12 Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Zuzanna Sumirska

Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych
514[02].Z3.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Marcin Kostrzewa
mgr inż. Izabela Suligowska

Opracowanie redakcyjne:
mgr Małgorzata Sołtysiak

Konsultacja:
mgr Małgorzata Sołtysiak

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 514[02].Z3.04,
„Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych”, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu technik usług fryzjerskich.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Przygotowanie stanowiska pracy i klienta do zabiegów

pielęgnacyjnych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Zabiegi i środki pielęgnacyjne

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Czynności końcowe w zabiegach pielęgnacyjnych

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela pt. „Wykonywanie zabiegów

pielęgnacyjnych”, który będzie pomocny w przekazywaniu nowej wiedzy i kształtowaniu
umiejętności.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł osiągnąć cele założone w programie kształcenia,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,

−

materiał nauczania, który zawiera niezbędne informacje teoretyczne konieczne
do podjęcia dalszych działań związanych z poszukiwaniem bardziej szczegółowych
informacji i rozwiązaniem ćwiczeń,

−

zestaw pytań przydatnych do sprawdzenia, czy uczeń wystarczająco przyswoił niezbędną
wiedzę,

−

ćwiczenia wspomagające proces ukształtowania umiejętności praktycznych intelektualnych,

−

sprawdzian osiągnięć – przykładowy zestaw zadań. Pozytywny wynik sprawdzianów
potwierdzi, że uczeń osiągnął założone w jednostce modułowej cele,

−

literaturę uzupełniającą.
W przypadku wątpliwości w zakresie stosowania poradnika uczeń powinien zwrócić się

o pomoc do nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostki modułowej

514[02].Z3

Zabiegi fryzjerskie

514[02].Z3.01

Organizowanie prac fryzjerskich

514[02].Z3.05

Wykonywanie wodnej ondulacji

514[02].Z3.02

Planowanie zabiegów piel

ęgnacyjnych

514[02].Z3.03

Dobieranie preparatów do piel

ęgnacji włosów

514[02].Z3.04

Wykonywanie zabiegów piel

ęgnacyjnych

514[02].Z3.08

Rozja

śnianie i odbarwianie włosów

514[02].Z3.09

Barwienie w

łosów

514[02].Z3.06

Strzy

żenie włosów

514[02].Z3.07

Wykonywanie zabiegów trwa

łego ondulowania

i prostowania w

łosów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

charakteryzować budowę i fizjologię włosa,

−

charakteryzować budowę i fizjologię skóry głowy,

−

identyfikować stan owłosienia i skóry głowy,

−

rozróżniać właściwości włosów,

−

charakteryzować grupy sprzętu fryzjerskiego,

−

dezynfekować narzędzia i przybory fryzjerskie,

−

charakteryzować organizowanie stanowiska pracy,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

przestrzegać zasad higieny oraz przepisów bhp i ppoż. podczas świadczenia usług.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

przygotować stanowisko pracy do wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych, zgodnie
z wymaganiami ergonomii,

–

przygotować klienta do zabiegu pielęgnacyjnego,

–

zastosować środki ochrony indywidualnej,

–

rozpoznać strukturę włosów i stan skóry głowy klienta,

–

rozpoznać zmiany chorobowe i uszkodzenia włosów,

–

umyć klientowi głowę i wykonać masaż pielęgnacyjny skóry głowy,

–

wykonać zabiegi regeneracyjne na włosach suchych i zniszczonych,

–

wykonać zabiegi pielęgnacyjne na włosach przetłuszczających się,

–

udzielić klientowi porady z zakresu samodzielnej pielęgnacji włosów,

–

zdezynfekować i zakonserwować narzędzia stosowane do pielęgnacji włosów,

–

oczyścić i dokonać konserwacji aparaty fryzjerskie,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Technik usług fryzjerskich 514[02]
Moduł:

Zabiegi fryzjerskie 514[02]. Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych 514[02].Z3.04

Temat:

Wykonywanie mycia na mokro.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania zabiegu mycia włosów na mokro

szamponem detergentowym.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować preparaty stosowane do wykonania mycia włosów,

−

zaplanować kolejność czynności przy wykonywaniu zabiegu,

−

wykonać mycie włosów na mokro z uwzględnieniem zasad aseptyki,

−

udzielić porady fryzjerskiej zakresu doboru środków myjących dostosowanych

do stanu włosów.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

instruktaż,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

w 2-osobowych grupach.

Środki dydaktyczne:

−

stanowiska do mycia włosów,

−

preparaty fryzjerskie: szampony detergentowe i kondycjonery do różnych rodzajów

włosów, środki do szybkiej dezynfekcji,

−

bielizna zabiegowa,

−

odzież ochronna.

Czas: 90 minut.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu

−

scharakteryzowanie środków fryzjerskich stosowanych do mycia na mokro
połączone z prezentacją omawianych preparatów,

−

podzielenie uczniów na 2-osobowe grupy, w których będą realizować ćwiczenie:
jeden uczeń w grupie wykonuje zabieg, drugi jest modelem,

−

nauczyciel przeprowadza instruktaż wykonania mycia włosów na mokro,

−

nauczyciel zleca uczniom przygotowanie stanowisk pracy do wykonania zabiegu,

−

nauczyciel przypomina uczniom kolejność czynności przy wykonywaniu zabiegu,

−

uczniowie przeprowadzają zabieg mycia na mokro włosów koleżanki z grupy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i naprowadza na wybór właściwych rozwiązań,
w razie potrzeby pomaga w wykonaniu ćwiczenia,

−

po wykonaniu ćwiczenia uczniowie porządkują stanowiska pracy.

4. Uczniowie próbują dokonać analizy wykonanego ćwiczenia.
5. Uczniowie wskazują swoje mocne i słabe strony.
6. Uczniowie prezentują efekt pracy w kolejności wykonania.
7. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanej usługi.

Praca domowa

Odszukaj w literaturze, czasopismach fachowych i informatorach z targów

kosmetycznych wiadomości na temat: Ramowych zabiegów pielęgnacyjnych wykonywanych
na różnych typach włosów. Opis przykładowego zabiegu przynieś na zajęcia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Technik usług fryzjerskich 514[02]
Moduł:

Zabiegi fryzjerskie 514[02].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych 514[02]. Z3.04

Temat:

Wykonywanie zabiegu regeneracyjnego.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania zabiegu odżywiającego włosy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować działanie na włosy maski zawierającej hydrolizaty proteinowe,

−

zaplanować kolejność czynności przy wykonywaniu zabiegu,

−

wykonać zabieg odżywczy,

−

obsługiwać aparat do nawilżania włosów,

−

udzielić porady fryzjerskiej zakresu doboru środków kondycjonujących i myjących

dostosowanych do stanu włosów.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

instruktaż,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

w 2-osobowych grupach.

Środki dydaktyczne:

−

stanowiska do mycia włosów,

−

preparaty fryzjerskie: szampony detergentowe i kondycjonery do różnych rodzajów,

włosów, maska z hydrolizatem proteinowym, środki do szybkiej dezynfekcji,

−

nawilżacz,

−

bielizna zabiegowa,

−

odzież ochronna.

Czas: 90 minut.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu

−

scharakteryzowanie środków fryzjerskich stosowanych do regeneracji włosów
połączone z prezentacją omawianych preparatów,

−

podzielenie uczniów na 2– osobowe grupy, w których będą realizować ćwiczenie:
jeden uczeń w grupie wykonuje zabieg, drugi jest modelem,

−

nauczyciel przeprowadza instruktaż wykonania zabiegu regeneracyjnego i obsługi
aparatu do nawilżania włosów,

−

nauczyciel zleca uczniom przygotowanie stanowisk pracy do wykonania zabiegu,

−

nauczyciel przypomina uczniom kolejność czynności przy wykonywaniu zabiegu,

−

uczniowie przeprowadzają zabieg regeneracyjny,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i naprowadza na wybór właściwych rozwiązań,
w razie potrzeby pomaga w wykonaniu ćwiczenia,

−

po wykonaniu ćwiczenia uczniowie porządkują stanowiska pracy.

Odszukaj w literaturze, czasopismach fachowych i informatorach z targów

kosmetycznych wiadomości na temat: Ramowych zabiegów pielęgnacyjnych wykonywanych
na włosach przetłuszczających się. Opis przykładowego zabiegu przynieś na zajęcia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Przygotowanie stanowiska pracy i klienta do zabiegów

pielęgnacyjnych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ przedstawione na poniższych zdjęciach uszkodzenia włosów i wskaż przyczyny

ich powstawania.

Uszkodzenia: ………………………………………......................................………………..
Przyczyny powstawania:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Uszkodzenia: …………………………………………...........................................…………..
Przyczyny powstawania:
…………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………....…………………………

Uszkodzenia: ………………………………………………….......................................…….
Przyczyny powstawania:
………………………………………........................................................................................
…………………………………………………………………………………………………

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania 4.1.1.,
2) zidentyfikować uszkodzenia na zdjęciach,
3) wskazać przyczyny uszkodzeń,
4) wpisać odpowiedzi ,
5) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami opracowanymi przez koleżanki/kolegów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij tabelę.

Rodzaj uszkodzenia

Wygląd włosów

Wskazania pielęgnacyjne

Włosy zdrowe

Włosy
z przetłuszczającą się
skórą głowy

Włosy suche

Włosy zniszczone

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania 4.1.1.,
2) uzupełnić tabelę,
3) porównać swoją tabelę z tabelami opracowanymi przez koleżanki/kolegów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Podzielcie się na grupy 2-osobowe. W każdej grupie wytypujcie klienta. Przeprowadźcie

z nim rozmowę. Wykonajcie badanie organoleptyczne stanu włosów a następnie uzupełnijcie
poniższą kartę diagnozy.

Karta diagnozy stanu włosów

A. Wywiad z klientem

Kiedy myła pan(i) ostatni raz włosy? …………………………………………………
Jak często myje pan(i) włosy? …………………………………………………
Jakie ma pan(i) problemy z włosami
lub skórą głowy? ………………………………………………..
Jakie zabiegi chemiczne na włosach
przeprowadzał(a) pan(i) ostatnio? ………………………………………………..

B. Ocena skóry głowy

Czynność gruczołów łojowych:
ٱ normalna
ٱ niedoczynność gruczołów łojowych skóra
ٱ nadczynność gruczołów łojowych, łojotok tłusty sucha
ٱ nadczynność, łojotok suchy

Łupież
ٱ łupież łojotokowy ٱ łupież zwykły
Zmiany na skórze głowy: ……………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Inne: …………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………

C. Ocena włosów

Wygląd:
ٱmatowy połysk ٱbrak puszystości i połysku ٱ tłusty połysk

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rezultat czynności gruczołów łojowych:
nasada środkowa cześć włosa końcówki
ٱnormalna ٱnormalna ٱnormalna
ٱsucha ٱsucha ٱsucha
ٱtłusta ٱtłusta ٱtłusta

Zalecenia pielęgnacyjne:
W salonie
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
W domu
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Należy podzielić uczniów na
2-osobowe zespoły i określić zadania: pierwszy uczeń wykonuje ćwiczenie, drugi jest
modelem.

Następnie

nauczyciel

powinien

przeprowadzić

instruktaż

zakresu

przeprowadzania rozmowy konsultacyjnej z klientem oraz wykonywania badania
organoleptycznego stanu włosów i skóry głowy. Podczas wykonywania ćwiczenia nauczyciel
powinien nadzorować pracę uczniów i w razie potrzeby pomóc w realizacji zadania.
Po wykonaniu ćwiczenia nauczyciel zleca zamianę: pierwszy uczeń jest modelem, drugi
wykonuje zadanie. Na zakończenie nauczyciel powinien omówić z uczniami przebieg
wykonania ćwiczenia, odnieść się do błędów popełnionych podczas jego realizacji i wskazać
sposoby wyeliminowania wskazanych błędów w przyszłości.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania 4.1.1.,
2) przygotować stanowisko pracy,
3) przeprowadzić wywiad z klientem/klientka,
4) dokonać oceny organoleptycznej stanu włosów i skóry głowy,
5) uzupełnić kartę klienta,
6) przedstawić wyniki swojej pracy na forum klasy ,
7) w razie wątpliwości skonsultować się z nauczycielem,
8) błędy lub problematyczne kwestie zanotować w notatniku.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

instruktaż,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

karta klienta,

−

grzebień do rozczesywania włosów,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Zabiegi i środki pielęgnacyjne

5.2.1 Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Uzupełnij zdania.

Metody i środki wykorzystywane w pielęgnacji zależą od …………………………………..,
który ocenia fryzjer na podstawie ……………………………….. . Szczotkowanie wykonuje
się płynnymi ruchami, zgodnie z ……………………………………………………………..,
od nasady po końce. Długie włosy myje się od …..……………….. po …………………….,
tłuste włosy – od ……………………. po ………………………. . Masaż ……………………
wykonuje się obiema dłońmi, opuszkami palców. W pielęgnacji chemicznej wykorzystuje się
………………………………………….. . Preparaty ………………………………………….
występują w postaci balsamów lub odżywek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania 4.2.1.,
2) uzupełnić zdania,
3) porównać swoją tabelę z tabelami opracowanymi przez koleżanki/kolegów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij tabelę.

Olejek eteryczny

Działanie terapeutyczne

Pobudzające, przeciwbólowe

Bergamotowy

Uspokajające, przeciwbólowe

Łagodzi napięcie nerwowe

Eukaliptusowy

Lawendowy

Przeciwdepresyjne, przeciwlękowe

Mandarynkowy

Pobudzające

Różany

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania 4.2.1.,
2) zapoznać się z wpisami w tabeli,
3) uzupełnić tabelę,
4) porównać swoją tabelę z tabelami opracowanymi przez koleżanki/kolegów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Dobierzcie się parami fryzjer/klient. Jedna osoba wykonuje mycie włosów na mokro.

Fryzjer omawia zabieg mycia włosów. Klient po wykonaniu mycia głowy notuje w punktach
swoje obserwacje i omawia je.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Należy podzielić uczniów na
2 – osobowe zespoły i określić zadania: pierwszy uczeń wykonuje zabieg, drugi jest
modelem. Następnie nauczyciel powinien przeprowadzić instruktaż z zakresu wykonywania
mycia włosów na mokro. Podczas wykonywania ćwiczenia nauczyciel powinien nadzorować
pracę uczniów i w razie potrzeby pomóc w realizacji zadania. Po wykonaniu ćwiczenia
nauczyciel zleca zamianę: pierwszy uczeń jest modelem, drugi wykonuje zabieg.

Na zakończenie nauczyciel powinien omówić z uczniami przebieg wykonania ćwiczenia,

odnieść się do błędów popełnionych podczas jego realizacji i wskazać sposoby
wyeliminowania wskazanych błędów w przyszłości.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z technologią wykonywania mycia na mokro materiał nauczania pkt.. 4.2.1.,
2) przeprowadzić diagnozę stanu włosów,
3) dobrać preparaty fryzjerskie dostosowane do potrzeb włosów,
4) umyć i zdezynfekować ręce przed zabiegiem,
5) dobrać preparat,
6) wykonać mycie włosów,
7) uporządkować stanowisko pracy,
8) zanotować wrażenia z mycia włosów – klient,
9) zaprezentować efekty swojej pracy na forum klasy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

instruktaż,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko do mycia włosów,

−

szampony fryzjerskie i kondycjonery do różnych rodzajów włosów,

−

grzebień do rozczesywania włosów,

−

ręcznik frotte,

−

ręczniki papierowe,

−

bielizna ochronna,

−

rękawiczki lateksowe lub foliowe,

−

preparat do szybkiej dezynfekcji.

Ćwiczenie 4

Wykonaj zabieg regeneracyjny dostosowany do potrzeb włosów zniszczonych po

rozjaśnianiu lub trwałej ondulacji. Pamiętaj, jak wykonujesz w tym przypadku poszczególne
czynności.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Należy podzielić uczniów na
2-osobowe zespoły i określić zadania: pierwszy uczeń wykonuje zabieg, drugi jest modelem.
Następnie nauczyciel powinien przeprowadzić instruktaż z zakresu wykonywania zabiegu
regeneracyjnego dostosowanego do potrzeb włosów. Podczas wykonywania ćwiczenia
nauczyciel powinien nadzorować pracę uczniów i w razie potrzeby pomóc w realizacji
zadania. Po wykonaniu ćwiczenia nauczyciel zleca zamianę: pierwszy uczeń jest modelem,
drugi wykonuje zabieg.

Na zakończenie nauczyciel powinien omówić z uczniami przebieg wykonania ćwiczenia,

odnieść się do błędów popełnionych podczas jego realizacji i wskazać sposoby
wyeliminowania wskazanych błędów w przyszłości.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeprowadzić wywiad z klientem,
2) dokonać badania organoleptycznego stanu włosów,
3) dobrać preparat regeneracyjny,
4) przygotować stanowisko do mycia włosów,
5) wykonać mycie włosów,
6) zapoznać się z instrukcją producenta preparatu regeneracyjnego dotyczącą zasad jego

aplikacji,

7) nałożyć preparat na włosy zgodnie z instrukcją,
8) uporządkować stanowisko pracy,
9) zaprezentować efekty swojej pracy na forum klasy,
10) w razie problemów zwróć się do nauczyciela,
11) zanotuj etapy, które sprawiły ci największą trudność.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

instruktaż,

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko do mycia włosów,

−

preparaty fryzjerskie: szampon głęboko oczyszczający, zestaw preparatów regencyjnych,

−

instrukcja wykonania zabiegu,

−

ręcznik frotte,

−

ręczniki papierowe,

−

grzebień do rozczesywania włosów,

−

bielizna ochronna,

−

rękawiczki lateksowe lub foliowe,

−

materiały piśmienne,

−

notatnik.

Ćwiczenie 5

Wykonaj masaż relaksujący owłosionej skóry głowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz zapoznać uczniów z dołączona instrukcją i zasadami bezpiecznej pracy. Należy podzielić
uczniów na 2-osobowe zespoły i określić zadania: pierwszy uczeń wykonuje zabieg, drugi jest
modelem. Następnie nauczyciel powinien przeprowadzić instruktaż z zakresu wykonywania
masażu relaksującego. Podczas wykonywania ćwiczenia nauczyciel powinien nadzorować
pracę uczniów i w razie potrzeby pomóc w realizacji zadania. Po wykonaniu ćwiczenia
nauczyciel zleca zamianę: pierwszy uczeń jest modelem, drugi wykonuje zabieg.

Na zakończenie nauczyciel powinien omówić z uczniami przebieg wykonania ćwiczenia,

odnieść się do błędów popełnionych podczas jego realizacji i wskazać sposoby
wyeliminowania wskazanych błędów w przyszłości.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z technika wykonywania masażu relaksującego owłosionej skóry głowy

w materiale nauczania 4.2.1.,

2) wykluczyć przeciwwskazania do wykonania masażu,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) wykonać mycie włosów,
5) wykonać masaż relaksujący,
6) zaprezentować efekty swojej pracy na forum klasy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

instruktaż,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko do mycia włosów,

−

ręcznik frotte,

−

ręczniki papierowe,

−

grzebień do rozczesywania włosów,

−

bielizna ochronna,

−

rękawiczki lateksowe lub foliowe,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Czynności końcowe w zabiegach pielęgnacyjnych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Napisz w punktach i omów wskazania dla klienta dotyczące samodzielnej pielęgnacji

włosów poza salonem fryzjerskim.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania 4.3.1.,
2) napisać w punktach wskazania, zgodnie z poleceniem,
3) omówić punkty,
4) porównać swoją tabelę z tabelami opracowanymi przez koleżanki/kolegów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij kategorie produktów do pielęgnacji.

do włosów normalnych
………………………………….
do włosów suchych i porowatych
…………………………………..
do włosów cienkich i delikatnych
…………………………………
do włosów farbowanych
…………………………………
do włosów po trwałej ondulacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiał nauczania 4.3.1.,
2) uzupełnić brakujące kategorie,
3) porównać swoją tabelę z tabelami opracowanymi przez koleżanki/kolegów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne ,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź oględziny i oczyszczenie stanowiska pracy po zabiegu pielęgnacyjnym.

Wynotuj na kartce poszczególne etapy zadania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiał nauczania 4.3.1.,
2) zdezynfekować ręce fryzjera,
3) oczyścić stanowisko pracy,
4) zdezynfekować powierzchnie i sprzęty,
5) uporządkować stanowisko pracy,
6) usunąć brudną bieliznę,
7) porównać zadanie z zadaniami wykonanymi przez koleżanki/kolegów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie zabiegów
pielęgnacyjnych”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. d, 4. c, 5. c, 6. b, 7. c, 8. c, 9. a, 10. b, 11. c,
12. a, 13. b, 14. c, 15. b, 16. a, 17. d, 18. b, 19. a, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić zasady bhp obowiązujące
na stanowisku do pielęgnacji
włosów

Rozróżnić sprzęt fryzjerski
potrzebny do wykonania zabiegu
pielęgnacyjnego

Określić przepisy bhp obowiązujące
przy składowaniu brudnej bielizny
i odzieży ochronnej

Rozróżnić czynności etapu
przygotowawczego przed zabiegiem
pielęgnacyjnym

Określić zasady przeprowadzania
badania organoleptycznego stanu
włosów i skóry głowy

Scharakteryzować wygląd włosów
przetłuszczających się

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przewidzieć rodzaj uszkodzenia
włosów spowodowanego
czynnikami termicznymi

Wskazać zabieg higieniczny

Dobrać szampon do rodzaju i stanu
włosów

Określić zasady wykonywania
masażu leczniczego

Określić działanie lecznicze olejku
rozmarynowego

12 Wyjaśnić pojęcie ochrona włosów

13 Wyjaśnić pojęcie regeneracja

Zaplanować częstotliwość
wykonywania zabiegów
regeneracyjnych na włosach
normalnych

Określić cel kondycjonowania
włosów

Scharakteryzować wpływ masażu
pobudzającego na samopoczucie
klienta

Określić działanie
aromaterapeutyczne olejków
bergamotowego i limetkowego

Zaproponować formę środków
o działaniu kondycjonującym

Określić zasady oczyszczania
i konserwowania aparatów do
pielęgnacji włosów

Zaproponować olejek
aromaterapeutyczny o działaniu
przeciwbólowym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Są to zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest

prawidłowa

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową).

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później. Wróć do niego, gdy rozwiążesz pozostałe zadania.
Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Stanowisko pracy fryzjera przygotowane do usługi pielęgnacji powinno być

a) utrzymane w porządku.
b) czyste i zabezpieczone higienicznie.
c) estetyczne i czyste.
d) wyposażone w środki ochrony osobistej.

2. Co nie należy do wyposażenia stanowiska pracy do zabiegów pielęgnacyjnych

a) grzebień.
b) nożyczki.
c) karkówka.
d) suszarka.

3. Brudną bielizną, odzież roboczą i ochronną

a) umieszcza się w jednym miejscu na zapleczu.
b) chowa się do specjalnej szafy.
c) pierze się w pralce zakładowej.
d) umieszcza się w specjalnych pojemnikach.

4. Do czynności wstępnych przed zabiegiem pielęgnacji nie należy

a) mycie włosów.
b) diagnoza klienta.
c) dezynfekcja umywalki.
d) wybór preparatów do dezynfekcji.

5. Badanie organoleptyczne stanu włosów i skóry głowy przeprowadza się za pomocą

zmysłu
a) dotyku i czucia.
b) słuchu i wzroku.
c) dotyku i wzroku.
d) wzroku.

6. Mało puszyste, błyszczące i wiotkie to włosy

a) suche.
b) tłuste.
c) zniszczone.
d) normalne.

7. Podłużne uszkodzenie pokazane na zdjęciu jest charakterystyczne dla uszkodzenia

a) chemicznego.
b) mechanicznego.
c) termicznego.
d) promieniami UV.

8. Powszechnym zabiegiem oczyszczającym i pielęgnującym jest

a) regeneracja.
b) ochrona.
c) mycie włosów.
d) szczotkowanie włosów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Do włosów średnio zabrudzonych i do włosów z problemami stosuje się szampony

a) normalne i odżywcze.
b) normalne i delikatne.
c) normalne i głęboko czyszczące.
d) pielęgnacyjne i delikatne.

10. Na owłosionej skórze głowy i twarzy przeprowadza się masaż

a) relaksacyjny.
b) leczniczy.
c) pobudzający.
d) aromaterapeutyczny.

11. Działanie pobudzające w masażach aromaterapeutycznych ma olejek

a) różany.
b) cytrynowy.
c) rozmarynowy.
d) lawendowy.

12. Wspomaga włosy podczas zabiegów chemicznych pielęgnacja

a) ochronna.
b) kompleksowa.
c) profilaktyczna.
d) ramowa.

13. Na długotrwałą poprawę stanu włosów wpływa

a) kondycjonowanie.
b) regeneracja.
c) ochrona.
d) pielęgnacja.

14. Częstotliwość stosowania środków regeneracyjnych przy włosach normalnych wynosi

a) co 3 – 4 tygodnie.
b) raz na tydzień.
c) co 4 – 6 tygodni.
d) co 2 – 3 tygodnie.

15. Celem kondycjonowania jest

a) uzupełnienie ubytków w zewnętrznej warstwie włosa.
b) uzupełnienie ubytków w wewnętrznej warstwie włosa.
c) zabezpieczenie włosów przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi.
d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe.

16. Masaż pobudzający wpływa bezpośrednio na

a) poprawę samopoczucia klienta.
b) uśmierzenie bólu głowy.
c) odżywienie włosów.
d) uspokojenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Klientka wybrała do masażu aromaterapeutycznego olejki: bergamotowy i limetkowy.

Wskazana kompozycja działa
a) pobudzająco.
b) przeciwbólowo.
c) uspakajająco.
d) antystresowo.

18. Balsamy i odżywki należą do pielęgnacyjnych środków

a) ochronnych.
b) kondycjonujących.
c) regenerujących.
d) odżywczych.

19. Wszelkie aparaty wymagające konserwacji po usłudze pielęgnacji należy zabezpieczyć

a) zgodnie z instrukcją producenta.
b) smarując specjalnymi olejami.
c) przez oczyszczenie i osuszenie.
d) dezynfekując powierzchnie.

20. Klienta uskarżająca się na uporczywe bóle głowy zwróciła się do fryzjera z prośbą

o wskazanie olejku aromaterapeutycznego mogącego złagodzić jej przykre dolegliwości.
Zaproponujesz jej masaż olejkiem
a) lawendowym.
b) bergamotowym.
c) różanym.
d) cyprysowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko………………………………………………………………………………….

Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych

Zakreśl prawidłową odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie zabiegów
pielęgnacyjnych”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. b, 4. a, 5. d, 6. c, 7. a, 8. a, 9. a, 10. c. 11. d,
12. a, 13. c, 14. a, 15. d, 16. d, 17. c, 18. c, 19. c, 20. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozróżnić wyposażenie stanowiska
pracy do pielęgnacji

Wskazać grupę środków fryzjerskich
poprawiających stan włosów

Określić zasady przechowywania
brudnej bielizny i odzieży ochronnej

Rozróżnić czynności etapu
końcowego po zabiegu pielęgnacji

Określić etapy diagnozowania stanu
włosów i skóry głowy

Wskazać aparat do nawilżania
włosów

Scharakteryzować włosy suche

Przewidzieć wygląd włosów
uszkodzonych mechanicznie

Zaproponować rodzaj zabiegu
pielęgnacyjnego poprawiającego
stan włosów zniszczonych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić wskazania do stosowania
szamponu głęboko myjącego

Określić wskazania do wykonania
masażu aromaterapeutycznego
i relaksującego

Wskazać działanie
aromaterapeutyczne olejku
bazyliowego

Rozróżnić rodzaje zabiegów
pielęgnacyjnych

Wyjaśnić pojęcie kondycjonowanie
włosów

Zaproponować częstotliwość
wykonywania regeneracji włosów
suchych

16 Określić cel regenerowania włosów

Rozróżnić preparaty do normalizacji
pracy gruczołów łojowych

Przewidzieć stan klientki poddanej
masażowi aromaterapeutycznemu
o danej kompozycji zapachowej

Określić zasady pielęgnacji włosów
dziecka

Określić zasady konserwacji sprzętu
elektrycznego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

jakie będą w teście.

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową).

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później. Wróć do niego, gdy rozwiążesz pozostałe zadania.
Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. W standardzie stanowiska pracy fryzjera w usłudze pielęgnacji znajdują się

a) prostownica.
b) narzędzie brzytwopodobne.
c) nożyczki fryzjerskie.
d) płyn ondulujący.

2. Do poprawy stanu włosów i skóry stosuje się

a) grzebień do czesania.
b) nożyczki fryzjerskie.
c) środki do pielęgnacji.
d) suszarkę ręczną.

3. Brudną bieliznę fryzjerską

a) pierze się w pralce.
b) umieszcza się w specjalnych pojemnikach.
c) wiesza na zapleczu.
d) chowa do szafy.

4. Do czynności końcowych po zabiegu pielęgnacji nie należy

a) rozmowa z klientem na temat dalszej pielęgnacji.
b) diagnoza włosów klienta.
c) dezynfekcja umywalki.
d) uporządkowanie stanowiska pracy.

5. Pierwsze badanie stanu włosów i skóry głowy przeprowadza się

a) organoleptycznie.
b) mikrokamerą.
c) promiennikiem.
d) przez rozmowę z klientem.

6. Na zdjęciu pokazano

a) promiennik.
b) suszarkę hełmową.
c) nawilżacz.
d) aparat diagnostyczny.

7. Puszyste, sztywne i matowe, to włosy

a) suche.
b) tłuste.
c) zniszczone.
d) normalne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Uszkodzenie pokazane na zdjęciu jest charakterystyczne dla uszkodzenia

a) chemicznego.
b) mechanicznego.
c) termicznego.
d) promieniami UV.

9. Zabiegiem stosowanym do włosów zniszczonych jest

a) regeneracja.
b) ochrona.
c) kondycjonowanie.
d) szczotkowanie włosów.

10. Do włosów mocno zabrudzonych stosuje się szampon

a) normalne.
b) skondensowany.
c) głęboko oczyszczający.
d) intensywny.

11. U klienta, który prowadzi intensywny tryb życia przeprowadza się masaże

a) pobudzający i leczniczy.
b) relaksacyjny i pobudzający.
c) leczniczy i aromaterapeutyczny.
d) aromaterapeutyczny i relaksacyjny.

12. Działanie przeciwbólowe w masażach aromaterapeutycznych ma olejek

a) bazyliowy.
b) eukaliptusowy.
c) rozmarynowy.
d) lawendowy.

13. Zabieg pielęgnacyjny przeprowadzony w salonie jako odrębna usługa, to pielęgnacja

a) kompleksowa.
b) ochronna.
c) ramowa.
d) profilaktyczna.

14. Na krótkotrwałą poprawę stanu włosów wpływa

a) kondycjonowanie.
b) regeneracja.
c) ochrona.
d) pielęgnacja.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Częstotliwość stosowania środków regeneracyjnych przy włosach suchych wynosi

a) dwa razy w tygodniu.
b) co 3 – 4 tygodnie.
c) co 4 – 6 tygodni.
d) co 2 – 3 tygodnie.

16. Celem regeneracji jest

a) uzupełnienie ubytków w zewnętrznej warstwie włosa.
b) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe.
c) zabezpieczenie włosów przed chemią fryzjerską.
d) uzupełnienie ubytków w wewnętrznej warstwie włosa.

17. Normalizują pracę gruczołów łojowych

a) preparaty kondycjonujące.
b) preparaty regenerujące.
c) preparaty stymulujące.
d) środki lecznicze.

18. Klientka wybrała do masażu aromaterapeutycznego olejki: cytrynowy i różany.

Wskazana kompozycja działa
a) pobudzająco.
b) przeciwbólowo.
c) uspakajająco.
d) antystresowo.

19. Wpielęgnacji włosów dziecka stosuje się

a) odżywki.
b) normalne szampony.
c) łagodne szampony.
d) preparaty stymulujące.

20. Sprzęt elektryczny wymagający konserwacji po usłudze pielęgnacji konserwuje się

a) pracując w rękawiczkach ochronnych.
b) postępując zgodnie z instrukcją obsługi.
c) czyszcząc i dezynfekując.
d) wyłączając z prądu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko………………………………………………………………………………….

Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych

Zakreśl prawidłową odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Marek Z. Fryzjerstwo, wyd. WSiP, Warszawa 1991
2. Pr. Zbiorowa Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi, wyd. REA, Warszawa 2006,
3. Pr. Zbiorowa pod kierunkiem Sumirskiej Nowoczesne fryzjerstwo, wyd. P.P.H.U.”

SUZI”, Warszawa 2005

4. Prochowicz Z. Podstawy masażu leczniczego, wyd. Państwowy Zakład Wydawnictw

Lekarskich, Warszawa 1991

5. www.epi – centrum.pl
6. www.samozdrowie.interia.pl
7. www.wasylszyn.com.pl

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Zuzanna Sumirska

Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych
514[02].Z3.04

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Marcin Kostrzewa
mgr inż. Izabela Suligowska

Opracowanie redakcyjne:
mgr Małgorzata Sołtysiak

Konsultacja:
mgr Małgorzata Sołtysiak

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 514[02].Z3.04
„Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych”, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu technik usług fryzjerskich.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Przygotowanie stanowiska pracy i klienta do zabiegów pielęgnacyjnych

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Zabiegi i środki pielęgnacyjne

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Czynności końcowe w zabiegach pielęgnacyjnych

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy z zakresu wykonywania zabiegów

pielęgnacyjnych, a w tym organizowania stanowiska pracy do wykonywania zabiegów
pielęgnacyjnych, ochrony klienta, oceny stanu włosów i skóry głowy, wykonywania
zabiegów pielęgnacyjnych dostosowanych do potrzeb włosów oraz konsultacji kończącej
usługę. Pomoże Ci stosować zasady aseptyki i antyseptyki podczas wykonywania czynności
zawodowych. Określi rodzaje i działanie środków pielęgnacyjnych.

Poradnik ten zawiera:

1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś

mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania umożliwiający samodzielne przygotowanie się do wykonania ćwiczeń

i zaliczenia sprawdzianów. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną literaturę oraz
inne źródła informacji. Obejmuje on również ćwiczenia, które zawierają:

−

wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczenia,

−

pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia,

−

sprawdzian teoretyczny.

4. Przykłady ćwiczeń oraz zestawy pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy

i umiejętności z zakresu całej jednostki. Prawidłowe wykonanie ćwiczeń jest dowodem
osiągnięcia umiejętności praktycznych określonych w tej jednostce modułowej.
Wykonując sprawdziany postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co
oznacza, że opanowałeś materiał albo nie.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub

instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
Po zrealizowaniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian osiągnięć z zakresu tematyki
jednostki modułowej.

Jednostka modułowa: Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych, której treści teraz

poznasz jest jednym z modułów koniecznych do zapoznania się z planowaniem
i wykonywaniem zabiegów z zakresu fryzjerstwa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostki modułowej

514[02].Z3

Zabiegi fryzjerskie

514[02].Z3.01

Organizowanie prac fryzjerskich

514[02].Z3.05

Wykonywanie wodnej ondulacji

514[02].Z3.02

Planowanie zabiegów piel

ęgnacyjnych

514[02].Z3.03

Dobieranie preparatów do piel

ęgnacji włosów

514[02].Z3.04

Wykonywanie zabiegów piel

ęgnacyjnych

514[02].Z3.08

Rozja

śnianie i odbarwianie włosów

514[02].Z3.09

Barwienie w

łosów

514[02].Z3.06

Strzy

żenie włosów

514[02].Z3.07

Wykonywanie zabiegów trwa

łego ondulowania

i prostowania w

łosów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki powinieneś umieć:

−

charakteryzować budowę i fizjologię włosa,

−

charakteryzować budowę i fizjologię skóry głowy,

−

identyfikować stan owłosienia i skóry głowy,

−

rozróżniać właściwości włosów,

−

charakteryzować grupy sprzętu fryzjerskiego,

−

dezynfekować narzędzia i przybory fryzjerskie,

−

charakteryzować organizowanie stanowiska pracy,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

przestrzegać zasad higieny oraz przepisów bhp i ppoż. podczas świadczenia usług.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

–

przygotować stanowisko pracy do wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych, zgodnie
z wymaganiami ergonomii,

–

przygotować klienta do zabiegu pielęgnacyjnego,

–

zastosować środki ochrony indywidualnej,

–

rozpoznać strukturę włosów i stan skóry głowy klienta,

–

rozpoznać zmiany chorobowe i uszkodzenia włosów,

–

umyć klientowi głowę i wykonać masaż pielęgnacyjny skóry głowy,

–

wykonać zabiegi regeneracyjne na włosach suchych i zniszczonych,

–

wykonać zabiegi pielęgnacyjne na włosach przetłuszczających się,

–

udzielić klientowi porady z zakresu samodzielnej pielęgnacji włosów,

–

zdezynfekować i zakonserwować narzędzia stosowane do pielęgnacji włosów,

–

oczyścić i dokonać konserwacji aparaty fryzjerskie,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Przygotowanie stanowiska pracy i klienta do zabiegów

pielęgnacyjnych

4.1.1. Materiał nauczania

Organizacja stanowiska pracy

Organizując stanowisko pracy do zabiegów pielęgnacyjnych fryzjer postępuje zgodnie

z zaleceniami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz analizą dokonaną po wstępnej rozmowie
z klientem. Należy pamiętać, że stanowisko pracy fryzjera powinno być czyste
i zabezpieczone higienicznie. Sprzęt wykorzystywany w zabiegach musi być czysty,
a przedmioty mające kontakt ze skórą i włosami – zdezynfekowane lub w wymaganych
przypadkach sterylizowane. Dbałość o higienę i bezpieczeństwo stanowiska, narzędzi,
materiałów, a także higienę osobistą, to obowiązek każdego fryzjera.

Dzięki odpowiedniej higienie ogranicza się możliwość powstawania i rozprzestrzeniania

się chorób w obrębie stanowiska pracy i otoczenia salonu. Zasady higieny precyzują,

w jaki sposób można uzyskać w zakładzie czystość i bezpieczeństwo pracy (patrz

514[02].O1.01 oraz 514[02].Z3.01).

Pielęgnacja, jak sama nazwa wskazuje ma za zadanie poprawę stanu włosów i skóry

głowy oraz zabezpieczenie włosów i skóry głowy przed czynnikami powodującymi ich
degenerację, czyli procesy niszczenia. Dlatego stanowisko pracy powinno być wyposażone
zgodnie z charakterem zabiegu.

Zgodnie ze standardem do wyposażenia stanowiska pracy do zabiegów pielęgnacyjnych

wymienia się następujące przedmioty:

−

stanowisko do mycia głowy,

−

szampon – usuwanie brudu,

−

stanowisko fryzjerskie,

−

bielizna fryzjerska – ochrona klienta i fryzjera,

−

odzież ochronna – ochrona fryzjera i klienta,

−

rękawiczki ochronne – ochrona dłoni,

−

grzebienie – rozczesywanie włosów,

−

nożyczki – usuwanie zniszczonych końców,

−

produkty pielęgnacyjne – poprawa stanu włosów i skóry,

−

miseczki do produktów pielęgnacyjnych,

−

pędzelki do nakładania produktów pielęgnacyjnych,

−

rozpylacze do wody – zwilżenie włosów,

−

czepki zabezpieczające – wspomaganie produktu na włosach, zabezpieczenie włosów,

−

pojemniki na watę,

−

preparaty do dezynfekcji – utrzymanie stanowiska i sprzętu w higienie,

−

aparaty – diagnozowanie, nagrzewanie i nawilżanie włosów.

Przedmioty, które są potrzebne do wykonania zabiegu powinny znajdować się na

stanowisku pracy, do pozostałych przedmiotów wykorzystywanych podczas zabiegu fryzjer
powinien mieć łatwy dostęp.

Stanowisko do mycia głowy i stanowisko fryzjerskie powinny być zaprojektowane

zgodnie z zasadami bhp i ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Bielizna fryzjerska – bielizna stosowana przez fryzjerów i klientów. Peniuary, peleryny,

pelerynki, serwetki, ręczniki i inne. Coraz częściej stosuje się dla klientów bieliznę
jednorazową, która zostaje użyta tylko dla jednego klienta, a następnie wyrzucona.
To najlepsza ochrona przed zakażeniem w zakładzie fryzjerskim. W przypadku bielizny
wielorazowego użytku musi ona spełniać określone parametry: świeżość, czystość,
jednokrotne zastosowanie, odporna na wysokie temperatury. Ręczniki powinny wchłaniać
wilgoć, pelerynki zabezpieczać odzież klienta przed zamoczeniem czy zabrudzeniem.

Odzież ochronna – służy do całkowitego okrycia odzieży klienta czy fryzjera, powinna

spełniać określone parametry: odporna na wysokie temperatury i środki dezynfekcyjne,
zapewnia swobodę ruchu, przewiewna i estetyczna.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami higieniczno – sanitarnymi czystą bieliznę i odzież
ochronną należy przechowywać w przeznaczonych do tego celu oddzielnych i odpowiednio
oznakowanych pomieszczeniach lub szafkach.

Brudną bieliznę i odzież ochronną przechowuje się w wydzielonym pomieszczeniu lub

miejscu, w zamkniętych i odpowiednio oznakowanych pojemnikach przeznaczonych do tego
celu. Pojemniki z brudną bielizną oraz odzieżą roboczą lub ochronną po napełnieniu
niezwłocznie usuwa się poza zakład. Pranie brudnej bielizny i odzieży roboczej lub ochronnej
powinno odbywać się poza zakładem. Wykonywanie tych czynności w zakładzie jest
możliwe tylko wówczas gdy zakład posiada odrębne pomieszczenie na pralnię, spełniające
wymagania określone w przepisach o warunkach technicznych budynków.

Aparaty i komputery

W wykonywaniu zabiegów pielęgnacyjnych aparaty sterowane przy pomocy komputera

stosowane są do:

−

diagnozowania włosów,

−

pielęgnacji – nawilżanie, podgrzewanie, zabezpieczanie,

−

sterylizacji.
Aparat do diagnozowania włosów – mikrokamera podobna działaniem do mikroskopu,

ukazuje w kolorze duże powiększenia skóry i włosów. Służy do kontroli stanu włosów i skóry
klienta. Dzięki mikrokamerze można określić fazę wzrostu włosów, ogólny stan włosów
i skóry, grubość włosów oraz stopień uszkodzenia powierzchni. Obserwowany obraz jest
widoczny na monitorze podłączonym do aparatu.

Rys. 1. Aparat do diagnozowania włosów

Aparat stosowany w termicznych procesach strzyżenia – nożyczki termiczne mają

właściwości kondycjonujące. Wysoka temperatura ostrzy powoduje, że końcówka włosa
w miejscu przecięcia zostaje zgrzana i nie ulega dalszej degeneracji. Konstrukcja umożliwia
zastosowanie temperatury, zależnie od rodzaju włosów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 2. Aparat stosowany w procesach pielęgnacyjnych.

Aparaty stosowane w procesach pielęgnacyjnych – tzw. aparaty wielofunkcyjne

wykorzystywane również w innych zabiegach fryzjerskich. Działają w oparciu o wysoką
temperaturę, promienie podczerwone, nadmuch powietrza i pary wodnej.

Promienniki – ogrzewają promieniami podczerwonymi. Ich oprogramowanie

komputerowe pozwala m.in. na sterowanie procesem diagnozy włosów i pielęgnacji włosów.
Wykorzystywany również przy farbowaniu czy trwałej ondulacji chroni włosy skracając czas
działania produktów nawet do 50% przy równoczesnym utrzymaniu temperatury
nieszkodliwej dla włosów. Natomiast działanie środków pielęgnujących staje się bardziej
intensywne i trwałe. Więcej informacji na temat sprzętu w pakietach 514[02].Z3.01
i 514[02].Z2.01.

Rys. 2. Promiennik.[2]

Nawilżacz – wytwarza parę wodną. Wspomaga zabiegi pielęgnacyjne. Wilgoć

i temperatura wytworzone w aparacie zwiększają właściwości chłonne włosów
i w konsekwencji ułatwiają osadzanie się substancji pielęgnacyjnych we włosach. Zgodnie
z najnowocześniejszą technologią nawilżacze mogą wytwarzać suchą parę, nie powodując
efektu sauny. Ich działanie przygotowuje włosy klienta do zabiegu pielęgnacyjnego i pozwala
na optymalne (najlepsze i łagodne) działanie środków fryzjerskich na włosy i skórę głowy.

Rys. 3. Nawilżacz.[2]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Aparaty w salonie fryzjerskim występują w formie stojącej lub wiszącej. Wiszące aparaty

zajmują mniej miejsca w salonie.

Rękawiczki ochronne z lateksu lub gumowe, zakłada się do mycia włosów. Rękawiczki

z folii mogę być też używane podczas aplikowania produktu na włosy.

Grzebień do rozczesywania włosów powinien spełniać przypisane mu parametry:

nieuszkodzony, gładka powierzchnia bez zadrapań, nienaruszone zęby grzebienia, lekko
zaokrąglone końce zębów, z masy plastycznej. Parametry te zapewnią bezpieczeństwo
stosowania grzebienia dla skóry głowy i powierzchni włosów. Grzebień jest bowiem
wykorzystywany do rozczesywania włosów i wczesywania we włosy produktów
pielęgnacyjnych.

Rys. 4. Grzebień.[2]

Nożyczki fryzjerskie – klasyczne nożyczki którymi fryzjer usunie zniszczone końce

włosów. Przeciętnie usuwa się ok. 1,5–2,5 cm włosów, w przypadku większego zniszczenia
należy włosy ostrzyc krócej, nawet przy dłuższych włosach bardziej narażonych na
degradację: do 10–15 cm.

Rys. 5. Nożyczki fryzjerskie.[1]

Szampony i produkty pielęgnacyjne – oczyszczają i pielęgnują włosy. Jedne i drugie

muszą być dopasowane do włosów – ich stanu i kondycji. Produkty należy stosować zgodnie
z wymaganiami producenta i zaleceniem fryzjer ustalonym po diagnozie włosów i konsultacji
z klientem. Informacje na temat produktów pielęgnacyjnych w pakietach 514[02].Z3.03.

Reszta przedmiotów wymienionych w standardzie powinna być również w stanie

materiałowym oraz higienicznym wskazującym na bezpieczne użytkowanie podczas zabiegu
pielęgnacji. Przedmioty nie mogą wskazywać oznak zniszczenia i zabrudzenia.

Czynności wstępne przed zabiegiem

Czynności wstępne przygotowują klienta oraz jego włosy klienta do zabiegu pielęgnacji.

Decydują o dobrze wykonanym zabiegu. Do czynności wstępnych zalicza się:

−

zdezynfekowanie umywalki,

−

pierwsza ogólna ocena wyglądu włosów oraz rozmowa z klientem na temat oczekiwań,

−

ocena stanu włosów – długość, gęstość, grubość, nawilżenie,

−

rozczesanie włosów – przygotowuje włosy do mycia i ułatwia ocenę stanu włosów

i skóry,

−

analiza zdobytych informacji i ustalenie zabiegu pielęgnacyjnego,

−

zaplanowanie zabiegu oraz wybór odpowiednich preparatów i sprzętu,

−

zapoznanie klientki z przebiegiem, czasem i kosztem zabiegu,

−

zabezpieczenie odzieży klienta – peleryna nienasiąkliwa do mycia włosów,

−

przygotowanie zdezynfekowanych narzędzi, przyborów i środków niezbędnych do mycia

włosów i ich pielęgnacji.

Przed przystąpieniem do wykonywania zabiegu fryzjer powinien sprawdzić czy posiada

wszystkie środki ochrony indywidualnej, jak rękawiczki, odzież ochronną i środki
dezynfekcyjne do sprzętu i do rąk.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozpoznawanie struktury i stanu włosów

O stanie włosów decyduje: poziom natłuszczenia, nawilżenie, zewnętrzne i wewnętrzne

uszkodzenia włosów. Stan włosów wpływa bezpośrednio na ich wygląd zewnętrzny
i wytrzymałość. Pod względem stanu włosów wyróżnia się włosy: normalne, tłuste, suche
zniszczone.

Włosy normalne – gładkie, lśniące, puszyste i sprężyste. Łuski przylegają do siebie

i ułożone są dachówkowato. Taka budowa chroni wnętrze włosa przed szkodliwym
działaniem czynników zewnętrznych, parowaniem wody i urazami mechanicznymi.
Pielęgnacja włosów normalnych polega na utrzymaniu ich prawidłowej fizjologii. Polega na
stosowaniu odpowiednich kosmetyków pielęgnacyjnych i szczotkowaniu włosów.

Włosy tłuste – efekt przetłuszczającej się skóry głowy. Mało puszyste, błyszczące

i wiotkie. Wydzielina gruczołów łojowych na skórze głowy i włosach zakłóca parowanie
wody i zlepia poszczególne pasma. Pielęgnacja włosów tłustych polega na częstym myciu
specjalnymi łagodnymi szamponami, które normalizują też pracę gruczołów łojowych.

Włosy suche – matowe, sztywne, nieelastyczne, trudne do ułożenia. Stan wywołany

uszkodzeniem łusek i niedoczynnością gruczołów łojowych. Uszkodzone i rozchylone łuski
oraz brak bariery tłuszczowej (lipidowej) wywołuje zwiększenie parowania wody
i postępującą degradację struktur keratynowych. Pielęgnacja polega na działaniu
nawilżającym, natłuszczającym i ochronnym.

Włosy zniszczone – bez połysku, szorstkie, pierzaste i łamliwe. Najbardziej niszczą się

końce włosów, najdłużej narażone na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych. Włosy
takie należy poddać intensywnej pielęgnacji. Do mycia stosuje się emulsyjne szampony
o łagodnych właściwościach myjących i ochronnych. Do pielęgnacji wykorzystuje się
preparaty regeneracyjne – bogate w substancje odbudowujące strukturę włosów, jak
np.: ceramidy, białka czy aminokwasy.

rozchylone łuski włosowe zniszczona końcówka włosa włos złamany

Rys. 6. Przykłady włosów zniszczonych.[2]

Uszkodzenia włosów mogą być spowodowane wieloma czynnikami:

−

mechaniczne – nieprawidłowe czesanie i szczotkowanie, przez zbyt częste tapirowanie
lub ocieranie się włosów np. o ubranie. Włosy łamią się i rozszczepiają na końcach.

−

termiczne – działanie zbyt wysokich temperatur (suszarki, żelazka fryzjerskie stosowane
na niezabezpieczone włosy). Włosy tracą wodę, pojawiają się podłużne pęknięcia na
powierzchni włosów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 7. Uszkodzenie włosów

−

chemiczne

są

wywołane

działaniem

włosy

środków

utleniających

(rozjaśniacze, farb utleniające) lub redukujących (płyny ondulacji chemicznej). Powodują
rozrywanie wiązań disiarczkowych leżących między łańcuchami keratyny, rozpuszczają
cement międzykomórkowy, niszczą wiązania peptydowe powodując rozrywanie
łańcuchów keratynowych warstwy korowej. W rezultacie włos staje się kruchy i łamliwy.
promieniowanie UV – niszczy naturalny barwnik włosa i uszkadza łuski włosowe
i warstwę korową. Włos staje się szorstki, matowy, łamliwy i pojaśniony. Najbardziej
narażone na te uszkodzenia są włosy jasne oraz poddane rozjaśnianiu.

Tabela 1. Rodzaje uszkodzeń oraz ich wpływ na wygląd i właściwości włosów [1, 50]

Rodzaj uszkodzenia

Przyczyny powstawania uszkodzeń

Wygląd, właściwości i odporność włosów

Przetłuszczanie

Czynniki drażniące skórę głowy,
zaburzenia hormonalne, stres,
niewłaściwa dieta (bogata
w tłuszcze zwierzęce
i wielocukry)

Wiotkie, brak puszystości, nie
utrzymują kształtu, odporne
na zabiegi koloryzacji półtrwałej
i ondulacji chemicznej oraz
działanie szkodliwych czynników
zewnętrznych

Nadmierne
przesuszenie

Niedoczynność gruczołów
łojowych, uszkodzenia łusek,
działanie wysokiej temperatury,
czynniki atmosferyczne: wiatr,
słońce, uwarunkowania
genetyczne, częste zabiegi
chemiczne (farbowanie,
rozjaśnianie, ondulacja
chemiczna)

Bez połysku, szorstkie w dotyku,
nieelastyczne, nie utrzymują
kształtu, podatne na działanie
szkodliwych czynników
zewnętrznych i środków
chemicznych (rozjaśniaczy, farb
utleniających, płynów trwale
ondulujących)

Uszkodzenia
łusek włosowych

Niewłaściwie przeprowadzone
zabiegi chemiczne, czynniki
mechaniczne: zbyt intensywne
czesanie, związywanie włosów,
ocieranie włosów o ubranie,
czynniki atmosferyczne,
działanie promieni UV

Brak połysku, szorstkie w dotyku,
wzmożone odparowywanie wody,
rozdwajanie końcówek, podatność
na zniszczenia, nadmierna
wrażliwość na działanie barwników
bezpośrednich

Osłabienie kory
włosa

Czynniki mechaniczne
(nadmierne rozciąganie
włosów), zabiegi chemiczne:
ondulacja chemiczna,
rozjaśnianie, koloryzacja
utleniająca, czynniki

Brak elastyczności, nie utrzymuja
kształtu, znaczne obniżenie
wytrzymałości mechanicznej –
urywanie włosów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

atmosferyczne(głównie działanie
słońca)

Silne zniszczenie
łusek i kory włosa

Zbyt częste i niewłaściwie
wykonywane zabiegi chemiczne,
kompleksowe działanie
szkodliwych czynników
mechanicznych
i atmosferycznych

Brak połysku, szorstkie w dotyku,
nie utrzymują kształtu, ulegają
zrywaniu i łamaniu pod wpływem
niewielkich obciążeń na skutek
znacznego obniżenia wytrzymałości
mechanicznej, nadmiernie wrażliwe
na działanie barwników
oksydacyjnych (szybciej się
wypłukują z włosa), możliwy brak
podatności na ondulację chemiczną

Umiejętność rozpoznania stanu włosów i skóry głowy, znajomość sposobów pielęgnacji

i udzielenie porady, to podstawa w pracy fryzjera. Właściwa diagnoza decyduje o dobrze
wykonanym zabiegu. Opiera się na badaniu włosów i skóry głowy oraz wywiadzie
z klientem. Przeprowadzając wywiad należy uzyskać informacje o częstotliwości mycia
włosów, zabiegach wykonywanych na włosach i nadwrażliwości na preparaty fryzjerskie.

W wywiadzie powinno się stosować pytania zamknięte, otwarte i z możliwością wyboru.
Klientowi należy założyć kartę klienta, w której notuje się informacje dotyczące stanu

włosów i skóry głowy przed i po wizycie, rodzaju wykonanego zabiegu, doboru preparatów
i zasad ich stosowania.

Karta diagnozy stanu włosów

A. Wywiad z klientem

B. Ocena skóry głowy

Czynność gruczołów łojowych:
ٱ normalna
ٱ niedoczynność gruczołów łojowych skóra
ٱ nadczynność gruczołów łojowych, łojotok tłusty sucha
ٱ nadczynność, łojotok suchy
Łupież
ٱ łupież łojotokowy ٱ łupież zwykły
Zmiany na skórze głowy: ……………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Inne: …………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………

C. Ocena włosów

Wygląd:
ٱmatowy połysk ٱbrak puszystości i połysku ٱ tłusty połysk
Rezultat czynności gruczołów łojowych:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

nasada środkowa cześć włosa końcówki
ٱnormalna ٱnormalna ٱnormalna
ٱsucha ٱsucha ٱsucha
ٱtłusta ٱtłusta ٱtłusta

Zalecenia pielęgnacyjne:
W salonie
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
W domu
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

poz.4,str.30

Badanie włosów

W celu przeprowadzenia organoleptycznej oceny stanu włosów i skóry głowy, włosy

dzieli się na pasma i rozczesuje. Badanie przeprowadza się przy pomocy zmysłu wzroku
i dotyku. Ocenia się elastyczność włosów, stan łusek włosowych, połysk, stopień
natłuszczenia powierzchniowego skóry głowy i włosów, wszelkie widoczne i wyczuwalne
uszkodzenia włosów. Ocenia się również higroskopijność i rozciągliwość włosów.

Dokonuje się również badania przyrządowego przy pomocy mikrokamery. Fragmenty

włosów w różnych powiększeniach pozwalają ocenić fazy wzrostu włosa, stopień
uszkodzenia ich powierzchni oraz dolegliwości skóry np. łupież.

Rys. 8. Włosy z łupieżem widziane w mikrokamerze, [1,s. 77]

Precyzyjnej oceny przyczyn występowania chorób skóry głowy – głównie łysienia –

dokonuje się za pomocą trichogramu. Badanie polega na mikroskopowej ocenie około 100
włosów pobranych z czterech lub pięciu okolic owłosionej skóry głowy. Oceniane są mieszki
włosowe oraz łodygi włosa. Wnioski wynikające z badania są pomocne w ustaleniu
przyczyny łysienia i prawidłowego doboru leczenia.

Przed badaniem nie należy myć włosów przez 3 – 4 dni, stosować preparatów

leczniczych, środków stylingujących oraz wykonywać zabiegów chemicznych. Włosy
poddane np. farbowaniu powinny mieć przynajmniej 1 cm odrostu.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie przedmioty powinny znajdować się na stanowisku pracy do pielęgnacji?
2. Jak postępuje się z bielizną fryzjerską i ochronną?
3. Do czego służy mikrokamera?
4. Jakie jest przeznaczenie promienników w pielęgnacji
5. Jakie są czynności wstępne przed zabiegiem pielęgnacji?
6. Jakie czynniki decydują o stanie włosów?
7. Jakie wyróżnia się rodzaje włosów?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Jakie są cechy włosów zdrowych, suchych, zniszczonych i tłustych?
9. Jakie znasz przyczyny uszkodzeń włosów?
10. Jakie czynniki wywołują uszkodzenia mechaniczne, chemiczne, termiczne?
11. Jakie występują metody badania włosów?
12. Na czym polega badanie organoleptyczne włosów?
13. Do czego służy trichogram?
14. Jak przeprowadza się konsultację z klientem?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ przedstawione na poniższych zdjęciach uszkodzenia włosów i wskaż przyczyny

ich powstawania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Ab wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania 4.1.1.,
2) zidentyfikować uszkodzenia na zdjęciach,
3) wskazać przyczyny uszkodzeń,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) wpisać odpowiedzi,
5) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami opracowanymi przez koleżanki/kolegów.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij tabelę.

Rodzaj uszkodzenia

Wygląd włosów

Wskazania pielęgnacyjne

Włosy zdrowe

Włosy
z przetłuszczającą się
skórą głowy

Włosy suche

Włosy zniszczone

Sposób wykonania ćwiczenia

Ab wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania 4.1.1.,
2) uzupełnić tabelę,
3) porównać swoją tabelę z tabelami opracowanymi przez koleżanki/kolegów.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Podzielcie się na grupy 2-osobowe. W każdej grupie wytypujcie klienta. Przeprowadźcie

z nim rozmowę. Wykonajcie badanie organoleptyczne stanu włosów a następnie uzupełnijcie
poniższą kartę diagnozy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Karta diagnozy stanu włosów

A. Wywiad z klientem

B. Ocena skóry głowy

Czynność gruczołów łojowych:
ٱ normalna
ٱ niedoczynność gruczołów łojowych skóra
ٱ nadczynność gruczołów łojowych, łojotok tłusty sucha
ٱ nadczynność, łojotok suchy
Łupież
ٱ łupież łojotokowy ٱ łupież zwykły
Zmiany na skórze głowy: ……………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Inne: …………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………

C. Ocena włosów

Wygląd:
ٱmatowy połysk ٱbrak puszystości i połysku ٱ tłusty połysk
Rezultat czynności gruczołów łojowych:
nasada środkowa cześć włosa końcówki
ٱnormalna ٱnormalna ٱnormalna
ٱsucha ٱsucha ٱsucha
ٱtłusta ٱtłusta ٱtłusta

Zalecenia pielęgnacyjne:
W salonie
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
W domu
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Sposób wykonania ćwiczenia

Ab wykonać ćwiczenie, powinieneś:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7) w razie wątpliwości skonsultować się z nauczycielem,
8) błędy lub problematyczne kwestie zanotować w notatniku.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

karta klienta,

−

grzebień do rozczesywania włosów,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 6.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) scharakteryzować stanowisko pracy do zabiegu pielęgnacyjnego?



2) omówić czynności wstępne do zabiegu pielęgnacji?



3) określić wskazania pielęgnacyjne dla włosów normalnych, tłustych,

suchych i zniszczonych?



4) scharakteryzować rodzaje uszkodzeń włosów?



5) wymienić czynniki wywołujące uszkodzenia włosów?



6) omówić metody badania włosów i skóry głowy?



7) przeprowadzić diagnozę stanu włosów i skóry głowy?



8) przeprowadzić wywiad z klientem?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Zabiegi i środki pielęgnacyjne

4.2.1. Materiał nauczania

Zabiegi pielęgnacyjne włosów i skóry głowy

Zadaniem pielęgnacji jest utrzymanie czystości, prawidłowej fizjologii włosów i skóry

głowy oraz ich zdrowego wyglądu. Do czynności i zabiegów pielęgnacyjnych zalicza się
wobec tego:

−

czesanie – porządek we włosach, estetyka,

−

szczotkowanie – poprawa sprężystości włosów,

−

podcięcie końcówek – poprawa wyglądu,

−

mycie – oczyszczanie i pielęgnacja włosów,

−

masaż – poprawa ukrwienia skóry, relaksacja,

−

ochrona – zabezpieczenie włosów,

−

kondycjonowanie – poprawa wyglądu włosów,

−

regeneracja – wzmocnienie struktury wewnętrznej włosów,

−

nawilżanie – utrzymywanie stopnia nawilżenia włosów w stanie równowagi.

Metody i środki wykorzystywane w pielęgnacji zależą od stanu włosów, który ocenia

fryzjer na podstawie diagnozy. Na podstawie zdobytych informacji określa dalsze
postępowanie z włosami. Zabiegi pielęgnacyjne mają charakter mechaniczny i chemiczny.
Do pielęgnacji mechanicznej zalicza się czesanie, szczotkowanie, strzyżenie i masaż
natomiast do pielęgnacji chemicznej – wszystkie zabiegi do wykonania, których wykorzystuje
się preparaty fryzjerskie.

Czesanie – spokojne ruchy, w kierunku zgodnym z kierunkiem ułożenia łusek

włosowych (z góry na dół). Czesze się od końcówek przesuwając stopniowo ku nasadzie.
Szczotkowanie wykonuje się 1–2 razy dziennie(przy włosach z przetłuszczającą się skórą
głowy zabieg należy wykonywać rzadko albo raz dziennie miękką szczotką, żeby nie
masować skóry głowy). Szczotkowanie wykonuje się płynnymi ruchami, zgodnie
z kierunkiem wzrostu włosa, od nasady po końce.

Mycie włosów i skóry głowy

Mycie włosów jest zabiegiem oczyszczającym i pielęgnującym. Zabieg wykonuje się

w celu:

−

usunięcia zanieczyszczeń z powierzchni włosów,

−

przygotowania włosów do zabiegu (strzyżenie, zabieg chemiczny),

−

zabezpieczenia naturalnej tłuszczowej warstwy ochronnej skóry głowy i znajdujących się

w niej mieszków włosowych – włosów nie myje się przed nałożeniem farby i bardzo
delikatnie myje przed trwałą ondulacji,

−

usunięcia z włosów niepotrzebnych substancji chemicznych, przerwanie reakcji

chemicznej.

Do mycia włosów zalicza się następujące metody:

Mycie na sucho – jeżeli skóra głowy nie powinna mieć kontaktu z detergentami i wodą.

Stosuje się pudry o silnych właściwościach higroskopijnych. Preparat rozprowadza się na
skórze głowy i włosach, pozostawia na 10 – 15 minut (w tym czasie wchłania
zanieczyszczenia), a następnie wyczesuje się z włosów grzebieniem o gęsto rozstawionych
zębach.

Mycie środkami specjalnymi – miejscowe oczyszczenie włosów, jeżeli zanieczyszczania

nie da się zlikwidować szamponem detergentowym (np. zachlapanie farbą). Stosuje się naftę,
eter, benzynę ekstrakcyjną. Wacik nasącza się środkiem myjącym i delikatnie usuwa

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

z włosów zabrudzenie pocierając miejsce. Po usunięciu zanieczyszczeń włosy należy umyć na
mokro przy użyciu szamponów detergentowych.

Mycie na mokro szamponami detergentowymi jest najczęściej stosowanym sposobem

mycia włosów. Może być wykonywany dwiema technikami: do przodu lub do tyłu. Kierunek
wyznacza odchylenie głowy klienta.

Przebieg technologiczny mycia włosów i skóry głowy:

−

przeprowadzenie diagnozy stanu włosów,

−

dobranie odpowiedniego preparatu,

−

zdezynfekowanie umywalki,

−

umycie i zdezynfekowanie rąk fryzjera,

−

zabezpieczenie klienta,

−

zmoczenie włosów bieżącą ciepłą (nie gorącą) wodą,

−

przygotowanie szamponu – niewielką ilość szamponu, rozciera się w dłoniach z wodą,

−

naniesienie i wmasowanie szamponu w mokre włosy ruchami płynnymi i delikatnymi
(nie należy mocno trzeć włosów, aby nie uszkodzić ich powierzchni) zgodnie
z kierunkiem wzrostu włosa.
Długie włosy myje się od końców po nasadę, tłuste włosy – od nasady po końce.

−

płukanie – ciepłą wodą spłukuje się szampon wraz z zanieczyszczeniami, na koniec (po
zastosowaniu odżywki) zimną wodą – zamyka łuski włosa,

−

usuwanie nadmiaru wody przez wyciśnięcie włosów w ręcznik (pocieranie ręcznikiem
może uszkodzić łuski włosów),

−

rozczesanie włosów grzebieniem o szerokich zębach,

−

uprzątnięcie stanowiska pracy.
Do mycia stosuje się różnego typu szamponu zależnie od potrzeby. Szampony dzieli się na:

−

głęboko czyszczące – do włosów mocno zabrudzonych,

−

odżywcze – do włosów z problemami,

−

normalne – do włosów średnio zabrudzonych,

−

delikatne – do włosów delikatnych lub z uszkodzeniami.
W efekcie prawidłowego przeprowadzenia zabiegu mycia włosów szamponem włosy

powinny po wysuszeniu wykazywać następujące właściwości: blask, puszystość, łatwe
rozczesywanie, brak elektryzowania.

Rodzaje masażu skóry głowy

Masaż jest zabiegiem, który towarzyszy myciu włosów i zabiegom pielęgnacyjnym.

Masaż pozytywnie wpływa na odżywienie włosów, pobudza pracę gruczołów łojowych,
pobudza krążenie krwi, likwiduje napięcie skóry. Jego celem jest higiena, relaks i pielęgnacja.

We fryzjerstwie spotyka się masaż:

−

leczniczy – uśmierza bóle głowy,

−

pobudzający – wspomaga odżywienie włosów,

−

relaksujący – poprawia samopoczucie klienta,

−

aromaterapeutyczny – zależnie od zastosowanych olejków eterycznych pobudza,
uspokaja, relaksuje.
Masaż leczniczy – na owłosionej skórze głowy i twarzy. Ruchy masujące (głaskanie

i rozcieranie) wykonuje się zgodnie z kierunkiem przebiegu naczyń żylnych i chłonnych oraz
układem mięśni twarzy. Masaż wykonuje się obiema dłońmi, opuszkami palców, w kierunku
od okolicy ciemieniowej na boki i do kąta żuchwy. W części potylicznej masuje się głowę
zsuwając dłonie od uszu do karku.

Szczególną odmianą jest koliste, delikatne, trwające ok. 10 minut głaskanie opuszkami

palca trzeciego lub czwartego okolicy skroniowej. Taki masaż łagodzi lub likwiduje bóle

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

głowy. Masaż twarzy dotyczy części żuchwowej, szczękowej i czołowej. Wykonuje się
symetrycznie opuszkami palców od linii środkowej twarzy do kąta żuchwy. Ruchy są
delikatne, masujące i oklepujące.

Masaż pobudzający – uciskając i rozcierając skórę głowy. Masaż pobudza krążenie krwi,

dotlenia mieszki włosowe i poprawia samopoczucie klienta.

Masaż relaksujący – wykonuje się z przewagą ruchów głaskania. Technikę wykonania

podstawowego masażu relaksującego pokazuje schemat.

Rys. 9. Etapy masażu podstawowego [1, s.181]

Masaż aromaterapeutyczny – okolice skroni. Wykonuje się go przy zastosowaniu

olejków eterycznych, rozpuszczonych w substancjach oleistych. Występuje tu wyraźna
przewaga głaskania i ugniatania w celu pobudzenia funkcji skóry. Do masażu stosuje się
kompozycję maksymalnie 5 różnych olejków.

Tabela 2. Najczęściej stosowane olejki i ich działanie terapeutyczne

Olejek eteryczny

Działanie terapeutyczne

Bazyliowy

Pobudzające, przeciwbólowe

Bergamotowy

Przeciwstresowe

Cyprysowy

Uspokajające, przeciwbólowe

Cytrynowy

Łagodzi napięcie nerwowe

Eukaliptusowy

Łagodnie pobudzający

Lawendowy

Uspakajające

Limetkowy

Przeciwdepresyjne, przeciwlękowe

Mandarynkowy

Uspakajające

Rozmarynowy

Pobudzające

Różany

Uspokajające

Przeciwwskazaniami do wykonania masażu są:

−

stany zapalne skóry głowy,

−

nadczynność (nadprodukcja) gruczołów łojowych,

−

zniszczone włosy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Należy pamiętać, że masażu aromaterapeutycznego nie wykonuje się u kobiet w ciąży

i karmiących oraz u osób, które wykazują skłonności alergiczne.

Rodzaje zabiegów pielęgnacyjnych wpływających na kondycję włosów

W pielęgnacji chemicznej, czyli takiej, gdzie wykorzystuje się środki fryzjerskie

o charakterze pielęgnacyjnym wyróżnia się następujące typy pielęgnacji:

−

ramowa – firmowy zabieg pielęgnacyjny wykonywany w salonie,

−

ochronna – wspomagająca zabiegi chemiczne,

−

profilaktyczna – między wizytami w salonie,

−

kompleksowa – pełna pielęgnacja w salonie i w domu.

Ochrona włosów przed zabiegami chemicznymi czy termicznymi polega na aplikowaniu

na włosy przed zabiegami specjalnych substancji, które zabezpieczają strukturę włosów przed
działaniem substancji chemicznych, jak np. płyny do trwałej ondulacji czy rozjaśniacze
i czynników termicznych, jak np. prostownice.

Profilaktyka zabezpiecza tymczasowo włosy przed działaniem szkodliwych czynników

zewnętrznych np. promieni UV, wolnych rodników, kurzu, wody morskiej czy chlorowanej.
Środki ochronne często działają synergicznie z kondycjonerami i preparatami do stylingu.
Wpływają na poprawę wyglądu włosów, utrzymanie ich kształtu oraz przedłużenie trwałości
efektów salonowych zabiegów, jak kolor czy skręt.

Kondycjonowanie to krótkotrwała poprawa stanu włosów. Jest zabiegiem doraźnym.

Działanie pielęgnacyjne dotyczy szczególnie zewnętrznej warstwy włosów.

Zasady kondycjonowania:

−

produkty aplikuje się na wilgotne, czyste włosy,

−

preparat kondycjonujący powinien być dobrany do typu i stanu włosów,

−

preparat aplikuje się na włosy w ilości wskazanej przez producenta (zbyt duża ilość

środka pielęgnacyjnego może obciążyć i zmatowić włosy),

−

nie należy przedłużać czasu działania preparatu na włosy,

−

po nałożeniu produktu można włosy przykryć foliowym czepkiem lub ręcznikiem

i miejscowo podgrzać suszarką.

Cele kondycjonowania:

−

wygładzenie łusek włosowych,

−

uzupełnienie ubytków w zewnętrznej warstwie włosa,

−

nawilżenie włosów,

−

neutralizacja ujemnych ładunków kumulujących się na powierzchni włosów (włosy
przestają się elektryzować).
Regeneracja to długotrwała poprawa stanu włosów. Zabiegi wykonuje się na włosach

uszkodzonych i zniszczonych. Dotyczy zewnętrznej i wewnętrznej warstwy włosów. Należy
ustalić dokładnie przebieg procesu na podstawie analizy diagnozy włosów i skóry głowy.

Zasady regeneracji:

−

ustalenie częstotliwości wykonywania zabiegu,

−

dobranie preparatów regenerujących,

Tabela 3. Zasady regeneracji [1, s. 53]

Stan włosów

Częstotliwość stosowania środków regeneracyjnych

Włosy normalne

Jeden zabieg co 4 – 6 tygodni

Włosy suche

Jeden zabieg co 3 – 4 tygodnie

Włosy suche
ze zniszczeniami
mechanicznymi

W pierwszej fazie regeneracji: jeden zabieg co 2 – 3
tygodnie, później co 3 – 4 tygodnie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Włosy zniszczone
zabiegami chemicznymi

W pierwszej fazie regeneracji: jeden zabieg co 1 – 2
tygodnie, później sukcesywnie zmniejszać częstotliwość
zabiegów w zależności od poprawy stanu włosów

Włosy silnie zniszczone
agresywnie działającymi
środkami chemicznymi

W pierwszej fazie regeneracji 2 – 4 razy w tygodniu, potem
raz w tygodniu

−

przestrzeganie zaleceń producenta preparatów,

−

wykonywanie wszystkich czynności składających się na dany zabieg regeneracyjny.
Cele regeneracji:

−

likwidacja ubytków w strukturze włosów,

−

stopniowa odbudowa uszkodzonych fragmentów włosów,

−

poprawa właściwości włosów – wytrzymałości, elastyczności i sprężystości włosów.
Regenerację przeprowadza się raz na jakiś czas, zależnie od potrzeby. Nadmiar substancji

czynnych na powierzchni włosów powoduje powstanie trudnego do zmycia „filmu” –
warstwy, która oblepia łodygi włosów i obciąża je. Mogą też wystąpić reakcje uczuleniowe
skóry na niektóre składniki produktów do regeneracji.

Tabela 4. Zasady pielęgnacji włosów przedstawiono w poniższej tabeli

Zasady pielęgnacji

Stan włosów

Mycie

Kondycjonowanie Regeneracja

Inne zabiegi

Włosy suche
z uszkodzeniami

Szampony
delikatnie myjące;
podczas mycia
należy unikać
rozciągania
i pocierania
włosów

Odżywki
o działaniu
nawilżającym
i ochronnym
aplikowane
po każdym myciu

Preparaty
nawilżające
i odbudowujące
ubytki
aplikowane, co
najmniej raz
w miesiącu

Regularne
strzyżenie
końcówek,
czesanie włosów
po aplikacji
toników

Włosy
przetłuszczające
się

Szampony
o delikatnych
właściwościach
myjących;
podczas mycia nie
masować skóry
głowy, myc włosy
stosownie do
potrzeb (nawet
codziennie)

Odżywki nie
aplikuje na włosy
przy nasadzie lub
stosuje preparaty
w formie
roztworów
(lotiony, toniki)

Nie wykonuje się

Regularne
strzyżenie
końcówek, unikać
szczotkowania
włosów
i masażu

Włosy po
chemicznych
zabiegach
fryzjerskich

Szampon
o delikatnych
właściwościach
myjących;
podczas mycia
masować skórę
głowy, aby
pobudzić krążenie
krwi

Odżywki
z formułą
chroniącą efekty
zabiegu oraz o
działaniu
ochronnym
aplikowane po
każdym myciu

Preparaty
odbudowujące
struktury
keratynowe,
ampułki
odżywiające
włosy
aplikowane,
co najmniej raz
w miesiącu

Regularne
strzyżenie
końcówek,
szczotkowanie
włosów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Pielęgnacja włosów dziecka

Włosy dzieci są delikatne. Stosuje się szampony, które nie powodują podrażnień

śluzówek i wykazują łagodnie działanie myjące. Włosy myje się raz w tygodniu, ponieważ
do okresu pokwitania gruczoły łojowe produkują mniejszą ilość płaszcza lipidowego. Przy
dłuższych włosach poleca się stosowanie delikatnych odżywek o działaniu kondycjonującym,
które ułatwiają rozczesywanie. Włosy małych dzieci powinny wysychać samoistnie
na powietrzu, starszych można suszyć suszarką.

Środki do pielęgnacji włosów i skóry głowy

Preparaty do pielęgnacji włosów mogą działać ochronnie na włosy, zabezpieczając je

przed chemią fryzjerską i wysoką temperaturą, profilaktycznie – chroniąc włosy przed
czynnikami zewnętrznymi, doraźnie – maskując uszkodzenia i wady włosów lub długofalowo
– wzmacniając strukturę włosów i funkcjonowanie skóry głowy. Dlatego wyróżnia się
preparaty o działaniu ochronnym, profilaktycznym, kondycjonującym, regenerującym oraz
stymulującym i regulującym procesy fizjologiczne włosów i skóry głowy.

Preparaty profilaktyczne i ochronne – emulsje i roztwory, działają na powierzchni

włosów. Substancje aktywne osadzają się na łuskach tworząc warstwę izolującą włókna włosa
przed czynnikami niszczącymi, jak promienie UV, wolne rodniki, kurz, chlor w basenie czy
sól w wodzie morskiej. Włosy pod ich wpływem nie plączą się i łatwo rozczesują.
Specyficzną grupę środków profilaktycznych stanowią środki ochronne stosowane przed
zabiegami chemicznymi (farbowaniem, rozjaśnianiem, ondulacją lub prostowaniem
chemicznym). Chronią strukturę włosów przed działaniem oksydantów lub reduktorów oraz
wyrównują i uzupełniają ubytki we włosie, poprawiając ich wytrzymałość i wygląd. Środki
ochronne stosuje się też przed zabiegami termicznymi. Zabezpieczają włosy przed wysoką
temperaturą aparatów termicznych – np. prostownic czy lokówek.

Preparaty kondycjonujące – balsamy lub odżywki. Zawierają substancje aktywne

działające na powierzchni włosa. Działają doraźnie. Uzyskany efekt utrzymuje się do
pierwszego mycia. Włosy po zastosowaniu środków kondycjonujących są puszyste, miękkie,
elastyczne i ładnie błyszczą.

Preparaty regenerujące – kremy, maski lub odżywki. Na długo poprawiają strukturę

włosów. Zawierają substancje aktywne, które wnikają do wnętrza włosa. Wbudowują się
w cement międzykomórkowy, substancję uszczelniającą w korze i łańcuchy keratynowe.
Efekty działania środków regenerujących zauważalny jest dopiero po dłuższym stosowaniu.
Włosy stają się wytrzymałe mechanicznie, nawilżone i odżywione.

Preparaty stymulujące i regulujące procesy fizjologiczne – płyny, logiony, ampułki.

Zawierają dużą koncentrację substancji aktywnych. Wzmacniają, odżywiają i stymulują
wzrost włosów. Środki te:

−

stymulują procesy odnowy naskórka,

−

poprawiają ukrwienie skóry głowy i mieszków włosowych,

−

przyspieszają porost i hamują wypadanie włosów,

−

normalizują pracę gruczołów łojowych,

−

regulują inne zaburzenia np. łupież.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W poniższej tabeli przedstawiono przykładowe substancje aktywne stosowane

w preparatach pielęgnacyjnych.

Tabela 5. Substancje aktywne stosowane w preparatach pielęgnacyjnych.

Rodzaj
preparatu

Działanie pielęgnacyjne

Tworzą film ochronny na powierzchni włosów, słabo łączą się
z łuskami, wnikają do wnętrza włosa wbudowują się z cementem
międzykomórkowym
Tworzą film ochronny, poprawiają połysk i rozczesywanie włosów
Uszczelniają łuski włosowe, wnikają do kory, wbudowują się
w uszkodzone struktury keratyny, nadają włosom połysk i poprawiają
ich rozczesywanie
Tworzą elastyczny, zapobiegający wysychaniu film, przenikają do
kory, wbudowują się w ubytki struktury
Zatrzymują wodę we włosie i zapobiegają przed jej odparowywaniem
Wbudowują się w ubytki łańcuchów keratynowych, poprawiają
wytrzymałość mechaniczną włosów i ich wygląd

Kondycjonery,
preparaty
regenerujące
i ochronne

Wygładzają, nadają połysk, miękkość i elastyczność włosom,
selektywnie regenerują włosy zniszczone
Normalizują pracę gruczołów łojowych i hamują aktywność
bakteryjną, zmniejszają skutki przetłuszczania włosów
Ograniczają działanie grzybów drożdżakowatych odpowiedzialnych
za powstawanie łupieżu, zmniejszają aktywność gruczołów łojowych,
działają keratolitycznie i łagodząco

Preparaty
stymulujące
i regulujące
procesy
fizjologiczne
włosów i skóry
głowy

Poprawiają funkcjonowanie mieszków włosowych, stymulują porost
i hamują wypadanie włosów

Zbyt częste stosowanie kosmetyków pielęgnacyjnych może doprowadzić do tworzenia

depozytów tj. nadmiernego odkładania się na włosach składników środków pielęgnacyjnych.
Sygnałem wskazującym na nadmiar preparatu jest wygląd włosów. Stają się ciężkie i wiotkie,
nie utrzymują kształtu i wykazują brak puszystości. Przyczyną tworzenia depozytów jest
również niedokładne spłukiwanie środków pielęgnacyjnych z włosów.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie znasz czynności i zabiegi pielęgnacyjne.
2. Czym różni się pielęgnacja mechaniczna od chemicznej.
3. Jakie są metody mycia włosów.
4. Jakie znasz rodzaje masażu.
5. Czym charakteryzuje się masaż leczniczy.
6. Jakie znasz zabiegi pielęgnacyjne wpływające na kondycję włosów.
7. Czym charakteryzuje się regeneracja włosów.
8. Co to jest pielęgnacja ramowa.
9. Czym charakteryzują się preparaty profilaktyczne i ochronne.
10. Na czym polega pielęgnacja włosów dziecka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Uzupełnij zdania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Ab wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania 4.2.1.,
2) uzupełnić zdania,
3) porównać swoją tabelę z tabelami opracowanymi przez koleżanki/kolegów.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij tabelę.

Olejek eteryczny

Działanie terapeutyczne

Pobudzające, przeciwbólowe

Bergamotowy

Uspokajające, przeciwbólowe

Łagodzi napięcie nerwowe

Eukaliptusowy

Lawendowy

Przeciwdepresyjne, przeciwlękowe

Mandarynkowy

Pobudzające

Różany

Sposób wykonania ćwiczenia

Ab wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania 4.2.1.,
2) zapoznać się z wpisami w tabeli,
3) uzupełnić tabelę,
4) porównać swoją tabelę z tabelami opracowanymi przez koleżanki/kolegów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Dobierzcie się parami fryzjer/klient. Jedna osoba wykonuje mycie włosów na mokro.

Fryzjer omawia zabieg mycia włosów. Klient po wykonaniu mycia głowy notuje w punktach
swoje obserwacje i omawia je.

Sposób wykonania ćwiczenia

Ab wykonać ćwiczenie, powinieneś:

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko do mycia włosów,

−

szampony fryzjerskie i kondycjonery do różnych rodzajów włosów,

−

grzebień do rozczesywania włosów,

−

ręcznik frotte,

−

ręczniki papierowe,

−

bielizna ochronna,

−

rękawiczki lateksowe lub foliowe,

−

preparat do szybkiej dezynfekcji.

Ćwiczenie 4

Wykonaj zabieg regeneracyjny dostosowany do potrzeb włosów zniszczonych po

rozjaśnianiu lub trwałej ondulacji. Pamiętaj, jak wykonujesz w tym przypadku poszczególne
czynności.

Sposób wykonania ćwiczenia

Ab wykonać ćwiczenie, powinieneś:

aplikacji,

7) nałożyć preparat na włosy zgodnie z instrukcją,
8) uporządkować stanowisko pracy,
9) zaprezentować efekty swojej pracy na forum klasy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10) w razie problemów zwróć się do nauczyciela,
11) zanotuj etapy, które sprawiły ci największą trudność.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko do mycia włosów,

−

preparaty fryzjerskie: szampon głęboko oczyszczający, zestaw preparatów regencyjnych,

−

instrukcja wykonania zabiegu,

−

ręcznik frotte,

−

ręczniki papierowe,

−

grzebień do rozczesywania włosów,

−

bielizna ochronna,

−

rękawiczki lateksowe lub foliowe,

−

materiały piśmienne,

−

notatnik.

Ćwiczenie 5

Wykonaj masaż relaksujący owłosionej skóry głowy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Ab wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z technika wykonywania masażu relaksującego owłosionej skóry głowy

w materiale nauczania 4.2.1.,

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko do mycia włosów,

−

ręcznik frotte,

−

ręczniki papierowe,

−

grzebień do rozczesywania włosów,

−

bielizna ochronna,

−

rękawiczki lateksowe lub foliowe,

−

literatura z rozdziału 6.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) scharakteryzować zabieg pielęgnacyjny?



2) wskazać rodzaje szamponów fryzjerskich?



3) omówić czynności i zabiegi pielęgnacyjne?



4) wymienić rodzaje chemicznych zabiegów pielęgnacyjnych?



5) omówić przebieg zabiegu mycia włosów?



6) scharakteryzować preparaty stymulujące?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Czynności końcowe w zabiegach pielęgnacyjnych

4.3.1. Materiał nauczania

Wskazania dla klienta dotyczące samodzielnej pielęgnacji włosów

Po wykonaniu każdej usługi fryzjerskiej w salonie fryzjer powinien przeprowadzić

z klientem rozmowę na temat dalszej pielęgnacji włosów. Fryzjer udziela rady w jaki sposób
klient powinien postępować z włosami w domu. W salonach fryzjerskich dostępne są różne
linie produktów, potrzebne do tzw. kompleksowej pielęgnacji, czyli tej przeprowadzonej
w salonie i kontynuowanej w domu. Fryzjer znając już stan i tym włosów klienta może
polecić mu określone preparaty.

Również o procedurach stosowania poszczególnych preparatów klienta powinien

poinformować fryzjer, na podstawie wiedzy o polecanych produktach. Wyróżnia się kilka
podstawowych kategorii produktów do pielęgnacji profilaktycznej, uzależnionych od typu
i struktury włosów, problemu włosów, chemii zastosowanej na włosach oraz od rodzaju skóry
głowy:

−

do włosów normalnych,

−

do włosów z łupieżem,

−

do włosów suchych i porowatych,

−

do włosów zniszczonych,

−

do włosów cienkich i delikatnych,

−

do włosów tłustych,

−

do włosów farbowanych,

−

do włosów z pasemkami,

−

do włosów po trwałej ondulacji.

Nie powinno się łączyć się w jednej fryzurze produktów pochodzących z różnych

kategorii.

Współczesna kosmetyka przewiduje też serie sezonowe, czyli produkty, które przewidują

ochronę włosa w zależności od występujących w danym momencie warunków otoczenia
i warunków atmosferycznych:

−

do włosów narażonych na intensywne działanie promieni słonecznych.

Czyszczenie, dezynfekcja, konserwacja narzędzi oraz aparatów fryzjerskich

Po wykonanej usłudze fryzjer powinien przystąpić do uporządkowania stanowiska pracy

zgodnie z zaleceniami bhp i ppoż. Powinien zacząć od zdezynfekowania i umycia własnych
rąk. Następnie zająć się stanowiskiem pracy. Fryzjer powinien pozostawić je czyste
i zabezpieczone higienicznie. Powierzchnie czyści się z resztek włosów czy preparatów
wykorzystywanych

podczas

usługi,

potem

dezynfekuje

specjalnymi

preparatami

dezynfekcyjnymi. Sprzęt wykorzystywany w zabiegach pielęgnacyjnych musi być czysty,
a przedmioty mające kontakt ze skórą i włosami – zdezynfekowane lub sterylizowane –
w zależności od potrzeby. Również bieliznę stosowaną podczas zabiegu należy zabezpieczyć
w odpowiednich miejscach. (patrz JM 514[02].Z3.01) Aparaty–promienniki i nawilżacze,
stosowane w zabiegach należy wyłączyć, sprawdzić kable. Nie wolno odwieszać na
aparatach, szczególnie promiennikach mokrych ręczników czy bielizny fryzjerskiej.

Mikrokamera powinna być staranie oczyszczona i zdezynfekowana.
Wszelkie narzędzia wymagające konserwacji należy poddać zabezpieczeniu zgodnie

z instrukcją producenta.

Dbałość o higienę i bezpieczeństwo stanowiska, narzędzi, materiałów, a także higienę

osobistą, to obowiązek każdego fryzjera.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Co powinien powiedzieć fryzjer klientowi po skończonej usłudze?
2. Jakie znasz grupy preparatów pielęgnacyjnych do stosowania w domu?
3. Od czego powinien zacząć fryzjer przystępujący do porządkowania stanowiska pracy?
4. Co należy sprawdzić w przypadku aparatów typu promienniki?
5. Jak wykonuje się konserwację sprzętu fryzjerskiego?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Napisz w punktach i omów wskazania dla klienta dotyczące samodzielnej pielęgnacji

włosów poza salonem fryzjerskim.

Sposób wykonania ćwiczenia

Ab wykonać ćwiczenie, powinieneś:

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

notatnik,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij kategorie produktów do pielęgnacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Ab wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z materiał nauczania 4.3.1.,
2) uzupełnić brakujące kategorie,
3) porównać swoją tabelę z tabelami opracowanymi przez koleżanki/kolegów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź oględziny i oczyszczenie stanowiska pracy po zabiegu pielęgnacyjnym.

Wynotuj na kartce poszczególne etapy zadania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Ab wykonać ćwiczenie, powinieneś:

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

karta ćwiczenia,

−

materiały piśmienne,

−

literatura z rozdziału 6.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) omówić wskazania dla klienta dotyczące pielęgnacji?



2) wymienić katorgi produktów do pielęgnacji kompleksowej?



3) wskazać etapy oczyszczania stanowiska pracy?



4) określić sposób konserwacji aparatów?



5) powiedzieć co należy dezynfekować na stanowisku pracy?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

prawidłowa

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową).

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później. Wróć do niego, gdy rozwiążesz pozostałe zadania.
Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Stanowisko pracy fryzjera przygotowane do usługi pielęgnacji powinno być

a) utrzymane w porządku.
b) czyste i zabezpieczone higienicznie.
c) estetyczne i czyste.
d) wyposażone w środki ochrony osobistej.

2. Co nie należy do wyposażenia stanowiska pracy do zabiegów pielęgnacyjnych

a) grzebień.
b) nożyczki.
c) karkówka.
d) suszarka.

3. Brudną bielizną, odzież roboczą i ochronną

a) umieszcza się w jednym miejscu na zapleczu.
b) chowa się do specjalnej szafy.
c) pierze się w pralce zakładowej.
d) umieszcza się w specjalnych pojemnikach.

4. Do czynności wstępnych przed zabiegiem pielęgnacji nie należy

a) mycie włosów.
b) diagnoza klienta.
c) dezynfekcja umywalki.
d) wybór preparatów do dezynfekcji.

5. Badanie organoleptyczne stanu włosów i skóry głowy przeprowadza się za pomocą

zmysłu
a) dotyku i czucia.
b) słuchu i wzroku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

c) dotyku i wzroku.
d) wzroku.