1
2FHQDXFL*OLZRFLZ\VLáNXIL]\F]QHJR
:VWS
'R RFHQ\ XFL*OLZRFL Z\VLáNX IL]\F]QHJR PHWRG V]DFXQNRZRWDEHODU\F]Q
ZJ/HKPDQQDEUDQHVSRGXZDJQDVWSXMFHVNáDGQLNL
a)
Z\GDWHNHQHUJHW\F]Q\>N-K@Z\UD*DMF\SUDFPHFKDQLF]QZ\VLáHN
G\QDPLF]Q\Z\NRQDQSRGF]DVF]\QQRFLURERF]\FK
b)
Z\VLáHNVWDW\F]Q\]ZL]DQ\]HVWDá\PQDSLFLHPPLQLSRGF]DVSUDF\Z
Z\PXV]RQHMSR]\FMLFLDáD
c)
SRZWDU]DOQRüUXFKyZRNUHODMFXFL*OLZRüSUDF\Z\ZRáDQMHGQRVWURQQ\P
REFL*HQLHPXNáDGXPLQLRZHJRZZ\QLNXZ\NRQ\ZDQLDMHGQRVWDMQ\FK
PRQRWRQQ\FKUXFKyZURERF]\FKQSQDWDPLHPRQWD*RZHM
6SRVyESRVáXJLZDQLDVLPHWRGMHVWQDVWSXMF\
a)
REOLF]\üZLHONRüZ\GDWNXHQHUJHW\F]QHJR]WDEHOL
b)
RFHQLüNROHMQHVNáDGQLNLXFL*OLZRFLZVNDOLSXQNWRZHMZJ]DPLHV]F]RQ\FKGDOHM
tabel 4-6,
c)
SRGVXPRZDüRFHQ\SXQNWRZHWDE
d)
]WDEHOLRGF]\WDüáF]QXFL*OLZRüGDQHMSUDF\IL]\F]QHM
:\GDWHNHQHUJHW\F]Q\PHWRG/HKPDQQDPR*QDRV]DFRZDüGODSUDFUHGQLR
FL*NLFKLFL*NLFK]GRNáDGQRFLU]GXFRMHVWZ\VWDUF]DMFHGODSRWU]HE
SU]HP\VáRZ\FK
8ZDJLGRSRVáXJLZDQLDVLPHWRG/HKPDQQD
a)
GRSXV]F]DOQHVQLHZLHONLHLQWHUSRODFMHZDUWRFL]WDEHO
b)
SU]HUZ\ZSUDF\ZLQQ\E\üZOLF]RQH]XZ]JOGQLHQLHPMHG\QLHSR]\FMLFLDáDZ
MDNLHMSUDFRZQLNWHSU]HUZ\VSG]D
c)
GRNáDGQRüV]DFRZDQLDZ\GDWNXHQHUJHW\F]QHJRVSDGDJG\RNUHV\SUDF\
SU]HG]LHORQHVGáXJLPLSU]HUZDPL
2. Fotografia dnia roboczego.
3U]HGSU]\VWSLHQLHPGRRFHQ\QDOH*\VSRU]G]Lü]HVWDZLHQLHZV]\VWNLFK
F]\QQRFLURERF]\FKZ\NRQ\ZDQ\FKSU]H]SUDFRZQLNDZFLJXJRG]]PLDQ\
URERF]HM=HVWDZLHQLHWDNLH]ZDQHMHVWIRWRJUDILGQLDURERF]HJRWDEVWU
Oznaczenia do tab.8.:
t
-
F]DVWUZDQLDGDQHMF]\QQRFLURERF]HM>PLQ@
w
a
-
Z\GDWHNHQHUJHW\F]Q\]XZDJLQDSR]\FMWXáRZLD>N-PLQ@
w
b
-
wydatek energetyczny
]XZDJLQDSUDFNRF]\Q>N-PLQ@
w
c
-
Z\GDWHNHQHUJHW\F]Q\QDGDQF]\QQRüURERF]>N-@REOLF]RQ\MDNR
wc=(w
a
+w
b
)*t.
ZDUWRFLZ
a
i w
b
odczytujemy z tab.1. i tab.2.
2
:LHONRüFDáNRZLWHJRZ\GDWNXHQHUJHW\F]QHJRZ
e
>N-K@REOLF]DP\VXPXMF
wydatki energetyczne w
c
GOD ZV]\VWNLFK F]\QQRFL Z FLJX JRG]LQQHM ]PLDQ\
URERF]HM 2EOLF]RQD ZLHONRü Z\GDWNX HQHUJHW\F]QHJR SRZLQQD PLHFLü VL Z
zakresie:
do
3500 kJ/8h - dla prac lekkich,
od 3500
do
6500
N-KGODSUDFUHGQLRFL*NLFK
od 6500
do
10000
N-KGODSUDFFL*NLFK
'OD RVyE R SU]HFLWQHM VLOH IL]\F]QHM ]D JUDQLF GRSXV]F]DOQ Z\GDWNX
SU]\MPXMHVLRNN-KGODP*F]\]QRNN-KGODNRELHWQDWRPLDVW]D
]DNUHVRSW\PDOQ\GODREXSáFLN-K
6]DFXQNRZHZDUWRFLZ\GD
tku energetycznego wg Lehmanna:
Tab.1. Wydatek energetyczny w
a
]XZDJLQDSR]\FMWXáRZLD
3R]\FMDFLDáD
w
a
[kJ/min]
6LHG]FD
1,2
.OF]FD
2,1
6WRMFD
2,5
6WRMFDSRFK\ORQD
4,2
Chodzenie
7,2-14,8
&KRG]HQLHEH]REFL*HQLDSRSRFK\áRFL
o
3,5/metr wzniesienia
Tab.2. Wydatek energetyczny w
b
]XZDJLQDSUDFNRF]\Q
Rodzaj pracy
w
b
[kJ/min]
3UDFHSDOFyZGáRQLLSU]HGUDPLHQLD
lekka
UHGQLD
FL*ND
1,2 - 2,5
2,5 - 3,8
3,8 - 5,2
Prace jednego ramienia
lekka
UHGQLD
FL*ND
3,0 - 5,0
5,0 - 7,2
7,2 - 9,3
Prace obu ramion
lekka
UHGQLD
FL*ND
6,3 - 8,4
8,4 -10,5
10,5-12,6
3UDFDFDáHJRFLDáD
lekka
UHGQLD
FL*ND
EFL*ND
10,5-16,8
16,8-25,1
25,1-35,6
35,6-48,2
3
2FHQDSXQNWRZDXFL*OLZRFL
3R REOLF]HQLX ZLHONRFL Z\GDWNX HQHUJHW\F]QHJR NROHMQH VNáDGQLNL Z\VLáNX
IL]\F]QHJRQDOH*\RV]DFRZDüZVNDOLSXQNWRZHM
7DE2FHQDáF]QDXFL*OLZRFL
6NáDGQLNZ\VLáNX
Ocena
punktowa
VáRZQD
Wydatek energetyczny ................. kJ/8h
z tab.4.
2EFL*HQLDVWDW\F]QH
z tab.5.
3RZWDU]DOQRüUXFKyZ
z tab.6.
Σ
........pkt.
:\VLáHN
RFHQDVáRZQD]7DE
Tab.4. Ocena wydatku energetycznego przy pracy fizycznej.
Wydatek
energetyczny
[kJ/8h]
Ocena wydatku
VáRZQD
punktowa
do 1260
EDUG]RPDá\
0
1260 - 3350
PDá\
1 - 25
3350 - 6300
UHGQL
25 - 50
6300 - 8400
GX*\
51 - 75
ponad 8400
EDUG]RGX*\
76 - 100
4
7DE2FHQDVWRSQLDREFL*HQLDVWDW\F]QHJR
Ocena stopnia
REFL*HQLDVWDW\F]QHJR
3R]\FMDFLDáDSU]\SUDF\
3U]\NáDG\
VáRZQLH
punkty
1-10
VLHG]FDQLHZ\PXV]RQD
ZLNV]RüSUDFELXURZ\FK
PDá\
1-30
11-20
VWRMFDQLHZ\PXV]RQD]
PR*OLZRFLRNUHVRZHM
]PLDQ\QDVLHG]F
OXVDU]VWRODU]
21-30
VLHG]FDOXEVWRMFDQD
przemian z chodzeniem
nadzór techniczny,
bibliotekarz
31-40
VLHG]FDZ\PXV]RQD
QLHSRFK\ORQDEG(
nieznacznie pochylona
pisanie na maszynie,
REVáXJDSUDV
mechanicznych
UHGQL
31-60
41-50
VWRMFDQLHZ\PXV]RQDEH]
PR*OLZRFLRNUHVRZHM
]PLDQ\SR]\FMLQDVLHG]F
REVáXJDQLHNWyU\FK
obrabiarek, malowanie,
lakierowanie, praca
ekspedienta
51-60
VWRMFDZ\PXV]RQD
QLHSRFK\ORQD]PR*OLZRFL
okresowej zmiany pozycji
QDVLHG]F
motorniczy, suwnicowy
61-70
VLHG]FDZ\PXV]RQD
bardzo pochylona
szwaczka,
zegarmistrz
GX*\
61-90
71-80
VWRMFDZ\PXV]RQD
niepochylona bez
PR*OLZRFLRNUHVRZHM
]PLDQ\SR]\FMLQDVLHG]F
SLDVNRZDQLHREVáXJD
niektórych obrabiarek
81-90
VWRMFDZ\PXV]RQD
SRFK\ORQDQLH]DOH*QLHRG
PR*OLZRFL]PLHQLDQLD
pozycji
górnictwo, obróbka drewna
bardzo
GX*\
91-100
91-100
NOF]FDZSU]\VLDG]LHL
inne nienaturalne pozycje
IRUPRZDQLHUF]QH
górnictwo, posadzki,
OXVDU]VDPRFKRGRZ\
5
7DE2FHQDVWRSQLDXFL*OLZRFLSUDF\IL]\F]QHMZVNXWHNSRZWDU]DOQRFLUXFKyZ
/LF]EDSRZWyU]HUXFKyZ
VWHUHRW\SRZ\FKQD]PLDQURERF]
6WRSLHXFL*OLZRFL
:\ZLHUDQDVLáD
ponad 100 N
do 100 N
VáRZQLH
w punktach
do 300
do 800
PDá\
1 - 30
300 - 800
800-1600
UHGQL
31 - 60
ponad 800
ponad 1600
GX*\
61 - 100
7DE2FHQDVXPDU\F]QDREFL*HQLDSUDFZVNDOLSXQNWRZHM
2FHQDZ\VLáNX
Ogólna
W punktach
Bardzo lekki
1 - 30
Lekki
31 - 70
UHGQL
71 - 120
&L*NL
121 - 190
%DUG]RFL*NL
191 - 300
$QDOL]DVNáDGQLNyZXFL*OLZRFL
1DOH*\RNUHOLü
DNWyU\]HVNáDGQLNyZREFL*HQLDSUDFIL]\F]QQDMEDUG]LHMSU]\F]\QLDVLGRMHM
XFL*OLZRFL
EZVND]DüNWyUHF]\QQRFLURERF]HVQDMEDUG]LHMHQHUJRFKáRQQHLXFL*OLZH
1DOH*\]DSURSRQRZDüPHWRG\SUDF\LXVSUDZQLHQLDWHFKQLF]QH]PLHU]DMFHGR
a) zmniejszenia wydatku energetycznego,
ERJyOQHJR]PQLHMV]HQLDXFL*OLZRFLSUDF\IL]\F]QHMQDEDGDQ\PVWDQRZLVNX
LITERATURA:
$+DQVHQ(UJRQRPLF]QDDQDOL]DXFL*OLZRFLSUDF\:\G=::ZD
2. Praca zbiorowa. Medycyna Pracy. PZWL W-wa 1985.
3. J.V.G. Durnin, R.Passmore. Energetyka pracy i wypoczynku. PWN, W-wa 1969.
4. G.Lehmann. Praktyczna fizjologia pracy. PWT, W-wa 1960.
6
ûZLF]HQLH$QDOL]DXFL*OLZRFLZ\VLáNXIL]\F]QHJR
PHWRGV]DFXQNRZ/HKPDQQD
1. Nazwa stanowiska pracy:....................................................................................
2. Fotografia dnia roboczego
3UDFRZQLN P*F]\]QD NRELHWD
t
wa
wb
wc
L.p.
&]\QQRü
[min]
[kJ/min]
[kJ/min]
[kJ]
1. Przygotowanie stanowiska roboczego
15
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
SUMA:
Wydatek energetyczny We=......................
2FHQD SXQNWRZD VNáDGQLNyZ Z\VLáNX IL]\F]QHJR ] WDEHO
6NáDGQLN Z\VLáNX
Ocena punktowa
2FHQD VáRZQD
Wydatek energetyczny ................kJ/8h
2EFL*HQLH VWDW\F]QH
3RZWDU]DOQRü UXFKyZ
2FHQD áF]QD
∑
.....................
punktów
↓
2FHQD VáRZQD ] WDE Z\VLáHN
..........................................
$QDOL]D VNáDGQLNyZ XFL*OLZRFL Z\VLáNX IL]\F]QHJR
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
5. Propozycje zmian:.................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
6NáDGJUXS\ODERUDWRU\MQHM
1. ......................................
2. ......................................
3. ......................................
kJ/8h