1
Szkoła Policji w Katowicach
Prowadzenie działań pościgowych
przez PolicjÄ™
Opracowanie:
nadkom. mgr Andrzej Grygutis
nadkom. mgr Piotr Sobiech
nadkom. mgr Andrzej Wilisowski
Zakład Wyszkolenia Specjalnego
Wydawnictwo
Szkoły Policji w Katowicach
2009
S
P
A
O
A

L
O
I
C
K
J
Z
I
2
© Wszelkie prawa zastrze\
one  Szkoła Policji w Katowicach 2009
KsiÄ…\
ki nie wolno reprodukować (adaptować) ani w całości, ani w części, niezale\
nie od
zastosowanej techniki (druk, fotografia, komputer, kserograf, fonografia itd.), bez pisemnej zgody
Wydawcy.
Druk i oprawa: Szkoła Policji w Katowicach
3
SPIS TREÅšCI
Wstęp 5
Rozdział I
Podstawowe pojęcia związane z prowadzeniem
działań pościgowych przez Policję 7
Rozdział II
Pościg krajowy 11
Rozdział III
Pościg transgraniczny 14
Rozdział IV
Zorganizowane działania pościgowe 20
Rozdział V
Działania blokadowe 24
Rozdział VI
Wyposa\
enie policjantów w ramach prowadzonych działań
pościgowo  blokadowych 26
Literatura 27
4
5
WST
P
Skrypt  Prowadzenie działań pościgowych przez Policję został napisany w oparciu
o programy szkoleń zawodowych policjantów. W opracowaniu tym staraliśmy się w sposób
przystępny przybli\
yć wiedzę związaną z prowadzeniem przez Policję pościgów
i zorganizowanych działań pościgowych na terenie kraju, jak równie\
poza granicami naszego
państwa.
PrzystÄ…pienie Polski w dniu 21 grudnia 2007 r. do strefy Schengen obliguje nasz kraj
do stosowania przepisów zawartych w Konwencji Wykonawczej do Układu z Schengen
z dnia 14 czerwca 1985 r., a co za tym idzie Polska zobowiązana była zło\
yć, zgodnie
z art. 41 Konwencji Wykonawczej do Układu z Schengen, deklarację odnośnie procedur
stosowania pościgu transgranicznego z państwami sąsiadującymi tj. Niemcami, Czechami,
Słowacją i Litwą. Zmianie uległy równie\
przepisy dotyczÄ…ce metod i form organizowania
i prowadzenia przez Policję pościgów i zorganizowanych działań pościgowych, które zawarto
w zarządzeniu nr 1355 Komendanta Głównego Policji z dnia 20 grudnia 2007 r.
Niniejsze opracowanie zawiera sześć rozdziałów, w których ujęto podstawowe pojęcia
związane z działaniami pościgowymi, ich organizacją oraz sposobem realizacji. Znajomość
tej tematyki przez policjantów jest niezbędna do realizacji czynności słu\
bowych, dlatego te\

wa\
ne jest, aby policjanci wszystkich komórek organizacyjnych na bie\
Ä…co w oparciu
o aktualne przepisy wiedzieli kiedy i w jaki sposób prowadzić zorganizowane działania
pościgowe.
6
7
ROZDZIAA
I
POJ
CIA ZWI
ZANE Z PROWADZENIEM
DZIAA
AC
POÅšCIGOWYCH PRZEZ POLICJ

Przystąpienie Polski do strefy Schengen wymusiło zmianę przepisów w zakresie
prowadzenia działań pościgowych przez Policję, wprowadzając nowe pojęcie - pościg
transgraniczny. Dowodzenie działaniami sił Policji w sytuacjach związanych
z prowadzeniem pościgów krajowych lub transgranicznych związane jest nierozerwalnie ze
sprawnością organizacyjną określonych komórek w jednostkach Policji. Zagadnienie to ma
decydujący wpływ na efektywność tych działań oraz optymalne wykorzystanie potencjału
osobowego i technicznego. MajÄ…c powy\
sze na uwadze znajomość określonych pojęć
w niniejszym rozdziale jest niezbędna dla prawidłowej realizacji zadań związanych
z działaniami pościgowymi prowadzonymi przez Policję.
Pościg - działanie prowadzone w formie interwencji policyjnej, zmierzające do ujęcia osoby
ściganej.
Pościg krajowy - pościg lub zorganizowane działania pościgowe prowadzone na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, zmierzające do ujęcia osoby ściganej.
Osoba ścigana - osoba:
1) co do której zachodzą przesłanki do podjęcia działań, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt
2, 2a i 3 ustawy o Policji,
2) skazana, tymczasowo aresztowana lub zatrzymana, która zbiegła z miejsca izolacji lub
konwoju,
3) poszukiwana.
Pościg transgraniczny - pościg lub zorganizowane działania pościgowe prowadzone
na terytorium co najmniej dwóch państw lub - w przypadku przejęcia pościgu
od funkcjonariuszy innego państwa - na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Pościg bezpośredni - działanie prowadzone na ustalonym kierunku ucieczki osoby ściganej.
Pościg równoległy - działanie prowadzone na drogach przyległych do trasy ucieczki osoby
ściganej w celu jej wyprzedzenia, odcięcia drogi lub ujęcia.
Pościg kombinowany - działanie stanowiące połączenie pościgu bezpośredniego i pościgu
równoległego.
8
Działania blokadowe - zespół przedsięwzięć zmierzających do izolacji określonego obszaru,
realizowanych poprzez zorganizowanie blokady:
1) krajowej,
2) wojewódzkiej, która stanowi uzupełnienie blokady krajowej,
3) powiatowej, w tym Miasta Stołecznego Warszawy, która stanowi uzupełnienie blokady
krajowej i wojewódzkiej.
Blokada - zorganizowany system posterunków blokadowych i obserwacyjno -
meldunkowych, rozwijanych na odcinku znanego lub prawdopodobnego kierunku ucieczki
osoby ściganej lub wokół określonego rejonu.
Posterunek blokadowy - wyznaczone i odpowiednio wyposa\
one miejsce pełnienia słu\
by,
zorganizowane w celu zatrzymania osoby ściganej, poruszającej się pojazdem, w którego
skład mo\
e wchodzić: posterunek zaporowy, posterunek kontrolno - blokadowy
lub posterunek kamuflowany.
Posterunek obserwacyjno - meldunkowy - wyznaczone i odpowiednio wyposa\
one miejsce
pełnienia słu\
by, zorganizowane w celu uzupełnienia blokady, w przypadku gdy niemo\
liwe
lub niecelowe jest wystawienie innych jej elementów.
Posterunek zaporowy - wyznaczone i odpowiednio wyposa\
one miejsce pełnienia słu\
by
na kierunku ustalonej lub domniemanej trasy ucieczki osoby ściganej.
Posterunek kontrolno - blokadowy - wyznaczone i odpowiednio wyposa\
one miejsce
prowadzenia kontroli ruchu drogowego z mo\
liwością dynamicznego przekształcenia
w posterunek zaporowy, je\
eli organizowanie posterunku zaporowego nie jest celowe.
Posterunek kamuflowany - wyznaczone i odpowiednio przygotowane przez PolicjÄ™ miejsce
lub sytuacja, zorganizowane w sposób utrudniający identyfikację działań, których celem jest
zatrzymanie lub zmniejszenie prędkości ściganego pojazdu.
Zatrzymanie dynamiczne - czynność polegająca na wymuszeniu zatrzymania ściganego
pojazdu przez u\
ycie innego pojazdu.
Interwencja - szybkie włączenie się policjanta lub policjantów w tok zdarzenia
naruszającego normy prawne lub zasady współ\
ycia społecznego i podjęcie działań
zmierzających do ustalenia charakteru, rodzaju i okoliczności powstałego zdarzenia oraz
przedsięwzięć ukierunkowanych na przywrócenie naruszonego porządku prawnego lub zasad
współ\
ycia społecznego.
Akcja policyjna - zwana dalej  akcją" - zespół przedsięwzięć organizacyjnych, taktycznych
i materiałowo-technicznych podejmowanych w sytuacjach kryzysowych, w celu zapobie\
enia
lub likwidacji stanu zagra\
ajÄ…cego \
yciu i zdrowiu ludzi lub ich mieniu albo bezpieczeństwa
9
i porządku publicznego, a z rodzaju sytuacji kryzysowej i towarzyszących okoliczności
wynika, \
e nie jest mo\
liwe podjęcie skutecznych działań przy u\
yciu sił i środków
pozostających aktualnie w dyspozycji właściwej komendy powiatowej Policji.
Operacja policyjna - zwana dalej  operacją" - zespół przedsięwzięć organizacyjnych,
taktycznych i materiałowo-technicznych podejmowanych w sytuacjach kryzysowych, w celu
zapobie\
enia lub likwidacji stanu zagra\
ajÄ…cego \
yciu i zdrowiu ludzi lub ich mieniu
albo bezpieczeństwa i porządku publicznego, w przypadku gdy zdarzenie obejmuje swoim
zasięgiem obszar więcej ni\
jednej komendy wojewódzkiej Policji lub komendy powiatowej
Policji albo w sytuacji prowadzenia działań przedłu\
ajÄ…cych siÄ™ w czasie, do prowadzenia
których niezbędne jest wsparcie siłami i środkami oraz zapleczem logistycznym
wykraczającym poza potencjał właściwej komendy wojewódzkiej Policji lub komendy
powiatowej Policji.
Sytuacja kryzysowa - zdarzenie sprowadzające niebezpieczeństwo dla \
ycia i zdrowia ludzi
lub mienia, spowodowane bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra lub klęską
\
ywiołową, charakteryzujące się mo\
liwością utraty kontroli nad przebiegiem wydarzeń
albo eskalacji zagro\
enia, w których do ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego
niezbędne jest u\
ycie większej liczby policjantów, w tym zorganizowanych w oddziały
lub pododdziały, w tym uzbrojone.
Zorganizowane działania pościgowe - zespół przedsięwzięć organizacyjnych, taktycznych
i materiałowo-technicznych podejmowanych w celu realizacji działań związanych
z prowadzeniem pościgu krajowego lub pościgu transgranicznego, prowadzonych w formie
akcji lub operacji policyjnej.
Rozpoznanie - całokształt czynności, których celem jest uzyskanie informacji, niezbędnych
do prawidłowej organizacji i przebiegu pościgu lub zorganizowanych działań pościgowych.
Patrolowanie  pełnienie słu\
by w miejscach mo\
liwego lub przewidywanego pojawienia siÄ™
osoby ściganej z zadaniem legitymowania, dokonywania kontroli osobistej, przeglądania
baga\
y i przeszukiwania osób, albo wykonywania innych czynności określonych przez
dowódcę.
OkrÄ…\
enie - działania uniemo\
liwiające przemieszczanie się osoby ściganej, znajdującej się
w określonym obszarze.
Zasadzka - ukrycie się policjantów w miejscu, w którym mo\
e znalez
ć się osoba ścigana.
Wypad - działania stosowane w celu ujęcia osoby ściganej, znajdującej się w obiekcie
lub innym ustalonym miejscu.
10
Dowodzenie - ukierunkowana, celowa działalność dowódcy, realizowana w ramach działań
policyjnych, zapewniająca wysoką zdolność sił i środków Policji do osiągnięcia celu tych
działań oraz charakteryzująca się szczególnie sprawnym, jednoosobowym podejmowaniem
decyzji i ponoszeniem za nie odpowiedzialności, precyzyjnym rozdziałem i kontrolą
przebiegu czynności.
Dowódca akcji/operacji - Komendant Główny Policji, komendant wojewódzki Policji,
komendant powiatowy Policji, ich zastępcy, lub inny policjant wyznaczony przez kierownika
jednostki Policji właściwej terytorialnie dla miejsca zdarzenia posiadający predyspozycje
i doświadczenie w dowodzeniu.
Dowódca interwencji - wyznaczony dowódca patrolu lub inny policjant wyznaczony
przez dy\
urnego lub kierownika jednostki właściwej terytorialnie dla miejsca zdarzenia.
Plan działania dowódcy - dokument określający cele i organizację działań policyjnych,
rodzaj i sposób wykonywania szczegółowych zadań, u\
yte do działań siły i środki Policji
oraz określający podległość słu\
bową oraz zasady współdziałania i koordynacji w trakcie
działań.
11
ROZDZIAA
II
POÅšCIG KRAJOWY
W rozdziale II przedstawiono zagadnienia związane z prowadzonymi działaniami
pościgowymi na terenie kraju. Opierając się na zarządzeniu nr 1355 Komendanta Głównego
Policji z dnia 20 grudnia 2007 r. przybli\
ono specyfikę prowadzenia przedmiotowych działań,
m.in. sposób postępowania i zadania policjantów na poszczególnych szczeblach dowodzenia.
Pościg krajowy to zorganizowane działania pościgowe prowadzone na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, zmierzające do ujęcia osoby ściganej, które prowadzi się jako:
1) pościg bezpośredni, równoległy, kombinowany lub
2) posterunki blokadowe.
Podjęcie pościgu krajowego mo\
e nastąpić z inicjatywy policjanta, który:
1) utrzymuje kontakt wzrokowy z osobą ściganą,
2) uzyskał informację o domniemanym kierunku przemieszczania się osoby ściganej,
3) bezpośrednio po zaistniałym zdarzeniu ustalił domniemaną drogę ucieczki osoby
ściganej.
Ponadto podjęcie pościgu krajowego przez policjanta mo\
e nastąpić na polecenie:
1) przeło\
onego,
2) dy\
urnego jednostki Policji,
3) dowodzącego zorganizowanymi działaniami pościgowymi,
4) innego policjanta.
Policjant prowadzący pościg krajowy zobowiązany jest powiadomić dy\
urnego
jednostki Policji o:
1) podjęciu pościgu oraz jego przyczynie,
2) danych umo\
liwiających identyfikację osoby lub osób ściganych,
3) środkach transportu i szybkości ich przemieszczania,
4) konieczności u\
ycia sygnałów świetlnych i dz
więkowych,
5) kierunku ucieczki i punktach orientacyjnych,
6) danych identyfikujących pojazd słu\
bowy, w szczególności: marce, rodzaju, kolorze,
numerze rejestracyjnym, kryptonimie radiowozu, numerze rejestracyjnym,
7) czynnościach zmierzających do zatrzymania osoby ściganej lub miejsca jej ukrycia.
Dy\
urny jednostki Policji po otrzymaniu informacji o podjęciu pościgu, w zale\
ności
od charakteru zdarzenia oraz właściwości terytorialnej jednostki Policji, m.in. kieruje siły
i środki w celu wsparcia prowadzących pościg, w tym poprzez wystawienie posterunków
12
blokadowych. Ponadto na miejsce popełnionego przestępstwa lub rozpoczęcia pościgu kieruje
policjanta lub policjantów w celu:
1) zebrania dodatkowych informacji o osobie ściganej oraz środku lokomocji, którym się
porusza i kierunku ucieczki,
2) ustalenia świadków zdarzenia,
3) niedopuszczenia do zatarcia śladów na miejscu przestępstwa,
4) procesowego udokumentowania zdarzenia,
5) niezwłocznego powiadomienia dy\
urnego jednostki wy\
szego szczebla oraz kierownika
jednostki organizacyjnej Policji o przebiegu pościgu i podjętych działaniach,
6) kierowania na miejsce zdarzenia pogotowia ratunkowego lub innych
wyspecjalizowanych słu\
b, je\
eli charakter zdarzenia tego wymaga,
7) powiadomienia drogą radiową wszystkich policjantów pełniących słu\
bÄ™ w rejonie
prowadzonych działań pościgowych o zaistniałym zdarzeniu,
8) kierowania działaniami pościgowymi do czasu wyznaczenia dowódcy akcji lub operacji
policyjnej, w ramach której prowadzony jest pościg krajowy.
Je\
eli osoby ścigane mogą opuścić rejon podległy jednostce Policji, dy\
urny
obowiązany jest zawiadomić sąsiednie jednostki Policji (w strefie przygranicznej, równie\

placówki Stra\
y Granicznej) o potrzebie wystawienia posterunków blokadowych na
prawdopodobnych kierunkach ucieczki a tak\
e poinformować o rodzaju, liczbie
zaanga\
owanych sił i przekazać dane umo\
liwiające jednoznaczną identyfikację pojazdów
prowadzących pościg (kryptonimy radiowe, numery rejestracyjne, znaki taktyczne
radiowozów).
Podczas prowadzenia pościgu krajowego nale\
y kierować się zasadami:
1) celowości, szybkości, ciągłości działania,
2) prowadzenia systematycznego rozpoznania,
3) dostosowywania taktyki i metod działania do bie\
ącego rozwoju zdarzeń,
4) zachowania sprawnego obiegu i wymiany informacji,
5) unikania nara\
ania na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty \
ycia lub doznania
uszczerbku na zdrowiu policjantów prowadzących pościg i osób znajdujących się
bezpośrednio w obszarze działań pościgowych,
6) wzajemnego ubezpieczania się policjantów.
W przypadku prowadzenia pościgu krajowego za dwiema lub więcej osobami, nale\
y
w pierwszej kolejności dą\
yć do ujęcia osoby, która:
1) swoim zachowaniem bezpośrednio zagra\
a \
yciu lub zdrowiu ludzkiemu,
13
2) posiada broń palną, materiały wybuchowe lub inne niebezpieczne narzędzia,
3) posiada przedmioty pochodzące z przestępstwa,
4) znajduje siÄ™ najbli\
ej policjanta.
Policjant odstępuje od podjęcia pościgu krajowego, a podjęty przerywa w przypadku
bezpośredniego zagro\
enia \
ycia lub zdrowia osób trzecich. W przypadku odstąpienia
lub przerwania pościgu krajowego policjant powiadamia dy\
urnego jednostki Policji
właściwej dla miejsca przerwania pościgu.
Do czasu wyznaczenia dowódcy akcji lub operacji policyjnej, w ramach której jest
prowadzony pościg krajowy, dy\
urny jednostki organizacyjnej Policji:
1) koordynuje prowadzenie pościgu krajowego,
2) utrzymuje stałą łączność z policjantami prowadzącymi pościg krajowy,
3) informuje kierownika jednostki organizacyjnej Policji oraz dy\
urnego jednostki
nadrzędnej o przebiegu pościgu krajowego,
4) gromadzi istotne informacje, o osobie ściganej.
14
ROZDZIAA
III
POÅšCIG TRANSGRANICZNY
Prowadząc działania pościgowe na terenie kraju zdarzyć się mo\
e, \
e ścigany sprawca
przestępstwa przekroczy granicę państwa. W takim przypadku Policja praktycznie musi
zaprzestać ścigania sprawcy poniewa\
przekroczył on granicę państwa sąsiadującego.
Konwencja Wykonawcza Schengen przewiduje jednak odstępstwo od tej zasady -
funkcjonariusze Policji majÄ… mo\
liwość przekroczenia granicy i kontynuowania pościgu na
terytorium państwa sąsiadującego zgodnie z warunkami określonymi w art. 41 (hot pursuit-
pościg  transgraniczny ).
W myśl ż 12 ust 1 zarządzenia nr 1355/07 Komendanta Głównego Policji pościg
transgraniczny prowadzi się w zakresie i w sposób określony w postanowieniach umów
i porozumień międzynarodowych, a tak\
e przepisach stanowionych przez organizacje
międzynarodowe, je\
eli z ratyfikowanej przez RzeczpospolitÄ… PolskÄ… umowy
międzynarodowej wynika bezpośrednie stosowanie tych przepisów. Zgodnie z tym zapisem
Polskę obowiązują procedury zawarte w treści art. 41 Konwencji Wykonawczej, w związku
z powy\
szym w pierwszej kolejności nale\
y tutaj przytoczyć treść niniejszego artykułu.
Art. 41. 1. Funkcjonariusze jednej z Umawiających się Stron, którzy ścigają w swoim kraju
osobę złapaną podczas popełnienia lub uczestniczącą w popełnieniu:
- zabójstwa,
- nieumyślnego spowodowania śmierci,
- gwałtu,
- podpalenia,
- fałszowania pieniędzy,
- kradzie\
y z włamaniem, rozboju kwalifikowanego oraz paserstwa,
- wymuszenia,
- porwania i przetrzymywania zakładników,
- handlu ludz
mi,
- nielegalnego handlu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi,
- naruszenia postanowień prawnych dotyczących broni i materiałów wybuchowych,
- umyślnego spowodowania szkody z u\
yciem materiałów wybuchowych,
- nielegalnego przewozu toksycznych i niebezpiecznych odpadów,
15
- niezatrzymania się oraz niepodania szczegółowych danych po wypadku, którego
skutkiem jest śmierć lub powa\
ne uszkodzenie ciała
oraz przestępstw podlegających ekstradycji, są uprawnieni do kontynuowania pościgu
na terytorium innej Umawiającej się Strony bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody tej
ostatniej, jeśli, z uwagi na szczególną pilność sytuacji, nie jest mo\
liwe poinformowanie
właściwych władz innej Umawiającej się Strony-państwa przy pomocy odpowiednich
środków łączności przed wjazdem na to terytorium lub jeśli powy\
sze organy nie sÄ… w stanie
dotrzeć na miejsce przestępstwa w celu przejęcia pościgu.
Identyczne zasady stosuje się do sytuacji, w których ścigana osoba uciekła z aresztu
tymczasowego lub podczas odbywania kary pozbawienia wolności.
Najpóz
niej w momencie przekroczenia granicy funkcjonariusze ścigający skontaktują
się z właściwymi władzami Umawiającej się Strony-państwa, na terytorium której pościg
ma mieć miejsce. Pościg ustaje, gdy Umawiająca się Strona-państwo, na której terytorium
pościg ma miejsce, tego za\
ąda. Na wniosek ścigającego funkcjonariusza właściwe organy
lokalne dokonujÄ… zatrzymania osoby w celu ustalenia jej to\
samości lub jej aresztowania.
2. Pościg prowadzony jest zgodnie z jedną z poni\
szych procedur, określonych na mocy
deklaracji zło\
onej przez ka\
dą Umawiającą się Stronę-państwo, z którą posiada wspólną
granicÄ™:
a) prowadzący pościg funkcjonariusze nie mają prawa zatrzymania ściganej osoby;
b) w przypadku nieprzesłania wniosku o zaprzestanie pościgu oraz jeśli właściwe władze
lokalne nie są w stanie interweniować odpowiednio szybko, funkcjonariusze ścigający mogą
zatrzymać ściganą osobę do czasu, kiedy funkcjonariusze ścigający Umawiającej się Strony-
państwa, na której terytorium pościg ma miejsce, którzy powinni zostać niezwłocznie o nim
poinformowani, są w stanie ustalić to\
samość osoby oraz aresztować ją.
Pościg transgraniczny prowadzony jest bez ograniczeń lub czasie, chyba \
e w treści
deklaracji zło\
onej przez Stronę-państwo ustalono szczegółowe warunki dotyczące tej
kwestii. Prowadzony on jest wyłącznie po spełnieniu następujących warunków ogólnych:
a) Prowadzący pościg funkcjonariusze muszą przestrzegać postanowień art. 41 Konwencji
Wykonawczej oraz przepisów prawnych Umawiającej się Strony-państwa, na której
terytorium działają; muszą oni przestrzegać instrukcji wydawanych przez właściwe władze
lokalne.
b) Pościg jest prowadzony wyłącznie przez granice lądowe.
16
c) Wejście do mieszkań prywatnych oraz miejsc niedostępnych dla ogółu społeczeństwa jest
zakazane.
d) Prowadzący pościg funkcjonariusze są łatwo rozpoznawalni poprzez noszenie munduru
lub opaski na ramieniu bÄ…dz
przez oznakowania umieszczone na ich środkach transportu;
u\
ycie stroju cywilnego w połączeniu z wykorzystaniem nieoznakowanych środków
transportu pozbawionych powy\
szych oznaczeń jest zabronione; prowadzący pościg
funkcjonariusze muszą być w stanie w ka\
dej chwili potwierdzić, \
e działają w charakterze
urzędowym.
e) Prowadzący pościg funkcjonariusze mogą nosić słu\
bową broń; jej wykorzystywanie jest
zabronione, z wyjątkiem przypadków obrony koniecznej.
f) Po zatrzymaniu osoby ściganej w celu jej doprowadzenia przed właściwe władze lokalne,
osoba ta mo\
e być poddana jedynie przeszukaniu; w czasie przekazania osoby mo\
na u\
yć
kajdanek; przedmioty posiadane przez tę osobę mogą zostać zajęte.
g) Po ka\
dej operacji, prowadzący pościg funkcjonariusze stawiają się przed właściwymi
władzami lokalnymi Umawiającej się Strony-państwa, na której terytorium działali
oraz składają sprawozdanie ze swojej misji; na wniosek powy\
szych organów, powinni oni
pozostać w ich dyspozycji do czasu wystarczającego dla wyjaśnienia okoliczności
dotyczÄ…cych ich akcji; warunek powy\
szy ma zastosowanie nawet jeśli pościg nie doprowadzi
do aresztowania ściganej osoby.
h) Władze Umawiającej się Strony-państwa, z których pochodzą prowadzący pościg
funkcjonariusze, na wniosek organów Umawiającej się Strony, na której terytorium pościg
ma miejsce, udzielają pomocy w przeprowadzeniu wyjaśnień następujących po operacji,
w której brali udział, w tym postępowania sądowego.
W przypadku, gdy osoba po przeprowadzeniu operacji została aresztowana przez właściwe
organy lokalne mo\
e, niezale\
nie od obywatelstwa, zostać zatrzymana w celu przesłuchania.
Jeśli osoba nie jest obywatelem Umawiającej się Strony, na której terytorium została
aresztowana, zostaje ona zwolniona w ciągu sześciu godzin, nie włączając godzin między
północą a godziną 9, chyba \
e właściwe władze lokalne nie otrzymają wcześniej wniosku
w jakiejkolwiek postaci o tymczasowe aresztowanie tej osoby do celów ekstradycji.
Nale\
y podkreślić, \
e przytoczone przepisy Konwencji Wykonawczej wzbudzajÄ…
szereg wątpliwości co do zastosowania ich w praktyce, a mianowicie: w wyniku pościgu
transgranicznego funkcjonariusz Policji mo\
e zatrzymać osobę ściganą. Dokonując
zatrzymania musi jednak działać zgodnie z przepisami, które obowiązują na terytorium
17
państwa, gdzie się znajduje. Musi więc wykazać się dobrą znajomością nie tylko postanowień
Konwencji Wykonawczej, ale równie\
unormowań prawnych państwa sąsiadującego.
W trakcie pościgu mogą tak\
e wystąpić okoliczności, w których konieczne będzie u\
ycie siły
fizycznej wobec osoby ściganej. Mo\
e być to u\
ycie kajdanek przy zatrzymaniu osoby
ściganej, a czasem u\
ycie pałki policyjnej, czy nawet broni palnej. W przypadkach tego
rodzaju wa\
na jest wiedza z zakresu sytuacji, kiedy zachodzi mo\
liwość u\
ycia siły przez
funkcjonariusza na terytorium państwa, w którym się on znajduje. Z reguły u\
ycie siły jest
zastrze\
one jako uprawnienie wyłącznie lokalnych organów Policji. Dlatego funkcjonariusz
innego państwa jest uprawniony do u\
ycia siły tylko w wypadkach szczególnych np. broni
palnej w obronie koniecznej. Musi te\
działać z poszanowaniem przepisów prawa państwa,
na terytorium którego dokonuje czynności.
Przytoczone tutaj warunki prowadzenia pościgu transgranicznego obowiązują
funkcjonariuszy Policji ka\
dej z Umawiających się Stron-państw, ponadto zarządzenie nr
1355/07 KGP określa szczegółowe warunki i zadania jakie obowiązują funkcjonariuszy
Policji polskiej w przypadku zaistnienia pościgu transgranicznego, i tak:
1) podczas prowadzenia pościgu transgranicznego wymiana informacji odbywa się
za pośrednictwem słu\
by dy\
urnej właściwych jednostek organizacyjnych Policji,
2) podczas prowadzenia pościgu transgranicznego policjanci bezzwłocznie i na bie\
Ä…co
przekazujÄ… informacje o sytuacji dy\
urnemu jednostki organizacyjnej Policji lub
dowódcy akcji lub operacji policyjnej w trakcie pościgu prowadzonego na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub właściwemu organowi państwa w trakcie pościgu
prowadzonego poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
3) na polecenie dy\
urnego jednostki organizacyjnej Policji lub dowódcy akcji lub operacji
policyjnej policjanci przejmują pościg od funkcjonariuszy państwa, którzy prowadzą
pościg na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a tak\
e osobę ujętą wraz z odebranymi
przedmiotami,
4) policjanci prowadzący pościg transgraniczny są zobowiązani stosować się
do przepisów prawa wewnętrznego i poleceń właściwych organów państwa, na
terytorium którego prowadzą pościg, okazywać legitymację słu\
bowÄ… na ka\
de wezwanie
funkcjonariuszy właściwego organu państwa, na terytorium którego prowadzą pościg,
5) po zakończeniu pościgu policjanci składają właściwemu organowi państwa, na
terytorium którego pościg był prowadzony, sprawozdanie z wykonanych czynności,
18
6) w przypadku przekroczenia granicy państwowej przez policjantów prowadzących pościg
krajowy, dy\
urny jednostki organizacyjnej Policji przekazuje dy\
urnemu nadrzędnej
jednostki organizacyjnej Policji informacje umo\
liwiajÄ…ce ich identyfikacjÄ™,
7) po otrzymaniu informacji o prowadzeniu przez funkcjonariuszy innego państwa pościgu
transgranicznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dy\
urny jednostki
organizacyjnej Policji kieruje siły i środki, w celu niezwłocznego przejęcia pościgu oraz
przekazuje dy\
urnemu nadrzędnej jednostki organizacyjnej Policji informacje
umo\
liwiające identyfikację tych funkcjonariuszy oraz policjantów, przejmujących
pościg.
Pościg trangraniczny prowadzony jest z ramach akcji lub operacji policyjnej, od chwili
uzyskania informacji o rozpoczęciu takiego pościgu do momentu wyznaczenia dowódcy akcji
lub operacji wszystkie działania związane z prowadzeniem pościgu koordynuje dy\
urny
komendy wojewódzkiej Policji. Ma on za zadanie:
1) utrzymywać stałą łączność z jednostkami podległymi prowadzącymi pościg
transgraniczny,
2) informować komendanta wojewódzkiego Policji oraz dy\
urnego Komendy Głównej
Policji o przebiegu pościgu transgranicznego,
3) gromadzić istotne informacje o osobie ściganej,
4) przekazywać informacje związane z pościgiem transgranicznym funkcjonariuszom
innego państwa prowadzącym pościg transgraniczny na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, a tak\
e właściwym organom tego państwa,
5) przekazywać informacje związane z pościgiem transgranicznym policjantom
prowadzącym pościg transgraniczny poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, a tak\
e
właściwym organom państwa, na terytorium którego prowadzą pościg trans graniczny.
Zakres przekazywanych informacji przez dy\
urnego komendy wojewódzkiej Policji
obejmuje w szczególności:
1) przyczynę podjęcia pościgu transgranicznego,
2) liczbę osób ściganych, ich rysopis, cechy charakterystyczne, takie jak: ubiór, zachowanie,
posiadane przez nie niebezpieczne przedmioty,
3) liczbę, rodzaj i cechy charakterystyczne środków transportu, wykorzystywanych przez
osobę ściganą, takie jak: marka, typ i kolor pojazdu, numer rejestracyjny i inne cechy
je wyró\
niajÄ…ce,
19
4) kierunek przemieszczania się osoby ściganej, pozycje prowadzących pościg
transgraniczny, takie jak: oznaczenie drogi, nazwa miejscowości i inne wa\
ne informacje,
5) liczbę policjantów prowadzących pościg transgraniczny, dane identyfikujące dowódcę
grupy pościgowej, charakterystykę ubioru, takie jak: pełne umundurowanie słu\
bowe lub
jego elementy, posiadane uzbrojenie, środki techniczne i łączności,
6) przewidywany czas i miejsce przejęcia pościgu,
7) czas i miejsce przewidywanego przekroczenia granicy państwowej,
8) liczbę, rodzaj i cechy charakterystyczne środków transportu, w szczególności markę i typ
pojazdu, numer rejestracyjny, sposób oznaczenia lub inne cechy je wyró\
niajÄ…ce,
9) cechy identyfikujące funkcjonariuszy, wyznaczonych do przejęcia pościgu
transgranicznego.
Informacje, o których mowa w pkt 1-5, 7-8, przekazuje się równie\
w formie pisemnej.
20
ROZDZIAA
IV
ZORGANIZOWANE DZIAA
ANIA POÅšCIGOWE
Policjanci podczas słu\
by często podejmują pościg za sprawcą przestępstwa lub
wykroczenia. Nie zawsze pościg taki kończy się zatrzymaniem sprawcy w miejscu podjętej
interwencji. Wielokrotnie działania te wymagają u\
ycia większych sił i środków, które mogą
przenieś się na teren działań innych jednostek (przykładowo pościg za sprawcą kradzie\
y
samochodu na terenie aglomeracji górnośląskiej), co będzie wymagało współdziałania
z tymi jednostkami Policji w celu prawidłowego obiegu informacji i podejmowania
właściwych decyzji.
Zorganizowane działania pościgowe prowadzą jednostki organizacyjne Policji
właściwe ze względu na miejsce działania osoby ściganej, a tak\
e stwierdzone
lub uzasadnione przypuszczenie obecności osoby ściganej.
W ramach zorganizowanych działań pościgowych realizuje się:
1) działania blokadowe,
2) zatrzymanie dynamiczne.
W zorganizowanych działaniach pościgowych mo\
na podejmować wspólne
przedsięwzięcia z innymi podmiotami uprawnionymi do prowadzenia tych działań,
z zachowaniem zasad określonych w niniejszym zarządzeniu oraz w odrębnych przepisach.
W celu właściwego przygotowania i realizacji zadań związanych z prowadzeniem
zorganizowanych działań pościgowych opracowuje się plany przedsięwzięć, o których mowa
w odrębnych przepisach.
Plan działań  przedstawia szczegółowe opracowanie decyzji dowódcy. Treść i forma
planów zale\
y od rodzaju działań. Mogą one być sporządzone w formie opisowej lub
graficznej na mapach (planach, szkicach) z odpowiedniÄ… legendÄ…. Stosuje siÄ™ obydwie formy,
a część graficzna stanowi uzupełnienie części opisowej.
Przerwanie lub zaprzestanie zorganizowanych działań pościgowych następuje
po wyczerpaniu wszystkich mo\
liwości zatrzymania osoby ściganej, za zgodą lub
na polecenie przeło\
onego, dy\
urnego właściwej terytorialnie jednostki organizacyjnej Policji
lub dowodzącego tymi działaniami, z wyjątkiem przypadku bezpośredniego zagro\
enia \
ycia
lub zdrowia osób trzecich.
Zorganizowane działania pościgowe prowadzone na obszarze więcej ni\
jednego
województwa koordynuje dy\
urny Komendy Głównej Policji lub policjant wyznaczony
przez Komendanta Głównego Policji. Na polecenie Komendanta Głównego Policji dy\
urny
21
Komendy Głównej Policji kieruje siły i środki do dyspozycji właściwych komendantów
wojewódzkich Policji.
W przypadku prowadzenia zorganizowanych działań pościgowych prowadzonych
na obszarze więcej ni\
jednego powiatu koordynuje nimi dy\
urny komendy wojewódzkiej
Policji lub policjant wyznaczony przez komendanta wojewódzkiego Policji. Na polecenie
komendanta wojewódzkiego Policji dy\
urny komendy wojewódzkiej Policji kieruje siły
i środki do dyspozycji właściwych komendantów powiatowych Policji.
Zorganizowane działania pościgowe prowadzone na terenie powiatu koordynuje
dy\
urny komendy powiatowej Policji lub policjant wyznaczony przez komendanta
powiatowego Policji.
Siły i środki przewidziane do zorganizowanych działań pościgowych określa plan
działania dowódcy, o którym mowa w odrębnych przepisach.
Plan działania dowódcy  dokument określający cele i organizację działań
policyjnych, rodzaj i sposób wykonywania szczegółowych zadań, u\
yte do działań siły
i środki Policji oraz określający podległość słu\
bową oraz zasady współdziałania
i koordynacji w trakcie działań.
Dy\
urny Komendy Głównej Policji do czasu wyznaczenia dowódcy operacji policyjnej:
1) koordynuje zorganizowane działania pościgowe,
2) gromadzi i wymienia informacje o przebiegu działań pościgowych z właściwymi
dy\
urnymi komend wojewódzkich Policji,
3) w uzasadnionych przypadkach wymienia informacje z funkcjonariuszami właściwych
organów innych państw.
Dy\
urny komendy wojewódzkiej Policji:
1) kieruje do zorganizowanych działań pościgowych siły i środki z innych jednostek
organizacyjnych Policji na terenie województwa, je\
eli czynności prowadzone przez
komendy powiatowe Policji nie rokują osiągnięcia celu,
2) koordynuje działania komend powiatowych Policji do czasu wyznaczenia przez
komendanta wojewódzkiego Policji dowódcy operacji policyjnej,
3) informuje na bie\
ąco o przebiegu działań komendanta wojewódzkiego Policji
i dy\
urnego Komendy Głównej Policji oraz w zale\
ności od sytuacji dy\
urnych
sąsiednich komend wojewódzkich Policji i dy\
urnych słu\
b współdziałających,
4) uzgadnia z rzecznikiem prasowym komendy wojewódzkiej Policji zasadność przekazania
środkom masowego przekazu komunikatu informującego o zdarzeniu i prowadzonych
zorganizowanych działaniach pościgowych,
22
5) w uzasadnionych przypadkach zwraca siÄ™ do dy\
urnego Komendy Głównej Policji
o udzielenie pomocy przez inne komendy wojewódzkie Policji.
Dy\
urny komendy powiatowej Policji po otrzymaniu informacji o pościgu krajowym:
1) drogą radiową powiadamia o zdarzeniu policjantów pełniących słu\
bÄ™ w rejonie
zorganizowanych działań pościgowych,
2) kieruje siły i środki wsparcia oraz organizuje blokadę,
3) kieruje w miejsce zorganizowanych działań pościgowych policjantów celem zebrania
dodatkowych informacji o osobie ściganej, u\
ywanych środkach transportu, kierunku
jej ucieczki, oraz ustalenia świadków zdarzenia, a tak\
e zabezpieczenia miejsca
zdarzenia,
4) informuje o zdarzeniu i podjętych działaniach kierownika jednostki organizacyjnej Policji
i dy\
urnego nadrzędnej jednostki organizacyjnej Policji,
5) je\
eli wymaga tego charakter zdarzenia wzywa na miejsce zdarzenia wyspecjalizowane
słu\
by ratunkowe,
6) zawiadamia inne jednostki organizacyjne Policji oraz placówki Stra\
y Granicznej
o potrzebie zorganizowania blokady, a w przypadku, gdy osoby ścigane mogą opuścić
rejon podległy jednostce organizacyjnej Policji, informuje te jednostki o rodzaju i liczbie
zaanga\
owanych sił i przekazuje im dane umo\
liwiajÄ…ce jednoznacznÄ… identyfikacjÄ™
policjantów i pojazdów u\
ytych do prowadzenia pościgu, w szczególności kryptonimy
radiowe, numery rejestracyjne, znaki taktyczne radiowozów,
7) kieruje zorganizowanymi działaniami pościgowymi do czasu wyznaczenia dowódcy akcji
lub operacji policyjnej.
Ponadto kierownik jednostki organizacyjnej Policji jest odpowiedzialny za stworzenie
warunków do sprawnego prowadzenia zorganizowanych działań pościgowych, w tym przez:
1) utrzymywanie systemu alarmowania jednostki organizacyjnej Policji i bie\
Ä…cÄ… jego
aktualizacjÄ™,
2) sprawdzanie znajomości u dy\
urnych algorytmów postępowania i topografii terenu,
3) przygotowanie stanu osobowego jednostki organizacyjnej Policji do prowadzenia działań
przez doskonalenie zawodowe policjantów, w tym przewidywanych do objęcia funkcji
dowódczych i sztabowych podczas akcji lub operacji policyjnej,
4) zapewnienie i utrzymanie sprawnego obiegu informacji,
5) nadzór nad systemem łączności, stanem technicznym środków transportu, a tak\
e
posiadanym wyposa\
eniem i uzbrojeniem.
23
W trakcie zorganizowanych działań pościgowych mo\
e być wykorzystany statek
powietrzny, ale zale\
y to od oceny zasadności jego u\
ycia, oraz panujących warunków
atmosferycznych.
W zorganizowanych działaniach pościgowych statek powietrzny wykorzystuje się do:
1) prowadzenia rozpoznania i patrolowania oraz koordynacji działań,
2) skrócenia czasu przemieszczania sił i środków,
3) zorganizowania powietrznego punktu dowodzenia.
Przebieg działań z u\
yciem statku powietrznego rejestruje się za pomocą dostępnych
środków technicznych. Podczas lotu dowódca statku powietrznego jest zobowiązany
zachować bezpieczną odległość od osoby ściganej, uwzględniając mo\
liwość ostrzelania
statku powietrznego.
24
ROZDZIAA
V
DZIAA
ANIA BLOKADOWE
Działania blokadowe mają na celu zatrzymanie osoby ściganej w ramach
prowadzonych działań pościgowych. Realizuje się je poprzez zorganizowanie posterunków
blokadowych, zaporowych, kontroli ruchu drogowego, kamuflowanych i obserwacyjno 
meldunkowych lub patroli, powiÄ…zanych w jeden system. W zale\
ności od prowadzonego
pościgu wystawia się zgodnie z aktualnymi potrzebami odpowiedni rodzaj blokady.
Działania blokadowe na podległym terenie mo\
e zarządzić na szczeblu krajowym:
1) dy\
urny Komendy Głównej Policji,
2) dowódca operacji policyjnej Komendy Głównej Policji,
3) dy\
urny komendy wojewódzkiej Policji,
4) dowódca operacji policyjnej komendy wojewódzkiej Policji,
5) dy\
urny komendy powiatowej Policji,
6) dowódca akcji lub operacji policyjnej komendy powiatowej Policji.
Działania blokadowe na szczeblu wojewódzkim mo\
e zarządzić:
1) dy\
urny komendy wojewódzkiej Policji,
2) dowódca operacji policyjnej komendy wojewódzkiej Policji,
3) dy\
urny komendy powiatowej Policji,
4) dowódca akcji lub operacji policyjnej komendy powiatowej Policji.
Działania blokadowe na szczeblu powiatowym mo\
e zarządzić:
1) dy\
urny komendy powiatowej Policji,
2) dowódca akcji lub operacji policyjnej komendy powiatowej Policji.
W przypadku zarządzenia działań blokadowych dy\
urny jednostki organizacyjnej
Policji niezwłocznie informuje dy\
urnego jednostki nadrzędnej.
Zadaniem blokady krajowej jest zatrzymanie osoby ściganej przemieszczającej się
drogami krajowymi i drogami dojazdowymi do wyznaczonych miejsc przekroczenia granicy
państwowej. Wówczas blokada mo\
e być zorganizowana wspólnie ze Stra\
Ä… GranicznÄ….
Blokadę krajową organizuje się na terenie całego kraju, kilku województw lub jednego
województwa, a tak\
e na określonym kierunku. Natomiast rozmieszczenie posterunków
blokadowych wchodzących w skład blokady krajowej określa kierownik komórki
25
organizacyjnej Komendy Głównej Policji właściwej w sprawach sztabowych na podstawie
informacji z komend wojewódzkich Policji.
Zadaniem blokady wojewódzkiej jest zatrzymanie osoby ściganej drogami krajowymi
i drogami dojazdowymi do wyznaczonych miejsc przekroczenia granicy państwowej,
nieuwzględnionymi w blokadzie krajowej oraz wybranymi drogami wojewódzkimi. Blokada
wojewódzka mo\
e obejmować dyslokację posterunków blokadowych na drogach
dojazdowych do granicy Rzeczypospolitej Polskiej, w tym organizowanych wspólnie
ze Stra\
Ä… GranicznÄ….
Dyslokację posterunków blokadowych wchodzących w skład blokady wojewódzkiej
określa komendant wojewódzki Policji.
Zadaniem blokady powiatowej jest zatrzymanie osoby ściganej drogami krajowymi,
drogami dojazdowymi do wyznaczonych miejsc przekroczenia granicy państwowej
nieuwzględnionymi w blokadzie krajowej i wojewódzkiej, oraz wybranymi drogami
powiatowymi.
Blokada powiatowa mo\
e obejmować:
1) dyslokację posterunków blokadowych na drogach dojazdowych do granicy
Rzeczypospolitej Polskiej, w tym wystawianych wspólnie ze Stra\
Ä… GranicznÄ…,
2) dyslokację posterunków blokadowych na terenie miasta i drogach wyjazdowych z miasta.
Dyslokację posterunków wchodzących w skład blokady powiatowej określa
komendant powiatowy Policji, a na terenie miasta stołecznego Warszawy - Komendant
Stołeczny Policji.
26
ROZDZIAA
VI
WYPOSAśENIE POLICJANTÓW
Kierownicy jednostek i komórek organizacyjnych Policji na czas prowadzenia działań
pościgowych w przypadku pościgu krajowego lub transgranicznego zapewniają wyposa\
enie
policjantów w niezbędne środki w zale\
ności od charakteru działań, w szczególności:
1) kolczatki drogowe uzbrojenie oraz inne środki przymusu bezpośredniego;
2) hełmy i kamizelki kuloodporne;
3) środki:
a) transportu,
b) łączności,
c) pozoracji;
4) przenośne znaki drogowe, barierki oraz inne środki i urządzenia;
5) sprzęt oświetleniowy i rozgłaszający;
6) plany i mapy;
7) inny sprzęt specjalistyczny.
Jednostki i komórki organizacyjne Policji powinny posiadać środki, o których mowa
powy\
ej, odpowiednio do zakresu ich działania.
Kierownicy jednostek i komórek organizacyjnych Policji określają ilość środków,
o których mowa powy\
ej, miejsce ich przechowywania oraz zasady ich alarmowego u\
ycia.
27
LITERATURA
1. Ustawa o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. (Dz. U. 07.43.277 z póz
n. zm.).
2. Konwencja Wykonawcza do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r.
(Dz. U. UE L z dnia 22 września 2000 r.).
3. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. 97.88.553 z póz
n. zm.).
4. Zarządzenie nr 1355 Komendanta Głównego Policji z dnia 20 grudnia 2007 r.
w sprawie metod i form organizowania i prowadzenia przez Policję pościgów
i zorganizowanych działań pościgowych ( Dz. Urz. KGP 08.1.1 ).
5. Zarządzenie nr 213 Komendanta Głównego Policji z dnia 28 lutego 2007 r.
w sprawie metod i form przygotowania i realizacji zadań Policji w przypadkach
zagro\
enia \
ycia i zdrowia ludzi lub ich mienia albo bezpieczeństwa i porządku
publicznego ( Dz. Urz. KGP 07.5.49).
6. Procedury postępowania Policji podczas prowadzenia działań pościgowych, Komenda
Główna Policji 2000, praca zbiorowa.