32

N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

Imponujący wygląd

Odbudowa znacznie przebarwionych zębów odcinka
przedniego przy użyciu technik minimalnie inwazyjnych – cz. I

An impressive outcome

Restoring severely discoloured anterior teeth using minimally
invasive procedures – p. I

Leczone endodontycznie zęby sieczne mogą wykazywać
poważne niedoskonałości pod względem estetycznym, bę-
dące wynikiem znacznych przebarwień, co stanowi nie
lada wyzwanie zarówno dla lekarzy, jak i techników. Ce-
lem leczenia jest rekonstrukcja funkcji biomechanicznych
i właściwości optycznych przebarwionych zębów, co, jeśli
to tylko możliwe, powinno być wykonane z niewielką utratą
ze strony tkanek zęba. Postępując zgodnie z jasno wytyczo-
nymi procedurami, możemy osiągnąć satysfakcjonujące
rezultaty, opierając się o wybielanie wewnętrzne, odbudowę
adhezyjną i odpowiednią technikę preparacji tkanek zgodną
z wymaganiami zastosowanego materiału odbudowującego.
Inwazyjność tej metody jest znacznie mniejsza w porówna-
niu z konwencjonalnymi technikami odbudowy.

prof. dr Daniel Edelhoff, MDT Oliver Brix, tłumaczenie: Natalia Rosa

1

Dwukrzemian litu jako baza dla licówek 360 stopni wytworzony dzięki

IPS e.max

®

Press. W celu uzyskania lepszego maskowania przebarwień struk-

tur zębowych przy minimalnej grubości warstw zastosowano MO Ingot

1

Lithium disilicate-based 360° veneers made of IPS e.max

®

Press. In order

to better mask the dental structure with a minimum layer thickness, an MO in-
got was selected

Endodontically treated incisors may entail serious esthe-
tic deficiencies as a result of severe discolouration and
present a challenge to the restorative team. The objecti-
ve of the treatment is to reconstruct the biomechanical
and optical properties of the affected teeth, at the expense
of as little natural dental tissue as possible. By following
a clearly coordinated procedure, the treatment team may
achieve satisfactory results with an internal bleaching me-
thod, an adhesive post build-up and a preparation techni-
que that suits the requirements of the restorative material.
The invasiveness of this approach is considerably reduced
as compared with conventional restorative techniques.

This article discusses the rehabilitation of two upper cen-

tral incisors by placing fibre-reinforced composite posts,

fot. ar

chiwum autor

ów

1

3

/ 2 0 1 2

33

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

2

Poważne przebarwienie zęba 11 spowodowało również zmianę koloru ota-

czającego dziąsła brzeżnego

3

Asymetria w osi zębów siecznych przyśrod-

kowych jest widoczna gołym okiem

2

The severe discolouration of tooth 11 also caused a discolouration of the

marginal gingival area

3

The asymmetrical tooth axes of the central incisors

are clearly visible

2

3

34

N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

Artykuł ten omawia odbudowę dwóch przyśrodkowych

zębów siecznych górnych z użyciem wzmocnienia w po-
staci sztyftów z włókna kompozytowego, materiałów
do podbudowy uzupełnienia oraz ostatecznie zaprojek-
towanych licówek 360 stopni wykonanych z porcelany
z dwusiarczku litu (LS

2

).

S

YTUACJA

WYJŚCIOWA

28-letni pacjent zgłosił się do gabinetu stomatologicznego
i wyraził życzenie odbudowy endodontycznie leczonych
i znacznie przebarwionych przyśrodkowych zębów siecz-
nych górnych. Pacjent nie doświadczył żadnych dolegli-
wości od czasu resekcji korzeni przeprowadzonej kilka
lat wcześniej, jednakże nie był zadowolony z osiągniętego
efektu kosmetycznego (fot. 2-3, 13, s. 33).

Badania kliniczne i radiologiczne ujawniły szczelne

i właściwie zaopatrzone kanały korzeniowe po zabiegu
resekcji w zębach 11 i 21. Nie dostrzeżono oznak wska-
zujących na obecność ćwieków dokanałowych, natomiast
w obu zębach uwidocznione zostały duże i nieszczel-
ne wypełnienia kompozytowe podminowane próchnicą
wtórną (fot. 4, s. 35). Wypełnienia te były założone 5 lat
temu. Wyzwaniem dla całego zespołu było spełnienie
oczekiwań pacjenta odnośnie do estetycznego, „na cza-
sie” wyglądu jego uzębienia. Pacjent wymagał, aby odzy-
skać jego naturalny odcień zębów, skorygować ich pozy-
cje i jeśli to możliwe, by pozostająca struktura zębowa
została ustabilizowana długoterminowo.

P

LAN

LECZENIA

Przed rozpoczęciem planowania leczenia usunięto nie-
właściwie wykonane wypełnienia wraz z próchnicą
wtórną. Pozwoliło to na ocenę stopnia zniszczenia tka-
nek. Dodatkowo wyeliminowano możliwość zakażenia
kanałów zębowych mikroorganizmami pochodzącymi
z nieszczelnych wypełnień.

Wypełnienia kanałów zębowych zostały uszczelnione

na wysokości połączenia szkliwno-cementowego. Dzięki
temu zabiegowi kanały nie będą musiały być ponownie
otwierane i poddawane leczeniu reendodontycznemu.
Zaplanowano wybielanie wewnętrzne w części koro-
nowej obu zębów z wykorzystaniem metody walking
bleach.

Po ocenie klinicznej i wstępnej technicznej ustalono

następujący plan leczenia: najpierw należy skorygować
pozycje i proporcje zębów, opierając się na analizie z uży-
ciem wax-upu. W fazie przygotowawczej, po uzyskaniu
odpowiedniego odcienia podczas wybielania zębów, okre-
ślono jasność wypełnień tak, aby pasowały one do zębów
sąsiadujących. Skłanialiśmy się ku odbudowie adhezyj-
nej metodą bezpośrednią zębów po leczeniu endodon-

using build-up materials and subsequently restoring the
teeth with 360° veneers made from lithium disilicate ce-
ramic (LS

2

).

I

NITIAL

SITUATION

A 28-year-old male patient came to the practice and expres-
sed the wish to have his endodontically treated and severe-
ly discoloured upper central incisors restored. He said that
he had not experienced any problems since the resection
of the root some years previously; however, he was dissa-
tisfied with the impaired esthetic appearance caused by the
affected teeth (figs. 2 to 3, 13, p. 33).

The clinical and radiological evaluations revealed ti-

ght and properly executed root canal obturations in teeth
11 and 21. There were no signs indicating the presence
of root canal posts, but the extensive composite restorations
in both teeth were leaking and showed secondary caries
(fig. 4, p. 35). At the time of the clinical evaluation, the resto-
rations were already five years old. The specific challenges
facing the treatment team was the patient’s wish to have
the esthetic appearance of his teeth restored in a timely
fashion. The patient required that his natural tooth shade
and position be restored and, to the extent possible, that the
remaining tooth structure be stabilized in the long term.

T

REATMENT

PLANNING

Before we proceeded to planning the permanent restoration,
the inadequate fillings of the anterior teeth as well as the
secondary caries were removed. This allowed us to assess
the extent to which the teeth had been damaged. In addi-
tion, a possible contamination of the two root canals with
microorganisms – resulting from the inadequate fillings
which had been in place for years – had to be ruled out.

Both root canal fillings had been tightly sealed at the

cemento-enamel junction with separate fillings. The canals
therefore did not have to be re-opened. Internal bleaching
of the crown portions of both teeth using the walking ble-
ach technique was planned.

After an initial technical and clinical evaluation, the fol-

lowing treatment plan was determined: First, the tooth
position and proportions should be corrected by means
of an analytic wax-up. The brightness of the affected teeth
was then to be adjusted by internal bleaching to match the
brightness of the neighbouring teeth during a preliminary
treatment phase. Given the extensive lesion, we opted for
a direct adhesive build-up after endodontic treatment with
cemented fibre-reinforced composite posts. For the final
restoration of the severely destroyed anterior teeth, we de-
cided to use 360° veneers based on a lithium disilicate ma-
terial. In order to achieve an optimum esthetic outcome, the
veneers were to be fabricated in the cut-back technique.

3

/ 2 0 1 2

35

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

4

Nieszczelne wypełnienia kompozytowe i próchnica wtórna w leczonych

endodontycznie zębach 11 i 21

5

Wypełnienie kanałów zostało sprawdzone

przed procedurą wewnętrznego wybielania. Zastosowano dodatkowe uszczel-
nienie na granicy szkliwno-cementowej. Ubytki są odpowiednio przygotowane
do aplikacji czynnika wybielającego

4

Leaking composite restorations and secondary caries in the endodonti-

cally treated teeth 11 and 21

5

The root canal fillings were checked prior

to the internal bleaching procedure, and the cemento-enamel junction was
additionally sealed. The cavities were now ready for the application of the
bleaching agent

4

5

36

N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

tycznym i zacementowaniu wzmacniających ćwieków
kompozytowych. Dla ostatecznej odbudowy tak znacznie
uszkodzonych zębów zdecydowaliśmy się na licówki 360
stopni, bazujące na dwusiarczku litu. W celu osiągnięcia
optymalnego wyglądu estetycznego licówki zostały wy-
konane techniką cut-back.

L

ECZENIE

WSTĘPNE

I

PREPARACJA

Po oczyszczeniu części koronowej kanałów obu zębów
siecznych nałożono niewielką ilość cementu fosforano-
wego jako dodatkowy uszczelniacz w miejscu połącze-
nia szkliwno-cementowego. Ten zabieg upewnił nas,
że czynnik wybielający, który zostanie później zaapliko-
wany, nie przeniknie do bardziej wrażliwych rejonów
zęba (fot. 5, s. 35). W wybielaniu wewnętrznym stosu-
jemy połączenie nadboranu sodu i wody destylowanej
w metodzie zwanej walking bleach. Miejsce dostępu
do komory zęba od strony podniebiennej zostało wypeł-
nione kuleczkami z waty nasączonymi czynnikiem wią-
żącym (Heliobond) oraz kompozytem o niskiej lepkości
(Tetric EvoFlow). Kolejna wizyta została zaplanowana
na następny tydzień. Pożądany odcień zęba nie został
jednak osiągnięty, więc nałożono świeżą porcję czynni-
ka wybielającego. Po upływie kolejnego tygodnia odno-
towano satysfakcjonujący kolor obu zębów siecznych
(fot. 6). Do komory zęba nałożono wodorotlenek wapnia
(CalciPure

®

), który pozostał tam na tydzień, co miało

na celu zneutralizowanie wcześniej użytego czynnika
wybielającego.



P

RELIMINARY

TREATMENT

AND

PREPARATION

After the coronal pulp chamber of the two incisors had
been cleaned, an additional seal was placed at the cemen-
to-enamel junction using a small amount of phosphate
cement. This measure ensured that the bleaching agent
which would be applied later did not diffuse into these
sensitive areas (fig. 5, p. 35). For the internal bleaching,
a mixture of sodium perborate powder and distilled wa-
ter was applied using the walking bleach method. The
palatal access to the coronal pulp chamber was sealed
with cotton pellets soaked in bonding agent (Heliobond)
and a low-viscosity composite (Tetric EvoFlow

®

). The

next appointment was scheduled one week later. The
desired tooth shade had not yet been achieved, and the-
refore fresh bleaching agent was applied. After another
week with the bleaching agent in place, a satisfactory
brightness value was observed on both abutment teeth
(fig. 6). A calcium hydroxide preparation (CalciPure

®

)

was inserted into the pulp chamber and left in place for
a week in order to neutralize the bleaching agent.



6

Dwa tygodnie później – znaczne przebarwienie zęba jest prawie niewidocz-

ne dzięki zastosowaniu metody wybielania wewnętrznego

6

Two weeks later: The severe discolourations were almost entirely removed

by the internal bleaching treatment

6

A clearly coordinated procedure, the
treatment team

may achieve satisfactory

results

with an internal bleaching method,

an adhesive post build-up and a preparation
technique that suits the requirements of the
restorative material.