WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

WYDZIAŁ CYBERNETYKI

Analiza i m

odelowanie Systemów

Teleinformatycznych

Sprawozdanie z ćwiczenia laboratoryjnego nr 4

Temat ćwiczenia: Analiza dynamiki

Data wykonania ćwiczenia 09.06.2011


Ćwiczenie wykonał:
Kamil Piersa, I0H1S4

Ćwiczenie prowadził:

mgr. inż. Łukasz Laszko

1. Cel i treść zadania laboratoryjnego

Na laboratorium nr 4 zrealizowane

zostały zadania w zakresie precyzyjnej analizy

dynamiki systemu informatycznego dla średniej firmy zajmującej się produkcją
oprogramowania z dziedziny bezpieczeństwa teleinformatycznego.

Na podstawie opisu firmy zajmującej się produkcją oprogramowania z dziedziny

bezpieczeństwa teleinformatycznego, który był przedstawiony w ramach laboratorium nr 1,

dokonano precyzyjnej analizy dynamiki systemu elektronicznego obiegu informacji (EDI)

dla tej firmy.

Sprawozdanie dzieli

się na 3 części, w których:

1.

W części pierwszej został przedstawiony model stanów obiektu Dokument

uwzględniający następujące stany:



Nieaktywny,



Aktywny,



Pusty



Wypełniany,



Aktualizowany,



Zapisywany,



Podpisywany (podpisem cyfrowym),



Szyfrowany,



Zamknięty,



Wydrukowany,



oraz

dodatkowe, które posłużyły w dokonaniu precyzyjnej analizy dynamiki.

2.

W części drugiej zostały przedstawione trzy wybrane tranzycie z diagramu stanów z

części pierwszej w postaci diagramów aktywności.

3.

Część trzecia przedstawiła diagram sekwencji obrazujący scenariusz opisujący

realizację tworzenia dokumentu elektronicznego.

4.

Ostatnia, część czwarta pokazuje przekształcony diagram sekwencji w analogiczny

diagram komunikacji.

2. Specyfikacja wykorzystanego narzędzia programowego

Do wykonania zadania laboratoryjnego posłużyło środowisko IBM Rational Software

Architect w wersji 8.0.2. Diag

ramy zostały stworzone przy notacji UML 2.0.

3. Realizacja zadania

Ad.1

Diagram stanu reprezentuje zachowanie obiektu o skończonej liczbie stanów i

zdefiniowanych przejściach między nimi. Diagram stanów jest to graf, który reprezentuje

maszynę stanów. Przejście między stanami jest wyzwolone asynchronicznym zdarzeniem
zewnętrznym.

Podstawowymi elementami diagramu są stany obiektu połączone strzałkami

przejść. Obiekt, reagując na nadchodzące zdarzenia, jeżeli spełnione są określone
warunki, zmienia swój stan i położenie na diagramie stanu. Rysunek 1 przedstawia

wytworzony diagram stanów określony w punkcie 1. W celu dokładniejszego opracowania
maszyny stanowej dla obiektu dokument, zostały wprowadzone dodatkowe stany: Otwarty

i Niepusty. Dzięki nim, utworzony diagram stał się czytelniejszy i bardziej precyzyjny.

Rysunek 1. Diagram stanów dla obiekty dokument

Ad.2

Rysunki od 2 do 4 przedstawiają diagramy aktywności dla wybranych trzech

transakcji z maszyny stanowej (z rysunku 1):

„DrukujDokument”, „SzyfrujDokument” oraz

„ZapiszDokument”. Dzięki diagramom aktywności możliwe jest zamodelowanie czynności i
zakresu odpowiedzialności elementów (w naszym przypadku wybranych tranzycji).

Rysunek 2 przedstawia diagram aktywności dla tranzycji „DrukujDokument”

Rysunek 2. Diagram aktywności - DrukujDokument

Rysunek 3

przedstawia diagram aktywności dla tranzycji „SzyfrujDokument”

Rysunek 3. Diagram aktywności - SzyfrujDokument

Rysunek 4

przedstawia diagram aktywności dla tranzycji „ZapiszDokument”

Rysunek 4. Diagram aktywności – ZapiszDokument

Ad.3

Kolejnym etapem do wykonania

ćwiczenia laboratoryjnego było utworzenie

diagramu sekwencji w celu przedstawienia scenariusza

opisującego realizację tworzenia

dokumentu elektronicznego. Taki diagram o

brazuje kolejność w czasie wysyłania

komunikatów pomiędzy różnymi obiektami w systemie. Tymi obiektami był: użytkownik

systemu, który korzysta z jego funkcjonalności, interfejs z systemu, dzięki któremu
użytkownik może komunikować się z systemem, system, który pośredniczy pomiędzy

żądaniami użytkownika do obiektów: baza użytkownika oraz baza dokumentów. Jak
można się domyśleć, są to obiekty zunifikowanego procesu modelowania IBM Rational

Unified Process, gdzie interfejs obrazuje klasa Boundary, system

– klasa Conrol, a baza

użytkowników i baza dokumentów – klasa Entity. Rysunek 5 przedstawia wytworzony
diagram sekwencji opisujący realizację tworzenia dokumentu elektronicznego dla

elektronicznego systemu obiegu informacji.

Rysunek 5. Diagram sekwencji - UtworzDokumentElektroniczny

Ad.4

Ostatnim etapem do wykonania ćwiczenia laboratoryjnego było utworzenie na

podstawie wcześniej wytworzonego diagramu sekwencji – diagramu komunikacji, co

przedstawia rysunek 6.

Rysunek 6. Diagram współpracy - UtworzDokumentElektroniczny

Diagram komunikacji specyfikuje

strukturalne związki pomiędzy biorącymi udział w

interakcji częściami oraz wymianę komunikatów pomiędzy tymi instancjami. Za pomocą

środowiska IBM RSA w prosty i łatwy sposób można wygenerować diagram komunikacji z

wcześniej utworzonego diagramu sekwencji. Wystarczyło na obszarze roboczym diagramu

sekwencji za pomocą prawego przycisku myszy wybrać opcję Add Diagram ->

Communication Diagram.

4. Wnioski

Diagram stanów pokazuje przede wszystkim możliwe stany obiektu oraz przejścia,

które powodują zmianę tego stanu. Tym samym tworzony jest cykl życia obiektu, który
może być tym istotniejszy w procesie wytwarzania oprogramowania, im więcej jest

możliwych stanów obiektu. Dzięki takiemu diagramowi został przedstawiony cykl życia
obiektu Dokument, co widoczne było na rysunku 1.

Diagram aktywności jest pewną mutacją diagramu stanów, z tą różnicą, że diagram

aktywności skupia się raczej na opisaniu jakiegoś procesu, w którym uczestniczy wiele
obiektów, zaś diagram stanów pokazuje, jakie są możliwe stany konkretnego obiektu.

Diagram aktywności jest bardzo dobrym narzędziem, gdy chcemy przedstawić
odpowiedzialność obiektów w ramach jakiegoś procesu. W tym celu zostały przedstawione

diagramy aktywności dla wybranych tranzycji modelu stanów, co było widoczne na

rysunku 2

– 4 .

Diagramy sekwencji s

łużą do opisu zależności przy przesyłaniu komunikatów dla

pewnej grupy obiektów. Stanowią precyzyjny opis pojedynczego przypadku użycia. Do
wykonania ćwiczenia laboratoryjnego został stworzony diagram sekwencji dla tworzenia

dokumentu elektronicznego,

co zostało przedstawione na rysunku 5.

Diagram komunikacji

jest jednym z czterech diagramów interakcji. Używamy go po to,

żeby zobrazować dynamikę systemu – wzajemne oddziaływanie na siebie obiektów oraz

komunikat

y, jakie między sobą przesyłają, co zostało przedstawione na rysunku 6. Trzeba

zwrócić uwagę na to, aby dokładnie i precyzyjnie modelować diagramy sekwencji i

komunikacji, ponieważ wiązki i komunikaty między obiektami mogą się znacznie różnić od
tego, co zrobi później programista implementując system, tak, by był on łatwy w

utrzymaniu i rozbudowie.