Choroba sieroca - hospitalizm, choroba szpitalna, zespół rozłąki

Występuje wtedy, kiedy pozbawimy dziecko we wczesnym okresie życia przez dłuższy czas opieki

matki lub innej znaczącej osoby. Przez chorobę sierocą rozumiemy całokształt zaburzeo psychofizycznych
występujących u niemowlęcia i małego dziecka w związku z pozbawieniem go opieki macierzyoskiej.

Będą to zaburzenia:

1. ogólnego stanu zdrowia,
2. wzrastania,
3. rozwoju psychomotorycznego,
4. zachowania.

Fazy rozwoju choroby

I.

Faza protestu

Czynny protest

U niemowląt: nieustanny płacz, lękliwośd, reagowanie krzykiem na obce osoby.

U dzieci 2-3 letnich: krzyk, ucieczka, odpychanie obcych osób, szukanie matki.

II.

Faza zwątpienia i rozpaczy

U niemowląt: ogólne obniżenie aktywności – niemowlę nie interesuje się otoczeniem, zakrywa oczy,
odwraca się do ściany, nie nawiązuje kontaktu z otoczeniem, jest ciche

U dzieci 2-3 letnich: dziecko staje się mało aktywne, przestaje wzywad matkę, wykazuje brak chęci
do jedzenia, snu

III.

Faza wyobcowania, tłumienia

Niemowlęta sprawiają wrażenie zajętych tylko sobą – na co wskazują ich ruchy, czynności
nawykowe takie jak: kołysanie się, kiwanie, kręcenie głową, onanizowanie itp. (dziecko w ten
sposób traci kontakt ze złym światem). Mogą wystąpid objawy autoagresji: bicie główką o ścianę,
łóżeczko, ssanie ogryzanie palca, poduszki. Charakterystyczny jest także odruch sufitowania, pusty
wzrok. Dziecko odmawia jedzenia, następuje spadek masy ciała, ogólnej odporności, bezsennośd.
W grupie tej zwiększa się zachorowalnośd i umieralnośd. Dzieci 2-3 letnie uruchamiają mechanizmy
adaptacyjne takie jak:

1.

szukanie oparcia w innej osobie,

2.

wycofują się z kontaktów z ludźmi,

3.

przestają mówid, nie interesują się otoczeniem, zostają w łóżku.

Dochodzi nie tylko do zahamowania rozwoju (w każdym wieku), ale też do regresu (cofania się)
nabytych już cech: chodzenia, mówienia, samodzielnego jedzenia, załatwiania potrzeb
fizjologicznych itp.

Im młodsze dziecko tym bardziej nasilone objawy!
Im dłużej trwa rozłąka, tym trudniej odwrócid zmiany!

W miarę postępu choroby utrwalają się mechanizmy ucieczki od kontaktu uczuciowego (boi się że

zostanie znów odrzucony). Następuje stan wyobcowania społecznego. Towarzyszy temu silne podłoże
lękowe i gotowośd do odnawiania rozpaczy.

Dzieci te podobnie potem już jako dorośli stają się nieufni, niechętnie nawiązują przyjaźnie,

odznaczają się niedojrzałością społeczną, obojętnością uczuciową lub uczuciowym niedosytem, stanami
lękowymi i ogólną psychoruchową nadpobudliwością, bardzo często obniżoną inteligencją.

Choroba sieroca prowadzi do trwałego uszkodzenia mechanizmów emocjonalnych – jednostki takie

nie potrafią nawiązywad więzi uczuciowych z otoczeniem, nie umieją ani dawad ani odbierad miłości.
Choroba sieroca podobnie jak każda inna choroba, może w zależności od ogólnej odporności organizmu –
czynid szkody mniejsze lub większe.