Działania społeczne
Działanie  zachowanie wyposa\
one w znaczenie
Działanie  zachowanie wyposa\
one w znaczenie
ucieczka
Znaczenie mo\
e być nadawane przez:
pościg
zabawa
" osobę działającą
znaczenie psychologiczne działania
bieg
do autobusu
jogging " zbiorowość, do której jednostka nale\
y
konkurencja
sportowa
znaczenie kulturowe działania
Działania społeczne
Wysyłamy do kogoś sygnały, starając się przewidzieć:
- działania, w których uwzględnia się " jak się zachowa ?
reakcje innych (aktualne lub potencjalne) " jakie są jego intencje ?
i według tego kształtuje się " jakich reguł kulturowych przestrzega ?
przebieg własnego działania " do jakich działań go te reguły skłonią ?
1
Rodzaje działań społecznych
Warunek powodzenia działania społecznego:
[wg Maxa Webera]
" Działania racjonalne
trafna identyfikacja partnera,
" Działania tradycjonalne
który powinien spełnić nasze
" Działania afektywne (emocjonalne)
oczekiwania
Rodzaje działań społecznych
Kalkulacja w działaniu racjonalnym
Działania racjonalne 
skalkulowane, poprzedzone rozwagą,
podejmowane po przemyśleniu, z premedytacją
" ma charakter subiektywny
" jest oparta na rachunku zysków i kosztów
" zmierza do:
 maksymalizacji korzyści
 minimalizacji nakładów
Mo\
liwe strategie Racjonalność
" Strategia funkcjonalna:
" dotyczy działań w sferze ekonomicznej
 maksimum funkcjonalności za rozsądną cenę
" Strategia oszczędna: " mo\
e odnosić się do wszelkich innych obszarów
 jak najtańszy zakup, przy zapewnieniu minimalnej
funkcjonalności
" Strategia  pokazowej konsumpcji :
 jak najdro\
szy zakup, z widocznymi bajerami,
świadczący o pozycji i presti\
u właściciela
2
Z kim lepiej mieć do czynienia ?
Teza:
nasza sytuacja jest pewniejsza  jeśli nasz partner
wyrachowany gangster szaleniec
reaguje racjonalnie
DLACZEGO ?
fanatyczny fundamentalista
cyniczny polityk
mo\
na dokonać kalkulacji z perspektywy partnera
wiadomo czego mo\
na oczekiwać z jego strony
Racjonalność działań w ró\
nych kontekstach
Skąd wiadomo, \
e partner będzie racjonalny ?
społecznych
" Znamy go - bierzemy pod uwagę jego reputację
w kontekście ekonomicznym przyjmuje się, \
e:
" Nie znamy go - sugerujemy się jego:
partner działa racjonalnie
 wyglądem (aparycją)
nie kieruje się sympatiami, sentymentami, kaprysami
 zachowaniem (językiem ciała)
działa jako homo economicus
 sposobem ubierania się
Analizujemy czy podlega kulturowym regułom racjonalności
homo economicus  człowiek przestrzegający
rygorystycznie racjonalnej kalkulacji
w kontekście rodzinnym
" racjonalność handlowa jest kulturowo potępiana
" od partnerów wymaga się
cywilizacje zdominowane
cywilizacje oparte na
 lojalności,
przez racjonalność
tradycjach i emocjach
 miłości,
 zaufania
3
Rodzaje działań społecznych
Działania tradycjonalne (rutynowe)
" przyjęte w jakiejś zbiorowości
" w nowoczesnej cywilizacji zachodniej:
" wykonywane przez wszystkich
  odczarowanie świata
 dominacja racjonalności we wszystkich dziedzinach " podejmowane  od zawsze
\
ycia
Kupowanie Kupowanie
 ...bo wszyscy tak robią
w supermarkecie na bazarze arabskim
Częstość występowania
Działania tradycjonalne
działań tradycjonalnych
" nadają automatyzm \
yciu społecznemu " zale\
y od kontekstu społecznego
 kontekst religijny
" zwalniają od ka\
dorazowego podejmowania
akcentowanie ciągłości, odwieczności, kontynuacji
decyzji i dokonywania wyborów
 kontekst rodzinny
" pełnią funkcję nawyków (w \
yciu indywidualnym)
wzmacnianie więzi, potwierdzanie struktury władzy
 kontekst polityczny
świecka tradycja, rytuał polityczny
W ramach znanej nam zbiorowości W ramach obcej nam zbiorowości
" jesteśmy przyzwyczajeni do obowiązujących
" jesteśmy zdezorientowani i niepewni,
rytuałów
" dopóki nie nauczymy się naśladować zachowań
" podejmując działania społeczne  mo\
emy
innych
przewidzieć jak zareaguje partner
naśladowanie innych  działaniem racjonalnym
(pozwala nie wyró\
niać się i być akceptowanym)
4
Rodzaje działań społecznych
Działania afektywne (emocjonalne)
Najwięcej działań afektywnych
" wynikają z potrzeby ekspresji pewnych stanów " gdzie w grę wchodzą intymne, bliskie relacje
psychicznych
" gdzie jest silna identyfikacja ze zbiorowością
 radości
" gdzie ma miejsce mocne poczucie to\
samości
 gniewu
 strachu
Wobec działań afektywnych Częstość zachowań afektywnych w ró\
nych
zbiorowościach
" nie ma sensu argumentacja racjonalna i
" Cywilizacje gorące " Cywilizacje zimne
apelowanie do rozumu
 publiczne wyra\
anie  opanowanie
" odpowiednią reakcją jest wykazanie empatii,
emocji dopuszczalne i
 powściągliwość
wymagane
próba zrozumienia emocji partnera
 dystans emocjonalny
 brak akceptacji dla
publicznego
manifestowania uczuć
Nale\
y analizować zachowania afektywne
przez pryzmat zbiorowości, w której są podejmowane
kraje latynoskie kraje anglosaskie
Zbiorowe działania afektywne Tłum  bardzo wiele jednostek
Ludzie: " nie znających się wzajemnie
= działający w tej samej przestrzeni
" nie poczuwających się do szczególnej więzi
= doświadczający tej samej sytuacji
" łączy ich:
= działający (jednak) w pojedynkę  obok siebie
 zgromadzenie w jednej przestrzeni
 powód, dla którego znalez
li się razem
TA
UM
5
Psychologia tłumu Działania ludzi w tłumie
W tłumie jednostki działają : " mają charakter ekspresyjny, a nie celowy
" bardziej emocjonalnie " stanowią wyraz ich odczuć
" bardziej bezkrytycznie
" bardziej spontanicznie
krzyczą, gestykulują, przeklinają, śmieją się, rozpaczają
" zawieszając wszelkie kalkulacje
znacznie bardziej otwarcie i gwałtownie ni\
w samotności
Ludzie w tłumie
Działania społeczne: interakcje
" ulegają demoralizacji i brutalizacji
" zawieszają normalne reguły moralne i
Interakcja 
obyczajowe
sekwencja
" łatwo ulegają naciskom demagogów
zwróconych ku sobie nawzajem
" naśladują działania innych
działań społecznych
Warunki modelowej interakcji
Przykłady interakcji
" rozmowa " jedność osób
" randka " jedność reguł
" kłótnia " jedność miejsca
" zdawanie egzaminu " jedność czasu
" negocjacje handlowe
" wizyta u lekarza
6
Interakcje jako wymiana
Interakcja jako wymiana
" Doradzam komuś,
" Interakcja  wzajemną wymianą dóbr/wartości
" Zyskuję uznanie, buduję
oferuję swą wiedzę
między partnerami
autorytet
" Otaczam miłością
" Otrzymuję miłość dziecka
Model myślowy: transakcja ekonomiczna
własne dziecko
w zamian
" Daję komuś prezent
" Zyskuję wdzięczność
" Ka\
dy z partnerów działa racjonalnie:
obdarowanego
 chce uzyskać nadwy\
kę korzyści nad kosztami
" Pomagam koledze w
" Mogę liczyć na jego
 posługuje się własnymi kryteriami racjonalności
pracy
pomoc
W teorii wymiany:
Zgodnie z teorią wymiany
centralne znaczenie idei wzajemności
" nawet w działaniach pozornie całkowicie
" Wzajemność prowadzi do współmierności
bezinteresownych
wymienianych wartości
kryje się (często nieuświadamiana)
chęć zyskania czegoś w zamian:
Zasada wzajemności - podstawową
 podziwu ?
prawidłowością \
ycia plemiennego
 presti\
u ?
 sławy ?
Idea wzajemności Zasada wzajemności tu i teraz
Wzajemność: " Obdarowywanie się prezentami przy choince
 nie musi przychodzić od tych samych osób, które  wzmacnia więzi rodzinne
coś od nas uzyskały
 podkreśla wzajemną \
yczliwość
 nie musi być natychmiastowa
 integruje zbiorowość
 nie musi być wyra\
ona w tej samej walucie
" Wymiana upominków między oficjalnymi
delegacjami
" Kultura daru w Internecie
7
Interakcje jako gra
Zasada wzajemności jest
[teoria dramaturgiczna Goffmana]
" Ludzie dą\
ą do zrobienia dobrego wra\
enia na
" uniwersalną regułą kulturową
audytorium
" normą społeczną nakładającą na ludzi
" Posługują się rozbudowanym repertuarem
powinność rewan\
owania się
środków do kontrolowania wra\
eń
" powszechnym oczekiwaniem, \
e gdy coś się
" Starają się emitować pozytywne sygnały na swój
dostało pozostaje się dłu\
nikiem darczyńcy
temat
" Nieustannie grają coś przed innymi
Po co to robią ? Jaz
ń odzwierciedlona
" aby osiągnąć wymierne korzyści samoocena jednostki kształtowana przez
interpretację reakcji innych ludzi w stosunku do
 np. studenci na rozmowach kwalifikacyjnych
jej osoby
" aby poprawić swą samoocenę
 ludzie kształtują wizję samych siebie w oparciu o
reakcje partnerów interakcji
Jaz
ń odzwierciedlona kształtowana jest
jaz
ń odzwierciedlona
głównie w grupach pierwotnych
Wysoka samoocena przynosi nam
Jaz
ń  wyzwala działania konformistyczne
satysfakcję, niska - przykrość
" Jestem tym, co uwa\
am, \
e ty sądzisz o mnie. " Staramy się spełniać oczekiwania widowni, tak
jak je sobie wyobra\
amy
" Chcę abyś sądził dobrze.
" Staramy się kształtować swoje działania
" Więc staram się działać tak, jak byś tego
wyczuwając co o nas myślą  istotni inni
pragnął.
" Dą\
enie do zdobycia wysokiej samooceny jest
podstawową motywacją ludzi
Spełnienie oczekiwań społecznych prowadzi
do pozytywnych reakcji i wysokiej samooceny
8
Wysoka samoocena 
Niska samoocena
samorealizującą się prognozą
" Mam o sobie bardzo dobre mniemanie:
" powoduje postrzeganie rezygnacji z nawiązania
 jestem pewny siebie, asertywny
kontaktu jako kolejnej pora\
ki
 łatwo nawiązuję interakcje
" ogranicza szanse nawiązania znajomości
 mam szansę zyskania uznania innych
poprawiającej wizerunek
Mo\
e pomóc: ka\
dy sygnał uznania czy sympatii
krok na drodze
krok na drodze
" To podwy\
sza moją samoocenę !
do rekonstrukcji jaz
ni
do rekonstrukcji jaz
ni
9