Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
20
www.forum-media.pl
MOTORYKA MA
âA
PROPOZYCJE SCENARIUSZY I KART PRACY
DO WYKORZYSTANIA W ZAJ
ČCIACH ROZWIJAJćCYCH
MOTORYK
Č MAâć
SCENARIUSZE
Scenariusz nr 1
Technika malowania dziesi
čcioma palcami – Finger painting
Zaczarowane paluszki
Joanna Fronczak
Dzieci od 3 r.
İ.
Liczba uczestników
praca indywidualna lub w ma
ãej grupie
Miejsce
sala przedszkolna
Pomoce za
ãĈczone
brak
Pomoce dodatkowe
•
farba do malowania palcami
•
kartki o du
İym formacie 55 × 40 cm
•
odtwarzacz CD
•
nagranie CD dowolnego utworu umo
İliwiajĈcego wykony-
wanie spokojnych, p
ãynnych ruchów.
Cele
4
þwiczenie sprawnoĤci manualnej,
4
Ĥwiadome wyrabianie kontroli ruchów palców,
4
doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej,
4
rozwijanie precyzji ruchów,
4
nabywanie swobody ruchów,
4
pomaganie w pozbyciu si
č zahamowaę,
4
wzmocnienie wiary we w
ãasne siãy,
4
rozwijanie ekspresji plastycznej.
Przygotowanie
Prowadz
Ĉcy przygotowuje farby i duİe arkusze papieru, które przytwierdza do stoãów lub szta-
lug. Wysoko
Ĥþ stoãu powinna byþ odpowiednia do wzrostu dziecka, a blat powinien znajdowaþ
si
č nieco powyİej jego ãokci. Natomiast ustawienie stolika powinno umoİliwiaþ dziecku dostčp
do niego ze wszystkich stron. Nale
İy zapewniþ równieİ dziecku moİliwoĤþ umycia w dowolnej
chwili r
Ĉk. Moİemy wykorzystaþ gotowe farby do malowania palcami lub sami ja przygotowaþ.
21
www.forum-media.pl
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
MOTORYKA MA
âA
Przepis na farbę
Sk
ãadniki:
4
myd
ão lub pãatki mydlane;
4
gliceryna;
4
İelatyna;
4
m
Ĉka ziemniaczana;
4
farby plakatowe lub barwniki spo
İywcze
Sposób wykonania:
Myd
ão Ĥcieramy na tarce, zalewamy wodĈ i gotujemy w garnku. Do tego dodajemy
kolejno: gliceryn
č, rozcieęczonĈ İelatynč spoİywczĈ i krochmal przygotowany z mĈki
ziemniaczanej. Gotujemy ca
ãy czas mieszajĈc. Uzyskujemy w ten sposób masč o konsy-
stencji g
čstego budyniu. Po wystudzeniu masč dzielimy na kilka czčĤci i dodajemy do nich
poszczególne barwniki.
Przebieg
Prowadz
Ĉcy wyjaĤnia dzieciom, iİ na dzisiejszych zajčciach bčdĈ czarowaþ swoimi paluszkami,
ale
İeby czary im sič udaãy muszĈ najpierw troszkč je poþwiczyþ.
ýwiczenia palców:
1. Przywo
ãywanie – dzieci siedzĈ w kole w siadzie prostym dotykajĈc sič stopami – wyciĈgajĈ
przed siebie r
čkč i kiwajĈ palcem przywoãujĈc sič.
2. Powitanie paluszkami – w ustawieniu identycznym jak w poprzednim
þwiczeniu pochylajĈ
si
č i wyciĈgajĈc rčce starajĈ sič przywitaþ palcami rĈk z jak ze wszystkimi uczestnikami zabawy.
3. Kr
Ĉİenie palcami – rysowanie w powietrzu kóãek.
4. Czarowanie – przebieranie palcami wyci
Ĉgničtej przed siebie rčki.
5. Kotki – wyci
Ĉganie przed siebie rĈk i pokazywanie „pazurków”.
6. Padaj
Ĉcy deszczyk – stukanie palcami o podãogč.
7. Zaczarowane paluszki – prowadz
Ĉcy tãumaczy dzieciom, iİ w przygotowanych miseczkach
znajduje si
č farba. Stwierdza, İe niestety nie ma pčdzli i pyta dzieci czy jest jakiĤ sposób, który
umo
İliwi im malowanie. Zachčca je do uruchomienia wyobraĮni i poszukania rozwiĈzania
postawionego problemu. Jest szansa, i
İ uczestnicy sami powiedzĈ, İe do malowania mogĈ
wykorzysta
þ swoje palce. Jeİeli tak sič nie stanie prowadzĈcy stwierdza, ze przecieİ kaİdy ma
dziesi
čþ paluszków, które na pewno bardzo chčtnie zamieniĈ sič w malarzy. Trzeba im tylko tro-
ch
č pomóc. Razem z dzieþmi wymawia zaklčcie, które one zaproponujĈ i zaczarowuje paluszki
w p
čdzelki. Nastčpnie informuje dzieci, iİ mogĈ malowaþ to co chcĈ uİywajĈc dowolnych
kolorów farb. Prosi tylko by gdy dzieci uznaj
Ĉ, iİ obraz jest skoęczony poinformowaãy o tym.
W czasie tworzenia przez dzieci prac prowadz
Ĉcy rozmawia z nimi zachčcajĈc do wypo-
wiadania si
č na temat treĤci powstajĈcych obrazów.
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
22
www.forum-media.pl
MOTORYKA MA
âA
8. Zorganizowanie wystawy prac – wszystkie prace bez wyj
Ĉtku powinny zostaþ wyekspono-
wane aby dzieci poczu
ãy sič docenione.
9. Zako
ęczenie – relaksacja przy spokojnej muzyce. Dzieci siedzĈc lub leİĈc w rozsypce
na pod
ãodze rozciĈgajĈ sič próbujĈc zajĈþ jak najwičcej miejsca. Na sygnaã dany przez prowa-
dz
Ĉcego np. uderzenie w bčbenek lub przerwa w muzyce zajmujĈ jak najmniej miejsca.
Efekty
Dziecko:
4
þwiczy sprawnoĤþ palców,
4
doskonali precyzj
č ruchów,
4
rozwija koordynacj
č wzrokowo-ruchowĈ,
4
skupia uwag
č na wykonywanym zadaniu,
4
przezwyci
čİa uprzedzenia wobec dotykania farby,
4
samodzielnie wykonuje prac
č plastycznĈ.
23
www.forum-media.pl
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
MOTORYKA MA
âA
Scenariusz nr 2
ýwiczenia korekcyjno-kompensacyjne z elementami terapii rčki
Zabawy wesołych rybek
Joanna Fronczak
Dzieci 4-letnie
Liczba uczestników
praca indywidualna lub w ma
ãej grupie
Miejsce
sala przedszkolna
Pomoce za
ãĈczone
za
ã. 1: rysunek konturowy rybki
Pomoce dodatkowe
•
narysowane na du
İym arkuszu papieru rysunki przedstawiajĈce
morskie fale
•
plastelina
•
niebieska apaszka lub fragment tkaniny
•
koraliki lub ziarna fasoli
•
nagranie p
ãyty CD – szum morskich fal
Cele
4
rozlu
Įnianie mičĤni, likwidowanie i zwalnianie napičþ,
4
wyrabianie p
ãynnych, szerokich i spokojnych ruchów ramienia i przedramienia,
4
zapoznanie dziecka z kierunkiem rysowania z uwzgl
čdnieniem kierunku od strony lewej
do prawej,
4
þwiczenie sprawnoĤci manualnej,
4
doskonalenie umiej
čtnoĤci kontrolowania napičcia mičĤniowego – Ĥwiadome napinanie
mi
čĤni i ich rozluĮnianie, kontrolowanie procesu pobudzania i hamowania,
4
rozwijanie p
ãynnoĤci ruchów: nadgarstka, ramienia i przedramienia,
4
wdra
İanie do zachowania odpowiednich kierunków podczas rysowania,
4
tworzenie nawyku rysowania form kolistych w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek
zegara.
Przygotowanie
Prowadz
Ĉcy przygotowuje na duİych arkuszach papieru proste rysunki przedstawiajĈce morskie
fale. Informuje,
İe zabiera je w podróİ do morskich gãčbin.
Przebieg
1. Powitanie – Witam dzieci, które… Prowadz
Ĉcy rozpoczyna zabawč wyjaĤniajĈc dzieciom, iİ
prosi, aby ilustrowa
ãy ruchem jego sãowa.
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
24
www.forum-media.pl
MOTORYKA MA
âA
Witam dzieci, które:
4
potrafi
Ĉ pãywaþ jak İabka;
4
dotkn
Ĉþ palcem wskazujĈcym do nosa;
4
zakr
čciþ palcami mãynek;
4
zrobi
þ ze swoich dãoni piãeczkč, kwiatek, motylka itp.
Prowadz
Ĉcy wymienia kolejne umiejčtnoĤci zwiĈzane z rozwojem motoryki maãej, a dzieci sta-
raj
Ĉ sič pokazaþ te czynnoĤci.
2. P
ãynie statek po falach. Dzieci siedzĈc w kole podajĈ sobie w rytm spokojnej muzyki niebie-
sk
Ĉ apaszkč naĤladujĈc ruch morskich fal.
3.
ýwiczenia rozmachowe – Morskie fale
4
kre
Ĥlenie w powietrzu i na podãodze duİych swobodnych ruchów w ksztaãcie fal.
4
pog
ãčbianie konturów duİych rysunków przedstawiajĈcych morskie fale lub rybki
4.
ýwiczenia manualne – Plastelinowe rybki. Dzieci otrzymujĈ od prowadzĈcego kartč pracy
przedstawiaj
ĈcĈ rybkč oraz kolorowĈ plastelinč. ToczĈ cienkie waãeczki i wyklejajĈ nimi naryso-
wany kontur. Mog
Ĉ uzupeãniþ rysunek poprzez doklejenie wãasnych ksztaãtów np.: wodorostów,
fal itp.
5.
ýwiczenia ruchów precyzyjnych
4
Karmimy rybki – prowadz
Ĉcy rozsypuje na podãodze drobne przedmioty – koraliki lub ziarna
fasoli, a dzieci – rybki „jedz
Ĉ je” zbierajĈc za pomocĈ dwóch palców – kciuka i palca wska-
zuj
Ĉcego ( chwyt pčsetowy) i wkãadajĈ je do pojemnika.
4
Podwodny koncert – prowadz
Ĉcy informuje, iİ królowa oceanu chciaãaby posãuchaþ kon-
certu fortepianowego. Pyta czy dzieci zechcia
ãyby dla niej zagraþ. Dzieci siadajĈ w kole
i na
ĤladujĈ grč na pianinie uderzajĈc rytmicznie palcami obu dãoni o podãogč.
6. Relaks. Dzieci siadaj
Ĉ na podãodze i sãuchajĈ nagrania szumu morskich fal rytmicznie sič
ko
ãyszĈc.
7. Po
İegnanie. Na poİegnanie dzieci machajĈ do siebie dãoęmi.
Efekty
Dziecko:
4
þwiczy sprawnoĤþ manualnĈ dãoni,
4
kontroluje napi
čcie mičĤniowe,
4
lepi wa
ãeczki z plasteliny,
4
na
Ĥladuj prezentowane ruchy,
4
rysuje po
Ĥladzie,
4
koncentruje uwag
č na wykonywanym dziaãaniu,
4
doskonali p
ãynnoĤþ ruchów.
25
www.forum-media.pl
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
MOTORYKA MA
âA
Za
ãĈcznik 1
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
26
www.forum-media.pl
MOTORYKA MA
âA
Scenariusz nr 3
ýwiczenia korekcyjno-kompensacyjne z wykorzystaniem technik
plastycznych
Z wizytą u pana motylka
Joanna Fronczak
Dzieci 5-letnie
Liczba uczestników
praca indywidualna lub w ma
ãej grupie
Miejsce
sala przedszkolna
Pomoce za
ãĈczone
•
za
ã. 1: kontury kwiatków do wykonania nakãadek na palce
do zabawy paluszkowej
•
za
ã. 2: karta pracy „Labirynt”
•
za
ã. 3: maãe obrazki przedstawiajĈce owady
Pomoce dodatkowe
•
guziki
•
patyczki do uszu
•
folia b
Ĉbelkowa
•
farby plakatowe
•
kartony format A3
•
gazety
•
spinacze do bielizny
Cele
4
þwiczenie precyzji ruchów,
4
wyrabianie p
ãynnych, szerokich i spokojnych ruchów ramienia i przedramienia,
4
zapoznanie dziecka z kierunkiem rysowania z uwzgl
čdnieniem kierunku od strony lewej
do prawej,
4
þwiczenie sprawnoĤci manualnej,
4
rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej,
4
rozwijanie p
ãynnoĤci ruchów: nadgarstka, ramienia i przedramienia,
4
wdra
İanie do zachowania odpowiednich kierunków podczas rysowania.
Przygotowanie
Prowadz
Ĉcy przygotowuje sam lub wspólnie z dzieþmi nakãadki przedstawiajĈce kwiatki
do zabawy paluszkowej.
27
www.forum-media.pl
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
MOTORYKA MA
âA
Przebieg
1. Powitanie. Dzieci witaj
Ĉ sič za pomocĈ dãoni w dowolny, wymyĤlony przez siebie sposób.
2. Zbieramy kwiatki – zabawa zr
čcznoĤciowa. ProwadzĈcy prosi dzieci, aby usiadãy w kole.
ka
İdemu dziecku daje jeden spinacz do bielizny i jeden obrazek przedstawiajĈcy owada. Infor-
muje,
İe owady chciaãyby polataþ i proszĈ nas o pomoc. Dzieci siedzĈc obok siebie podajĈ
sobie obrazki poprzez chwytanie ich za pomoc
Ĉ spinaczy. Kaİde dziecko podaje obrazek kolej-
nemu uczestnikowi zabawy i w ten sposób obrazki w
čdrujĈ po kole.
Przed rozpocz
čciem zabawy kaİde dziecko moİe pokolorowaþ swój obrazek.
3. Zabawa paluszkowa. Dzieci zak
ãadajĈ na palce jednej dãoni wykonane wczeĤniej nakãadki
przedstawiaj
Ĉce kwiatki.
Motylki i muszka
Na
ãĈce rosnĈ kwiatki
doros
ãy obejmuje dãoniĈ i gãadzi palce jednej
d
ãoni dziecka
rumianki i b
ãawatki.
Na kwiatku siad
ã motylek
opiera opuszki wszystkich palców na kciuku dziecka.
lecz by
ã tu tylko chwilč.
unosi d
ãoę wysoko i oddala poruszajĈc wszystkimi
palcami
Na drugim siad
ã motylek
opiera opuszki wszystkich palców na palcu
wskazuj
Ĉcym
lecz by
ã tu tylko chwilč
unosi d
ãoę i oddala
Na trzecim siad
ã motylek
opiera opuszki wszystkich palców jednej d
ãoni
na palcu
Ĥrodkowym
lecz by
ã tu tylko chwilč
unosi d
ãoę i oddala
Na czwartym siad
ã motylek
opiera opuszki wszystkich palców na palcu serdecznym
lecz by
ã tu tylko chwilč
unosi d
ãoę i oddala.
A na pi
Ĉtym siadãa muszka
opuszki wszystkich palców na palcu ma
ãym
Bzyczy „Mi
čkka ta poduszka”.
mo
Ĥci swojĈ dãoę w dãoni dziecka
Įródão: M. Baraęska – Paluszkami tak i siak, Wydawnictwo Harmonia, Gdaęsk 2012
4. Rysujemy motyle. Dzieci rysuj
Ĉ wedãug instrukcji prowadzĈcego oburĈcz w powietrzu motyle.
Rozpoczynaj
Ĉ w jednym punkcie na górze i starajĈ sič zsynchronizowaþ ruch obu rĈk.
5. Kwiaty – modelowanie z papieru. Prowadz
Ĉcy prosi, by dzieci wykonaãy dla konstrukcje prze-
strzenne przedstawiaj
Ĉce kwiaty.
6. Pomó
İ pszczóãce dotrzeþ do miodu – labirynt. Dzieci otrzymujĈ od prowadzĈcego karty
pracy z narysowanym labiryntem i kredki. Najpierw wodz
Ĉ po labiryncie palcem próbujĈc
odnale
Įþ drogč, a nastčpnie rysujĈ linič za pomocĈ kredki.
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
28
www.forum-media.pl
MOTORYKA MA
âA
7. Letnia
ãĈka – stemplowanie za pomocĈ patyczków do uszu i folii bĈbelkowej. Kaİde dziecko
otrzymuje karto A3, patyczki do uszu i kilka kawa
ãków folii bĈbelkowej. ProwadzĈcy prosi, aby
z pomoc
Ĉ tych materiaãów wykonaãy obraz przedstawiajĈcy letniĈ ãĈkč. JednoczeĤnie demon-
struje sposób stemplowania za pomoc
Ĉ patyczków i folii.
Dzieci tworz
Ĉ obrazy z których po zakoęczeniu pracy prowadzĈcy tworzy wystawč.
Prace po wyschni
čciu mogĈ zostaþ wykorzystane do zabaw ruchowych, teatralnych (
elementy scenografii), matematycznych ( przeliczanie elementów)lub w inny dowolny
sposób.
Efekty
Dziecko:
4
þwiczy sprawnoĤþ manualnĈ dãoni,
4
stempluje za pomoc
Ĉ róİnorodnych materiaãów,
4
zapami
čtuje i odtwarza sekwencje ruchów,
4
þwiczy koordynacje wzrokowo-ruchowĈ,
4
koncentruje uwag
č na wykonywanym dziaãaniu,
4
doskonali p
ãynnoĤþ ruchów.
29
www.forum-media.pl
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
MOTORYKA MA
âA
Za
ãĈcznik 1
Elementy do wykonania kwiatków do zabawy paluszkowej.
do zawini
čcia wokóã palca
i sklejenia
korona kwiatka
do wywini
čcia
na zewn
Ĉtrz
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
30
www.forum-media.pl
MOTORYKA MA
âA
Za
ãĈcznik 2
31
www.forum-media.pl
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
MOTORYKA MA
âA
Za
ãĈcznik 3
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
32
www.forum-media.pl
MOTORYKA MA
âA
KARTY PRACY
Karta pracy nr 1
Pomó
Ŋ owadom znaleňą drogĖ do wáaļciwego kwiatka.
33
www.forum-media.pl
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
MOTORYKA MA
âA
Karta pracy nr 2
Narysuj obur
čcz koronĖ po ļladzie, a nastĖpnie udekoruj jč kulkami
z krepiny lub plasteliny.
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
34
www.forum-media.pl
MOTORYKA MA
âA
K
a
rt
a
p
ra
c
y
n
r
3
C
zy
m
d
zi
ec
i
p
oj
ad
č
n
a
w
ak
ac
je?
Ry
su
j
lin
ie
p
o
ļl
ad
zi
e.
35
www.forum-media.pl
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
MOTORYKA MA
âA
Karta pracy nr 4
Po
áčcz linič kreski i pokoloruj dokáadnie rysunek.
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
36
www.forum-media.pl
MOTORYKA MA
âA
Karta pracy nr 5
Narysuj po
ļladzie drzewo, posáugujčc siĖ jednoczeļnie obydwiema rĖkami.
Pokoloruj obrazek.
37
www.forum-media.pl
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
MOTORYKA MA
âA
Karta pracy nr 6
Wyklej kontur kwiatka wa
áeczkami z plasteliny.
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
38
www.forum-media.pl
MOTORYKA MA
âA
Karta pracy nr 7
Wystempluj rysunek pi
áki farbč plakatowč za pomocč gčbki.
39
www.forum-media.pl
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
MOTORYKA MA
âA
Karta pracy nr 8
Narysuj po
ļladzie truskawkĖ.
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
40
www.forum-media.pl
MOTORYKA MA
âA
K
a
rt
a
p
ra
c
y
n
r
9
N
ar
ys
u
j
d
es
zc
z,
n
aj
p
ier
w
p
o
ļl
ad
zi
e,
a
n
as
tĖ
p
n
ie
sa
m
od
zi
el
n
ie.
4
1
w
w
w
.fo
ru
m
-m
e
d
ia
.p
l
M
e
to
d
y
i
fo
rm
y
t
e
ra
p
ii
d
o
sk
o
n
a
le
n
ia
m
o
to
ry
k
i m
a
ãe
j
M
O
TO
R
Y
K
A
M
A
â
A
Karta pracy nr 10
Narysuj lini
č drogĖ dziewczynki tak, by zebraáa jak najwiĖcej kwiatków.
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
42
www.forum-media.pl
MOTORYKA MA
âA
Karta pracy nr 11
Po
áčcz kropki. Sprawdň, jakimi zabawkami dzieci bawiáy siĖ w piaskownicy.
43
www.forum-media.pl
Metody i formy terapii doskonalenia motoryki ma
ãej
MOTORYKA MA
âA
Karta pracy nr 12
Po
áčcz kropki linič cičgáč. Pokoloruj motyla.
44
www.forum-media.pl
NOTATKI
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................