• Disinfectant – a disinfectant is a chemical or physical agent that

is applied to kill microbes.

• Antiseptic – typically an antiseptic is a chemical agent that is ap-

plied to living tissue to kill microbes.
Note that not all disinfectants are antiseptics because an anti-
septic additionally must not be so harsh that it damages living
tissue.
With this constraint imposed on antiseptics, in general antiseptics
are either not as cheap or not as effective at killing microbes as
disinfectants.

• Sterilization – sterilization is the killing of all microorganisms in

a material or on the surface of an object.
A surface or an object is either sterile or it is not sterile, there are
no gradations in sterility.

• Disinfection – disinfection means reducing the number of viable

microorganisms present in a sample.

Killing microbes

• “Cleanliness” effects – the fewer organisms present the shorter the

time needed to achieve sterility. Thoroughly cleaning objects before
attempting to sterilize them is a practical application of this principle.
Clearing objects of tissue debris and blood is also important because
such organic matter impairs the effectiveness of many chemical
agents.

• Organismal differences – microorganisms differ in their suscep-

tibility to antimicrobial agents.
Often what fails to be killed by a disinfectant are endospores though
certain viruses and some vegetative bacteria are also highly resistant
to disinfection.
Also, the same organism may differ in susceptibility depending
on growth phase with actively growing organisms typically more
susceptible to disinfection than not-growing cultures.

• Temperature effects – increasing temperatures increases the efficacy

of most chemical antimicrobials.

• Concentration effects – generally, the use of more disinfectant

provides better killing than the use of less disinfectant.

• The ideal disinfectant – an ideal disinfectant should:

− be fast acting even in the presence of organic substances, such

as those in body fluid,

− be effective against all types of infectious agents without destroy-

ing tissues or acting as a poison if ingested,

− easily penetrate material to be disinfected without damaging or

discoloring the material,

− be easy to prepare and stable even when exposed to light, heat

or other environmental factors,

− be inexpensive and easy to obtain and use,
− not have an unpleasant odor.

Sterilization

and disinfection

− eliminating microbes

• Środek dezynfekcyjny – to czynnik chemiczny lub fizyczny sto-

sowany do zwalczania drobnoustrojów.

• Środek antyseptyczny – zazwyczaj czynnik chemiczny stosowany

do zwalczania drobnoustrojów w żywych tkankach.
Nie każdy środek dezynfekcyjny jest środkiem antyseptycznym,
ponieważ środek antyseptyczny nie może działać zbyt silnie, aby
nie zniszczyć żywej tkanki.
Te ograniczenia narzucone na antyseptyki powodują, że nie są one
tanie lub nie są tak efektywne w działaniu na drobnoustroje jak
środki dezynfekcyjne.

• Sterylizacja – zniszczenie wszystkich mikrorganizmów w materiale

lub na powierzchni obiektu.
Powierzchnia lub obiekt są albo sterylne, albo niesterylne – w ste-
rylności nie ma stopniowania.

• Dezynfekcja – dezynfekcja oznacza zredukowanie ilości żywych

mikroorganizmów obecnych w próbce.

Zwalczanie drobnoustrojów

• Wpływ „czystości” – im mniej organizmów jest obecnych, tym krótszy

jest czas potrzebny do uzyskania sterylności. Dokładne wyczyszczenie
obiektów przed rozpoczęciem sterylizacji to praktyczne wdrożenie po-
wyższej zasady. Ważne jest również oczyszczenie obiektów ze strzępów
tkanek bądź krwi, bowiem tego rodzaju materiał organiczny osłabia
skuteczność działania wielu czynników chemicznych.

• Zróżnicowanie organizmów – mikroorganizmy różnią się swoją

wrażliwością na czynniki przeciwdrobnoustrojowe.
Częstym niepowodzeniem kończą się próby zwalczania za pomocą
środków dezynfekcyjnych endosporów, także pewne wirusy i niektóre
wegetatywne formy bakterii są wysoce odporne na dezynfekcję.
Również te same organizmy mogą się różnić wrażliwością w zależności
od fazy wzrostu, przy czym aktywnie wzrastające organizmy przeważnie
są bardziej wrażliwe na dezynfekcję niż kultury niewzrastające.

• Wpływ temperatury – zwiększając temperaturę, zwiększa się efektywność

przeważającej części przeciwdrobnoustrojowych środków chemicznych.

• Wpływ stężenia – w zasadzie zastosowanie większej ilości środka

dezynfekującego powoduje lepsze zwalczanie niż zastosowanie
mniejszej ilości.

• Idealny środek dezynfekcyjny – idealny środek dezynfekcyjny

powinien:
− działać szybko – nawet w przypadku obecności substancji orga-

nicznych, takich jak obecne w płynach ustrojowych,

− być efektywny w stosunku do wszystkich typów czynników

infekujących bez niszczenia tkanki lub działania toksycznego
w przypadku spożycia,

− łatwo wnikać do dezynfekowanego materiału bez niszczenia lub

odbarwiania,

− być łatwy do przygotowania i stabilny nawet w przypadku wystawie-

nia na działanie światła, ciepła lub inne czynniki środowiskowe,

− być niedrogi i łatwy do uzyskania i użycia,
− nie posiadać nieprzyjemnego zapachu.

Sterylizacja

i dezynfekcja

− usuwanie drobnoustrojów

Laboratorium |

10

/2007

English in your laboratory

58