Socjologia pracy- jest subdyscypliną socjologii,
zajmuje się opisem i wyjaśnianiem zachowań
społecznych ludzi w procesie pracy.
Przedmiotem jest praca jako proces społeczny

Przedmiot badań socjologii pracy- w szerszym
znaczeniu: społeczne uwarunkowania, motywy i
skutki pracy, zakład pracy jako system
społeczny, konflikty społeczne i zjawiska
dezorganizujące zakład pracy oraz ich
przezwyciężanie, zakład pracy jako zubsystem
np.; społeczności lokalnej.
w węższym znaczeniu: praca jako proces
społeczny, wpływ warunków społecznych na
motywy, przebieg i wyniki pracy, badanie
skutków jakie praca wywołuje w strukturze.
Socjologia bada zakłąd pracy jako miejsce, w
którym zachodzą rozmaite zjawiska społeczne.

Podstawowe funkcje socjologii pracy:
poznawcza, diagnostyczna, prognostyczna,
socjotechniczna, humanistyczna.

Pojęcie pracy : W prakseologi –to wszelki splot
czynów mający charakter pokonywania
trudności .
W ekonomii- to szczególny rodzaj towaru, który
człowiek sprzedaje na rynku pracy w postaci
swoich sił fizycznych, moralnych, kompetencji i
umiejętności do produkcji dóbr zaspokajających
jego materialne i duchowe potrzeby.
W socjologii- jest to każda celowa czynność
społecznie użyteczna lub zapewniająca
określoną pozycję społeczną.
Praca jest kategorią społeczną, jest elementem
kultury danego społeczeństwa.

Rodzaje działalności społeczno zawodowej:
aktywność bierna ( wypełnianie podstawowych
obowiązków zawodowych bez przejawiania
własnej inicjatywy, słuchanie tylko poleceń
przełożonych.)
aktywność twórcza ( oprócz podstawowych
obowiązków wykonujemy dodatkowe,
przejawiamy własną inicjatywę polepszając
efektywność i jakość pracy)

3 rodzaje czynników stosunku do pracy:
makrospołeczne (czynniki obiektwne
wpływajace na całą zbiorowość), zbiór cech
indywidualnych pracownika (wiek, charakter),
mikrospołeczne (określona aktywność ludzka
np.; polityczna)

Postawa woec pracy- stosunek osoby do jej
pracy, zarówno do obowiązków, przełożonych,
warunków pracy, otoczenia itp.
Istnieją 3 główne postawy: punitywna (praca
jako przymus), instrumentalna (praca jako
źródło zaspokajania potrzeb), autoteliczna
(praca jako wartość, cel sam w sobie).

Klasyfikacja czynników wpływających
pozytywnie na stosunek do pracy: sukcesy
zawodowe ,pochwała ,rodzaj pracy ,zakres
odpowiedzialności ,awans w hierarchii
zawodowej, możliwość samodoskonalenia
zawodowego,inne.

Klasyfikacja czynników wpływających
negatywnie na stosunek do pracy: polityka
administracyjna zakładu pracy, kontrola , rodzaj
pracy negatywny stosunek do przełożonych,
higiena i bezpieczeństwo pracy, inne

Sankacja- działanie kierujące zachowaniem i
postawami ludzi.
sankcja społeczna- reakcja grupy na
zachowanie jej członków w sytuacji uznawanej
za ważną. Dzielimy na sankcje: negatywne
(kary), pozytywne (nagrody), a pozytywne i
negatywne na : formalne i nieformalne.

System nagród i kar- przy pomocy systemu
nagród i kar kształtujemy postawy i zachowania
w obrębie organizacji, zgodne z wzorami i
normami. Nagrody i kary dzielimy na:
materialne i niematerialne.

System motywacyjny- kształtujemy postawy i
zachowania, składają się na niego różnego
rodzaju motywacje o charakterze :
ekonomicznym, prawnym, psychologicznym i
socjologicznym.
-ekonomiczne ( forma pieniężna lub rzeczowa
instrumentem jest pieniądz.
-prawna ( przewidziana przepisami prawa: kary,
nagrody, świadczenia dodatkowe.
- psychologiczna ( każdy człowiek ma
pragnienia, marzenia, cele do których dązy, ale
każdy ma również inny system wartości.
Dlatego też jedne działania wpływają na nas
motywująco a inne demotywująco.
- socjologiczne ( wszystkie reakcje zakładu pracy
na zacchowania pracowników, mogą być to
sankcje pozytywne, negatywne, formalne i
nieformalne.

Teorie motywacji:
-hierarchii potrzeb wg Maslowa
- Teoria X i Y Mc Gregora,
- Dwuczynnikowa Herzberga.
Maslowa- ludzie dążą do zaspokojenia
następujących potrzeb: fizjologicznych,
bezpieczeństwa, przynależności, szacunku i
samorealizacji.
Herzberga- na zadowolenie wpływają czynniki:
- czynniki higieny psychicznej
-czynniki motywacji.
Czynniki wywołujące zadowolenie: motywacja,
uznanie środowiska pracy, interesująca i
wartościowa praca, warunki rozwoju i awansu.
Czynniki wywołujące niezadowolenie:
stosunki z przełożonymi, waruni,
bezpieczeństwo i higiena pracy, wynagrodzenie
oraz życie osobiste.
X i Y Gregora- X ludzie są z regóły leniwi nie
cierpią pracy nie chcą ponosić
odpowiedzialności są naiwni i egocentryczni,
skupiają się na potrzebach fizjologicznych i
bezpieczeeństw
Y- ludzie odczuwają potrzebę pracy,
odpowiedzialności są zdolni, lojalni, chętnie się
uczą , potrzebują nowych wyzwań, Oprócz
potrzeb fizjologicznych i bezpieczeństwa dążą
do zaspokojenia potrzeb społecznych i uznania.

Modele stosunków pracy:
1.Model europejski: model niemiecki model
skandynawski , model szwajcarski
2.Model amerykański
3.Model japoński

Bezrobocie- jest zjawiskiem przeciwnym do
pracy, jest to zjawisko społeczno – gospodarcze,
w którym nie wykorzystywane są kwalifikacje i
umiejętności poszczególnych członków
społeczeństwa pragnących swe siły i kwalifikacje
zużytkować w pracy.

Rodzaje bezrobocia: jawne, ukryte,
powszechne, lokalne, koniunkturalne,
strukturalne, sezonowe, frykcyjne,
krótkookresowe, średniookresowe,
długookresowe, długotrwałe, chroniczne.

Cechy bezrobocia: Selektywność Zróżnicowanie
geograficzne, Recesja gospodarcza
niektórych gałęzi przemysłu
„Starzenie się” bezrobocia
Niska aktywność osób bezrobotnych