Instrukcja do laboratorium  Materiały budowlane Ćwiczenie 9
IBD sem. 2
ĆWICZENIE 9
TYNKI
9.1. OZNACZANIE PRZYCZEPNOÅšCI
Oznaczenie przyczepności polega na określeniu maksymalnej siły odrywającej
metalowy krążek przytwierdzony do badanej próbki od podłoża.
Aparatura i przyrządy, które zostaną wykorzystane do oznaczania:
" metalowe krążki o średnicy 50 mm i grubości nie mniejszej niż 10 mm, zaopatrzone w
środku w zaczep przegubowy do połączenia z urządzeniem ciągnącym,
" kleje na bazie żywic (np. żywicy epoksydowej lub metylowo-metakrylanowej),
" nacinak do wykonania w utwardzonej zaprawie gipsowej nacięć o średnicy 50 mm ą 0,5
mm,
" urządzenie ciągnące pozwalające przyłożyć do metalowych krążków siłę rozciągającą bez
wywierania naprężeń oraz zapewniające odczyt badanej siły z dokładnością do ą 5 % w
stosunku do maksymalnej zmierzonej siły.
Rys. 9.1. Aparat do badania wytrzymałości na odrywanie
Przebieg oznaczania. Tynk należy wymieszać z wodą i nałożyć na przygotowane podłoże
zgodnie z zaleceniami producenta. Po związaniu zaprawy na podłożu, próbki sezonować
przez 7 dni w warunkach atmosferycznych przeznaczonych do przeprowadzenia badań. Aby
odizolować badany obszar od otaczającego tynku, wykonać za pomocą nacinaka nacięcia w
podłożu na głębokość ok. 5 mm. Do odizolowanego obszaru zaprawy przykleić centralnie
metalowe krążki zaopatrzone w zaczepy przegubowe. Za pomocą urządzenia ciągnącego
przyłożyć prostopadle do obszaru poddanego badaniu siłę rozciągającą ze stałą prędkością w
zakresie 0,003 N/mm2 ÷ 0,1 N/mm2 na s. Szybkość obciążenia należy dobrać w zależnoÅ›ci od
oczekiwanej przyczepności uwzględniając tabelę 9.1.
- 1 -
Instrukcja do laboratorium  Materiały budowlane Ćwiczenie 9
IBD sem. 2
Tab. 9.1. Szybkość obciążenia.
Oczekiwana przyczepność Szybkość obciążenia
(N/mm2) (N/s) (N/mm2· s)
< 0,2 5 0,003
od 0,2 do 0,5 25 0,013
od 0,5 do 1,0 100 0,050
> 1,0 200 0,100
Obszar oznaczania A = 1,963 mm2 (fð 50 mm).
Wynik oznaczania. Pojedynczą przyczepność oblicza się według zależności:
Fu
Ru =ð
A
gdzie: Ru - przyczepność, N/mm2,
Fu  siła odrywająca próbkę, N,
A  powierzchnia odciętej cylindrycznej próbki, mm2.
Przyczepność należy obliczyć jako średnią arytmetyczną pojedynczych wartości przyczepności próbki
zaokrÄ…glajÄ…c do 0,01 N/mm2.
W niektórych przypadkach rozerwanie może nastąpić:
" w samej zaprawie lub podłożu,
" w kleju na metalowym krążku.
W takich przypadkach przyczepność będzie większa niż zmierzona wartość przyczepności,
wartości te powinny zatem zostać odrzucone przy obliczaniu wartości średniej. W każdym
przypadku należy jednak opisać występujące modele rozerwania zgodnie z rysunkami od 9.2a
do 9.2d. Możliwe jest także rozerwanie np. częściowo w podłożu i częściowo w tynku. Taki
przypadek należy także opisać oceniając jednocześnie udziały procentowe uszkodzenia w
każdej części.
- 2 -
Instrukcja do laboratorium  Materiały budowlane Ćwiczenie 9
IBD sem. 2
a) b)
Rozerwanie adhezyjne  rozerwanie na styku Rozerwanie kohezyjne  rozerwanie w samej
pomiędzy zaprawą i podłożem . Wartość zaprawie. Przyczepność jest większa niż
oznaczania równa się przyczepności zaprawy. wartość oznaczania.
1  metalowy krążek, 2  warstwa kleju,
3  zaprawa, 4 - podłoże
c) d)
Rozerwanie kohezyjne  rozerwanie w Rozerwanie w warstwie klejÄ…cej na skutek
materiale podłoża. Przyczepność jest większa błędu powstałego podczas klejenia. Jeżeli
niż wartość oznaczania. wystąpi ten model rozerwania, badanie
należy powtórzyć.
Rys. 9.2. Modele rozrywania
- 3 -
Instrukcja do laboratorium  Materiały budowlane Ćwiczenie 9
IBD sem. 2
Grupa LP - & & & /zespół & & & Data& & & & &
1. & & & & & & & & & &
2. & & & & & & & & & &
3. & & & & & & & & & &
4. & & & & & & & & & &
Ćwiczenie 9
OZNACZANIE PRZYCZEPNOŚCI TYNKÓW
Powierzchnia Siła Model Przyczepność Wartość
odciętej odrywająca rozrywania średnia
Nr
cylindrycznej próbkę
przyczepności
pomiaru
próbki
mm2 N - N/mm2 N/mm2
1
2
& & & & & &
3
4
5
Wnioski: & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
- 4 -