inspekcje i monitorowanie sieci

66

Inżynieria Bezwykopowa

lipiec - wrzesień 2006

D

ziedzina działalności człowie-
ka, jaką jest szeroko pojęte
zagadnienie budownictwa,

jest jedną z najbardziej destrukcyjnych
dla środowiska naturalnego. Każda kon-
strukcja budowlana ma wpływ na środo-
wisko zarówno w trakcie budowy, jak
i późniejszej eksploatacji. Nieuniknionym
aspektem jest zaburzenie ekosystemu
w trakcie budowy wszelkiego typu obiek-
tów. Konstrukcje wykonane wadliwie są
przyczyną zmian w otaczającym je eko-
systemie w okresie ich eksploatacji, na
przestrzeni wielu lat. Wykonywanie prac
z zachowaniem obowiązujących wytycz-
nych daje gwarancję zminimalizowania ne-
gatywnego wpływu na środowisko.

W przypadku budowy liniowych obiek-

tów, jakimi są np. rurociągi, możemy doprowadzić do bardzo
wielu negatywnych zmian w środowisku. Na etapie realizacji
bardzo często dochodzi do:
- wycinki terenów zadrzewionych bądź pokrytych inną ro-

ślinnością,

- przerwania wielu cieków wód podziemnych,
- zaburzenia naturalnego uwarstwienia gruntów,
- zmian w gospodarce wód podziemnych,
- całkowitej degradacji roślinności na trasie budowy i w bez-

pośrednim jej sąsiedztwie.

Eksploatacja rurociągów również może za sobą pociągać ne-

gatywne konsekwencje. Podstawowym czynnikiem mogącym
wpływać na stan ekosystemu jest ich szczelność, która ma bar-
dzo duży wpływ na środowisko naturalne. Media prowadzone
rurociągami, w przypadku przedostania się do otaczającego je
gruntu, mogą stanowić wielkie zagrożenie dla ekosystemu.

Dwoma podstawowymi procesami, jakie mogą zachodzić

w nieszczelnych rurociągach, są eksfiltracja ścieków do środo-
wiska i infiltracja wód gruntowych do kanałów.

Pierwszy z tych procesów, z uwagi na często występującą

dużą agresywność ścieków, stanowi zagrożenie dla podziem-
nych rezerwuarów wodnych oraz dla roślinności czerpiącej
wodę z gruntu. Ścieki bytowo-gospodarcze stanowią niebez-
pieczeństwo zarówno dla środowiska naturalnego, jak i żyją-
cych w bezpośrednim sąsiedztwie ludzi.

Infiltracja wód gruntowych do kanału powoduje zaburzenia

w gospodarce wodno-ściekowej. Infiltrujące wody gruntowe są
przyczyną zwiększenia ilości i zmniejszenia stężenia ścieków,
co w następstwie wpływa negatywnie na pracę oczyszczalni.

Wody gruntowe znajdujące ujście do nieszczelnych rurocią-

gów mogą w określonych warunkach powodować wymywa-
nie gruntu do wnętrza kanału, a co za tym idzie, powstawanie

zapadlisk (jezdnie drogowe) oraz zamu-
lanie kanału prowadzące do całkowitego
zamknięcia jego światła.

Aby przeciwdziałać ww. zjawiskom na-

leży przestrzegać wytycznych budowy ru-
rociągów, ich odbioru oraz eksploatacji.

Jako firma z długoletnim stażem na ryn-

ku regeneracji wszelkiego typu rurociągów
metodami bezwykopowymi, jak również
wymiany rurociągów metodami klasycz-
nymi i budowy nowych, doskonale znamy
kwestie właściwego wykonania, odbioru
i eksploatacji rurociągów. Wiele razy mie-
liśmy do czynienia z usuwaniem awarii
w rurociągach, spowodowanych właśnie
błędami w wykonaniu bądź niedopilnowa-
niem właściwego odbioru budowy.

Mając na uwadze dobro środowiska naturalnego, myśląc

o przyszłości, wychodzimy naprzeciw wymaganiom, jakie na-
kładają na wykonawców wytyczne. Badania przeprowadza-
ne w czasie budowy to głównie kontrola wizualna kierunku
i poziomu, prawidłowego wykonania połączeń i podłączeń.

Zgodnie z wytycznymi prawidłowego wykonania i odbioru

robót oraz z normą PN-EN 1610 „Budowa i badania przewo-
dów kanalizacyjnych” prawidłowy odbiór grawitacyjnej sieci
kanalizacyjnej powinien kończyć się pozytywnie przeprowa-
dzoną próbą szczelności.

Badania szczelności przewodów i studzienek kanalizacyj-

nych przeprowadza się z użyciem powietrza (metoda L) lub
z użyciem wody (metoda W).

Aby ułatwić wykonawcom sieci przeprowadzenie tego typu

kontroli rurociągów, oferujemy przeprowadzenie prób szczel-
ności z użyciem powietrza (metoda L). W przypadku badania
szczelności metodą L istnieje możliwość wykonania wielu ko-
rekt i powtórzeń po kolejnych niepowodzeniach w przypad-
ku wykrycia i usunięcia usterki. Stanowią one bardzo dobrą
alternatywę dla prób wodnych. Próby wodne stwarzają bardzo
dużo utrudnień z uwagi na medium próbne. Woda nie zawsze
jest dostępna. Dodatkowym utrudnieniem jest konieczność

Tomasz Abel

KAN-REM Sp. z o.o.

Badania szczelności kanalizacji

grawitacyjnej

Protokó przeprowadzenia próby szczelnoci

Przewody kanalizacyjne, przycza, powietrzny system badania wg PN EN 1610

Wykonawca próby:

KAN-REM Sp. z o.o.
ul. Szczeciska 5F
54 –517 Wrocaw

Inwestor: Uytkownik:

Przeprowadzi Przedstawiciel

Przedstawiciel:

Projektant:

Wykonawca: Nadzór:

Data badania:
Rodzaj kanalizacji:
Badany odcinek:
Metoda badania:
Studnie:
Przycza:
Woda gruntowa:

Lokalizacja obiektu:
Materia:
Dugo odcinka:
Uoenie rurocigu:
rednica:
Poziom wody gruntowej:

Pomiary:

Data:
Cinienie próbne:
Dopuszczalny spadek cinienia:
Wynik próby:

Kolejny numer:
Czas próby:
Cinienie rzeczywiste:
Rzeczywisty spadek cinienia:

Uwagi:

Podpisy: .................................. .................................. ..................................

0,00

5,00

15,00

10,00

0:00 0:15 0:30 0:45

1:00 1:15 1:30 1:45 2:00 2:15 2:30 2:45 3:00

dopuszczalny spadek cinienia

rzeczywisty spadek cinienia

T (min:s)

cinienie (kPa)

kompresor

agregat
prądotwórczy

komputer

badany odcinek

korek pneumatyczny

przetwornik ciśnienia powietrza
na impuls elektryczny

KAN-REM

inspekcje i monitorowanie sieci

67

Inżynieria Bezwykopowa

lipiec - wrzesień 2006

wypompowania wody z badanego odcinka.

Wady tej nie ma powietrze, które jest ogólnie dostępnym me-

dium i z którego możemy skorzystać w każdych warunkach.

Sposób wykonania próby szczelności oraz jej parametry

określa Polska Norma PN EN 1610.

Zestaw do badania szczelności składa

się z jednostki centralnej, jaką jest kompu-
ter z odpowiednim oprogramowaniem oraz
przetwornik ciśnienia powietrza na impuls
elektryczny. Dodatkowymi elementami są
korki pneumatyczne wraz z osprzętem oraz
sprężarka.

Przebieg próby polega na zamknięciu ba-

danego odcinka korkami pneumatyczny-
mi, wytworzeniu wymaganego ciśnienia
powietrza i pomiarze zmian wartości
tego ciśnienia w czasie.

Są cztery metody badania szczel-

ności z użyciem powietrza, ozna-
czone w normie jako LA, LB, LC,
LD. Metody te różnią się wartościa-
mi ciśnienia próbnego oraz dopuszczal-
nym spadkiem tego ciśnienia. W zależności od pożąda-
nej szczelności rurociągu stosujemy jedną z ww. metod.
W przypadku wystąpienia nieszczelności, operując odpowied-
nio wartościami ciśnienia próbnego, możliwe jest stwierdzenie
jej stopnia. Próby z użyciem powietrza możliwe są do zastoso-
wania we wszystkich sieciach grawitacyjnych. Norma określa

parametry próby do DN 1000. Kanały o większych średnicach
można badać po zastosowaniu odpowiednio zwiększonych
parametrów. Uzyskać to można, wykonując odpowiednią in-
terpolację na podstawie wartości normowych.

Wstępnie próbę wykonać można

przed wykonaniem obsypki. Ostatecz-

nym potwierdzeniem szczelności powin-

na być próba całego przewodu po zasy-

paniu wykopu.

Ciśnienie początkowe powinno być

wyższe o mniej więcej 10% od wymaganej

wartości. W celu stabilizacji ciśnienia nale-
ży utrzymać taką wartość przez minimum

5 min. Następnie ciśnienie dostosowuje się

do wartości ciśnienia próbnego w zależno-

ści od metody badania. Spadek ciśnienia

∆p mniejszy od wartości dopuszczalnej

świadczy o szczelności przewodu.

Cechą charakterystyczną odróżnia-

jącą próby z użyciem powietrza od

prób wodnych jest czas wykonania.

W średnicach do DN 1000 jesteśmy

w stanie wykonać 10-15 prób dziennie. Zapis przeprowadzonej
próby rejestrowany jest w pamięci komputera, a wynik próby jest
określony w protokole generowanym automatycznie przez opro-
gramowanie po zakończeniu próby. Zastosowany program wyklu-
cza ingerencję w przebieg i wynik próby. Pomiary wykonywane
przy użyciu takiego systemu pomiarowego są bardzo dokładne.