4/11. Wypadek ucznia bêd¹cego pod opiek¹ szko³y

Stanis³aw Wójcik

Rozdzia³ 4/11.

4/11. Wypadek ucznia bêd¹cego pod opiek¹ szko³y

4. Wypadki

maj 2007

Spis treœci

1. Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1

1.1. Podstawowe pojêcia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1

1.2. Obowi¹zki pracowników i dyrektora szko³y . .

3

1.3. Powo³anie zespo³u powypadkowego . . . . . . . .

4

1.4. Ustalanie okolicznoœci i przyczyn wypadku . . .

5

2. Wyjaœnienia do wzoru protoko³u powypadkowego

6

3. Wyjaœnienia do wzoru rejestru wypadków . . . . . . .

10

WZÓR A. Protokó³ powypadkowy . . . . . . . . . . . . .

11

WZÓR B. Rejestr wypadków . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13

1. Komentarz

1.1. Podstawowe pojêcia

Za wypadek ucznia mo¿na przyj¹æ nag³e zdarzenie wywo³ane przyczyn¹ zew-
nêtrzn¹, powoduj¹ce uraz lub œmieræ. Zdarzenie takie musi mieæ miejsce w czasie
zajêæ dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuñczych realizowanych przez
jednostki organizacyjne systemu oœwiaty, albo podczas odbywania praktyki prze-
widzianej organizacj¹ nauki.
Powy¿sz¹ definicjê wypadku sformu³owano w oparciu o przepisy ustawy
z 30.10.2002 r. o zaopatrzeniu z tytu³u wypadków lub chorób zawodowych po-
wsta³ych w szczególnych okolicznoœciach (Dz.U. Nr 199, poz. 1674, ze zm.). Dziêki
takiemu ujêciu ³atwiej ustaliæ, czy dane nieszczêœliwe zdarzenie dotycz¹ce ucznia,
nosi cechy wypadku ucznia bêd¹cego pod opiek¹ szko³y, czy te¿ nie.

Warunki
uznania
wypadku

Aby uznaæ konkretne zdarzenie za wypadek ucznia, musi ono:

l

byæ nag³e,

l

byæ spowodowane przyczyn¹ zewnêtrzn¹,

l

powodowaæ uraz lub œmieræ oraz

l

wydarzyæ siê w czasie przebywania ucznia pod opiek¹ szko³y.

Je¿eli te cechy wyst¹pi¹ ³¹cznie, to wypadek spe³nia kryteria okreœlone w definicji,
a gdy brakuje którejkolwiek z nich, to wypadku nie mo¿na uznaæ za wypadek pod-
czas pozostawania ucznia pod opiek¹ szko³y.

Nagłość

Zdarzenie spe³nia kryterium nag³oœci, jeœli nie trwa d³u¿ej ni¿ czas przebywania
ucznia pod opiek¹ szko³y w ci¹gu jednego dnia. Wbrew potocznemu mniemaniu
nie musi wyst¹piæ „w mgnieniu oka”, ale nie mo¿e trwaæ d³u¿ej ni¿ czas, jaki
uczeñ spêdza w szkole w trakcie jednego dnia.

maj 2007

1

OPINIE

Rozdział 4/11.

Definicje

PRZYKŁAD

W danym dniu, podczas pobytu w szkole, uczeñ uczestniczy³ w zajêciach na otwartej przestrzeni i do-
zna³ udaru s³onecznego. Dzia³anie promieni s³oñca na odkryt¹ g³owê trwa³o 3 godziny. Kryterium
nag³oœci zdarzenia bêdzie jednak spe³nione, poniewa¿ do zdarzenia dosz³o w czasie przebywania
ucznia w szkole (uczeñ pozostawa³ pod opiek¹ szko³y w czasie nara¿ania na promienie s³oneczne).

Przyczyna
zewnętrzna

Przyczyna zewnêtrzna wystêpuje wtedy, gdy wypadek wydarzy³ siê w wyni-
ku dzia³ania czynników maj¹cych swoje Ÿród³o poza organizmem ucznia.

PRZYKŁAD

Czynniki zewnêtrzne mog¹ce powodowaæ wypadek to, m.in.:

l

wzmiankowane ju¿ dzia³anie promieni s³onecznych,

l

kontakt z ruchomymi elementami urz¹dzeñ (huœtawka na placu zabaw, drzwi od klasy, itp.),

l

pora¿enie pr¹dem elektrycznym,

l

kontakt z substancj¹ chemiczn¹ (np. podczas zajêæ w pracowni chemicznej, lub ze œrodkami
czyszcz¹cymi Ÿle zabezpieczonymi w magazynku, itp.),

l

spo¿ycie zepsutej ¿ywnoœci (sklepik szkolny, sto³ówka, czy ¿ywnoœæ przyniesiona z domu),

l

nadmierny wysi³ek fizyczny (zajêcia z wf-u, prace porz¹dkowe),

l

potkniêcie i upadek (np. na schodach, czy w trakcie zabaw na korytarzu).

Przyczyn¹ zewnêtrzn¹ nie bêdzie omdlenie.

Uraz to uszkodzenie tkanek cia³a lub narz¹dów cz³owieka wskutek dzia³ania czyn-
nika zewnêtrznego. Uraz lub œmieræ stwierdza (potwierdza) lekarz.

Wypadki uczniów, w zale¿noœci od powodowanych skutków, dzielimy na:

l

œmiertelne,

l

ciê¿kie,

l

powoduj¹ce czasow¹ niezdolnoœæ do nauki w szkole (tzw. wypadki „lekkie”).

Ka¿dy z ww. wypadków mo¿e byæ indywidualny lub zbiorowy.
Kryteria podzia³u s¹ takie same, jak wypadków przy pracy.

Uczeń pod
opieką szkoły

Czas przebywania ucznia pod opiek¹ szko³y, to czas pobytu ucznia w szkole zgod-
nie z obowi¹zuj¹cym go planem zajêæ, a tak¿e czas uczestnictwa w zajêciach po-
zaszkolnych organizowanych przez szko³ê, w tym w ró¿nego rodzaju formach: kra-
joznawstwa i turystyki, sportu, kolonii oraz obozów.

PRZYKŁAD

Je¿eli uczeñ samowolnie opuœci³ szko³ê (poszed³ na wagary) lub ukry³ siê na terenie szko³y zamiast
pójœæ na zaplanowane dla niego zajêcia lekcyjne, to uwalnia siê sam spod opieki szko³y (w czasie jego
nieobecnoœci na zajêciach jest wy³¹czony spod opieki szko³y).

Dla zdarzenia, które nosi cechy wypadku ucznia pozostaj¹cego pod opiek¹ szko³y,
nale¿y wszcz¹æ postêpowanie powypadkowe i sporz¹dziæ stosown¹ dokumenta-
cjê. Obowi¹zek ten wynika z rozporz¹dzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z 31.12.2002 r. w sprawie bezpieczeñstwa i higieny w publicznych i niepublicznych
szko³ach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69).

2

maj 2007

OPINIE

4. Wypadki

Rozdział 4/11.

Uraz

Efektem postêpowania powypadkowego powinno byæ:

l

sporz¹dzenie dokumentacji powypadkowej, w tym protoko³u powypadko-
wego;

l

przygotowanie dyrektorowi szko³y rzetelnych materia³ów do:

o

omówienia z pracownikami oraz uczniami okolicznoœci i przyczyn zaist-
nia³ego wypadku,

o

wyci¹gniêcia wniosków i zastosowania œrodków profilaktycznych zmie-
rzaj¹cych do unikania w przysz³oœci podobnych zdarzeñ.

1.2. Obowi¹zki pracowników i dyrektora szko³y

Obowiązki
pracownika

Powinnoœci¹ pracownika (tak¿e dyrektora, gdy znajdzie siê w podobnych okolicz-
noœciach) jest zapewnienie poszkodowanemu uczniowi opieki poprzez:

l

wezwanie (w razie potrzeby) pomocy medycznej dla ratowania ¿ycia lub zdro-
wia osoby lub osób poszkodowanych,

l

udzielenie poszkodowanemu, w miarê mo¿liwoœci pomocy przedlekarskiej.

Pracownik powinien ponadto niezw³ocznie zawiadomiæ dyrektora szko³y o zaist-
nia³ym wypadku i to nie tylko wtedy, gdy by³ naocznym œwiadkiem zdarzenia, ale
tak¿e jeœli tylko dowiedzia³ siê o wypadku, np. od innych uczniów.

Po uzyskaniu informacji o wypadku, dyrektor szko³y (lub upowa¿niony przez nie-
go pracownik szko³y) zobowi¹zany jest do:

l

podjêcia niezbêdnych dzia³añ eliminuj¹cych lub ograniczaj¹cych zagro¿enie,
bêd¹ce przyczyn¹ wypadku;

l

zabezpieczenia miejsca wypadku, w tym do:

o

niedopuszczenia do miejsca wypadku osób niepowo³anych,

o

nieuruchamiania bez koniecznoœci urz¹dzeñ, które w zwi¹zku z wypadkiem
zosta³y zatrzymane,

o

niedokonywania zmian w po³o¿eniu urz¹dzeñ i przedmiotów, które spo-
wodowa³y wypadek lub pozwalaj¹ odtworzyæ jego okolicznoœci;

l

zawiadomienia o wypadku:

o

rodziców lub opiekunów poszkodowanego ucznia,

o

pracownika s³u¿by bhp,

o

spo³ecznego inspektora pracy,

o

organu prowadz¹cego szko³ê (np. urzêdu gminy),

o

rady rodziców,

o

prokuratora i kuratora oœwiaty, je¿eli wypadek by³ œmiertelny, ciê¿ki lub
zbiorowy,

o

w³aœciwego pañstwowego inspektora sanitarnego, je¿eli dosz³o do wypad-
ku w wyniku zatrucia.

Przypomnijmy, ¿e:

l

dyrektor szko³y:

o

sprawuje opiekê nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwo-
ju psychofizycznego poprzez aktywne dzia³ania prozdrowotne,

o

zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu uczniów w szkole i na
zajêciach pozaszkolnych organizowanych przez szko³ê;

maj 2007

3

4/11. Wypadek ucznia będącego pod opieką szkoły

OPINIE

Rozdział 4/11.

Obowiązki
dyrektora

l

organ prowadz¹cy szko³ê sprawuje nadzór nad jej dzia³alnoœci¹, m.in. nad
przestrzeganiem obowi¹zuj¹cych przepisów dotycz¹cych:

o

bezpieczeñstwa i higieny pracy pracowników oraz

o

bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu uczniów w szkole i na
organizowanych przez ni¹ zajêciach pozaszkolnych;

l

nadzór pedagogiczny kuratora oœwiaty polega m.in. na zapewnieniu uczniom
bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki.

1.3. Powo³anie zespo³u powypadkowego

W celu ustalenia okolicznoœci i przyczyn wypadku i sporz¹dzenia dokumentacji
powypadkowej dyrektor szko³y powo³uje zespó³ powypadkowy, z³o¿ony z pra-
cownika s³u¿by bhp i spo³ecznego inspektora pracy.

Szko³y to zwykle niewielkie zak³ady pracy, w których z regu³y nie zatrudnia siê na
etacie pracownika s³u¿by bhp. Rzadkie s¹ te¿ przypadki wybierania w szkole
spo³ecznego inspektora pracy. Zatem w sytuacjach, w których dyrektor nie jest
w stanie powo³aæ do zespo³u powypadkowego pracownika s³u¿by bhp lub
spo³ecznego inspektora pracy, mo¿e powo³aæ zamiast jednego z nich innego pra-
cownika szko³y. Pracownik ten powinien byæ przeszkolony w dziedzinie bhp w za-
kresie postêpowania w razie wypadków, w tym powinien umieæ ustaliæ okoliczno-
œci i przyczyny wypadku oraz go zaklasyfikowaæ (stwierdziæ, czy wypadek jest czy
nie jest wypadkiem ucznia bêd¹cego pod opiek¹ szko³y).

Szkolenie wstêpne (instrukta¿ ogólny i stanowiskowy) nie daje wystarczaj¹cej

wiedzy w tym zakresie, dlatego konieczne jest ukoñczenie co najmniej szkolenia
okresowego, w programie którego znajduje siê ustalanie okolicznoœci i przyczyn
wypadków w szko³ach i analiza przyczyn tych wypadków.

Je¿eli w zespole nie mog¹ byæ ani pracownik s³u¿by bhp, ani spo³eczny inspektor
pracy, w jego sk³ad wchodzi:

l

dyrektor oraz

l

przeszkolony pracownik szko³y.

Dyrektor szko³y bêdzie móg³ w³aœciwie prowadziæ postêpowanie powypadkowe,
jeœli ukoñczy szkolenie okresowe dla pracodawców i innych osób kieruj¹cych pra-
cownikami.

Obserwatorzy
i konsultanci

W pracach zespo³u, na prawach obserwatorów czy konsultantów mog¹ uczestni-
czyæ przedstawiciele:

l

organu prowadz¹cego szko³ê (np. pracownik s³u¿by bhp zatrudniony przez
ten organ),

l

kuratora oœwiaty lub

l

rady rodziców.

Nie s¹ to jednak cz³onkowie zespo³u powypadkowego.

Przewodniczący
zespołu

Przewodnicz¹cym zespo³u powypadkowego jest pracownik s³u¿by bhp, a je¿eli
nie ma go w zespole – spo³eczny inspektor pracy. Je¿eli w sk³adzie zespo³u brak jest
pracownika s³u¿by bhp i spo³ecznego inspektora pracy – dyrektor wyznacza prze-
wodnicz¹cego spoœród pracowników szko³y.

Dyrektor szko³y nie mo¿e byæ przewodnicz¹cym zespo³u powypadkowego.

4

maj 2007

OPINIE

4. Wypadki

Rozdział 4/11.

Skład zespołu

1.4. Ustalanie okolicznoœci i przyczyn wypadku

Rozporz¹dzeniem MENiS z 31.12.2002 r. w sprawie bezpieczeñstwa i higieny w pu-
blicznych i niepublicznych szko³ach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69) nie
okreœlono trybu postêpowania w celu ustalenia okolicznoœci i przyczyn wypadku
ucznia, czy innej osoby pozostaj¹cej pod opiek¹ szko³y lub placówki. W rozporz¹dze-
niu s¹ tylko odes³ania do przepisów dotycz¹cych ustalania okolicznoœci i przyczyn
wypadków przy pracy. Zatem, aby rzetelnie:

l

przeprowadziæ postêpowanie powypadkowe,

l

sporz¹dziæ dokumentacjê, w tym protokó³ powypadkowy

nale¿y stosowaæ siê do przepisów rozporz¹dzenia RM z 28.7.1998 r. w sprawie
ustalania okolicznoœci i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich doku-
mentowania, a tak¿e zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków
przy pracy (Dz.U. Nr 115, poz. 744, ze zm.).

Ustalanie okolicznoœci i przyczyn wypadku ucznia jest obligatoryjne, tzn. prze-
prowadza siê je z urzêdu, a nie na wniosek. Podstaw¹ wszczêcia postêpowania
jest powziêcie wiadomoœci o wypadku. Dyrektor szko³y powinien wiêc zarz¹dziæ
przeprowadzenie postêpowania powypadkowego, jak tylko dotrze do niego wia-
domoœæ, ¿e zdarzenie takie mia³o miejsce. Nie mo¿e czekaæ, a¿ ktoœ (np.: nau-
czyciel, poszkodowany uczeñ lub jego rodzic/opiekun) wyst¹pi z odpowiednim
wnioskiem. Dyrektor szko³y nie mo¿e te¿ samodzielnie stwierdziæ, ¿e zdarzenie
nie jest wypadkiem ucznia bêd¹cego pod opieka szko³y i z tego powodu zaniechaæ
przeprowadzenia postêpowania powypadkowego.

Ustalaj¹c okolicznoœci i przyczyny wypadku, zespó³ powypadkowy nie doszuku-
je siê winy – nie wskazuje na osobê winn¹ powstania wypadku. Ustala tylko fakty
potrzebne do sporz¹dzenia protoko³u powypadkowego.
Procedura postêpowania powypadkowego w szkole w zasadzie nie ró¿ni siê od po-
stêpowania w przypadku wypadków przy pracy. Zespó³ powypadkowy powinien
niezw³ocznie, przyst¹piæ do ustalenia okolicznoœci i przyczyn wypadku. W tym
celu powinien:

l

dokonaæ oglêdzin miejsca wypadku,

l

zebraæ dowody rzeczowe,

l

wys³uchaæ wyjaœnieñ poszkodowanego ucznia (jeœli stan jego zdrowia na to po-
zwala),

l

zebraæ informacje od œwiadków wypadku,

l

zasiêgn¹æ opinii lekarza oraz opinii innych specjalistów, w zakresie niezbêd-
nym do oceny rodzaju i skutków wypadku.

Oględziny

Ogl¹daj¹c miejsce wypadku nale¿y zwróciæ szczególn¹ uwagê na:

l

stan techniczny – urz¹dzeñ (instalacji), zabezpieczeñ i ochron oraz

l

ogólne warunki nauczania w szkole.

Wszelkie spostrze¿enia mog¹ce pomóc w ustaleniu okolicznoœci i przyczyn wy-
padku zespó³ powypadkowy powinien utrwaliæ w postaci szkiców, fotografii b¹dŸ
opisów.

Dokumen-
towanie

Zespó³ powypadkowy jest obowi¹zany wykorzystaæ równie¿ materia³y zebrane
przez organy prowadz¹ce œledztwo lub dochodzenie, je¿eli zostan¹ mu one udo-
stêpnione.

maj 2007

5

4/11. Wypadek ucznia będącego pod opieką szkoły

OPINIE

Rozdział 4/11.

Tryb
postępowania

2. Wyjaœnienia do wzoru protoko³u powypadkowego

Po ustaleniu okolicznoœci i przyczyn wypadku, zespó³ powypadkowy sporz¹dza
w ci¹gu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku – protokó³ powy-
padkowy, którego wzór okreœlono w za³¹czniku do ww. rozporz¹dzenia MENiS
w sprawie bezpieczeñstwa i higieny w publicznych i niepublicznych szko³ach i pla-
cówkach.
Jeœli zajd¹ uzasadnione przeszkody lub trudnoœci w ustalaniu okolicznoœci i przy-
czyn wypadku, termin sporz¹dzenia protoko³u mo¿e byæ przed³u¿ony, lecz w treœci
protoko³u nale¿y podaæ przyczyny zw³oki.

PRZYKŁAD

Protokó³ mo¿e byæ sporz¹dzony w odleglejszym terminie, jeœli zespó³ powypadkowy musia³ oczeki-
waæ na wyniki ekspertyz, opinie lekarzy, itp.

Pkt 2.

Nale¿y tu okreœliæ czy by³ to wypadek œmiertelny, ciê¿ki, czy tylko wypadek powo-
duj¹cy czasow¹ niezdolnoœæ do nauki w szkole (tzw. wypadek „lekki”).

PRZYKŁAD

Na lekcji wf-u zderzy³o siê dwóch ch³opców. Jeden (nazwijmy go

Andrzej) dozna³ uszkodzenia wzro-

ku, a drugi (

B³a¿ej) zwichniêcia stawu skokowego.

Z wypadku nale¿y sporz¹dziæ 2 odrêbne protoko³y – jeden dla ch³opca

A, drugi dla ch³opca B,

a w punkcie 2 protoko³u powypadkowego wpisaæ:

l

w przypadku

A – „zbiorowy, ciê¿ki”, a

l

w przypadku

B – „zbiorowy, powoduj¹cy czasow¹ niezdolnoœæ do uczestniczenia w zajêciach

szkolnych”.

Pkt 3.

W tym miejscu okreœlamy rodzaj urazu i dajemy jego opis. Najlepiej wykorzystaæ tu
informacjê zawart¹ w orzeczeniu lekarskim. Przyk³adowy wpis móg³by brzmieæ:
„Rana ciêta prawego uda”. W opisie mo¿na podaæ tak¿e, np. wielkoœæ i dok³adne
umiejscowienie rany.

W przypadku œmierci ucznia – wpisujemy „Œmieræ poszkodowanego”.

Pkt 4.

W tym punkcie protoko³u nale¿y zamieœciæ informacjê o pomocy przedlekarskiej
udzielonej poszkodowanemu.

PRZYKŁAD

Przyk³adowe wpisy dotycz¹ce pierwszej pomocy mog¹ brzmieæ, np.:

l

zatamowanie krwotoku,

l

unieruchomienie stawu bidrowego i kolanowego,

l

wezwanie pogotowia ratunkowego.

6

maj 2007

OPINIE

4. Wypadki

Rozdział 4/11.

Sporządzenie
protokołu

Pkt 5.

Okreœlamy tu bardzo dok³adnie miejsce, w którym wydarzy³ siê wypadek.

PRZYKŁAD

Przyk³adowe wpisy dotycz¹ce miejsca wypadku mog¹ brzmieæ, np.:

l

sala gimnastyczna nr ......,

l

sto³ówka szkolna,

l

las w okolicach miejscowoœci (nazwa miejscowoœci).

Pkt 6.

Nale¿y tu wpisaæ rodzaj zajêæ, a wiêc czy by³y to zajêcia gimnastyczne, prakt-
yczne, czy mo¿e wypadek wydarzy³ siê w przerwie miêdzy lekcjami, podczas
spo¿ywania posi³ku, itp. Nastêpnych kilka wierszy przeznaczonych jest na opis
wypadku – z podaniem jego przyczyn.
Opis okolicznoœci wypadku to, przede wszystkim:

l

chronologiczne przedstawienie przebiegu zdarzenia,

l

opis zachowania siê poszkodowanego ucznia od pocz¹tku jego pobytu w szko-
le do chwili wypadku,

l

okreœlenie miejsca wypadku oraz wydarzenia i czynników (zagro¿eñ), które
spowodowa³y wypadek.

Opis okolicznoœci wypadku dobrze jest udokumentowaæ za³¹czonymi szkicami,
fotografiami, informacjami uzyskanymi od œwiadków i poszkodowanego, a tak¿e
innymi dowodami; stanowi on podstawê do:

l

ustalenia przyczyn zdarzenia,

l

wyci¹gniêcia wniosków na przysz³oœæ oraz

l

okreœlenia adekwatnych œrodków profilaktycznych kierowanych do dyrektora
szko³y.

Wszystkie za³¹czniki powinny zostaæ wykazane w 12. punkcie protoko³u.

Przyczyny

Przyczyn wypadku jest zazwyczaj wiele, a opisuj¹c je wymienia siê na pocz¹tek
konkretn¹ przyczynê (przyczyny) bezpoœredni¹ – zazwyczaj techniczn¹ b¹dŸ wy-
nikaj¹c¹ z b³êdu lub niew³aœciwego zachowania poszkodowanego ucznia. Dalej
wskazuje siê na przyczyny poœrednie, tkwi¹ce najczêœciej w nieodpowiedniej orga-
nizacji pobytu uczniów szkole.

PRZYKŁAD

Najczêstsze przyczyny poœrednie s¹ zwi¹zane z:

l

brakiem w³aœciwego nadzoru,

l

nieprzestrzeganiem przepisów bezpieczeñstwa i higieny w szkole (nale¿y wskazaæ, które kon-
kretnie przepisy zosta³y naruszone).

Przyczyn¹ wypadku mo¿e te¿ byæ naruszenie przez poszkodowanego porz¹dku (regulaminu szko³y), np.:

l

stan nietrzeŸwoœci lub

l

wp³yw narkotyków.

Pkt 9.

Jeœli œwiadkami wypadku s¹ uczniowie szko³y lub jej pracownicy nie bêdzie pro-
blemu z uzupe³nieniem tej rubryki, poniewa¿ dane tych osób znajduj¹ siê w szkole.

maj 2007

7

4/11. Wypadek ucznia będącego pod opieką szkoły

OPINIE

Rozdział 4/11.

Sytuacja siê skomplikuje, w przypadku gdy œwiadkiem jest osoba spoza szko³y.
Osoby takiej cz³onkowie zespo³u powypadkowego nie maj¹ prawa legitymowaæ.
Mog¹ jedynie poprosiæ o jej imiê, nazwisko i adres zamieszkania.

Pkt 10.

Wnioski i œrodki profilaktyczne powinny byæ adekwatne do ustalonych przyczyn
wypadku. S¹ one „m¹droœci¹ po szkodzie”, a zawarte tu zapisy powinny wskazy-
waæ dyrektorowi szko³y, co nale¿y uczyniæ, by nie dochodzi³o w przysz³oœci do
podobnych nieszczêœæ.

Na podstawie zapisów w tym punkcie protoko³u, dyrektor ustala niezbêdne œrodki
w celu zapobie¿enia podobnym wypadkom w przysz³oœci.
Je¿eli nast¹pi³o naruszenie przepisów lub zasad bhp, wnioski i œrodki profilaktycz-
ne nie mog¹ ograniczaæ siê do stwierdzenia, ¿e „wypadek nale¿y omówiæ z pracow-
nikami lub uczniami”. Zalecenia powinny prowadziæ do przywrócenia stanu
zgodnego z prawem w zakresie ochrony zdrowia uczniów w szkole.

PRZYKŁAD

Je¿eli uczeñ zje¿d¿a³ po porêczy balustrady zainstalowanej na schodach i w efekcie uderzy³ o œcianê
rozbijaj¹c sobie g³owê, to jedn¹ z przyczyn tego wypadku by³ brak zabezpieczenia porêczy przed ewen-
tualnym zsuwaniem siê po niej. Œrodkiem zapobiegawczym bêdzie wiêc zabezpieczenie tej balustrady
przez zainstalowanie na porêczy ko³ków, jednak¿e w taki sposób, aby nie powodowa³y one nowego za-
gro¿enia, np. okaleczania d³oni.

Pkt 11.

Przewodnicz¹cy zespo³u powinien pouczyæ poszkodowanego ucznia lub repre-
zentuj¹ce go osoby (rodziców, opiekunów) o przys³uguj¹cych im w toku postêpo-
wania powypadkowego prawach, w tym o prawie do:

l

zaznajomienia siê z treœci¹ protoko³u powypadkowego i innymi dowodami ze-
branymi w toku ca³ego postêpowania,

l

z³o¿enia zastrze¿eñ do ustaleñ protoko³u.

Od osób pouczonych nale¿y odebraæ stosowne podpisy potwierdzaj¹ce fakt po-
uczenia o mo¿liwoœci z³o¿enia zastrze¿eñ do protoko³u.

Pkt 12.

Cz³onkowie zespo³u powypadkowego maj¹ prawo mieæ ró¿ne zdania na poszcze-
gólne kwestie zwi¹zane z wypadkiem. W sprawach spornych rozstrzygaj¹ce jest
stanowisko przewodnicz¹cego zespo³u. Jednak¿e cz³onek zespo³u, który nie zga-
dza siê ze stanowiskiem przewodnicz¹cego, mo¿e z³o¿yæ zdanie odrêbne, które na-
le¿y odnotowaæ w protokole lub za³¹czyæ jego treœæ z³o¿on¹ na piœmie.

Cz³onek zespo³u powypadkowego powinien uzasadniæ zdanie odrêbne.

Wszystkie dokumenty zebrane w czasie ustalania okolicznoœci i przyczyn wy-
padku, a tak¿e odrêbne zdanie z³o¿one przez cz³onka zespo³u powypadkowego na
piœmie do³¹cza siê do protoko³u powypadkowego, wymieniaj¹c je w wykazie
w punkcie 12.

8

maj 2007

OPINIE

4. Wypadki

Rozdział 4/11.

Środki
profilaktyczne

Pkt 13.

Protokó³ powypadkowy podpisuj¹:

l

cz³onkowie zespo³u oraz

l

dyrektor szko³y.

Potwierdzenie odebrania protoko³u przez osoby uprawnione

Po sporz¹dzeniu protoko³u powypadkowego zespó³ zaznajamia z jego treœci¹:

l

poszkodowanego – je¿eli jest to uczeñ pe³noletni,

l

rodziców lub opiekunów poszkodowanego, jeœli:

o

jest to osoba nieletnia lub

o

pe³noletni poszkodowany zmar³ lub nie pozwala mu na to jego stan zdrowia.

Osoby uprawnione nale¿y zapoznaæ tak¿e z innymi materia³ami dowodowymi
za³¹czonymi do protoko³u. Fakt zapoznania siê z protoko³em i ww. materia³ami do-
wodowymi powinien zostaæ potwierdzony podpisem z³o¿onym w pkt 1.

Ewentualne zg³oszone przez poszkodowanego ucznia (jego rodzica lub opiekuna)
uwagi zespó³ powypadkowy mo¿e uwzglêdniæ (zmieniæ lub stworzyæ nowy proto-
kó³) lub, gdy siê z nimi nie zgadza – nie uwzglêdniæ.

Osoby uprawnione maj¹ prawo w ci¹gu 7 dni od dnia dorêczenia protoko³u powy-
padkowego z³o¿yæ zastrze¿enia do ustaleñ w nim zawartych. Zastrze¿enia sk³ada
siê przewodnicz¹cemu zespo³u powypadkowego na piœmie lub ustnie (w takim
przypadku przewodnicz¹cy zespo³u spisuje je).
Wszystkie zastrze¿enia z³o¿one przez poszkodowanego ucznia (jego rodziców lub
opiekunów) nale¿y wykazaæ w punkcie 12. protoko³u, natomiast podpis z³o¿ony
w punkcie 2) potwierdza zg³oszenie zastrze¿eñ.

Zastrzeżenia
do protokołu

Zastrze¿enia mog¹ dotyczyæ:

l

niewykorzystania wszystkich œrodków dowodowych niezbêdnych dla ustale-
nia stanu faktycznego,

l

sprzecznoœci istotnych ustaleñ protoko³u z zebranym materia³em dowodowym.

Zastrze¿enia nale¿y przekazaæ do organu prowadz¹cego szko³ê, poniewa¿ to on
jest kompetentny do ich rozpatrywania.
Po rozpatrzeniu zastrze¿eñ organ prowadz¹cy szko³ê mo¿e:

l

zleciæ dotychczasowemu zespo³owi powypadkowemu:

o

wyjaœnienie ustaleñ protoko³u lub

o

przeprowadzenie okreœlonych czynnoœci dowodowych;

Nowy zespół
powypadkowy

l

powo³aæ nowy zespó³ celem ponownego przeprowadzenia postêpowania po-
wypadkowego.

Rozporz¹dzeniem MENiS nie okreœlono trybu powo³ania nowego zespo³u powy-
padkowego oraz zasad jego postêpowania. Nale¿y zatem przyj¹æ, ¿e nowy zespó³
powinien zostaæ powo³any (i dzia³aæ) podobnie jak zespó³ pierwszy, uwzglêdniaj¹c
jedynie:

l

zmiany oœrodka decyzyjnego powo³uj¹cego zespó³ (kierownik organu pro-
wadz¹cego szko³ê zamiast dyrektor szko³y) oraz

l

inny sk³ad zespo³u.

W przypadku nowych ustaleñ, dotychczasowy zespó³ powypadkowy sporz¹dza
nowy protokó³ powypadkowy za³¹czaj¹c do niego stary (do którego by³y za-
strze¿enia).

maj 2007

9

4/11. Wypadek ucznia będącego pod opieką szkoły

OPINIE

Rozdział 4/11.

Postępowanie
nowego
zespołu

Powo³any przez organ prowadz¹cy szko³ê nowy zespó³ powypadkowy wszczyna
postêpowanie powypadkowe od nowa i na podstawie swoich ustaleñ sporz¹dza
protokó³ powypadkowy.

Jeden egzemplarz protoko³u powypadkowego dorêcza siê osobom uprawnionym
do zaznajomienia siê z nim, czyli poszkodowanemu lub jego rodzicom (opieku-
nom), a drugi pozostaje w szkole.
Je¿eli organ prowadz¹cy szko³ê i/lub kurator oœwiaty za¿¹daj¹ protoko³u powy-
padkowego, to nale¿y im go dorêczyæ.

Archiwizacja

Pracodawca jest zobowi¹zany przechowywaæ przez 10 lat dokumentacjê powy-
padkow¹ (protokó³ powypadkowy i inne dokumenty zwi¹zane z wypadkiem przy
pracy). Zatem dyrektor szko³y równie¿ powinien przez 10-lat przechowywaæ do-
kumentacjê zwi¹zan¹ z wypadkiem ucznia.

3. Wyjaœnienia do wzoru rejestru wypadków

Na podstawie protoko³ów powypadkowych dyrektor szko³y prowadzi rejestr wy-
padków wed³ug wzoru okreœlonego rozporz¹dzeniem MENiS.

Wypadki nale¿y, rejestrowaæ chronologicznie – od pocz¹tku do koñca roku kalen-
darzowego, odkreœlaj¹c poszczególne lata.

10

maj 2007

OPINIE

4. Wypadki

Rozdział 4/11.

PROTOKÓ£ POWYPADKOWY

1. Zespó³ powypadkowy w sk³adzie:

1) .................................................................................................................................................................

(imiê i nazwisko, stanowisko)

2) .................................................................................................................................................................

(imiê i nazwisko, stanowisko)

dokona³ w dniach ................................................................ ustaleñ dotycz¹cych okolicznoœci przyczyn
wypadku, jakiemu w dniu ............................................................................... o godz. ............................
uleg³/a ...........................................................................................................................................................

(imiê i nazwisko)

z ...................... (wskazanie klasy lub innej jednostki podzia³u organizacyjnego osób pozostaj¹cych pod opiek¹
szko³y lub placówki) szko³y/placówki .............................................................................................................
......................................................................................................................................................................

(nazwa i adres szko³y lub placówki)

urodzony/a ................................. zamieszka³y/a ..........................................................................................

(adres)

2. Rodzaj wypadku (œmiertelny, zbiorowy, ciê¿ki) .......................................................................................
......................................................................................................................................................................

3. Rodzaj urazu i jego opis ...........................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

4. Udzielona pomoc ....................................................................................................................................

5. Miejsce wypadku .....................................................................................................................................

6. Rodzaj zajêæ .............................................................................................................................................

Opis wypadku – z podaniem jego przyczyn ................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

7. Imiê i nazwisko osoby sprawuj¹cej nadzór nad poszkodowanym w chwili wypadku .............................
......................................................................................................................................................................

8. Czy osoba sprawuj¹ca bezpoœredni¹ pieczê nad poszkodowanym by³a obecna w chwili wypadku w miej-
scu, w którym zdarzy³ siê wypadek (je¿eli nie – podaæ, z jakiej przyczyny) .....................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

11

WZÓR A

Rozdział 4/11.

9. Œwiadkowie wypadku:

1) .................................................................................................................................................................

(imiê i nazwisko, miejsce zamieszkania)

2) .................................................................................................................................................................

3) .................................................................................................................................................................

10. Œrodki zapobiegawcze ...........................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

11. Poszkodowanego, jego rodziców (prawnych opiekunów) pouczono o mo¿liwoœci, sposobie i termi-
nie z³o¿enia zastrze¿eñ.

Podpis pouczonych:

1) .................................................................................................................................................................

2) .................................................................................................................................................................

12. Wykaz za³¹czników do protoko³u, w tym ewentualnych zastrze¿eñ, je¿eli z³o¿ono je na piœmie:

1) ..................................................................................................................................................................

2) ..................................................................................................................................................................

3) ..................................................................................................................................................................

4) ..................................................................................................................................................................

5) ..................................................................................................................................................................

13. Data podpisania protoko³u:

Podpisy cz³onków zespo³u:

1) .................................................................................................................................................................

2) .................................................................................................................................................................

Podpis dyrektora oraz pieczêæ szko³y lub placówki ....................................................................................

Potwierdzenie przez osoby uprawnione:

1) zaznajomienia siê z protoko³em i innymi materia³ami postêpowania powypadkowego: ........................
......................................................................................................................................................................

2) z³o¿enia zastrze¿eñ na piœmie: ................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

3) otrzymania protoko³u: ............................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

12

Rozdział 4/11.

WZÓR A

Rozdzia³

4/1

1.

Rozdzia³

4/1

1.

REJESTR

WYP

ADK

ÓW

Lp.

Imiê

i

nazwisko

(wskazanie

klasy

lub

innej

jednostki

podzia³u

organiza

-

cyjnego

osób

pozostaj¹cych

pod

opiek¹

szko³y

lub

placówki

)

Data

i

rodzaj

wypadku

Miejsce

wypadku

i

rodzaj

zajêæ

Rodzaj

urazu

i

jego

opis

Okolicznoœci

wypadku

Udzielona

pomoc

Œrodki

zapo

-

biegawcze,

wydane

zarz¹dzenia

Uwagi

Podpis

dyrektora

szko³y

lub

placówki

12

3

4

5

6

7

8

9

1

0

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

WZÓR B

Rozdział 4/11.

13