magazine (das Magazin, -s, -e)
** etwas (Akk.) erbitten (er erbittet – erbat – hat erbeten)
*** anbieten – bietet an – bot an – hat angeboten; das Honorar, -s, -e

Jego najnowsze opowiadanie było tak dobre, że wiele (u)znanych magazynów science fiction
poprosiło o zgodę na przedruk i zaoferowało wysokie honoraria.

11. Januar

die Furche, -, -n – 1. rowek, bruzda (np. w ziemi); 2. bruzda, zmarszczka (np. na twarzy)

Jeden Abend streut der Bauer die Samen in die Furche, um Gott zu gefallen.

Każdego wieczora chłop wsypuje nasiona do bruzdy, aby (przy)podobać się Bogu.

die Stromstärke, -, -n – natężenie (prądu elektrycznego), prąd (nie mylić z napięciem!!!)

Ohmsches Gesetz (klassischste Fassung)

Die Stromstärke (I in Ampere) ist proportional zur (angelegten) Spannung (U in Volt)
und umgekehrt proportional zum Widerstand (R in Ohm). I = U/R

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

Prawo Ohma (wersja najbardziej klasyczna)

Natężenie prądu (I w amperach) jest wprost proporcjonalne do (przyłożonego) napięcia
(U w woltach) i odwrotnie proporcjonalne do oporu (R w omach). I = U/R

einschütten (er schüttet ein – schüttete ein – hat eingeschüttet) – 1. wsypać, nasypać; 2. wlewać
(Synonym: eingießen)

Mit dem Auto habe ich keine Probleme. Man schüttet den Sprit ein und fährt los.

Z tym samochodem nie mam (żadnych) problemów. Wlewa się paliwo i się jedzie/można jechać.

12. Januar

die Kieselalgen (Plural) – okrzemki

Die Kieselalgen gehören zu den faszinierendsten Lebewesen, die man unter dem Mikroskop
beobachten kann, weil ihre siliziumhaltigen Strukturen oft wie hochtechnisierte außerirdische
Bauwerke oder bizarre Raumschiffe aussehen.

Okrzemki należą do najbardziej fascynujących istot żywych, które można obserwować
pod mikroskopem, ponieważ/gdyż ich zawierające krzem struktury wyglądają jak pozaziemskie
budowle o wysokim stopniu zaawansowania technicznego lub (jak) dziwaczne statki kosmiczne.

die Plörre, -, -n – 1. lura (np. o kawie); 2. siki, szczochy (cieniutkie, rozwodnione piwo)

Er schenkte uns echtes tschechisches Budweiser ein – nicht die Lizenzplörre aus den USA.

Nalał* nam prawdziwego czeskiego budweisera – (a) nie tych licencyjnych sików z USA.

* zazwyczaj jako barman (i przeważnie z dystrybutora/kranika)

die Eisenbahn, -, -en – kolej (żelazna)

Die russische Eisenbahn fährt auf Gleisen mit einer etwas größeren Spurenweite als die der
restlichen Welt.

Rosyjska kolej jeździ po torach o nieco większym rozstawie szyn niż ten stosowany przez pozostałą
część świata.

13. Januar

die Trilogie, -, -n – trylogia

Der Unterschied zwischen einer Trilogie und einer Tetralogie besteht darin, dass das eine dreiteilig
und das andere vierteilig ist.

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

Różnica między trylogią a tetralogią polega na tym, że jedno jest trójczęściowe, a drugie
czteroczęściowe.

die Vielfalt, -, (ohne Plural) – różnorodność

In ihren mehreren Schubladen besitzt sie eine ganze Vielfalt an verschiedenen Haarspangen,
-schiebern, -gummis, -reifen und -kämmen.

W swoich wielu/licznych szufladach posiada (ona) całą różnorodność wszelakich spinek, wsuwek,
gumek, opasek i ozdobnych grzebieni (wpinanych) do włosów.

zuzüglich – plus, z doliczeniem, po doliczeniu

Alle Preise inkl. MwSt. zzgl. Versand.

inkl. – inklusive
MwSt. – die Mehrwertsteuer
zzgl. – zuzüglich

Wszystkie ceny zawierają (podatek) VAT, należy do nich doliczyć koszty wysyłki.

14. Januar

durchnehmen (er nimmt durch – nahm durch – hat durchgenommen) – brać, wziąć, przerabiać
(o materiale lekcyjnym w szkole itp.)

Habt ihr schon in Biologie den bekanntesten Vertreter der einfachen Chordatiere, das
Lanzettfischchen, durchgenommen?

Czy przerabialiście już na biologii najbardziej znanego przedstawiciela strunowców prostych,
lancetnika?

rot, rothaarig – rudy, rudowłosy

Man hat soeben ein beträchtliches Kopfgeld auf den gefährlichsten rothaarigen Verräter unseres
Volkes gesetzt und er wird nun überall tot oder lebendig gesucht.

Właśnie wyznaczono znaczną nagrodę pieniężną za ujęcie najniebezpieczniejszego rudego zdrajcy
naszego narodu i teraz jest (on) wszędzie poszukiwany żywy lub martwy.

gewinnbringend – 1. zyskowny, dochodowy; 2. pożyteczny

Viele Entscheidungsträger bewerben sich „für ihre Länder“ um die Austragung der Olympischen
Spiele, weil sie (davon) fest überzeugt sind, dass es gewinnbringend sein wird. Für einige ihrer

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

besten Bekannten übrigens auch.

Wielu decydentów ubiega się „dla swoich krajów” o zorganizowanie igrzysk olimpijskich,
ponieważ są (o tym) święcie przekonani, że to będzie zyskowne. Dla kilku (z) ich najlepszych
znajomych zresztą też.

15. Januar

verkappt – 1. zamaskowany; 2. ukryty; 3. nierozpoznany

Obwohl die Bullen ihn für einen verkappten Terroristen halten, kann er unbehelligt und frei leben,
weil sie keine handfesten Beweise gegen ihn haben.

Chociaż gliny uważają go za utajonego terrorystę, to może żyć wolny i nieniepokojony, ponieważ
nie mają przeciwko niemu (żadnych) niezbitych dowodów.

die Sturmhaube, -, -n – (czapka) kominiarka

Die Mitglieder der Antiterroreinheiten tragen immer Sturmhauben, weil sie genauso wie Darth
Vader und imperiale Sturmtruppen auf der dunklen Seite der Macht stehen und ihr Gesicht nicht
zeigen wollen.

Członkowie jednostek antyterrorystycznych noszą zawsze kominiarki, gdyż tak samo jak Lord
Vader i szturmowcy imperium stoją po ciemnej stronie mocy i nie chcą pokaz(yw)ać swojej twarzy.

aufgeknöpft* – rozpięty (o bluzce, koszuli itp.)

* Antonym: zugeknöpft

Ich habe ihn heute früh im Fenster im aufgeknöpften Hemd stehen und eine rauchen sehen.

Widziałem go dzisiaj rano jak stał w oknie w rozpiętej koszuli i palił papieros(k)a.

16. Januar

jemand(en) an die Strippe bekommen – 1. poprosić/dorwać kogoś do telefonu/aparatu;
2. (móc) (po)rozmawiać z kimś telefonicznie

Frau Wagner, ich weiß, dass Ihr Chef im Moment sehr beschäftigt ist, aber vielleicht könnte ich ihn
doch kurz an die Strippe bekommen. Es ist nämlich so: Ich habe ihm etwas Wichtiges von seiner
Tochter auszurichten.

Pani Wagner, wiem, że Pani szef jest w tej chwili bardzo zajęty, ale może mógłbym go jednak
na moment poprosić do telefonu/aparatu. Sprawa wygląda mianowicie następująco: mam mu coś
ważnego do przekazania od jego córki.

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

dissen (er disst – disste – hat gedisst) – zwymyślać (Synonym: beschimpfen)

Und als sie sich fast zwei Monate lang den Intimbereich nicht wusch, disste er sie aufs Ärgste
und sagte, dass es aus mit ihnen ist.

I kiedy nie podmywała się przez prawie dwa miesiące, zwymyślał ją okrutnie/sakrucko
i powiedział, że (to już) koniec z nimi.

der Rohrkrepierer, -s, - – 1. klapa (jako niepowodzenie, np. handlowe); 2. pocisk wybuchający
w lufie

Vista hat keinen guten Ruf und gilt allgemein als Rohrkrepierer, obwohl es in Wirklichkeit gar nicht
so schlimm ist.

Vista nie ma dobrej opinii/sławy i uważana jest powszechnie za klapę, chociaż w rzeczywistości nie
jest wcale taka zła.

17. Januar

frische Luft schnappen (er schnappt – schnappte – hat geschnappt) – zaczerpnąć świeżego
powietrza

Komm, wir gehen jetzt nach draußen, um (etwas) frische Luft zu schnappen und (die) Kartoffeln
abzugießen.

Chodź, wyjdziemy teraz na zewnątrz, (a)by/żeby zaczerpnąć (trochę) świeżego powietrza
i odcedzić kartofelki (= odlać się).

die Ziehklinge, -, -n – cyklina (ręczna)

In den alten guten Zeiten hatten die Parkettleger keine elektrischen Bodenschleifmaschinen
und benutzten einfach normale Ziehklingen, was bedeutet, dass sie manchmal eine sehr schwere
körperliche Arbeit verrichten mussten.

W starych dobrych czasach parkieciarze nie mieli cykliniarek elektrycznych i używali po prostu
zwykłych cyklin, co oznacza, że czasami musieli wykonywać bardzo ciężką pracę fizyczną.

das Burnout, -s, -s – syndrom wypalenia zawodowego, wypalenie zawodowe

Wenn man sich zu intensiv am so genannten Rattenrennen beteiligt und nicht rechtzeitig aufhört,
wird man früher oder später im Burnout landen und möglicherweise auch ernsthafte gesundheitliche
Probleme bekommen.

Jeżeli zbyt intensywnie bierze się udział w tak zwanym wyścigu szczurów i w odpowiednim
momencie nie da się sobie na wstrzymanie, to prędzej czy później wpadnie się w syndrom
wypalenia zawodowego i będzie się ewentualnie miało poważne kłopoty zdrowotne.

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

18. Januar

die Realität, -, -en - rzeczywistość

Die Nazis bogen sich die Realität genauso frech und brutal, wie es heute die EU-Bürokraten und die
deutschen Jugendamtbeamten zu tun pflegen.

Naziści tak samo bezczelnie i brutalnie naginali rzeczywistość, jak zwykli to dziś robić
eurobiurokraci i urzędnicy niemieckich jugendamtów.

die Röhrenjeans (Plural) – rurki (o spodniach)

Ich bin mir dessen nicht ganz sicher, ob alle heutigen Jugendlichen, die Röhrenjeans tragen,
im Stande wären, ein Kind zu zeugen, einen Nagel in die Wand zu hauen und das Vaterland gegen
eine „freundschaftliche” militärische Intervention der Bundeswehr „im Auftrag der besorgten EU“
zu verteidigen.

Nie jestem tego całkiem pewny, czy cała dzisiejsza młodzież, która nosi rurki, byłaby w stanie
spłodzić dziecko, wbić/wprać gwoździa w ścianę i (o)bronić ojczyznę przed “przyjacielską”
interwencją zbrojną bundeswehry „na zlecenie zatroskanej UE” .

der Stotterer, -s, - – jąkała

Lass es raus*, du Stotterer!

* w sensie „(wy)powiedz to (wreszcie)”

No wyduś to, ty jąkało!

19. Januar

halblang machen – nie przeginać, dać sobie na wstrzymanie

Mach mal halblang! Was für mich* gilt, gilt noch lange nicht für dich.

Nie przeginaj! Co wolno wojewodzie*, to nie tobie smrodzie.

* dosłownie „mi” (jest to element ruchomy, więc może, w zależności od kontekstu i potrzeby, być
także „ihn”, „sie”, „uns”, „Frau Müller“ itd. itp.)

der Aufruf, -(e)s, -e – 1. apel; 2. zapowiedź, wywołanie (np. pasażerów przed lotem)

Achtung! Achtung! Dies ist der letzte Aufruf für den Flug nach Stuttgart!

Uwaga! Uwaga! To ostatnie wywołanie dla lotu do Stuttgartu.

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

der Führungsoffizier, -s, -e – oficer prowadzący

Selbst investigative Journalisten, die den Eindruck erwecken, ehrliche Menschen zu sein, dürfen nur
das schreiben, was ihre Führungsoffiziere bzw. Chefredakteure sie veröffentlichen lassen.

Nawet dziennikarzom śledczym, którzy sprawiają wrażenie uczciwych ludzi, wolno pisać tylko to,
co każą/pozwolą im publikować ich oficerowie prowadzący wzgl. redaktorzy naczelni.

20. Januar

die Flüssigkeit, -, -en – ciecz, płyn

Archimedisches Prinzip (klassischste Fassung)

Das Gewicht eines in eine Flüssigkeit eingetauchten Körpers entspricht dem Gewicht der von ihm
verdrängten Flüssigkeit.

Prawo Archimedesa (wersja najbardziej klasyczna)

Ciężar ciała zanurzonego w cieczy odpowiada ciężarowi cieczy przez to ciało wypieranej.
(tłumaczenie niemalże dosłowne)

das Auerhuhn, -(e)s, ...hühner – głuszec

Das Auerhuhn* mit einer Spannweite von bis zu 1.50 m und einem Gewicht von bis zu 6 kg ist das
größte der Fasanenartigen Europas.

* Synonym: der Auerhahn, -(e)s, ...hähne

Głuszec z rozpiętością (skrzydeł) do 1.50 m oraz wagą/ciężarem do 6 kg jest największym
z bażantowatych Europy.

das Foyer, -s, -s – foyer (ozdobna sala albo korytarz przy widowni teatralnej, sali koncertowej,
posiedzeniowej itp., gdzie się gromadzi publiczność podczas przerw)

Gehen wir jetzt gleich ins Foyer, um uns darüber in aller Ruh unterhalten zu können.

Chodźmy teraz od razu do foyer, (a)żeby/aby móc porozmawiać o tym w całkowitym spokoju.

21. Januar

nachwachsen (er wächst nach – wuchs nach – ist nachgewachsen) – odrosnąć, odrastać

Doktor McCoy hat ihr eine Tablette gegeben und die Niere ist ihr nachgewachsen.

Doktor McCoy dał jej tabletkę i odrosła jej nerka.

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

promoten (er promotet – promotete – hat promotet) – promować, reklamować

Er ist jetzt ständig auf Achse, um seinen neuen Roman bundesweit zu promoten.

Jest teraz ciągle w rozjazdach/w podróży, aby (wy)promować swoją nową powieść na terenie (całej)
republiki federalnej.

paletti (umgangssprachlich) – w porządku (pot.)

Alles paletti?

Czy wszystko w porządku?

22. Januar

aus allen Nähten platzen – pękać w szwach

Es kamen so viele Menschen, dass der Aufenthaltsraum in unserem Dorfklub aus allen Nähten
platzte.

Przyszło tak wielu ludzi, że świetlica w naszym klubie wiejskim pękała w szwach.

der Rüpel, -s, - – cham, gbur

Weißt du, Emma, (der) Erwin ist ist ein so ungehobelter Rüpel, dass er mich gleich
im Straßengraben am Kartoffelfeld nahm.

Wiesz Emmo, Erwin jest tak nieokrzesanym chamem, że wziął mnie od razu w rowie
przy kartoflisku.

sich davonscheren (er schert sich davon – scherte sich davon – hat sich davongeschert) – wynosić
się/zrywać się (skądś); Synonym: abhauen – er haut ab – haute ab – ist abgehauen

Scher dich davon! Siehst du nicht, dass du ihn störst?

Zrywaj się (stąd)! Nie widzisz, że mu przeszkadzasz?

23. Januar

unterscheiden (er unterscheidet – unterschied – hat unterschieden) – 1. odróżniać; 2. rozróżniać

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

Theoretisch unterscheiden die Mathematiker in erster Linie zwischen natürlichen, gebrochenen
(also rationalen), irrationalen und reellen Zahlen, doch für Durchschnittsmenschen heißt das alles
einfach Zahlen und es ist gut so, wie es ist.

Teoretycznie matematycy rozróżniają przede wszystkim między liczbami naturalnymi,
ułamkowymi (czyli wymiernymi), niewymiernymi oraz rzeczywistymi, jednak dla przeciętnych
ludzi są to po prostu liczby i jest dobrze tak jak jest.

die Ausgehuniform, -, -en – mundur galowy

Herr Hauptmann sagt, dass du gleich eine neue Ausgehuniform bekommen wirst. Gib mir deine
Schuhgröße, deinen Taillenumfang, deine Ober- und Kragenweite an! Und eins noch: Was ist deine
Körpergröße?

Pan kapitan mówi, że dostaniesz zaraz nowy mundur wyjściowy. Podaj mi swój rozmiar buta,
obwód pasa, obwód piersi i numer kołnierzyka. I jeszcze jedno: ile (ty) masz wzrostu?

24. Januar

der Schrumpfschlauch, -(e)s, ...schläuche – koszulka termokurczliwa, tzw. termokurczka

Da ich weder richtige Klemmen noch passende Schrumpfschläuche zur Hand hatte, lötete ich
einfach die beiden Drähte zusammen und umwickelte das behelfsmäßig mit Isolierband.

Ponieważ nie miałem pod ręką ani właściwych zacisków, ani pasujących koszulek
termokurczliwych, (to) po prostu zlutowałem oba (te) druty/kable (ze sobą) i prowizorycznie
owinąłem to taśmą izolacyjną.

sich hinknien (er kniet sich hin – kniete sich hin – hat sich hingekniet) – (u)klęknąć

Der Werwolf kniete sich hin und trank hastig aus dem Bach.

Wilkołak uklęknął i pił łapczywie ze strumienia.

jemanden windelweich schlagen (er schlägt – schlug – hat geschlagen) – zbić kogoś na kwaśne
jabłko

Als Jochen anfing, sich mit Lumpen einzulassen, schlug ihn der Vater windelweich und sagte,
dass er aus ihm Hackfleisch machen wird, wenn sich das nur noch einmal wiederholen sollte.

Kiedy Jochen zaczął zadawać się z łobuzami/lumpami, ojciec zbił go na kwaśne jabłko
i powiedział, że zrobi z niego marmoladę, jeżeli miałoby się to powtórzyć choć(by) jeden raz.

25. Januar

ohne Punkt und Komma – bez przerwy, jak nakręcony (np. mówić, gadać, trajkotać itd. itp.)

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

Es ist mir aufgefallen, dass dein Sohn eigentlich ohne Punkt und Komma redet.

Zwróciło to moją uwagę, że twój syn właściwie gada jak nakręcony.

jemanden/etwas abgeben (er gibt ab – gab ab – hat abgegeben) – być dobrym materiałem
na kogoś/coś, nadawać się na kogoś/coś

Mir gefällt deine Menschenkenntnis und das, wie du mit Kindern umgehst, darum glaube ich,
du hättest einen guten Lehrer abgegeben.

Podoba mi się to, jak znasz się na ludziach oraz to, jak obchodzisz się z dziećmi, dlatego sądzę,
że byłbyś dobrym materiałem na nauczyciela.

sich etwas zusammenklauben (er klaubt sich etwas zusammen – klaubte sich etwas zusammen – hat
sich etwas zusammengeklaubt) – pozbierać/poskładać sobie coś z czegoś/w głowie itp.

Wie man die ballistischen Koordinaten für den Raketenangriff auf das EU-Parlamentsgebäude
in Brüssel berechnet, hat sich Ahmed aus seinem fragmentarischen Schulwissen zusammenklauben
müssen, doch allein das hat gereicht, um fast 1000 Menschen ins Jenseits zu befördern.

Ahmed musiał posiłkować się swoją fragmentaryczną wiedzą wyniesioną ze szkoły, aby obliczyć
współrzędne balistyczne ataku rakietowego na budynek parlamentu UE w Brukseli, jednak już
samo to wystarczyło, aby prawie 1000 ludzi przeniosło się na tamten świat. [tłumaczenie
niedosłowne]

26. Januar

sich auf den Weg machen (er macht – machte – hat gemacht) – (wy)ruszać w drogę

Er schnürte seinen Rucksack zu, schulterte ihn und machte sich unverzüglich auf den Weg.

Zawiązał swój plecak, zarzucił go na ramię i niezwłocznie wyruszył w drogę.

betragen (er beträgt – betrug hat betragen) – wynosić (np. wartość liczbowa/kwotowa itp.)

Wenn man sich ernsthafter mit Trigonometrie befassen möchte, darf man keinesfalls vergessen,
dass die Winkelsumme in einem Dreieck immer 180 Grad beträgt und (dass) die Basiswinkel
von gleichschenkligen Dreiecken gleichgroß sind.

Jeżeli chciałoby się poważniej zajmować trygonometrią, (to) nie wolno w żadnym razie zapominać,
że suma kątów trójkąta wynosi zawsze 180 stopni i (że) kąty przy podstawie trójkąta
równoramiennego są sobie równe.

schmauchen (er schmaucht – schmauchte – hat geschmaucht) – 1. ćmić, kurzyć, dymić; 2. pykać
(np. fajkę)

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

Oft saß unser Großvater abends am Kamin, schmauchte* seine Pfeife, die er noch vom Großadmiral
geschenkt bekam, und erzählte von den fesselnden Abenteuern seines U-Bootes im Krieg.

Synonym: paffte (paffen – er pafft – paffte – hat gepafft)

Nasz dziadek często siedział/siadywał wieczorami przy kominku, pykał swoją fajkę, którą dostał
w prezencie jeszcze od Wielkiego Admirała, i opowiadał nam o fascynujących przygodach swojej
łodzi podwodnej w czasie wojny.

27. Januar

das Blendwerk, -(e)s, -e – 1. oszustwo; 2. ściema

Was die deutschen öffentlich-rechtlichen Medien berichten, ist bis auf die Wettervorhersage reines
Blendwerk für brave und politisch korrekte Lemminge, die immer mehr ins Verderben rennen
wollen.

To, co donoszą niemieckie media publiczno-prawne, to oprócz prognozy pogody czysta ściema
dla grzecznych i poprawnych politycznie lemingów, które coraz bardziej chcą pędzić ku (swemu)
zatraceniu.

der Tatort, -(e)s, -e – 1. miejsce (popełnienia) przestępstwa; 2. miejsce (popełnienia) zbrodni

Man sagt, dass der Verbrecher an den Tatort zurückkehrt.

Mówi się, że przestępca wraca na miejsce popełnienia zbrodni.

wegstecken (er steckt weg – steckte weg – hat weggesteckt) – 1. schować, odłożyć; 2. przyjąć,
znosić (np. obelgi)

Er steckte sein Handy weg, ließ den Motor an, gab ein paarmal Gas, legte den ersten Gang ein, löste
den linken Blinker aus und fuhr los.

Schował komórkę, zapalił/uruchomił silnik, dodał parę razy gazu, wrzucił pierwszy bieg, włączył
lewy migacz i ruszył.

28. Januar

ein Plauderstündchen (ab)halten (er hält – hielt – hat gehalten) – urządzać sobie pogaduszki

Während ihr hier ein Plauderstündchen abhaltet, brennt die Scheune der Nachbarn lichterloh.

Kiedy wy urządzacie tu sobie pogaduszki, (to) stodoła sąsiadów pali tak, że aż wielkie płomienie
buchają (w niebo).

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

die Emanze, -, -n – feministka (określenie z odcieniem pejoratywnym)

Erklärte Emanzen kann ich nicht leiden und bevorzuge normale Frauen.

Nie mogę ścierpieć zdeklarowanych feministek i preferuję/wolę normalne kobiety.

die Wegscheide, -, -n – rozstaje (dróg), rozstajne drogi

Er nahm die Beine in die Hand, erreichte schnell die Dorfschmiede an der Wegscheide, wo er die
Gelegenheit beim Schopf(e) packte und die vollbusige Tochter des gerade verreisten Schmiedes
in die Arme schloss.

Wziął nogi za pas, szybko dotarł do wiejskiej kuźni na rozstajach (dróg), gdzie skorzystał z okazji
i wziął/brał w ramiona cycatą/biuściastą córkę kowala, który właśnie wyjechał.

29. Januar

in beiderseitigem Einvernehmen* – 1. za obopólnym porozumieniem (stron); 2. w zgodzie

* Synonym: einvernehmlich; auch: im beiderseitigen Einvernehmen

Sie haben sich in beiderseitigem Einvernehmen getrennt, was ihnen ohne Zweifel viel Zeit, Ärger
und Kosten ersparte.

Rozeszli/Rozstali się za obopólnym porozumieniem stron, co niewątpliwie oszczędziło im wiele
czasu, nerwów i pieniędzy.

der Baseballschläger, -s, - – kij bejsbolowy

Baseballschläger, Schlagringe und Springmesser sind die typischen Utensilien eines jeden
Deutschlandbesuchers.

Kije bejsbolowy, kastety i noże sprężynowe to typowe akcesoria każdego (gościa) odwiedzającego
Niemcy.

herkriegen (er kriegt her – kriegte her – hat hergekriegt) – 1. zdobyć, wytrzasnąć, skołować;
2. wyjąć (np. zeszyty z teczek; północne Niemcy)

Mensch, wo soll ich denn zu dieser Jahreszeit frische Walderdbeeren herkriegen?

Człowieku, (a) skądże ja ci o tej porze roku wytrzasnę świeże poziomki?

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).

30. Januar

geistreich – 1. bystry; 2. błyskotliwy; 3. inteligentny; 4. pomysłowy; 5. dowcipny

Was sie sagte, war eine kluge und geistreiche Bemerkung.

To, co powiedziała, było mądrą i błyskotliwą uwagą.

der Hosenanzug, -(e)s, ...anzüge – garnitur damski, spodnium

Einer der bekanntesten deutschen Kabarettisten hat die Bundeskanzlerin einmal einen sprechenden
Hosenanzug genannt.

Jeden z najbardziej znanych niemieckich kabarecistów nazwał kiedyś (panią) kanclerz federalną
mówiącym spodnium.

einkassieren (er kassiert ein – kassierte ein – hat einkassiert) – 1. zainkasować; 3. dziubnąć,
zwędzić; 3. zwinąć, zapuszkować (np. policja obywatela)

Heinrich ist leider nicht da, weil ihn gestern die Bullen einkassierten.

Henryka niestety nie ma, ponieważ wczoraj zwinęły go gliny.

31. Januar

der Schlawiner, -s, - – cwaniak, spryciarz

Der Schlawiner hat sich einen ganzen Vorrat an gefälschten Pässen angelegt.

Ten cwaniak zgromadził cały zapas/całą kolekcję fałszywych paszportów.

die Leggings (nur Plural) – legginsy

Seine Freundin präsentierte sich sehr sexy in ihren hautengen Leggings.

Jego dziewczyna/przyjaciółka prezentowała się bardzo sexy w swoich obcisłych legginsach.

der Berglöwe, -n, -n – puma (płowa)

Berglöwe, Silberlöwe oder Kuguar sind alles andere und etwas seltener gebräuchliche
Bezeichnungen, die sich auf den nur in beiden Amerikas lebenden Puma beziehen.

Lew górski, lew srebrny lub kuguar to wszystko inne i nieco rzadziej używane określenia
odnoszące się do żyjącej w obu Amerykach pumy.

Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).