strona 157
NADZIEJA JAKO PREDYKTOR WYMIARÓW
DOBROSTANU PSYCHICZNEGO
Dariusz Krok
Katedra Psychologii i Pedagogiki Rodziny
Uniwersytet Opolski
Opole University
HOPE AS A PREDICTOR OF DIMENSIONS OF SUBJECTIVE WELL-BEING
Summary. The paper aims at examining the predictive role of hope in hedonis-
tic and eudaimonistic dimensions of subjective well-being. Five questionnaires
were applied: Scale of Hope, BHI-12 Questionnaire, Satisfaction with Life Scale,
PANAS-X Scale, Psychological Well-Being Scale. 206 people were subjected to the
above methods. The obtained results suggest that hope understood in terms of
success and as basic hope is interconnected both with hedonistic and eudaimonis-
ȱ ȬǯȱȱȱȱȱȱȱȱĴȱȱȱȱ¢ȱȱ
ȱȱ Ȭǰȱȱȱȱěȱȱȱȱ Ȭ-
ing in which basic hope has a stronger predictive value. The existing connections
between hope and hedonistic and eudaimonistic well-being can result from the
ȱȱȱ ȱȱ¢ȱȱȱȱȱȱȱęȱ
motivational roles.
Key words: hope, subjective well-being, goals, psychological adjustment
Wprowadzenie
£ȱȱ ȱ£ȱ ȱȱȱ Č¢ȱ£¢ȱ£¢¢ -
ȱ ȱ ȱ àČ¢ȱ ȱ Č¢ǯȱ ȱ ¢£¢ȱ -
Úȱȱ£ȱȱ¢ȱǻŘŖŖŘǼǰȱ Ùȱàȱȱȱ£¢¢ ¢ȱȱ
¢ ¢¢ǰȱ£¢ȱȱ¢ ¢ȱ£Ùȱ ¢ȱȱȱ
£ȱȱ £¢ȱȱ¢ȱà ǯȱȱ¢ȱ¿ȱȱȱ ȱ ¢-
¢ȱ£DZȱǻŗǼȱ£ȱȱ¢ǰȱČȱȱ¿ȱȱ£ȱǻŘǼȱ£ǰȱČȱ
ȱȱ£Č¢ȱȱ Ù¢ȱǯȱ£ȱȱȱ£ -
£Ȭ¢ ¢¢ȱȱ£ïȱ ȱ¿¢ȱ£¢ȱȱ¢ȱ ¢ȱ
à ǰȱȱDZȱ¢£ȱ£¢ȱ£ȱ Ùȱ£ïǯȱȱ
ȱȱ¢ȱ£ȱȱ£¢ȱÙDZȱǻŗǼȱǰȱǻŘǼȱȱ£ȱ
ǻřǼȱ¢ ¿ȱȱ£Ùȱǻ¢ǰȱŘŖŖŖDzȱ¢ǰȱǰȱǰȱŘŖŖŘǼǯȱ¢-
Polskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 2, s. 157-172
Adres do korespondencji: Dariusz Krok, e-mail, dkrok@uni.opole.pl
strona 158
ȱÙȱ £ȱàȱÙï°ǰȱàȱ ȱ£ȱ£ȱȱ£Ù ȱ
ȱ Ù¢ ȱȱ ȱ£Ùǯȱȱ ȱ ¢ȱȱǰȱ
ȱ £¢ °ȱ °ȱ àȬȱ ȱ Ù ǯȱ ȱ £ȱ
£ȱ££ȱ¿ȱ£ï°ȱȱ ȱ¢ȱ¿ȱ£ °ȱ-
à ȱȱà ǯȱ¢ ȱȱ£Ùȱ ¢Čȱ ȱȱȱ
ȱ¢ȱà ȱ ¢¢ȱȱ£ȱȱǻ¢ǰȱ£ǰȱ¢ǰȱ
ŘŖŖřǼǯȱ £¢ȱ £¢ȱ Ùȱ ȱ £ȱ ȱ ȱ £ £ǰȱ ȱ £ȱ ȱ ȱ
£¢Ùȱ ȱ¢ïȱȱ ¢ȱ£ȱ£¢ȱ ¢ȱ£Ùǯȱ
Zdaniem Snydera (2002), rozwój nadziei jest wpleciony w procesy rozwoju po-
£ £ǰȱȱȱÙ£ȱ£Ù ǯȱ£ £¢ȱȱ £ï-
£¢ȱȱ£ȱ¢ ȱǮȱ£Ȅǰȱǯȱ£¢ȱ¿ȱ ȱ °ȱ
ȱ£Ùǰȱ°ȱ££ȱȱȱï £°ȱ¢ȱ£ȱȱǯȱ
ȱ¢ȱȱ£ ¢ȱ£Ù ȱęȱàČ°ȱĊȱ£ȱ
£ȱ£ǰȱ Ù£ȱȱ ȱ¢£ ȱ¢ȱ £¢ȱȱ¿ȱ ¢£¢ȱ
ȱ¢ȱ¢ǯȱ¿ȱ££ȱȱȱȱȱ-
ǰȱà¢ȱ ȱȱȱ ££ȱ£¢¢ ȱǯȱȱȱ £¿ȱȱ£ȱ
£ǰȱȱȱ£ Čȱ£ÚȱǻŘŖŖŞǼǰȱČȱï°ȱȱ£¿ȱ-
ȱȱǯ
ȱȱïȱȱ£ȱ£ȱ£Úȱȱ¿ȱǻŘŖŖřǼǰȱ࣢ȱ
ȱȱȱ£ ǰȱ £ȱ££ȱȱǻŗşşŝǰȱŘŖŖŘǼǰȱ¿ȱ
£ȱ ǯȱ ȱ ȱ Ù¿ȱ ££ȱ £ï £ȱ ¢ǰȱ ČDZȱ
ǻŗǼȱï ȱȱ£ ¢ȱȱ ¢ȱ£ȱǻŘǼȱï ȱȱ££ȱ£¢¢¢ȱ
£ǯȱ£ȱȱȱ£¿ïȱï ȱ£¢ȱǮ¢ ȱȱï Ȅǯȱ
¢ȱȱȱÙȱ £ ǯȱïȱ¿ȱČȱ ǰȱȱÙà ȱ ȱȱ
Ù£ȱ ¢ ¢ȱȱȱ£ȱ¢à ȱ £Úǰȱ£ Čȱ-
¢ǯȱȱ¿ȱǰȱ£ȱȱȱȱ ¢Ù£ȱ£ £ǰȱ¢Čȱ
£ ȱ¿ȱȱ¢ȱ ȱȱ£ ¢ ȱȱ ȱ££Úǰȱ£ȱ
Čȱ ȱ £¢£¢ȱȱȱ£ȱ ȱ¢ȱ££Úǯ
¢ȱ ¢Čȱ ¢ ȱ £ȱ ȱ ïȱ ȱ £¢¢ïȱ
ï ȱ ȱ£¿ï°ȱï ȱȱȱÙČȱȱȱ ȱ£-
£Úȱ ££¢ȱ ȱ ï ǰȱ £ȱ £¢ȱ ¢ȱ ¢ȱ ¢£¢°ȱ ¿ȱ
ȱ £¢£Ùïǯȱ ££ȱ ¿ȱ ǰȱ £Úȱ ȱ ¿ȱ ǻŘŖŖřǼǰȱ -
ïȱ£¿ȱ ȱȱǮ¢ȱÙȱȱ££ȱ-
¿ȱàȱȱ£¢ȱČȱ£ȱ £¢ȱà ȱȎ££¢ ȱ
ï ȍȄȱǻǯȱŚǼǯȱȱ¢ȱ£ £¢ȱȱ£ ¢ȱȱ££¢ ¢ȱ
ï ǰȱ ȱà¢ȱ££ȱ £¢ȱ££ȱ££Ùǰȱȱȱ£¢£Ùǰȱ£-
à ȱ£Ùȱȱ ǰȱȱȱČ ǯȱ£ȱ¿£ȱ¢ȱ ¿£ǰȱȱ
£ȱ¢ ȱ¿ȱ£ȱȱȱ ¢ȱȱ£¢¢ ¢ȱ
£ȱ££¢ ȱï ǯ
ȱ£Úȱȱ¿¢ȱǻŘŖŖŚǼǰȱ£ȱ ȱȱàČȱȱ-
£ȱ£ȱ£ ȱ££ȱ¢ǯȱȱȱ £ȱ£ȱȱȱ¿ȱȱ
ȱÙ¢ȱ ȱ ȱ£Ù ȱǻǼǰȱȱ¢ȱȱȱČȱï°ȱȱ
£¿ȱȱǯȱČȱ£ȱà °ȱȱ àȱ£ȱǻ£ÚǰȱŘŖŖŞǼǯȱ
Čȱ¢ ȱïȱȱ¢ȱ¢ȱǰȱȱȱ£ȱ¿ ¢ȱ
strona 159
ȱ¢ǯȱ¢ȱ¿ǰȱČȱ ȱ£ȱ ȱȱÙČ¢ȱȱȱ ¿£-
ne procesy jednostki (ukierunkowanie intrapsychiczne), podczas gdy w nadziei na
ȱ ȱ ¢ȱ ¢ȱ ȱ Ȯȱ ï ȱ ǻ ȱ -
terpsychiczne).
ȱȱ£ȱȱȱČȱȱ£ȱ£ȱǻŘŖŖżǼǰȱ
àȱ Čȱ Ùȱ ¿ȱ ȱ £¢ȱ ¢ȱ ȱ ǰȱ ȱ ȱ ȱ Ùȱ
Čȱ £ȱ ¿ȱ £ȱ ȱ £¢ȱ £ȱ ȱ ǯȱ ȱ ¿ȱ £-
ǰȱ £ȱ ȱ ¢ ȱ ȱ £ £ǰȱ àȱ ¢ȱ
Ùȱȱ£ȱȱČ ïȱ¿ȱ£ȱï¢ȱ -
Ú ȱ Č¢ȱ£¢£Ù¢ȱà ǯȱȱ£ȱ àȱ¢à DZȱǻŗǼȱ¢ ï°ȱ
Ȯȱ¢ ï°ȱ£ȱǻŘǼȱ¢ï°ȱǻ¢£ï°ǼȱȮȱï°ȱǻàï°Ǽǰȱ-
£ȱ ¢àČȱ£¢ȱ£ȱ£DZȱ¢ ȱ£¿ȱ¢ǰȱ¢ ȱ
£¿ȱǰȱ¢ ȱ£¿ȱ¢ǰȱ¢ ȱ£¿ȱǯ
ȱ £ȱ ¢ȱ £Úǰȱ ȱ ¢£¢ǰȱ Čȱ £°ȱ ȱ
£ £ȱȱȱ¿ȱ ÙȱČ¢ȱǻ£ÚǰȱŘŖŖŞDzȱǰȱǰȱ
ǰȱŘŖŖŞǼǯȱÙ ȱȱ£ ȱ£à ȱ¢ȱ£ £ȱ¢£ȱ-
£ȱ£ ǰȱȱȱȱȱȱ££ȱ££ǯȱȱ
¢£¢ȱ£ȱ£ȱǰȱČȱȱČ¢ȱȱ¢ȱ
ȱ££¿ï ǯȱȱ ȱÙà ȱïȱȱÚȱȱȱ¢£-
¢DZȱ¢£ȱȱ¢£ǰȱàȱ£ȱȱ¢ȱ£ÙČȱ
¢£¢ȱȱ¢ȱę£ę£¢ȱǻ£ÚǰȱŘŖŖŞDzȱǰȱŘŖŖşDzȱ ǰȱ
2009).
ïȱ¢£ȱȱȱ ȱȱ£¢ïȱČ¢ǯȱ
ȱ¢ ȱȱȱ ȱ¢ ¢ȱ£°ȱ£¢ïȱȮȱ£¢-
ïȱ£ȱÙȱȮȱÙǯȱȱȱ¢ ȱ Čȱ¿ǰȱČȱ££¿ïȱ
ȱȱï £ȱ£ ȱȱ£¢ïȱ ȱČ¢ǯȱ¢àČȱ¿ȱ£¢ȱ
zasadnicze czynniki dobrostanu: (1) wysoki poziom pozytywnych emocji, (2) niski
£ȱ ¢ ¢ȱ ȱ £ȱ ǻřǼȱ ¢ȱ £ȱ £ ȱ £ȱ Č¢ȱ ǻ-
ǰȱǰȱǰȱŘŖŖŚǼǯȱȱ£ ȱ£ȱČ¢ȱȱï £ȱ££¿ïȱȱ
Ùà ȱ Ù¢ ȱÚȱ¢ ¢ȱȱ ȱ ¢£ȱ£ £¢ȱǻȱ¢ï¿ȱ
ȱȱ ÙȱČ¢Ǽȱȱ¢ȱǻȱȱȱà ȱï £ȱ
ȱȱČ¢Ǽǯ
ȱïȱ¢£¢ǰȱȱ¢£¢ȱ£¢ȱȱ ȱ-
ȱȱȱČȱȱ ï ¢ȱ¢à ǯȱ ¢ȱ£Ù ȱ-
ȱȱ £ȱȱÙȱȱ¢ ȱ ï ¢ȱ-
à ȱČ¢ȱǻ¢ěǰȱŗşŞşDzȱǰȱŘŖŖŘDzȱ¢ěǰȱǰȱŘŖŖŞǼǯȱïȱȱ ČǰȱČȱ
£Ù ȱ¿£ȱ££¿ï ¢ȱ ¢ǰȱ¢ȱ¿£ȱČ¢Ùȱ£ȱ£ȱ£ ¢ȱ -
ïǰȱČ¢Ùȱȱ¢ ȱ Č¢ȱà ȱČ¢ȱ£ȱ£ Ùȱȱ¢ȱ
ȱ ïȱȱǯȱ
ȱȱ¢ěȱǻŗşŞşǰȱŘŖŖżǼǰȱ ȱ£ȱȱ¢£ǰȱ ¢-
àČ°ȱČȱ£ï°ȱ ¢à DZȱǻŗǼȱȱȮȱ£ï°ȱ£Ùȱ Ùȱ¢ -
ȱ¢ȱ£ǰȱǻŘǼȱ ȱȱï ȱȮȱ¿ï°ȱ£ȱ
ȱ£ȱ£¢ȱï ǰȱǻřǼȱ£ àȱ¢ȱȮȱČ ï°ȱ£ȱ Ùȱ
ȱȱÙǰȱǻŚǼȱ£¢¢ ȱȱ£ȱ¢ȱȮȱ¢ȱÙ¢ȱ£ȱȱ
strona 160
ȱ£ȱ¢ȱĊǰȱǻśǼȱȱČ¢ ¢ȱȮȱ£ï°ȱȱȱȱȱ
Č¢ȱȱČ¢ ¢ȱ£ÚǰȱǻżǼȱȱȱȮȱ£¢¢ ¢ȱȱȱ Ùȱ
ȱÙ£¢ȱ£ȱÙ¿ȱ£ȱȱǯȱ¢£¢ȱ£ȱï ȱ ¢-
à ȱ£ ȱ£°ȱȱȱ ȱ£ȱ£ȱ¿ȱDZȱ¢ȱ ¿£ȱ
Ȯȱ¢£ȱ¿ȱ ȱȱ£ àȱȱǻǰȱ£ àȱ¢ǰȱ
ȱČ¢ ¢ȱȱȱǼȱ£ȱ¢ȱ£ ¿£ȱȮȱ£ȱȱ£ȱï-
ȱ£ ¿£¢ȱǻ ȱȱï ȱȱȱ£ȱ¢Ǽǯȱ
£ȱ ȱ £ȱ ¢ ¢¢ȱ Ùȱ Čȱ ¿ȱ ȱ ¢£¢ȱ
£¢ ǰȱÙà ȱ£ȱ £¿ȱȱ £ȱ£ȱ¢¢£¢ȱ£-
ȱ ȱ £¢£Ùï°ȱ ȱ Č ïȱ £Ù ȱ ¢ȱ £ÙÚǯȱ -
ȱ£ £ȱ££ȱȱȱ¢£ȱǻŗşşŞǼȱ£Ù¢ǰȱČȱ ¢¿ȱȱ
£ £ȱ£ȱȱȱ£ȱ£¢ ȱ¢£¢ǯȱ¢ȱȱ ¢ȱ-
£ȱ£ȱ ȱà ȱ£ȱȱȱȱȱ£ȱÙ¢ȱ££ȱ
¢ȱ ïǰȱȱČȱï £Ù¢ȱ£¢ȱȱ£¢¢ ¢ȱǻï°ǰȱ
££¿ïǼȱ ȱ Ù£¢ȱ ȱ ¢ ¢ȱ ǻǰȱ ¿Ǽǯȱ ȱ £ȱ £ȱ
ȱ àȱ Ù¢ȱ £ £¢ȱ ¢Ùȱ £ȱ ȱ ȱ ȱ ïȱ £ ȱ
(Snyder, Lopez, Shorey, 2003).
£ȱȱ £Ù¢ȱȱ¢£ȱ£¢ïȱÙ¢ȱ£ȱ£ǯȱ-
ȱ¢£¢ȱ¿ȱȱ£ȱ¢ȱ£ȱ ȱǰȱ£ȱȱ-
¢ ǯȱ¢ȱ£ȱ£ȱ Ùȱ£ȱǰȱ¢£ȱȱ¿-
ciami akademickimi (Snyder, Cheavens, Sympson, 1997; Snyder i in., 1997). Osoby
ȱȱ£¿ȱ££Ù¢ȱ¿ȱ£¢ȱ¢ȱ ¢Č£ȱ¢ȱ£ȱČ¢ȱȱČ-
£¢ȱ£ȱǯȱȱ£¢ȱȱ£ȱȱ£¢ȱ¢-
£ȱ £ȱȱÙ£Č¢ȱ£ȱ£ £ȱǰȱȱȱȱ
ǻŘŖŖżǼǯȱ£¢ȱ ¢£Ù¢ǰȱČȱÙ£ȱ£ȱȱ ¢ȱ£ȱ£ȱ£-
£ȱ¿ȱ ¢Č£¢ȱȱàȱ¢ȱ£ȱČ¢ǰȱ£ȱȱ££ȱ
ŗȱǯȱǰȱ£ȱ¢Ùȱȱ¿£¢ȱ ¢£ȱ¢ȱ
ȱàȱ¢ȱ£ȱČ¢ǯȱȱ¿£¢ȱ£ȱ£ȱȱ ¢£ȱ
ȱ £ȱ ¢ȱ ¢Ùȱ ¢¢£ȱ ¢ȱ ¢ȱ £ ȱ
Č¢ ǯȱ £ȱ£ȱ£ȱ¢ȱ£ȱČ¢ȱ ïàȱà ȱ £ȱ
¢ȱȱ¢ȱǻŘŖŖŝǼǯȱ£¢¢ȱ ¢ȱȱ¢Ùȱ¢ ȱ ¢ȱǻ = 0,51),
ȱ £ǰȱČȱ£ȱ¢£¢ȱ¿ȱ£ȱȱà Čȱ£ ȱ£ȱČ¢ǯȱ
ȱ ¢Č£¢ȱȱȱ £¿ȱȱȱȱà ȱ¿¢ǰȱ
obok wymiaru poznawczego, drugim istotnym wymiarem dobrostanu psychiczne-
go w tradycji hedonistycznej.
ȱ £ȱȱȱȱ ȱ¿ȱ£ȱ ȱ ȱ-
ïȱČ¢ǰȱ¿ȱ ȱ¢ȱ£ £ȱ£ȱȱ¢£¢ȱǻ¢ȱȱǯǰȱ
ŘŖŖżǼǯȱ£ȱȱ£ȱ£Č¢ ȱȱ ȱ£¢¢ȱ ȱ
ȱ£¢£¢ȱ¿ȱȱ¢ £ȱ ȱ ȱǯȱ£¢ȱ
£ȱ¿ȱČȱȱ£ȱȱ¢£ȱ ȱ£ȱȱà ȱČ¢-
¢ȱ ȱ ¢ȱČ¢ȱÙ£ȱǻǰȱ¢ȱ Ǽȱ£ȱȱ
ǻ£ àȱ¢ ¢ǰȱ£ ȱ£ȱČ¢Ǽǯȱ£ȱ£¢ȱ£ȱ£ ȱ
ę£¢£ȱ ȱ ¢£ǰȱ ¢Čȱ ȱ £°ȱ ¿ȱ ȱ ȱ ¿ȱ
ȱàȱǻȱȱǯǰȱŗşşŞǼǯȱ¢ȱ£ȱ£ȱ¿ȱȱï ï°ȱ
strona 161
ȱ¢£ȱ¢ £ȱ£ȱȱ£¢£Ùï°ȱȱ¿ȱ££ ¢-
¿Čȱȱ£¢ȱǯȱ
ȱȱ¢£ȱ £ȱȱ£ £ȱ£ȱ ȱ£ȱ-
ȱ ¢£¢ǯȱ £Úȱ ȱ ¿ȱ ǻŘŖŖřǼȱ £¢ȱ ȱ ȱ
£ȱ ¢ȱ£ ȱ£ȱČ¢ȱ£ȱà¢ȱ£¢¢ ¢ȱǯȱ£-
£ȱǰȱČȱ¢ȱ¢£ȱ¿ȱ£ǰȱČȱï ȱȱ£ ¢ȱ
ȱ ¢ȱ£ȱ£¢¢¢ȱ£ȱ¿ȱ£ȱ£ ȱ£ȱ ȱČ¢ȱ
£ȱ¿ȱ£ °ȱ£ȱ£¢¢ ȱǯȱ£ȱ ȱ¢ÙȱČȱ
£ £ȱ£ȱ¢ȱ£¢ȱ¢ȱ ȱȱȱǰȱȱ ȱ
£ȱ¢£ȱȮȱȱǰȱȱČȱ£ȱ¿ȱȱ¢£¢ȱ Ċȱ
£ȱ¿ȱȱȮȱȱǯ
ïȱ£ȱȱ £ȱ£ȱ£ȱȱ¢£¢ȱ ȱȱ-
¢£ǰȱȱȱȱ£ȱ¿ȱȱ¢ȱȱ£ȱïǰȱ
Ùà ȱ ȱȱȱ ȱ¢£¢ǯȱȱ¢£¢ȱ-
zumiany w kategoriach eudajmonistycznych sprzyja wzrostowi poczucia nadziei
ȱ àȱ £¢¢ȱ ¿ȱ ¢£ȱ £ȱ ȱ ȱ £¢¢ ȱ
£ °ȱï £ȱČ¢ ȱǻ¢ǰȱǰȱ¢ěǰȱŘŖŖŘǼǯȱ£Ùȱ ȱ-
ȱ¢£¢ȱȱ¢ȱ£ £Ȭ ¢ȱȱ£ £¢ȱ
£ȱ¢ȱ £ȱ ȱ£ȱČȱȱà ǰȱȱ¢£ȱȱ-
£ǰȱ àȱ £¢ȱ ¿ȱ ȱ řŖȱ ¢ȱ ȱ £Ú£ȱ ȱ ǻǰȱ ǰȱ
ǰȱŘŖŖżǼǯȱČȱ ȱȱ¢ȱȱ£ ȱ£ £à ȱ¿£¢ȱ-
ȱȱ£ǰȱȱïȱČȱ °ȱȱ ¢ȱȱ ¢-
¢ȱ£ȱ àȱȱȱȱà ǯ
ȱ£ ¢ȱÚȱȱïȱ¢¢ȱȱ£ȱȱ-
ces oraz nadziei podstawowej dla wymiarów dobrostanu psychicznego w tradycji
¢£ȱ£ȱ¢£ǯȱȱȱ ¢ȱ¿ȱȱ¢ȱ-
ȱ£ȱ£ £ȱȱ £ǰȱ¢Čȱȱ ȱ£ȱ
£à ȱ£ǰȱȱȱȱ¢£ǯȱ¢àČȱ¢ àȱ£à ȱ
£ȱȱȱȮȱȱ ¢Ċȱȱȱ ȱ£ȱ£ȱȮȱ£ ȱ
ȱÙ¿ȱȱ¢£¢ȱ£ȱ £Úȱ ¢ȱ£à ȱ¢£ȱ
funkcjonowania jednostek.
ȱȱȱȱ¿£¢ȱ£ȱȱȱ¢£¢ȱ-
Ù ȱ¿ȱ£¢ȱ £DZ
ŗǯȱ¢Č£¢ȱ£ȱ£ȱȱȱȱ£ȱ ȱ Čȱ¿ȱ£ȱ ¢Č-
szym poziomem dobrostanu hedonistycznego w wymiarze poznawczym i emocjo-
nalnym;
Řǯȱ ¢Č£¢ȱ £ȱ £ȱ ȱ ȱ ȱ £ȱ ȱ £ £¢ȱ ȱ
£ȱ ¢Č£¢ȱ£ȱȱ¢£Dz
řǯȱ£ȱȱȱ Čȱ¿ȱȱ£ȱ ¢ȱȱ-
¢£ȱ£¢ȱ¿ȱȱ¢ȱ ¿£ȱȱǻǯȱ ¿£ȱ-
ǰȱȱǼȱČȱ£ȱ ǯ
strona 162
Metoda
Osoby badane i przebieg badania
ȱ ȱ £¿Ù¢ȱ £Ùȱ ŘŖŚȱ ¢ȱ ǻŗŖŞȱ ȱ ȱ şżȱ ¿Č£¢£Ǽȱ ȱ ȱ
ŘŖȬżŖȱǯȱgȱ ȱ ¢ÙȱM = 39,12 lata przy odchyleniu standardowym
ȱƽȱŗŗǰśŚǯȱȱȱ£Ùȱȱ £¿ȱČ ȱČȱ£¿ïȱ ǰȱ
Ùà ȱ£ȱ £¿ȱȱǰȱČȱ£ȱȱȱ¢£¢ȱȱ£ȱ
ȱ££ȱ ȱ ȱ £ȱȱ££ȱČ¢ ǯȱȱÙ¢ȱȱ
¢ǯȱ¢ȱȱÙ¢ȱ ¢£Ùȱ£ ǰȱïǰȱÙȱ
¢Č£ȱȱ ¢Č£ǯȱȱ£ȱ £ȱȱ£ȱȱȱ ¢Ù-
ǯȱȱ ȱČ¢ȱ£Úȱ£ ¢ǯ
£¿£ȱ £
ȱ¢ȱ£ ȱ¿°ȱ£¿£ȱ £¢ǯȱȱ£ȱ¢ȱÙ-
Č¢ȱȱȱ£ȱ£ȱ£ȱȱČȱȱȱǯȱ
ȱȱ£ȱ ¢£¢¢ ȱȱÚȱȱ£ȱǻ¢ǰȱŘŖŖŘǼǯȱȱ¢ȱ
ÙČȱ¿ȱ ȱ£ ȱ££ȱ£ȱǻŘŖŖżǼǯȱȱÙȱ¿ȱ
£ȱŗŘȱà ǰȱ¢ȱȱȱȱŗȱȱŞǰȱ£ȱŗȱ££ȱ£¢ ȱÙ£¢-
ǰȱȱŞȱȮȱ£¢ ȱ £ ǯȱàÙ£¢ȱ£ïȱ΅-Cronbacha wy-
ȱŖǰŝşDzȱȱï°ȱ£ȱȱȦȱ ¢ÙȱȱŖǰŝřȱȱŖǰŞŘȱ
w okresie 8-10 tygodni.
£ȱ£ȱ ȱȬŗŘȱ ¢ȱ£Ùȱ££ȱ£-
Úȱȱ¿¿ȱǻŘŖŖřǼǯȱȱ£¿£ȱ ¢ȱÙČ¢ȱȱȱ
£ȱ ǯȱÙȱ¿ȱ£ȱŗŘȱ £Úǰȱ¢ȱȱȱśȬ ǰȱ
£ȱŗȱȮȱ£¢ ȱȱ££ȱ¿ǰȱȱśȱȮȱ£¢ ȱ¿ȱ££ǯȱȱ ¢Č-
£¢ȱ ¢ǰȱ¢ȱ ¿£¢ȱȱ£ȱ£ȱ ǯȱ £ȱȱ
ȱ Ċȱ¢¢£DZȱ àÙ£¢ȱ£ïȱ΅-Cronbacha wynosi
ŖǰŝŖDzȱï°ȱ ¢Čȱ£ȱȱ àÙ£¢ȱ-Pearsona wynosi 0,62.
ȱ ¢ȱ £ȱ Č¢ȱ ǰȱ ȱ ££ȱ ȱ ȱ ȱ àÙ-
à ȱǻȱȱǯǰȱŗşŞśǼǰȱČ ȱïȱàȱ Ċȱ£ȱ
£ ȱ£ȱČ¢ǯȱȱÙȱ¿ȱ£ȱ¿ȱ £Úȱ¢ȱȱŝȬ-
ȱǯȱȱȱȱÙȱ£¢ÚȱǻŘŖŖŗǼǯȱĊȱ£-
ïȱ΅Ȭȱ ¢ȱŖǰŞŗǯȱï°ȱ¢£ȱ£ȱ££ȱà ȱ
£ȱ£ȱ Ùȱ ïȱ£ȱ¢£¢¢¢ȱ¢£ǯȱȱ ¢-
Ù¢ȱ DZȱŖǰśżȱȱŖǰŚśǯ
ȱ£°ȱ£¢¢ ¢ȱȱ¢ ¢ȱȬȱ ȱȱȱȱ
ǻŗşşŚǼȱÙČ¢ȱȱȱ àȱà¢ȱà DZȱ£¢¢ ȱȱ¢ ȱ
£ȱ ȱ ¢ę£¢ȱ ¢à ȱ ǯȱ ȱ ȱ ¿ȱ £ Ùȱ ȱ
ǻŘŖŖşǼǯȱ Ùȱ¿ȱ£ȱ żŖȱ £¢à ȱ ¢ȱȱ ŝȬ ȱǯȱ àÙ-
£¢ȱ £ïȱ ΅Ȭȱ ȱ ££à¢ȱ ȱ ¢£ȱ ȱ Ŗǰżŝȱ ȱ
ŖǰşŖǯȱàÙ£¢ȱïǰȱȱȱȱǰȱ ¢£ȱȱŖǰŝŝȱȱŖǰşŘǯ
Skala dobrostanu psychicznego bazuje na koncepcji dobrostanu w tradycji eu-
¢£ȱȱ ȱ£Ùȱ££ȱ¢ěȱǻŗşŞşǼǯȱȱ ¿ȱ£-
ȱȱÚȱȱïȱČ¢ȱǻǰȱŘŖŖşǼǯȱ£¿£ȱ£ ȱŚŘȱ £ȱ
strona 163
Ùȱ¿ȱȱ£ï°ȱǰȱà¢ȱDZȱǰȱ ȱȱï ǰȱ
£ àȱ¢ǰȱ£¢¢ ȱȱ£ȱ¢ǰȱȱČ¢ ¢ȱȱȱǯȱȱ
Ù¢ȱȱ¢ȱȱ ȱ £ï£ȱ£¿ïȱ¢ǯȱ £ȱȱȱ
ȱŝȬ ȱǯȱàÙ£¢ȱ£ïȱ΅-Cronbacha dla poszczególnych
ȱ ¢£ȱȱŖǰŝŘȱȱŖǰŞżǯȱï°ȱ£¿£DZȱ àÙ£¢ȱȱȱȱ
Ù¢ȱ¿ȱȱŖǰřŗȱȱŖǰŝŚǯ
Wyniki
ȱȱ£ȱ£ £à ȱ¿£¢ȱ£ȱȱȱȱ£ȱ ȱ
a dobrostanem hedonistycznym i eudajmonistycznym wykonano analizy korela-
cyjne i regresyjne. W pierwszym etapie analiz statystycznych zbadano korelacje
Ȭȱ¿£¢ȱ£ȱȱ ¢ȱȱ¢£ȱǻȱŗǼǯ
ȱŗǯȱȱàÙ£¢ȱ ȱ Ȭȱ ¿£¢ȱ ¢ȱ ȱ ȱ -
dziei i dobrostanu psychicznego
Skala Nadziei
Kwestionariusz
BHI-12
Nadzieja
na sukces
Nadzieja
podstawowa
SWLS
Wynik ogólny
0,32***
0,23***
ȱ£°ȱ£¢¢ ¢ȱȱ¢ ¢ȱ
P
ANAS-X
Ogólny pozytywny nastrój
0,43***
0,29***
Ogólny negatywny nastrój
-0,11
-0,25***
Strach
-0,16*
-0,28***
ï°
0,03
-0,19**
Wina
-0,15*
-0,23***
Smutek
-0,13
-0,24***
£ï°
0,31***
0,28***
ï°ȱ
0,39***
0,30***
Čï°ȱ
0,36***
0,26***
ïÙï°
-0,13
-0,29***
¿£
-0,15*
-0,12
Spokój
0,23***
0,20**
Zdziwienie
0,02
-0,07
strona 164
Skala dobrostanu
psychicznego
Autonomia
0,41***
0,30***
ȱȱï
0,33***
0,30***
Rozwój osobisty
0,41***
0,31***
Pozytywne relacje
z innymi
0,22***
0,24***
ȱČ¢ ¢
0,37***
0,38***
Akceptacja siebie
0,42***
0,34***
*
ȱ< 0,05; **ȱ< 0,01; ***ȱ< 0,001
ȱ £ȱ£ȱ£ȱȱ¢£¢ȱ ȱ¢ȱ-
¢£ǰȱČȱ £°ǰȱČȱ£ȱȱȱȱ Ùȱ£ȱ¢-
ȱ£ȱČ¢ǰȱ¿ȱȱ ¢ȱ£ £ǰȱ£ȱ£ȱà¢ȱ£¢¢ ¢ȱ
ǰȱ ¢ȱ Ċȱ ¢ȱȱǯȱǰȱ
£ȱ ¢£¢ Ùȱ£¢¢ ȱȱ£ȱ¿¢ȱDZȱ£-
ïǰȱ ïȱǰȱ Čïȱȱǰȱȱ¢ ȱȮȱ£ȱDZȱ
ǰȱ ¢ȱȱ£¿£ǯȱ¿ȱ£Čïȱ¢ȱ¢¢£ȱ£ ȱ
ȱ £ȱ ǰȱ àȱ ¢£ Ùȱ ¿ȱ ȱ £¢ǰȱ £ȱ
ǰȱ£ £ȱ£ȱǯȱȱȱ ¢Ù¢ȱ¿£¢ȱ£ȱ
ȱ¢ȱ£ȱČ¢ǰȱà¢ȱ£¢¢ ¢ȱȱ£ȱ££àÙ ¢ȱ-
DZȱ£ïǰȱ ïȱǰȱ Čïȱȱǯȱ¢ ȱ£ £ȱ
£ ȱ¿£¢ȱ£ȱȱà¢ȱ¢ ¢ȱȱȱDZȱ
ǰȱ ïǰȱ ¢ǰȱȱȱïÙïǯ
¿£¢ȱ £ȱ ȱ ȱ ¢£¢ȱ ȱ ¢ȱ ¢£ȱ
£¢ȱȱ¢Ù¢ȱȱ¢¢£ȱ£ȱ£ȱǯȱà ȱ-
£ȱȱǰȱȱȱ£ȱ ȱ¢£ Ù¢ȱ¿ȱ£¢¢ ¢ȱ
£ £ȱ£ȱ ¢ȱDZȱǰȱ ȱȱï ǰȱ
£ ȱ¢ǰȱ£¢¢ ¢ȱȱ£ȱ¢ǰȱȱČ¢ ¢ȱȱ-
ȱǯȱ£ȱ£Čïȱ£ȱ£¢ȱ£ȱ ¢ȱǰȱ£-
ȱȱȱȱǯȱ£¢ȱ ¢ȱï £ȱȱ¢ ȱ-
¢ȱ£ £ȱ¿£¢ȱ£ȱȱȱ¢£¢ǯ
¢ǰȱ£ȱ££àÙ ¢ȱ£ ȱ £Úȱ£ȱȱ-
ȱ¢Ùȱ £ǰȱ ȱȱȱ£ȱȱȱȱ£ȱ ȱ
£ȱ£ȱ £¿ȱ ȱȱÙȱȱ¢ȱȱ¢£-
ȱ£ȱ¢£ǯȱ¢ȱï°ǰȱàȱ£ȱ£¢à ȱȱ££ȱȱ
dobrostanu, wykonano hierarchiczne analizy regresji. W kroku pierwszym wpro-
£ȱ£ȱ£ǰȱ ȱȱȱ£ȱÙȱȱ ȱȱȱ
hedonistycznego (tabela 2).
ȱ£¢ȱȱŗ
strona 165
ȱŘǯȱȱà ȱ àÙ£¢à ȱȱǻ¢£ ¢Ǽȱȱ ¢à ȱ
ȱȱȱȱȬȱ £¿ȱ ¢à ȱ ȱȱ£ȱȱ -
£ȱ£ȱ ȱȬŗŘȱ£ȱÙȱȱ
Zmiana R
2
Ά
F
S
¢ȱ£ȱČ¢
Krok 1
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
0,13
0,28***
0,16*
14,27***
Krok 2
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
Ù°
Wiek
0,16
0,29***
0,15*
-0,06
-0,17**
9,35***
Ogólny pozytywny nastrój
Krok 1
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
0,21
0,38***
0,17**
25,93***
Krok 2
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
Ù°
Wiek
0,22
0,38***
0,17**
0,01
-0,11
13,78***
Ogólny negatywny nastrój
Krok 1
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
0,07
-0,05
-0,24***
6,90***
Krok 2
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
Ù°
Wiek
0,07
-0,05
-0,24***
-0,02
-0,02
3,47**
*
ȱ< 0,05; ** < 0,01; ***p < 0,001
ȱàȱ¢ȱ£ȱČ¢ȱ ȱȱ £¢ȱ£ £ȱ£ȱ
£ÙǰȱČȱ¢ ȱ£ȱ£ȱ ¢ïȱŗřƖȱ£ïǯȱȱȱ -
¿ȱ£ȱ£ČïǰȱČȱ £°ǰȱČȱ¢ȱ¿ȱ¢ȱȱ£ °ȱ£-
ȱȱ¢¿ȱÙ¢ȱ£ȱ ȱČ¢ǰȱȱ ȱ ¿£¢ȱȱ¿ȱ-
¢£ °ȱ¿ȱ£ȱȱ¢ȱČ ïȱȱ ȱ£¢£Ùïȱ
ǻ£ȱ ȱ Ǽȱ £ȱ £ï £ȱ ȱ £ ¢ȱ ȱ ¢ȱ
ï ǰȱà¢ȱȱ£¢¢¢ȱ£ȱǻ£ȱ Ǽǯȱȱȱǰȱ
ȱ £ȱ ȱ ȱ £¢ȱ Ùȱ ȱ ǰȱ ȱ ¢ïȱ -
strona 166
ȱ £àÙȱȱŗżƖȱ£ïǯȱȱ£ȱȱȱȱ£ȱ ȱ
£ȱ ȱ£Ùȱ¿ȱȱ¢¢£ǯ
ȱ£¢ȱàȱ£¢¢ ȱȱČȱ £°ǰȱČȱ ȱ -
£¢ȱȱȱȱ ¢ï¢ȱ££ȱ¢ ȱ£ȱ ȱŘŗƖǯȱȱ£Čïȱȱ
ǰȱȱ££ǰȱČȱȱ¿ȱ¢ȱȱ£ °ȱ£¢¢ ¢ȱàǰȱ
ȱ£ȱ£ȱȱȱȱ£ȱ ȱ¿£ȱȱȱ ¢Č£¢ǯȱ -
Č¢°ȱČ¢ǰȱČȱ àÙ£¢ȱΆǰȱàȱ ï°ȱ£ ȱȱà ȱ¢ -
ȱ ÙȱČȱ£ȱ£¢ȱ£Č¢ȱȱ¢ȱ£ȱ£Čǰȱ
ȱ ¢Č£¢ȱ ȱ£¢ȱ£ȱȱǯȱȱȱǰȱȱ £ȱ
£¢ȱÙȱȱ ǰȱÙȱ££ȱ£ȱ ¢ïȱ ȱȱ -
ïȱŘŘƖǯȱȱȱȱ £ïǰȱ¢ ȱ£ȱ£ȱ£Ù¢ȱ¿ȱ¢-
rami istotnymi statystycznie.
à¢ȱ ¢ ¢ȱ àȱ ȱ ȱ £¢ȱ ȱ ¢ï¢ȱ ¢ȱ ȱ ŝƖȱ
£ïȱ££ȱ£ȱ£ǯȱȱ£ Ú ȱȱ£ȱ£Čïǰȱ
¢ȱ£ȱ ȱ¢Ùȱ¢ǯȱȱ¢ȱ£¢ȱ£ȱà ȱ
ȱȱ¢ǰȱȱ £ǰȱČȱ¢ȱ¿ȱ¢£ °ȱ¿ȱ¢ȱ£ȱ
¢ ¢ȱǰȱȱȱ£ȱ ȱȱȱȱ£Úȱȱï ȱ
¿£ȱÙ£ǯȱ¢ȱ£ȱȱȱ¢Ùȱ¢ȱ¢¢£ǯȱȱȱ-
ȱȱ£ ȱ£ȱ ȱ£ȱ ¢ïȱ ǯȱ¢ȱ£ȱ-
ȱ¢Ùȱȱ¢¢£¢ȱ¢ǯ
ȱ¢ȱȱ£ȱ¢¢ȱȱ¿ȱȱȱ¢£-
¢ȱ ȱ¢ȱ¢£ȱȱ£ȱ£Čǯȱȱ£Čȱ-
£Ù¢ȱ£ȱ£ǯȱ¢ȱ£ ȱȱřǯ
ȱřǯȱȱà ȱ àÙ£¢à ȱȱǻ¢£ ¢Ǽȱȱ ¢à ȱ
ȱȱȱ¢£ȱ £¿ȱ ¢à ȱ ȱȱ£ȱ
ȱ £ȱ£ȱ ȱȬŗŘȱ£ȱÙȱȱ
Zmiana R
2
Ά
F
Autonomia
Krok 1
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
0,22
0,36***
0,22***
27,57***
Krok 2
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
Ù°
Wiek
0,22
0,36***
0,22***
0,03
0,07
14,51***
ȱȱï
Krok 1
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
0,16
0,27***
0,24***
19,43***
strona 167
Krok 2
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
Ù°
Wiek
0,16
0,27***
0,24***
0,02
-0,03
9,70***
Rozwój osobisty
Krok 1
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
0,22
0,35***
0,23***
27,53***
Krok 2
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
Ù°
Wiek
0,22
0,35***
0,23***
-0,03
-0,03
13,82***
Pozytywne relacje z innymi
Krok 1
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
0,09
0,17*
0,20**
9,73***
Krok 2
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
Ù°
Wiek
0,10
0,18**
0,20**
-0,08
-0,01
5,25***
ȱČ¢ ¢
Krok 1
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
0,23
0,29***
0,31***
29,60***
Krok 2
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
Ù°
Wiek
0,24
0,29***
0,32***
-0,01
0,13*
15,75***
Akceptacja siebie
Krok 1
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
0,24
0,36***
0,26***
31,23***
Krok 2
Nadzieja na sukces
Nadzieja podstawowa
Ù°
Wiek
0,24
0,36***
0,25***
-0,05
-0,06
15,73***
*
< 0,05; ** < 0,01; *** < 0,001
ȱ£¢ȱȱř
strona 168
ȱȱ £¢ȱ£¢ȱ £¢ȱà Úȱȱ ȱ£-
Ù¢ȱ¿ȱȱ¢¢£ǯȱ££ȱǰȱČȱ£ȱȱȱȱ£ȱ -
ȱȱ¢ȱ¢ȱȱ ¢à ȱȱ¢£ǯȱ ¿£¢ȱ
ȱ ȱ ¢ïȱ££ȱ£¿ȱ£ ȱȱ ¢à DZȱ-
ȱȱǻŘŚƖǼǰȱȱČ¢ ȱǻŘřƖǼǰȱȱǻŘŘƖǼȱȱ£ ȱȱǻŘŘƖǼǰȱ
ȱ£¢ȱȱȮȱȱ ȱȱï ȱǻŗżƖǼȱȱ£¢¢ -
¢ȱȱ£ȱ¢ȱǻşƖǼǯȱ
ȱ £¢ȱ£¢ȱ£ȱà ȱ¢Ùȱǰȱȱ £ǰȱČȱ¢ȱ
¿ȱÙ¢ȱ£ȱ£¢¢ ȱ ¿ȱ ȱȱǰȱ ¿£ȱ£-
ï°ȱ¢ ȱȱȱȱ ȱČ¢ǰȱ£Čïȱȱǰȱ ¿£ȱ
¿ï°ȱ£ ȱ ÙȱÙȱȱ£ȱȱ£ȱ£¢ȱï -
ȱ£ȱ£ȱ£¢¢ ȱȱ£ȱ¢ǰȱȱ ¢Č£¢ȱ¿£ȱ£ȱ£ȱ
ȱ£ȱČȱȱȱ£ȱ£ï £ȱȱ ïȱȱ£¢¢ïȱ
ï ǯȱïȱ àÙ£¢à ȱΆȱȱ ȱ£ȱ ¢ȱȱǻ-
ǰȱȱ£ ȱȱȱǼȱ££ȱ ¢Č£ȱȱ£ȱȱǰȱ
ȱ ȱ£ȱ¢ȱȮȱà ¢ ǯ
ȱȱǰȱȱ £ȱ£¢ȱÙȱȱ ǰȱȱ£ ȱ
¢ȱ£ȱ ȱ£ȱ ¢ïȱ ȱȱȱ¢£-
ǰȱ£ȱ ¢ȱ ¢ȱȮȱȱČ¢ ¢ǯȱȱ¢ȱ£¢ȱȱ¢¢£¢-
ȱ¢ȱ¢Ù¢ȱ£ȱȱǰȱ£ȱ ȱ£ȱ ǯ
Dyskusja
¢ȱ £ £¢ȱ Úȱ £ǰȱ Čȱ £ȱ Čȱ ¿ȱ £ȱ -
ȱ¢£¢ǯȱȱ £Úȱȱǰȱȱ££ǰȱČȱ £ȱ£ȱ
£ȱ Čȱ¿ȱ£ȱ ¢Č£¢ȱȱ¢£¢ȱǯȱȱȱ£ȱ
£ȱ £ï£¢ȱȱï¢ȱ £ȱ£ȱ£ȱ£¢¢ ¢ȱ
przystosowaniem psychicznym i optymizmem (Snyder, Cheavens, Sympson, 1997;
ǰȱ¢£ǰȱŗşşŞǼǯȱ£ȱȱ ¢Ċȱȱ£Ù¢ǰȱČȱȱ
ȱÙȱ¢ȱ £Úȱȱ£àČ ȱȱ£Čȱ£à ȱȱ£ȱ£ǰȱ
jak i dobrostanu.
£¢ȱÚȱ Ù¢ǰȱČȱ£ȱȱȱ£¢¢ ȱ Čȱ¿ȱ£ȱ-
znawczym i emocjonalnym wymiarem dobrostanu psychicznego w tradycji hedoni-
¢£ǯȱ£¿ȱČȱ£°ȱȱȱ¢ ¢¢ǰȱà¢ȱÙ ȱȱ
à ǰȱ ȱ ¢ȱ£ÙÚȱ£ȱ ȱ¢£ȱ
ȱ£¢ȱ¢ǯȱ£ȱ£ȱ£ȱ£ £¢ȱȱ£ȱ ¿£ȱ-
¢ȱ£ȱČ¢ǰȱȱ££ǰȱČȱ¢ȱ¢£ȱ¿ȱ¢ȱ£ȱ
ȱČ ïȱȱȱ ȱ ȱČ¢ȱȱ¿ȱ££¢ȱ
à ȱ ¿ȱ ££¿ï £ȱ ȱ £ȱ £ ǯȱ ȱ ¢ȱ à £ïȱ ¿ȱ
ȱ£ °ȱ£¢¢ ¢ȱàȱȱǯȱČȱ£ȱ £°ǰȱČȱ£ȱ
na sukces jest dobrym predyktorem dobrostanu psychicznego w tradycji hedoni-
stycznej.
ȱȱȱ£¢ȱ£ȱ £ï£¢ȱȱǰȱȱȱȱ
ǻŘŖŖżǼǰȱàȱ Ù¢ȱ¢¢ȱ ï°ȱ£ȱȱàȱ¢ȱČ¢ ȱ
Ù£Č¢ǯȱ £ïȱ ¢ȱ £ȱ ¢ȱ ££ȱ £ï£ȱ -
strona 169
ȱ¢£ȱàÙȱǰȱ¢Čȱȱ¿ȱ¢ȱ ȱ ȱŘŖȬżŖȱǯȱ
ǰȱ¢ȱȱ£ £¢ȱÚȱȱ£ȱ£ £-
à ȱ¿£¢ȱ£ȱȱ¢ȱ ¢ȱǯȱȱ £ï£¢ȱ
ȱ£ȱïȱȱ¢ ¢ȱǰȱ Čȱȱ£ȱȱ£ȱ
£ÙČ¢ȱȱ ¢ȱǻ ǰȱǰȱŗşşŝǼȱȱȱ-
¢ȱȱ£¢£Ùï°ȱǻ¢ǰȱǰȱǰȱŗşŞŞǼǯȱȱȱ¿ȱ£ -
£Ȭ¢ ¢¢ȱ ¢ȱ£ǰȱȱȱȮȱȱ £¢ȱȱ ȱ£-
£¢ȱÚȱȮȱȱ ¢£ȱȱ £Úȱ£ȱ£¢¢ ¢ȱǯ
ȱ£Čïȱ£¢ȱȱ£ȱ ǰȱàȱ ¢£¢ Ùȱ-
ȱ£ £ȱ£ȱ¢ȱ£ȱČ¢ȱȱ£¢¢ ¢ȱǰȱȱȱȮȱ
£ȱȱ¢ ¢ǯȱ£ ȱȱ£¢¢ ȱ£ ¢ę °ȱ £ȱ£¿ȱ
£ȱ£Ùȱȱȱ¢ȱ£Čïǯȱ£¢ȱ£¢ȱȱ£ȱ
£ȱ £ï£¢ȱȱ£Úȱȱ¿¢ȱǻŘŖŖřǼǰȱ £¢ȱȱ-
£¢¢ ȱȱ¿£¢ȱ£ȱ ȱȱǯȱàČȱ¿£¢ȱ
£ȱ£ȱ ¢Ùȱȱȱȱ¢ ǰȱȱ£ȱ
£Ù¢ȱ£¢ȱ¢ǯȱȱȱ ȱ£¢ȱ£ȱȱȱȱ£ ȱ
¢ȱ £Úǰȱ ȱ £¢ȱ £ȱ ȱ £Ù¢ȱ ¿ȱ ȱ ǯȱ Čȱ
ȱï £¢°ǰȱČȱ£ȱ ȱ ¢Čȱàȱ£ȱȱ£-
ïȱȱ£¢¢ïȱï ȱȱ Čȱ¿ȱ£ȱȱ¢ ¢ȱČȱ
£ȱȱȱȱ¿ȱȱȱȱȱȱǯȱ
Čȱ£¿ïȱ¢ȱ¢Ùȱ £ȱ£¢¢ ¢ȱ£ £à ȱ¿£¢ȱ¢-
dwoma rodzajami nadziei a dobrostanem psychicznym w tradycji eudajmonistycz-
nej, co stanowi potwierdzenie drugiej hipotezy badawczej. Przekonania o sensow-
ïȱȱ£¢¢ïȱï ȱ£ȱ ȱ ȱČ ïȱȱȱ Čȱ
¿ȱ£ȱ£ȱ£¢¢ ȱ ȱ ȱ Ùȱ¢ǰȱČ ïȱ££-
ȱȱČ¢ȱȱ ¢£Ùȱ¢ ȱ£Čïǰȱ¢ ¢ȱ£-
ȱ ÙȱÙȱ ȱï ȱ£ȱ£¢ȱȱ£ȱ¢ǯȱ-
£ȱȱȱ£¢¢ ȱ¿ȱ£ȱ ȱ ȱ£ ȱ£ȱČ¢ȱ ȱȱ
ȱȱȱ ïǯ
£ȱÙ¢ȱ£ £à ǰȱČȱČȱ°ǰȱČȱ£ȱȱȱ ȱà -
ȱ£ȱ£ȱ ȱ Čȱ¿ȱȱ£ȱ ¿£ȱǰȱ¢ȱ
£ ȱȱȱǰȱȱ ¿ȱ ¢ȱȱ£¢ȱ¿ȱȱ
¢ȱ ¿£ǯȱ£ ȱȱ£¢¢ ȱ£ ¢ę °ȱ£ȱ£¿ȱ -
£ǯȱ£ï£ȱ ȱȱ£¢¢ ȱȱȱ ȱȱ-
¢£¢ȱ ȱ£Ù ȱ£ǰȱÙ ȱ££ȱ¢ǰȱȱȱ¢ěȱ
ǻŘŖŖŘǼǰȱ£ȱ £ȱȱ£££ǯȱ
£ȱ £ȱȱ£¢ȱ£ £ȱ£ȱȱȱ£ȱ ¿£-
¢ȱ ¢ȱǰȱČȱ°ȱ ȱ ȱ£ǯȱ
ȱ £ǰȱ£ȱȱȱ ¢Čȱ£ǰȱČȱ¿ȱȱ£Č¢ȱ
ȱ Ù¢ȱǰȱ£¢ȱ£¢à ȱ¢ȱǻȱȱǯǰȱŘŖŗŗǼǯȱȱ-
ȱ£ȱ ȱȱȱȱǰȱ¢Čȱȱ¿ȱȱÙà ȱ
ȱ£ȱȱ ïȱȱ£¢¢ïȱï ǰȱ£ȱ£ £ȱ£ȱȱ
ȱ£ȱ ¿£¢ȱ ¢ȱȱ¿£ȱ£¢ȱČȱ£ȱ-
ǯȱȱǰȱ£à ȱ£ȱȱǰȱȱȱ ¿£ȱ ¢¢ȱ-
strona 170
ȱ¢£ȱ£ȱ¿ȱȱȱà ǯȱȱ£¢ȱ¢-
¢ȱȱÙȱȱ¿ȱ ȱ ȱȱ£ ¿£ȱ£ȱ£ȱ
ȱǰȱȱČȱȮȱ££ȱ ¢Čȱȱȱï £ȱà ȱȮȱ -
ȱȱ¢£¢ȱǻǰȱŘŖŖŞǼǯȱȱ ȱ¢ȱ¢£ȱ
¿ȱ¢ȱ£ȱ£ȱ¿ȱ ȱǰȱȱ ȱȱÙ ¢ȱ
à ȱȱ££Úǰȱ£ȱ£°ȱ£ ǰȱ ï°ȱȱ£¿ȱ£ȱČ¢-
cia.
ȱȱ ¿ȱ ïȱ àÙ£¢à ȱΆǰȱČ ¢ȱà ȱ
¢ ȱ ÙȱČȱ£ȱ£¢ȱ£Č¢ȱȱ¢ȱ£ȱ£-
ČǰȱČ¢ȱ£ Č¢°ǰȱČȱȱȱ ¢Č£ȱȱ£ȱȱȱ ȱ ¿£ïȱ ¢-
miarów dobrostanu psychicznego w tradycjach hedonistycznych i eudajmonistycz-
¢ǯȱ ȱ ȱ Čïȱ Čȱ £°ǰȱ Čȱ ȱ £ȱ £ȱ ¢£ȱ
£ȱ£ £ȱ£ȱȱČȱ£ȱ ǯȱ
ȱ ȱČ¢ȱ£££¢°ǰȱČȱ£Čïȱ¿£¢ȱ£ȱȱ-
ȱ¢£¢ȱȱȱ ¢ǰȱǯȱ£à ȱ£ȱČȱ
£¢¢ ȱ Ù¢ °ȱȱ£ȱǰȱȱȱ¢ȱȱ ¢ȱȱ
¿ȱ££°ȱ¿ȱȱ£ǯȱȱ£¢£Ù¢ȱȱ ȱ£ à°ȱ£-
£ȱ ¿ȱȱ £¿ȱȱȱà ȱ ȱ£ £ȱ£ȱȱ-
ȱ¢£ǰȱǯȱ££ȱ£ȱ¢ȱȱà ȱ£¢ȱïȱ
£ÙȱÙȬȱȱà ¢ȱà ȱ ȱ ¢ȱǯ
Literatura cytowana
Bailey, T.C., Snyder, C.R. (2007). Satisfaction with life and hope: A look at age and
marital status.
¢ȱǰȱ57, 233-240.
ǰȱǯǯǰȱ¢ǰȱǯǯǰȱěǰȱǯǯǰȱǰȱǯǯǰȱǰȱǯȱǻŗşşŞǼǯȱȱ
and social support in the psychological adjustment of pediatric burn survivors
and matched controls.
Ȃȱȱǰȱ27, 15-30.
Cramer, K.M., Dyrkacz, L. (1998).
ěȱȱȱȱȱ
with the Snyder hope subscales.
¢ȱ,ȱ83, 1035-1041.
£Úǰȱ ǯȱ ǻŘŖŖŞǼǯȱ ȱ àȱ ¢DZȱ £ȱ ȱ £ǯȱ
DZȱ ǯȱ £Úȱ ǻǯǼǰȱ ¢ȱ £¢¢ .ȱ ȱ ȱ ££¿ï,ȱ £ ,ȱ ȱ
ȱȱ£Ù (s. 13-17). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
ǰȱǯǰȱǰȱǯǯǰȱǰȱǯǰȱȱĜǰȱǯȱǻŗşŞśǼǯȱȱȱ ȱȱ
scale.
ȱȱ¢ȱ,ȱ49, 71-75.
Diener, E., Lucas, R.E., Oishi, S. (2008a).
ȱ¢£¢ǯȱȱȱ££¿ïȱ
ȱ £ ȱ £ȱ Č¢ǯȱ DZȱ ǯȱ £Úȱ ǻǯǼǰȱ ¢ȱ £¢¢ .ȱ ȱ
ȱ££¿ï,ȱ£ ,ȱȱȱȱ£Ù (s. 35-50). Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe PWN.
Diener, E., Scollon, Ch., Lucas, R.E. (2004). The evolving concept of subjective
well-being: the multifaceted nature of happiness. W: P.T. Costa, I.C. Siegler
(red.),
ȱȱȱ¢¢ȱȱ (s. 187-220). Amsterdam: Elsvier.
Erikson, E.H. (1997).
£Ú ȱȱÙ£Ú ǯȱ£ÚDZȱȱ¢ £¢ȱǯ
Erikson, E.H. (2002).
Ù¢ȱ¢ȱČ¢ǯȱ£ÚDZȱȱ¢ £¢ȱǯ
strona 171
Green, L.S., Oades, L.G., Grant, A.M. (2006). Cognitive-behavioral, solution-focused
life coaching: Enhancing goal striving, well-being, and hope.
ȱȱȱȬ
ȱ¢¢ǰȱ1, 3, 142-149.
£¢ÚǰȱǯȱǻŘŖŖŗǼǯȱ£¿£ȱȱ ȱȱȱ¢ȱ£ . Warszawa:
Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
¢ǰȱǯǯǯǰȱǰȱǯǰȱ¢ěǰȱǯǯȱǻŘŖŖŘǼǯȱ£ȱ ȬDZȱȱ-
ical encounter of two traditions.
ȱȱ¢ȱȱȱ¢¢,ȱ82,
6, 1007-1022.
Kozielecki, J. (2006).
¢ȱ £. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie
Ǯ Ȅǯ
ǰȱ ǯȱ ǻŘŖŖŞǼǯȱ £ȱ £¢ȱ ££ï°ǵȱ ¢£ȱ ȱ £ȱ
ȱȱ£ ȱę£¢£ȱȱ£¢ ȱ¢£ǯȱDZȱǯȱȱ
(red.),
£ȱ£ (s. 37-52). Opole: Redakcja Wydawnictw WT UO.
Krok, D. (2009).
ï°ȱȱï°ȱČ¢ȱ ȱ¢ ȱà ȱ¢Ù£¢.
Opole: Redakcja Wydawnictw WT UO.
McDowell, I. (2009). Measures of self-perceived well-being.
ȱȱ¢ȱ
ǰȱ69, 1, 69-79.
Ortony, A., Clore, G.L., Collins, A. (1988).
ȱȱȱȱ. New
York: Cambridge University Press.
Power, M.J., Dalgleish, T. (1997).
ȱȱDZȱȱȱȱ. Hove,
England: Psychology Press.
¢ěǰȱǯǯȱǻŗşŞşǼǯȱȱȱ¢ǰȱȱȱǵȱ¡ȱȱȱȱȱ
psychological well-being.
ȱȱ¢ȱȱȱ¢¢,ȱ57, 1069-
-1081.
¢ěǰȱǯǯȱǻŘŖŖżǼǯȱȱ ȱ¢ȱȱȱ¡Ȭȱȱȱ Ȭǯȱȱȱ
ǰȱ35, 4, 1103-1119.
¢ěǰȱǯǯǰȱǰȱǯǯȱǻŘŖŖŞǼǯȱ ȱ¢ȱȱȱ ȱ¢ȱDZȱȱ-
ic approach to psychological well-being.
ȱȱȱ,ȱ9, 13-39.
Seligman, M. (2002).
ȱDZȱȱȱ ȱȱ¢¢ȱȱ£ȱ
¢ȱȱȱȱę. New York: Free Press.
Snyder, C.R. (2000). The past and future of hope.
ȱȱȱȱȱ¢Ȭ
¢ǰȱ19, 11-28.
Snyder, C.R. (2002). Hope theory: Rainbows in the mind.
¢ȱ¢ǰȱ13,
4, 249-275.
Snyder, C.R., Cheavens, J., Sympson, S.C. (1997). Hope: An individual motive for
social commerce.
ȱ¢DZȱ¢ǰȱǰȱȱǰȱ1, 107-118.
¢ǰȱǯǯǰȱ£ǰȱǯǰȱǰȱǯǯǰȱěǰȱǯǰȱǰȱǯǰȱ¢ǰȱǯȱǻŗşşŝǼǯȱ
The development and validation of the children’s hope scale.
ȱȱȱ
¢¢, 22, 399-421.
Snyder, C.R., Lehman, K.A., Kluck, B., Monsson, Y. (2006). Hope for rehabilitation
and vice versa.
ȱ¢¢ǰȱ51, 2, 89-112.
Snyder, C.R., Lopez, S.J., Shorey, H.S. (2003). Hope theory, measurements, and ap-
plications to school psychology.
ȱ¢¢ȱ¢, 18, 122-139.
strona 172
Snyder, C.R., Rand, K.L., Sigmon, D.R. (2002). Hope theory: A member of the pos-
itive psychology family. W: C.R. Snyder, S. Lopez (red.),
ȱȱȱ
¢¢ (s. 257-266). New York: Oxford University Press.
£ÚǰȱǯȱǻŘŖŖŞǼǯȱ¢ȱ£¢¢ . Warszawa: Wydawnictwa Akademic-
kie i Profesjonalne.
£Úȱ ǯȱ ǻŘŖŖŞǼǯȱ ȱ £ǯȱ DZȱ ǯȱ ǰȱ ǯȱ ÙČȱ ǻǯǼǰȱ àÙ£Ȭ
¢ȱ £Ù ȱ ȱ ï ȱ ¢à ȱ ȱ ¢£ ÚDZȱ ¢ ȱ ¢£ (s. 19-
ȬŘŝǼǯȱà DZȱę¢ȱ¢ £ȱǯ
£Úǰȱǯǰȱ¿ǰȱǯȱǻŘŖŖřǼǯȱ £ȱ£ȱ ȱȮȱȬŗŘ. War-
szawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
£Úǰȱǯǰȱ¿ǰȱǯȱǻŘŖŖřǼǯȱ£DZȱȱȱ£ àǯȱ¢ȱïȱ ¢ǰȱ
2, 1, 5-35.
£Úȱǯǰȱ¿ȱǯȱǻŘŖŖŚǼǯȱȱȱȱȱ Ȭ DZȱȱȱȱȱǯȱ
ȱ¢ȱǰȱřśǰȱř, 173-182.
Valle, M.F., Huebner, E.S., Suldo, S.M. (2006). An analysis of hope as a psychological
strength.
ȱȱȱ¢¢ǰȱ44, 393-406.
ǰȱǯǰȱĴǰȱǯǰȱǰȱǯǰȱǰȱǯǰȱĴǰȱǯȱǻŘŖŗŗǼǯȱȱȱȱȱȱ
a stronger predictor of mental health?
ȱȱȱȱȱȱ
ǰȱ13, 2, 32-39.
Watson, D., Clark, L.A. (1994).
ȱȬ.ȱȱȱȱȱȱȱ
ěȱȱȮȱ¡ȱ. Iowa City: The University of Iowa.