MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Luiza Bojarska
Prowadzenie działań profilaktycznych i promocji zdrowia
322[15].O1.04
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Lilia Kimber-Dziwisz
mgr Iwona Niespodziewana
Opracowanie redakcyjne:
mgr Luiza Bojarska
Konsultacja:
mgr inż. Teresa Jaszczyk
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[15].O1.04
 Prowadzenie działań profilaktycznych i promocji zdrowia , zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu terapeuta zajęciowy.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Pojęcia, koncepcje i modele związane ze zdrowiem 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Środowisko a zdrowie człowieka 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Profilaktyka i promocja zdrowia 16
5.3.1. Ćwiczenia 16
5.4. Edukacja zdrowotna i zdrowy styl życia 18
5.4.1. Ćwiczenia 18
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 20
7. Literatura 34
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie terapeuta zajęciowy.
W poradniku zamieszczono:
 wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
 cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,
 przykładowe scenariusze zajęć,
 przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,
 ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
 wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone z wykorzystaniem metod
aktywizujących. Proponuje się formy pracy uczniów zespołowej, grupowej i indywidualnej.
Wykonując ćwiczenia przedstawione w poradniku lub inne zaproponowane przez
nauczyciela, uczeń będzie poznawał podstawowe pojęcia z zakresu problematyki zdrowia.
Materiał nauczania poradnika dla ucznia proponuje również tematykę dotyczącą wpływu
środowiska na zdrowie człowieka. Porusza także zagadnienia dotyczące działalności
profilaktycznej, promocji zdrowia, elementów edukacji zdrowotnej oraz zdrowego stylu życia.
Poznanie przez ucznia wszystkich lub określonej części wiadomości na temat działań
profilaktycznych i promocji zdrowia będzie stanowiło dla nauczyciela podstawę
przeprowadzenia sprawdzianu poziomu przyswojonych wiadomości i ukształtowanych
umiejętności. W tym celu nauczyciel posłuży się zestawem testów zawierającym różnego
rodzaju zadania.
Zestaw zadań testowych, zawiera:
 plan testu w formie tabelarycznej,
 punktacje zadań i uczenia się,
 propozycje norm wymagań,
 instrukcję dla nauczyciela,
 instrukcję dla ucznia,
 przykładową kartę odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
322[15].O1
Podstawy działalności usługowej
322[15].O1.01
322[15].O1.03
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa
Nawiązywanie
i higieny pracy, ochrony
kontaktów społecznych
przeciwpożarowej, ochrony środowiska
i udzielanie pierwszej pomocy
322[15].O1.02
322[15].O1.04
Stosowanie przepisów
Prowadzenie działań
prawa i zasad ekonomiki
profilaktycznych
w ochronie zdrowia
i promocji zdrowia
322[15].O1.05
Korzystanie z programów
komputerowych
wspomagających działania
terapeutyczne
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 wyszukiwać podstawowe informacje na temat zdrowia,
 selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,
 definiować podstawowe zagadnienia z anatomii i fizjologii człowieka,
 charakteryzować budowę anatomiczną człowieka,
 określać zasady funkcjonowania układów człowieka,
 rozróżniać działalność profilaktyczną od zadań promujących zdrowie,
 współpracować w grupie,
 pracować samodzielnie,
 korzystać z różnych z
ródeł informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 określić wartość zdrowia dla jednostki, grupy społecznej i społeczeństwa,
 wskazać czynniki warunkujące utrzymanie zdrowia,
 zidentyfikować czynniki zagrażające zdrowiu,
 dostrzec związek między stylem życia człowieka a jego zdrowiem,
 określić rolę zachowań prozdrowotnych,
 scharakteryzować cele, zadania i kierunki działań profilaktycznych,
 określić poziomy działań profilaktycznych,
 przygotować program edukacji zdrowotnej dla rodziny,
 zaprezentować program zdrowego stylu życia,
 przeciwdziałać zagrożeniom zdrowotnym,
 zaprezentować właściwą postawę wobec własnego zdrowia i zdrowia innych ludzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Terapeuta zajęciowy 322[15]
Moduł: Podstawy działalności usługowej 322[15].O1
Jednostka modułowa: Prowadzenie działań profilaktycznych i promocji
zdrowia 322[15].O1.04
Temat: Zachowania warunkujące zdrowie.
Cel ogólny: Kształtowanie postaw prozdrowotnych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- wyjaśnić pojęcia: zdrowie, zachowania zdrowotne, profilaktyka, promocja zdrowia,
- wskazać czynniki warunkujące i zagrażające zdrowiu,
- określić działania profilaktyczne,
- wymienić skutki negatywnych zachowań zdrowotnych.
Metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- dyskusja.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca grupowa.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- tablica flip-chart, lub inna o formacie A1,
- kartoniki z przygotowanymi terminami,
- materiały piśmiennicze.
Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjno-porządkowe, nawiązanie do tematu, określenie celów zajęć,
metod pracy oraz kryteriów oceny.
2. Przebieg zajęć
Wprowadzenie
- nauczyciel krótko wprowadza w tematykę zdrowego trybu życia, używając pojęć:
zdrowie, czynniki sprzyjające i zagrażające zdrowiu, profilaktyka,
- nauczyciel zadaje pytania dotyczące informacji w jaki sposób spędzają dzień (przykłady
zadawanych pytań  w załączniku 1),
- nauczyciel wynotowuje na tablicy najczęściej padające odpowiedzi,
3. Cześć główna zajęć  dyskusja na temat czynności wykonywanych przez uczniów w ciągu
dnia ze szczególnym zwróceniem uwagi na podział na zachowania pozytywne i negatywne:
- uczniowie sami analizują wypisane czynności i dokonują podziału na w/w zachowania,
- uczniowie objaśniają na czym polega zdrowy tryb życia,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
- uczniowie wyjaśniają znaczenie zdrowia w życiu każdego człowieka,
- uczniowie pracują w grupach 3- 4-osobowych,
- nauczyciel rozdaje poszczególnym grupom przygotowane wcześniej kartoniki
z terminami: zdrowie, profilaktyka, czynniki zagrażające zdrowiu, czynniki sprzyjające
zdrowiu, zachowania prozdrowotne, skutki negatywnych zachowań zdrowotnych,
- zadaniem poszczególnych grup jest stworzenie własnej definicji (popartej przykładami)
wymienionych terminów,
- czas przygotowania definicji  10 minut,
- prezentowanie prac na forum grupy  czas 10 minut,
- na koniec powstaje wzorzec zdrowego stylu życia z ujęciem wszystkich najważniejszych
wypracowanych przez uczniów propozycji.
4. Podsumowanie zajęć  ocena poziomu osiągnięć uczniów i ich aktywności:
- nauczyciel zwraca uwagę na trudności w definiowaniu najważniejszych terminów,
- wyróżnia uczniów aktywnych,
- uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy zajęć sprawiły im najwięcej trudności,
- uczniowie wskazują swoje pozytywne i negatywne zachowania zdrowotne,
- nauczyciel analizuje wypowiedzi uczniów wspólnie z nimi.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Zaplanuj swój tydzień dbając o zachowania prozdrowotne. Spróbuj uwzględnić jak najwięcej
elementów, mających wpływ na ludzkie zdrowie (np. higienę osobistą, wypoczynek, ruch,
pracę, środowisko, nawyki żywieniowe itp.)
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
 anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
i nabytych umiejętności.
Załącznik 1
1. Jak wygląda Wasz przeciętny dzień? O której godzinie wstajecie, jakie wykonujecie
czynności,
2. Czy macie ustalony jakiś plan, jakieś zasady wg., których się kierujcie?
3. Jakie macie zajęcia, ile czasu im poświęcacie?
4. Co lubicie jeść? Czy lubicie słodycze, owoce, napoje chłodzone?
5. Czy lubicie sport?
6. Jakim dziedzinom kibicujecie, jakie uprawiacie?
7. Czy chodzicie do jakiegoś klubu sportowego, na basen& ?
8. Czy uprawiacie jakieś sporty sezonowe, latem żeglarstwo, zimą  snowboard,
narciarstwo?
9. Dlaczego waszym zdaniem wielu rówieśników unika lekcji w-f, załatwia całoroczne
zwolnienie lekarskie?
10. Czy chodzicie do lekarza regularnie?
11. Czy odwiedzacie regularnie stomatologa, okulistę, ginekologa, urologa& itd.?
12. Co sądzicie o ludziach  rówieśnikach, którzy stosują dragońskie, nieraz dziwne diety?
13. W jaki sposób spędzacie wolny czas?
14. W jaki sposób dbacie o środowisko?
15. Jakie są sposoby na rozładowanie negatywnych emocji?
16. Jaki wpływ ma rodzina na Waszą dbałość o zdrowie?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Terapeuta zajęciowy 322[15]
Moduł: Podstawy działalności usługowej 322[15].O1
Jednostka modułowa: Prowadzenie działań profilaktycznych i promocji
zdrowia. 322[15].O1.04
Temat: Postawa asertywna wobec negatywnych zachowań zdrowotnych.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności zachowań asertywnych w sytuacjach problemowych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- wyjaśnić, na czym polega postawa asertywna,
- odróżnić postawę asertywną od agresywnej i biernej (pasywnej),
- zareagować asertywnie w sytuacjach problemowych w warunkach symulacyjnych (na
przykład odrzucenie namowy do zapalenia papierosa, wypicia alkoholu, używania
środków psychotropowych),
- przeanalizować mocne i słabe strony swojej osobowości,
- zareagować w sytuacjach zagrażających jego zdrowiu.
Metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- inscenizacja,
- ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca indywidualna, grupowa.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- film przedstawiający przykładowe zachowania asertywne,
- plansza przedstawiająca prawa asertywności,
- kamera wideo.
Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjno-porządkowe, nawiązanie do tematu, określenie celów zajęć,
metody pracy oraz kryteriów oceny.
2. Przebieg zajęć:
Wprowadzenie
- wyjaśnienie znaczenia asertywności w zachowaniach dotyczących własnego zdrowia,
postawach, przy wyrażaniu opinii i uczuć,
- uczniowie oglądają film dotyczący zachowań asertywnych i stosowania technik
asertywnych,
- wyjaśnienie na przykładach  praw asertywności przedstawionych na planszy lub
foliogramie (załącznik 1).
3. Część główna zajęć  rodzaje zachowań, postawa asertywna:
- uczniowie wyjaśniają termin asertywności,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
- uczniowie wymieniają przykłady zachowań asertywnych,
- uczniowie wymieniają sytuacje, w których trudno jest zachować postawę asertywną
- uczniowie notują krótką notatkę z treści oglądanego filmu,
- uczniowie łączą się w 3-osobowe grupy,
- nauczyciel podaje tematy scenek, które uczniowie mają odegrać  dokonanie jej wyboru,
- każda z osób w grupie przedstawia inną postawę: pasywną, agresywną i asertywną,
- nauczyciel filmuje odgrywane scenki,
- dyskusja podczas oglądania nagranych scenek - refleksja nad sytuacjami, w których jest
szczególnie trudno zachować się asertywnie.
4. Podsumowanie zajęć  ocena poziomu osiągnięć uczniów i ich aktywności.:
- nauczyciel zwraca uwagę na trudności w stosowaniu asertywności w życiu codziennym,
- wyróżnia uczniów aktywnych,
- uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy zajęć sprawiły im najwięcej
trudności.,
- nauczyciel analizuje wypowiedzi uczniów wspólnie z nimi.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Przy najbliższej nadarzającej się okazji spróbuj zastosować zasady zachowania asertywnego
na rzecz dbałości o własne zdrowie lub osoby tobie bliskiej.
Prowadz
notatnik z tych wydarzeń opisując je w następujący sposób:
Data zdarzenia:
Rodzaj sytuacji (opis):
W jaki sposób się zachowałem/zachowałam:
W jaki sposób powinienem/powinnam się zachować:
Wnioski na przyszłość:
Załącznik 1. PRAWA ASERTYWNOŚCI
Prawo do robienia wszystkiego, co nie narusza praw innych ludzi
Prawo do zachowania się w sposób asertywny lub nieasertywny.
Prawo do dokonywania wyborów.
Prawo do zmiany.
Prawo do dysponowania własnym ciałem, czasem i własnością.
Prawo do wyrażania opinii i przekonań.
Prawo do myślenia dobrze o sobie.
Prawo do wyrażania życzeń.
Prawo do ekspresji swojej seksualności.
Prawo do posiadania potrzeb i pragnień.
Prawo do marzeń.
Prawo do informacji.
Prawo do dóbr i usług, za które się zapłaciło.
Prawo do niezależności i nieingerencji za strony innych.
Prawo do odmowy i sprzeciwu.
Prawo do poszanowania ze strony innych [14].
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
 anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
i zdobytych umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Pojęcia, koncepcje i modele związane ze zdrowiem
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ swój model trybu życia. Wnioski zapisz w tabeli.
I. Problem II. Diagnoza III. Co mogę IV. Co chciałbym zrealizować
Jakie popełniam zmienić w póz
niejszym okresie
błędy? natychmiast? (przybliżony termin)
Właściwe odżywianie się
Sen
Aktywność fizyczna
Eliminowanie negatywnych
emocji
Właściwy wypoczynek
Eliminowanie uzależnień
Higiena osobista
Zachowania wobec środowiska
Badania profilaktyczne
Przestrzeganie przepisów BHP
w szkole, domu, pracy
Bezpieczne zachowania
seksualne
Wskazówki do realizacji
Należy zwrócić uwagę na właściwe wypełnienie tabeli przez uczniów.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym trybu życia,
2) wypełnić przygotowaną tabelę:
 wpisać w kolumnie II (diagnoza) to co wydaje Ci się oczywiste i co możesz zaliczyć
do swoich błędów,
 wpisać w kolumnie III Co mogę i chcę zrobić już teraz, tylko to co chcesz i możesz
rzeczywiście zmienić w swym zachowaniu od zaraz,
 wpisać w kolumnie IV Co chciałbym zrobić póz
niej  (kiedy?) to co chciałbyś
zrobić, ale do czego nie jesteś jeszcze gotowy/a. Jeżeli możesz zapisać przybliżony
termin,
3) skonfrontować swoje wyniki z wynikami innych uczniów,
4) zaprezentować wyniki na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne,
- dyskusja.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Środki dydaktyczne:
 wydrukowana tabela,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca zachowania i czynników warunkujących
i zagrażających zdrowiu.
Ćwiczenie 2
Na podstawie filmu dydaktycznego przedstawiającego osoby, które mają różne podejścia
do własnego zdrowia. Określ wzorzec zdrowego człowieka.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni obejrzeć krótki film
przedstawiający sylwetki osób o różnym poziomie dbałości o zdrowie (w celu analizy
porównawczej bądz
też utożsamienia się z wybraną sylwetką). Uczniowie pracują w grupach
3- 4-osobowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obejrzeć film dydaktyczny,
2) zastanowić się nad problemami zdrowia współczesnego człowieka,
3) sporządzić schemat wzorca zdrowia,
4) skonfrontować swoje wyniki z wynikami innych uczestników ćwiczenia,
5) zaprezentować wyniki na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- gra dydaktyczna,
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
 komputer z odtwarzaczem CD lub DVD,
 rzutnik,
 ekran ścienny,
 czyste arkusze papieru,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca współczesnych problemów i trendów zdrowia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Środowisko a zdrowie człowieka
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj analizy zagrożeń ekologicznych w miejscu zamieszkania lub najbliższym
środowisku lokalnym.
Wskazówki do realizacji
Nauczyciel powinien omówić z uczniami zagrożenia ekologiczne występujące
w najbliższym otoczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać informacje w Internecie na temat środowiska w regionie,
2) dobrać zespół do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować brystol i wynotować zagrożenia w dowolnej formie (opisu, rysunku,
schematu),
4) wybrać lidera zespołu, który zaprezentuje wyniki pracy na forum grupy,
5) porównać swoje wyniki z wynikami innych grup,
6) opracować wspólny dla całej grupy schemat zagrożeń i działań powodujących poprawę
stanu środowiska w regionie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- ćwiczenia,
Środki dydaktyczne:
 komputer z dostępem do Internetu,
 brystol formatu A1,
 kolorowe markery,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca ekologii, środowiska i zdrowia człowieka.
Ćwiczenie 2
Zastanów się jakie działanie możesz zastosować  od zaraz , aby działać na korzyść
środowiska a co za tym idzie i własnego zdrowia. Wynotuj działania i sposoby ich realizacji.
Rodzaj działania na rzecz środowiska Sposób realizacji działania
np. pozbywanie się nieczystości segregowanie odpadów i wyrzucanie do
odpowiednich pojemników
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Należy zwrócić uwagę podczas ćwiczenia na wynotowanie przez
uczniów jak najszerszej gamy działań na rzecz środowiska.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić rodzaje działań i sposoby ich realizacji,
2) wypełnić tabelę,
3) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia,
4) zaprezentować wyniki pozostałym członkom grupy,
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- dyskusja,
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
 wydrukowana tabela,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca zasobów środowiska i wpływu na zdrowie człowieka.
Ćwiczenie 3
Na rysunku (załącznik 1) zapisz te elementy środowiska, które szkodliwie oddziaływają
na człowieka.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Należy zwrócić uwagę na zaprezentowanie wszystkich możliwych opcji
oddziaływania środowiska na układy i narządy człowieka.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować elementy środowiska pod względem szkodliwości działania na
człowieka,
2) uzupełnić rysunek,
3) zaprezentować wyniki na forum grupy,
4) wyjaśnić wątpliwości, które nasuwały się podczas wypełniania rysunku,
5) skonfrontować swoje wyniki z wynikami innych uczniów,
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
 kopia rysunku do uzupełnienia (załącznik 1),
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca zdrowia i środowiska człowieka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Załącznik 1.
1& & & & & & & & & & & & 7& & & & & & & & & & & ..
2. & & & & & & & & & & & .. 8& & & & & & & & & & & ..
3& & & & & & & & & & & & 9& & & & & & & & & & & ..
4& & & & & & & & & & & & 10& & & & & & & & & & & .
5& & & & & & & & & & & & 11& & & & & & & & & & & .
6& & & & & & & & & & & & 12& & & & & & & & & & & ..
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.3. Profilaktyka i promocja zdrowia
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj plan działań profilaktycznych dotyczących środków uzależniających możliwy
do zastosowania w twojej szkole.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Należy zwrócić uwagę formę wyrazu i oryginalność pomysłów
zaprezentowaną przez poszczególne grupy. Warto wykorzystać do tego ćwiczenia metodę
metaplanu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić sposób zaprezentowania formy planu działań profilaktycznych,
2) znalez
ć w Internecie potrzebne informacje dotyczące środków uzależniających,
3) zapisać pomysły na kolorowych kartkach,
4) przyczepić kolorowe kartki na przygotowaną tablicę pokrytą materiałem,
5) zaprezentować zadanie na forum grupy,
6) porównać swoje wyniki z wynikami innych uczniów,
7) wskazać obszary własnych zachowań wymagających poprawy i doskonalenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- metaplan,
- ćwiczenie.
Środki dydaktyczne:
 komputer z dostępem do Internetu,
 karton A1 lub tablica pokryta materiałem,
 kolorowe kartki,
 kolorowe flamastry,
 pinezki,
 literatura z rozdziału 6 dotycząca profilaktyki zdrowotnej.
Ćwiczenie 2
Zaplanuj dzień życia w taki sposób, aby był wzorcem promującym zdrowie (pamiętając
o uwzględnieniu diety, ruchu, odpoczynku, relaksu, higieny fizycznej i psychicznej).
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić elementy, które należy uwzględnić przy tworzeniu wzorca,
2) dokonać wyboru metody prezentacji wzorca,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
3) zaprezentować zadanie na forum grupy,
4) porównać swoje wyniki z wynikami innych uczniów,
5) wskazać obszary własnych zachowań wymagających poprawy i doskonalenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- gry dydaktyczne,
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- materiały piśmiennicze,
- arkusze papieru,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca zdrowia, zachowań zdrowotnych, promocji zdrowia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.4. Edukacja zdrowotna i zdrowy styl życia
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ plusy i minusy płynące z prowadzenia zdrowego stylu życia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Ćwiczenie to
można zastosować zarówno do pracy indywidualnej jak i do pracy w grupach.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić formę zaprezentowania ćwiczenia,
2) wymienić wszystkie korzyści i wady zdrowego stylu życia;
3) umieścić propozycje (do wyboru: na kartonie, tablicy na magnesy, tablicy typu flip-chart,
w formie prezentacji) do zaprezentowania grupie,
4) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia,
5) zaprezentować pracę grupy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- dyskusja,
- ćwiczenie,
Środki dydaktyczne:
 karton formatu A1,
 markery, mazaki,
 kolorowe karteczki,
 do wyboru: tablica na magnesy, tablica typu flip-chart,
 komputer z zainstalowanym programem do prezentacji multimedialnych Power Point lub inny,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca zdrowego stylu życia.
Ćwiczenie 2
Opracuj program edukacyjny promujący zdrowie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Warto zaproponować uczniom metodę projektów do wykonania tego
ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dokonać wyboru elementów, które będą zawarte w programie,
2) opracować program,
3) zaprezentować opracowany program promujący zdrowie na forum grupy,
4) przedyskutować propozycje poszczególnych grup,
5) stworzyć jeden wspólny program promujący zdrowie, wykorzystując najlepsze elementy
ze wszystkich grup.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- dyskusja dydaktyczna,
- metoda projektów,
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
 arkusze papieru A4,
 materiały piśmiennicze,
 literatura z rozdziału 7 dotyczący zdrowia, promocji zdrowia, edukacji zdrowotnej,
zdrowego stylu życia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Prowadzenie działań
profilaktycznych i promocji zdrowia
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15,16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
- zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. c, 4. c, 5. c, 6. d, 7. a, 8. c, 9. d, 10. b, 11. c,
12. a, 13. d, 14. b, 15. a, 16. d, 17. b, 18. c, 19.a, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Ustalić prawidłowe wartości
procentowe dla czynników
1 C PP a
wywierających największy wpływ na
zdrowie człowieka
2 Wyjaśnić Mandalę Zdrowia C PP a
Ustalić zależność pomiędzy
3 C PP c
środowiskiem i człowiekiem
Porównać dokumenty zawierające
4 C PP c
założenia promujące zdrowie
Wyjaśnić na czym polegają badania
5 C PP c
skriningowe
Określić prekursora polskiej
6 C PP d
pedagogiki zdrowia
7 Opisać model biomedyczny B P a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
8 Wyjaśnić sformułowanie holistyczny B P c
9 Opisać model holistyczny B P d
10 Podać definicję zdrowia A P b
Wymienić czynniki mające wpływ na
11 B P c
zdrowie
Dokonać podziału potrzeb
12 B P a
zdrowotnych
13 Rozróżnić zachowania zdrowotne B P d
Podać znaczenie sformułowania
14 A P b
homeostaza
15 Podać znaczenie terminu profilaktyka A P a
Rozróżnić poziomy działań
16 B P d
profilaktycznych
Rozróżnić fazy wychowania
17 B P b
zdrowotnego
18 Sformułować edukację zdrowotną A P c
19 Wymienić elementy stylu życia A P a
20 Opisać zasady zdrowego stylu życia B P a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Przygotuj odpowiednią ilość zadań testowych.
3. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
4. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
5. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
6. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
9. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Spośród czynników, które wywierają największy wpływ na nasze zdrowie wg Lalonde a
prawidłową wartość procentową przedstawia rysunek dotyczący
a) stylu życia.
b) środowiska fizycznego i społecznego.
c) czynników genetycznych.
d) służby zdrowia.
a) b) c) d)
styl życia środowisko czynniki służba
50% 40% genetyczne zdrowia
5% 10%
2. Schematyczne powiązanie człowieka ze środowiskiem obrazuje
a) Mandala Zdrowia.
b) Raport Lalonde a.
c) Raport Mandala.
d) Schemat Domela.
3. Pozytywne działanie na rzecz środowiska to
a) segregowanie odpadów, rozwój przemysłu, karczowanie lasów.
b) zalesianie terenów, wypalanie traw, wyrzucanie zużytych baterii do odpowiednich
pojemników.
c) tworzenie szkółek leśnych, oszczędna gospodarka wodna, segregacja odpadów.
d) wypalanie traw, segregacja odpadów, rozwój przemysłu papierniczego.
4. Podstawowe założenia promujące zdrowie zamieszczono w
a) Raporcie Lalonde a.
b) Mandali Zdrowia.
c) Karcie Ottawskiej.
d) Konstytucji WHO.
5. Badania skriningowe
a) polegają na regularnej ocenie stanu zdrowia dziecka.
b) są działaniami edukacyjnymi na rzecz osób z małych miasteczek i wsi.
c) to zorganizowane działania polegające na wczesnym wykryciu w populacji chorób
lub stanów patologicznych.
d) to wybiórcze testy diagnozujące zachorowalność na choroby cywilizacyjne.
6. Twórcą polskiej pedagogiki zdrowia jest
a) W. Okoń.
b) Cz. Kupisiewicz.
c) M. Lalonde.
d) M. Demel.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
7. Model biomedyczny zakłada, że
a) ciało jest maszyną, którą można całkowicie zrozumieć.
b) organizm człowieka jest żywym systemem, którego podsystemy są ze sobą
wzajemnie powiązane.
c) ziołolecznictwo jest jedyną słuszna drogą ku zdrowiu.
d) otoczenie społeczno-fizyczne ulega ciągłym zmianom.
8. Sformułowanie  holistyczny oznacza
a) zwięz
le.
b) poza kontrolą.
c) całościowo.
d) jednowymiarowo.
9. Model holistyczny
a) skupia uwagę na przebiegu choroby.
b) jest jednowymiarowy.
c) wyznacza lekarzowi monopol na wiedzę o zdrowiu.
d) skupia uwagę na przyczynie choroby.
10. Zdrowie to
a) brak choroby.
b) całkowity dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny.
c) dobrostan fizyczny i psychiczny.
d) brak niedomagań.
11. Zdrowie człowieka zależy przede wszystkim od
a) właściwej diety.
b) odpowiedniej ilości ruchu.
c) stylu życia.
d) środowiska stworzonego przez ludzi.
12. Potrzeby zdrowotne dzieli się na
a) względne i bezwzględne.
b) nadrzędne i podrzędne.
c) systemowe i podsystemowe.
d) ogólne i szczegółowe.
13. Zachowania zdrowotne sprzyjające zdrowiu to
a) aktywność fizyczna, częste stosowanie środków przeciwbólowych, odpowiednia
dieta.
b) właściwa dieta, radzenie sobie ze stresem, przygodne kontakty seksualne.
c) palenie tytoniu, higiena ciała, wykonywanie badań profilaktycznych.
d) utrzymywanie właściwych relacji między ludz
mi, racjonalna dieta, higiena osobista
i otoczenia
14. Homeostaza w środowisku oznacza
a) zaburzenie.
b) równowagę.
c) sprzeczność lub niezgodność.
d) występowanie niekorzystnych czynników przyrodniczych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
15. Profilaktyka
a) pozwala zapobiegać poważniejszym konsekwencjom chorób.
b) umożliwia zwiększenie kontroli nad zdrowiem, jego poprawą i utrzymaniem.
c) odnosi się do działań pedagogicznych, ukierunkowanych na kształtowanie
osobowości.
d) dotyczy systemu oddziaływań promujących zdrowie.
16. Szczepienia ochronne są przykładem
a) profilaktyki wtórnej.
b) profilaktyki trzeciorzędowej.
c) profilaktyki wczesnej.
d) profilaktyki pierwotnej.
17. Faza heteroedukacji odwróconej obejmuje
a) okres wczesnego dzieciństwa.
b) okres wieku dojrzałego.
c) okres przedszkolny i wczesnoszkolny.
d) okres dojrzewania.
18. Edukacja zdrowotna
a) stanowi kategorię podrzędną w stosunku do wychowania zdrowotnego.
b) stanowi kategorię równorzędną w stosunku do wychowania zdrowotnego.
c) stanowi kategorię nadrzędną w stosunku do wychowania zdrowotnego.
d) nie ma nic wspólnego z wychowaniem zdrowotnym.
19. Styl życia zależy od
a) środowiska, indywidualnych wartości, kultury bytu, warunków życia.
b) trendów.
c) tylko i wyłącznie od postawy wobec życia.
d) polityki organizacyjnej struktury społeczeństwa.
20. Zdrowy styl życia nie obejmuje
a) unikania czynności męczących.
b) racjonalnej diety.
c) właściwej gospodarki czasem wolnym.
d) działań współgrających ze środowiskiem przyrodniczym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Prowadzenie działań profilaktycznych i promocji zdrowia
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedzi Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Prowadzenie działań
profilaktycznych i promocji zdrowia
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15,16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
- zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. a, 5. c, 6. b, 7. d, 8. c, 9. b, 10. b, 11. c,
12 c, 13. d, 14. b, 15. a, 16. c, 17. b, 18. c, 19. b, 20. d.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Ustalić prawidłowe wartości
procentowe dla czynników
1 C PP c
wywierających największy wpływ na
zdrowie człowieka
2 Wyjaśnić Mandalę Zdrowia C PP b
Rozróżnić dokumenty zawierające
3 C PP a
założenia promujące zdrowie
Określić prekursora polskiej
4 C PP a
pedagogiki zdrowia
Wyjaśnić na czym polegają badania
5 C PP c
skriningowe
Ustalić zależność pomiędzy
6 C PP b
środowiskiem i człowiekiem
7 Opisać model holistyczny B P d
8 Opisać model biomedyczny A P c
9 Podać definicję zdrowia B P b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
10 Rozróżnić modele zdrowia B P b
Dokonać podziału potrzeb
11 B P c
zdrowotnych
12 Rozróżnić zachowania zdrowotne B P c
13 Określić poziomy promocji zdrowia B P d
Rozróżnić poziomy działań
14 B P b
profilaktycznych
Rozróżnić fazy wychowania
15 B P a
zdrowotnego
16 Opisać zasady zdrowego stylu życia B P c
17 Wymienić elementy stylu życia B P b
Określić prekursora modelu
18 A P c
holistycznego
Podać znaczenie sformułowania
19 B P b
homeostaza
20 Podać znaczenie terminu profilaktyka B P d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Przygotuj odpowiednią ilość zadań testowych.
3. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
4. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
5. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
6. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
9. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. W zadaniach wielokrotnego
wyboru zaznacz prawidłową odpowiedz
X (w przypadku pomyłki należy błędną
odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową).
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Spośród czynników, które wywierają największy wpływ na nasze zdrowie wg Lalonde a
prawidłową wartość procentową przedstawia rysunek dotyczący
a) stylu życia.
b) środowiska fizycznego i społecznego.
c) czynników genetycznych.
d) służby zdrowia.
a) b) c) d)
styl życia środowisko czynniki służba
10% 50% genetyczne zdrowia
20% 20%
2. Schematyczne powiązanie człowieka ze środowiskiem obrazuje
a) Raport Lalonde a.
b) Mandala Zdrowia.
c) Raport Mandala.
d) Schemat Domela.
3. Podstawowe założenia promujące zdrowie zamieszczono w
a) Karcie Ottawskiej.
b) Raporcie Lalonde a.
c) Mandali Zdrowia.
d) Konstytucji WHO.
4. Twórcą polskiej pedagogiki zdrowia jest
a) M. Demel.
b) W. Okoń.
c) Cz. Kupisiewicz.
d) M. Lalonde.
5. Badania skriningowe
a) polegają na regularnej ocenie stanu zdrowia dziecka.
b) są działaniami edukacyjnymi na rzecz osób z małych miasteczek i wsi.
c) to zorganizowane działania polegające na wczesnym wykryciu w populacji chorób
lub stanów patologicznych.
d) to wybiórcze testy diagnozujące zachorowalność na choroby cywilizacyjne.
6. Negatywne działanie na rzecz środowiska to
a) oszczędna gospodarka wodna.
b) wypalanie traw.
c) tworzenie szkółek leśnych.
d) wyrzucanie zużytych baterii do odpowiednich pojemników.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
7. Model holistyczny
a) skupia uwagę na przyczynie choroby.
b) skupia uwagę na przebiegu choroby.
c) jest jednowymiarowy.
d) wyznacza lekarzowi monopol na wiedzę o zdrowiu.
8. Model biomedyczny zakłada, że
a) organizm człowieka jest żywym systemem, którego podsystemy są ze sobą
wzajemnie powiązane.
b) ziołolecznictwo jest jedyną słuszna drogą ku zdrowiu.
c) ciało jest maszyną, którą można całkowicie zrozumieć.
d) otoczenie społeczno-fizyczne ulega ciągłym zmianom.
9. Zdrowie to
a) brak choroby.
b) dobrostan fizyczny i psychiczny.
c) brak niedomagań.
d) całkowity dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny.
10. Wyróżnia się modele zdrowia
a) biologiczny i holistyczny.
b) biomedyczny i holistyczny.
c) holingwiczny i biochemiczny.
d) biomedyczny i holograficzny.
11. Potrzeby zdrowotne dzieli się na
a) nadrzędne i podrzędne.
b) systemowe i podsystemowe.
c) względne i bezwzględne.
d) ogólne i szczegółowe.
12. Zachowania zdrowotne sprzyjające zdrowiu to
a) aktywność fizyczna, częste stosowanie środków przeciwbólowych, odpowiednia
dieta.
b) właściwa dieta, radzenie sobie ze stresem, przygodne kontakty seksualne.
c) utrzymywanie właściwych relacji między ludz
mi, higiena ciała, wykonywanie badań
profilaktycznych.
d) palenie tytoniu, racjonalna dieta, higiena osobista i otoczenia
13. Oddziaływanie na grupy społeczne oraz elementy struktury społecznej stanowi
a) poziom środowiskowy zdrowia.
b) poziom organizacyjny zdrowia.
c) poziom indywidualny zdrowia.
d) poziom społeczny zdrowia.
14. Działania mające na celu zahamowanie postępu choroby są przykładem
a) profilaktyki wtórnej.
b) profilaktyki trzeciorzędowej.
c) profilaktyki wczesnej.
d) profilaktyki pierwotnej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
15. Faza heteroedukacji obejmuje
a) okres wczesnego dzieciństwa.
b) okres wieku dojrzałego.
c) okres przedszkolny i wczesnoszkolny.
d) okres dojrzewania.
16. Zdrowy styl życia nie obejmuje
a) racjonalnej diety.
b) właściwej gospodarki czasem wolnym.
c) unikania czynności męczących.
d) działań współgrających ze środowiskiem przyrodniczym.
17. Styl życia zależy od
a) trendów.
b) indywidualnych wartości, środowiska, warunków życia.
c) tylko i wyłącznie od postawy wobec życia.
d) polityki organizacyjnej struktury społeczeństwa.
18. Prekursorem holistycznego modelu zdrowia był
a) Arystoteles.
b) Kartezjusz.
c) Hipokrates.
d) Demokryt.
19. Równowaga w środowisku to
a) holestaza.
b) homeostaza.
c) hostezza.
d) heterozja.
20. Profilaktyka
a) umożliwia zwiększenie kontroli nad zdrowiem, jego poprawą i utrzymaniem.
b) odnosi się do działań pedagogicznych, ukierunkowanych na kształtowanie
osobowości.
c) dotyczy systemu oddziaływań promujących zdrowie.
d) pozwala zapobiegać poważniejszym konsekwencjom chorób.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Prowadzenie działań profilaktycznych i promocji zdrowia
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedzi Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
7. LITERATURA
1. Aronson E.: Człowiek istota społeczna. PWN, Warszawa 2005
2. Bishop G. D.: Psychologia zdrowia pod red. J. Karskiego. Promocja zdrowia. Sanmedia,
Warszawa 2000
3. Capra F.: Punkt zwrotny. Nauka, społeczeństwo, nowa kultura, tłum. E. Woydyłło, PIW,
Warszawa 1987
4. Demel M.: O wychowaniu zdrowotnym. PZWS, Warszawa 1968
5. Demel M.: Pedagogika zdrowia. WSiP, Warszawa 1980
6. Dubos R.: Człowiek. Środowisko. Adaptacja. PZWL, Warszawa 1970
7. Formański J.: Psychologia. Podręcznik dla szkół medycznych. PZWL, Gdańsk 2003
8. Gniazdowski A.: Zachowania zdrowotne. IPM, A
ódz
1990
9. Heszen-Niejadek I. (red).: Psychologia zdrowia. PWN, Warszawa 1997
10. Karta Ottawska [w:] Karski J.B., Słońska Z., Wasilewski B. W. (red.): Promocja zdrowia
11. Konstytucja Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 1943
12. Kowalski M., Gaweł A.: Zdrowie  wartość  edukacja. Impuls, Kraków 2007
13. Krzywda-Pogorzelski M.: Geografia  spojrzenie na Ziemię i środowisko. Encyklopedia.
PWN, Warszawa 2002
14. Rees S., Graham R.S.: Bądz
sobą. Książka i Wiedza , Warszawa 1996
15. Rober A.S., Rober E.S.: Słownik psychologii. Wydawnictwo Naukowe Scholar,
Warszawa 2005
16. Siciński A.: Styl życia  problemy pojęciowe i teoretyczne. PWN, Warszawa 1976
17. Siuta J.(red.): Słownik Psychologii. Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2005
18. Sperling A. P.: Psychologia. Zysk i S-ka, Poznań 1995
19. Szewczuk W.(red.): Słownik psychologiczny.  Wiedza Powszechna , Warszawa 1985
20. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITE, Radom 1995
21. Titkow A.: Zachowania i postawy wobec zdrowia i choroby. PWN, Warszawa 1983
22. Tokarski J. (red.): Słownik wyrazów obcych. PWN, Warszawa 1980
23. www.edukacja-zdrowotna.wyklady.org
24. www.psychologia.edu.pl
25. www.zakladepidemiologii.ikard.pl
26. Zaremba B.: O budowie i czynnościach ciała ludzkiego. PZWL, Warszawa 1970
27. Zimbardo P.G., Ruch F.L.: Psychologia i życie. PWN, Warszawa 1996
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34