1 KATYN I JEGO NASTEPSTWA

background image

KATYŃ I JEGO KONSEKWENCJE DLA SPRAWY POLSKIEJ

Zbrodnia katyńska dotyczyła tej części oficerów jednostek Wojska Polskiego, które w czasie
kampanii wrześniowej 1939 roku operowały na wschodniej granicy II Rzeczypospolitej. Po
uzgodnionej z hitlerowską III Rzeszą agresji sowieckiej z 17 września 1939 roku oficerowie
zostali zdemobilizowani i zatrzymani przez Armię Czerwoną i NKWD w utworzonym
specjalnie z myślą o nich systemie obozów. W wyniku rozlicznych działań, m.in.
przemieszczeń, wyselekcjonowaniu osób gotowych do współpracy, aresztowaniach – do
marca 1940 roku praktycznie wszystkich polskich jeńców w liczbie ok. 15 tysięcy, skupiono w
trzech obozach specjalnych: w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku.

5 marca 1940 roku los oficerów został przesądzony – decyzją Biura Politycznego KC WKP(b)
skazani zostali na śmierć. Według szacunków historyków stanowili oni blisko połowę korpusu
oficerów Wojska Polskiego. Wykształceni, wchodzący w skład elity politycznej i kulturalnej
kraju, niewygodni dla Stalina. Chociaż zbrodnia przeprowadzona była w ścisłej tajemnicy, na
jej ślad już jesienią 1942 roku trafiły oddziały Wehrmachtu. Nie bez znaczenia pozostawał tu
też fakt, że od czerwca 1941 roku Hitler ze sprzymierzeńca Stalina stał się jego zaciekłym
wrogiem i zaatakował imperium sowieckie. Mimo szokującego odkrycia Niemcy postanowili
wstrzymać się z ogłoszeniem istnienia masowych grobów polskich oficerów w lasach koło
smoleńska.

Przez długi czas od marca 1940 roku do rodzin zaginionych oficerów nie docierały żadne
znaki życia, w tym brak jakiejkolwiek korespondencji. Nawet wizyta Sikorskiego w Moskwie
w pierwszych dniach grudnia 1941 roku oraz złożenie na ręce samego Stalina listy z
nazwiskami zaginionych nie przyniosły żadnych odpowiedzi. Pytania były systematycznie
zbywane milczeniem bądź odrzucane przez ZSRR. Jednocześnie pojawiać zaczęły się pogłoski,
tylko częściowo związane z faktami, o zesłaniu jeńców do obozów na północy Rosji, bądź ich
potopieniu w Morzu Białym lub na Oceanie Arktycznym.

Działania polskiego rządu w sprawie jeńców napotykały na opór ze strony ZSRR, zatem nie
dziwi fakt, że sprawą interesowały się sprzymierzone z Polakami siły wywiadu brytyjskiego.
Historia przytacza fakt przedłożenia jeszcze w czerwcu 1940 roku premierowi Winstonowi
Churchillowi raportu, z którego niezbicie wynikało, że niejaki rotmistrz Koźliński – były
właściciel Katynia – był świadkiem wrzucania ciał pomordowanych do dołów śmierci w maju
1940 roku. Atak Hitlera na ZSRR w czerwcu 1941 roku, podpisanie układu Sikorski-Majski w
lipcu, a przede wszystkim uzyskanie w ten sposób przez Brytyjczyków potężnego
sprzymierzeńca, skutecznie odciągającego niemiecką armię od frontu z Wielką Brytanią – to
przyczyny, dla których Churchill, podobnie jak później Hitler, wolał zachować milczenie. Obie
strony wiedziały, że posiadana przez nie informacja użyta we właściwym momencie stanowić
będzie mocną kartę przetargową.

Do 13 kwietnia 1943 roku Niemcy wydobyli 400 ciał. Goebbels, odpowiedzialny w III Rzeszy
za propagandę uznał, że nadszedł właściwy moment na ujawnienie zbrodni. Dwa miesiące
wcześniej, w odpowiedzi na deklarację premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla i
prezydenta Stanów Zjednoczonych Franklina D. Roosevelta o żądaniu przymusowej
kapitulacji Niemiec, Włoch i Japonii Hitler proklamuje wojnę totalną. Stalin ma świadomość,

background image

2

że jego wsparcie dla aliantów jest kluczowym warunkiem zwycięstwa nad III Rzeszą. Wie
również, że Sikorski wraz z polskim rządem emigracyjnym w Londynie stoi na przeszkodzie w
uznaniu przez zachód „jego” rządu z Wandą Wasilewską i „jego” armii z gen. Berlingiem na
czele.

Sikorski zwraca się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o natychmiastowe
wyjaśnienie niemieckich doniesień. Stalin, który chce się pozbyć niemieckich oskarżeń
reaguje bardzo gwałtownie: Sikorskiego nazywa faszystą, sprzymierzeńcem Hitlera,
przerywa stosunki dyplomatyczne z rządem polskim na emigracji, a o zbrodnię oskarża
Rzeszę. Sikorski wie, że nie może zlekceważyć informacji dotyczącej polskich oficerów, a z
drugiej strony pozostaje pod ogromną presją premiera Churchilla i prezydenta Roosvelta, by
nie zaognić sytuacji ze Stalinem. Wyjeżdżając w maju 1943 roku na Bliski Wschód, obok
rozwiązania konfliktu z generałem Andersem Sikorski chce doprowadzić do wznowienia
rozmów z Rosjanami. Na Bliskim Wschodzie toczy się niema wojna, której stawką jest
zwycięstwo nad Hitlerem – z udziałem Sikorskiego lub bez.

UZUPEŁNIENIE:

Po ogłoszeniu przez berlińskie radio prawdy o zbrodni działania potoczyły się błyskawicznie.
Po sześciu tygodniach od zgłoszenia sprawy Międzynarodowy Czerwony Krzyż oświadczył, że
jest w stanie współdziałać stawiając jednak warunek – wniosek poparty musiał być przez
każdą ze stron. Odpowiedź Stalina była oczywista. Władze niemieckie utworzyły więc komisję
międzynarodową składzie 12 osób z krajów zależnych od III Rzeszy i 1 osoby ze Szwajcarii –
komisja przebywała w Katyniu od 28 do 30 kwietnia. Dokumentacja przeprowadzonych
badań w czasie wojny znalazła się w Krakowie w zakładzie medycyny sądowej. Pod koniec
wojny zaginęła. Niemieckie protokoły badań podające liczbę 4143 ekshumowanych zwłok
były podpisane przez członków Międzynarodowej Komisji przedstawicieli medycyny sądowej
i kryminologii uniwersytetów europejskich.

Brytyjskie Foreign Office powiadomiło w niejawnej depeszy amerykański Departament
Stanu, że w jego przekonaniu: rząd sowiecki zerwał z Polakami [...] by ukryć własną winę.
Jednocześnie winą za zerwanie stosunków Winston Churchill w depeszy do Stalina obarczył
Polaków: wznowienie przyjacielskich czy roboczych stosunków z Rosją Sowiecką nie będzie
możliwe, dopóki wysuwa on [rząd polski] obraźliwe oskarżenia wobec Rządu Sowieckiego
(...).


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
kąt Q i jego następstwa, metody diagnostyki funkcjonalnej
Niepełnosprawność i jego następstwa psychologiczne
Prymat św Piotra i jego następców
Ruch obrotowy Ziemi i jego następstwa, Konspekty lekcji
5 Rozpad Jugosławii i jego następstwa
Zanieczyszczenia wody i jego następstwa w przyrodzie, pomoce do przedszkola, Ekologia dbamy o środow
Psychologia osobowości - Koncepcje psychologiczne - Freud i jego następcy, filologia polska
O kulcie jednostki i jego następstwach, Materiały z historii i politologii
SEM[1].11 - Przewlekłe WZW i jego następstwa, Medycyna, Choroby zakaźne
kąt Q i jego następstwa, metody diagnostyki funkcjonalnej
Sabina Nikodemska z badan nad uzależnieniem kobiet i jego następstwami zdrowotnymi Instytut Psycho
Prymat św Piotra i jego następców
Niepełnosprawność i jego następstwa psychologiczne
Dariusz Dąbrowskі O ZGONIE DANIELA ROMANOWICZA I JEGO NASTĘPSTWACH DLA RUSI HALICKO – WOŁYŃSKIEJ
Przewrót majowy 1926 r i jego następstwa
prawo cywilne, 28. Zasady swobody umow, Wygaśniecie zobowiązania następuje wskutek jego wykonania
prawo cywilne, 25. Solidarnosc, Wygaśniecie zobowiązania następuje wskutek jego wykonania
prawo cywilne, 26. Umowa, Wygaśniecie zobowiązania następuje wskutek jego wykonania

więcej podobnych podstron