Lexikalischer Kalender – zweites Jahr (Marcin Perliński)
1 . Februar
der/das Schnipsel, -s, - – skrawek, ścinek, strzępek
Er zerfetzte das Gerichtsurteil, streute die Schnipsel in alle Winde, machte auf dem Absatz kehrt, ging
weg und lebte ein langes, glückliches und erfülltes Leben, bis er im Alter von 115 Jahren friedlich
im Schlaf verstarb.
Podarł wyrok sądowy, rozsypał strzępki na wszystkie strony, odwrócił się na obcasie, odszedł i żył
długo, szczęśliwie i w spełnieniu, aż zmarł spokojnie/pogodnie we śnie w wieku 115 lat.
das Dutzend, -s, -e – 1. tuzin (12 sztuk); 2. kilkanaście (np. ein gutes Dutzend)
Das ganze Gelände war von einem guten Dutzend Scheinwerfern taghell ausgeleuchtet.
Cały teren był oświetlony kilkunastoma reflektorami – tak, że było jasno jak w dzień.
aufspannen (er spannt auf – spannte auf – hat aufgespannt) – 1. rozpościerać; 2. otworzyć
(np. parasol); 3. rozpiąć [naprężając] (np. płótno)
Spann den Regenschirm auf! Es schüttet wie aus Kübeln.
Otwórz/Rozłóż parasol. Leje jak z cebra. (dosł. jak z kubłów/wiader)
2 . Februar
einfädeln (er fädelt ein – fädelte ein – hat eingefädelt) – 1. nawlec, nawlekać (np. igłę/nitkę);
2. zaplanować, ukartować (np. spisek); 3. sich einfädeln – włączyć się do ruchu
In ihrem fortgeschrittenen Alter ist es wirklich sehr schwer, ohne Brille einen Faden einzufädeln.
W jej podeszłym wieku jest naprawdę trudno nawlec nitkę bez okularów.
der Ohrstecker, -s, - – kolczyk (zazwyczaj taki wtykany, „gwoździkowy”, nie będący obręczą)
Wenn du nicht vorhast, dir die Ohrläppchen durchstechen zu lassen, kannst du einfach auf den Kauf der
Ohrringe oder Ohrstecker verzichten und gewöhnliche Ohrclips tragen.
Jeżeli nie zamierzasz przekłuwać sobie uszu (dosł. płatków uszu), (to) możesz po prostu zrezygnować
z zakupu kolczyków obręczowych czy wtykanych i nosić zwykłe klipsy (do uszów).
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
wegratzen (er ratzt weg – ratzte weg – ist weggeratzt) – (pot.) zasnąć, przykimać, uderzyć
w kimono
Nach einem Sechserpack Pilsener bin ich sofort weggeratzt und erst am nächsten Morgen aufgewacht.
Po sześciopaku pilznera natychmiast uderzyłem w kimono i obudziłem się dopiero następnego ranka.
3 . Februar
der Dudelfunk, -s, (ohne Plural) – (pot.) rzępoląca „popowa” mainstreamowa radiowa stacja
muzyczna, tzw. garkotłuki (reklama przeplatana muzyką)
In der globalisierten kapitalistischen Sklaverei namens „Demokratie” ist es so, dass man ein
unproblematisches Publikum heranbilden will, das sich auf eigenen Wunsch durch Dudelfunk
und Fernsehwerbung verblöden und effektiv betäuben ließe.
W zglobalizowanym kapitalistycznym niewolnictwie o nazwie “demokracja” jest tak, że chce się
ukształtować/wykształcić niekłopotliwego odbiorcę, którego dałoby się na (jego) własne życzenie
ogłupić i skutecznie znieczulić.
verramschen (er verramscht – verramschte – hat verramscht) – opchnąć za grosze, tanio sprzedać,
sprzedawać za bezcen
In den Ein-Euro-Geschäften werden gewöhnlich Ausschussprodukte der chinesischen Industrie
verramscht.
W sklepach (typu) “Wszystko za 1 euro” sprzedaje się za bezcen zazwyczaj odpadowe produkty
przemysłu chińskiego.
der Microcontroller, -s, - – mikrokontroler (mały programowalny mikroprocesor)
Technisch und praktisch betrachtet stellen die Microcontroller alles bisher Dagewesene in den
Schatten, weil sie oft um einen Euro pro Stück oder noch weniger kosten, nach Belieben programmiert
und zu digitalen Uhren, Thermometern, Wetterstationen, Voltmetern und dergleichen mehr ausgebaut
werden können.
Z technicznego i praktycznego punktu widzenia mikrokontrolery deklasują wszystko (to), co było
do tej pory, ponieważ często kosztują około (jednego) euro za sztukę lub jeszcze mniej, mogą być
dowolnie zaprogramowane i rozbudowane do postaci cyfrowych zegarów, termometrów, stacji
pogodowych, woltomierzy itp.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
4 . Februar
die Konsumgesellschaft, -, -en – społeczeństwo konsumpcyjne
Gesetzt den Fall, wir werden den Dritten Weltkrieg überleben, müssen wir uns bemühen, dass es nie
wieder eine Konsumgesellschaft geben wird.
Zakładając, że przeżyjemy III wojnę światową, będziemy musieli się postarać, żeby już nigdy (więcej)
nie było społeczeństwa konsumpcyjnego.
etwas (= Dativ) vorgreifen (er greift vor – griff vor – hat vorgegriffen) – uprzedzać, wyprzedzać
(np. fakty, wydarzenia, decyzje, wyroki)
Greifen wir aber den Ereignissen nicht vor!
Ale(ż) nie uprzedzajmy wydarzeń!
die Straßenlaterne, -, -n – latarnia uliczna
Wenn man bei minus 20 Grad an einer Straßenlaterne zu lecken versucht, ist es kein Wunder, dass man
die Zunge vom eiskalten Metall nicht abbekommen kann, weil sie einfach festfriert.
5 . Februar
jemandem (= Dativ) etwas nachtragen (er trägt nach – trug nach – hat nachgetragen) – mieć
do kogoś żal o coś
Er hat ihr immer nachgetragen, dass sie damals kein Kind von ihm wollte.
Długo miał do niej żal, że nie chciała wtedy/wówczas mieć z nim dziecka.
sich bekreuzigen (er bekreuzigt sich – bekreuzigte sich – hat sich bekreuzigt) – przeżegnać się
Bekreuzigen wir uns: Im Namen des Vaters, des Sohnes und des Heiligen Geistes. Amen.
Przeżegnajmy się: W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.
das Sekündchen, -s, - – sekundka, chwileczka, momencik
Falls Sie ein Sekündchen Zeit hätten, würde ich Ihnen gerne unsere neue Schneefräse zeigen.
Jeżeli mieliby państwo sekundkę, (to) chętnie pokazałbym (państwu) naszą nową odśnieżarkę.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
6 . Februar
der Antrieb, -s, -e – napęd
Wenn du dir dessen nicht ganz sicher bist, ob du ein Auto mit Front- oder Heckantrieb willst, schaff dir
einfach einen Geländewagen mit Allradantrieb an.
Jeśli nie jesteś całkiem pewien, czy chcesz auto z napędem przednim czy tylnym, (to) spraw sobie
po prostu samochód terenowy z napędem na cztery koła.
die Sendung, -, -en – 1. audycja; 2. przesyłka; 3. posłannictwo, misja (dziejowa itp.)
Im Anschluss an die Abendsendung wurde die Nationalhymne ausgestrahlt.
Zaraz po audycji wieczornej wyemitowano hymn państwowy.
die Kluft, -, Klüfte – szczelina, rozpadlina, przepaść
Die durch Freimaurerlogen künstlich hervorgerufene Kluft zwischen Arm und Reich ist skandalös groß
geworden und diese unerhörte Ungleichheit schadet der ganzen Zivilisation immer mehr.
Sztucznie wywołana przez loże masońskie przepaść między bogatymi i biednymi stała się
skandalicznie duża i ta niesłychana nierówność coraz bardziej szkodzi całej cywilizacji.
7. Februar
der Brennpunkt, -(e)s, -e – 1. ognisko (mat. / fiz. / astr.); 2. centrum (np. zainteresowania)
Erstes Keplersches Gesetz: Alle Planeten bewegen sich auf Ellipsenbahnen, in deren einem Brennpunkt
die Sonne steht.
Pierwsze prawo Keplera: Wszystkie planety poruszają się po orbitach eliptycznych, których jednym
z ognisk jest Słońce.
aufklappen (er klappt auf – klappte auf – hat aufgeklappt) – 1. rozłożyć, rozkładać (np. leżak);
2. otwierać, otworzyć (np. książkę)
Sie klappte ihren großen bunten Fächer auf und verdeckte damit ihren Mund, damit keiner der
anwesenden Journalisten erfahren konnte, was sie gerade zum Landrat sagte.
Rozłożyła swój duży kolorowy wachlarz i zasłoniła nim swoje usta, aby żaden z obecnych
dziennikarzy nie mógł się dowiedzieć, co właśnie powiedziała do starosty.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
die Keilerei, -, -en – 1. bójka, bijatyka, mordobicie; 2. rozróba
Gleich nachdem sie in den Schulbus eingestiegen waren, ging eine heftige Keilerei um die
Fensterplätze los.
Zaraz potem jak wsiedli do autobusu szkolnego rozpętała się zażarta bójka o miejsca przy oknie.
8 . Februar
kreischen (er kreischt – kreischte – hat gekreischt) – 1. piszczeć; 2. skrzypieć
Der Vater ließ das Kind auf seinen Knien wippen und sah zu, wie es vor Freude kreischte.
Ojciec podrzucał/hopkał dziecko na swoich kolanach i przyglądał się, jak piszczało z radości.
der Engländer, -s, - – 1. Anglik; 2. klucz francuski
Mit dem Engländer lässt sich der verdammte Rohrkrümmer nicht abschrauben. Ich versuche es jetzt
mit der Schwedenzange und wenn auch das nicht klappt, dann mit der größten Wasserpumpenzange,
die wir im Werkzeugkasten haben.
To cholerne kolanko nie daje się odkręcić kluczem francuskim. Spróbuję teraz kluczem szwedzkim,
a jeżeli także to nic nie da, to największą żabką, jaką mamy w skrzynce z narzędziami.
die Ausschreibung, -, -en – przetarg (taka ściema, co to ładnie wygląda na papierze)
Das Leder kicken, sich auf Schritt und Tritt bestechen lassen, Vetternwirtschaft betreiben,
Ausschreibungen manipulieren, Sekretärinnen begrapschen* und vor allem saufen, was das Zeug hält –
all das sind Lieblingsbeschäftigungen der meisten polnischen Bürgermeister.
* auch: befummeln
Granie w gałę, branie w łapę na każdym kroku, uprawianie nepotyzmu, ustawianie przetargów,
macanie sekretarek i przede wszystkim chlanie, ile wlezie – oto są ulubione zajęcia większości
polskich burmistrzów [tłumaczenie niedosłowne].
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
9. Februar
die Titte, -, -n – cyc, cycek
Blonde Haare, breite Hüften und große Titten – die Beschreibung passt auf deine Schwester.
Włosy blond, szerokie biodra i duże cycki – (ten) opis pasuje do twojej siostry.
wippen (er wippt – wippte – hat gewippt) – 1. huśtać się (huśtawka na desce); 2. kołysać się, bujać się;
kiwać się; 3. machać, wymachiwać; 4. lekko podrzucać (np. dziecko na kolanie);
5. poruszać się w górę i w dół (np. babskie cycki w samochodzie na wybojach)
Er wippte auf den Füßen und hielt die Hände hinter dem Rücken verschränkt.
Kiwał się na nogach (dosł. stopach) i trzymał ręce (dosł. dłonie) zaplecione na plecach/za plecami.
der Mohr, -en, -en – (pej.) Murzyn/murzyn (określenie obecnie przestarzałe i występujące jeszcze tylko
w stałych/utartych zwrotach; współcześniej: der Neger, -s, -)
Der Mohr hat seine Schuldigkeit getan, der Mohr kann gehen.
Murzyn zrobił swoje, murzyn może odejść.
10
. Februar
die Schwangerschaftsverhütung, -, (ohne Plural) – antykoncepcja
Viele Materialien zur Schwangerschaftsverhütung kann man unter anderem
beim Gesundheitsministerium anfordern.
Wiele materiałów dotyczących antykoncepcji można bezpłatnie zamówić między innymi
w ministerstwie zdrowia.
die Papierschwalbe, -, -n – papierowy samolocik (samodzielnie wykonany z kartki papieru)
Den ganzen Nachmittag haben sie Papierschwalben aus dem Fenster fliegen lassen.
Przez całe popołudnie puszczali z okna papierowe samolociki.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
der Priester, -s, - – 1. ksiądz (katolicki); 2. kapłan (np. egipski)
Es steht höchstwahrscheinlich sehr schlecht um ihren Mann, weil sie gestern nach dem Priester
schickte, der ihm gleich die letzten Sakramente spendete.
Najprawdopodobniej jest bardzo źle z jej mężem, gdyż/ponieważ wczoraj posłała po księdza,
który udzielił mu ostatnich sakramentów.
1 1. Februar
die Mauer des Schweigens – zmowa milczenia
Es ist wirklich nichts Schlimmes, dass sich jedes Jahr bei uns etwa 400 ausländische Familien ganz
spezifischer Herkunft niederlassen, weil unsere Kulturen nicht unähnlich sind. Das Problem ist jedoch
eher die Mauer des Schweigens, die mit diesem Thema zusammenhängt und früher
oder später zu unnützen Unruhen führen könnte.
Nie jest naprawdę niczym złym, że rokrocznie osiedla się u nas około 400 rodzin bardzo specyficznego
pochodzenia, gdyż nasze kultury nie są do siebie niepodobne. Problemem jest jednak(że) raczej zmowa
milczenia, która wiąże się z tym tematem i prędzej czy później mogłaby doprowadzić do
niepotrzebnych niepokojów.
die Traute, -, (ohne Plural) – odwaga, zdecydowanie, jaja
Wenn du keine Traute hast, ihm das offen ins Gesicht zu sagen, solltest du besser schweigen
oder dich zum Teufel scheren.
Jeśli nie masz odwagi/jaj, żeby powiedzieć mu to otwarcie/wprost w twarz, to powinieneś lepiej
milczeć lub iść do diabła.
heiligen (er heiligt – heiligte – hat geheiligt) – 1. uświęcać; 2. święcić (się); 3. poświęcać
(np. kaplicę; konsekrować ją)
Vater unser im Himmel! Geheiligt werde Dein Name, Dein Reich komme, Dein Wille geschehe – wie
im Himmel, so auf Erden.
Ojcze nasz! Święć się imię Twoje, przyjdź królestwo Twoje, bądź wola Twoja – jako w niebie, tak
i na ziemi.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
12
. Februar
die Kreiszahl, -, -en – liczba pi (ludolfina)
Die Kreiszahl ist nichts anderes als (das) Verhältnis des Umfangs eines Kreises zu seinem
Durchmesser, was zum Beispiel bedeutet, dass ein Kreis mit einem Durchmesser von einem Zentimeter
einen Umfang von 3.14 Zentimetern hat.
Liczba pi nie jest niczym innym jak stosunkiem obwodu koła do jego średnicy, co na przykład oznacza,
że koło o średnicy jednego centymetra ma obwód wynoszący 3.14 centymetra.
der Klimmzug, -(e)s, ...züge – podciągnięcie (ciała, np. na drążku)
Zur Strafe musste sie 30 Sit-ups, 20 Kniebeugen, 15 Hockstände, 10 Klimmzüge
und 5 Liegestütze machen.
Za karę musiała zrobić 30 brzuszków, 20 przysiadów zwykłych, 15 przysiadów z rękami
na biodrach*, 10 podciągnięć i 5 pompek.
* ewentualnie z rękami zaplecionymi z tyłu; ćwiczenie to jest zawsze przeprowadzane zawsze
z pełnym przyleganiem stóp do podłoża
der Instinkt, -(e)s, -e – instynkt
Fürst Otto von Bismarck, der Deutschland mit Blut und Eisen vereinigte, hatte auch ohne Zweifel einen
außerordentlichen politischen Instinkt, wovon unter anderem der Krieg mit Dänemark zeugte.
Książę Otto von Bismarck, który zjednoczył Niemcy krwią i żelazem, miał również nadzwyczajny
instynkt polityczny, o czym świadczyła wojna z Danią.
13
. Februar
der Bilderbuchstart, -(e)s, -s – idealny/podręcznikowy start
Keiner hat geahnt, dass die Raumfähre „Challenger“, die am 28. Januar 1986 eigentlich einen
Bilderbuchstart absolvierte, nach 73 Sekunden explodieren wird.
Nikt się nie spodziewał, że prom kosmiczny „Challenger”, który 28 stycznia 1986 roku miał właściwie
idealny start, wybuchnie/eksploduje po 73 sekundach.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
der Schmutzfink, -en/-s, -en – brudas, flejtuch, morus
Pfui, du Schmutzfink! Putz dir sofort die Ohren!
Fuj, ty brudasie! Natychmiast umyj sobie uszy!
die Gebühr, -, -en – opłata
So eine Sonderlizenz wird gegen eine Gebühr von 600 Euro vergeben.
Taka licencja specjalna wydawana jest za opłatą (w wysokości) 600 euro.
14
. Februar
auswuchten (er wuchtet aus – wuchtete aus – hat ausgewuchtet) – wyważyć, wybalansować
(np. koło samochodowe)
Die Werkstatt zog neue Winterreifen auf, wuchtete alles aus wie es sich gehört und stellte noch
zusätzlich den Radsturz ein.
Warsztat założył nowe opony zimowe, wyważył wszystko jak należy i dodatkowo ustawił jeszcze
zbieżność (kół).
das Kartoffelmehl, -s, (ohne Plural bzw. ...sorten) – mąka ziemniaczana (kartoflana)
Die Soße musste noch mit etwas Kartoffelmehl abgebunden werden.
Sos trzeba było jeszcze zaprawić (= zagęścić) odrobiną mąki kartoflanej.
das Erinnerungsstück, -(e)s, -e – pamiątka (przywołująca wspomnienia)
Diese alte Nähmaschine meiner Oma ist ein wichtiges Erinnerungsstück, das ich nie verkaufen werde.
Ta stara maszyna do szycia mojej babci jest ważną pamiątką, której nigdy nie sprzedam.
15
. Februar
(die) Wirtschaftssanktionen (Plural) – sankcje gospodarcze
Wenn ihr wieder irgendwelche Wirtschaftssanktionen gegen unser Land zu erheben plant, werden wir
sofort unsere Kavitationstorpedos einsetzen und alle eure Flugzeugträger versenken, so dass nicht
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
einmal eure verschwulten außerirdischen Freunde, mit denen ihr seit 1947 heimlich kooperiert, uns
daran hindern können, weil wir über wirksame Kraftfelder gegen sie verfügen.
Jeżeli znowu planujecie nałożenie jakichś sankcji gospodarczych na nasz kraj, to natychmiast użyjemy
naszych torped kawitacyjnych i zatopimy wasze wszystkie lotniskowce, tak że nawet wasi spedaleni
pozaziemscy przyjaciele, z którymi potajemnie współpracujecie od (roku) 1947, nie będą mogli nam
przeszkodzić, ponieważ dysponujemy skutecznymi polami siłowymi (chroniącymi) przed nimi.
die Entnahme, -, -n – pobranie (np. krwi, organów itp.)
Ihre Familie hat der “Entnahme von Spendeorganen” zugestimmt und sie somit zum Tode verurteilt.
Jej rodzina zgodziła się na „pobranie narządów do transplantacji” i skazała ją tym samym
na śmierć.
jemanden in den Wahnsinn treiben (er treibt – trieb – hat getrieben) – doprowadzać kogoś
do szaleństwa
Seine konformistische Haltung treibt mich wirklich in den Wahnsinn.
Jego konformistyczna postawa naprawdę doprowadza mnie do szaleństwa.
16
. Februar
eine Nachricht überbringen (er überbringt – überbrachte – hat überbracht) – przekazać/doręczyć
wiadomość
Derjenige, der uns diese freudige Nachricht überbracht hat, soll sofort mit Gold überschüttet werden.
Ten, kto przekazał nam tę radosną wiadomość, ma zostać natychmiast obsypany złotem.
anfassen (er fasst an – fasste an – hat angefasst) – 1. dotknąć, dotykać; 2. chwytać (= anpacken);
3. traktować; 4. być odczuwalnym (fizycznie, np. dotykiem)
99.9% der Feministinnen sind so hässlich, dass ich sie nicht einmal mit der Kneifzange anfassen würde.
99.9% feministek jest tak brzydkich, że nie dotknąłbym ich nawet kijem (dosł. obcęgami).
das Gebot, -(e)s, -e – 1. przykazanie (boże); 2. wymóg, nakaz, konieczność; 3. oferta (na licytacji)
Die Sicherheit unserer Fluggäste ist das oberste Gebot.
Bezpieczeństwo naszych pasażerów (samolotu) jest najwyższym nakazem.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
17
. Februar
der Vorwurf, -(e)s, Vorwürfe – zarzut
Dieser Vorwurf lässt sich nicht von der Hand weisen.
Tego zarzutu nie da się zbyć (ot tak).
sich zu jemandem setzen (er setzt sich – setzte sich – hat sich gesetzt) – przysiąść się do kogoś
Darf ich mich zu Ihnen setzen?
Czy mogę się do pani/pana/państwa przysiąść?
auflegen (er legt – legte auf – hat aufgelegt) – 1. odłożyć (np. słuchawkę na widełki telefonu);
2. rozłączyć się (na koniec rozmowy telefonicznej); 3. nałożyć; 4. wydać, opublikować (np. książkę)
Du, ich muss jetzt auflegen, weil gerade ein anderer, und zwar sehr wichtiger, Anruf bei mir
reinkommt.
Słuchaj no, muszę się teraz rozłączyć, bo właśnie mam drugą rozmowę, i to w bardzo ważnej sprawie.
[tłumaczenie niedosłowne]
18
. Februar
beurteilen (er beurteilt – beurteilte – hat beurteilt) – oceniać
Beurteile einen Menschen nie nach seinem Äußeren.
Nigdy nie oceniaj człowieka po jego wyglądzie (zewnętrznym).
unbeholfen – 1. nieporadny; 2. niezdarny
Die ferngesteuerten und jeden Monat mit neuen Silberlingen gespeisten selbsttätigen Maschinen
namens „Beamte” reagieren meistens sehr unbeholfen auf untypische Vorkommnisse, die man ihnen
noch nicht einprogrammiert hat.
Zdalnie sterowane i zasilane każdego miesiąca nowymi srebrnikami maszyny samoczynne o nazwie
„urzędnicy” reagują przeważnie bardzo nieporadnie na nietypowe zdarzenia, których im jeszcze nie
zaprogramowano.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
der Staub, -s, (ohne Plural bzw. Stäube) – 1. kurz; 2. pył; 3. proch (przen.)
„Erde zu Erde, Asche zu Asche und Staub zu Staub” heißt es in der evangelischen Bestattungsformel.
Bei uns Katholiken klingt das sehr ähnlich, und zwar so: „Staub von der Erde bist du und zu Staub
musst du wieder werden“.
„Ziemia do ziemi, popiół do popiołu i proch w proch” – tak brzmi ewangelicka formuła pogrzebowa.
U nas katolików brzmi to bardzo podobnie, a mianowicie tak: „Prochem tej ziemi jesteś i w proch się
obrócisz”. [tłumaczenie niedosłowne]
19
. Februar
aufkaufen (er kauft auf – kaufte auf – hat aufgekauft) – 1. wykupić (np. udziały); 2. skupować
(np. zboże)
Sein Konzern hat die Konkursmasse des 1990 liquidierten ivorischen Unternehmens aufgekauft
und ist auch Inhaber der Markenrechte.
Jego koncern wykupił masę upadłościową zlikwidowanego przedsiębiorstwa wywodzącego się
z Wybrzeża Kości Słoniowej i jest również właścicielem praw do marki.
nie und nimmer – nigdy, przenigdy
300 Hohlblocksteine* und 200 Ziegel reichen nie und nimmer für den Bau eines so großen Kuhstalls.
* gewöhnliche Bauarbeiter nennen das einfach „Steine“
300 pustaków i 200 cegieł nigdy w życiu nie wystarczy do zbudowania tak dużej obory.
der Haftbefehl, -s, -e – nakaz aresztowania
Gegen ihn besteht zwar ein europäischer Haftbefehl, aber er pfeift darauf, weil er nach Venezuela,
also in ein nicht versklavtes Land, geflohen ist.
W stosunku do niego wystawiono wprawdzie europejski nakaz aresztowania, ale on na to
gwiżdże/gwizda, bo uciekł do Wenezueli, czyli niezniewolonego kraju.
20
. Februar
vergeben (er vergibt – vergab – hat vergeben) – 1. przebaczyć; 2. rozdawać, przydzielać;
3. zmarnować (np. rzut karny)
Unser tägliches Brot gib uns heute. Und vergib uns unsere Schuld, wie auch wir vergeben unseren
Schuldigern.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy
naszym winowajcom.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
der Geschäftsführer, -s, - – 1. dyrektor (zarządzający; zazwyczaj w sektorze prywatnym);
2. kierownik (np. sklepu)
Unser verstorbener Geschäftsführer war ein besonders guter Mensch. Sein Tod riss wirklich eine
Wahnsinnslücke in unser Unternehmen.
Nasz zmarły dyrektor był wyjątkowo dobrym człowiekiem. Jego śmierć naprawdę pozostawiła
ogromną pustkę w naszym przedsiębiorstwie.
kahl, kahlköpfig – łysy
Die bekanntesten polnischen Mauerparolen der frühen 1990-er Jahre waren „Jolka, wasch dir die
Titten!” und „Befreit den kahlen Elefanten!“
Najbardziej znanymi polskimi hasłami wypisywanymi na murach we wczesnych latach
dziewięćdziesiątych XX wieku były „Jolka, umyj cyce!” oraz „Uwolnić łysego słonia!”
2 1. Februar
Steine übers Wasser hüpfen lassen (er lässt ... hüpfen, ließ ... hüpfen, hat ... hüpfen lassen) – puszczać
kaczki na/po wodzie
Noch bis in die späten 1980-er Jahre hinein haben wir den ganzen Tag lang draußen gespielt
und getobt, Sauerampfer aus dem Schrebergarten des Nachbarn geklaut und gegessen, in den Büschen
gepinkelt, gekackt, Zigarettenstummel geraucht oder experimentierfreudige Mädchen geküsst,
beziehungsweise befummelt, am Teich Steine übers Wasser hüpfen lassen, sind ständig überall
auf Bäume oder Garagendächer geklettert oder einfach sehr viel Rad gefahren.
Jeszcze do późnych lat osiemdziesiątych XX wieku przez cały dzień bawiliśmy się i rozrabialiśmy
na dworze, kradliśmy i jedliśmy szczaw z działki sąsiada, w krzakach sikaliśmy, kasztanili, palili kiepy
albo całowali, względnie macali, lubiące eksperymentować dziewczyny, nad stawem puszczaliśmy
kaczki po wodzie, ciągle wszędzie właziliśmy na drzewa czy dachy garaży
lub po prostu dużo jeździliśmy na rowerach.
jemandem (= Dativ) nachspionieren (er spioniert nach – spionierte nach – hat nachspioniert) –
szpiegować kogoś (= nadzorować, kontrolować)
Es ist so was von gemein*, weil du mir ständig nachspionierst und mich halt* nicht leben lässt.
* das Kursivgedruckte ist definitiv umgangssprachlich
To podłość, bo ciągle mnie szpiegujesz i po prostu nie dajesz mi żyć.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
die Körperverletzung, -, -en – uszkodzenie ciała
Was der Staatsanwalt ihr vorwarf, war (eine) Körperverletzung mit Todesfolge.
To, co zarzucił jej prokurator, to uszkodzenie ciała ze skutkiem śmiertelnym.
2 2 . Februar
beschaulich – 1. spokojny; 2. kontemplacyjny
Sie wünschten sich immer ein Landleben in einem beschaulichen Dorf und eines Tages ist ihr Traum
Wirklichkeit geworden.
Zawsze życzyli sobie życia poza miastem w (jakiejś) spokojnej wsi i pewnego dnia ich marzenie się
ziściło.
um so mehr – tym bardziej
Um so mehr ist es schade, dass wir wegen der von den rücksichtslosen globalistischen Weltvernichtern
brutal aufgezwungenen politischen Korrektheit die selbstverständlichsten
und natürlichsten Sachen wie Familie, Freundschaft, echte Ehe, Ehre, Kirche bzw. Gemeinschaft
oder Heimat und Vaterland nicht mehr bemerken wollen.
Tym bardziej szkoda, że z powodu poprawności politycznej, brutalnie narzuconej
przez bezwzględnych globalistycznych niszczycieli świata, nie chcemy już zauważać rzeczy
najbardziej oczywistych i naturalnych jak rodzina, przyjaźń, prawdziwe małżeństwo, honor, Kościół
wzgl. wspólnota czy mała i duża ojczyzna.
jemandem in den Hintern/Arsch treten (er tritt – trat – hat getreten) – skopać komuś tyłek/dupę
Jungs, es ist das letzte Training vor dem Entscheidungsspiel, in dem wir dem Gegner in den Hintern
treten werden.
Chłopcy, to ostatni trening przez meczem rozstrzygającym, w którym skopiemy przeciwnikowi tyłek.
2 3 . Februar
der/die/das Totgesagte, -n, -n – osoba rzekomo zmarła
Totgesagte leben länger. (deutsches Sprichwort)
Osoby rzekomo zmarłe żyją dłużej. (przysłowie niemieckie)
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
der Physiotherapeut, -en, -en – fizjoterapeuta
Die Therapie bei dem Physiotherapeuten ging zwar schleppend voran, schlug aber völlig an.
Zabiegi u fizjoterapeuty ciągnęły się wprawdzie jak krew z nosa, ale zakończyły się pełnym sukcesem.
[tłumaczenie niedosłowne]
eine Kunst für sich – sztuka sama w sobie
Kunst zu verkaufen, ist eine Kunst für sich.
Sprzedawanie sztuki jest sztuką samą w sobie.
2 4 . Februar
überstreichen (er überstreicht – überstrich – hat überstrichen) – 1. zakreślać, zamalować;
2. przemalować (np. pokój)
Zweites Keplersches Gesetz
Ein von der Sonne zu einem Planeten gezogener Leitstrahl überstreicht in gleichen Zeiten gleich große
Flächen.
Drugie prawo Keplera
W równych odstępach czasu promień wodzący* planety, poprowadzony od Słońca/słońca, zakreśla
równe pola. [tłumaczenie niedosłowne]
* typowa orbita planetarna to elipsa, a każda elipsa ma dwa środki oraz dwa promienie wodzące
die Versuchung, -, -en – pokusa, pokuszenie
Und führe uns nicht in Versuchung, sondern erlöse uns von dem Bösen. Amen.
I nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego. Amen.
hibbelig sein (er ist – war – ist gewesen) – wiercić się
Die Mutti sagte mir immer am Tisch: „Setz dich vernünftig und sei nicht so hibbelig!“
Mamusia mówiła mi zawsze przy stole: „Usiądź po ludzku i nie wierć się tak!”
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
2 5 . Februar
das Gemisch, -es, -e – 1. mieszanina; 2. mieszanka
Die Nitriersäure, mit deren Hilfe nicht nur Kunstdünger oder Lacke, sondern auch Sprengstoffe
hergestellt werden können, ist ein Gemisch von konzentrierter Salpetersäure (HNO
3
)
und konzentrierter Schwefelsäure (H
2
SO
4
).
Mieszanina nitrująca, przy pomocy której można wyprodukować nie tylko nawozy sztuczne
czy lakiery, lecz także materiały wybuchowe, jest mieszaniną stężonego kwasu azotowego (HNO
3
)
i stężonego kwasu siarkowego (H
2
SO
4
)
etwas in die Wege leiten (er leitet – leitete – hat geleitet) – 1. wszczynać, rozpoczynać;
2. zapoczątkować, zainicjować
Ich werde gleich alles in die Wege leiten, damit du möglichst schnell diese amtliche Genehmigung
bekommst.
Zaraz uruchomię/zarządzę wszystko, żebyś możliwie jak najszybciej dostał to urzędowe
pozwolenie/zezwolenie. [tłumaczenie niedosłowne]
die Fähigkeit zur Teilung der Aufmerksamkeit – podzielność uwagi (oft auch so: das Multitasking)
Ihre Fähigkeit zur Teilung der Aufmerksamkeit ist bewundernswert, weil sie gleichzeitig kochen,
rauchen, telefonieren, Teppiche saugen und auf Kinder aufpassen kann.
Jej podzielność uwagi jest godna podziwu, gdyż potrafi równocześnie gotować, palić, telefonować,
odkurzać dywany i uważać na dzieci.
2 6 . Februar
die Nase hochziehen (er zieht hoch – zog hoch – hat hochgezogen) – pociągać nosem
Hör auf, die Nase hochzuziehen! Hast du etwa wieder kein Taschentuch?
Przestań pociągać nosem! Czyżbyś znowu nie miał(a) chusteczki?
der Hausfriedensbruch, -(e)s, ...brüche – zakłócenie miru domowego
Wenn man oft bis in den frühen Morgen hinein laute Partys schmeißt, ist es ohne Zweifel ein unfaires
Verhalten den Nachbarn gegenüber und kann immer als Hausfriedensbruch interpretiert werden,
was auch bedeutet, dass man die Polizei heranholen darf.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
Jeżeli często głośno imprezuje się do białego rana, to niewątpliwie jest to (zachowanie) nie fair
w stosunku do sąsiadów i może być interpretowane jako zakłócenie miru domowego, co oznacza także,
że (będzie) można/wolno wezwać na pomoc policję. [tłumaczenie niedosłowne]
abrupfen* (er rupft ab – rupfte ab – hat abgerupft) – 1. oskubać; 2. poobrywać (np. suche listki)
* auch: abzupfen (er zupft ab – zupfte ab – hat abgezupft), abreißen (er reißt ab – hat abgerissen)
Besonders im Winter muss ich alle paar Wochen viele verwelkte Blätter an meiner Yucca-Palme
abrupfen.
Zwłaszcza w zimie muszę co parę tygodni obrywać wiele zeschłych liści z mojej juki.
2 7 . Februar
das Sein, -s, (ohne Plural) – byt, egzystencja
Karl Marx hat geschrieben, dass das Sein das Bewusstsein bestimmt und man muss zugeben,
dass es immer zutrifft.
Karol Marks napisał, że byt określa świadomość i trzeba przyznać, że to się zawsze zgadza.
der Aggregatzustand, -(e)s, ...zustände – stan skupienia
Es gibt mindestens drei wichtigste Aggregatzustände, was bedeutet, dass die Materie fest, flüssig
oder gasförmig sein kann.
Istnieją przynajmniej trzy najważniejsze stany skupienia, co oznacza, że materia może być ciałem
stałym, cieczą lub gazem. [tłumaczenie niedosłowne]
die Kornrade, -, -n – kąkol
Auf den Weizenfeldern meines verstorbenen Großvaters Leon konnte man nur sehr, sehr selten
vereinzelte Kornraden, Kornwinden, Kornblumen, Straußgräser oder Mohnblumen antreffen,
weil er ziemlich regelmäßig Selektivherbizide einsetzte.
Na polach pszenicznych mojego zmarłego dziadka Leona można było tylko bardzo, bardzo rzadko
natknąć się na pojedyncze kąkole, powoje, chabry, mietlice czy maki, ponieważ dość regularnie używał
selektywnych herbicydów.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
2 8 . Februar
festhalten (er hält fest – hielt fest – hat festgehalten) – 1. trzymać, przytrzymać (np. rękę);
2. przetrzymywać (np. zakładników); 3. upamiętnić, uwiecznić (np. na taśmie filmowej);
4. trwać (np. w swoim postanowieniu lub w wierze); 5. (sich) przytrzymać się (np. poręczy)
Die käufliche neoliberale spanische Regierung hielt an ihren „modernen” homosexuellen
„Errungenschaften” fest, obwohl das ganze Volk völlig dagegen war und in den nächsten Wahlen das
verräterische Kabinett der nationalen Schande stürzte.
Sprzedajny neoliberalny rząd hiszpański trwał/obstawał przy swoich „nowoczesnych”
homoseksualnych „osiągnięciach”, chociaż cały naród był całkowicie przeciwny i w następnych
wyborach obalił zdradziecki gabinet hańby narodowej.
hinhören (er hört hin – hörte hin – hat hingehört) – (dokładnie i uważnie) słuchać (i słyszeć)
Entschuldige, aber ich war in Gedanken und habe nicht hingehört.
Wybacz, ale się zamyśliłem i nie słuchałem.
der Mörtel, -s, (ohne Plural bzw. Mörtelsorten) – zaprawa (np. murarska)
Der Mörtel, ein wichtiges Bindemittel für Maurerarbeiten, besteht aus Sand, Kalk oder Zement
und, je nach Art der Verwendung, weiteren ergänzenden Zutaten.
Zaprawa, (czyli) ważny materiał wiążący stosowany w pracach murarskich, składa się z piasku, wapna
lub cementu oraz – w zależności od przeznaczenia – dalszych składników dodatkowych.
29. Februar
der Cholesterinspiegel, -s, - – poziom cholesterolu
So etwas wie einen eindeutig schädlichen Cholesterinspiegel gibt es eigentlich gar nicht,
weil es eine künstliche Erfindung der gierigen Pharmaindustrie ist, die sich zum Ziel setzte,
an ahnungslosen Menschen zu verdienen.
Czegoś takiego jak jednoznacznie szkodliwy poziom cholesterolu nie ma wcale, gdyż jest to sztuczny
wynalazek chciwego przemysłu farmaceutycznego, który postawił sobie za cel zarobić
na ludziach nie mających o tym pojęcia.
die Seenplatte, -, -n – pojezierze
Die Masurische Seenplatte ist ein Ort, an dem im Sommer besonders viele Kinder gezeugt werden.
Je feuchter das Biotop, desto williger die Mädchen.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).
Pojezierze Mazurskie jest miejscem, w którym w lecie płodzi się szczególnie wiele dzieci.
Im bardziej wilgotny biotop, tym chętniejsze dziewczęta.
der Großkotz, -es, -e – nadęty zarozumialec
Unseren perversen Abteilungsleiter hält sie für einen Großkotz und pflegt ihm immer aus dem Weg
zu gehen, wenn er gerade in der Nähe ist.
Naszego zboczonego kierownika działu uważa za nadętego zarozumialca i ma w zwyczaju schodzić
mu zawsze z drogi, kiedy ten jest akurat w pobliżu.
Rozpowszechnianie tylko i wyłącznie na zasadach proedukacyjnych oraz niekomercyjnych wraz z obowiązkowym podaniem informacji o autorze (Marcin Perliński).