Procedura:

Część ogólna

strona 1 z 2

87.160.101

Nazwa

2

cel procedury;

3

stopień (tytuł) naukowy oraz imię i nazwisko autora (autorów )
procedury;

4

datę umieszczenia procedury w wykazie, o którym mowa w
art. 33g ust. 7 ustawy;

5

wykaz jednostek chorobowych, do których dana procedura ma
zastosowanie, w zakresie diagnozowania lub leczenia;

6

zasadnicze informacje o naukowych podstawach metod
diagnostycznych lub leczniczych zastosowanych w
procedurze;

7

bezwzględne i względne przeciwwskazania medyczne do
zastosowania procedury;

8

wymagania dotyczące postępowania z kobietami w ciąży,
karmiącymi piersią, jeżeli procedura tego wymaga, oraz z
osobami poniżej 16 roku życia, ze szczególnym
uwzględnieniem niemowląt;

1

2

8

14

15

0

1

0

2

4

0

2

0

2

4

0

3

0

2

4

0

5

0

2

4

0

6

0

2

4

0

7

0

2

4

0

8

0

2

4

10

wymagania dotyczące pomieszczeń i wyposażenia
pomocniczego;

Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną

Znajomość zasad i praw rządzących powstawaniem obrazu rentgenowskiego po poddaniu ekspozycji
promieniowaniem X badanej okolicy anatomicznej

1

nazwę procedury i jej identyfikator;

Kod

zalecane rodzaje urządzeń radiologicznych oraz ich
podstawowe parametry techniczne istotne dla stosowanej
procedury;

główny

1.007

ICD 9

87.160.101

Uwidocznienie kości twarzowej części czaszki – kształtu, budowy kości jarzmowej, kości szczęk (szczęki i żuchwy),
oczodołów, kości nosa, zatok szczękowych, czołowych, sitowych, klinowych. Ocena pneumatyzacji przestrzeni
powietrznych, uwidocznienie gazu, zwapnień, ciał obcych. Wizualizacja stanów patologicznych oraz anomalii
rozwojowych.

9

Bez dodatkowych wymagań w stosunki do zalecanych prawnie. Pomieszczenie min. 15 m2, z wentylacją
grawitacyjną; ściany, okna i drzwi zabezpieczone zgodnie z wymogami ochrony radiologicznej. Zapewnione środki
odkażające, rękawice jednorazowego użytku, osłony radiologiczne.

Prof. dr hab. Grażyna Wilk, st. technik elektroradiologii Anna Olejniczak, mgr Anna Góźdź, dr hab. n. med. Ingrid
Różyło-Kalinowska, mgr inż. Ryszard Kowski

Przeciwwskazań bezwzględnych brak. Przeciwwskazania względne wynikają z zasad ochrony radiologicznej i
ochrony przed wtórną traumatyzacją. Obowiązuje zasada ALARA.

Zdjęcia wykonuje się ze wskazań życiowych, po uprzednim uzyskaniu zgody od ciężarnej lub rodziny/opiekunów
małoletniego dziecka. Konieczne jest zastosowanie osłon na jamę brzuszną i gonady za pomocą fartuchów
ołowianych. Wskazane jest wybranie innej dostępnej nieinwazyjnej techniki badania np. cyfrowej.

CPT

NFZ

Pole

Badanie radiologiczne - radiografia, część twarzowa czaszki, rzut półosiowy, PA i boczny

Procedura:

Część ogólna

strona 2 z 2

87.160.101

11

wykaz personelu biorącego udział w realizacji procedury i
kwalifikacje wymagane od tego personelu;

12

zasady oceny skierowania na badanie lub leczenie;

13

opis możliwości wystąpienia interakcji lekowych;

14

opis możliwych źródeł błędów proceduralnych lub
technicznych;

15

informacje o okolicznościach wymagających specjalnej uwagi
i ostrożności w stosowaniu procedury;

16

opis przygotowania pacjenta do badania lub leczenia
uwzględniający zasady ochrony radiologicznej pacjenta;

17

wykaz zagadnień wymagających dalszych badań lub
postępowania leczniczego po zastosowaniu procedury;

18

wykaz piśmiennictwa naukowego mającego zastosowanie do
opracowania procedury, w tym zalecenia Komisji Europejskiej
i towarzystw naukowych.

ACR – Guidelines; ACR - Practice Guideline for Digital Radiography; “Radiologia Stomatologiczna” T.K. Różyło,
I. Różyło-Kalinowska, PZWL, Warszawa 2007; Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 sierpnia 2006 r. w
sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy z urządzeniami radiologicznymi; “Diagnostyka obrazowa.
Podstawy techniczne i metodyka badań” pod red. B. Pruszyńskiego, PZWL, Warszawa 2000.

Bez dodatkowych wymagań w stosunki do zalecanych prawnie.
Brak
Nieprawidłowe ustawienie pacjenta – „obcięcie” elementów anatomicznych potrzebnych do oceny zdjęcia;
Brak kolimacji obrazu – zbyt duże pole naświetlenia pacjenta;
Nieostrość ruchowa – brak umocowania pacjenta pobudzonego;
Nieostrość geometryczna – nieprawidłowa odległość OF;
Niewłaściwie dobrane warunki techniczne – zdjęcia „zbyt ciemne” lub „zbyt jasne”;
Artefakty na filmie – brudna ciemnia, niezmienione odczynniki, zarysowania błon podczas obróbki w ciemni,
niewłaściwie przechowywane błony rentgenowskie.

Pacjent musi być poinformowany o rodzaju badania rentgenowskiego oraz sposobie jego przeprowadzenia. Do
badania twarzowej części czaszki pacjent może pozostać w ubraniu – poza nakryciem wierzchnim i nakryciem
głowy.
Muszą być zdjęte wszystkie rzeczy i ozdoby metalowe a także ruchome protezy zębowe.
Technik asystuje podczas układania pacjenta do badania oraz stosuje odpowiednie osłony radiologiczne. Następnie
technik informuje pacjenta jak ma się zachować w czasie wykonywania ekspozycji – oddychanie, wstrzymanie
oddechu, nie poruszanie się itp.

Lekarz radiolog ma obowiązek opisania wykonanego badania oraz podanie ewentualnych dalszych procedur
medycznych, w celu ustalenia ostatecznego rozpoznania.
Zmiany pourazowe mogą być dokładnie diagnozowane w oparciu o techniki TK i MR a zmiany zapalne i
nowotworowe w oparciu o techniki USG, TK, MR oraz scyntygrafii. Poszukiwanie pierwotnego ogniska
nowotworowego możliwe jest również za pomocą PET.

Pacjent pobudzony – wymagane zastosowanie pasów mocujących oraz unieruchomienia chorego, u dzieci
zastosowanie sedacji;
Pacjent bez przytomności – na oddechu wspomaganym – wykonanie zdjęcia w czasie między stosowanym
sztucznym oddechem;

Odpowiedzialny: lekarz specjalista w zakresie radiologii i diagnostyki obrazowej lub II stopnia w zakresie
radiodiagnostyki. Wykonujący: technik elektroradiologii (wykonanie radiogramów); lekarz specjalista w zakresie
radiologii i diagnostyki obrazowej lub II lub I stopnia w zakresie radiodiagnostyki lub lekarz w trakcie spacjalizacji
w zakresie radiologii i diagnostyki obrazowej (nadzór i interpretacja)