background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

            NARODOWEJ 

 

 
 
 
Barbara Arak 
Danuta Szczepaniak 
 
 
 
 
 

Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych  
346[04].Z1.04 

 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 
 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy  
Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr Ewa Goliszek 
mgr Aurelia Włoch 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
inż. Danuta Szczepaniak 
 
 
 
Konsultacja: 
dr Dorota Koprowska 
 
 
 
 

 
 

 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  346[04].Z1.04 
„Wykonywanie  zabiegów  higieniczno-pielęgnacyjnych”,  zawartego  w  modułowym 
programie nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI   

 

  

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1. Klasyfikacja potrzeb życiowych człowieka 

11 

5.1.1. Ćwiczenia 

11 

5.2. Zabiegi pielęgnacyjne 

13 

5.2.1. Ćwiczenia 

13 

5.3. Profilaktyka powikłań związanych z unieruchomieniem 

21 

5.3.1. Ćwiczenia 

21 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

25 

7.  Literatura 

33 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.

  

WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy  Państwu  poradnik,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu  zajęć  w  szkole 

kształcącej w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej. 

W poradniku zamieszczono: 

  wymagania wstępne, wykaz umiejętności,  jakie uczeń powinien  mieć  już ukształtowane, 

aby bez problemów mógł skorzystać z poradnika, 

  szczegółowe cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy 

z poradnikiem 

  przykładowe scenariusze zajęć, 

  propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  ukształtowanie  u  uczniów  umiejętności 

praktyczne, 

  przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego, 

  wykaz literatury.  

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze  szczególnym 

uwzględnieniem: pokazu z objaśnieniem, tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych. Formy 
organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od  samodzielnej  pracy 
uczniów do pracy zespołowej.  

Nauczyciel  może  zlecić  wykonanie  wszystkich  ćwiczeń  lub  wybierać  określone 

ćwiczenia. Może je przeprowadzić zgodnie z podanymi wskazówkami lub według własnych 
pomysłów. Nauczyciel może również przedstawić swoje propozycje. 
 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

346[04].Z1 

Działalność opiekuńcza

 

346[04].Z1.01 

Planowanie 

 i organizowanie pracy 

opiekuńczej 

346[04].Z1.02 

Stosowanie metod pracy 

socjalnej 

346[04].Z1.03 

Rozpoznawanie potrzeb  

i problemów podopiecznych 

 

346[04].Z1.04 

Wykonywanie zabiegów 

higieniczno-pielęgnacyjnych 

346[04].Z1.05 

Pomaganie osobom 

niepełnosprawnym w korzystaniu  

z programów rehabilitacyjnych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.

 

WYMAGANIA

 

WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć: 

  określać psychofizyczne i społeczne mechanizmy funkcjonowania człowieka, 

  określać znaczenie komunikacji w relacjach między ludźmi, 

  charakteryzować wzorzec opiekuna w domu pomocy społecznej, 

  klasyfikować i ustalać potrzeby zdrowotne człowieka w danym środowisku, 

  planować i organizować pracę opiekuna, 

  nawiązywać współpracę z instytucjami i organizacjami wspomagającymi pracę opiekuna, 

  przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.

 

CELE

 

KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć: 

– 

dokonać klasyfikacji potrzeb życiowych człowieka zdrowego, 

– 

wyjaśnić znaczenie higieny osobistej oraz higieny miejsca zamieszkania, 

– 

określić  zagrożenia,  do  jakich  może  dojść  w  przypadku  unieruchomienia  w  łóżku  oraz 

omówić metody postępowania w profilaktyce i leczeniu tych zagrożeń, 

– 

wykonać podstawowe zabiegi pielęgnacyjne, 

– 

współpracować  z  innymi  jednostkami  i  instytucjami  medycznymi  i  społecznymi  dla 

zapewnienia ciągłej i kompleksowej opieki, 

– 

rozpoznać  potrzeby  z  uwzględnieniem  hierarchii  dla  dobra  procesu  pielęgnowania 

i leczenia.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.

 

PRZYKŁADOWE

 

SCENARIUSZE

 

ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca  

.............................................................................. 

Modułowy program nauczania: Opiekun w Domu Pomocy Społecznej 346[04] 
Moduł 

Działalność opiekuńcza 346[04].Z1 

Jednostka modułowa:  

 

Wykonywanie 

zabiegów 

higieniczno-pielęgnacyjnych

 

346[04].Z1.04 

Temat: Znaczenie higieny osobistej dla zdrowia człowieka. 

Cel ogólny: poznanie i zrozumienie znaczenia higieny osobistej dla zdrowia człowieka. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

  zidentyfikować pojęcia „higiena osobista”, „higieniczny tryb życia”, 

  wskazać wpływ zachowania higieny osobistej na zdrowie człowieka, 

  uporządkować informacje, 

  sformułować własne opinie i uzasadnienia. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

  dyskusja wielokrotna, z wykorzystaniem mapy myśli,  

  dyskusja frontalna. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

  praca grupowa, 

  praca indywidualna. 

 
Czas: 
1 godzina dydaktyczna 
 
Środki dydaktyczne: 

  duże arkusze papieru,  

  mazaki,  

  tablica flip – chart. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Zapoznanie uczniów z zasadami tworzenia mapy myśli: 

  w centrum arkusza zapisuje się problem (temat) w formie słownej lub graficznej, 

  poszczególne  hasła,  stwierdzenia,  rysunki  umieszcza  się  na  całym  arkuszu 

porządkując i łącząc liniami według występujących pomiędzy nimi związków, 

  hasła  zapisuje  się  wzdłuż  linii  wyraźnie,  drukowanymi  literami  lub  umieszcza 

w połączonych liniami kołach, 

  linie  powinny  wychodzić  ze  środka  arkusza  (od  zapisanego  problemu  –  tematu), 

a następnie się rozgałęziać, 

  na każdej linii (w kole) zapisuje się jedno słowo (hasło) lub umieszcza jeden symbol, 

  do tworzenia mapy myśli warto używać kolorów, 

  należy  zapisywać  wszystkie  pomysły,  starając  się  umieszczać  hasła,  symbole  w 

logiczny sposób według łączących je związków. 

2.  Przedstawienie zadania do wykonania.  
3.  Podział uczniów na 4–5 osobowe zespoły. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.  Rozdanie dużych arkuszy papieru i mazaków. 
5.  Uczniowie wykonują ćwiczenie. 
6.  Przedstawiciel każdej grupy (lider) prezentuje opracowaną mapę myśli. 
7.  Uczniowie oceniają pracę koleżanek/kolegów, zadają dodatkowe pytania. 
8.  Podsumowanie zajęć – należy zwrócić uwagę na wpływ zachowania higieny osobistej na 

zdrowie człowieka. 

9.  Ocena pracy uczniów. 
 
Praca domowa 

Opisz jakie są skutki nieprzestrzegania higieny osobistej. 
 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas 

realizowania zadania i zdobytych umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca  

.............................................................................. 

Modułowy program nauczania: Opiekun w Domu Pomocy Społecznej 346[04] 
Moduł: 

Działalność opiekuńcza 346[04].Z1 

Jednostka modułowa:  

 

Wykonywanie 

zabiegów 

higieniczno-pielęgnacyjnych

 

346[04].Z1.04 

Temat: Kąpiel całego ciała w łóżku. 

Cel ogólny: rozumienie celu i kształtowanie umiejętności higieny całego ciała. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

  przygotować podopiecznego do kąpieli, 

  zaplanować kolejność wymaganych czynności podczas mycia całego ciała, 

  wykonać zaplanowane czynności, 

  zapewnić  podopiecznemu  bezpieczeństwo  i  wygodę  podczas  wykonywania  czynności 

związanych z myciem. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

  pokaz z objaśnieniem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

grupowa, 

− 

praca indywidualna 

 
Czas: 
2 godziny dydaktyczne 

 

Środki dydaktyczne: 

 

łóżka z materacami,  

 

środki do mycia,  

  miednica z ciepłą wodą,  

  ręcznik,  

  balsamy i kremy do ciała. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Nauczyciel prezentuje cele zajęć i zadania stojące przed uczniami. 
2.  Nauczyciel  prosi  uczniów  o  podanie  znaczenia  mycia  całego  ciała  podopiecznemu 

leżącemu. 

3.  Nauczyciel  prosi  o  przypomnienie  sobie  przez  uczniów  algorytmu  postępowania  przy 

kąpieli całego ciała podopiecznego leżącego.  

4.  Nauczyciel 

demonstruje 

sposób 

postępowania 

przy 

myciu 

podopiecznego 

unieruchomionego  w  łóżku,  (rolę  podopiecznego  przyjmuje  jeden  z  uczniów)  –  zwraca 
uwagę  na  zapewnienie  bezpieczeństwa  podopiecznemu  podczas  wykonywania 
czynności. 

5.  Uczniowie  dzielą  się  na  3  osobowe  zespoły  do  wykonania  ćwiczenia  (ćwiczenie  5 

z rozdziału  4.2.3  w Poradniku  dla  ucznia).  Przyjmują  rolę  podopiecznego,  opiekuna, 
obserwatora. Uczniowie wykonują ćwiczenie zgodnie z zamieszczonym w Poradniku dla 
ucznia sposobem wykonania ćwiczenia. 

6.  Nauczyciel obserwuje pracę uczniów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

7.  Po  jednorazowym  wykonaniu  ćwiczenia  (uczniowie  w  pierwszej  przyjętej  roli) 

obserwatorzy głośno, na forum klasy prezentują swoje spostrzeżenia. 

8.  Nauczyciel prezentuje swoje spostrzeżenia, zwracając uwagę na najczęściej pojawiające 

się błędy. 

10.  Uczniowie przyjmują kolejne role i wykonują ćwiczenie. 
11.  Uczniowie powtarzają ćwiczenie aż do nabycia biegłości w ich wykonaniu. 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Porównaj  sposób  kąpieli  całego  ciała  w  łóżku  dla  podopiecznego  unieruchomionego 
i podopiecznego mogącego samodzielnie siadać i zmieniać pozycje.  
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach 

  anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 

umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

5.

 

ĆWICZENIA 

 

5.1. Klasyfikacja potrzeb życiowych człowieka 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Scharakteryzuj potrzeby człowieka zdrowego. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania.  Należy  podzielić  klasę  na  5  zespołów  i  wybrać  liderów  grup. 
Technikę prezentacji pozostawić do wyboru uczniom.   

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  dotyczącym  określania  potrzeb  człowieka 

zdrowego, 

2)  wylosować kartkę z rodzajem potrzeb, 
3)  scharakteryzować wylosowany rodzaj potrzeb, 
4)  zaprezentować grupie, na przykład w postaci plakatu czy wykresu wyniki pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

prezentacja, 

− 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

papier,  

− 

przybory do pisania, 

− 

kartki do losowania z rodzajem potrzeb: 

  fizjologiczne, 

  społeczne, 

  bezpieczeństwa, 

  uznania, 

  samorealizacji,  

  poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

 

Określ zapotrzebowanie podopiecznego na pomoc, na podstawie opisu przypadku. 
 
Opis przypadku: 
Pan  F  ma 78  lat. Porusza się przy pomocy  laski.  Może wchodzić po schodach  i przejść 

50 m  przy  pomocy  opiekunki.  Potrafi  samodzielnie  korzystać  z  toalety.  Potrzebuje  pomocy 
przy kąpieli całego ciała. Potrafi z pomocą zachować higienę osobistą. Sam spożywa posiłki. 
Kontroluje oddawanie kału i moczu. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i technikę wykonywania.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  dotyczącym  określania  stopnia  wydolności 

samoobsługowej, 

2)  posługując  się  tabelą  1  z  Poradnika  dla ucznia określić  zapotrzebowanie  podopiecznego 

na pomoc, 

3)  zaprezentować na forum grupy wyniki pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

papier,  

− 

przybory do pisania, 

− 

poradnik dla ucznia, 

 

tabela 1 ze skalami oceny z Poradnika dla ucznia.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

 

5.2. Zabiegi pielęgnacyjne 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Zmień  bieliznę  pościelową  i  pościel  łóżko  podopiecznemu  unieruchomionemu  w  łóżku, 

który nie może samodzielnie siadać ani zmieniać pozycji. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i technikę wykonywania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.  

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zmiany bielizny pościelowej, 
2)  zdjąć brudną bieliznę pościelową i odłożyć ją do pojemnika na brudną bieliznę, 
3)  założyć czystą bieliznę na poduszkę i kołdrę, 
4)  pościelić łóżko zgodnie z poznanym algorytmem. 
5)  uporządkować otoczenie. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

łóżko, 

 

kosz lub wózek na brudną bieliznę, 

 

rękawiczki gumowe, 

 

podkłady, 

− 

komplet czystej pościeli. 

 

Ćwiczenie 2 

Wykonaj  słanie  łóżka  z  podopiecznym  unieruchomionym  w  łóżku,  który  może  siadać 

i obracać się na boki. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym słania łóżka, 
2)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
3)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
4)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
5)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

6)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
7)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

8)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
9)  powtarzać ćwiczenie, aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

łóżko z materacem, 

− 

komplet bielizny pościelowej, 

− 

stolik, krzesło lub dwa krzesła, 

− 

rękawiczki gumowe. 

 

Ćwiczenie 3 

Zmień  piżamę  podopiecznemu  leżącemu,  który  ma  problemy  z  samodzielnym 

podnoszeniem się i obracaniem na boki.  
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym zmiany bielizny osobistej, 
2)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
3)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
4)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
5)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
6)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
7)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

8)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
9)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

czysta piżama, 

− 

kosz lub wózek na brudną bieliznę,  

− 

rękawiczki gumowe. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

Ćwiczenie 4 

Wykonaj toaletę poranną podopiecznej częściowo samodzielnej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
2)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
3)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
4)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
5)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
6)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

7)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
8)  powtarzać ćwiczenie, aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

łóżko z materacem, 

− 

środki do mycia: mydło, myjka, miednica z ciepłą wodą, waciki, gaziki, 

− 

przybory do mycia zębów: pasta, szczoteczka, kubek z wodą, 

− 

ręcznik, 

− 

rękawiczki gumowe. 

 
Ćwiczenie 5 

Wykonaj  w  warunkach  symulowanych  mycie  całego  ciała  u  pacjentki  unieruchomionej 

w łóżku. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym kąpieli całego ciała w łóżku, 
2)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
3)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
4)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
5)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

6)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
7)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

8)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
9)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

łóżko z materacem, 

− 

przybory  toaletowe:  środki  do  mycia,  myjka,  gaziki,  waciki,  pasta  i  szczoteczka  do 
zębów, balsamy lub kremy 

− 

ręcznik, 

− 

miednica z ciepłą wodą, 

− 

rękawiczki gumowe. 

 
Ćwiczenie 6 

Wykonaj toaletę jamy ustnej osoby z częściową wydolnością samoobsługową. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
2)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
3)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
4)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
5)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
6)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

7)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
8)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

łóżko z materacem i kompletem pościeli, 

− 

przybory toaletowe: pasta i szczoteczka do zębów, 

− 

kubek z wodą, 

− 

miska nerkowa, 

− 

ręcznik,  

− 

rękawiczki gumowe. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

Ćwiczenie 7 

Wykonaj zabiegi pielęgnacyjne dłoni i stóp u podopiecznej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
2)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
3)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
4)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
5)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
6)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

7)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
8)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

łóżko z materacem i kompletem pościeli, 

− 

przybory  toaletowe:  szczoteczki  do  rąk  i  nóg,  mydło,  pilniczek  do  paznokci,  nożyczki, 
szpatułki drewniane, pumeks, kremy do rąk i stóp, miska z wodą, 

− 

ręcznik,  

− 

rękawiczki gumowe. 

 
Ćwiczenie 8 

Pomóż podopiecznemu przemieścić się z łóżka na wózek inwalidzki. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
2)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
3)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
4)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
5)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

6)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

7)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
8)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

wózek inwalidzki, 

− 

śliska deseczka, 

− 

podkład lub prześcieradło do uniesienia chorego,  

− 

rękawiczki gumowe. 

 
Ćwiczenie 9 

Umyj głowę podopiecznemu leżącemu mogącemu samodzielnie siadać. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym sposobów mycia głowy, 
2)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
3)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
4)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
5)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
6)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
7)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

8)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
9)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

środki do mycia włosów: szampon, odżywka, miednica z ciepłą wodą, 

− 

rynienka ściekowa, 

− 

dzbanek z ciepłą wodą do spłukiwania, 

− 

ręcznik,  

− 

rękawiczki gumowe. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

Ćwiczenie 10 

Pomóż  podopiecznemu  podczas  posiłku.  Twój  podopieczny  może  samodzielnie  siadać 

w łóżku.  
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
2)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
3)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
4)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
5)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
6)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

7)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
8)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

taca lub stolik do postawienia na łóżku, 

− 

taca z jedzeniem, 

− 

rękawiczki gumowe. 

 
Ćwiczenie 11 

Nakarm podopiecznego, który nie może samodzielnie spożywać posiłków.  

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
2)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
3)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
4)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
5)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
6)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

7)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
8)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

taca lub stolik do postawienia na łóżku, 

− 

taca z jedzeniem, 

− 

rękawiczki gumowe. 

 
Ćwiczenie 12 

Podaj  podopiecznemu  leżącemu  w  łóżku  w  sytuacji  symulowanej  (kobieta/mężczyzna) 

kaczkę lub basen na żądanie. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
2)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
3)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
4)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
5)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
6)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

7)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
8)  powtarzać ćwiczenie, aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

łóżko z pościelą, 

− 

basen, kaczka, papier toaletowy, 

− 

przybory do mycia: mydło, miska z wodą, ręcznik, krem, 

− 

rękawiczki gumowe. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

5.3. Profilaktyka powikłań związanych z unieruchomieniem 

 
5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ czynniki sprzyjające powstawaniu zagrożeń. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę  jego  wykonania.  Podzielić  klasę  na  4  grupy  i  pozwolić  liderom  wylosować 
zagadnienie do omówienia. Technikę wykonania pozostawić w gestii uczniów. Zalecane jest, 
aby w prezentacji brali udział wszyscy uczniowie a nie tylko przedstawiciel grupy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  materiałem  nauczania  dotyczącym  profilaktyki  powikłań  związanych 

z unieruchomieniem, 

2)  określić czynniki ryzyka sprzyjające powstawaniu wylosowanego zagrożenia,  
3)  zaprezentować całej grupie rezultaty ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  poradnik dla ucznia, 
–  arkusze papieru,  
–  przybory piszące, 
–  kartki do losowania z zagrożeniami: 

  powstawanie odleżyn, 

  powstawanie odparzeń, 

  powstawanie przykurczy mięśni, 

  zaburzenia oddechowe, 

  literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj  u  osoby  unieruchomionej  w  łóżku  zabiegi  zapobiegające  odleżynom 

i odparzeniom. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym sposobów zapobiegania odleżynom, 
2)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

3)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
4)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
5)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
6)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
7)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

8)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
9)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  łóżko z pościelą, 
–  środki i przybory toaletowy do mycia, 
–  środki do nacierania i smarowania ciała, 
–  czysta pościel, 
–  bielizna osobista, 
–  rękawiczki gumowe. 
 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj u osoby unieruchomionej w łóżku zabiegi wspomagające oddychanie. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym powikłań oddechowych, 
2)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
3)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
4)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
5)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
6)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
7)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

8)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
9)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

łóżko, 

– 

podkłady lub poduszki do ułożenia podopiecznego, 

– 

rękawiczki gumowe. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

Ćwiczenie 4 

Wykonaj  u  osoby  unieruchomionej  w  łóżku  zabiegi  zapobiegające  powstawaniu 

przykurczów. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej, 
2)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
3)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
4)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
5)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
6)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
7)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

8)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
9)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne, 

− 

obserwacje. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

łóżko z pościelą, 

– 

poduszki lub podkładki do ułożenia podopiecznego, 

– 

piłeczka wykorzystywana do zaciskania w dłoni, 

– 

rękawiczki gumowe. 

 
Ćwiczenie 5 

Zmierz podopiecznemu ciśnienie tętnicze krwi i tętno, określ czy są prawidłowe. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

 i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym pomiaru ciśnienia i tętna, 
2)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
3)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
4)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

5)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
6)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
7)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

8)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
9)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania, 
10)  porównać wyniki pomiaru z danymi tabelarycznymi, 
11)  zapisać wyniki i przedstawić je prowadzącemu ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

ciśnieniomierz, 

– 

notes i długopis, 

– 

tabele określające prawidłowe wartości ciśnienia i tętna,  

– 

rękawiczki gumowe. 

 
Ćwiczenie 6 

Zbadaj oddech podopiecznego i scharakteryzuj go. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i  technikę  wykonywania  z  uwzględnieniem  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy. 
Podzielić  klasę  na  zespoły  3  osobowe.  Uczniowie  przyjmują  po  kolei  wszystkie  role 
wskazane w ćwiczeniu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym badania oddechu, 
2)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora, 
3)  jako podopieczny położyć się w łóżku, 
4)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
5)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
6)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonania czynności, 
7)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

8)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
9)  powtarzać ćwiczenie aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

poradnik ucznia, 

– 

literatura zgodna z punktem 7 Poradnika dla nauczyciela, 

– 

rękawiczki gumowe. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Wykonywanie  zabiegów 
higieniczno-pielęgnacyjnych” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 18 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 1, 11, 14, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą  prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 5 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  14  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  a,  2.  c,  3.  a,  4.  a,  5.  a,  6.  c,  7.  d,  8.  c,  9.  a,  10.  b,  11.  a, 
12. d, 13. b, 14. b, 15. b, 16. b, 17. b, 18. b, 19. d, 20. d. 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

  Określić wydolność samoobsługową 

podopiecznego. 

PP 

  Określić sposoby mycia twarzy podopiecznego 

  Wyjaśnić sposób wykonywania toalety 

kończyn 

  Określić metody mycia narządów płciowych 

  Określić sposoby pielęgnacji włosów 

u podopiecznego 

  Opisać sposoby pielęgnacji paznokci 

  Określić częstotliwość mycia głowy 

  Opisać zagrożenia powstałe podczas zmiany 

bielizny pościelowej 

  Określić kolejność czynności przy zmianie 

bielizny osobistej podopiecznego 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

10    Określić kolejność czynności przy zmianie 

bielizny pościelowej podopiecznego leżącego. 

11    Określić znaczenie gimnastyki oddechowej. 

PP 

12    Określić  czynniki  sprzyjające  powstawaniu 

odleżyn.  

13    Określić  części  ciała  najbardziej  narażone  na 

powstawanie odleżyn 

14    Określić  skale  służące  do  oceny  zagrożenia 

odleżynami 

PP 

15    Określić wysokość normalnej ciepłoty ciała 

16    Określić miejsce mierzenia tętna 

17    Określić miejsce mierzenia ciśnienia tętniczego 

krwi 

18    Podać 

wartości 

prawidłowego 

ciśnienia 

tętniczego 

19    Określić 

czynności 

służące 

zapobieganiu 

powikłań oddechowych 

PP 

20    Określić 

czynności 

służące 

zapobieganiu 

przykurczy 

PP 

 

Przebieg testowania 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu  z co najmniej  jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
6.  Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszystkie wątpliwości.  
7.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
8.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

9.  Zbierz i sprawdź testy a wyniki  wpisz do arkusza zbiorczego. 
10. Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

11. Ustal przyczyny niepowodzeń uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
12. Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mające  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń  

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  pytań  wielokrotnego  wyboru  dotyczących  zabiegów  pielęgnacyjnych. 

Pytania  2,  3,  4,  5,  6,  7,  8,  9,  10,  12,  13,  15,  16,  17,  18  są  z  poziomu  podstawowego, 
a pytania 1, 11, 14, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

5.  Udziel  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi.  Zaznacz  prawidłową 

odpowiedź  X  (w  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonania zadania. 
7.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudności,  wtedy  odłóż  jego 

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.   

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut.  

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 
 

 
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Wydolnością samoobsługowa nazywamy 

a)  zdolność  do  działań  podejmowanych  samodzielnie  w  ramach  czynności  życia 

codziennego. 

b)  zdolność do poruszania się. 
c)  zdolność do jedzenia. 
d)  zdolność do zmiany pozycji w łóżku. 
 

2.  W czasie toalety twarzy powieki zmywamy w kierunku 

a)  od wewnątrz do zewnątrz. 
b)  dowolnym. 
c)  od zewnątrz do wewnątrz. 
d)  od góry do dołu. 

 

3.  Wykonując toaletę ciała kończyny zmywamy w kierunku 

a)  od góry do dołu. 
b)  od dłoni, stopy do góry. 
c)  w dowolnym kierunku. 
d)  zgodnie z życzeniem podopiecznego. 

 

4.  Wykonując  toaletę  krocza  i  narządów  płciowych  zewnętrznych  zachowujemy  kierunek 

zmywania 
a)  od góry do dołu. 
b)  od dołu do góry. 
c)  kierunek zmywania nie ma znaczenia. 
d)  od pachwiny dalszej do pachwiny bliższej. 

 

5.  Pielęgnacja włosów polega na 

a)  czesaniu, szczotkowaniu, myciu. 
b)  szczotkowaniu, myciu, goleniu. 
c)  myciu, suszeniu, tapirowaniu. 
d)  suszeniu, tapirowaniu, lakierowaniu. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

6. 

Pielęgnacja paznokci polega na

 

a)  wycinaniu skórek. 
b)  opiłowaniu pilniczkiem. 
c)  obcinaniu na półokrągło paznokci dłoni, prosto paznokci stóp. 
d)  natłuszczaniu dłoni. 

 

7.  Włosy myjemy  

a)  codziennie. 
b)  2-3 razy w tygodniu. 
c)  raz na tydzień. 
d)  w zależności od potrzeby. 

 

8.  Podczas ścielania łóżka pościel podopiecznego odkładamy na krzesło ze względu na 

a)  wygodę opiekunki. 
b)  estetykę otoczenia. 
c)  unikania  kontaktu  z  elementami  otoczenia  mogące  stanowić  potencjalne  źródło 

zakażenia. 

d)  sprawność działania. 

 

9.  W czasie zmiany bielizny osobistej podopiecznego zdejmowanie koszuli zaczynamy od 

a)  kończyny górnej bliższej. 
b)  kończyny górnej dalszej. 
c)  dowolnej kończyny górnej. 
d)  zawsze od kończyny bliższej. 

 

10.  Zmianę  bielizny  pościelowej  podopiecznego  pozostającego  w  łóżku  wykonujemy 

w następującej kolejności 
a)  zmiana poszwy, zmiana poszewek, zmiana prześcieradła, zmiana podkładów. 
b)  zmiana poszewek, zmiana prześcieradła, zmiana podkładów, zmiana poszwy. 
c)  zmiana prześcieradła, zmiana podkładów, zmiana poszewek, zmiana poszwy. 
d)  zmiana poszwy, zmiana poszewek, zmiana podkładów, zmiana prześcieradła. 

 

11.  Gimnastyka oddechowa polega na 

a)  wykonywaniu ćwiczeń poprawiających czynności układu oddechowego. 
b)  usprawnianiu mięśni brzucha i kończyn dolnych. 
c)  wykonywaniu ćwiczeń ogólnorozwojowych. 
d)  usprawnianiu mięśni kończyn górnych. 

 

12.  Powstanie odleżyn powoduje 

a)  długotrwały ucisk. 
b)  brak higieny. 
c)  apatia, brak ruchu. 
d)  każdy z tych czynników predysponuje do powstania odleżyn. 

 

13.  W ułożeniu pacjenta na plecach szczególnie narażone na powstanie odleżyn są okolice 

a)  krzyżowa, pięty, okolica rzepki, okolica potyliczna. 
b)  krzyżowa, pięty, okolica potyliczna, łopatki. 
c)  krzyżowa, barki, okołokostkowa boczna, łopatki. 
d)  krzyżowa, mostek, pięty, łopatki, okolica potyliczna. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

14.  Skala Nortona służy do 

a)  oceny wydolności samoobsługowej. 
b)  oceny zagrożenia powstawania odleżyn. 
c)  klasyfikacji odleżyn. 
d)  oceny adaptacji podopiecznych.  

 

15.  Temperatura normalna mierzona pod pachą u osoby dorosłej wynosi 

a)  35-36 

o

C. 

b)  36,1-37 

o

C. 

c)  37,1-38 

o

C. 

d)  36,6 

o

C. 

 

16.  Typowym miejscem badania tętna u podopiecznego jest 

a)  tętnica szyjna. 
b)  tętnica promieniowa. 
c)  tętnica udowa. 
d)  tętnica ramienna. 

 

17.  Pomiaru ciśnienia tętniczego krwi najczęściej dokonujemy na tętnicy 

a)  udowej. 
b)  ramiennej. 
c)  promieniowej. 
d)  podkolanowej. 

 

18.  O nadciśnieniu tętniczym mówimy, gdy jego wartość u osoby dorosłej jest wyższa niż 

a)  110/70 mm Hg. 
b)  140/90 mm Hg. 
c)  120/100 mm Hg. 
d)  120/80 mm Hg. 

 

19.  Zapobieganie powikłaniom oddechowym polega na 

a)  ćwiczeniach oddechowych. 
b)  oklepywaniu i opukiwaniu. 
c)  zastosowaniu drenażu ułożeniowego. 
d)  wszystkie te zabiegi służą zapobieganiu powikłaniom oddechowym. 
 

20.  Zapobieganie przykurczom polega na: 

a)  ćwiczeniach kończyn górnych. 
b)  częstej zmianie pozycji ciała. 
c)  ćwiczeniach kończyn górnych. 
d)  wszystkie te zabiegi służą zapobieganiu powikłaniom oddechowym. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ................................................................................................... 
 

Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych  

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

Razem:   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

Test 2

 

 
Test  praktyczny  typu  –  „próba  pracy”  do  jednostki  modułowej 
„Wykonywanie zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych”  
 

Treść zadania 

Dokonaj  pomiaru  parametrów  życiowych  podopiecznego.  Określ,  jakie  czynności 

wykonasz.  Wybierz  przyrządy,  których  użyjesz  do  dokonania  pomiarów.  Na  podstawie 
otrzymanych  wyników  oceń  stan  podopiecznego.  Czas  na  wykonanie  zadania  określi 
nauczyciel. 
 
Instrukcja dla nauczyciela 
 

W  badaniu  osiągnięć  ucznia  w  nabywaniu  umiejętności  praktycznych  przewidzianych  

w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”. 
Zadanie  jest  tak  dobrane,  aby  pozwoliło  sprawdzić  poziom  ukształtowanych  umiejętności  
w  zakresie  wiedzy  teoretycznej  i  sprawności  wykonywania  czynności  praktycznych. 
Uczniowi  należy  stworzyć  możliwość  inwencji  w  zaplanowaniu  poszczególnych  etapów 
wykonywania zadania: zorganizowania stanowiska pracy, doboru odpowiednich przyrządów. 
Jest  to  jednocześnie  możliwość  samodzielnego  sprawdzenia  przez  ucznia  poziomu  nabytych 
umiejętności i dokonania analizy podjętych działań praktycznych. Zadaniem nauczyciela jest 
stworzenie  warunków  umożliwiających  uczniowi  wykonanie  zadania  zgodnie  z  zasadami  
i w określonym czasie. 
Uczeń powinien mieć udostępnione:  

  przyrządy i sprzęt do wykonania badań, 

  odzież ochronną: fartuch, rękawice gumowe. 

Nauczyciel powinien:  

  zadbać o przygotowanie odpowiedniego sprzętu i przyrządów, 

  zapewnić pomieszczenie do wykonania badań, 

  na bieżąco nadzorować pracę uczniów, 

  dokonać oceny wykonanej pracy. 

 
Instrukcja dla ucznia 
Aby wykonać następujące czynności, powinieneś: 

  dobrać i założyć odzież ochronną, 

  zaplanować kolejność wykonywania czynności, 

  zapewnić podopiecznemu wygodną pozycję w czasie wykonywania badania, 

  wykonać pomiar tętna, ciśnienia tętniczego, 

  zmierzyć temperaturę podopiecznego, 

  dokonać oceny jego oddechu, 

  zapisać wyniki pomiarów, 

  ocenić stan podopiecznego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

Umiejętności podlegające ocenie 
 

 

Lp. 

 

Czynność wykonywana przez ucznia 

Punkty do 

uzyskania 

Punkty 

przyznane 

1. 

Prawidłowość doboru odzieży ochronnej 

 

2. 

Zaplanowanie kolejnych czynności 

10 

 

3. 

Zapewnienie  podopiecznemu  właściwej  pozycji  podczas 
badania 

15 

 

4. 

Sposób pomiaru tętna 

15 

 

5. 

Wykonanie pomiaru ciśnienia tętniczego krwi 

15 

 

6. 

Zmierzenie temperatury 

10 

 

7. 

Sposób wykonania oceny oddechu 

20 

 

8. 

Ocena stanu podopiecznego 

10 

 

 

Razem 

100 

 

 
 
Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne: 
 

Ocena 

Liczba uzyskanych punktów 

dopuszczający 

70–84 

dostateczny 

85–89 

dobry 

90–99 

bardzo dobry 

100 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

7.

 

LITERATURA 

 
1.  Korczak C. (red.): Higiena i ochrona zdrowia. PZWL, Warszawa 1997 
2.  Odleżyny,  zapobieganie  i  leczenie  –  praca  zbiorowa.  Naczelna  Rada  Pielęgniarek 

i Położnych. Warszawa 2001 

3.  Praca  zbiorowa  pod  red.  Ślusarskiej  B.,  Zarzyckiej  D.,  Zahradniczek  K.:  Podstawy 

pielęgniarstwa. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004 

4.  Praca  zbiorowa  pod  red.  Zahradniczek  K.:  Pielęgniarstwo,  Wydawnictwo  Lekarskie 

PZWL, Warszawa 2004 

5.  Praca  zbiorowa  pod  red.  Gwiazdkowskiego  A.:  Zachowania  zdrowotne.  Instytut 

Medycyny Pracy, Łódź 1990