„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Barbara Arak
Danuta Szczepaniak

Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych
346[04].Z1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Ewa Goliszek
mgr Aurelia Włoch



Opracowanie redakcyjne:
inż. Danuta Szczepaniak



Konsultacja:
dr Dorota Koprowska

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 346[04].Z1.04
„Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Klasyfikacja potrzeb życiowych człowieka

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Zabiegi pielęgnacyjne

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Profilaktyka powikłań związanych z unieruchomieniem

21

5.3.1. Ćwiczenia

21

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

25

7. Literatura

33

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu poradnik, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć w szkole

kształcącej w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,

aby bez problemów mógł skorzystać z poradnika,

−

szczegółowe cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy

z poradnikiem

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności

praktyczne,

−

przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego,

−

wykaz literatury.

Wskazane jest, aby zajęcia były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym

uwzględnieniem: pokazu z objaśnieniem, tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych. Formy
organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej pracy
uczniów do pracy zespołowej.

Nauczyciel może zlecić wykonanie wszystkich ćwiczeń lub wybierać określone

ćwiczenia. Może je przeprowadzić zgodnie z podanymi wskazówkami lub według własnych
pomysłów. Nauczyciel może również przedstawić swoje propozycje.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

346[04].Z1

Działalność opiekuńcza

346[04].Z1.01

Planowanie

i organizowanie pracy

opiekuńczej

346[04].Z1.02

Stosowanie metod pracy

socjalnej

346[04].Z1.03

Rozpoznawanie potrzeb

i problemów podopiecznych

346[04].Z1.04

Wykonywanie zabiegów

higieniczno-pielęgnacyjnych

346[04].Z1.05

Pomaganie osobom

niepełnosprawnym w korzystaniu

z programów rehabilitacyjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2.

WYMAGANIA

WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

określać psychofizyczne i społeczne mechanizmy funkcjonowania człowieka,

−

określać znaczenie komunikacji w relacjach między ludźmi,

−

charakteryzować wzorzec opiekuna w domu pomocy społecznej,

−

klasyfikować i ustalać potrzeby zdrowotne człowieka w danym środowisku,

−

planować i organizować pracę opiekuna,

−

nawiązywać współpracę z instytucjami i organizacjami wspomagającymi pracę opiekuna,

−

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3.

CELE

KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

–

dokonać klasyfikacji potrzeb życiowych człowieka zdrowego,

–

wyjaśnić znaczenie higieny osobistej oraz higieny miejsca zamieszkania,

–

określić zagrożenia, do jakich może dojść w przypadku unieruchomienia w łóżku oraz

omówić metody postępowania w profilaktyce i leczeniu tych zagrożeń,

–

wykonać podstawowe zabiegi pielęgnacyjne,

–

współpracować z innymi jednostkami i instytucjami medycznymi i społecznymi dla

zapewnienia ciągłej i kompleksowej opieki,

–

rozpoznać potrzeby z uwzględnieniem hierarchii dla dobra procesu pielęgnowania

i leczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4.

PRZYKŁADOWE

SCENARIUSZE

ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

..............................................................................

Modułowy program nauczania: Opiekun w Domu Pomocy Społecznej 346[04]
Moduł

Działalność opiekuńcza 346[04].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

zabiegów

higieniczno-pielęgnacyjnych

346[04].Z1.04

Temat: Znaczenie higieny osobistej dla zdrowia człowieka.

Cel ogólny: poznanie i zrozumienie znaczenia higieny osobistej dla zdrowia człowieka.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zidentyfikować pojęcia „higiena osobista”, „higieniczny tryb życia”,

−

wskazać wpływ zachowania higieny osobistej na zdrowie człowieka,

−

uporządkować informacje,

−

sformułować własne opinie i uzasadnienia.

Metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja wielokrotna, z wykorzystaniem mapy myśli,

−

dyskusja frontalna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca grupowa,

−

praca indywidualna.

Czas: 1 godzina dydaktyczna

Środki dydaktyczne:

−

duże arkusze papieru,

−

mazaki,

−

tablica flip – chart.

Przebieg zajęć:
1. Zapoznanie uczniów z zasadami tworzenia mapy myśli:

−

w centrum arkusza zapisuje się problem (temat) w formie słownej lub graficznej,

−

poszczególne hasła, stwierdzenia, rysunki umieszcza się na całym arkuszu

porządkując i łącząc liniami według występujących pomiędzy nimi związków,

−

hasła zapisuje się wzdłuż linii wyraźnie, drukowanymi literami lub umieszcza

w połączonych liniami kołach,

−

linie powinny wychodzić ze środka arkusza (od zapisanego problemu – tematu),

a następnie się rozgałęziać,

−

na każdej linii (w kole) zapisuje się jedno słowo (hasło) lub umieszcza jeden symbol,

−

do tworzenia mapy myśli warto używać kolorów,

−

należy zapisywać wszystkie pomysły, starając się umieszczać hasła, symbole w

logiczny sposób według łączących je związków.

2. Przedstawienie zadania do wykonania.
3. Podział uczniów na 4–5 osobowe zespoły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4. Rozdanie dużych arkuszy papieru i mazaków.
5. Uczniowie wykonują ćwiczenie.
6. Przedstawiciel każdej grupy (lider) prezentuje opracowaną mapę myśli.
7. Uczniowie oceniają pracę koleżanek/kolegów, zadają dodatkowe pytania.
8. Podsumowanie zajęć – należy zwrócić uwagę na wpływ zachowania higieny osobistej na

zdrowie człowieka.

9. Ocena pracy uczniów.

Praca domowa

Opisz jakie są skutki nieprzestrzegania higieny osobistej.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas

realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

..............................................................................

Modułowy program nauczania: Opiekun w Domu Pomocy Społecznej 346[04]
Moduł:

Działalność opiekuńcza 346[04].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

zabiegów

higieniczno-pielęgnacyjnych

346[04].Z1.04

Temat: Kąpiel całego ciała w łóżku.

Cel ogólny: rozumienie celu i kształtowanie umiejętności higieny całego ciała.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

przygotować podopiecznego do kąpieli,

−

zaplanować kolejność wymaganych czynności podczas mycia całego ciała,

−

wykonać zaplanowane czynności,

−

zapewnić podopiecznemu bezpieczeństwo i wygodę podczas wykonywania czynności

związanych z myciem.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa,

−

praca indywidualna

Czas: 2 godziny dydaktyczne

Środki dydaktyczne:

−

łóżka z materacami,

−

środki do mycia,

−

miednica z ciepłą wodą,

−

ręcznik,

−

balsamy i kremy do ciała.

Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel prezentuje cele zajęć i zadania stojące przed uczniami.
2. Nauczyciel prosi uczniów o podanie znaczenia mycia całego ciała podopiecznemu

leżącemu.

3. Nauczyciel prosi o przypomnienie sobie przez uczniów algorytmu postępowania przy

kąpieli całego ciała podopiecznego leżącego.

4. Nauczyciel

demonstruje

sposób

postępowania

przy

myciu

podopiecznego

unieruchomionego w łóżku, (rolę podopiecznego przyjmuje jeden z uczniów) – zwraca
uwagę na zapewnienie bezpieczeństwa podopiecznemu podczas wykonywania
czynności.

5. Uczniowie dzielą się na 3 osobowe zespoły do wykonania ćwiczenia (ćwiczenie 5

z rozdziału 4.2.3 w Poradniku dla ucznia). Przyjmują rolę podopiecznego, opiekuna,
obserwatora. Uczniowie wykonują ćwiczenie zgodnie z zamieszczonym w Poradniku dla
ucznia sposobem wykonania ćwiczenia.

6. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

7. Po jednorazowym wykonaniu ćwiczenia (uczniowie w pierwszej przyjętej roli)

obserwatorzy głośno, na forum klasy prezentują swoje spostrzeżenia.

8. Nauczyciel prezentuje swoje spostrzeżenia, zwracając uwagę na najczęściej pojawiające

się błędy.

10. Uczniowie przyjmują kolejne role i wykonują ćwiczenie.
11. Uczniowie powtarzają ćwiczenie aż do nabycia biegłości w ich wykonaniu.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Porównaj sposób kąpieli całego ciała w łóżku dla podopiecznego unieruchomionego
i podopiecznego mogącego samodzielnie siadać i zmieniać pozycje.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5.

ĆWICZENIA

5.1. Klasyfikacja potrzeb życiowych człowieka

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj potrzeby człowieka zdrowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania. Należy podzielić klasę na 5 zespołów i wybrać liderów grup.
Technikę prezentacji pozostawić do wyboru uczniom.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym określania potrzeb człowieka

zdrowego,

2) wylosować kartkę z rodzajem potrzeb,
3) scharakteryzować wylosowany rodzaj potrzeb,
4) zaprezentować grupie, na przykład w postaci plakatu czy wykresu wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

prezentacja,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

papier,

−

przybory do pisania,

−

kartki do losowania z rodzajem potrzeb:

−

fizjologiczne,

−

społeczne,

−

bezpieczeństwa,

−

uznania,

−

samorealizacji,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Określ zapotrzebowanie podopiecznego na pomoc, na podstawie opisu przypadku.

Opis przypadku:
Pan F ma 78 lat. Porusza się przy pomocy laski. Może wchodzić po schodach i przejść

50 m przy pomocy opiekunki. Potrafi samodzielnie korzystać z toalety. Potrzebuje pomocy
przy kąpieli całego ciała. Potrafi z pomocą zachować higienę osobistą. Sam spożywa posiłki.
Kontroluje oddawanie kału i moczu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym określania stopnia wydolności

samoobsługowej,

2) posługując się tabelą 1 z Poradnika dla ucznia określić zapotrzebowanie podopiecznego

na pomoc,

3) zaprezentować na forum grupy wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

papier,

−

przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia,

−

tabela 1 ze skalami oceny z Poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Zabiegi pielęgnacyjne

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zmień bieliznę pościelową i pościel łóżko podopiecznemu unieruchomionemu w łóżku,

który nie może samodzielnie siadać ani zmieniać pozycji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zmiany bielizny pościelowej,
2) zdjąć brudną bieliznę pościelową i odłożyć ją do pojemnika na brudną bieliznę,
3) założyć czystą bieliznę na poduszkę i kołdrę,
4) pościelić łóżko zgodnie z poznanym algorytmem.
5) uporządkować otoczenie.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

−

łóżko,

−

kosz lub wózek na brudną bieliznę,

−

rękawiczki gumowe,

−

podkłady,

−

komplet czystej pościeli.

Ćwiczenie 2

Wykonaj słanie łóżka z podopiecznym unieruchomionym w łóżku, który może siadać

i obracać się na boki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym słania łóżka,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie, aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

łóżko z materacem,

−

komplet bielizny pościelowej,

−

stolik, krzesło lub dwa krzesła,

−

rękawiczki gumowe.

Ćwiczenie 3

Zmień piżamę podopiecznemu leżącemu, który ma problemy z samodzielnym

podnoszeniem się i obracaniem na boki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zmiany bielizny osobistej,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

czysta piżama,

−

kosz lub wózek na brudną bieliznę,

−

rękawiczki gumowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Ćwiczenie 4

Wykonaj toaletę poranną podopiecznej częściowo samodzielnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie, aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

łóżko z materacem,

−

środki do mycia: mydło, myjka, miednica z ciepłą wodą, waciki, gaziki,

−

przybory do mycia zębów: pasta, szczoteczka, kubek z wodą,

−

ręcznik,

−

rękawiczki gumowe.

Ćwiczenie 5

Wykonaj w warunkach symulowanych mycie całego ciała u pacjentki unieruchomionej

w łóżku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym kąpieli całego ciała w łóżku,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

łóżko z materacem,

−

przybory toaletowe: środki do mycia, myjka, gaziki, waciki, pasta i szczoteczka do
zębów, balsamy lub kremy

−

ręcznik,

−

miednica z ciepłą wodą,

−

rękawiczki gumowe.

Ćwiczenie 6

Wykonaj toaletę jamy ustnej osoby z częściową wydolnością samoobsługową.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

łóżko z materacem i kompletem pościeli,

−

przybory toaletowe: pasta i szczoteczka do zębów,

−

kubek z wodą,

−

miska nerkowa,

−

ręcznik,

−

rękawiczki gumowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Ćwiczenie 7

Wykonaj zabiegi pielęgnacyjne dłoni i stóp u podopiecznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

łóżko z materacem i kompletem pościeli,

−

przybory toaletowe: szczoteczki do rąk i nóg, mydło, pilniczek do paznokci, nożyczki,
szpatułki drewniane, pumeks, kremy do rąk i stóp, miska z wodą,

−

ręcznik,

−

rękawiczki gumowe.

Ćwiczenie 8

Pomóż podopiecznemu przemieścić się z łóżka na wózek inwalidzki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

wózek inwalidzki,

−

śliska deseczka,

−

podkład lub prześcieradło do uniesienia chorego,

−

rękawiczki gumowe.

Ćwiczenie 9

Umyj głowę podopiecznemu leżącemu mogącemu samodzielnie siadać.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym sposobów mycia głowy,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

środki do mycia włosów: szampon, odżywka, miednica z ciepłą wodą,

−

rynienka ściekowa,

−

dzbanek z ciepłą wodą do spłukiwania,

−

ręcznik,

−

rękawiczki gumowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Ćwiczenie 10

Pomóż podopiecznemu podczas posiłku. Twój podopieczny może samodzielnie siadać

w łóżku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

taca lub stolik do postawienia na łóżku,

−

taca z jedzeniem,

−

rękawiczki gumowe.

Ćwiczenie 11

Nakarm podopiecznego, który nie może samodzielnie spożywać posiłków.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania..

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

taca lub stolik do postawienia na łóżku,

−

taca z jedzeniem,

−

rękawiczki gumowe.

Ćwiczenie 12

Podaj podopiecznemu leżącemu w łóżku w sytuacji symulowanej (kobieta/mężczyzna)

kaczkę lub basen na żądanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) powtarzać ćwiczenie, aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

łóżko z pościelą,

−

basen, kaczka, papier toaletowy,

−

przybory do mycia: mydło, miska z wodą, ręcznik, krem,

−

rękawiczki gumowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.3. Profilaktyka powikłań związanych z unieruchomieniem

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ czynniki sprzyjające powstawaniu zagrożeń.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę jego wykonania. Podzielić klasę na 4 grupy i pozwolić liderom wylosować
zagadnienie do omówienia. Technikę wykonania pozostawić w gestii uczniów. Zalecane jest,
aby w prezentacji brali udział wszyscy uczniowie a nie tylko przedstawiciel grupy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym profilaktyki powikłań związanych

z unieruchomieniem,

2) określić czynniki ryzyka sprzyjające powstawaniu wylosowanego zagrożenia,
3) zaprezentować całej grupie rezultaty ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia.

Środki dydaktyczne:

– poradnik dla ucznia,
– arkusze papieru,
– przybory piszące,
– kartki do losowania z zagrożeniami:

−

powstawanie odleżyn,

−

powstawanie odparzeń,

−

powstawanie przykurczy mięśni,

−

zaburzenia oddechowe,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj u osoby unieruchomionej w łóżku zabiegi zapobiegające odleżynom

i odparzeniom.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym sposobów zapobiegania odleżynom,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– łóżko z pościelą,
– środki i przybory toaletowy do mycia,
– środki do nacierania i smarowania ciała,
– czysta pościel,
– bielizna osobista,
– rękawiczki gumowe.

Ćwiczenie 3

Wykonaj u osoby unieruchomionej w łóżku zabiegi wspomagające oddychanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym powikłań oddechowych,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania..

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

łóżko,

–

podkłady lub poduszki do ułożenia podopiecznego,

–

rękawiczki gumowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Ćwiczenie 4

Wykonaj u osoby unieruchomionej w łóżku zabiegi zapobiegające powstawaniu

przykurczów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

obserwacje.

Środki dydaktyczne:

–

łóżko z pościelą,

–

poduszki lub podkładki do ułożenia podopiecznego,

–

piłeczka wykorzystywana do zaciskania w dłoni,

–

rękawiczki gumowe.

Ćwiczenie 5

Zmierz podopiecznemu ciśnienie tętnicze krwi i tętno, określ czy są prawidłowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym pomiaru ciśnienia i tętna,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania,
10) porównać wyniki pomiaru z danymi tabelarycznymi,
11) zapisać wyniki i przedstawić je prowadzącemu ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

ciśnieniomierz,

–

notes i długopis,

–

tabele określające prawidłowe wartości ciśnienia i tętna,

–

rękawiczki gumowe.

Ćwiczenie 6

Zbadaj oddech podopiecznego i scharakteryzuj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podzielić klasę na zespoły 3 osobowe. Uczniowie przyjmują po kolei wszystkie role
wskazane w ćwiczeniu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym badania oddechu,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy

zostały popełnione,

8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela,

–

rękawiczki gumowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie zabiegów
higieniczno-pielęgnacyjnych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 18 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 1, 11, 14, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 5 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. a, 4. a, 5. a, 6. c, 7. d, 8. c, 9. a, 10. b, 11. a,
12. d, 13. b, 14. b, 15. b, 16. b, 17. b, 18. b, 19. d, 20. d.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić wydolność samoobsługową

podopiecznego.

C

PP

a

2

Określić sposoby mycia twarzy podopiecznego

B

P

c

3

Wyjaśnić sposób wykonywania toalety

kończyn

B

P

a

4

Określić metody mycia narządów płciowych

B

P

a

5

Określić sposoby pielęgnacji włosów

u podopiecznego

A

P

a

6

Opisać sposoby pielęgnacji paznokci

A

P

c

7

Określić częstotliwość mycia głowy

A

P

d

8

Opisać zagrożenia powstałe podczas zmiany

bielizny pościelowej

A

P

c

9

Określić kolejność czynności przy zmianie

bielizny osobistej podopiecznego

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

10 Określić kolejność czynności przy zmianie

bielizny pościelowej podopiecznego leżącego.

B

P

b

11 Określić znaczenie gimnastyki oddechowej.

C

PP

a

12 Określić czynniki sprzyjające powstawaniu

odleżyn.

B

P

d

13 Określić części ciała najbardziej narażone na

powstawanie odleżyn

B

P

b

14 Określić skale służące do oceny zagrożenia

odleżynami

C

PP

b

15 Określić wysokość normalnej ciepłoty ciała

B

P

b

16 Określić miejsce mierzenia tętna

B

P

b

17 Określić miejsce mierzenia ciśnienia tętniczego

krwi

B

P

b

18 Podać

wartości

prawidłowego

ciśnienia

tętniczego

B

P

b

19 Określić

czynności

służące

zapobieganiu

powikłań oddechowych

C

PP

d

20 Określić

czynności

służące

zapobieganiu

przykurczy

C

PP

d

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
6. Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszystkie wątpliwości.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz i sprawdź testy a wyniki wpisz do arkusza zbiorczego.
10. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

11. Ustal przyczyny niepowodzeń uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
12. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań wielokrotnego wyboru dotyczących zabiegów pielęgnacyjnych.

Pytania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 18 są z poziomu podstawowego,
a pytania 1, 11, 14, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

5. Udziel odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Zaznacz prawidłową

odpowiedź X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonania zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Wydolnością samoobsługowa nazywamy

a) zdolność do działań podejmowanych samodzielnie w ramach czynności życia

codziennego.

b) zdolność do poruszania się.
c) zdolność do jedzenia.
d) zdolność do zmiany pozycji w łóżku.

2. W czasie toalety twarzy powieki zmywamy w kierunku

a) od wewnątrz do zewnątrz.
b) dowolnym.
c) od zewnątrz do wewnątrz.
d) od góry do dołu.

3. Wykonując toaletę ciała kończyny zmywamy w kierunku

a) od góry do dołu.
b) od dłoni, stopy do góry.
c) w dowolnym kierunku.
d) zgodnie z życzeniem podopiecznego.

4. Wykonując toaletę krocza i narządów płciowych zewnętrznych zachowujemy kierunek

zmywania
a) od góry do dołu.
b) od dołu do góry.
c) kierunek zmywania nie ma znaczenia.
d) od pachwiny dalszej do pachwiny bliższej.

5. Pielęgnacja włosów polega na

a) czesaniu, szczotkowaniu, myciu.
b) szczotkowaniu, myciu, goleniu.
c) myciu, suszeniu, tapirowaniu.
d) suszeniu, tapirowaniu, lakierowaniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

6.

Pielęgnacja paznokci polega na

a) wycinaniu skórek.
b) opiłowaniu pilniczkiem.
c) obcinaniu na półokrągło paznokci dłoni, prosto paznokci stóp.
d) natłuszczaniu dłoni.

7. Włosy myjemy

a) codziennie.
b) 2-3 razy w tygodniu.
c) raz na tydzień.
d) w zależności od potrzeby.

8. Podczas ścielania łóżka pościel podopiecznego odkładamy na krzesło ze względu na

a) wygodę opiekunki.
b) estetykę otoczenia.
c) unikania kontaktu z elementami otoczenia mogące stanowić potencjalne źródło

zakażenia.

d) sprawność działania.

9. W czasie zmiany bielizny osobistej podopiecznego zdejmowanie koszuli zaczynamy od

a) kończyny górnej bliższej.
b) kończyny górnej dalszej.
c) dowolnej kończyny górnej.
d) zawsze od kończyny bliższej.

10. Zmianę bielizny pościelowej podopiecznego pozostającego w łóżku wykonujemy

w następującej kolejności
a) zmiana poszwy, zmiana poszewek, zmiana prześcieradła, zmiana podkładów.
b) zmiana poszewek, zmiana prześcieradła, zmiana podkładów, zmiana poszwy.
c) zmiana prześcieradła, zmiana podkładów, zmiana poszewek, zmiana poszwy.
d) zmiana poszwy, zmiana poszewek, zmiana podkładów, zmiana prześcieradła.

11. Gimnastyka oddechowa polega na

a) wykonywaniu ćwiczeń poprawiających czynności układu oddechowego.
b) usprawnianiu mięśni brzucha i kończyn dolnych.
c) wykonywaniu ćwiczeń ogólnorozwojowych.
d) usprawnianiu mięśni kończyn górnych.

12. Powstanie odleżyn powoduje

a) długotrwały ucisk.
b) brak higieny.
c) apatia, brak ruchu.
d) każdy z tych czynników predysponuje do powstania odleżyn.

13. W ułożeniu pacjenta na plecach szczególnie narażone na powstanie odleżyn są okolice

a) krzyżowa, pięty, okolica rzepki, okolica potyliczna.
b) krzyżowa, pięty, okolica potyliczna, łopatki.
c) krzyżowa, barki, okołokostkowa boczna, łopatki.
d) krzyżowa, mostek, pięty, łopatki, okolica potyliczna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

14. Skala Nortona służy do

a) oceny wydolności samoobsługowej.
b) oceny zagrożenia powstawania odleżyn.
c) klasyfikacji odleżyn.
d) oceny adaptacji podopiecznych.

15. Temperatura normalna mierzona pod pachą u osoby dorosłej wynosi

a) 35-36

o

C.

b) 36,1-37

o

C.

c) 37,1-38

o

C.

d) 36,6

o

C.

16. Typowym miejscem badania tętna u podopiecznego jest

a) tętnica szyjna.
b) tętnica promieniowa.
c) tętnica udowa.
d) tętnica ramienna.

17. Pomiaru ciśnienia tętniczego krwi najczęściej dokonujemy na tętnicy

a) udowej.
b) ramiennej.
c) promieniowej.
d) podkolanowej.

18. O nadciśnieniu tętniczym mówimy, gdy jego wartość u osoby dorosłej jest wyższa niż

a) 110/70 mm Hg.
b) 140/90 mm Hg.
c) 120/100 mm Hg.
d) 120/80 mm Hg.

19. Zapobieganie powikłaniom oddechowym polega na

a) ćwiczeniach oddechowych.
b) oklepywaniu i opukiwaniu.
c) zastosowaniu drenażu ułożeniowego.
d) wszystkie te zabiegi służą zapobieganiu powikłaniom oddechowym.

20. Zapobieganie przykurczom polega na:

a) ćwiczeniach kończyn górnych.
b) częstej zmianie pozycji ciała.
c) ćwiczeniach kończyn górnych.
d) wszystkie te zabiegi służą zapobieganiu powikłaniom oddechowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...................................................................................................

Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Test 2

Test praktyczny typu – „próba pracy” do jednostki modułowej
„Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych”

Treść zadania

Dokonaj pomiaru parametrów życiowych podopiecznego. Określ, jakie czynności

wykonasz. Wybierz przyrządy, których użyjesz do dokonania pomiarów. Na podstawie
otrzymanych wyników oceń stan podopiecznego. Czas na wykonanie zadania określi
nauczyciel.

Instrukcja dla nauczyciela

W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych

w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”.
Zadanie jest tak dobrane, aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności
w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności wykonywania czynności praktycznych.
Uczniowi należy stworzyć możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów
wykonywania zadania: zorganizowania stanowiska pracy, doboru odpowiednich przyrządów.
Jest to jednocześnie możliwość samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu nabytych
umiejętności i dokonania analizy podjętych działań praktycznych. Zadaniem nauczyciela jest
stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie zadania zgodnie z zasadami
i w określonym czasie.
Uczeń powinien mieć udostępnione:

−

przyrządy i sprzęt do wykonania badań,

−

odzież ochronną: fartuch, rękawice gumowe.

Nauczyciel powinien:

−

zadbać o przygotowanie odpowiedniego sprzętu i przyrządów,

−

zapewnić pomieszczenie do wykonania badań,

−

na bieżąco nadzorować pracę uczniów,

−

dokonać oceny wykonanej pracy.

Instrukcja dla ucznia
Aby wykonać następujące czynności, powinieneś:

−

dobrać i założyć odzież ochronną,

−

zaplanować kolejność wykonywania czynności,

−

zapewnić podopiecznemu wygodną pozycję w czasie wykonywania badania,

−

wykonać pomiar tętna, ciśnienia tętniczego,

−

zmierzyć temperaturę podopiecznego,

−

dokonać oceny jego oddechu,

−

zapisać wyniki pomiarów,

−

ocenić stan podopiecznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty do

uzyskania

Punkty

przyznane

1.

Prawidłowość doboru odzieży ochronnej

5

2.

Zaplanowanie kolejnych czynności

10

3.

Zapewnienie podopiecznemu właściwej pozycji podczas
badania

15

4.

Sposób pomiaru tętna

15

5.

Wykonanie pomiaru ciśnienia tętniczego krwi

15

6.

Zmierzenie temperatury

10

7.

Sposób wykonania oceny oddechu

20

8.

Ocena stanu podopiecznego

10

Razem

100

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych punktów

dopuszczający

70–84

dostateczny

85–89

dobry

90–99

bardzo dobry

100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

7.

LITERATURA

1. Korczak C. (red.): Higiena i ochrona zdrowia. PZWL, Warszawa 1997
2. Odleżyny, zapobieganie i leczenie – praca zbiorowa. Naczelna Rada Pielęgniarek

i Położnych. Warszawa 2001

3. Praca zbiorowa pod red. Ślusarskiej B., Zarzyckiej D., Zahradniczek K.: Podstawy

pielęgniarstwa. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004

4. Praca zbiorowa pod red. Zahradniczek K.: Pielęgniarstwo, Wydawnictwo Lekarskie

PZWL, Warszawa 2004

5. Praca zbiorowa pod red. Gwiazdkowskiego A.: Zachowania zdrowotne. Instytut

Medycyny Pracy, Łódź 1990