Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.

Konsument
a reklama

Studium cywilnoprawne

Warszawa 2009

Konsument
a reklama

Agnieszka Malarewicz

Studium cywilnoprawne

Stan prawny na 31 marca 2009 r.

Recenzent:

Prof. dr hab. Bogusława Gnela

Wydawca:

Magdalena Górniewicz

Redaktor prowadzący:

Adam Choiński

Opracowanie redakcyjne:

Izabela Ratusińska

Sk³ad, ³amanie:

Zakład Usługowy PRIM

© Copyright by
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2009

ISBN 978-83-7601-775-4
ISSN 1897-4392

Wydane przez:

Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.

Redakcja Książek
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. [phone]
31-156 Kraków, ul. Zacisze 7
tel. [phone]
e-mail: [e-mail]

www.wolterskluwer.pl
Księgarnia internetowa www.profinfo.pl

Spis treści

Wprowadzenie.................................................................................................. 13
Rozdział I

Cywilnoprawny charakter reklamy............................................................. 19

1. Reklamajakooświadczeniewoli............................................................... 19

1.1.Pojęcie–zakresoświadczeniawoli.................................................... 19

1.2.Adresati.złożenieoświadczeniawolia.adresatreklamy............... 2

1.3.Wykładniaoświadczeniawoli–komunikatureklamowego......... 33

1.3.1.Pojęciei.celewykładnioświadczeńwoli................................. 33

1.3.2.Metodywykładnioświadczeńwoli......................................... 36

2. Reklamajakoczynnośćprawnazmierzającadozawarciaumowy

cywilnoprawnej............................................................................................ 38

2.1.Analizapojęciareklamy....................................................................... 38

2.2.Znaczenieprawnereklamyw.świetlekodeksucywilnego............ 44

2.3.Sposobyzmierzającedozawarciaumowy....................................... 47

2.4.Reklamajakozaproszeniedonegocjacji........................................... 4

2.5.Reklamajakooferta.............................................................................. 6

2.6.Reklamajakoinformacja..................................................................... 96

3. Umowneprawoodstąpieniaodumowyzawartejpod.wpływem

reklamy..........................................................................................................100

4. Pojęciekonsumenta.....................................................................................104

4.1.Uzasadnieniekoniecznościzdefiniowaniakonsumenta...............104

4.2.Kształtowaniesiędefinicjikonsumentaw.prawiepolskim...........10

Rozdział II

Zagrożenia dla konsumentów ze strony reklamy.....................................121

1. Reklamajakoczynnieuczciwejkonkurencji...........................................121

6

1.1.Prawnegraniceczynunieuczciwejkonkurencjiwyznaczone

przepisamiustawyo.zwalczaniunieuczciwejkonkurencji

–klauzulageneralnaart.3ust..1u.z.n.k...........................................121

1.2.Relacjemiędzyklauzulągeneralnąu.z.n.k.a.zakresem

przedmiotowymart.16ust..1pkt.1u.z.n.k......................................131

2. Reklamaw.świetlewykładniart.16ust..1pkt.1u.z.n.k.–analiza

zagrożeń........................................................................................................132

2.1.Reklamasprzecznaz.przepisamiprawa...........................................132

2.1.1.Bezwzględnyzakazreklamysprzecznejz.prawem..............133

2.1.1.1.Reklamaalkoholu...........................................................134

2.1.1.2.Reklamatytoniui.wyrobówtytoniowych..................13

2.1.1.3.Reklamagierlosowych,zakładówwzajemnych

i.gier.na.automatach.......................................................138

2.1.1.4.Ogłoszeniao.odpłatnympobieraniu.

i.przeszczepianiuorganów...........................................141

2.1.2.Względnyzakazreklamy...........................................................142

2.1.2.1.Reklamalekówi.innychśrodków.

farmaceutycznych..........................................................142

2.1.2.2.Reklamażywności..........................................................144

2.1.2.3.Reklamakosmetyków....................................................146

2.1.2.4.Zasadyużywaniaw.reklamieoznaczonychprzez

przepisyprawneokreśleńusług..................................147

Reklamausługzwiązanychz.bankowością......................... 147

Reklamausługw.zakresieubezpieczeń............................... 149

Reklamafunduszyinwestycyjnych...................................... 10

2.2.Reklamasprzecznaz.dobrymiobyczajami......................................11

2.3.Reklamauchybiającagodnościczłowieka........................................12

2.3.1.Pojęciegodnościczłowieka........................................................12

2.3.2.Kryteriaocenyreklamyniegodziwej.......................................13

2.4.Dobraosobistea.reklama.....................................................................1

2.4.1.Pojęciedóbrosobistych..............................................................1

2.4.2.Naruszeniedóbrosobistychw.reklamie.................................18

2.4.2.1.Prawodowizerunku......................................................18

2.4.2.2.Prawodonazwiska........................................................161

2.4.2.3.Prawodoochronyżyciaprywatnego.........................162

2.4.2.4.Prawodofirmy...............................................................164

2.4.3.Możliwośćnaruszeniaprzezreklamędóbrosobistych

–ich.ochronaw.świetleprzepisówkodeksucywilnego.......16

Spis treści

7

3. Reklamawprowadzającaw.błąd...............................................................169

3.1.Pojęciebłęduw.świetleprzepisówkodeksucywilnego.................169

3.2.Pojęciereklamywprowadzającejw.błądw.świetleu.z.n.k...........172

3.3.Ciężardowoduprzywprowadzeniuw.błąd...................................176

4. Reklamanierzeczowa–art.16ust..1pkt.3..............................................177

4.1.Pojęciereklamynierzeczowej.............................................................177

4.2.Reklamajakoniedozwolonyśrodekmanipulacji...........................178

4.2.1.Wywołanieuczucialęku............................................................179

4.2.2.Reklamawykorzystującaprzesądy..........................................179

4.2.3.Problematykadzieckajakokonsumenta.................................180

5. Reklamaukryta............................................................................................191

5.1.Reklamaukrytaw.świetleprzepisówu.z.n.k..................................191

5.2.Reklamaukrytaw.świetleprawaprasowego..................................192

.3..Product placement...................................................................................194

5.4.Reklamaukrytajakośrodekperswazji–tzw.reklama.

podprogowa..........................................................................................19

6. Reklamauciążliwa.......................................................................................197

6.1.Ochronaprywatnościjakojednegoz.dóbrosobistych.

człowieka................................................................................................197

6.2.Pojęciereklamyuciążliwej..................................................................198

6.3.Formyreklamyuciążliwej...................................................................199

6.3.1.Nagabywaniew.miejscachpublicznychi.przesyłanie

niezamówionychtowarów........................................................199

6.3.2.Nadmiernewykorzystywanieśrodkówtechnicznych.........201

7. Reklamaporównawcza...............................................................................202

7.1.Dopuszczalnośći.definicjareklamyporównawczej.......................202

7.2.Przesłankidopuszczalnejreklamyporównawczej.........................204

7.2.1.Niewprowadzaniew.błąd.........................................................204

7.2.2.Obiektywneporównaniepotrzeblubcelów.

porównywanychtowarów–usług..........................................204

7.2.3.Obiektywneporównaniecechtowarów-usług......................20

7.2.4.Zakazwprowadzaniazamieszanianarynkuprzez.

reklamęporównawczą...............................................................20

7.2.5.Zakazdyskredytowania.............................................................206

7.2.6.Reklamaporównawczaa.ochronainteresu.

konsumenta..................................................................................206

8. Konsumentwobecreklamyinternetowej–zagrożeniadla.

konsumenta..................................................................................................208

Spis treści

8

8.1.Problematykareklamyw.internecie–przepisyprawa.

prasowegoorazustawyo.zwalczaniunieuczciwej.

konkurencji............................................................................................208

8.2.Odrębnośćreklamyinternetowejw.stosunkudoreklamy.

w.innychmediach................................................................................213

8.3.Spamming–istotai.skutkiprawne...................................................219

8.4.Odpowiedzialnośćprawnaz.tytułureklamyinternetowej..........22

8.5.Problemprawawłaściwegodlareklamyinternetowej..................231

Rozdział III

Ochrona konsumentów w związku z nadużyciami w reklamie............244

1. Odpowiedzialnośćcywilnoprawnareklamodawcyw.stosunku.

dokonsumenta.............................................................................................244

1.1.Reklamajakoźródłostosunkuzobowiązaniowego........................24

1.2.Odpowiedzialnośćodszkodowawczawynikająca.

z.nieuczciwejlubzakazanejreklamy................................................20

1.3..Culpa in contrahendow.kontekścienieuczciwejreklamy................261

2. Odpowiedzialnośćcywilnoprawnareklamodawcyna.podstawie

przepisówustawyo.zwalczaniunieuczciwej.konkurencji...................264

2.1.Roszczenieo.zaniechanie(art.18ust..1pkt.1u.z.n.k.)...................267

2.2.Roszczenieo.usunięcieskutków(art.18ust..1pkt.2u.z.n.k.).......270

2.3.Roszczenieo.złożenieoświadczenia(art.18ust..1.

pkt.3u.z.n.k.).........................................................................................272

2.4.Roszczenieo.zasądzeniekwotypieniężnej(art.18ust..1.

pkt.6u.z.n.k.).........................................................................................27

2.5.Wniosekposzkodowanegoo.orzeczenieo.przedmiotach

bezpośredniozwiązanychz.popełnieniemczynu.

nieuczciwejkonkurencji(art.18ust..2u.z.n.k.)...............................277

2.6.Legitymacjaczynnaw.procesieo.czynynieuczciwej.

konkurencji............................................................................................279

2.7.Legitymacjabiernaw.procesieo.czynynieuczciwej.

konkurencjii.przedawnienieroszczeń.............................................281

3. Instrumentyochronykonsumenta...........................................................282

3.1.Środkiochronyindywidualnejkonsumentaprzewidziane

przepisamikodeksucywilnego–wprowadzenie...........................282

3.1.1.Rękojmiazawady.......................................................................282

3.1.2.Gwarancjai.koncepcjaprzyrzeczeniagwarancyjnego.........292

3.2.Środkiochronyindywidualnejkonsumentaprzewidziane

przepisamiustawyo.szczególnychwarunkachsprzedaży

konsumenckiej......................................................................................296

Spis treści

9

3.2.1.Sprzedażkonsumencka.............................................................296

3.2.2.Niezgodnośćtowarukonsumpcyjnegoz.umową

a.odpowiedzialnośćreklamodawcywobec.

konsumenta..................................................................................299

3.2.3.Obowiązkii.odpowiedzialnośćsprzedawcyz.tytułu.

umowysprzedażykonsumenckiej...........................................303

3.2.4.Uprawnieniakonsumentaz.tytułuumowysprzedaży

konsumenckiej.............................................................................308

3.2.5.Sekwencyjnośćrealizacjiuprawnieńkonsumenta................310

3.2.6.Terminyi.trybdochodzeniaroszczeń......................................314

3.2.7.Gwarancjakomercjalna..............................................................317

3.3.Środkiochronyindywidualnejprzewidzianeprzepisami.

ustawyz.dnia23sierpnia2007.r.o.przeciwdziałaniu.

nieuczciwympraktykomrynkowym................................................320

3.3.1.Przedmiotindywidualnejochronykonsumenta

przewidzianyustawąo.przeciwdziałaniunieuczciwym

praktykomrynkowym...............................................................320

3.3.2.Pojęciekonsumentai.przeciętnegokonsumenta...................322

3.3.3.Nieuczciwapraktykarynkowa.................................................323

3.4.Środkiochronyinstytucjonalnejkonsumenta.Postępowanie

uproszczonespecjalnymtrybemdochodzeniaroszczeń

przez.konsumentów.............................................................................333

3.5.Stałepolubownesądykonsumenckie...............................................339

4. Wybraneinstytucjonalneśrodkiochronykonsumenta........................34

4.1.1.PrezesUrzęduOchronyKonkurencjii.Konsumentów........346

4.1.2.InspekcjaHandlowa...................................................................31

4.1.3.Powiatowy(miejski)rzecznikkonsumentów.........................34

4.2.Organizacjekonsumenckie.................................................................37

4.2.1.FederacjaKonsumentów............................................................361

4.2.2.StowarzyszenieKonsumentówPolskich.................................364

Rozdział IV

Ochrona konsumenta i reklama w prawie wspólnotowym oraz

w wybranych systemach państw obcych....................................................366

1. Środkiregulacjireklamyi.ochronykonsumenta....................................366

1.1.PolitykakonsumenckaUniiEuropejskiej.........................................366

1.2.Pojęciekonsumenta(prawowspólnotoweUE)...............................367

1.3.Europejskikodekscywilny–próbazdefiniowania.

konsumenta...........................................................................................370

Spis treści

10

1.4. Europejska Konwencja o Telewizji Ponadgranicznej ................. 371

1.5. Dyrektywadotyczącaprzekazui działalnościtelewizyjnej ...... 373

1.6. Dyrektywadotyczącareklamywprowadzającejw błąd ........... 374

1.7. Dyrektywadotyczącareklamyporównawczej ........................... 378

1.8. Dyrektywadotyczącareklamyi sponsorowaniawyrobów

tytoniowych ...................................................................................... 380

1.9. Dyrektywadotyczącareklamyproduktówmedycznych ......... 380

1.10. Rezolucja w sprawie wizerunku kobiet i mężczyzn

w reklamiei środkachmasowegoprzekazu ................................ 382

1.11. Zakazreklamya prawaczłowieka ................................................ 383

2. Problematykareklamyi ochronykonsumentaw świetleprawa

wybranychpaństweuropejskich ............................................................ 386

2.1.Pojęciekonsumenta–Francja ........................................................... 386

2.1.1.Reklamawprowadzającaw błąd ............................................ 390

2.1.2.Reklamauciążliwa .................................................................... 392

2.1.3.Reklamaporównawcza ............................................................ 393

2.2.Pojęciekonsumenta–Hiszpania ...................................................... 395

2.2.1.Reklamawprowadzającaw błąd ............................................ 395

2.3.Pojęciekonsumenta–Niemcy .......................................................... 396

2.3.1.Reklamawprowadzającaw błąd ............................................ 398

2.3.2.Reklamauciążliwa .................................................................... 401

2.3.3.Reklamaporównawcza ............................................................ 402

2.4.Pojęciekonsumenta–Włochy .......................................................... 403

2.4.1.Reklamawprowadzającaw błąd ............................................ 403

2.4.2.Reklamauciążliwa .................................................................... 405

2.4.3.Reklamaporównawcza ............................................................ 405

2.5.Pojęciekonsumenta–WielkaBrytania ........................................... 407

2.5.1.Reklamawprowadzającaw błąd ............................................ 408

2.5.2.Reklamaporównawcza ............................................................ 409

3. Ochronakonsumentaw reklamie–wprowadzeniedo regulacji

prawnej w USA .......................................................................................... 410

3.1.Historiaprawafederalnegodotyczącaochronykonsumenta

przednieuczciwąreklamą ................................................................. 415

3.2.ZakresdziałaniaFTC .......................................................................... 416

3.3.Reklamaporównawcza ...................................................................... 417

3.4.Regulacjewewnętrzneprzemysłu ................................................... 417

3.5.Przepisyregulującemedia ................................................................ 418

3.6.Kwestiadziałalnościkonsumentóww USA ................................... 419

Spis treści

11

3.7. Rolareklamyw.odpowiedzialnościzaprodukty.........................419

3.8. Kryteriarozpatrywaniareklamypodwzględem.

wprowadzeniakonsumentaw.błąd................................................420

3.9. Wnioski................................................................................................42

3.10. OmówienieorzecznictwaFTCorazsądóww.kwestii.

reklamynaruszającejprawakonsumenta......................................426

3.11. RolaTheLanhamActw.dochodzeniuroszczeńprzez

konsumentóww.USA........................................................................44

3.12. Typystwierdzeńreklamowychbędących.

pogwałceniemTheLanhamAct......................................................40

3.13. Środkiochronyprawnejdostępnez.TheLanhamAct................44

3.14. Przepisyzakazującerozcieńczaniaznakówtowarowych

(Antidilution Statutes):prawastanowionea.reklama

komparatywna....................................................................................4

4. Gwarancje.....................................................................................................47

4.1.Danedotyczącegwarancjiprzedstawianew.reklamie

oraz.identyfikacjagwaranta................................................................47

4.2.Przedstawieniecharakterystykii.wyszczególnieniezasad.

działaniagwarancji...............................................................................48

4.3.Typygwarancji......................................................................................460

4.4.Informatoryfederalnejkomisjihandluo.reklamowaniu.

gwarancji................................................................................................461

4.5.RolaTheMagnuson–MossWarrantyAct.......................................463

4.6.Związekklientai.agencjireklamowej.Odpowiedzialność.

agencji.....................................................................................................463

4.7.Reklamowanieprofesjonalnegobiznesu;reklamy.polityczne.....464

5. Modelowyzbiórprzepisówdotyczącychkomunikatów.

odnoszącychsiędousługprawniczychzawartychw.reklamie.

w.USA............................................................................................................466

.1..Reklama..................................................................................................466

.2..Bezpośrednikontaktz.potencjalnymiklientami.............................467

.3..Informacjeo.zakresiepraktyki...........................................................467

.4..Nazwyfirmlubnagłówki...................................................................467

6. Reklamapolityczna.....................................................................................468

Zakończenie......................................................................................................469
Bibliografia........................................................................................................479

Spis treści

12

13

Wprowadzenie

Analizaproblematykiochronykonsumentawrelacjidozagadnień

reklamyjestszczególniedoniosławewspółczesnymświecie–świecietowa-

rów.Obecniewzrastaliczbaproduktówiusługdostarczanychprzezprzed-

siębiorców,którzydysponującorazsprawniejszymimetodamiwytwarzania

orazsprzedażyimarketingu.Metodytesąstosowanewobeccorazliczniej-

szejklienteli,którejznacznączęśćstanowiąkonsumenci.Wzrastaznaczenie

takichformhandlujakmagazynywysyłkowe,sklepysamoobsługowe,

zakupyprzypomocyinternetu.Prowadzitodoeliminowaniasprzedawcy

jakoinformatoraidoradcyklienta.Jegomiejscezajmujeprzekazreklamo-

wy.Toprzyjegopomocyproducent,dystrybutor,sprzedawcakontaktuje

sięzklientami.Znaczenieprzekazureklamowegostalewzrasta.

Określenierelacjimiędzykonsumentemareklamodawcąjestprob-

lememaktualnym,trudnym,alejednocześnieinteresującym.Aktualnym,

bowiemrozwójrynkumedialnego,technikiinternetuoznaczaswoistą

wszechobecnośćprzekazówreklamowychwtelewizji,radio,prasie,in-

ternecie,nabilboardachulicznych.Trudnośćproblemupoleganatym,że

wymagaonsolidnejanalizyzpunktuwidzeniaprawa.Brakopracowania

monograficznegoopisującegoprzedmiotowąproblematykę.Wynikato

zfaktu,żewdobiegospodarkiwolnorynkowej,napoczątkulatdziewięć-

dziesiątych,reklamainteresowałaprzedewszystkimprzedsiębiorcówchcą-

cychzbyćcorazwiększeilościprodukowanychtowarów,ekonomistów,

którzyrozważali,jaknależystosowaćreklamę,abywynikiekonomiczne,

finansoweproducentówisprzedawcówbyłyjaknajwyższe.Prawnicyroz-

ważaligłównieróżneaspektyreklamyjakoczynunieuczciwejkonkurencji,

komentowalitransportowanieprzepisówdyrektywwzakresiereklamyna

14

gruntprawodawstwapolskiegoorazanalizowalizakazyreklamyposzcze-

gólnychtowarów

1

.

Istniejeszeregaktówprawnych,którełączniemogąbyćokreślonejako

prawokonsumenckie.Przepisytezyskująnaznaczeniurównieżwkontek-

ścieprzekazureklamowego.

Prawowspólnotoweorazprawopolskiedotycząceochronykonsu-

menta,atakżereklamyijejskutkówustawiczniesięzmieniają,costanowi

dodatkowyargumentdomonograficznegoujęciaprzedmiotowejproble-

matyki.

Tematemrozprawyjestokreślenierelacjiprawnychkonsumentawo-

becreklamy.Sformułowanietematuwynikałozzamierzeńbadawczych,

amianowicieprzedstawieniazjednejstronycharakteruprawnegoreklamy

jakoinstytucjiprzedumownej,zdrugiejzaś–prawaprzedsiębiorcówdo

korzystaniazdobrodziejstwprzekazureklamowego,zjegoinstrumentów

iwskazaniekonstrukcjiprawnejodpowiedzialnościreklamodawcówwo-

beckonsumentów.Naukoweopracowanieproblematykiobjętejtematem

rozprawystajesięszczególnieistotnewdobierozwojunowychtechnologii,

internetu,jakrównieżstalewzrastającychzagrożeńinaruszeńspowodo-

wanychwszechobecnąreklamą.

ZainteresowanieprzedstawicielidoktrynyzarównowUSA,jakiwkra-

jachanglosaskich,tematykąprawkonsumentówstalewzrasta.WPolsce

dopierowostatnimdziesięcioleciupojawiłysięliczniejszepublikacjetrak-

tująceoróżnychaspektachprawnychreklamy,natomiasttematrozprawy

niebyłprzedmiotemrozważańwprawniczejliteraturzenaukowej.Wiele

zagadnieńanalizowanychwniniejszejrozprawieniebyłopodejmowanych

przezprzedstawicielipolskiejdoktryny,aniniebyłoprzedmiotemrozwa-

żańjudykatury.Ztegopowodunaukoweopracowanieniniejszejrozprawy

wymagałosięgnięciawszerokimzakresiedodorobkuliteraturyzagranicz-

nejiorzecznictwasądowego.Wrozprawieprzedstawiłamposzczególne

zagadnienianazasadzieanalizyprawnoporównawczejustawodawstwa

polskiegoiustawodawstwsystemuprawakontynentalnegokrajów,które

wcześniejzharmonizowałyswojeprawodawstwozdyrektywamiRady

WspólnotEuropejskichwprzedmiotowymzakresie.

Celowymzabiegiemjestobszerneomówienietejproblematykiwkon-

tekścieprawaUSA,gdzieustawodawstwokonsumenckiemanajdłuższą

1.

MamtuprzedewszytkimnamyśliwymienionewbibliografiipozycjeE.Nowińskiej,I.Wisz-

niewskiej,R.Skubisza,J.Szwai,E.Łętowskiej.

Wprowadzenie

1

tradycję,ajegoliberalnydlakonsumentówcharaktermożestanowićwzo-

rzecdlakrajóweuropejskich.Ustawodawstwowybranychkrajóweuropej-

skichinteresowałomniejedyniewzakresiezbadaniastopniaimplemen-

tacjizagadnieńuregulowanychwdyrektywachdoporządkówprawnych

poszczególnychkrajów.

Celemrozprawyjeststworzeniekonstrukcjiprawnejodpowiedzial-

nościreklamodawcywobeckonsumentówiwskazaniegranictejodpowie-

dzialnościwobeclicznychzagrożeńdotykającychcorazliczniejszerzesze

konsumentów.

Zadania,jakiepostawiononiniejszejrozprawie,sprowadzająsiędo:

określeniacharakteruprawnegoreklamyjakoinstytucjizmierzającejdo

zawarciaumowysprzedaży,wskazaniazagrożeńzestronyreklamydla

konsumentów,zaproponowaniakonstrukcjiprawnejodpowiedzialności

reklamodawcywobeckonsumenta,sformułowaniaotwartegokatalogu

okolicznościwyłączającychbezprawnośćdziałaniareklamodawcywobec

konsumenta,wyznaczeniagranicdozwolonejreklamy.

Tezygłównerozprawyprzedstawiająsięnastępująco:

1. Obowiązująceprzepisyprawnezapewniająkonsumentomnależytą

ochronęprzednadużyciamizestronyreklamodawcy.

2. Zbytwieledefinicjikonsumentawpływanato,żepojęciekonsumen-

tareklamyjestnieostre,trudnedozdefiniowaniaistanowczozbyt

wąskie.Definicjąkonsumentanależyobjąćzarównoosobyfizyczne,

jakiosobyprawne.Bardzoczęstowystępująonewtakiejroli,anie

mogąkorzystaćzochronyprawnejprzysługującejkonsumentom.

3. Konstrukcjaodpowiedzialnościprawnejztytułunaruszeńwdziałal-

nościreklamowejjestjednolitadlawszystkichpodmiotówprawa.

4. Zasadnejeststworzenieodrębnychzasadodpowiedzialnościrekla-

modawcówwobeckonsumentów.

5. Brakprecyzyjnejdefinicjireklamyutrudniapodatnikomodróżnie-

niekosztówreprezentacjiodkosztówreklamy,cowobecfaktu,że

kosztyreprezentacjiniesąkosztamiuzyskaniaprzychoduprowadzi

dorozszerzającejinterpretacjipojęciareklamy,awkonsekwencjido

nadużyćpodatnikawobecorganówpodatkowych.

6. Granicemiędzyinformacjąhandlowąareklamąsąnieostre,alewpro-

wadzeniedoreklamyelementówinformacjihandlowejznacznie

zmniejszaryzykowprowadzeniakonsumentówwbłąd.
Zakreślonycelpracyniepozostajebezwpływunajejukład.

Wprowadzenie

16

Rozprawaskładasięzczterechczęści:

Częśćpierwszaomawiazagadnieniawprowadzającewtematykęcha-

rakteruprawnegoreklamy.Zanalizowanajestreklamajakooświadczenie

woli,przedstawionemetodywykładnikomunikatureklamowegojako

oświadczeniawoli.Istotnesąrozważaniadotyczącereklamyjakoczynności

prawnej,zmierzającejdozawarciaumowycywilnoprawnej.Próbaokreśle-

niacywilnoprawnejformyreklamy,tego,czyjestonaofertą,zaproszeniem

donegocjacji,zaproszeniemdoskładaniaofertczyinnąprzedumowną

formą,mapodstawoweznaczeniedlaokreśleniaodpowiedzialnościztytułu

reklamy.Wczęścitejodróżniamrównieżreklamęodinformacjihandlowej.

Zaceloweuznałamzanalizowanieumownegoprawaodstąpieniaodumo-

wyzawartejpodwpływemreklamy,gdyżjesttoinstytucjaprawnaistotnie

wpływającanapozycjęprawnąkonsumentówwobecreklamodawców.

Zewzględunastawianywrozprawiecelokreśleniarelacjimiędzy

reklamodawcąakonsumentemniemogłampominąćanalizypojęciakonsu-

mentaireklamywprawiepolskim,kształtowaniasiętychpojęćiokreślenia

ichmiejscawsystemieprawnym.

Wczęścidrugiejprzyjmujęzałożenie,żekonsumentjestsłabsząstro-

nązawieranychumówsprzedażytowarówlubusług(np.turystycznych,

bankowych,edukacyjnych),żewobecogromudóbriusługoferowanych

reklamastanowiistotnyczynnikprzypodejmowaniuprzezkonsumenta

decyzjirynkowych,atymsamym–obokistotnejfunkcjiinformacyjnej

–stanowidlakonsumentazagrożenie.Taczęśćpracyjestanalizązagro-

żeńzestronyreklamy.Omawiamreklamęsprzecznązprzepisamiprawa,

względnyibezwzględnyzakaztakiejreklamy.Próbujęocenićkryteriaoce-

nyjejsprzecznościzdobrymiobyczajami,atakżekryteriaocenyreklamy

uchybiającejgodnościczłowiekaoraznaruszającejdobraosobiste.

Następnieprzedstawiamreklamęwprowadzającąwbłąd,reklamę

nierzeczowąjakoniedozwolonyśrodekmanipulacji,poszczególnerodzaje

reklamyukrytej(kryptoreklamę,product placementorazreklamępodprogo-

wą),reklamęuciążliwąorazzasadydopuszczalnościreklamyporównaw-

czej.Odrębnieomawiamzagrożeniadlakonsumentazestronyreklamy

internetowejorazsytuacjędzieckajakospecyficznego,szczególnienara-

żonegonabezprawnedziałaniareklamodawców,konsumenta.

Kolejnaczęśćpracyjestanaliząsposobówochronykonsumentów

wzwiązkuznadużyciamiwreklamie.Omawiamodpowiedzialnośćcy-

wilnoprawnąreklamodawcywstosunkudokonsumenta.Analiziepoddaję

rodzajeroszczeń,któremogąbyćskierowanewzwiązkuznadużyciami

wreklamie.

Wprowadzenie

17

Wczęścitrzeciejzakonieczneuznałamzanalizowanieinstrumentów

ochronykonsumenta.Podzieliłamjenadwiegrupy:1)środkiochrony

indywidualnejkonsumenta,2)wybraneinstytucjonalneśrodkiochrony

konsumenta

Wpierwszejgrupiesąmożliwościwynikającezrękojmizawadyoraz

zudzieleniagwarancji.Omawiamodpowiedzialnośćsprzedawcyzanie-

zgodnośćtowarukonsumpcyjnegozumową,wynikającązustawyzdnia

27lipca2002r.oszczególnychwarunkachsprzedażykonsumenckiejoraz

ozmianiekodeksucywilnego(Dz.U.Nr141,poz.1176),ustawyzdnia

23sierpnia2007r.oprzeciwdziałaniunieuczciwympraktykomrynkowym

(Dz.U.z2007r.Nr171,poz.1206).Następnieomówionezostająwybrane

środkiochronyinstytucjonalnejkonsumenta:stałepolubownesądykonsu-

menckie,PrezesUrzęduOchronyKonkurencjiiKonsumentów,Inspekcja

Handlowaorazinstytucjarzecznikakonsumentów,organizacjekonsumen-

ckie(FederacjaKonsumentów,StowarzyszenieKonsumentówPolskich).

Analiziebadawczejpoddałamodpowiedzialnośćreklamodawcy

wobeckonsumentawświetleprzepisówprawacywilnego.Jednakżenie

uznałamzakoniecznedokonaniaanalizyodpowiedzialnościkarnejrekla-

modawcy,chociażwiększośćregulacjiczystocywilistycznychwprzedmio-

towymzakresieuzupełnionajestprzepisamiprawakarnego.Prawokarne

nieposługujesięjednakpojęciemkonsumenta,wobecczegorozważania

karnoprawnezwiązanezreklamąsąpozazakresemzainteresowańbadaw-

czychautorkiipozazakresemtematycznymprzedmiotowejpracy.

Częśćczwartapracyjestanaliząochronykonsumentawświetleprawa

obcego.Ustawodawstwowybranychkrajóweuropejskichinteresowało

mnie–jakjużwspomniałam–wyłączniepodkątemzakresuimplementacji

przepisówdyrektywdotyczącychreklamy.Zareprezentatywneuznałam

poddanierozważaniomprzepisówobowiązującychweFrancji,Hiszpanii,

Niemczech,WłoszechiWielkiejBrytanii.Wznacznieszerszymzakresieza-

nalizowałamustawodawstwoUSA.Szczególnieinteresowałamniehistoria

prawafederalnegodotyczącegoochronykonsumentaprzednieuczciwą

reklamą.Wprawieamerykańskimzwracauwagębardzoliberalnepodej-

ściedokonsumenta,rozwiązywaniewiększościsporównajegokorzyść,

ułatwianiemudochodzeniaroszczeń.Kolebkąprawadotyczącegoreklamy

sąwłaśnieStanyZjednoczoneiprzepisytamobowiązującemogączęsto

stanowićwzorzecdlapaństweuropejskich.

Metodologia pracy:Rozpoznanieianalizarelacjireklamodawca–

konsumentwymagałozastosowaniakilkumetodbadawczych.Pozapod-

Wprowadzenie

18

stawowądlapracprawniczychmetodąanalizyformalno-dogmatycznej

przepisówprawa,zastosowanezostałyuzupełniającemetodywłaściwe

socjologiiprawa,pokazująceprawowdziałaniu.Analizafunkcjiokreślo-

nychinstytucjiprawnychwiążesiębowiemztraktowaniemprawajako

zjawiskaspołecznego.

Wszerokimzakresieskorzystałamzmetodyprawnoporównawczej.

Analizowałamkilkasetorzeczeńsądówpolskich,sądówzagranicznych

(niemieckich,brytyjskich,francuskich,amerykańskich,Europejskiego

TrybunałuSprawiedliwości,EuropejskiegoTrybunałuPrawCzłowieka).

Pozwoliłotonaprzedstawienieróżnychmodeliochronykonsumentaprzed

bezprawnymidziałaniamireklamodawców.Pozwoliłotodostrzecróżnice

wpodejściudoochronykonsumentawpaństwachsystemuprawakonty-

nentalnegoiUSA.

Wrozprawiewykorzystałamtakżemetodęhistoryczną,którapozwo-

liłanaprzedstawieniegenezyochronykonsumentów,prawkonsumentów,

poczynającodUSA,akończącnaprzejęciuniektórychinstytucjitegoprawa

przezpolskądoktrynęijudykaturę.

Rozprawazostałaopartanaźródłachprawapolskiegoipolskimpiś-

miennictwieprawniczymoraznajbardziejreprezentatywnychźródłach

państwsystemuprawakontynentalnegoorazprawaamerykańskiego.

Szerokaanalizadorobkujudykaturyinnychpaństw,dotyczącegonaru-

szeńprawkonsumentówprzezreklamę,byłaniezbędnawobecskromnego

wtymzakresieorzecznictwasądówpolskich.Przyprzygotowywaniuroz-

prawyanalizowałamorzeczeniasądowezbazydanychOśrodkaInforma-

cjiiDokumentacjiWspólnotEuropejskichwWarszawieorazbazdanych

RegionalnegoCentrumInformacjiEuropejskiejwWarszawieiwBiałym-

stoku.

Powstanieniniejszejpracybyłomożliwedziękipobytomnaukowym

naUniversityofLoyolawChicago,naChicagoUniversity,atakżedzięki

możliwościzrobieniakwerendywzasobachbibliotecznychHarvardUni-

versitywBostonie.

Poznanieźródełprawapaństweuropejskichstałosięmożliwedzię-

kigościnnymwykładomzzakresuprawacywilnegoihandlowegowra-

machprogramuSocrates/ErasmusnaWydzialePrawaUniversidadPublica

deNavvarawPampeluniewHiszpaniiorazInstitutD’EtudesPolitiques

wRennesweFrancji.

Wprowadzenie

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji

kliknij tutaj

.

Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora

sklepu na którym można

nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji

. Zabronione są

jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z

regulaminem serwisu

.

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym

Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com

.