Zjazd nr 3. Rzetelność
Zjazd nr 3. Rzetelność
pomiaru
pomiaru
pomiaru
pomiaru
Justyna Rozmysłowska
Rzetelność pomiaru
Rzetelność pomiaru
Rzetelność jest jednym z podstawowych wymogów
stawianych wobec testów psychologicznych
Rzetelność mówi nam o tym, w jakim stopniu wynik danego
testu odzwierciedla poziom mierzonej cechy u danej osoby,
a nie wpływ czynników losowych. Oznacza to konieczność
a nie wpływ czynników losowych. Oznacza to konieczność
takiego opracowania testu, aby maksymalizował on
dokładność pomiaru cechy badanej poprzez ten test
Rzetelność testu to powtarzalność wyników im wy\
sza
rzetelność pomiaru testem, tym wyniki dwukrotnego
badania testem są bardziej zbli\
one do siebie (wysoka
dodatnia korelacja)
Ró\
ne aspekty rzetelności i ich
Ró\
ne aspekty rzetelności i ich
szacowanie
szacowanie
Rzetelność ma dwa aspekty:
ć% stabilność pomiaru (powtarzalność wyników badania)
ć% zgodność wewnętrzną (precyzję pomiaru)
Metody szacowania rzetelności pomiaru testem:
ć% stabilność czasowa (wiarygodność testu i stabilność
ć% stabilność czasowa (wiarygodność testu i stabilność
bezwzględna)
ć% metoda testów alternatywnych (równoległych;
równowa\
ność międzytestowa, stabilność względna)
ć% zgodność wewnętrzna (metoda połówkowa, metoda
Kudera-Richardson, ą Cronbacha, rzetelność baterii
testów)
Stabilność czasowa
Stabilność czasowa
Badanie rzetelności metodą powtarzania testu (technika test-retest)
Najbardziej intuicyjna metoda badania  powtarzalności wyników
W celu obliczenia współczynnika rzetelności nale\
y dokonać dwóch
pomiarów TYM SAMYM TESTEM
Miarą współczynnika rzetelności jest współczynnik korelacji między
obydwoma pomiarami (najczęściej wykorzystywana statystyka r-
obydwoma pomiarami (najczęściej wykorzystywana statystyka r-
Pearsona)
" (Xi- Mi) (Xj- Mj)
"
"
"
r = ----------------------------
N Si Sj
Współczynnik rzetelności szacowany tą metodą nazywany jest
WSPÓA
CZYNNIKIEM STABILNOŚCI BEZWZGL
DNEJ
Stabilność czasowa (c.d.)
Stabilność czasowa (c.d.)
Dwa sposoby przeprowadzania badania:
ć% Dwukrotne badanie testem raz po razie (bez przerwy
czasowej) WSPÓA
CZYNNIK WIARYGODNOŚCI
TESTU
ć% Dwukrotne badanie testem z przerwą czasową
WSPÓA
CZYNNIK STABILNOŚCI BEZWZGL
DNEJ
WSPÓA
CZYNNIK STABILNOŚCI BEZWZGL
DNEJ
Długość przerwy między 1. a 2. pomiarem mo\
e mieć wpływ na
wyniki w 2. pomiarze (wpływ uczenia się i zapominania).
Najczęściej stosuje się odstępy czasowe od kilku tygodni
(stabilność krótkoterminowa) do kilku miesięcy (stabilność
długoterminowa)
Najczęściej stosowana metoda badania rzetelności testów
szybkości
W przypadku cech warto jest wykazać stabilność pomiaru
Rzetelność szacowana na podstawie
Rzetelność szacowana na podstawie
wyników jednokrotnego badania
wyników jednokrotnego badania
danym testem
danym testem
Metoda połówkowa
Wzory Kudera-Richardson
Alfa Cronbacha
Alfa Cronbacha
Metoda połówkowa
Metoda połówkowa
Podział testu na dwie formy równoległe
Najczęściej stosowane metody podziału:
ć% Losowy przydział pozycji do 1. i 2. połowy testu
ć% Podział na połowy z uwzględnieniem treści
pozycji i ich trudności
pozycji i ich trudności
ć% Podział na pozycje parzyste i nieparzyste 
najczęściej stosowany podział na połowy testu!!!
ć% Nie zaleca się stosowania podziału testu względem
pozycji środkowej!!! (ró\
ne poziomy trudności
pozycji, ró\
ne warunki badania  motywacja,
zmęczenie itp.)
Metoda połówkowa (c.d.)
Metoda połówkowa (c.d.)
Metoda najczęściej stosowana w przypadku testów
zło\
onych z pozycji o ró\
nych poziomach trudności
Koniecznym warunkiem zastosowania metody jest udzielenie
odpowiedzi na wszystkie pytania w teście zastosowanie
tylko w przypadku testów mocy
Wiele wskaz
ników oszacowania rzetelności metodą
Wiele wskaz
ników oszacowania rzetelności metodą
połówkową. Najczęściej stosowany wzór Spearmana-
Browna
rpp  korelacja między
2 rpp
połowami testu
(współczynnik
rtt = --------------
rzetelności połowy testu)
rtt  współczynnik
1 + rpp
rzetelności całego testu
Metoda połówkowa (c.d.)
Metoda połówkowa (c.d.)
Pułapki metody połówkowej:
ć% Dobór pozycji do obu połówek ma zasadnicze
znaczenia dla wielkości współczynnika rzetelności
ć% Najni\
sza wartość współczynnika rzetelności
wystąpi, jeśli pozycje testu będą wysoko
wystąpi, jeśli pozycje testu będą wysoko
skorelowane w obrębie swojej połówki testu i
nisko między połówkami testu
ć% Najwy\
sza wartość współczynnika rzetelności
wystąpi, jeśli wysoko skorelowane pozycje
zostaną rozdzielone do oddzielnych połówek
Współczynnik zgodności
Współczynnik zgodności
wewnętrznej: wzór alfa Cronbacha
wewnętrznej: wzór alfa Cronbacha
Cronbach zaproponował rozszerzenie wzoru KR20 na
pozycje wielokategorialne
Wzór uznany za najlepszy sposób szacowania rzetelności
Ograniczenie: test musi posiadać strukturę jednoczynnikową
a pozycje testowe są równoległe
2
k " S
k " Si2
"
"
"
"
"
"
ą = -------- (1 - -------)
ą
ą
ą
k - 1 St2
k- liczba pozycji testu, St2 - to wariancja wyników całego
testu, a " Si2 to suma wariancji pozycji testu
"
"
"
Od czego zale\
y rzetelność
Od czego zale\
y rzetelność
pomiaru?
pomiaru?
Długość testu
ć% Rzetelność testu jest funkcją liczby zadań, z jakich składa się test
ć% Zwiększenie długości testu (poprzez dołączenie do niego nowych,
równowa\
nych pozycji) prowadzi do zmniejszenia błędu pomiaru a
zwiększenia wariancji wyników prawdziwych
n rtt
n rtt
Ile RAZY nale\
y wydłu\
yć
Ile RAZY nale\
y wydłu\
yć
test
rttn = ---------------------
1 + [ (n - 1) rtt ]
rttn - to rzetelność testu po przedłu\
eniu, n - wielkość (krotność)
przedłu\
enia, a rtt - rzetelność testu przed przedłu\
eniem (w
miejsce współczynnika rzetelności mo\
na wstawiać
współczynnik korelacji między połówkami testowymi)
ć% Technika ta jest skutecznym sposobem zwiększania rzetelności
TYLKO w przypadku testów krótkich
Od czego zale\
y rzetelność
Od czego zale\
y rzetelność
pomiaru? (c.d.)
pomiaru? (c.d.)
Zawę\
enie zakresu mierzonej cechy
ć% Wielkość współczynnika rzetelności zale\
y od
wielkości wariancji wyników prawdziwych w badanej
próbie
ć% Fakt ten ma wa\
ne znaczenie przy wykorzystywaniu
ć% Fakt ten ma wa\
ne znaczenie przy wykorzystywaniu
testów w praktyce  np. selekcja pracowników!!!
Sx2 ( 1-rtt )
rpp = ---------------------
Sp2
rpp - to rzetelność testu dla nowej próby, a rtt - rzetelność oryginalnego
testu, Sx2 - wariancja ogólnych wyników testowych w próbie
oryginalnej, Sp2 - wariancja ogólnych wyników testowych w nowej
próbie
Zastosowanie współczynnika
Zastosowanie współczynnika
rzetelności
rzetelności
Standardowy błąd pomiaru wyniku
otrzymanego (SEM lub SE)
Standardowy błąd ró\
nicy (SEMDiff; Sbr)
ć% Porównanie wyników jednej osoby badanej
ć% Porównanie wyników jednej osoby badanej
dwoma testami (ró\
nice intraindywidualne)
ć% Porównanie wyników dwóch osób w tym
samym teście (ró\
nice interindywidualne)
Standardowy błąd pomiaru
Standardowy błąd pomiaru
wyniku otrzymanego
wyniku otrzymanego
Standardowy błąd pomiaru jest to odchylenie standardowe
ró\
nic X-T. Jest to błąd, który popełniamy wtedy, gdy
przyjmujemy \
e wynikiem prawdziwym osoby jest średni
wynik, jaki uzyskałaby ona w nieskończenie wielu pomiarach
tym samym testem
Standardowy błąd pomiaru wyników otrzymanych jest
Standardowy błąd pomiaru wyników otrzymanych jest
symetryczny wokół wyniku otrzymanego i asymetryczny dla
wyniku prawdziwego
SEM = So " (1 - rtt)
"
"
"
SEM  standardowy błąd pomiaru (Sbp), So  odchylenie standardowe
ogólnych wyników w teście, rtt  rzetelność testu
Standardowy błąd pomiaru
Standardowy błąd pomiaru
wyniku otrzymanego (c.d.)
wyniku otrzymanego (c.d.)
SEM jest wykorzystywany do oceny precyzji naszych wniosków o
wyniku prawdziwym osoby badanej
ć% Wnioskowanie to polega na budowaniu przedziału ufności dla wyniku
otrzymanego
ć% Przedział ufności pozwala na określenie granic, w których, Z OKREŚLONYM
PRAWDOPODOBIEC
STWEM, znajduje się wynik prawdziwy osoby badanej
WYZNACZANIE PRZEDZIAA
ÓW UFNOŚCI
(X - z ą SEM; X + z ą SEM)
/2 /2
Poziom istotności ą to
prawdopodobieństwo tego,
stała zą/2 przyjmuje następujące wartości:
\
e wynik prawdziwy
ą 0,15 0,10 0,05 0,01
znajduje się poza
przedziałem ufności
z ą 1,44 1,64 1,96 2,58
/2
zbudowanym wokół
wyniku otrzymanego
Rozkład normalny
Standardowy błąd ró\
nicy między
Standardowy błąd ró\
nicy między
dwoma wynikami
dwoma wynikami
Wzór standardowy
SEMDiff = " SEMx2 + SEMy2
"
"
"
Gdy obliczamy ró\
nicę między wynikami dwóch testów wyra\
onych na
tej samej skali (standardowy błąd ró\
nicy wyników
intraindywidualnych)
SEMDiff = So " 2 - raa - rbb
SEMDiff = So " 2 - raa - rbb
"
"
"
"
"
"
Gdy obliczamy ró\
nicę między wynikami tego samego testu
(standardowy błąd ró\
nicy wyników interindywidualnych)
SEMDiff = So " 2 (1-rtt)
"
"
"
Zawsze nale\
y wyznaczyć przedziału ufności dla ró\
nic!!! |SEMDiff z ą
| - aby ró\
nica była istotna statystycznie musi być ona większa od
/2
ró\
nicy minimalnej
Na sam koniec&
Na sam koniec&
Akceptowalna wartość współczynnika rzetelności dla testów
ć% Testy przeznaczone do diagnozy indywidualnej - wartość minimalna
0,80
ć% Testy przeznaczone do badań naukowych - wartość minimalna 0,70
ć% Stabilność czasowa - wartość minimalna 0,50
Czym się kierować podejmując decyzję o szerokości
przedziału ufności
ć% Przedział ufności powinien być na tyle precyzyjny, abyśmy mieli
wystarczające zaufanie do otrzymanego wyniku w teście
ć% Przedział ufności powinien być na tyle wąski, aby nie sprawiał nam
kłopotów interpretacyjnych
ć% Dla potrzeb diagnozy indywidualnej wystarczająco precyzyjny jest
90% przedział ufności (w podręcznikach testowych najczęściej
podawane są 85% i 95% przedziały ufności)
Zjazd nr 3. Test Porównywania
Zjazd nr 3. Test Porównywania
Znanych Kształtów (MFF): pomiar
Znanych Kształtów (MFF): pomiar
refleksyjności-impulsywności jako
refleksyjności-impulsywności jako
stylu poznawczego
stylu poznawczego
stylu poznawczego
stylu poznawczego
Justyna Rozmysłowska
Style poznawcze
Style poznawcze
To preferowane przez jednostkę sposoby
funkcjonowania poznawczego; stanowią przejaw
indywidualności człowieka umo\
liwiając mu
percepcję świata zewnętrznego i stawiane przez
otoczenie wymagania w sposób pozwalający na
otoczenie wymagania w sposób pozwalający na
godzenie tych wymagań z realizacją
indywidualnych, temperamentalnie i
osobowościowo uwarunkowanych potrzeb
ć% są szczególnie widoczne w sytuacjach, gdy nie ma
określonych wymagań
Refleksyjność - impulsywność
Refleksyjność - impulsywność
Wymiar stylu poznawczego związany z
kontrolą, jaką jednostka sprawuje nad
przebiegiem własnych czynności
poznawczych; stopień przejawianej w
poznawczych; stopień przejawianej w
sytuacjach problemowych tendencji do
namysłu i troski o poprawność rozwiązań
Refleksyjność - impulsywność
Refleksyjność - impulsywność
Osoba refleksyjna  tendencja do starannego
analizowania potencjalnych rozwiązań w celu uniknięcia
błędu i znalezienia rozwiązania najbardziej poprawnego
Osoba impulsywna  skłonność do przyjmowania
pierwszego rozwiązania, jakie się nasuwa, nie wykazując
przy tym szczególnej troski o poprawność odpowiedzi
przy tym szczególnej troski o poprawność odpowiedzi
Ró\
nica pomiędzy osobami refleksyjnymi a impulsywnymi
dotyczy zatem trafności rozwiązań i czasu poświęcanego na
ich poszukiwanie
ć% Osoby refleksyjne popełniają mniej błędów ni\
osoby
impulsywne, ale bardziej odraczają w czasie swoje
odpowiedzi, udzielając ich po dłu\
szym czasie namysłu
Refleksyjność - impulsywność
Refleksyjność - impulsywność
Warunki, które sprzyjają ujawnianiu się stylu
poznawczego:
ć% jednostka ma poczucie, \
e jej kompetencje
intelektualne są poddawane ocenie
ć% jednostka ma standardy określające jej poziom
funkcjonowania w danym zadaniu
funkcjonowania w danym zadaniu
ć% jednostka rozumie problem i wie, jak szukać
rozwiązania
ć% istnieje kilka równie atrakcyjnych mo\
liwości
rozwiązania
ć% prawidłowa odpowiedz
nie jest od razu oczywista,
więc konieczne jest porównanie trafności
potencjalnych rozwiązań
Operacjonalizacja refleksyjności -
Operacjonalizacja refleksyjności -
impulsywności
impulsywności
Funkcjonowanie refleksyjne  odraczanie
odpowiedzi w celu znalezienie dobrego
(najlepszego) rozwiązania
ć% Zatem sam długi czas lub poprawność rozwiązań nie
są wystarczającymi wskaz
nikami  dopiero
są wystarczającymi wskaz
nikami  dopiero
poprawność rozwiązań w połączeniu z długim czasem
namysłu pozwala na określenie stylu jako refleksyjny,
natomiast styl impulsywny to współwystępowanie
krótkiego czasu namysłu z du\
ą liczbą popełnionych
błędów (ujemna korelacja poprawności i szybkości
rozwiązania)
Psychologiczne znaczenie refleksyjności
Psychologiczne znaczenie refleksyjności
- impulsywności
- impulsywności
Wiele koncepcji wyjaśniających:
ć% Refleksyjność  w przeciwieństwie do impulsywności  jako
przejaw zainteresowań intelektualnych, du\
ej potrzeby osiągnięć
intelektualnych, du\
ej motywacji zadaniowej, du\
ego
zapotrzebowania na stymulację poznawczą
ć% Refleksyjność-impulsywność jako przejaw lęku przed
ć% Refleksyjność-impulsywność jako przejaw lęku przed
niepowodzeniem
Zachowania refleksyjne jako unikanie błędów motywowane
ostro\
nością
Zachowania impulsywne jako efekt silnego napięcia
emocjonalnego wynikającego z niezdolności do tolerowania ciszy
między otrzymaniem zadania a udzieleniem odpowiedzi
Odmienne z
ródła lęku: impulsywni  lęk dotyczy posiadanych
kompetencji; refleksyjni  lęk dotyczy popełnienia błędu
Psychologiczne znaczenie refleksyjności
Psychologiczne znaczenie refleksyjności
- impulsywności
- impulsywności
Wiele koncepcji wyjaśniających:
ć% Refleksyjność-impulsywność jako właściwość procesu przetwarzania
informacji
Impulsywni  szybsze tempo asymilowania informacji
Refleksyjni  większy zakres przetwarzanych informacji
ć% Refleksyjność-impulsywność jako funkcja metakomponentów intelektu
decydujących o planowaniu i kontroli przebiegu czynności poznawczych
ć% Refleksyjność-impulsywność jako wybór jednostki pomiędzy dwoma
aspektami efektywności funkcjonowania (poprawność i szybkość
wykonania)
Refleksyjni  zale\
y im przede wszystkim na bezbłędnym wykonaniu
zadań
Impulsywni  zale\
y im przede wszystkim na szybkim wykonaniu zadań
Psychologiczne znaczenie refleksyjności
Psychologiczne znaczenie refleksyjności
- impulsywności
- impulsywności
Wiele koncepcji wyjaśniających:
ć% Refleksyjność-impulsywność jako funkcja procesów
metapoznawczych związanych z oceną trudności zadań
Impulsywni  (1) nie doceniają trudności zadań; (2) przeceniają
trudność zadań, spostrzegając umiarkowanie zadania jako
trudność zadań, spostrzegając umiarkowanie zadania jako
przekraczające ich mo\
liwości -> nie mobilizują się do
rozwiązania problemu i analizy jego potencjalnych rozwiązań
ć% Refleksyjność-impulsywność jako preferencja oczekiwanych
wzmocnień
Impulsywni  preferują wzmocnienia natychmiastowe, choć
słabe
Refleksyjni  preferują wzmocnienia odroczone, ale silniejsze
Związek refleksyjności  impulsywności
Związek refleksyjności  impulsywności
z inteligencją
z inteligencją
Zmienne te są traktowane jako teoretycznie odrębne 
styl poznawczy określa preferencje, które decydują o
najczęściej wybieranych sposobach funkcjonowania
ć% Inne poglądy: refleksyjność-impulsywność jako
zmienna opisująca specyficzne kompetencje
zmienna opisująca specyficzne kompetencje
intelektualne
Styl poznawczy jako powierzchniowa cecha, która u
ró\
nych osób mo\
e mieć odmienne znaczenie i
pełnić odmienne funkcje regulacyjne (cechy
związane ze stylem to np. samoocena, nasilenie
motywacji osiągnięć, zapotrzebowanie na
stymulację)
Zmiany rozwojowe
Zmiany rozwojowe
Wraz z wiekiem dziecka wzrasta postawa refleksyjna
ć% Przejawia się to w wydłu\
aniu czasu namysłu przy
rozwiązywaniu problemów poznawczych i jednoczesnym
zmniejszaniu się liczby popełnianych błędów
ć% Szczególnie intensywny wzrost refleksyjności następuje do
ć% Szczególnie intensywny wzrost refleksyjności następuje do
ok. 10 roku \
ycia (uwa\
a się, \
e w tym wieku dziecko
uświadamia sobie rolę szybkości i poprawności jako dwu
komponentów sprawnego funkcjonowania intelektualnego)
ć% Jednocześnie od tego wieku następuje zwiększenie się
zró\
nicowania indywidualnego w ramach refleksyjności-
impulsywności (co nie oznacza, \
e wcześniej ró\
nice
indywidualne się nie ujawniają)
Rola refleksyjności-impulsywności w
Rola refleksyjności-impulsywności w
funkcjonowaniu
funkcjonowaniu
Większość badaczy zakłada, \
e refleksyjność jest
bardziej cenna pod względem efektywności
funkcjonowania; styl wy\
szy rozwojowo
Teza o  neutralności stylów  ich u\
yteczność zale\
y
od sytuacji i rodzaju wykonywanych zadań
od sytuacji i rodzaju wykonywanych zadań
ć% Refleksyjni  zadania wymagające analizy szczegółów;
zadania konwergencyjne
ć% Impulsywni  zadania wymagające ujęcia globalnego;
zadania dywergencyjne, gdzie wa\
na jest szybkość i
płynność myślenia, tolerancja wieloznaczności,
spontaniczność
Rola refleksyjności-impulsywności w
Rola refleksyjności-impulsywności w
funkcjonowaniu
funkcjonowaniu
Niekorzystny wpływ refleksyjności  zwłaszcza skrajnie
nasilonej
ć% Sytuacja ucznia w związku z presją czasu w szkole,
premiowaniem zewnętrznych przejawów aktywności
(np. zgłaszanie się do odpowiedzi)
(np. zgłaszanie się do odpowiedzi)
ć% Postawa refleksyjna oprócz tego, \
e wią\
e się z
wysoką samooceną i potrzebą sukcesu, to te\

wskazuje na kompulsywną ostro\
ność, wynikającą z
lęku przed niepowodzeniem
Rola refleksyjności-impulsywności w
Rola refleksyjności-impulsywności w
funkcjonowaniu
funkcjonowaniu
Niezale\
nie od wskazywania na neutralność stylów,
refleksyjność jest stylem preferowanym w naszej kulturze
ć% Refleksyjni  w porównaniu z impulsywnymi  lepiej
wypadają w zadaniach wymagających rozumowania
indukcyjnego i dedukcyjnego, w uczeniu się
spostrze\
eniowym i zapamiętywaniu, stosują lepsze
spostrze\
eniowym i zapamiętywaniu, stosują lepsze
strategie zdobywania informacji i lepiej wykorzystują
informacje zwrotne, szybciej uczą się zło\
onych czynności
ruchowych
ć% Refleksyjność pozytywnie koreluje z wynikami w nauce (na
ró\
nych poziomach i w ró\
nych przedmiotach)
ć% Refleksyjni wy\
sze wyniki w testach inteligencji (ale
impulsywnych zani\
one)
Pomiar refleksyjności - impulsywności
Pomiar refleksyjności - impulsywności
Ocena szybkości i poprawności odpowiedzi w
zadaniach, w których te dwie cechy wykonania są
ze sobą ujemnie skorelowane  zadania
umiarkowanie trudne (skomplikowane), a zarazem
wywołujące znaczny stopień niepewności co do
wywołujące znaczny stopień niepewności co do
tego, które rozwiązanie jest poprawne
Zadania o charakterze percepcyjnym wymagające
wyszukania spośród podanych bodz
ców (zadania
zamknięte) bodz
ca identycznego (zadania
konwergencyjne) z zaprezentowanym wzorcem
Pomiar refleksyjności  impulsywności
Pomiar refleksyjności  impulsywności
wg J. Kagana
wg J. Kagana
Test Porównywania Znanych Kształtów (MFF 
Matching Familiar Figures)
Test Odroczonego Rozpoznawania (DRT 
Delayed Recall of Designes)
Delayed Recall of Designes)
Test Porównywania Wzrokowo-Dotykowego
(HVM  Haptic-Visual Matching)
ć% Rejestrowany czas zastanawiania się nad odpowiedzią
i liczba popełnionych błędów
Test Porównywania Znanych Kształtów
Test Porównywania Znanych Kształtów
Najpopularniejszy test do badania stylu
poznawczego refleksyjność-impulsywność
Trzy formy:
ć% Forma F  dla dzieci w wieku szkolnym
ć% Forma F  dla dzieci w wieku szkolnym
ć% Forma S  post-test w badaniach nad modyfikacji stylu
ć% Forma K  dla dzieci młodszych
2 zadania próbne i 12 zadań właściwych o
charakterze obrazkowym (wzór + sześć
wariantów odpowiedzi) i wzrastającej trudności
Test Porównywania Znanych Kształtów 
Test Porównywania Znanych Kształtów 
własności psychometryczne
własności psychometryczne
Rzetelność
ć% Zgodność wewnętrzna  od 0,73 do 0,80
ć% Stabilność bezwzględna (6 miesięcy)  0,70
Wykazano trafność teoretyczną i prognostyczną
Normalizacja (tymczasowa) z uwzględnieniem grup
Normalizacja (tymczasowa) z uwzględnieniem grup
wiekowych
Przeznaczenie: do badania dzieci i młodzie\
y (9-17
lat)
Zastosowanie: diagnoza indywidualna i badania
naukowe
Test Porównywania Znanych Kształtów 
Test Porównywania Znanych Kształtów 
opracowanie wyników
opracowanie wyników
Wskaz
niki:
ć% Średni czas reakcji  obliczony na podstawie
czasów zastanawiania się nad pierwszymi
odpowiedziami w 12 zadaniach
odpowiedziami w 12 zadaniach
ć% Liczba błędów  obliczona na podstawie
łącznej liczby błędnych wyborów w 12
zadaniach
Obliczanie wyniku w MFF  sposób 1
Obliczanie wyniku w MFF  sposób 1
( klasyczny )
( klasyczny )
Polega na odniesieniu indywidualnych wskaz
ników czasu i liczby błędów do
wskaz
ników grupowych pod postacią median
Ograniczenie: ok. 30-40% osób trudno zaklasyfikować do któregoś ze stylów
REFLEKSYJNI Czas > Me oraz Liczba błędów < Me
IMPULSYWNI Czas < Me oraz Liczba błędów > Me
Wiek (w Średni czas reakcji (w sekundach) A
ączna liczba błędów
latach)
Q1 Me Q3 Q1 Me Q3
9-10 5,8 7,5 9,7 8,5 11,5 15,5
11-12 6,7 9,0 12,9 4,5 8,5 11,5
13-14 7,5 11,4 14,5 2,5 5,5 9,5
15-17 8,2 11,3 16,4 2,5 4,5 7,5
Osoba A: wiek 11 lat, liczba błędów 13, czas reakcji 5,4 sek.
Osoba B: wiek 13 lat, liczba błędów 3, czas reakcji 8,1
Obliczanie wyniku w MFF  sposób 2
Obliczanie wyniku w MFF  sposób 2
Zbli\
ony do poprzedniego sposobu, oparty jest o kwartyle
REFLEKSYJNI Czas > Q3 oraz Liczba błędów < Q1
IMPULSYWNI Czas < Q1 oraz Liczba błędów > Q3
Wiek (w Wskaz
niki MFF Określenie stylu poznawczego
latach)
skrajnie umiarkowanie umiarkowanie skrajnie
impulsywni impulsywni refleksyjni refleksyjni
9-10 Czas reakcji (w sek.) < 6 6-7,5 7,6-9,5 > 9,5
9-10 Czas reakcji (w sek.) < 6 6-7,5 7,6-9,5 > 9,5
Liczba błędów > 15 12-15 9-11 < 9
11-12 Czas reakcji (w sek.) < 6,5 6,5-9 9,1-13 > 13
Liczba błędów > 11 9-11 5-8 < 5
13-14 Czas reakcji (w sek.) < 7,5 7,5-11-,5 11,6-14,5 > 14,5
Liczba błędów > 9 6-9 3-5 < 3
15-17 Czas reakcji (w sek.) < 8 8,5-11,5 11,6-16,5 > 16,5
Liczba błędów > 7 5-7 3-4 < 3
Osoba A: wiek 11 lat, liczba błędów 13, czas reakcji 5,4 sek.
Osoba B: wiek 13 lat, liczba błędów 3, czas reakcji 8,1
Obliczanie wyniku w MFF  sposób 3
Obliczanie wyniku w MFF  sposób 3
Oparty o wykorzystanie standardowych wyników MFF do obliczenia
wskaz
nika impulsywności:
I = zb  zc
(gdzie: zb  standaryzowany wskaz
nik błędów; zc  standaryzowany wskaz
nik czasu)
wynik ni\
szy ni\
-2: osoba skrajnie refleksyjna
-2 do -0,5: osoba refleksyjna
-0,5 do 0,5: brak preferencji w zakresie refleksyjności-impulsywności
0,5 do 2: osoba impulsywna
wynik wy\
szy ni\
2: osoba skrajnie impulsywna
Wskaz
nik efektywności:
E = zb + zc
(gdzie: zb  standaryzowany wskaz
nik błędów; zc  standaryzowany wskaz
nik czasu)
wynik ni\
szy ni\
-2: bardzo du\
a efektywność
-2 do -0,5: du\
a efektywność
-0,5 do 0,5: średnia efektywność
0,5 do 2: niska efektywność
wynik wy\
szy ni\
2: bardzo niska efektywność
Obliczanie wyniku w MFF  sposób 3
Obliczanie wyniku w MFF  sposób 3
(c.d.)
(c.d.)
Wiek (w Czas reakcji w sekundach A
ączna liczba błędów
latach)
M SD M SD
9-10
8,8 5,2 12,0 5,3
11-12
10,0 4,7 8,6 4,6
13-14
13-14
11,2 5,4 6,1 4,1
11,2 5,4 6,1 4,1
15-17
13,4 7,2 5,2 3,2
Xi - M
zi = -----------
SD
Osoba A: wiek 11 lat, liczba błędów 13, czas reakcji 5,4 sek.
Osoba B: wiek 13 lat, liczba błędów 3, czas reakcji 8,1
Interpretacja wyników -
Interpretacja wyników -
IMPULSYWNOŚĆ
IMPULSYWNOŚĆ
Upewnić się czy:
ć% Wynik nie jest spowodowany ogólną nadpobudliwością psychoruchową
ć% Sposób funkcjonowania nie wynikał z braku motywacji
Jeśli mo\
emy wykluczyć powy\
sze przypadki, dopiero wówczas mo\
na wnioskować o
tym, \
e osoba jest impulsywna. Mo\
e to oznaczać, \
e:
ć% Nie odczuwa potrzeby sprawowania kontroli nad własnym funkcjonowaniem
ć% Nie odczuwa potrzeby sprawowania kontroli nad własnym funkcjonowaniem
poznawczym (aspekt motywacyjny) , bo ma małą potrzebę sukcesów na tym polu
lub sukces identyfikuje z szybkością, a nie poprawnością odpowiedzi
ć% Nie opanował odpowiednich strategii sprawowania kontroli (np. poprzez
wykluczenie poprawności wszystkich innych rysunków)
Znaczenie funkcjonalne:
ć% Wyjaśnienie lub prognostyk niepowodzeń szkolnych
ć% Impulsywność utrudnia efektywne wykonywanie prac wymagających du\
ej
koncentracji uwagi, staranności, analizy szczegółów (w poradnictwie zawodowym)
ć% Uzyskiwanie ni\
szych wyników w testach inteligencji
Interpretacja wyników -
Interpretacja wyników -
REFLEKSYJNOŚĆ
REFLEKSYJNOŚĆ
Osoby refleksyjne (wskaz
nik I <-0,5; -2>)
ć% Pozytywna motywacja do wykonywania zadań poznawczych i realistyczna samoocena
dotycząca mo\
liwości w tym zakresie; predyktor osiągnięć szkolnych i w innych
dziedzinach aktywności poznawczej
Osoby bardzo (skrajnie) refleksyjne (wskaz
nik I < -2)
ć% Przejaw szczególnie du\
ej aktywności poznawczej lub:
ć% Przejaw szczególnie du\
ej aktywności poznawczej lub:
ć% Nadmierna refleksyjność (zwłaszcza, gdy średni czas przekracza 20 sekund, a w
zachowaniu o.b. zaobserwowano przejawy małej pewności siebie, silnego lęku przed
niepowodzeniem, du\
ej aprobaty społecznej)
Du\
e mo\
liwości osiągnięć szkolnych (ale mo\
liwość niedoceniania ze strony
nauczycieli)
Trudność w efektywnym funkcjonowaniu w sytuacjach wymagających
podejmowania szybkich decyzji, tolerancji ryzyka poznawczego i wykazania du\
ej
inicjatywy
Nieumiejętność pracy pod presją czasową (np. uzyskiwanie ni\
szych wyników w
testach inteligencji)
Interpretacja wyników  BRAK
Interpretacja wyników  BRAK
PREFERENCJI W ZAKRESIE STYLU
PREFERENCJI W ZAKRESIE STYLU
Szczególnie w tym przypadku warto zbadać równie\

efektywność (wskaz
nik E)
Wysoki wskaz
nik efektywności:
ć% Du\
e mo\
liwości powodzenia szkolnego (jak osoby
refleksyjne), jednak\
e osoby te cechują się wy\
szymi
refleksyjne), jednak\
e osoby te cechują się wy\
szymi
ni\
osoby refleksyjne mo\
liwościami intelektualnymi
ni\
osoby refleksyjne mo\
liwościami intelektualnymi
i/lub mają mniejszą potrzebę samokontroli
Niski wskaz
nik efektywności:
ć% Ogólnie małe mo\
liwości intelektualne
ć% Wybiórczo niski poziom analizy wzrokowej
ć% Zahamowanie psychoruchowe badanego