Higiena produkcji żywności
dr hab. inż. Małgorzata Ziarno, prof. SGGW
Zakład Biotechnologii Mleka
pokój 28c, tel. 59 37 666
malgorzata_ziarno@sggw.pl
W UE OBOWIĄZUJE WIELE AKTÓW PRAWNYCH W ZAKRESIE HIGIENY PRODUKCJI I
ZAPEWNIANIA BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI. NAJWAŻNIEJSZE Z NICH TO:
ROZPORZĄDZENIE (WE) nr
852/2004
PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 29 kwietnia 2004 r. w
sprawie higieny środków spożywczych.
ROZPORZĄDZENIE (WE) nr
853/2004
PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 29 kwietnia 2004 r.
ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego.
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) nr
2073/2005
z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych
dotyczących środków spożywczych. Z późn. zmianami.
ROZPORZĄDZENIE (WE) nr 882/2004 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 29 kwietnia 2004 r. w
sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i
żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt.
ROZPORZĄDZENIE (WE) nr 854/2004 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 29 kwietnia 2004 r.
ustanawiające szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów
pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi.
UWAGA!
Rozporządzenia unijne stosuje się wprost w każdym państwie członkowskim.
W sytuacji, gdy krajowy akt prawny jest sprzeczny z rozporządzeniem wspólnotowym lub gdy przepisy prawa
krajowego powielają regulacje zawarte w rozporządzeniu wspólnotowym
pierwszeństwo
w stosowaniu mają
przepisy prawa unijnego.
ROZPORZĄDZENIE
KOMISJI
(WE)
852/2004
W
SPRAWIE
HIGIENY
ŚRODKÓW
SPOŻYWCZYCH
Główna odpowiedzialność za bezpieczeństwo żywności spoczywa na producencie żywności
Zapewnienie bezpieczeństwa żywności w ramach całego łańcucha produkcji żywności, począwszy od produkcji
podstawowej
Rozporządzenie ma zastosowanie w odniesieniu do
wszystkich etapów
produkcji, przetwarzania i dystrybucji
żywności oraz do wywozu, bez uszczerbku dla bardziej szczegółowych wymogów odnoszących się do higieny
żywności
Zaleca utrzymanie łańcucha chłodniczego
w odniesieniu do żywności, która nie może być bezpiecznie
przechowywana w temperaturze otoczenia
Niezbędne jest ustanowienie
kryteriów mikrobiologicznych
i wymogów kontroli temperatury opartych na
ocenie ryzyka
Rozporządzenie obejmuje wymagania odnośnie:
Wytyczne dobrej praktyki higieny oraz stosowania zasad HACCP: - wytyczne dobrej praktyki sporządzone na
podstawie dyrektywy 93/43/EWG są nadal stosowane po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, pod
warunkiem że są one zgodne z jego celami
Od chwili wstąpienia Polski do UE obowiązek wdrożenia systemu HACCP dotyczy wszystkich przedsiębiorstw,
które zajmują się produkcją lub obrotem żywnością
Wyjątkiem jest produkcja rolna bez żadnej technologicznej obróbki
Wdrożenie HACCP jest obowiązkowe bez względu na wielkość przedsiębiorstwa
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 2073/2005 Z DNIA 15 LISTOPADA 2005 R. W SPRAWIE
KRYTERIÓW MIKROBIOLOGICZNYCH DOTYCZĄCYCH ŚRODKÓW SPOŻYWCZY
Rozporządzenie ustanawia:
Dwa kryterium mikrobiologiczne: higieny procesu i bezpieczeństwa żywności
Obowiązki przedsiębiorstw sektora spożywczego przy wdrażaniu ogólnych i szczegółowych zasad higieny
środków
Stosuje sie w nim następujące definicje:
Mikroorganizmy
- bakterie, wirusy, drożdże, pleśnie, glony, pierwotniaki pasożytnicze, mikroskopijne robaki
pasożytnicze oraz ich toksyny i metabolity.
Kryterium mikrobiologiczne
- wymagania pozwalające na akceptację produktu, partii środków spożywczych lub
procesu na podstawie braku, obecności lub liczby mikroorganizmów i/ lub ilości ich toksyn lub metabolitów w jednostce
masy, objętości, na powierzchni lub partii.
Definicja KRYTERIUM HIGIENY PROCESU:
1. Wymaganie pozwalające na akceptację funkcjonującego procesu produkcji.
2. Określa wskaźnikową wartość zanieczyszczenia, po przekroczeniu której konieczne są działania naprawcze w
celu utrzymania higieny procesu na poziomie zgodnym z prawem żywnościowym
3. Nie stosuje się tego kryterium do produktów wprowadzanych na rynek
Kierunki badania żywności pod względem kryterium higieny procesu:
Definicja KRYTERIUM BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI:
1. Wymagania określające akceptacje produktu lub partii środków spożywczych
2. Stosowane dla produktów wprowadzanych na rynek
Kierunki badania żywności pod względem kryterium bezpieczeństwa żywności:
W POLSCE MAMY TAKŻE WŁASNE PRAWODAWSTWO: USTAWĘ O BEZPIECZEŃSTWIE
ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA Z DNIA 25 SIERPNIA 2006R., KTÓRA:
Reguluje zagadnienia bezpieczeństwa żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu oraz bezpieczeństwa
żywienia, umożliwiając właściwe stosowanie rozporządzeń, w szczególności:
o
852/2004/WE z dnia 29 kwietnia 2004 w sprawie higieny środków spożywczych
o
882/2004/WE z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu
sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia
zwierząt i dobrostanu zwierząt.
Wdraża 57 dyrektyw wraz z aktualnymi zmianami.