Andre Norton SC 1 6 Czarodziejskie miecze

Andre Norton

Czarodziejskie miecze

Przełożyła: Ewa Witecka

Miecz przegranych bitew

Część I

1

Moja matka należała do odłamu Starej Rasy skazanego na banicję przez księcia
Karstenu – Yviana, najemnika-parweniusza, zajmującego się po dyletancku zakazanymi
rzeczami, sprzymierzeńca zbrodniczych Kolderczyków.
Uciekając przed straszną śmiercią, z całego dziedzictwa starszego niż sama nazwa
Karstenu, zabrała do Estcarpu tylko trzech drużynników swego ojca. Kazała im wstąpić
do Straży Granicznej, którą dowodził przybysz z innego świata, Simon Tregarth, aby
przyczynili się do powstrzymania kolderskiej zarazy grożącej zagładą naszej rasie. Sama
zaś, wraz ze swoją daleką krewną, panią Chriswithą, poszukała schronienia w ojczyźnie
Starej Rasy. W jakiś czas później poślubiła Sulkarczyka i przez to zerwała więzy ze
swymi pobratymcami.
Lecz wkrótce potem jej małżonek zginął w jednym z sulkarskich ataków na porty
karsteńskie. Moja matka czuła się źle wśród jego współplemieńców, powróciła więc do
swoich. Nosiła już pod sercem dziecko spłodzone podczas tego krótkiego małżeństwa.
Przeżyte cierpienia sprawiły, że straciła zupełnie chęć do życia i, przedwcześnie
wydawszy mnie na świat, zgasła niby zdmuchnięta świeca.
Pani Chriswitha zaopiekowała się mną jak własnym dzieckiem i zatrzymała przy sobie
nawet po ślubie z wielmożą zbiegłym z południa Karstenu. Pan Hervon stracił tam całą
rodzinę. Dobrze znał się na żołnierskim rzemiośle i odznaczył się w walkach, i z czasem
został dowódcą oddziału Straży Granicznej. Nowa żona dała mu dwie córki i syna
Imhara. Imhar był młodszy ode mnie o dwa lata; ten zdrowy, silny chłopiec czuł się jak
ryba w wodzie w epoce nagłych alarmów i zbrojnych utarczek.
Ze mną było zupełnie inaczej. Od urodzenia byłem słaby i wymagałem troskliwej opieki,
a moje częste, choć niezbyt groźne choroby budziły zniecierpliwienie we wszystkich poza
moją opiekunką. Bardzo wcześnie zdałem sobie z tego sprawę. W dzieciństwie starałem
się jeszcze dorównać Imharowi, ale moje wysiłki od samego początku skazane były na
niepowodzenie. Wydawało się, iż mój kuzyn urodził się z mieczem w dłoni, ponieważ
władał nim tak zręcznie i z taką precyzją, że aż przyjemnie było patrzeć.
Był też nieustraszonym jeźdźcem i kiedy jeszcze ledwie mógł policzyć na palcach lata
zaprawy do żołnierki, wszedł już w skład patrolu. Pan Hervon słusznie się nim szczycił,
gdyż Imhar miał wszelkie niezbędne zalety, wyróżniające go w owych niebezpiecznych
czasach.
Ja uczyłem się walczyć mieczem i pistoletem strzałkowym, bo topór bojowy okazał się
dla mnie za ciężki. Wśród ciemnowłosych pobratymców ze Starej Rasy wyróżniałem się
tylko jasną cerą i kędziorami, ponieważ nie odziedziczyłem po ojcu ani wzrostu, ani
silnego ciała.
Pilnie ćwiczyłem się w wojennym rzemiośle, tym niemniej w głębi duszy tęskniłem za
czymś innym. Nie za morską ojczyzną Sulkarczyków, co byłoby zupełnie naturalne, ale
za wiedzą – zapomnianą wiedzą, dziedzictwem naszej przeszłości.

Prawdą jest, że żaden mężczyzna nie mógł władać Mocą Czarodziejską – w każdym
razie tak twierdziły Mądre Kobiety, Czarownice, które rządziły Estcarpem. Jednak
dawne legendy, których strzępy słyszałem od czasu do czasu i starannie
przechowywałem w pamięci, głosiły, że nie zawsze tak było i że kiedyś również
mężczyźni to potrafili.
Dość dobrze opanowałem sztukę czytania i odnalazłem wszystko, co dotyczyło tych
pradawnych czasów. Nigdy wszakże nie mówiłem o tym z nikim z mojego otoczenia;
uznano by mnie za niespełna rozumu albo za groźbę dla domu, który dał mi schronienie,
gdyby Czarownice dowiedziały się o moich heretyckich poglądach.
Tego roku, w którym przypasałem własny miecz i wstąpiłem do Straży Granicznej,
Karsten wystawił przeciw nam tak wielką armię, że nie zdołalibyśmy jej pokonać. Nie
zagrażali nam już Kolderczycy, gdyż Simon Tregarth i jego małżonka, pani Jaelithe,
wyruszyli za morza i zamknęli Bramę-Między-Światami, przez którą przybyły owe
potwory. Książę Yvian, sprzymierzeniec Kolderu, zginął w tej wojnie. Później przez
jakiś czas w Karstenie panował chaos i wielu możnowładców walczyło o tron książęcy.
W końcu Pagar z Cleen zwyciężył wszystkich rywali i, żeby zjednoczyć wykrwawiony
kraj, ogłosił świętą wojnę z Czarownicami. Albowiem zawsze w takiej sytuacji zręczny
władca stara się odwrócić uwagę poddanych od niedawnych strat i nieszczęść, znajdując
zewnętrznego wroga, przeciw któremu mogą wyruszyć.
Stoczono więc straszną bitwę. Nie użyto jednak oręża, tylko Mocy Czarodziejskiej.
Strażniczki zjednoczyły się na jeden dzień i jedną noc, zgromadziły w sobie wszystkie
siły, jakie mogły przywołać, i skierowały je na południe. Ruszyły góry z posad, skręcając
i rozdzierając samą ziemię. Zapłaciły za to najwyższą cenę: wiele z nich zginęło, gdyż
Moc spaliła je na popiół.
Obawiając się, że w Estcarpie zapanuje chaos tak jak w Karstenie Koris z Gormu
odebrał władzę Radzie Czarownic.
W tym czasie nie było w kraju innego wybitnego dowódcy, który zaskarbiłby sobie
szacunek i lojalność wszystkich mieszkańców Estcarpu, gdyż Tregarthowie zaginęli
przed laty podczas wyprawy na północne morza.
Wtedy też dotarła do nas dziwna opowieść o ucieczce dzieci Simona i pani Jaelithe przed
gniewem Czarownic.
Rada Strażniczek wyjęła je spod prawa i nikt nie ośmieliłby się im pomóc w obawie
przed taką samą karą.
Mówiono, że synowie Simona Tregartha odziedziczyli po nim dar władania Mocą i że to
oni naruszyli odwieczny obyczaj pomagając swojej siostrze uciec ze szkoły Czarownic.
Ta trójka miała w sobie coś wyjątkowego, niespotykanego w naszym świecie: urodzili się
jednocześnie! Dlatego byli sobie bardzo bliscy.
Wspominam o nich, ponieważ zmienili moje życie i życie wszystkich domowników pana
Hervona. Ja sam chętnie słuchałem opowiadań o młodzieńcach, którzy tak różnili się od
ludzi ze Starej Rasy, jak kiedyś różnił się ich ojciec.
Kiedy Karsten przestał już zagrażać Estcarpowi, pan Hervon zapragnął zrealizować
swoje marzenia. Podczas długoletniej wojny zjeździł prawie cały kraj i znalazł
doskonałe, swoim zdaniem, miejsce na nową siedzibę. Nikt nie powinien był zgłaszać
pretensji do tego kawałka ziemi, gdyż znajdował się on daleko na wschodzie, w dawno
wyludnionej i na poły zapomnianej części Estcarpu.
Przybyliśmy więc do nowej włości pana Hervona i rozpoczęliśmy budowę zamku. Nadal
jednak pokój wydawał się nam podejrzany, więc wystawialiśmy straże, a mężczyźni nie
rozstawali się z bronią. Dwór pana Hervona liczył pięćdziesiąt osób, głównie mężczyzn;
przy pani Chriswicie było pięć dworek, jej córki i siostry z mężami oraz urodzone dwa
lata po mnie dziecko jej młodszej siostry, które wkrótce zmarło.

Teraz muszę opowiedzieć o Crycie – chociaż nawet myśl o niej sprawia mi ból.
Pokochałem ją w chwili, gdy po raz pierwszy spojrzałem na niemowlę leżące w kołysce
obok paleniska. Nie łączyły nas ani więzy pokrewieństwa, ani powinowactwa i nigdy nie
miały połączyć. Zgodnie ze zwyczajem naszego ludu Crythę jeszcze w dzieciństwie
zaręczono z Imharem. We właściwym czasie winna była poślubić mego kuzyna i w ten
sposób pomóc w scaleniu włości, które pan Hervon miał nadzieję odzyskać.
Jak wszystkie dziewczęta ze Starej Rasy Crytha była smukła i ciemnowłosa. Zawsze
wydawała mi się jakby nieobecna i nieco wyobcowana. Odnosiło się czasem wrażenie, że
widzi lub słyszy rzeczy, których nie postrzega jej otoczenie.
W dzieciństwie często chorowałem, bardziej zatem zbliżyłem się do Crythy niż do
Imhara. Już po krótkim czasie zaczęła się do mnie zwracać w ważnych dla siebie
sprawach, jak choćby prosząc o pomoc w pielęgnowaniu ptaka ze złamanym skrzydłem.
Od najwcześniejszych jej lat było jasne, że miała dar uzdrawiania.
O innych niepospolitych uzdolnieniach Crythy dowiedziałem się znacznie później, tuż
przed wstąpieniem do Straży Granicznej. Zaskoczyłem ją nad strumykiem płynącym w
pobliżu zagrody, którą wtedy pani Chriswitha nazywała swoim domem.
Zdumiało mnie zachowanie mojej małej przyjaciółki.
Siedziała nieruchomo w trawie tak wysokiej, że prawie ją zasłaniała. Oczy miała
zamknięte jak we śnie i płynnie poruszała w powietrzu rękami. Nagle z przerażeniem
zauważyłem obok niej zwiniętego węża, długiego niczym moje ramię. Z podniesionym
łbem kołysał się w takt ruchów Crythy. Chciałem wyciągnąć miecz i zabić gada, ale nie
mogłem się poruszyć.
W końcu dziewczynka klasnęła w dłonie i otworzyła oczy. Wąż opadł na ziemię i
błyskawicznie zniknął w trawie.
– Nie bój się, Yonanie – powiedziała. Chociaż nie odwróciła głowy, wiedziała, że byłem w
pobliżu. Na dźwięk jej słów czar prysł i odzyskałem władzę nad ciałem.
Zrobiłem dwa kroki do przodu i stanąłem obok niej.
Ogarnął mnie gniew równie wielki jak przedtem strach.
– Co ty wyrabiasz?! – zawołałem.
Spojrzała na mnie.
– Usiądź. – Wskazała miejsce obok siebie. – Czy mam się tłumaczyć olbrzymowi,
któremu nie mogę spojrzeć w oczy bez wykręcania szyi?
Zbadałem wzrokiem trawę. Miałem chęć przeczesać ją mieczem w obawie, że trafię na
niedawnego towarzysza Crythy. Nie zrobiłem tego jednak, tylko usiadłem.
– Myślę, że to jest częścią magii leczniczej – w jej głosie brzmiało lekkie zdziwienie. – Nie
boją się mnie ani ptaki, ani zwierzęta, a dzisiaj przekonałam się, że mogę nawiązać
kontakt również z gadami. Wydaje mi się, że za często zamykamy nasze umysły albo
koncentrujemy się na tym – dotknęła palcem pochwy mego miecza – i dlatego nie
dostrzegamy i nie słyszymy większości tego, co dzieje się wokół nas, w całym wielkim
świecie.
Wciągnąłem głęboko powietrze do płuc i poczułem, jak gaśnie we mnie płomień gniewu.
W głębi duszy zdawałem sobie sprawę, że Crytha zna się na tym, co robi, równie dobrze
jak ja na żołnierskim rzemiośle.
– Yonanie, czy pamiętasz stare legendy, które mi opowiadałeś? – Albowiem tylko Crycie
przekazałem znane mi strzępy starych opowieści i pieśni. – W tamtym świecie człowiek
władał Mocami.
– W Estcarpie również są Moce – zauważyłem. I nagłe ogarnął mnie strach o najdroższą
mi istotę. Strażniczki niezmordowanie szukały kandydatek, które powiększyłyby ich
grono. Dotychczas nie zwracały uwagi na uciekinierów z Karstenu, chyba że jakaś
dziewczynka miała wyjątkowe wprost zdolności. Crytha... Crytha nie może zniknąć za

szarymi murami Przybytku Mądrości, nie może wyrzec się radości życia dla Mocy
Czarodziejskiej!
– Nie jestem Czarownicą – szepnęła. – I tylko tobie, Yonanie, mówię o tym, czego się
dowiedziałam. Ty rozumiesz, że wolność jest ważniejsza od mocy. Poza tym jest
niebezpieczna: można zbytnio przywiązać się do niej i przedkładać ją nad wszystko w
świecie.
Chwyciłem Crythę mocno za przegub i trzymając ją tak, i patrząc jej w oczy,
powiedziałem:
– Przysięgnij, że nie zrobisz tego więcej. W każdym razie nie z wężem!
– Nie składam żadnych przysiąg, Yonanie. – Uśmiechnęła się. – Nie mam tego w
zwyczaju. Mogę ci tylko obiecać, że nie będę niepotrzebnie ryzykowała.
Musiałem się tym zadowolić, ale często z niepokojem myślałem o jej niezwykłych
zdolnościach. Więcej o tym nie rozmawialiśmy, gdyż wkrótce potem zostałem
Strażnikiem Granicznym i odtąd widywaliśmy się bardzo rzadko.
Kiedy jednak po wojnie wyruszyliśmy na wschód i rozpoczęliśmy budowę nowego
dworu w miejscu wybranym przez pana Hervona, sytuacja całkowicie się zmieniła.
Crytha była panną na wydaniu. Targała mną rozpacz na myśl, że Imhar niedługo
pojmie ją za żonę. Zacząłem unikać Crythy. Zdawałem sobie sprawę z uczucia, które do
niej żywiłem, wiedziałem zaś, iż nikt nie może się o tym dowiedzieć.
Na jakiś czas przed ukończeniem dworu zjawił się ów wędrowiec. Przybył ze wzgórz, a
przyprowadził go jeden z naszych wartowników. Powitał pana Hervona zgodnie ze
starożytnym obyczajem, lecz wszyscy wyczuliśmy w tym młodzieńcu coś niezwykłego.
Chociaż wyglądał jak mężczyzna ze Starej Rasy, w jego twarzy świeciły niebieskie, a nie
szare oczy. Zachowywał się z godnością i miał dumną postawę człowieka, który zwykł
przestawać na równej stopie z doświadczonymi wojownikami.
Powiedział, że rzucono na niego geas. Później jednak okazało się, iż był banitą – jednym
z synów Tregartha – i przybył werbować naszych ludzi do zapomnianej krainy na
wschodzie – do Escore – skąd, wedle jego słów, wywodziła się Stara Rasa.
Pan Hervon uznał go za niebezpiecznego, a poparł go w tym Godgar, marszałek dworu.
Postanowiono więc wydać go Czarownicom, żeby nas samych nie skazały na banicję.
Kiedy odjechał z Godgarem, ogarnął nas dziwny niepokój, nie mogliśmy znaleźć sobie
miejsca. Zaczęły mnie nawiedzać niespokojne sny; innych także, ponieważ mówili o tym
otwarcie. Nie ścinaliśmy już drzew na budowę, tylko snuliśmy się wokoło bez celu, coraz
to spoglądając w stronę gór majaczących na wschodzie. Ogarnęło nas niezrozumiałe
pragnienie, chęć podróży...
Po powrocie Godgar opowiedział nam niewiarygodną historię. Uwierzyliśmy mu jednak,
gdyż wiedzieliśmy, że w tej prastarej krainie wszystko jest możliwe. W drodze
zatrzymała ich wielka gromada zwierząt i uniemożliwiła dalszą jazdę na zachód. Pod ich
ochroną Kyllan Tregarth skierował się ku wschodnim górom. Ta dziwna eskorta
pozwoliła też Godgarowi i jego ludziom odejść bez szwanku.
Wtedy to pani Chriswitha wstała i oświadczyła:
– Musimy dać wiarę tym słowom. Czy ktokolwiek z tu obecnych zaprzeczy, że chce udać
się na wschód? Rozmawiałam w cztery oczy z Kyllanem Tregarthem i wiem, że mówił
prawdę. Zostaliśmy wezwani i musimy pojechać tą samą drogą co on.
Po jej słowach dokuczliwy niepokój znikł i ogarnął mnie taki zapał, jakbym stał przed
wielką i wspaniałą przygodą.
Rozejrzałem się dokoła i dostrzegłem na twarzach reszty domowników to samo
pragnienie.
Zabrawszy wszystko, co mogło być potrzebne w takiej podróży, opuściliśmy dwór, który
miał stać się naszym domem. Wyruszyliśmy w nieznane, wiedząc, że w drodze możemy

narazić się na straszniejsze niebezpieczeństwa niż te, które nam dotąd groziły ze strony
Karstenu czy Kolderu.

2

I tak oto przybyliśmy do Escore, krainy zniszczonej w pradawnej wojnie między
adeptami, którzy uważali, że stoją ponad prawami ludzi i natury. Później przez wiele
pokoleń utrzymywała się chwiejna równowaga między siłami Światła i Ciemności.
Obecnie w Escore nie było już Wielkich Adeptów – jedni zginęli w walce z rywalami,
inni zaś, pchani ciekawością lub żądzą władzy, odeszli do innych światów i epok przez
stworzone przez siebie bramy.
Pozostawili jednak po sobie ślady swojej działalności.
Prowadzili badania nad mutacjami i stworzyli żywe istoty odmienne od rodzaju
ludzkiego. Niektóre były na tyle bliskie ludziom, że poczuwały się do pewnego z nimi
pokrewieństwa. Inne przyłączyły się do sił Ciemności i do woli dręczyły nieszczęsny kraj.
Jeszcze zanim Stara Rasa osiągnęła te szczyty wiedzy i umiejętności, Escore
zamieszkiwały istoty podobne do ludzi, lecz z nimi nie spokrewnione. Łączyły je z ziemią
tak silne więzi, że nie mogłyby jej porzucić. Nigdy też nie starały się jej ujarzmić czy
zmienić, ale żyły z nią w zgodzie, poddając się rytmowi pór roku, a ona karmiła je i
wspierała.
Był to Lud Zielonych Przestworzy. Kiedy wybuchła wielka wojna, leśne plemię wycofało
się daleko na wschód, zabierając ze sobą niektóre stworzone przez adeptów istoty.
Odtąd trzymało się z dala od innych mieszkańców Escore.
Ludzie ze Starej Rasy, którzy nie szukali zakazanej wiedzy, ani nie zginęli na wojnie,
uciekli na zachód, do Estcarpu i Karstenu. Później zaś posłużyli się Mocą w podobny
sposób, jak Rada Czarownic w walce z Pagarem z Karstenu: odgrodzili się od dawnej
ojczyzny zaporą z gór. Rzucili też na swoich współplemieńców tak silne geas, że ci nie
mogli nawet pomyśleć o wschodzie. Dopiero dzieci Tregartha, tylko w połowie należące
do Starej Rasy, a więc niewrażliwe na dawne zakazy, odważyły się wrócić do Escore.
Nie mieliśmy łatwej podróży. Sama ziemia piętrzyła przed nami liczne przeszkody. I
chociaż spotkaliśmy wysłanników Kyllana, nękali nas słudzy Ciemności, tak że
dotarliśmy do siedziby Ludu Zielonych Przestworzy ścigani przez wrogów jak podczas
ucieczki z Karstenu o pokolenie wcześniej.
Zielona Dolina była oazą bezpieczeństwa. Przy wejściu do niej wyryto specjalne
ochronne runy i znaki, i nikt, kto utrzymywał jakiekolwiek kontakty z Mocami
Ciemności, nie mógł ich minąć nie narażając się na śmierć.
Domostwa Ludu Zielonych Przestworzy miały dziwny, choć przyjemny dla oka wygląd.
Nie zbudowano ich bowiem z drewna i kamienia, ale wyrosły z ciasno splecionych drzew
i krzewów, które tworzyły równie grube ściany jak w każdej twierdzy granicznej. Dachy
zaś pokrywały błyszczące zielone pióra, które latem zrzucały ptaki posłuszne pani
Dahaun.
Dahaun, zwana też Morquant, była ucieleśnieniem naszej najstarszej legendy – leśna
niewiasta, która mogła rozkazać każdej roślinie, żeby zakwitła lub wydała owoce, i
natychmiast zostawała wysłuchana. Ale podobnie jak całe jej plemię wydawała się nam
zupełnie obca. Nigdy nie wyglądała tak samo w naszych ludzkich oczach: przeistaczała
się co chwila. W jednej sekundzie mogła mieć rudawe, wyzłocone słońcem włosy
Sulkarki, a w następnej czarne kędziory kobiety ze Starej Rasy.
U jej współwładcy Ethutura tej ciągłej przemianie nie ulegały tylko niewielkie różki o
barwie kości słoniowej, które wystawały spomiędzy loków nad jego czołem. Mimo to

zmieniające się rysy twarzy i barwa włosów Ethutura nie zaskakiwały tak bardzo jak u
Dahaun.
Z rozkazu pana Hervona zamieszkaliśmy w namiotach, które rozbiliśmy w Zielonej
Dolinie. Bo chociaż poza skalnymi ścianami tej oazy nadciągała zima, w jej wnętrzu
królowało lato.
Mieliśmy wrażenie, że znaleźliśmy się w krainie legend, ponieważ w ojczyźnie leśnych
ludzi żyły dziwne istoty, które bardzo długo uważano w Estcarpie za wytwory
wyobraźni dawnych Kowaczy Pieśni. Były tam skrzydlate, człekokształtne Flannany,
które z samej tylko radości istnienia tańczyły w powietrzu. Spotkaliśmy też Renthany –
stworzenia duże jak konie i odrobinę do nich podobne, o pierzastych niby pędzle
ogonach, które mocno przyciskały do zadów, i wyrastających z czoła pojedynczych
rogach wyginających się ku górze lśniącym, czerwonym łukiem.
To one przywiozły nas do Zielonej Doliny. Nie były jednak sługami jeźdźców, lecz
istotami inteligentnymi, sprzymierzeńcami leśnego plemienia.
Mieszkały tam również rozumne jaszczurki. Poznałem je dość dobrze, gdyż wśród nich
znalazłem mojego pierwszego przyjaciela. A stało się tak, ponieważ bardzo cierpiałem.
Crytha przybyła do ziemskiego raju, a przynajmniej tak jej mogło się wydawać.
Przemieniła się z chudego, milkliwego podlotka w zupełnie obcą mi osobę, która
wpatrzona w Dahaun nie odstępowała jej na krok i chłonęła nauki władczyni Zielonej
Doliny.
Imhar zaś bezustannie uczestniczył w kolejnych naradach wojennych i to nie zawsze
jako tylko widz, czego należałoby oczekiwać po tak młodym wojowniku. Spijał wiedzę o
wojnie niczym domowy mogkot świeże mleko.
W Zielonej Dolinie panował wprawdzie pokój, ale w całym kraju wrzało. Ethutur
wyruszył razem z panem Kemokiem jako herold wojny do Kroganów zamieszkujących
rzeki i jeziora Escore. Innych heroldów wysłano do wszystkich, którzy zechcą stanąć u
boku Ludu Zielonych Przestworzy do boju z Ciemnością.
W kuźniach kuto broń i naprawiano kolczugi, jednym słowem panowało takie samo
poruszenie, jak podczas nie kończących się wojen w Estcarpie. Tylko że teraz nie
mieliśmy walczyć z ludźmi, lecz z zupełnie nam obcymi stworami.
Wiedziałem, że spełnię swój obowiązek, gdy nadejdzie czas, ale teraz czułem się bardzo
samotny. W dużej gromadzie ludzi nie miałem nikogo, kogo mógłbym nazwać
towarzyszem broni lub przyjacielem. I bardzo rzadko widywałem Crythę.
Prawdziwa opowieść o Yonanie rozpoczęła się w dniu, w którym rozszalała się
gwałtowna burza. Do tego czasu byłem niby nie ukończone narzędzie, częściowo tylko
użyteczne.
Wyruszyłem z drużynnikami pana Hervona, a prowadził nas jeden z Zielonych Mężów.
Mieliśmy wspiąć się na szczyt skalistego pasma pełniącego rolę murów obronnych
siedziby leśnego plemienia, zobaczyć, co dzieje się na zewnątrz, i wybrać miejsca, z
których w przyszłości moglibyśmy najlepiej odpierać ataki wrogów. Rano jasno świeciło
słońce, ale później niebo się zachmurzyło. Nasz dowódca Yagath spojrzał na nie z
niepokojem i powiedział, że musimy wrócić przed burzą.
Ciężkie chmury płynęły tak szybko, że bardzo się śpieszyliśmy. Traf chciał, iż byłem
ostatni w szeregu, kiedy z ogłuszającym hukiem rozpętała się nawałnica. Poślizgnąłem
się. Zanim zdołałem odzyskać równowagę, zsunąłem się w dół, łamiąc sobie paznokcie i
raniąc palce o skałę, której daremnie próbowałem się uchwycić.
Mrok i wiatr nieprzeniknioną zasłoną otoczyły szczelinę skalną, do której wpadłem.
Kolczuga ochroniła mnie przed bolesnymi sińcami, a może sama mi ich dodała. Deszcz
lał się strugami, jakby ktoś ze szczytu urwiska wylewał na mnie wiadro za wiadrem.

Wcisnąłem się głębiej i znalazłem się pod występem skalnym, który osłonił mnie trochę
przed deszczem i wiatrem. Pomyślałem, że później spróbuję zejść w dolinę; gdybym
teraz się na to ośmielił, zmyłyby mnie potoki wody spadającej ze skał.
Zygzaki błyskawic rozdzierały niewielki skrawek nieba widoczny z mojej kryjówki,
przypominając mi bicze energetyczne, wielce skuteczną broń Ludu Zielonych
Przestworzy. Ogłuszył mnie huk pioruna, który musiał uderzyć gdzieś w pobliżu, gdyż w
powietrzu rozszedł się dziwny zapach.
Woda spływająca po skalnej ścianie niosła ze sobą żwir i kamyki, a w dodatku nie
wypływała dostatecznie szybko.
Najpierw pluskała mi wokół kostek, potem kolan, a później dosięgła ud. Chciałem
dotrzeć do wyższej partii szczeliny, gdzie mógłbym się skulić, ale bezskutecznie. Kiedy
odwracałem się, by znaleźć lepsze schronienie, poczułem w prawej kostce tak mocny ból,
że zakręciło mi się w głowie.
To naniesione przez wodę żwir i kamyki uwięziły moje stopy. Zaniechałem wszelkich
usiłowań i tylko czekałem w skalnej pułapce na koniec burzy.
Wtedy to w blasku błyskawic zauważyłem refleks światła w skale, na prawo ode mnie.
Przez chwilę nic to dla mnie nie znaczyło, po prostu pomyślałem, że jest tam coś, co
odbija widmową poświatę. Później, wiedziony ciekawością, zacząłem ręką obmacywać
skałę.
Moje palce zsunęły się z chropawego kamienia na coś gładkiego; i to nie tylko gładkiego,
lecz dziwnie chłodnego i przyjemnego w dotyku. Na ile mi mrok pozwolił, zbadałem
znalezisko. Natrafiłem na coś w rodzaju pręta długości mojego kciuka i niewiele od
niego szerszego. Szarpnąłem go najmocniej, jak mogłem, i wydało mi się, że nieco się
obluzował, ale nie zdołałem go wyciągnąć.
To niewidoczne znalezisko miało w sobie coś, co sprawiało, iż nie cofałem palców,
gładziłem go i dotykałem.
Nie mogła to być część skały. Uznałem, że jest zbyt gładkie, przypominało w dotyku
raczej obrobiony metal lub kryształ. Wystawało jednak z litego kamienia, a nie z
niewielkiego pęknięcia czy szczeliny, to zaś zdawało się przeczyć takiemu wnioskowi.
Burza nadal szalała. Z mojej ciasnej grzędy spojrzałem na świat poza Zieloną Doliną,
ale nic nie dostrzegłem w gęstym mroku. Tylko to tu, to tam, tuż przy samej ziemi
jarzyło się słabe światełko: zapewne świadectwo jakiejś pozostałości Mocy.
Dowiedziałem się w Escore, że należało zwracać uwagę na takie miejsca. Niebieskie
światło oznaczało oazę bezpieczeństwa, gdzie można się schronić. Natomiast żółtawy,
zielonkawy lub, co gorsza, czerwono-czarny blask zdradzał pułapkę zastawioną przez
Moce Ciemności.
Wydało mi się, że wiele czasu upłynęło, nim nawałnica w końcu ucichła. Woda
wypłynęła wreszcie ze szczeliny i błyskawice już nie smagały wzgórz. Wychynąłem spod
skalnej półki i spróbowałem się wyprostować. Zdrętwiałe, przemoczone kończyny i
nadwerężona prawa kostka zaprotestowały bólem. Rękami wymacałem zbawcze
nierówności i występy na ścianie skalnej, lecz czy mogłem zaryzykować w tym stanie
wspinaczkę?
Nagle zamarłem. Usłyszałem jakiś dźwięk – nie plusk deszczu czy huk pioruna, ale
jakby szuranie po skale nade mną. Może jakiś potwór – sługa Zła zakradł się pod osłoną
deszczu i teraz chce mnie zaatakować?
Pojawiło się światło, a raczej poświata. Zadarłem głowę i najpierw dostrzegłem ostro
zakończony, zębaty pysk Jaszczuroludka, później zaś jego przednie łapy, bardzo
podobne do smukłych rąk. Słaby blask powoli opuszczał się ku mnie. To świecił
niewielki kamień uwięziony w delikatnej siateczce przymocowanej do cienkiej linki.

Jaszczuroludki, podobnie jak inni, nie będący ludźmi mieszkańcy Zielonej Doliny,
porozumiewały się za pomocą myśli. Ja jednak nie miałem daru komunikowania się na
odległość, który tak bardzo ceniła Crytha. Wyciągnąłem rękę i chwyciłem świecący
kamień. W jego poświacie obejrzałem obolałe miejsce. But był bardzo ciasny, a noga nad
nim spuchnięta. Zwichnąłem nogę w kostce i nie mogłem się na niej oprzeć.
Spróbowałem na migi wyjaśnić to mojemu ratownikowi.
Spojrzał na mnie błyszczącymi jak klejnoty oczami i błyskawicznie się oddalił. Miałem
nadzieję, że poszedł po pomoc, choć zarazem odrobinę się zaniepokoiłem. Nie bez
powodu, gdyż ludzie pana Hervona przez długi czas bezlitośnie żartowali z mojej
niezdarności. A teraz, już podczas pierwszego patrolowania umocnień Zielonej Doliny,
dałem się poznać od najgorszej strony.
Po odejściu Jaszczuroludka ciekawość zawiodła mnie znów do miejsca, gdzie znalazłem
dziwny występ. Kiedy zbliżyłem do niego świecący blado kamień, oślepił mnie jaskrawy
blask.
Tak, to był krótki pręt z jakiegoś połyskującego niebiesko kryształu, który odbijał
światło. Chociaż moje znalezisko wydawało się częścią litego kamienia, na pewno
miałem do czynienia z wytworem nieznanego rozumu.
Szarpnąłem z całej siły. Pręt poruszył się lekko. Zrozumiałem, że chcąc go wydobyć,
muszę rozbić skałę, w której tkwił. Zrobię to! Muszę to zrobić! Podobnie jak w
przypadku geas, które sprowadziło nas wszystkich do Escore, zdawałem sobie sprawę, iż
zmusza mnie do tego jakaś siła przekraczająca moje zrozumienie. Przysiągłbym, że moje
znalezisko było bardzo ważne.
Odwróciłem się szybko, gdyż z góry znów dobiegł mnie hurkot kamieni. Jaszczuroludek
bez trudu zeszedł po skalnej ścianie. Dla niego była ona wygodnymi schodami. Na
ramieniu niósł zwiniętą linę i kiedy znalazł się nade mną, dał mi znak, że mam się nią
przewiązać.
W taki oto sposób, podczas pamiętnej burzy odnalazłem swoje przeznaczenie w tej
starożytnej krainie i prawdziwego przyjaciela, gdyż bez wahania powierzyłbym Tsalemu
życie, i nie tylko życie.

3

Po tym wypadku musiałem jakiś czas pozostać w Zielonej Dolinie. Pani Dahaun widać
podzieliła się swoją wiedzą z Crythą, która zaprowadziła mnie do basenu z bulgocącym
czerwonym mułem. Rozcięła but i oblepiła mułem spuchniętą kostkę. Jego łagodne
ciepło sprawiło, że ból ustał i wkrótce zasnąłem.
Moje sny nigdy się nie sprawdzały, nie miały też w sobie nic z ostrzeżeń wysyłanych
przez Najwyższe Moce do uprzywilejowanych ludzi z naszej rasy. Ale tym razem
kroczyłem przez kraj równie prawdziwy, jakbym go oglądał na jawie. W ręku
trzymałem miecz, który zdawał się przedłużeniem mojego ciała, i we śnie nie mogłem
sobie wyobrazić bez niego życia.
Czułem też wielki smutek i strach, nie o siebie, tylko o innych. Idąc opłakiwałem w
milczeniu stratę, której teraz nie pamiętam, choć musiała być wielka, gdyż przytłaczała
mnie brzemieniem cięższym niż plecak zwiadowcy. Moja kolczuga była porwana i
zardzewiała. Przyciskałem do lewego boku zakrwawioną rękę, walcząc z bólem.
Wiedziałem bowiem, że muszę coś zrobić, zanim umrę.
Czyhała na mnie śmierć. Wszystkim, co było mi bliskie i drogie, zawładnęła Ciemność –
pozostał mi tylko miecz.
Nie mogą go dostać ci, którzy szli moim śladem.

Zachwiałem się na nogach, ból przygniótł mnie do ziemi i świat zamigotał mi przed
oczami. Czas upływał, a z nim moje życie, sączące się z krwią ze śmiertelnej rany. Lecz
moja wola nie ugięła się ani przed czasem, ani przed słabością ciała.
Teren wznosił się równomiernie, więc szedłem coraz wolniej, ale nie zatrzymywałem się.
Otoczyła mnie mgła.
Moje usta wymawiały niezrozumiałe słowa. Jednak czułem, że kiedyś dobrze je znałem i
że były dla mnie bronią niemal równie potężną jak mój miecz.
Niewykluczone, iż moc tych słów pomogła mi przekroczyć granice ludzkiej
wytrzymałości. Oddychałem ciężko i nierówno. Już nie panowałem nad bólem, który
targał moim ciałem, lecz wola nadal trzymała mnie na nogach.
Wreszcie zatrzymałem się na skraju jakiegoś wąwozu.
Wydobywała się zeń gęsta mgła, która przesłoniła wszystko dookoła. Jakąś cząstką
mojego zamierającego mózgu domyśliłem się, iż mgłę zrodziła roztopiona skała, wrząca
niczym woda. Wrzuciłem do niej miecz i wraz z nim znikła energia, która zaprowadziła
mnie tutaj z pola bitwy, gdzie zatriumfowała Ciemność.
Osuwając się na ziemię wiedziałem, że teraz już mogę umrzeć – i wtedy właśnie się
obudziłem. Byłem zlany potem i mocno przyciskałem rękę do boku. Obejrzałem to
miejsce, spodziewając się ujrzeć krew sączącą się spod rozdartej kolczugi. Zobaczyłem
jednak tylko gładką skórę i zrozumiałem, że to wszystko mi się przyśniło.
We śnie nie miałem nic wspólnego z Yonanem. Ale nie wiem też, kim byłem. Wyniosłem
ze snu o własnej śmierci jedną myśl – że pręt, który znalazłem w ścianie ska1nej był
częścią tamtego miecza. Kiedyś dobrze leżał mi w dłoni i znów będzie.
Czułem potrzebę zachowania tego wszystkiego w tajemnicy, jakkolwiek nie rozumiałem
powodu. Bez słowa zniosłem kpiny Imhara z mojej nieporadności. Lecz gdy Crytha
przyszła, aby zbadać opatrunek na mojej nodze, zapytałem ją o Jaszczuroludka, który
mnie uratował.
Powiedziała mi, że nazywa się Tsali i jest jednym ze zwiadowców patrolujących
pobliskie szczyty. Pozazdrościłem jej daru porozumiewania się z innymi formami życia i
poprosiłem o przekazanie Tsalemu moich podziękowań.
Zdumiałem się wszakże, gdy jeszcze tego samego dnia przyszedł do małego szałasu, w
którym leżałem, i przykucnął obok mnie, przyglądając mi się oczami błyszczącymi niby
drogocenne kamienie.
Tsali górował wzrostem nad swoimi współplemieńcami, ale mnie sięgał zaledwie do
ramienia. Przycupnął na tylnych nogach, podpierając się ogonem dla zachowania
równowagi, po czym zsunął z przegubu sznurek z nanizanymi nań białymi i czerwonymi
jak leczniczy muł koralikami, i jął przesuwać je w smukłych palcach. Widziałem już, jak
robiły to inne Jaszczuroludki, i znałem ludzkie domysły na ten temat – uważano, że
najwidoczniej rozumne jaszczurki rejestrowały w ten sposób wszystko, co chciały
zachować na przyszłość.
Spojrzałem na jego zwieńczoną kostnym grzebieniem głowę i zapragnąłem z nim
porozmawiać, choć zdawałem sobie sprawę, że nie zrozumie wypowiedzianych przeze
mnie słów. Tylko Zieloni Ludzie mogli komunikować się w myśli ze wszystkimi istotami
sprzymierzonymi ze Światłem przeciw Ciemności.
Tsali znowu omotał przegub dziwnymi koralikami i wyjął z mieszka przy pasie (była to
jedyna rzecz, którą nosił na ciele mieniącym się wszystkimi kolorami tęczy) cienką
kamienną płytkę wielkości mojej dłoni. Na wygładzonej powierzchni zobaczyłem wyryte
trzy linie run; pierwszy szereg wypełniony złotymi łuskami, drugi zabarwiony
czerwienią, trzeci zaś złowieszczą czernią.
Widziałem już podobne przybory. Mądre Kobiety, które nie posiadały dostatecznych
zdolności, żeby zostać pełnoprawnymi Czarownicami, używały ich do przepowiadania

przyszłości. Lecz gdy Tsali podsunął mi pod oczy kamienną tabliczkę, dostrzegłem, że
wyryte na niej znaki różniły się nieco od swych estcarpiańskich odpowiedników.
Trzymając wróżebną tabliczkę w jednym ręku, Jaszczuroludek chwycił mnie drugą za
przegub. Zanim zorientowałem się, co chce zrobić, zaczął wodzić moimi palcami po
gładkim kamieniu, dokładnie odrysowując wszystkie skręty i zawijasy run. O dziwo,
kamień nie był zimny, promieniował ciepłem, jakby przez jakiś czas leżał przy ogniu.
Pod moim dotknięciem symbole pojaśniały i stały się wyraźniejsze. Najpierw złote,
później czerwone i w końcu czarne. Moja dłoń jednak wzdragała się przed kontaktem z
czarnymi runami, bo – choć słabo znałem prawa Mocy – dobrze wiedziałem, że to
złowróżbne znaki nieszczęścia i rozpaczy.
Tsali obserwował ożywające kolejno i gasnące runy.
Wyczułem rosnące w nim napięcie. Wyglądało na to, że w przeciwieństwie do mnie,
umie czytać tajemne symbole.
Kiedy w końcu dotknąłem ostatniego znaku, Jaszczuroluek ponownie schował tabliczkę.
Pochylił się do przodu, patrząc mi w oczy tak uporczywie, że musiałem zrobić to samo.
Powoli, bardzo powoli, poczułem jakby lekkie poruszenie w moim umyśle.
Wzdrygnąłem się z zaskoczeniem i odwróciłem wzrok, nie mogąc uwierzyć, że to mi się
nie przywidziało.
Nie była to swobodna rozmowa za pomocą myśli, ponieważ ja nie umiałem tego robić.
Raczej wyczułem, niż usłyszałem pytanie, które miało coś wspólnego z odległą
przeszłością...
Ale przecież w moim życiu nie było nic godnego uwagi, nic, co mogłoby skłonić Tsalego
do zagłębiania się w moim mózgu. Byłem najmniej liczącym się członkiem Domu
Hervona i nawet nie należałem w pełni do Starej Rasy.
A może... Kim byłem?
Na chwilę zakręciło mi się w głowie i powróciłem myślą do dziwnego snu, w którym
ścigałem się ze śmiercią, żeby zachować (albo zniszczyć) coś bardzo ważnego.
Przekonałem się, że nawet na jawie dokładnie pamiętam drogę do wypełnionego płynną
magmą wąwozu i utratę miecza, który był częścią mnie samego.
Lecz to był tylko sen – sen, który nie miał nic wspólnego ani ze mną, ani z
teraźniejszością. Nie byłem tamtym śmiertelnie rannym wojownikiem, uciekającym z
pola nieznanej bitwy, lecz Yonanem, półkrwi Sulkarczykiem, słabeuszem...
Byłem – obydwoma!
Nie wiem, skąd się o tym dowiedziałem. Przypomniały mi się zasłyszane niegdyś
cudzoziemskie opowieści: że potężni adepci żyli kilkakrotnie dłużej od przeciętnego
człowieka i że jeśli zwykli ludzie źle wykonali wyznaczone im w życiu zadanie, rodzą się
na nowo, aby jeszcze raz dokonać wyboru i naprawić błąd.
Może byłem właśnie kimś takim? A tamten dziwny sen nie był fantazją, lecz prawdą?
Czy można by w ogóle udowodnić prawdziwość któregoś z tych przypuszczeń?
W każdym razie owa przedśmiertna wyprawa ze snu stała się dla mnie równie realna,
jakby miała miejsce wczoraj lub ubiegłej nocy, kiedy wydawało mi się, że chodziłem we
śnie.
Zrozumiałem, iż muszę to udowodnić samemu sobie i tylko w jeden sposób: wrócić na
szczyt klifu, odnaleźć uwięziony w skale odłamek miecza i wydobyć go stamtąd.
Jeśli jeszcze raz go zobaczę i poczuję w ręku, może wtedy przypomnę sobie to, co dawno
zapomniałem.
Cichy syk Tsalego rozproszył moją koncentrację. Tsali nadal mi się przyglądał, ale już
spokojnie, bez napięcia.
Później z powagą skinął głową, pochylając kostny grzebień.

Uświadomiłem sobie, że bez trudu odczytał moje myśli, podczas gdy ja potrafiłem go
zrozumieć tylko w niewielkim stopniu.
Mimo to odezwałem się, nie wiedząc, czy pojmie moje słowa:
– Muszę tam wrócić...
Chyba zrozumiał, bo jeszcze raz uroczyście skinął głową.
Odniosłem też wrażenie, że nawet mnie zachęca do powrotu w skały. A pragnąłem tego z
całej duszy.
Teraz niecierpliwie czekałem na wyzdrowienie i nie dawałem Crycie spokoju, póki w
końcu nie rozbiła ciężkiego pancerza z mułu. Nie czułem już bólu, noga nie była
spuchnięta i nie pozostał na niej żaden ślad. Gdy wstałem z posłania, wiedziałem, że
znów wszystko jest w porządku.
Na spełnienie mojego gorącego pragnienia musiałem jednak jeszcze poczekać. Nie
mogłem tak po prostu porzucić codziennych ćwiczeń naszej małej armii, które miały ją
przekształcić w doskonałą broń defensywną. Ponadto, choć wydawało mi się to dziwne,
byłem głęboko przekonany, iż nie powinienem nikomu opowiadać – poza Tsalim o
swoim odkryciu. Dlatego dopiero po trzech dniach pełnych niepokoju i niecierpliwości
wymknąłem się o świcie i jeszcze raz wspiąłem się na skalną ścianę. Zanim sięgnąłem do
pierwszych zaczepów dla rąk, jakby znikąd pojawił się Jaszczuroludek. Wyminął mnie
tak szybko i zręcznie, iż nie dorównałby mu żaden człowiek.
Dobrze się stało, że Tsali się do mnie przyłączył. Gdy bowiem znalazłem się w górze,
zupełnie straciłem orientację.
Nie miałem pojęcia, gdzie szukać szczeliny, do której wówczas tak nieoczekiwanie
wpadłem. Za to mój towarzysz wiedział. Zdałem sobie z tego sprawę, gdy spojrzał
znacząco i skierował się w prawo, dając do zrozumienia, że mnie zaprowadzi.
W ciągu dnia, przy bezchmurnym niebie, bez trudu można było dostrzec poszarpaną
skalną krawędź osłaniającą Zieloną Dolinę. Znajdowało się tam mnóstwo szczelin i
wszystkie wydawały się jednakowe. Tsali zatrzymał się przy jednej z nich i machnął
ramieniem, przywołując mnie do siebie.
Ukląkłem i zajrzałem w głąb pęknięcia, lecz nic nie zobaczyłem. Moje znalezisko
znajdowało się niżej, pod niewielką półką skalną. Przed wyprawą przywiązałem do pasa
mały młotek, który potajemnie wybrałem wśród narzędzi kowala, oraz ostre dłuto.
Chociaż były z metalu, nie miałem pewności, czy dadzą radę twardej skale.
Ostrożnie wczołgałem się do szczeliny. Tsali położył się na brzuchu na skraju
zagłębienia i obserwował mnie uważnie. Trudno byłoby mi znaleźć cząstkę miecza z
mojego snu, gdyż miał prawie taki sam kolor co kamień, w którym tkwił, gdyby na
szczęście nie wystawał z niego.
Mimo że w dotyku sprawiał wrażenie kryształu, był nieprzezroczysty jak każde inne
wybrzuszenie w skale.
Dlaczego wtedy zalśnił tak jasno w świetle błyskawicy?
Dotknąłem go palcem. Tak, nieznacznie się poruszył.
Wytężywszy wzrok zauważyłem, że oddzielała go od litego kamienia wyraźna rysa.
Najdelikatniej, jak mogłem, gdyż bałem się go uszkodzić, zacząłem kuć skałę dłutem i
młotkiem. Uderzałem powoli i ostrożnie. Skała była bardzo twarda i każdy nawet
najsłabszy cios wymagał wysiłku.
Uzbroiwszy się w cierpliwość, pracowałem tak ostrożnie jak nigdy w życiu. Muszę,
muszę go wyjąć – ta myśl, to pragnienie zawładnęło moim umysłem, wypierając
wszystko inne. Nie postrzegałem słońca, które zamieniło rozpadlinę w gorący kocioł. Nie
przerywając kucia, najpierw zrzuciłem kolczugę, a później skórzany kaftan i obnażony
do pasa nadal uderzałem w twardy kamień, nie czując, że palą mnie promienie dziennej
gwiazdy.

Nagle zadrżały mi ręce, wsparłem się więc o skraj szczeliny, by nieostrożnym ruchem nie
zniszczyć znaleziska.
Z góry dobiegł mnie głośny syk. Podniosłem wzrok i zobaczyłem, jak Tsali wyciąga ku
mnie butelkę wykonaną z mocnej tykwy.
Napiłem się z rozkoszą. Bolały mnie ramiona, lecz widok kryształu, który usiłowałem
wydobyć, przyniósł mojej duszy tak wielką ulgę jak chłodna woda spieczonym wargom.
To naprawdę była rękojeść miecza. Teraz muszę odsłonić jelce. Ale upłynie wiele godzin,
zanim uwolnię brzeszczot – jeśli w ogóle zdołam to zrobić. Nie rozumiałem, jak metal
mógł wytrzymać przeraźliwy żar płynnej skały, do której we śnie wrzuciłem miecz.
Wyciągnąłem rękę i chwyciłem rękojeść. Jeszcze raz owładnęło mną zapamiętane ze snu
uczucie. Ten miecz był mój! Wiedziałem, że wykonano go specjalnie dla mnie i że
nikomu go nie oddam.
Mimo woli mocniej zacisnąłem palce i pociągnąłem rękojeść ku sobie. Poczułem
najpierw opór, a w następnej chwili wyrwałem ją ze skały z takim impetem, że straciłem
równowagę i uderzyłem o przeciwległą ścianę szczeliny.
Niestety, trzymałem w ręku tylko rękojeść! Nie przedłużał jej mocny i ostry brzeszczot.
Doznałem tak bolesnego zawodu, iż chciało mi się płakać jak dziecku.. Rękojeść była
moja, lecz brzeszczot zniknął w otchłani czasu i we wrzącej skale, tak jak się tego
obawiałem.
Nie potrafiłem jednak odrzucić tego szczątka. Moje palce zaciskały się wokół rękojeści
tak mocno, jakby albo uniezależniły się od mojej woli, albo kierowała nimi jakaś cząstka
mojej istoty, o której istnieniu nie miałem pojęcia.
Wyciągnąłem znalezisko ku słońcu. Może któryś z kowali dorobi do niego ostrze? Sama
rękojeść nie wyglądała na szczególnie cenną. Miała szarą barwę, ale w promieniach
słońca dostrzegłem w niej słabe falowanie wewnętrznej poświaty. Wyryto w niej znaki
przypominające runy, może po to, by nie ślizgała się w dłoni. Lecz ozdoby były zatarte, i
pozostały po nich tylko niezrozumiałe wzory. Jelce wykonano z identycznej substancji
przypominającej górski kryształ. Byłem jednak pewien, że nie jest to ani kryształ, ani
kwarc.
Westchnąłem cicho. Włożywszy na powrót kaftan i kolczugę, ukryłem znalezisko za
pazuchą. Niby niepotrzebna rzecz, a jednak...
Czy obudził się we mnie nie jasny strzęp wspomnienia ukrytego w głębi mózgu? Nie
umiałem go odczytać. Wiedziałem tylko, że wydobyta ze skały cząstka miecza była mi
kiedyś potrzebna jak życie i że powróciła do mnie nie bez powodu.

4

W następnych dniach często mnie kusiło, żeby zanieść rękojeść do kowala i zapytać, czy
mógłby dopasować do niej jakiś brzeszczot. Ale zawsze powstrzymywała mnie myśl, że
nie powinienem tego robić. Tylko jedno ostrze pasowało do niezwykłej rękojeści, a
pochłonął je czas.
Dlatego moje znalezisko musi pozostać bezużyteczne.
Przekonałem się też, że przez sen brałem do ręki tę pozostałość wspaniałego miecza.
Działo się to zawsze po ciemku i w tajemnicy przed wszystkimi. Czy chciałem użyć jej
jako klucza do zapomnianej przeszłości? Być może.
Zdawałem sobie również sprawę, iż inna cząstka mojej duszy wcale tego nie pragnęła. I
choć targały mną sprzeczne uczucia, nie rozstawałem się ze znaleziskiem.
Może przynosiło mi szczęście jako wojownikowi? A może to pobyt w Zielonej Dolinie
dokonał we mnie powolnej przemiany? W każdym razie stałem się lepszym szermierzem
– a raz nawet podczas ćwiczeń rozbroiłem Imhara. I nie stało się to niechcący ani

przypadkiem; syn Hervona zawsze starał się sprowokować taką sytuację, żebym wydał
się wyjątkowo niezręczny i nieporadny.
Czasami myślałem, że gdyby mój miecz był cały, mógłbym z powodzeniem stawić czoło
każdemu żołnierzowi z naszej armii, nawet najbardziej doświadczonym weteranom,
którzy stanowili jej większość.
Albowiem nie tylko my, członkowie Domu Hervona, przybyliśmy z Estcarpu do Escore.
Po nas pojawili się inni.
Wtedy razem z Zielonymi Ludźmi wyjeżdżaliśmy im na spotkanie (skrzydlaci
zwiadowcy pani Dahaun zawsze informowali ją o kolejnych grupach przedzierających
się przez góry graniczne).
W Escore wrzało. Słudzy Zła grasowali w tej nieszczęsnej krainie, z wyjątkiem miejsc
chronionych przez pozostałości Mocy. Dlatego po opuszczeniu Zielonej Doliny zawsze
mieliśmy się na baczności. Pewnej nocy, mimo że obozowaliśmy w oazie Światła,
zaatakowali nas Thasowie.
Istoty te żyją pod ziemią i bardzo rzadko wychodzą powierzchnię – i to tylko nocą lub w
pochmurny dzień. Chociaż początkowo nie uważaliśmy ich za zwolenników Zła, później
posłuchali sług Ciemności i stali się naszymi wrogami. Pokonaliśmy ich tylko dzięki
powodzi wywołanej przez pana Kemoca i Godgara z naszego klanu. Jednak pan Kemoc
został ciężko ranny w nocnej bitwie i następnego dnia, podczas przeprawy przez rzekę,
porwała go ta sama woda, która wcześniej nas uratowała.
Jego strata boleśnie nas dotknęła, bo choć był mężczyzną, badał starożytne kroniki w
Lormcie. Poza tym wezwał na pomoc i otrzymał odpowiedź jednego z Wielkich
Adeptów, mimo że dotąd uważano, iż wszyscy dawno opuścili Escore. Jego siostra,
Czarownica Kaththea, wyruszyła do przybytku starożytnych misteriów, żeby dowiedzieć
się, co się z nim stało. Była bowiem głęboko przekonana, że jeszcze nie wstąpił na
Ostatnią Drogę.
Dlatego właśnie Crytha stała się nieodłączną towarzyszką pani Dahaun, jakkolwiek nie
ukończyła szkoły Czarownic tak jak pani Kaththea. Teraz widywałem ją jeszcze
rzadziej niż przedtem. Pocieszała mnie tylko świadomość, że w najbliższym czasie nie
wyjdzie za mąż. Imhar nie mógł jej poślubić, gdy wokół toczyła się wojna.
Dwukrotnie odparliśmy ataki sług Ciemności. Straszne potwory krążyły wokół
umocnień Zielonej Doliny, próbowały się wdrapać na szczyty urwisk i zniszczyć
wszystkich obrońców. Prześladowały nas Wilkołaki, nie będące ani ludźmi, ani wilkami,
lecz połączeniem najgorszych cech obu tych gatunków, a z nimi jeszcze bardziej
niesamowite stwory. W górze toczyły zacięte boje wielkie Vrangi, które odpowiedziały
na wezwanie naszych gospodarzy. Czasami walczyły z istotami, których nie zdołałby
spłodzić nawet najgorszy nocny koszmar.
Tsali zawsze mi towarzyszył w patrolowaniu okolicznych wzgórz i ta milcząca przyjaźń
stała się częścią mojego życia. Kiedy byliśmy sami (co zdarzało się nader rzadko), często
dawał mi do zrozumienia gestami lub niejasnymi przekazami myślowymi, że chce
popatrzeć na rękojeść starożytnego miecza. Wyjmowałem ją wtedy i mój przyjaciel
bacznie się w nią wpatrywał.
Przypuszczalnie lepiej ode mnie znał jej historię. Jakże pragnąłem porozmawiać z nim i
zapytać go o to! Przecież ludzie mają swoje legendy – może rozumne jaszczurki również
przekazywały z pokolenia na pokolenie opowieści o dawnych czasach, a wśród nich
dzieje umierającego wojownika, który nie był Yonanem...
Usiłowałem nawiązać z nim kontakt myślowy, ale przekonałem się, że los odmówił mi
tego talentu. Mimo to byłem świadomy własnych zmian. I nie wiem, co by się ze mną
stało, gdyby znów nie wmieszało się w to przeznaczenie.

To Crytha zakończyła jeden etap mojego życia i zapoczątkowała następny. Pewnego
ranka okazało się, że zniknęła ze swego posłania we dworze pani Dahaun. Pani
Zielonych Przestworzy przybyła do skupiska namiotów pana Hervona ze śmiertelnie
poważną twarzą. Wyciągnęła ku nam rękę leżała na niej niezdarnie ulepiona z gliny
lalka. Ktoś przyczepił do jej głowy kosmyki włosów, a strzęp ulubionej szarfy Crythy
zastępował sukienkę.
Pani Chriswitha na ten widok zbladła jak płótno. Chciała już dotknąć kukły drżącym
palcem, gdy powstrzymał ją widoczny lęk. Nigdy nie widziałem jej tak zagniewanej.
– Powiedziano nam, że tu jest bezpiecznie! – warknęła.
– I nadal tak jest – odpowiedziała spokojnie pani Dahaun. – Tutaj nie ulepiono tego
paskudztwa. Nie wiem, jak się znalazło na posłaniu twojej wychowanki. Dowiedziałam
się, że wyszła o świcie. Powiedziała moim ludziom, iż chce narwać illbany, gdy jeszcze
leży na niej rosa, co czyni z niej dwakroć skuteczniejsze lekarstwo. Wyglądała jak
zawsze, chociaż na pewno musiała kierować nią obca wola.
Pani Chriswitha rozejrzała się dookoła, jakby szukała tropu Crythy. Teraz, kiedy
opanowała strach, zacisnęła usta.
– Czy możesz za nią pójść?
– Uczyniliśmy to – odrzekła pani Dahaun – lecz jej ślady kończą się tam. – Wskazała na
skalne szczyty otaczające Zieloną Dolinę.
– Dlaczego... dlaczego Crythę? I skąd się to wzięło? zapytała wtedy moja przybrana
matka. – Trzeba... trzeba ją odnaleźć!
– Dlaczego właśnie Crythę? Ponieważ jest tym, kim jest, dziewczyną, w której obudził
się dar władania Mocą, ale dar jeszcze nie wykształcony. Tak młodą, że... ktoś... może
wykorzystać jej talent. To paskudztwo śmierdzi Thasami. Mają oni pewne zdolności w
tej dziedzinie. Teraz okazało się, że rozwinęli je bardziej, niż przypuszczaliśmy.
Starałam się ją odnaleźć za pomocą jasnowidzenia, lecz jakaś zapora kryje ją przed
moim wzrokiem...
Pomyślałem o Thasach, których zobaczyłem podczas nocnej bitwy. Byli mniejsi od ludzi.
Wynurzyli się spod ziemi. Ich ciemne ciała porastały mocne, podobne do korzeni włosy,
jakby nie urodzili się, tylko wyrośli niby rośliny. Budzili w nas wstręt tak jak legendarne
demony.
I pomyśleć, że te potwory pojmały Crythę!
W owej chwili zapomniałem, iż byłem wasalem pana Hervona i żołnierzem słuchającym
jego rozkazów. Bez namysłu wyrwałem kukłę z rąk władczyni leśnego plemienia.
– Yonanie! – Pani Chriswitha spojrzała na mnie tak, jakbym przybrał postać
podziemnego stwora. – Co chcesz uczynić?!
Lecz ja przestałem być Yonanem, którego wychowała, słabeuszem, zawdzięczającym
życie jej opiece. Ściskając w ręku ohydną lalkę poczułem się innym człowiekiem,
bardziej zdecydowanym i pewnym siebie niż dawny nieśmiały Yonan. Dwie części mojej
osobowości zlały się w jedność.
Nawet nie odpowiedziałem przybranej matce, gdyż owładnęło mną uczucie, którego nie
mogłem kontrolować.
– Gdzie twoi ludzie zgubili trop Crythy? – zwróciłem się do Pani Zielonych Przestworzy
jak równy jej stanem.
Otworzyła szerzej oczy. Wahała się chwilę.
– Yonanie, nie możesz... – wtrąciła pani Chriswitha.
Błyskawicznie odwróciłem się i zapominając o kurtuazji wypaliłem:
– Zrobię to i albo przyprowadzę Crythę, albo zginę!
Teraz ona z kolei okazała zdumienie, zapominając o gniewie i strachu:
– Ale ty...

Uciszyłem ją gestem i ponownie spojrzałem na panią Dahaun.
– Gdzie? – powtórzyłem ostro.
Długo, zbyt długo badała spojrzeniem moją twarz, zanim wreszcie odrzekła:
– Żaden człowiek nie może bezpiecznie wędrować norami Thasów. Ziemia należy do
nich i za nich walczy.
– Czyżby? Nie wierzę w to, Pani. – Trzymałem lewą rękę na piersi i poprzez kolczugę
wyczuwałem pulsowanie rękojeści starożytnego miecza świadomy, że tym razem nie
śnię.
Władczyni leśnego ludu zagryzła wargi. Prawą dłonią nakreśliła w powietrzu jakiś
symbol, który na chwilę rozjarzył się i zgasł. Dahaun skinęła głową i powiedziała:
– Wiedz, że ryzykujesz życie, wojowniku. My nie śmiemy zapuszczać się w nory Thasów
bez lepszych zabezpieczeń, niż te, którymi obecnie dysponujemy. Być może Thasowie
zamierzali nie tylko zdobyć kontrolę nad utalentowaną młodą dziewczyną, którą chcą
sobie podporządkować, lecz także osłabić naszą armię, pozbawiając nas żołnierzy.
– Jeden żołnierz może tam pójść, nie osłabiając zbytnio waszych sił, Pani –
odparowałem. – Zrobię to, nie zważając na to, czy wyrazisz zgodę, czy też nie.
– Już dokonałeś wyboru – odparła z powagą. – Ostrzegam cię jednak: jeśli obecnie
Thasami włada jakiś sługa Ciemności, człowiek niewiele może mu zaszkodzić. Nie wiesz,
czemu będziesz musiał się przeciwstawić.
– To prawda. Ale któż może wiedzieć dziś nocą, co przyniesie mu jutro wschodzące
słońce? – odparowałem. Wydawało mi się, że przez moje usta przemawia nieznany
wojownik, którego obudziło we mnie dotknięcie rękojeści niezwykłego miecza.
Usłyszeliśmy syk, który zaskoczył nas wszystkich. Tsali stanął na lewo ode mnie. Nasze
oczy spotkały się na chwilę, zanim przeniósł wzrok na panią Dahaun. Rozmawiali za
pomocą myśli. Ścisnąłem w ręku ohydną kukłę. Na tyle znałem działanie mocy, by
wiedzieć, że nie ośmielę się zniszczyć podrzuconej lalki. Mógłbym przez to zaszkodzić
Crycie, którą przecież pragnąłem uratować. Teraz ta kukła była więzią łączącą mnie z
ukochaną. I tak samo jak ukryta za pazuchą rękojeść miecza, wiązała mnie z tamtą,
potężniejszą częścią mojego ja, którą niejasno wyczuwałem.
– Tsali pójdzie z tobą.
Spojrzałem z zaskoczeniem na przyjaciela. Mimo że Jaszczuroludki żyły na powierzchni
ziemi, w niczym nie przypominały Thasów, którzy nienawidzą słońca i czują się dobrze
tylko w swoich głębokich norach.
– Będzie twoimi oczami, takimi, jakich nie posiada żaden człowiek – ciągnęła Dahaun. –
Sam tak postanowił. Być może nie powinienem był się zgodzić, żeby jeszcze ktoś
towarzyszył mi w wyprawie do nieznanych dziedzin Ciemności. Lecz dawny Yonan,
który wciąż czuł się niepewnie, z ulgą przyjął tę propozycję. Ze wszystkich mieszkańców
Zielonej Doliny tylko Tsali znał moją tajemnicę. Nieważne, że jego skórę pokrywały
tęczowe łuski, moja zaś była gładka, ani to, że nie mogliśmy się swobodnie
porozumiewać. Mój przyjaciel potrafił mi przekazać, a ja odebrać, przekonanie o
słuszności moich zamierzeń.
Przewiesiłem przez ramię sakwę z żywnością i dwie wydrążone tykwy, wypełnione wodą
aż po wbite mocno korki. Uzbroiłem się tylko w miecz. Nie wziąłem pistoletu
strzałkowego, gdyż pozostało nam bardzo mało amunicji, a będzie ona potrzebna do
obrony Zielonej Doliny. Pani Dahaun przyniosła mi sakiewkę z leczniczymi balsamami,
którą mogłem przytroczyć do pasa. Ostatnie jednak słowa przed wyprawą w nieznane
zamieniłem z panią Chriswithą, ponieważ jej małżonek wyruszył na daleki patrol.
– Ona jest już zaręczona, Yonanie – oświadczyła szybko moja przybrana matka, jakby
to, co miała mi do powiedzenia, wprawiało ją w zażenowanie i chciała to mieć za sobą.
– Wiem o tym.

– Gdyby tu był Imhar...
– Zrobiłby to samo, co ja. Lecz jego tu nie ma, a ja jestem.
Wtedy pani Chriswitha zachowała się tak jak wtedy, gdy byłem chorowitym dzieckiem.
Ujęła moją twarz w dłonie. Misiurka spływała luźno spod hełmu, więc poczułem na
policzkach ciepło rąk mojej opiekunki.
– Yonanie, Yonanie... – Powtórzyła moje imię, jakby pod przymusem. – To, co
zamierzasz... oby strzegł cię i osłaniał Wielki Płomień. Wybacz mi moją ślepotę. Z
Crythą łączą mnie więzy pokrewieństwa, lecz jej dusza różni się od mojej. Przypomina
dziewczęta z dawnych lat i płonie w niej ten sam ogień, który zgasł i zniknął wszędzie
poza Estcarpem. Zawsze będzie w niej coś, czego nikt nie posiądzie, ani nie zrozumie.
Jest jednak moją krewną...
– I narzeczoną Imhara – odparłem ponuro. – Dbam o mój honor, choć tylko w połowie
należę do Starej Rasy, Pani. Odnajdę Crythę albo zginę. I przysięgam, że potem nie będę
sobie rościł do niej żadnych praw.
Łzy napłynęły jej do oczu, mimo że rzadko płakała. W odpowiedzi znów wymówiła tylko
moje imię... – Yonanie! – Ale włożyła w to słowo wszystko, co mogło mnie pocieszyć i
dodać mi otuchy.

5

W sadziłem za pas zaczarowaną lalkę i przywiązałem ją potrójną pętlą. Albowiem takie
przedmioty, jeśli nawet zdążono już ich użyć do rzucenia złych czarów, są nadal
złączone z ofiarą, której mają zaszkodzić. Bez wątpienia ten niezdarny wizerunek
sporządzony z gliny, gałganka i włosów może zaprowadzić mnie do Crythy.
Koło południa wspięliśmy się na szczyt klifu, idąc tą samą drogą co wojownicy, którzy
wcześniej szukali zaginionej dziewczyny. Tsali jak zwykle objął prowadzenie, bo jego
pazurzaste dłonie i stopy lepiej się do tego nadawały niż moje. Dogoniłem go dopiero
wtedy, gdy zatrzymał się przy głębokiej szczelinie, do której nie docierały promienie
słońca stojącego w zenicie.
Położyłem się na brzuchu, chcąc dojrzeć jej dno. Zalegał tam gęsty mrok, w którym
tylko majaczyły skalne ściany. Zbliżywszy twarz do otworu poczułem ciężki odór,
kontrastujący ze świeżym, chłodnym powietrzem Zielonej Doliny. Przypominał mi
smród gnijącego drzewa, które woda i czas zmieniły w śliską gąbkę.
Sprawdziłem, czy sakwa i miecz nie będą mi przeszkadzać, po czym zagłębiłem się w
ponurą szczelinę, na oślep szukając oparcia dla rąk i nóg. Znalazłem ich dość. W miarę
jak się opuszczałem, smród stawał się coraz mocniejszy. Tsali schodził za mną, ale
poruszał się wolniej niż zwykle. Zawiesił na szyi siatkę z garścią kamieni. Kiedy do
wnętrza przestało docierać światło dzienne, kamienie te rozjarzyły się w mroku.
Schodziliśmy znacznie dłużej, niż się pierwotnie spodziewałem. Wydawało mi się też,
chociaż starałem się iść cicho, że moje buty zbyt głośno skrzypią na żwirze i kamiennym
podłożu. Co jakiś czas nieruchomiałem, przywierając do skały i nasłuchując. Lecz
zawsze słyszałem tylko swój własny przyśpieszony oddech. Tsali poruszał się
bezszelestnie.
Wyczuwaliśmy jednak grożące nam niebezpieczeństwo.
Zapuszczaliśmy się przecież na terytorium wroga. Wytężałem wszystkie zmysły,
wykorzystując całą wiedzę nabytą wśród zwiadowców Estcarpu.
W końcu pod nogami poczułem w miarę równą powierzchnię. Obszedłem ją ostrożnie
sądząc, że po prostu natrafiłem na jakąś półkę skalną. Tymczasem Tsali wylądował
lekko na lewo ode mnie i wyciągnął przed siebie siatkę ze świecącymi kamieniami. W ich
poświacie zobaczyliśmy, że naprawdę znaleźliśmy się na dnie gigantycznej rozpadliny.

Wąskie tunele prowadziły zarówno w lewo, jak i w prawo, ale mój przyjaciel wskazał
ręką lewy otwór.
Uznałem, że Tsali wie znacznie więcej niż ja o takich norach, więc tam się
skierowaliśmy. Nie szło nam łatwo, gdyż musieliśmy gramolić się przez rozrzucone głazy
i przeciskać między zwężającymi się nagle ścianami. Rozpadlina stała się jaskinią. Kiedy
zadarłem głowę do góry, nie zobaczyłem już nawet skrawka nieba.
Tsali nagle skoczył, zerwał pazurami z ostrego występu skały i wyciągnął ku mnie garść
włóknistych frędzli. Bił od nich znany mi odór zgnilizny. Dotknąłem ich ostrożnie.
Nigdy w życiu nie widziałem takich grubych włosów, wyglądały jak cienkie korzenie.
Zrozumiałem, że musiał tędy przechodzić jakiś Thas, który zdarł sobie kępkę włosów o
ostry kamień.
Jaszczuroludek syknął i pogardliwie odrzucił obrzydliwe znalezisko. Dotychczas nie
znałem jego stosunku do Thasów, ale teraz wyraził je nader wymownie. Znów
zapragnąłem porozmawiać z nim tak, jak umieli to robić utalentowani ludzie ze Starej
Rasy..
Sklepienie jaskini nagle się obniżyło. Krople wody lśniły na ścianach, spływały w dół,
tworzyły kałuże między leżącymi luzem kamieniami; bardzo utrudniało nam to
wędrówkę. Na szczęście wkrótce przebyliśmy tę przeszkodę i poczuliśmy pod stopami
gładką od wilgoci skałę.
Kamienie Tsalego świeciły bardzo słabo. Widoczność nie przekraczała pół metra, choć
mój przyjaciel trzymał je wysoko w górze. Później musieliśmy się czołgać na łokciach i
kolanach. Zdjąłem sakwę i pchałem ją przed sobą. Ale i tak od czasu do czasu muskałem
plecami sklepienie tunelu. Poza wszechobecnym smrodem i kępką sierści nie
natrafiliśmy na inne ślady świadczące, aby Thasowie używali tego korytarza. Może
dopiero niedawno go otworzyli i zbadali w poszukiwaniu podziemnego przejścia do
Zielonej Doliny. Każda taka próba musiałaby zresztą zakończyć niepowodzeniem,
ponieważ leśni ludzie już bardzo dawno temu otoczyli swoją twierdzę takimi symbolami
Mocy, że nie mógł ich przekroczyć żaden sługa Ciemności.
Nie wiem, jak długo tak pełzliśmy, ale w końcu ciasny tunel ustąpił miejsca pieczarze.
Nie poznaliśmy jej rozmiarów, gdyż słaby blask nie docierał do jej najodleglejszych
krańców. Rzędy stalagmitów szczerzyły się niby kły drapieżnika, a w górze nie
ustępowały im niepomiernie ostrzejsze stalaktyty.
Nawet moje niedoskonałe zmysły wciąż wyczuwały charakterystyczny odór Thasów.
Tsali nagle przykucnął, kręcąc głową na wszystkie strony, po czym osłonił rękami
świecące kamienie tak szczelnie, że nie wymknął się nawet najmniejszy promyk światła.
W ten sposób sygnalizował mi konieczność zachowania daleko idącej ostrożności.
Nasłuchiwałem – tak uważnie, jakby wszystkie moje zmysły zlały się w jedną całość. I
usłyszałem jakieś niewyraźne odgłosy. Część z nich zidentyfikowałem jako kapanie
wody – może gdzieś w pobliżu był miniaturowy wodospad? – część zaś...
Z oddali dotarły do mnie bardzo przygłuszone, rytmiczne dźwięki, nie będące ani
zrozumiałymi słowami, ani śpiewem.
Nie wątpiłem jednak, że wydobywały się z gardeł mieszkańców podziemnej krainy.
Dostrzegłem z lewej słabe światełko. To Tsali podniósł rękę znad zaimprowizowanej
latarni. Zacisnął pazurzaste palce na moim przegubie i lekko szarpnął, dając mi do
zrozumienia, że chce, abyśmy ruszyli dalej w nieznane.
Słyszałem, iż Jaszczuroludki mogą widzieć dalej i głębiej niż sięga ludzki wzrok i
przeniknąć spojrzeniem nieprzebyty dla naszych oczu mrok. Wyglądało na to, że mój
towarzysz miał teraz okazję udowodnić mi prawdziwość tego twierdzenia.
Wstałem i znów podniosłem sakwę. Tsali szedł obok mnie. Szliśmy zygzakiem, bo
Jaszczuroludek omijał formacje skalne, które zamieniłyby tę jaskinię w niebezpieczny

labirynt dla istot tak ślepych w nocy jak ludzie. W miarę, jak się zbliżaliśmy do źródła
dziwnych dźwięków, coraz bardziej upodabniały się one do chóralnego śpiewu. Lecz
jeśli ci, których szukaliśmy, znajdowali się w zasięgu naszego wzroku, to nie zdradziło
ich najmniejsze światło.
Po jakimś czasie Tsali znów ostro skręcił w lewo. Dopiero teraz dostrzegłem słaby
zielonkawy blask kontrastujący z zalegającym wokoło gęstym mrokiem. Na jego tle
formacje skalne rysowały się niezgrabną kratownicą, miejscami tak gęstą, że zupełnie
przesłaniała dziwną poświatę.
Śpiew stawał się coraz głośniejszy, a jego język był mi obcy. Niektóre dźwięki sprawiały,
że czułem ostrzegawcze mrowienie na skórze, jak przy zetknięciu z Ciemnością.
Tsali puścił moją rękę. Nie musiał już mnie prowadzić, gdyż podążaliśmy w stronę
bladego światełka. Starałem się poruszać jak najciszej.
Niesamowite promieniowanie stało się jaśniejsze w chwili, gdy przykucnęliśmy obok
siebie, żeby zajrzeć do drugiej, mniejszej jaskini. Dostrzegłem tam charakterystyczne,
zgarbione postacie Thasów. Naliczyłem ich przynajmniej z tuzin. A za nimi stała
Crytha!
Podziemne stwory ustawiły się w półkole, ale nie obserwowały dziewczyny, tylko
wpatrywały się w kolumnę połyskującą w blasku rzucanym przez bryłowate porosty,
które trzymały przed sobą niczym wierni świece w świątyni.
Crytha miała zamknięte oczy i spokojną twarz. Nie wyglądała jak człowiek działający
pod przymusem. Poruszała się niby we śnie.
Pod gładką powierzchnią kolumny, zauważyłem niewyraźne zarysy, jakby ukryto tam
kogoś lub coś. Thasowie chyba nie byli uzbrojeni. Powoli, ostrożnie wyciągnąłem miecz z
pochwy i położyłem sakwę na ziemi. Mieliśmy nikłe szanse powodzenia, ale nie było
żadnego wyjścia: te potwory uwięziły Crythę i zmusiły ją do wykonywania ich poleceń.
Bez wątpienia bowiem, rzucała czary mające związek z Ciemnością. Zbadałem
spojrzeniem przestrzeń dzielącą mnie od zbiorowiska ohydnych stworów. Thasowie
zdawali się czuć tak bezpiecznie w swoim legowisku, że nie wystawili wartowników.
Może błyskawiczny atak ich zaskoczy, zdołam uwolnić ukochaną dziewczynę?
Crytha podniosła ręce. Nie dotknęła kolumny, przed którą stała, lecz zaczęła
wykonywać w powietrzu ruchy, najpierw w dół i w górę, a później na boki. Przycupnięte
obok niej istoty nadal śpiewały w swoim języku. Sprężyłem się do skoku z nadzieją, że
znajdę się obok dziewczyny. Gdybym potem zdołał zniszczyć czar, który na nią rzucili...
Tsali syknął. Coś musnęło moje ramię. Odwróciłem się błyskawicznie. Z mroku za nami
wynurzyły się długie, niekształtne jakby wici czy korzenie. Zanim zrozumiałem, co nam
zagraża, jeden z nich owinął się wokół moich kostek, szarpnął jakby ze złością i powalił
mnie na ziemię. Zamachnąłem się mieczem, chcąc uwolnić się z więzów.
Daremnie! Brzeszczot odskoczył od twardej powierzchni, na której nie pozostał żaden
ślad. Kiedy chciałem ponowić cios, inny korzeń zacisnął się wokół przegubu ręki
trzymającej broń.
W ciągu kilku sekund rozbrojono mnie i skrępowano. Ale mój przyjaciel wciąż był
wolny. Okazało się, że niesamowite wici nie lubiły naszej latarni. Zrobiły fintę i chciały
zaatakować Jaszczuroludka. Tsali bronił się, szybko wymachując siatką ze świecącymi
kamieniami. Wreszcie dał wielkiego susa w lewo i zniknął.
Wciąż nie cichł chóralny śpiew Thasów. Ku memu zaskoczeniu żaden z mieszkańców
podziemnej krainy nie wynurzył się z ciemności i nie podszedł do mnie, tylko ruchliwe
korzenie mocniej zacisnęły się wokół mego ciała, obezwładniając mnie całkowicie.
Dopiero teraz zobaczyłem je wyraźniej i wydało mi się, że nie jest to dziwaczna broń, ale
żywe istoty, chociaż pozornie nie różniły się od długich, mocnych korzeni.

Zionął od nich, wprost rozlewał się wokół duszny odór. Krztusiłem się, kaszlałem i oczy
mi łzawiły jak w gryzącym dymie. Więc jednak Thasowie wystawili takich
wartowników, o jakich nigdy nie słyszałem. Miałem nadzieję, że Tsali zdołał uciec. Teraz
tylko on mógłby mi pomóc. A może uduszę się w tym potwornym smrodzie? Zakręciło
mi się w głowie i runąłem w czarną otchłań.
Nic mi się nie śniło. Tylko z daleka – z bardzo daleka – ktoś mnie zawołał. Nie było to
moje imię, lecz dobrze je znałem. Wołanie to stawało się coraz bardziej natarczywe.
Poruszyłem się i otworzyłem oczy. Nadal czułem smród zgnilizny, ale znacznie słabszy
niż poprzednio. Z prawej dostrzegłem blade światło. Spróbowałem obrócić się w tę
stronę. Krępujące mnie sznury najpierw stawiły opór, a później pękły. Buchnął mi w
twarz wielki kłąb śmierdzącego powietrza i omal znów nie straciłem przytomności.
Światło znajdowało się nade mną. Zadarłem głowę.
Leżałem u stóp kolumny – z lodu! Bił od niej dokuczliwy chłód. A w jej wnętrzu – w jej
wnętrzu ktoś stał!
Miał ludzką postać i ludzkie wymiary – jeśli mogłem to dobrze ocenić w tym półmroku.
Jego twarz ukryto przedziwnie za trzema płytkami z błyszczącego jak diament metalu.
Płytki miały kształt okrągłych tarczek i łączyły je łańcuszki z takiej samej substancji.
Dwie zasłaniały oczy, trzecia zaś usta, widoczny był jedynie nos i skraje policzków.
Głowę nieznajomego zdobił piękny hełm, z którego szczytu spoglądał na mnie smok o
oczach z drogich kamieni. Obcy miał na sobie połyskującą kolczugę, a ręce zacisnął na
trzonku wielkiego podwójnego topora bojowego.
Uniosłem się na ręku i każdemu mojemu ruchowi towarzyszył nowy wybuch smrodu.
Czarne i zgniłe sznury rozpadały się. Najwyraźniej podobni do korzeni strażnicy nie żyli
zbyt długo. Thasowie zawlekli mnie nieprzytomnego do swojej świątyni, gdyż byłem
pewny, że leżałem u stóp kolumny, przed którą wtedy śpiewali. Kiedy wrócą? A może
uznali mnie za martwego i złożyli w ofierze mężczyźnie uwięzionemu w bryle lodu?
Musiałem działać, a nie rozmyślać. Odsunąłem się od mroźnej kolumny i z trudem
wstałem. Może mógłbym uzbroić się w kawałek stalaktytu lub stalagmitu z zewnętrznej
pieczary. Z żalem spojrzałem na wielki topór. Na nic się już nie przyda więźniowi, który
go teraz trzyma. Pomyślałem, że nawet gdyby okazał się dla mnie za ciężki, była to
jedyna broń w polu widzenia.
Zauważyłem, iż nie tylko kolumna z więźniem była z lodu. Ze sklepienia jaskini zwisały
sople grubsze od mojego przegubu. Niektóre kończyły się ostrym szpicem – czy któryś
nie mógłby mi posłużyć jako broń? Omal nie wybuchnąłem śmiechem, tak szalony
wydał mi się ten Pomysł. Przecież taki sopel roztrzaskałby się przy najlżejszym
uderzeniu...
– Tolarze!
Odwróciłem głowę. Kto wymówił to imię? Brzmiało tak samo jak tamto, które z mroku
niepamięci przywróciło mnie do życia. Ale ja... – ja przecież byłem Yonanem! Mimo to
jakaś cząstka mojej istoty odpowiedziała na wołanie.
Niemal nie zdając sobie sprawy z tego, co robię, obluzowałem wiązania kolczugi i
wyjąłem zza pazuchy znalezioną w górach rękojeść miecza. Zaświeciła w ciemnościach!
Szarobiały kryształ ożył, gdy rozpalił się w nim wewnętrzny ogień.
Gdybym tylko miał brzeszczot!
Jakiś brzeszczot!
Pod wpływem nagłego impulsu podniosłem oczy i przyjrzałem się soplom lodu.
Podszedłem do nich, choć wiedziałem, że to nie ma sensu. Mimo to wybrałem sopel
długości miecza i go odłamałem.
Pękł jak odcięty. Nadal wypełniając niezrozumiałe rozkazy, przyłożyłem rękojeść do
sopla. Buchnął jaskrawy błysk i oślepił mnie na chwilę.

Nie wiedziałem czy śnię, czy może naprawdę oszalałem, bo trzymałem teraz w ręku nie
złamaną rękojeść i kawał lodu, lecz piękny, doskonale wyważony miecz. Został
przywołany z dalekiej przeszłości, by znów służyć sprawie Światła.

6

Wróciłem do uwięzionego w lodzie mężczyzny. Na pewno nie żył. Ale gdy mu się tak
przyglądałem, dręczył mnie niejasny niepokój, jaki nas zawsze nurtuje, kiedy odchodząc
opuszczamy towarzysza broni.
Zbliżyłem się do lodowej kolumny, odrzucając kopniakami na boki resztki gnijących
korzeni, które mnie schwytały. Wokół panowała głęboka cisza, lecz w moim umyśle
ponownie zadźwięczało dalekie, ledwie dosłyszalne wołanie:
– Tolarze!
Miecz nadal świecił, choć już nie tak jasno jak w chwili połączenia lodu z metalem,
mimo to znacznie lepiej nadawał się na latarnię niż kamienie Tsalego. Zaniepokoiłem
się, czy ten blask mnie nie zdradzi, ale nie mogłem odłożyć niezwykłej broni w samym
sercu wrogiej twierdzy.
Gdzie podziali się Crytha i Tsali? Jak zdołam ich odnaleźć w tym labiryncie? Bez
pomocy mojego przyjaciela zgubię się w nim, chyba że znajdę jakąś wskazówkę.
Po Thasach pozostał wprawdzie charakterystyczny zapach, nie zauważyłem jednak ich
śladów, gdyż pod nogami miałem nagą skałę.
Co chwila powracałem spojrzeniem do nieruchomej postaci uwięzionej w lodzie. Jakiś
wewnętrzny zakaz nie pozwalał mi od niej odejść, mimo że powinienem szukać Crythy.
Wbrew woli zbliżyłem się do mroźnej kolumny. Emanowała chłodem tak jak mój miecz
światłem. A przecież rękojeść w mojej dłoni była ciepła i dodawała mi otuchy.
Kim był ten więzień? Jak się znalazł na terytorium Thasów? Żadne więzy
pokrewieństwa nie łączyły go przecież z przysadzistymi, niezgrabnymi mieszkańcami
podziemi. Czy był ich bogiem? A może schwytanym dawno jeńcem, którego tak
przemyślnie uwięzili, żeby od czasu do czasu drwić z niego i wspominać odniesione nad
nim zwycięstwo? Po co przyprowadzili tu Crythę i kazali jej odprawić dziwaczny
rytuał?
Nie umiałem odpowiedzieć na te pytania, ale nieświadomie dotknąłem czubkiem miecza
gładkiej powierzchni kolumny. Kiedy tylko to uczyniłem, owładnęła mną obca wola,
tłamsząc wszystko, co było Yonanem.
Podniosłem miecz i uderzyłem w kolumnę. Dwie twarde powierzchnie zetknęły się z
takim impetem, że aż ścierpły mi mięśnie. I choć zadałem drugi i trzeci taki cios, nie
zauważyłem jednak przy tym nawet najmniejszej rysy ani na brzeszczocie, ani na
kolumnie. Zarazem nie mogłem odejść, zniewolony niby człowiek, na którego rzucono
geas, zmuszony uderzać mieczem w powierzchnię, której nie sposób rozbić.
A może jednak?
Nie miałem pewności. Czyżby od miejsca, w które uderzałem, zaczęła się
rozprzestrzeniać niewielka siateczka pęknięć? Nie, to szczyt głupoty starać się odsłonić
zwłoki! Mój umysł dobrze o tym wiedział, lecz wola kierująca moim ramieniem nie
uznawała takiej logiki.
Dziewięć razy uderzyłem w lodowy filar. Później moje ramię opadło bezwładnie, tak
zmęczone bezcelową pracą, że nie miałem już sił, żeby zadać jeszcze jeden cios. Ale...
Pęknięcia, które uważałem za wytwór wyobraźni – były tam! Na moich oczach
rozszerzyły się, wydłużyły, pogłębiły – i kawałek lodu wielkości mojej dłoni odłupał się, i
z brzękiem uderzył o skalne podłoże. A za nim drugi i trzeci!

Nie widziałem już mężczyzny we wnętrzu kolumny, ponieważ pęknięć było już tak wiele,
że pokryły całą powierzchnię. Odpadało coraz więcej drobin lodu. Spoza nich buchnęło
powietrze zimne jak oddech Lodowego Smoka. Oszołomiony cofnąłem się, by znaleźć się
poza jego zasięgiem.
Strzaskany lód szybko popękał i odpadł wyszczerbionymi, nierównymi kawałkami. I już
nic nie dzieliło mnie od nieznajomego, którego dobrze widziałem w pulsującym blasku
mojego miecza.
– Tolarze... tak długo... tak długo...
Chciałem krzyknąć, lecz gardło miałem jak sparaliżowane. Te słowa nie zostały
wypowiedziane na głos, tylko wtargnęły do mojego umysłu niczym okrzyk triumfu.
– Tolarze! Pomocy...
To nie było powitanie, tylko prośba. Wiedziałem już, że zwracał się do mnie uwolniony
więzień. Poruszyłem się nagle, niepewnie, jakby moimi członkami kierował inny umysł,
przebudzony z głębokiego snu w nieznanej otchłani mojej jaźni, wypierając Yonana w
jakiś odległy zakątek skąd nie będzie mógł się wtrącać.
Później nachyliłem się sztywno, położyłem miecz na skalnym podłożu i ruszyłem do
przodu. Nie po to, by stawić czoło wybuchowi zimna (może mroźne powietrze
rozproszyło się wraz z otwarciem krypty), ale żeby chwycić w ramiona nieznajomego.
Jego kolczuga była zimna jak lód, a ciało przypominało w dotyku skałę. Mimo to
szarpałem i ciągnąłem, aż zamaskowany mężczyzna runął na twarz, omal nie
przewracając mnie swoim ciężarem. Był zupełnie sztywny, przypuszczalnie zamarzł w
lodzie, który do niedawna go otaczał.
Z niemałym trudem udało mi się przewrócić go na plecy; jego ręce nadal ściskały wielki
topór bojowy. Później ukląkłem, zastanawiając się, co dalej robić. Wydawało mi się, że
zwykły człowiek nie mógłby przeżyć takiego zimna. Jednak w dawnym Escore nie
brakowało adeptów i ludzi władających Mocą, którzy potrafili uchronić się przed
śmiercią w sposób, o którym zapomnieliśmy podczas wielowiekowego wygnania.
Należałoby ogrzać jego ciało, ale nie mogłem tutaj rozpalić ognia i nie wiedziałem, jak
wyciągnąć nieznajomego na powierzchnię ziemi. Nie byłem też pewny, czy naprawdę
chcę to zrobić! Leśni ludzie niejednokrotnie nas ostrzegali, że ci mieszkańcy Escore,
którzy pozostali poza Zieloną Doliną, raczej służyli Ciemności, a nie Światłu, Czy
odnalazłem pod ziemią sługę Zła, który naraził się jednemu ze swoich i tak skończył,
ponieważ tamten był potężniejszy? Nie chciałem uwalniać nikogo takiego. Może
działając pod Przymusem już pomogłem wrogowi Światła?
Opuściłem wzrok i wyciągnąłem przed siebie miecz, żeby w jego blasku dobrze
przyjrzeć się nieznajomemu. O ile mnie oczy nie myliły, miał ludzką postać, co niewiele
znaczyło, gdyż Wielcy Adepci byli kiedyś ludźmi, a służące Złu potwory umiały kryć
swoje prawdziwe kształty pod osłoną iluzji.
Hełm i kolczuga zupełnie nie przypominały tych, które znałem, podobnie jak wielki
dwusieczny topór. Dziwne metalowe płytki zasłaniały zaś twarz zbyt dokładnie, żebym
mógł dojrzeć, co się pod nimi kryje.
Teraz obca wola, która zmusiła mnie do uwolnienia więźnia Thasów, zniknęła. Nikt już
nie wołał „Tolarze!” w moim umyśle. Z powrotem byłem sobą, Yonanem. I tylko ja
podejmę decyzję.
Nade wszystko pragnąłem zostawić go tutaj i wyruszyć na poszukiwanie Crythy. A
jednak...
Wojownicy muszą przestrzegać pewnych nakazów honoru, czy tego chcą, czy też nie.
Jeśli niedawny więzień żył, jeżeli służył Światłu – czy mogłem znów go wydać na pastwę
Thasów? Ale kim był – przyjacielem czy wrogiem?

Znowu położyłem miecz, nie na skale, lecz na piersi nieznajomego, tak że ostrze
częściowo spoczęło na wielkim toporze. Następnie sięgnąłem po łańcuszki
podtrzymujące metalową maskę. Zrozumiałem, że zanim postanowię, co dalej robić,
muszę zobaczyć jego twarz.
Łańcuszki wydawały mi się słabe, dopóki nie wziąłem ich do ręki. Szarpnąłem te, które
spoczywały na skroniach, w cieniu hełmu. Nagle puściły i mogłem je unieść. Szarpnąłem
jeszcze raz, zerwałem maskę i odrzuciłem ją za siebie.
Odsłoniłem ludzką twarz nie zniekształconą przez Ciemność. Pamiętałem wszakże, że
zło może również kryć się w ludzkim sercu. Leżący nieruchomo mężczyzna wyglądał
młodo, jak wszyscy ludzie ze Starej Rasy po osiągnięciu dojrzałości. Starzeją się dopiero
pod koniec bardzo drugiego życia, chyba że zginą w wypadku lub w bitwie.
Podniósł powieki!
Nieznajomy zatopił wzrok w moich oczach. Zaskoczony wyciągnąłem rękę po miecz, lecz
zamarłem w tym ruchu. Na twarzy więźnia odmalowało się lekkie zdziwienie.
– Tolar?
Znów to imię. Lecz teraz wymówiły je usta tracące powoli siną barwę.
– Ja jestem Yonan! – odparowałem. Już nikt nie będzie ze mną igrał. Byłem tym, kim
byłem. Na pewno nie konającym wojownikiem ze snu ani ciałem słuchającym poleceń
jakiegoś obcego ducha.
Ściągnął brwi. Poczułem szybkie pchnięcie zadane mojemu umysłowi i krzyknąłem z
zaskoczenia. Napastnik brutalnie odczytał moje myśli, kiedy wiłem się, nie mogąc
oderwać spojrzenia od jego oczu. To był...
– Uruk – podpowiedział i czekał z napięciem, jakby spodziewał się, że mu odpowiem.
Błyskawicznie podniosłem miecz. Wtedy naprawdę wydało mi się, że ożywiłem wroga.
Nie potrafiłem go jednak zabić, gdyż był bezbronny jak dziecko.
– Ja nie... służę Ciemności – oświadczył ochrypłym głosem, zardzewiałym jak metal po
długiej bezczynności. – Jestem Uruk od Wielkiego Topora. Czy upłynęło tyle czasu, że
zapomniano nawet mojego imienia?
– Tak – odrzekłem obojętnie. – Znalazłem cię tutaj. – Lewą ręką wskazałem lodową
kolumnę, w prawej zaś trzymałem w pogotowiu miecz. – Z Thasami wrzeszczącymi i
wyjącymi przed tobą...
– Thasami?! – Uruk usiłował podnieść głowę i górną część ciała, lecz zaszamotał się
tylko bezsilnie jak chrząszcz przewrócony na grzbiet. – A co ze Sztandarami Erku,
Zastępami z Klingheldu, z bitwą... tak, z bitwą?!
Przy każdej nazwie potrząsałem przecząco głową.
Musiałeś tu być bardzo długo, ty, który nazywasz siebie Urukiem. Nie znam ani Erku,
ani Klingheldu. My walczymy ze sługami Ciemności, którzy swobodnie krążą po Escore,
a więcej niż połowa tego kraju rzuciła się nam do gardeł! Oby tylko nie zdołała ich
dosięgnąć!
Usłyszałem cichy zgrzyt! Zerwałem się z mieczem w dłoni i odskoczyłem. Wyglądało na
to, że ten mój ruch dodał mocy brzeszczotowi, bo rozbłysnął jeszcze jaśniej. Ale to był
tylko Tsali, który skoczył na środek jaskini, tuląc do piersi siatkę ze świecącymi
kamieniami.
Spojrzał na mnie, później zaś na Uruka i podszedł do niego. Nie syczał, mimo że pysk
miał otwarty i widziałem jak poruszał językiem.
Tymczasem Uruk z widocznym wysiłkiem podparł się na łokciach. Przyglądał się teraz
Jaszczuroludkowi równie badawczo, jak przedtem mnie. Byłem przekonany, że
porozumiewają się za pomocą myśli i znów ogarnął mnie bezsilny gniew na los, który
odmówił mi tego talentu. Moje buty skrzypnęły na lodowych odłamkach rozsypanych
wokół kolumny, gdy zbliżyłem się do tamtej dwójki.

Uruk oderwał wzrok od oczu Tsalego i rzekł:
– Rozumiem, lecz nie wszystko. Upłynęło dużo czasu i świat, który znałem, przestał
istnieć. Ale Tolar! – Nadal marszowi ze zdziwieniem czoło. – Tolar, dotarłem do Tolara!
Tylko jego słuchał lodowy miecz, a przecież widzę go w twoim ręku. Ty zaś twierdzisz,
że nie jesteś Tolarem? – Było to raczej pytanie niż stwierdzenie faktu.
– Nie jestem Tolarem – odpowiedziałem stanowczo. – Znalazłem rękojeść tego miecza w
skale i to tylko dzięki przypadkowi. Thasowie zabrali mi broń. Pod wpływem jakichś
czarów odłamałem jeden z tych sopli i przyłożyłem go do rękojeści. Wtedy zamieniły się
w prawdziwy miecz. Nie mam daru władania Mocą Czarodziejską i nie rozumiem, jak to
się stało i dlaczego.
– Ten brzeszczot nie przyszedłby do ciebie i nie zdołałbyś uczynić miecza całością,
gdybyś nie odziedziczył jakiejś cząstki mocy Tolara – powiedział powoli Uruk. – To jest
Lodowy Jęzor, który służy tylko jednemu człowiekowi i sam sobie wybiera pana.
Mówiono też, że przechowuje w sobie wspomnienia tego, który używał go ostatni.
Możliwe, iż w domysłach Białych Braci kryje się źdźbło prawdy i człowiek, który nie
wypełnił swego zadania na tym świecie, rodzi się na nowo, żeby je dokończyć. Jeśli ten
miecz wybrał właśnie ciebie – oznacza to, że masz nim władać w obecnym życiu, bez
względu na to, kim jesteś.
Tsali odłożył na bok siatkę ze świecącymi kamieniami i otworzył drugą sakiewkę u pasa.
Wyjął z niej inny okrągły kamień. Trzymając go między pazurami, zaczął przesuwać
nim wzdłuż tułowia i kończyn Uruka. Leczniczy minerał wydzielał różowawą mgiełkę,
która osiadała i wsiąkała w białe, zimne ciało „pacjenta”.
Teraz wskrzeszony wojownik usiadł bez trudu.
– Mówiłeś o Thasach – zwrócił się do mnie i już nie chrypiał tak jak przedtem. –
Chciałbym się znów spotkać z Thasami. Myślę, że i ty nie bez powodu ich szukałeś...
Crytha!
Jeszcze mocniej ścisnąłem w garści brzeszczot, który człowiek z dalekiej przeszłości
nazwał Lodowym Jęzorem.
– Tak – odparłem spokojnie, lecz na tyle stanowczo, by w tym jednym słowie zabrzmiała
jednocześnie groźba i obietnica.

7

Początkowo nasz nowy towarzysz poruszał się sztywno, jakby lata, które upłynęły od
czasu, gdy po raz ostatni szedł o własnych siłach sparaliżowały mu stawy i mięśnie.
Później rozruszał się. Kręcił głową z boku na bok, przeszywając wzrokiem napierający
zewsząd mrok, z którym walczył tylko Lodowy Jęzor i kamienie Jaszczuroludka.
I znowu uznałem Tsalego za przewodnika. Tsali przywołał nas ruchem ręki i zaczął
kluczyć między kłami stalagmitów. Zdawał się dobrze wiedzieć, dokąd nas prowadzi.
Miałem nadzieję, że po ucieczce przed niebezpiecznymi korzeniami poszedł za gromadą
Thasów, która uprowadziła Crythę, pozostawiając mnie w lodowej pieczarze.
Milczałem, gdyż uznałem, że najcichszy dźwięk mógłby zaalarmować wrogów. Uruk też
nic nie mówił. Począł wymachiwać swoim toporem, najpierw lewą, a potem prawą ręką,
jakby umiał równie dobrze walczyć obiema.
Wielki topór, który Koris z Gormu bez szkody dla siebie zabrał zwłokom Yolta, był
jedynym egzemplarzem tej broni, o którym kiedykolwiek słyszałem. Nie używali go ani
Sulkarczycy, ani ludzie ze Starej Rasy – przynajmniej za pamięci obecnego pokolenia.
Lecz Uruk ćwiczył toporem tak wprawnie, że na pewno władał nim znacznie lepiej niż
mieczem czy pistoletem strzałkowym.

Gubiłem się w myślach. Kim był Uruk i w jaki sposób został uwięziony w lodzie? Jaką
rolę odegrał w ostatnich dniach chaosu, który zapanował w Escore po wybuchu wojny
między adeptami? Przypuszczałem, że sam nie był adeptem, jakkolwiek nie wątpiłem, iż
miał w sobie jakąś cząstkę Mocy.
Wyszliśmy z wielkiej jaskini i stanęliśmy przed wejściem do jednego z tuneli
komunikacyjnych. Wisiał tutaj w powietrzu charakterystyczny odór Thasów.
Zauważyłem, że nasz nowy towarzysz uniósł wyżej topór i jeszcze baczniej rozglądał się
wokoło.
Tsali ponownie nas przywołał i zagłębiliśmy się w mroczny tunel. Na szczęście nie
potrzebowaliśmy się czołgać, ale za to podziemne przejście okazało się tak wąskie, że
mogliśmy iść tylko gęsiego. Jaszczuroludek znów ruszył pierwszy. Uruk zaś, niby
dowódca podwładnemu na polu walki, ruchem głowy wskazał na mój świecący miecz,
dając mi do zrozumienia, że powinienem iść przed nim.
Tunel kilka razy ostro skręcał. Nie miałem pojęcia, gdzie się teraz znajdowaliśmy w
stosunku do powierzchni ziemi. Raz przeszliśmy przez kamienny słup przerzucony jak
most nad ciemną szczeliną. Wtedy wydało mi się, że usłyszałem z dołu plusk wody.
Nagle Tsali zatrzymał się, a Uruk ostrzegawczo położył mi rękę na ramieniu. I chociaż
słuch miałem znacznie gorszy niż mój łuskowaty przyjaciel, dotarły do mnie dalekie
odgłosy. Zobaczyłem też przed nami szarość, jakby tunel kończył się większą i
oświetloną przestrzenią – lecz światło w niej musiało być bardzo słabe.
Tsali gestami dał do zrozumienia, że odtąd musimy wędrować bardzo ostrożnie. Sam zaś
zaczął skradać się na czworakach, co jego współplemieńcy bardzo rzadko robili w
obecności ludzi. Wziąłem brzeszczot Lodowego Jęzora w zęby i poczołgałem się na
łokciach i kolanach w stronę owej szarości.
Po kilku chwilach dotarliśmy do końca tunelu i znaleźliśmy się przed największą
jaskinią, jaką kiedykolwiek widziałem. Dawno temu w jej sklepieniu pojawił się otwór,
szeroka szpara, przez którą do wnętrza docierało blade światło wyjątkowo
pochmurnego dnia lub zmierzchu, w niewielkim tylko stopniu ukazując to, co w niej się
znajdowało.
Było to miasto – a przynajmniej miasteczko. Wąskie drogi biegły między prymitywnymi
budowlami o niekształtnych ścianach ze źle dopasowanych kamieni. Stojący na palcach
wysoki mężczyzna mógłby wyciągniętymi rękami dotknąć szczytu murów. Nie
widziałem tam ani dachów, ani okien, tylko pojedyncze otwory drzwiowe.
W podobnych do pudełek domach i na krętych ulicach roiło się od Thasów. Ożywiony
ruch skupiał się wokół okrągłej budowli znajdującej się w pobliżu środka tego
zbiorowiska prymitywnych chałup. Usłyszałem, że ktoś obok mnie ze świstem wciągnął
powietrze do płuc i odwróciłem lekko głowę w tę stronę. Uruk leżał na brzuchu,
zaciskając ręce na trzonku wielkiego topora i zimno, z determinacją, wpatrywał się w
thaskie osiedle.
– Na pewno ukryli dziewczynę w wieży wodza – szepnął ledwo dosłyszalnie. – Ale czy
nam się uda tam dotrzeć...
Owa centralna budowla musiała być wieżą wodza, jakkolwiek na powierzchni ziemi
nigdy nie nazwałbym jej „wieżą”, ponieważ była tylko trochę wyższa ode mnie. Wtedy
znacznie bardziej interesowały mnie domostwa leżące w pobliżu naszej kryjówki.
Thasowie ułożyli kamienie jeden na drugim, aż powstał mur. Wytężywszy wzrok
zauważyłem, że chociaż nie połączyli ich żadnym spoiwem, ściany domów wyglądały na
masywne. Przypomniałem sobie, jak w dzieciństwie przyglądałem się mistrzowi
kamieniarskiemu, który bez zaprawy budował podobne mury, z niezwykłym wyczuciem
wybierając właśnie taki kamień, który należało położyć obok, a potem jeszcze następny i
następny.

„Uliczki” bezładnie wijące się między chałupami umożliwiały robienie licznych
zasadzek. Tylko szaleńcy walczyliby na ich własnym terytorium z Thasami, którzy
zapewne mieli w zanadrzu więcej takich niespodzianek jak ożywione korzenie.
Spróbowałem więc odnaleźć drogę wiodącą w prostej linii do więzienia Crythy.
Mogliśmy przeleźć przez mur pierwszego domu (był nierówny i łatwo znalazłoby się
oparcie dla rąk i nóg), potem ostrożnie podbiec do drugiego i trzeciego. Zauważyłem
tylko jedno miejsce, gdzie musielibyśmy się wyprostować – otwartą przestrzeń wokół
wieży.
Thasowie byli mniejsi od ludzi. Ich najwyższy wojownik ledwie sięgałby mi do ramienia,
ale w podziemnym mieście zebrało się ich tylu, iż bez trudu powaliliby każdego z nas,
chyba że wędrowalibyśmy szczytami murów. W desperacji człowiek czasami decyduje
się na czyn, który w innych okolicznościach uznałby za niemożliwy do zrealizowania.
Szybko wytłumaczyłem, co moim zdaniem powinniśmy zrobić. Zwróciłem się
bezpośrednio do Uruka, ponieważ byłem przekonany, że znacznie lepiej przekaże
wszystko Tsalemu za pomocą myśli niż ja niezdarnymi gestami. Jaszczuroludek syknął,
lecz zawiesił na szyi siatkę ze świecącymi kamieniami.
Nie chciałem wypuszczać z garści Lodowego Jęzora, ale do wędrówki przez osadę
Thasów potrzebowałem obu rąk. Schowałem go więc do pochwy. Brzeszczot zgasł i tylko
we wnętrzu rękojeści nadal pulsowały kolorowe pasma.
Uruk przywiązał swój topór na plecach w taki sposób, żeby w razie potrzeby móc
pochwycić go jednym ruchem (wypróbował wszystko dwukrotnie, by się upewnić, że
umocował go właściwie). Czołgając się i co chwila przypadając do ziemi, dotarliśmy do
pierwszego z wybranych przeze mnie domów-pudełek.
Z odległości słyszałem gardłową mowę Thasów. I chociaż skręciłem nogę w kostce
podczas pamiętnej burzy, która zaskoczyła mnie na urwistych ścianach Zielonej Doliny,
teraz przegnałem myśl o możliwości porażki.
Tak jak przypuszczałem, już po kilku chwilach bez trudu znalazłem się na szczycie
muru. Na szczęście okazał się tak szeroki, że mogłem na nim stanąć. Tsali skoczył w
górę, przemknął obok mnie okrążając róg domostwa i dotarł do następnego muru z
wdziękiem i zręcznością właściwą jego plemieniu. Pojedyncza izba w dole okazała się
pusta, ale to nie znaczyło, że szczęście nadal będzie nam sprzyjać. Wystarczyło, żeby
choć jeden Thas spojrzał w górę i zauważył nas, a wtedy...
Energicznie przegnałem tą myśl i ruszyłem za Tsalim. Wprawdzie nie skoczyłem równie
lekko i zręcznie, lecz trafiłem w upatrzone miejsce i pośpieszyłem za Jaszczuroludkiem.
Nie obejrzałem się, by sprawdzić, czy Uruk zrobił to samo, mimo że raz lub dwa
usłyszałem za sobą jego stęknięcie.
Przebyliśmy trzy czwarte drogi do wieży, kiedy spostrzegł nas wreszcie jakiś
mieszkaniec chaty, której bezceremonialnie użyliśmy jak stopnia drabiny. Wzdrygnąłem
się, słysząc przeraźliwy okrzyk, ale przecież w głębi duszy nie wierzyłem, że nie
zauważeni przemkniemy się przez thaskie miasto. Uznałem, iż wciąż może to nam się
udać, jeśli Thasowie nie dysponują większą liczbą chwytliwych i śmierdzących korzeni.
Tsali już wskoczył na następny mur, a ja znów poszedłem jego śladem. Lecz
świadomość, że nas odkryto, widać wstrząsnęła mną bardziej, niż przypuszczałem, gdyż
zachwiałem się, a potem ukląkłem i chwyciłem się muru, b]l nie wpaść do wnętrza
chałupy.
Na ulicach rozbrzmiały ostrzegawcze okrzyki. Nie wolna mi ich słuchać, muszę
skoncentrować się na uwolnieniu Crythy. Dotarłem do ostatniego domostwa i ujrzałem
przed sobą przestrzeń, której chyba nie zdołałbym przeskoczyć. Tsali już wylądował na
murze wieży i zniknął w dole, lecz podobny skok przekraczał ludzkie możliwości.
Kiedy tak się wahałem, dogonił mnie Uruk.

– Za daleko – powtórzył głośno moją myśl.
Kręte uliczki w dole były pełne Thasów biegnących w stronę wieży i gromadzących się
wokół wejścia do nie Pozostała nam już tylko walka. Wyciągnąłem z pochwy Lodowy
Jęzor. Wydało mi się wtedy, że zaczarowanany miecz rozpoznał niebezpieczeństwo i
chciał dodać nam otuchy, ponieważ rozbłysnął jaskrawym światłem.
Thasowie zajęczeli. Nie miałem chęci widzieć, jaką teraz bronią będą z nami walczyć.
Skoczyłem w sam środek tłumu. Przewróciłem przy tym co najmniej jednego Thasa, ale
zdołałem utrzymać się na nogach. Zakręciłem w górze młynka Lodowym Jęzorem, który
aż zaświstał nie przestając płonąć niezwykłym blaskiem.
Thasowie cofnęli się z krzykiem, zasłaniając oczy rękami. W mgnieniu oka stanął obok
mnie Uruk, trzymając w pogotowiu wielki topór. Pojawienie się więźnia lodowej krypty
wstrząsnęło mieszkańcami podziemi. Tak, przyznaję, że walczyli. Niektórzy z nich
zginęli od miecza i topora, ale odniosłem wrażenie, że raczej widok naszej broni, a
pewnie i nas samych, poważnie osłabił ich wolę walki. W owej chwili ożyło mi w pamięci
wspomnienie z poprzedniego życia. Na pewno kiedyś już tak walczyliśmy. Wiedziałem
też, że zrodzonym z wody Lodowym Jęzorem mogłem kruszyć nawet skały i ziemię.
Przebiliśmy się do drzwi wieży. Widząc nas Tsali wyszedł stamtąd tyłem. Wzrok miał
utkwiony w Crycie i przyciągał ją, jakby prowadził konia posłusznego naciskom wodzy.
Zobaczyłem nieruchomą twarz dziewczyny. Oczy miała zamknięte i zdawała się spać.
Uruk podbiegł do niej i, zanim zdążyłem poruszyć się lub zaprotestować, podniósł ją i
przerzucił przez lewe ramię, nie wypuszczając z prawicy topora. Crytha zwisała jak
martwa w jego uścisku.
Tsali włączył się teraz do walki. Wyciągnął z sakiewki przy pasie garść jakiegoś proszku
i cisnął go w twarze otaczających nas Thasów. Krzyknęli przeraźliwie, upuścili maczugi
i włócznie, zakrywając rękami oczy jakby oślepli. Powrót szczytami murów był już
niemożliwy, w dodatku liczna grupa nieprzyjaciół odcięła nam drogę do tunelu, którym
tu przybyliśmy. Uruk objął dowództwo.
– Tędy – powiedział bez wahania. Posłuchałem go, ponieważ nic lepszego nie przyszło mi
do głowy.
Wycofywaliśmy się powoli, uparcie, nie do tunelu, ale do wieży, co uznałem za
aroganckie i szalone posunięcie. Jednak Uruk, który nadal trzymał Crythę i swoją
groźną broń, rozglądał się wokoło, jakby bardzo dobrze wiedział, co Powinien dalej
zrobić.
Przynajmniej to się nie zmieniło – mruknął. – Pilnuj drzwi, Tolarze! Nie sądzę, żeby
znali to ukryte przejście.
Polożył Crythę na ziemi i mocno pchnął niski stół, który stał na środku izby. Kiedy
mebel ani drgnął, uderzył weń toporem. Stół pękł i rozpadł się na kawałki, które
niedawny więzień niecierpliwie rozrzucił kopniakami na boki.
Wtedy usłyszałem syk Tsalego i odwróciłem się wyciągając miecz w stronę wrogów.
Podziemni ludzie parli do przodu, kamiennymi odłamkami zasłaniając oczy.
– Chodźcie! – zawołał Uruk. Tsali zatrzymał się na chwilę i rzucił w powietrze ostatnią
garść niezwykłego proszku. Niewielki obłoczek dotarł nad Thasów i opadł na nich.
Zyskaliśmy przez to na czasie. Na miejscu stołu zobaczyłem wiodący w głąb ciemny
prostokąt. Uruk, znowu z przerzuconą przez ramię Crythą, zagłębił się już w nim po
pas.
– Pośpieszcie się!
Pomknęliśmy obaj z Tsalim do skalnej studni. Dzieliły nas niewielkie odstępy i moje
stopy musiały znajdować się blisko rąk Uruka. Nie schodziliśmy długo. Nasze kamienie i
miecz świeciły jasno i przekonałem się, że ponownie znaleźliśmy się w jakimś tunelu
prowadzącym w mrok.

– Weź ją...
Ledwie zdążyłem pochwycić dziewczynę i przytulić ją do siebie. Uruk zawrócił, wspiął
się do góry i zamknął drzwi zapadowe. Usłyszałem odgłosy uderzeń i spostrzegłem, iż
barykaduje pokrywę potężnymi sztabami, których, jak mi się wydawało, nikt i nic nie
zdoła uszkodzić.
– No, tak... – Z mroku dobiegł mnie jego śmiech. – Wygląda na to, że człowiek nigdy nie
zapomina tego, co może mu się przydać. A teraz, Tolarze, który jesteś Yonanem... –
Ponownie zszedł z drabiny i mówił dalej: – Dotarliśmy do systemu tuneli, które były tu
na długo przedtem, zanim Thasowie zaczęli odgrywać rolę robactwa w tych stronach.
Myślę, że nic nam w nich nie grozi. Idziemy?
Jakkolwiek Crythą pozostała w transie, Tsali mógł jej w pewnym stopniu kontrolować.
Dlatego kiedy przemierzaliśmy starożytne korytarze, o których musiał zapomnieć nawet
czas, dziewczyna szła o własnych siłach. Im dłużej wędrowaliśmy, tym wyraźniej
wracała do siebie. A gdy doszliśmy do końca ostatniego długiego korytarza i Uruk zaczął
obmacywać i naciskać ścianę, Crythą obudziła się. Rozpoznała mnie i Tsalego, choć
zaniepokoiła ją obecność nieznanego wojownika.
Zamykająca tunel kamienna płyta odsunęła się z przeraźliwym zgrzytem i wyszliśmy na
powierzchnię ziemi. Rozejrzałem się wokoło, szukając spojrzeniem znajomych punktów
orientacyjnych. Znowu znajdowaliśmy się na szczycie skalnego pasma otaczającego
Zieloną Dolinę. Byłem pewien, że kiedy tam dotrzemy, pani Dahaun całkowicie wyleczy
Crythę.
Uruk podrzucił topór w powietrzu i złapał go za drzewce.
– Dobrze jest – znów – żyć... – powiedział. Pogładziłem rękojeść Lodowego Jęzora.
– Dobrze jest żyć – potwierdziłem. Nadal nie wiedziałem, jakiego sojusznika do nas
mimo woli przyprowadziłem, ale już nie wątpiłem, że służył Światłu. Byłem też głęboko
przekonany, że teraz bez najmniejszego wahania stanę do walki jak każdy wojownik z
mojego klanu. A czegóż nie można dokonać z takim mieczem?! Nabrałem tak wielkiej
pewności siebie i wiary we własne siły jak nigdy dotychczas.

Część II

1

W świetle poranka wydawało się, że nie istnieje mrok zdolny zagrozić temu zakątkowi.
W dole Zielona Dolina ożyła w promieniach słońca, mieniąc się jak wielki klejnot. Dla
nas czworga stojących na szczycie urwiska – a przynajmniej dla trojga – widok tej oazy
Światła obiecywał życzliwe przyjęcie i bezpieczeństwo w niespokojnym, wrzącym magią
Escore.
Wyciągnąłem rękę do Crythy, zapomniawszy na chwilę, że nie mam prawa oczekiwać od
niej nic więcej poza sympatią, a w najlepszym wypadku – uczuciem, które mogłaby
żywić dla brata. Przecież jeszcze w kołysce zaręczono ją z Imharem, synem mojego
przybranego ojca Hervona. Ja zaś byłem tylko Yonanem, ledwie nie ostatnim z wasali
tego wielmoży, nawet jeśli przy moich narodzinach jego małżonka otworzyła dla mnie
swe serce i ramiona.
Lecz ręce Crythy bezwładnie zwisały po bokach. Nawet nie spojrzała w moją stronę.
Stała gryząc wargi i mrugała oczyma, jakby powoli budziła się z przykrego snu. Nie
miała pojęcia o tym, że uległa czarom Thasów, którzy ją porwali, aby wykorzystać jej
dar władania Mocą, ani że wiedziałem o tym od chwili, gdy ją ujrzałem w tłumie
mieszkańców podziemi. Gdybym zechciał, mógłbym wyjąć z sakiewki u pasa toporną
kukłę z gliny, włosów i szmaty, którą potajemnie ukryto w jej posłaniu, by wywabić ją z
Zielonej Doliny.

To Jaszczuroludek Tsali kontrolował jej ciało za pomocą myśli, kiedy wracaliśmy do
siedziby leśnego plemienia Wydawało się, że przyszła do siebie pod koniec tej podróży,
lecz jak dotąd nie odezwała się do nas.
Teraz odważyłem się przerwać milczenie:
– Crytho?
Bardzo wolno odwróciła głowę i nasze oczy się spotkały, Ale jej spojrzenie przestraszyło
mnie nie na żarty, gdyż było puste i pozbawione głębi. Sądziłem, że zamyśliła się tylko
głęboko i oderwała od zewnętrznego świata.
– Crytho! – powtórzyłem z naciskiem, mając nadzieję, że skoro nie mogę dotrzeć do niej
myślą, choć usłyszeć mój głos.
Nagle coś drgnęło w głębi jej oczu. Zmarszczyła czoło niczym zdumione dziecko i
potrząsnęła głową, jakby chcąc odegnać natręta. A potem powiedziała niemal szeptem:
– Tolarze...
– Nie! – Podniosłem do góry prawicę. To imię prześladowało mnie, przybywało ze snu o
walce i śmierci z odległej przeszłości. Tak samo jak Lodowy Jęzor, miecz który nieznana
Moc na nowo wykuła ze znalezione w skałach rękojeści i sopla lodu odłamanego w
świątyni Thasów.
– Ja jestem Yonan! – prawie wrzasnąłem.
Dziewczyna pisnęła i odsunęła się ode mnie z lękiem.
Tsali błyskawicznie wepchnął się między nas, sycząc na mnie. Milczący dotąd Uruk
zabrał glos.
Wlókł się na końcu, gdy podeszliśmy do wewnętrzne krawędzi skalnego muru
otaczającego Zieloną Dolinę Zachowywał się tak, jakby nie chciał z nami iść, a zarazem
nie miał co ze sobą zrobić.
Teraz zaś przyglądał mi się badawczo spod hełm ozdobionego figurką smoka.
Wprawdzie oparł wielki topór o skałę u swoich stóp, lecz nie wypuścił drzewca z rąk. On
także nazywał mnie „Tolarem”.
Zaniepokojony, rzuciłem mu wyzywające spojrzenie. Tak, ongiś walczył z Thasami. Ale
to wcale nie znaczyło, że w obecnej wojnie wróg naszego wroga automatycznie stawał się
przyjacielem lub sprzymierzeńcem. A o Uruku wiedziałem bardzo mało.
– Długo znajdowała się pod wpływem Ciemności – wyjaśnił. – Może dlatego zyskała
lepszy wewnętrzny wzrok niż większość ludzi...
– Ja jestem Yonan – powiedziałem ponuro, po czym wyszarpnąłem z pochwy
niesamowity miecz i chciałem odrzucić go od siebie. I nie mogłem tego uczynić!
– Władasz Lodowym Jęzorem – odparł Uruk. – Po ponownych narodzinach rzuca on
własne geas i teraz tobie przypadło ono w udziale. Kimkolwiek byś był i jakbyś się
nazywał. To jedna z Czterech Wielkich Broni i sam wybiera sobie pana.
Lewą ręką próbowałem rozgiąć palce prawej zaciśnięte na kryształowej rękojeści. W
głębi duszy wiedziałem jednak, że mi się to nie uda: nie byłem panem, lecz sługą
czarodziejskiego miecza. I jeśli nie nauczę się nad nim panować, będę musiał...
Uruk skinął głową i zrozumiałem, że jak każdy władca Mocy odczytał moje myśli.
– Czas jest wężem, wielokrotnie zwiniętym wokół siebie samego. Zdarza się, że jakiś
człowiek przypadkiem lub pod wpływem geas może zsunąć się z własnego zwoju do
innego. Jeśli tak się stanie, musi on się z tym pogodzić, gdyż nie ma dla niego powrotu.
– Tolar z HaHarc... – Crytha również skinęła głową, jakby wreszcie znalazła
rozwiązanie zagadki.
HaHarc? Nazwę tę nosiło pole ruin leżące poza granicami Zielonej Doliny, miejsce tak
zniszczone przez czas (a może i przez Ciemność), że żaden człowiek przechodzący
między rozrzuconymi na wszystkie strony kamiennymi blokami nie umiałby powiedzieć,
co było kiedyś domostwem, a co drogą.

Mówiono mi, że same Wzgórza zatańczyły owej nocy, kiedy miasto uległo zagładzie i że
przygrywali im słudzy Ciemności. Nawet legenda o nim była dziś zlepkiem
fragmentarycznych wiadomości.
– Ja jestem Yonan! – powtórzyłem gniewnie i wepchnąłem znów Lodowy Jęzor do
pochwy. – HaHarc jest martwe od tak dawna, że o jego mieszkańcach zapomnieli
zarówno ludzie jak i potwory.
– Więc HaHarc nie istnieje – Uruk zdawał się głośno myśleć. Już nie przypatrywał mi się
tak uważnie jak przedtem, lecz spoglądał na leżącą u podnóża skał Zieloną Dolinę. – Czy
to twoja twierdza, Tolarze-który-stałeś-się-Yonanem?
– To twierdza Ludu Zielonych Przestworzy, ich sojuszników i nas, przybyszów zza gór.
– Czy to ci, którzy tu teraz zdążają? – Oderwał rękę od topora i wskazał grupę
wspinającą się w naszą stronę po skałach.
Crytha nagle westchnęła cicho i usiadła, jakby dłużej nie mogła utrzymać się na nogach.
A Tsali pomknął na spotkanie przybyszów. Kiedy chciałem zrobić to samo, żeby
sprowadzić pomoc dla Crythy, przekonałem się, że nie mogę się ruszyć z miejsca.
Ogarnął mnie strach. Zielonej Doliny bronili nie tylko jej mieszkańcy, ale także
najstarsze i najpotężniejsze symbole Mocy. Skażony Złem człowiek nie śmiał
przekroczyć jej granic, jeśli nie był Wielkim Adeptem Ciemności.
Przecież ja... Nie! Nie miałem nic wspólnego z Ciemnością! Chyba że... – spojrzałem na
Uruka i zacisnąłem usta. Uwolniłem go wbrew własnej woli... musiałem to zrobić. Jeżeli
służył Złu, taki postępek skalałby i mnie.
– Ty...!
Nie dał mi czasu na groźbę czy oskarżenie. W odpowiedzi minął mnie i nachylił się nad
krawędzią. Później wrócił, ostrożnie podniósł Crythę i przytulił ją do siebie, podczas gdy
ja nie mogłem zrobić ani kroku dalej.
Targały mną strach i wściekłość. Zrozumiałem, że to nie Uruk był niebezpieczny dla
Zielonej Doliny, ale ja. Albo mój miecz! Jak to możliwe? Przecież wydobyłem rękojeść i
zaniosłem do serca naszej twierdzy, nie napotykając po drodze żadnej zapory. Tylko
później przyśnił mi się straszny sen – przeżyłem w nim śmierć własną lub tego, kto
wtedy był mną.
Drżącymi rękami zacząłem rozpinać pas. Jeszcze raz spróbuję pozbyć się zaklętego
brzeszczotu, który zagraża obecnemu Yonanowi. Może to mi się uda, jeśli nie dotknę
Lodowego Jęzora.
Mój domysł uznałem za słuszny, bo kiedy odrzuciłem pas z mieczem, bez trudu
doszedłem na skraj klifu, tak jak przedtem Uruk. Wtedy z tyłu dobiegł mnie jego głos:
– Żaden człowiek nie może tak łatwo zmienić swego przeznaczenia.
– Ach tak?! – warknąłem niczym śnieżna pantera. Bardzo rzadko wpadałem w tak
straszny gniew. – To zobaczymy!
Chciałem kopniakiem odrzucić miecz. W skalnej ścianie było wiele szczelin. Niech
wpadnie do jednej z nich i pozostanie tam na wieki jak przedtem rękojeść!
Lecz zanim zdołałem wprowadzić ten zamysł w czyn, dotarli do nas przybysze z dołu.
Pani Dahaun poruszała się niemal równie szybko jak Tsali i pierwsza stanęła obok nas.
Za nią przybył pan Kyllan w towarzystwie trzech wojowników – dwóch Zielonych
Mężów i żołnierza z naszego klanu – Imhara.
Crytha oderwała się od Uruka z cichym okrzykiem radości (bez skargi zniósłbym
największy ból, gdyby mnie tak powitała). Wpadła w ramiona leśnej władczyni i
wybuchnęła płaczem.
Pani Zielonych Przestworzy coś szepnęła i dziewczyna uspokoiła się. Pan Kyllan z
Imharem podeszli do mnie i do Uruka. Najpierw popatrzyli na mojego towarzysza, a
dopiero później musnęli mnie spojrzeniem.

Na ustach Uruka błąkał się lekki uśmiech, ale oczy spoglądały czujnie. Pan Kyllan
również miał się na baczności, a Imhar patrzył spode łba. Żaden z nich pierwszy nie
przerwał milczenia – jakby nie wiedzieli, co powiedzieć w takiej chwili.
W końcu przemówił Uruk, lecz nie zwrócił się do nich, tylko do pani Dahaun.
Podniósł topór i trzymał podwójne ostrze na poziomie piersi, najwyraźniej pozdrawiając
władczynię leśnego plemienia.
– Witaj, o Pani Zielonych Przestworzy, którą kiedyś nazywano Morquant!
Nadal tuląc do siebie Crythę, Dahaun podniosła głowę i wpatrzyła się w Uruka, jakby
chciała odczytać wszystkie jego myśli.
– Upłynęło dużo czasu, odkąd jakaś istota wymówiła to imię...
– Tak też przypuszczałem, Pani. Ale upłynęło dużo czasu, odkąd po raz ostatni
chodziłem po ziemi. Czy jesteś tą, która kiedyś nosiła to imię, czy też jej następczynią,
musisz mnie znać.
Dahaun skinęła głową i powiedziała z powagą:
– Jesteś Uruk od Wielkiego Topora, choć minęło wiele, wiele lat.
Wojownik wzruszył ramionami i odrzekł:
– Dla mnie przeszły jak sen. Byłem jeńcem Targiego, jednym z jego wyszukanych
żartów, albo tak sądził. Nawet zostałem bogiem Thasów, jeśli można sobie wyobrazić
Thasów pragnących oddawać cześć bogom. Przypuszczam, że przez te wszystkie lata bój
nie został rozstrzygnięty.
– Zgadłeś. Jakiś czas przebywaliśmy na pustkowiu, czekając aż Ciemność zblednie,
osłabnie i sama się wyczerpie. Większość Wielkich Adeptów opuściła Escore. Lecz to, co
niektórzy pozostawili po sobie, kala tę ziemię jak pasożytnicze grzyby zdrowe niegdyś
drewno. Niedawno wysłaliśmy miecze wojny, żeby na nowo podjąć walkę. Uruk
roześmiał się.
– Zdaje się, że obudzono mnie w samą porę. Uruk od Wielkiego Topora nigdy nie
uchylał się od bitwy.
Wtedy to do rozmowy wtrącił się pan Kyllan, który, jak mi się zdaje, niechętnie i
podejrzliwie patrzył na wojownika z zamierzchłej przeszłości.
– Czy ten człowiek naprawdę stoi po naszej stronie, Dahaun?
– Jest żywą legendą – odparła. – Ale legendy mają to do siebie, że nadmiernie
wyolbrzymiają...
– ...prawdę – dokończył za nią Uruk. – Tak, panie, ja nie służę Ciemności. Kiedyś byłem
władcą pewnego miasta i poprowadziłem do boju armię jednej z prowincji tego kraju.
Teraz jednak dysponuję tylko parą ramion, głową z ukrytą wśród myśli znajomością
dawnej sztuki wojennej i tym oto. – Podniósł nieco topór. – To jedna z Czterech
Wielkich Broni. A tam – zamachnął się lekko swym orężem, jednocześnie wskazując na
mnie ruchem głowy – tam stoi młodzieniec, który może władać inną, równie potężną
bronią. Lodowy Jęzor odrodził się w jego rękach!
Usłyszałem, że pani Dahaun gwałtownie wciągnęła powietrze do płuc. Zerknęła na
rzucony na ziemię pas z mieczem, po czym znów przeniosła na mnie spojrzenie.
Zdziwienie w jej oczach niebawem ustąpiło miejsca namysłowi.
– Miecz Przegranych Bitew... – powiedziała.
– Tak. I ten młody panicz właśnie odkrył jego pierwszy sekret – że nie może on wyminąć
waszych ochronnych run.
– Wcale go nie pragnę! – zawołałem i zaraz odrzuciłbym go precz kopniakiem, gdyby
pani Dahaun nie pokręciła powoli głową.
– Możesz go tutaj zostawić – oświadczyła – i tak cię nie opuści. Każda z Czterech
Wielkich Broni wybiera tylko jednego właściciela i z czasem staje się jego częścią. Lecz
na tym brzeszczocie ciąży zły geas. Miał służyć Światłu, lecz ten, kto go wykuł, popełnił

błąd. Dlatego przynosi nieszczęście swemu panu i sprawie, o którą on walczy. Nie należy
jednak do Ciemności i nienawidzi wszystkiego, co ma z nią jakikolwiek związek.
– Tak – dodał Uruk – i zanim nie wróci do źródła, będzie przynosił nieszczęście. Ale kto
wie, czy właśnie teraz nie nadszedł dla niego czas powrotu?
Potrząsnąłem przecząco głową i odsunąłem się od miecza.
– Niech więc tu sobie leży – powiedziałem. – Nie potrzeba nam dodatkowych nieszczęść.
A ja nie jestem władcą czasu, żebym zadawał się z Mocą albo wracał do jej przeszłości.
Niech tu leży i rdzewieje, aż rozpadnie się w proch.
Wsadziłem prawą rękę pod pachę i przytrzymałem ją tam, bo w owej chwili moje ciało
zbuntowało się przeciw mnie i palce chciałyby jeszcze raz podnieść pechowy brzeszczot.

2

Ogień buchał wysoko, a roztańczone płomienie migotały, na twarzach zgromadzonych
wokół przywódców wszystkich, plemion zamieszkujących Zieloną Dolinę. Leśnych ludzi
reprezentowali pani Dahaun i jej współwładca Ethutur, przybyszów z Estcarpu –
panowie Kyllan i Hervon. Byli tam też: wódz Renthanów, naczelnik skrzydlatych
Yorlongów oraz przywódca Jaszczuroludków. Za nimi zasiedli wachlarzowato
najważniejsi wojownicy; ostatni ginęli w mroku, gdzie nie docierało światło ogniska.
Wśród wojów pierwszych rangą znajdował się Uruk z nieodłącznym toporem na
kolanach; stale go dotykał i muskał.
Pani Dahaun pokazała zgromadzonym lalkę z gliny, włosów i gałgana, która wywabiła
Crythę z Zielonej Doliny do Thasów.
– Wydaje się – Ethutur przerwał milczenie, które zapanowało na chwilę – że nasz system
obronny nie jest tak pewny, jak sądziliśmy. Inaczej coś takiego nie mogłoby się tu
znaleźć.
Zaciskałem mocno ręce przed sobą. Swędziała mnie prawa dłoń, a palce zginały się,
jakby chciały coś pochwycić. Targał mną rodzaj głodu, pragnienie wypełnienia
dokuczliwej pustki. Muszę to zwalczyć ze wszystkich sił! Dotrzymałem słowa: Lodowy
Jęzor leżał tam, gdzie go zostawiłem, na szczycie urwiska! Wcale tego nie żałowałem, o,
nie!
– Tego nie wykonano na zewnątrz naszych murów – pani Dahaun położyła ohydny
talizman na rozwartej dłoni – ale w ich wnętrzu.
Spojrzeliśmy po sobie z niepokojem. Czy chciała powiedzieć, że wśród nas był zdrajca?
Jak to możliwe? Kto miał w sobie dość Ciemnej Mocy, żeby bezkarnie przejść obok
symboli ochronnych, które tak często były odnawiane?
– Glinę wzięto znad potoku, włosy z głowy Crythy, i to również do niej należy – musnęła
czubkiem palca szmatę okręconą wokół kukły.
– Kto... – Pan Kyllan oparł rękę na rękojeści miecza. Zasępił się i jego młodzieńcza
twarz zastygła jak maska. Wydawało się, że szykuje się do walki na śmierć i życie i wie,
iż zostanie pokonany.
– Crytha – odparła tak spokojnie leśna władczyni, że dopiero po kilku sekundach
zrozumiałem, o co jej chodzi, i chciałem zaprotestować, lecz uprzedził mnie pan Hervon.
– Dlaczego miałaby przygotować pułapkę, w którą musiała wpaść, o Pani? To bez sensu,
to czyste szaleństwo!
– Nie zrobiła tego z własnej woli. Ale ta panna z twego domu ma większy talent, niż
dotąd sądziliśmy. Jeśli nie otrzyma należytego wykształcenia, może równie dobrze
szkodzić, jak pomagać. Czerpała z wrodzonego daru tak chciwie, jak spragniony
wędrowiec wodę ze źródła, nie widząc w tym nic złego, gdyż pragnęła tylko dobra. Jest
urodzoną uzdrowicielką o wielkich możliwościach. Lecz zdolności nigdy nie występują

samotnie i kiedy Moc otwiera nie zabezpieczone drzwi, może przez nie wtargnąć to,
czego lękamy się najbardziej. Nasze szańce miały uniemożliwić fizyczną inwazję złych
mocy. Ale jakiś przewrotny umysł wymyślił sposób oddziaływania na nieświadomą część
mózgu. Jego ingerencję można odkryć tylko dzięki wykształceniu, które dla władców
Mocy staje się tarczą ochronną. Ta obca myśl nie zaszkodzi tym, którzy potrafią się
bronić, lecz na pewno wywrze wpływ na osoby pozbawione myślowych zabezpieczeń –
bez ich wiedzy i zgody. Nie obawiaj się. Teraz, gdy to zło zdemaskowano, nie zdoła znów
posłużyć się Crythą jako narzędziem. Uruku – zwróciła się bezpośrednio do wojownika
z zamierzchłej przeszłości – kto rządzi Thasami?
Odpowiedział po namyśle i zdawało się, że głośno myśli, jakby starał się rozwiązać
zagadkę.
– Pani, powiedziałaś mi, że w waszym nowym świecie jestem legendarną postacią. Żyłem
w innej epoce i w innym Escore. Wtedy moim wrogiem był Targi. Thasowie częściowo
uznawali jego zwierzchnictwo – na tyle, że pozwolili, by uwięził mnie w ich norze. Ale
Targi... – Uruk powoli pokręcił głową. – Od czasu gdy odzyskałem wolność, nie
wyczułem jego obecności. Jeśli żyje... – uderzył rozwartą dłonią w szczyt topora –
...dowiem się o tym! Łączy nas wrogość zbyt zapiekła, żeby tak się nie stało.
– Targi zginął w Emninie. – Te słowa wyszły z moich ust, lecz nie ja je wypowiedziałem.
Zauważyłem, że zebrani spojrzeli na mnie z zaskoczeniem. – To była Przegrana Bitwa –
ciągnął ten, który nie był Yonanem. – Przegrana dla Sztandarów z Eftu i Zastępów z
HaHarc. Ale i słudzy Ciemności musieli się wycofać: nie zwyciężyła wtedy żadna ze
stron.
Zasłoniłem usta prawą ręką. Wstrząsnęło mną to nagłe przebudzenie się tamtego.
Zdałem sobie sprawę, że siedzący obok mnie cofnęli się nieco, jakbym nagle
zdemaskował się jako wróg. A przecież odrzuciłem Lodowy Jęzor, przecież byłem
Yonanem!
Ethutur spojrzał na mnie, marszcząc brwi. Jego wargi drgnęły, jakby chciał coś
powiedzieć, lecz pani Dahaun powstrzymała go gestem. Następnie podniosła rękę i
nakreśliła w powietrzu pewne symbole. Rozbłysły zielonym ogniem, a później stały się
niebieskie. Wydało mi się wtedy, że zawirowałem z zawrotną szybkością wśród
czarodziejskich płomieni, po czym zawisłem nad ziemią, nagi i bezbronny wobec magii
leśnej władczyni.
– Kim jesteś? – zapytała.
Widziałem, że porusza ustami, lecz jej słowa dobiegały mnie z bardzo daleka i ledwie je
słyszałem. Rozdzielała nas teraz jakaś ogromna przepaść. Walczyłem. Yonan... byłem
Yonanem! Dotarła do mnie jednak odpowiedź wymówiona cichym i monotonnym
głosem.
– Jestem Tolar. Tolar od Lodowego Jęzora.
– A czego tutaj szukasz, Tolarze? – pytała dalej.
– Trzeba wymazać przeszłość i zniszczyć złe geas.
– Czy tego pragniesz, Tolarze?
– To nie zależy ode mnie. Rzucono na mnie geas, żebym naprawił błąd i zmienił bieg
wydarzeń.
Ja – albo cząstka, która była mną – już nie wisiałem w powietrzu przed Panią Zielonych
Przestworzy, ale powróciłem do mojego ciała. I nie siedziałem już wśród wasali
Hervona, tylko stałem na otwartej przestrzeni tak blisko ogniska, że płomienie omal nie
paliły mi butów. Pomyślałem z goryczą, iż ten, kogo tak bardzo starałem się unicestwić,
tkwił we mnie, w pełni rozbudzony. Utraciłem dawne miejsce wśród ludzi i musiałem
wyruszyć w jakąś dziwną i przerażającą podróż mającą niewiele wspólnego ze światem,
w którym dotąd żyłem.

– Muszę wrócić – wyrzekłem zdrętwiałymi ustami. Mimo żaru ogniska drżałem z zimna
jak wtedy, kiedy uwolniłem Uruka z lodowej kolumny. Byłem przekonany, że idę na
pewną śmierć, lecz nie potrafiłem się przeciwstawić przemożnemu nakazowi.
Uruk wstał.
– Ja również tam wyruszę – oświadczył. – Przedtem czary Targiego uniemożliwiły mi
stoczenie z nim pojedynku, ale teraz będzie inaczej. Pani – jeszcze raz pozdrowił Dahaun
podnosząc topór na wysokość piersi – udajemy się w nieznane. Życz nam pomyślności,
gdyż będziemy kroczyć bardzo dziwną drogą, narażając się na takie niebezpieczeństwa,
z jakimi dotąd zetknęło się niewielu ludzi.
– Chłopcze... – Pan Hervon stanął obok mnie i położył mi rękę na ramieniu. Moją
prawicą targał nieznośny ból. Wiedziałem, że zniknie dopiero wtedy, gdy znów
pochwycę Lodowy Jęzor i wykonam zadanie, do którego zmuszał mnie ten niesamowity
miecz i obca cząstka mojej istoty.
– Yonanie, co zrobisz?
Wyczułem troskę w jego głosie i zrobiło mi się lżej na sercu. Lecz w tak niewielkim
stopniu byłem wtedy Yonanem, że wydał mi się kimś obcym, a nie znanym od
dzieciństwa suwerenem.
– Panie mój – odpowiedziałem dwornie, zgodnie z wymogami etykiety. – Idę tam, dokąd
muszę pójść, i zrobię to, co powinienem zrobić. Zawładnął mną Lodowy Jęzor i do
końca wykonam jego polecenia. Może tym razem koniec będzie lepszy – dodałem z
nadzieją, ale zaraz odżyło we mnie owo ze snu przedśmiertne wspomnienie, kiedy
resztkami sił szukałem miejsca, gdzie mógłbym ukryć czarodziejski brzeszczot.
Hervon cofnął rękę. Obecni rozstąpili się, robiąc dla nas przejście. Poszedłem w mrok,
oddalając się od bezpiecznego ogniska, ramię w ramię z Urukiem. Czułem, że coś we
mnie umiera. Gdy skona, stanę się człowiekiem wyzbytym wszelkiej nadziei i tylko geas
będzie mną kierować.
Chociaż było ciemno, moje dłonie i stopy same znajdowały oparcie na skalnej ścianie, i
piąłem się w górę klifu znacznie szybciej i pewniej niż kiedykolwiek dotąd. Z prawej
niewyraźnie słyszałem ruchy Uruka. Jego towarzystwo nie dodawało mi otuchy, był
bowiem częścią geas, który zabijał Yonana, jakby powoli rozdzierał mu pierś, żeby
wyrwać z niej serce.
Kiedy dotarliśmy na szczyt, moje oczy przyciągnął jasny blask. Rękojeść miecza, który
tam zostawiłem, płonęła niczym pochodnia. Podniosłem pas i znowu go zapiąłem wokół
bioder. Później dotknąłem uchwytu i przekonałem się, że był ciepły, a nie zimny jak
zwykły kryształ.
Uruk pierwszy przerwał panujące między nami milczenie. Wypowiedział tylko jedno
słowo, jakby potwierdzał jakąś decyzję.
– HaHarc.
– HaHarc – powtórzyłem. Jak dotychczas obcy zwany Tolarem kontrolował wyłącznie
moją wolę i ciało, ale nie umysł. Z jego wspomnień odziedziczyłem jedynie ulotne
strzępy, gdy jednak mój towarzysz wymówił nazwę umarłego miasta, wiedziałem skądś,
iż tam się udamy.
Wkrótce okazało się, że bez walki nie dotrzemy do tamtych, na poły zapomnianych ruin.
Schodząc po zewnętrznej stronie skalnych obwarowań Zielonej Doliny poczułem
ostrzegawcze mrowienie skóry między łopatkami. Zacząłem węszyć i nasłuchiwać.
Emanacje złych mocy były tak silne, iż postanowiłem przedsięwziąć wszelkie środki
ostrożności. Zdawałem sobie sprawę, że nie mogę lekkomyślnie narażać życia, gdyż
muszę wykonać bardzo ważne zadanie.

Odniosłem wrażenie, że nie tylko mam słuch lepszy niż dawniej, lecz także przybyły mi
nowe zmysły, które przynosiły więcej informacji o czającym się w dole
niebezpieczeństwie. Ująłem wtedy w słowa obcą myśl:
– Słudzy Ciemności krążą w pobliżu...
Przecież ja nie miałem nawet źdźbła talentu! Jak zdołałem wyczuć zagrożenie? Yonan
nie odziedziczył daru władania Mocą, ale czyż mogłem znać zdolności i umiejętności
Tolara?
Wiatr przyniósł ostry smród. To nie Thasowie, tylko – Wilkołaki. Zatrzymałem się i
jąłem nasłuchiwać.
Usłyszałem ciche skrobanie o skałę. Nie tuż pode mną, lecz nieco dalej na prawo.
Opuściłem wzrok i w morzu mroku zobaczyłem złą poświatę wpatrzonych we mnie oczu.
„Bardziej w lewo. – Znów dotarło do mnie myślowe przesłanie. – Tu jest półka skalna,
stoję już na niej”.
Wilkołaki nie wydały żadnego dźwięku. Zacząłem po omacku szukać oparcia dla rąk.
Znalazłem ich dość, tak że po kilku chwilach moje stopy natrafiły na twardą
powierzchnię. Opuściłem ręce i odwróciłem się od skały.
„One zwykle nie polują w milczeniu – ciągnął bezgłośnie mój towarzysz. – Jest ich tylko
pięć”, – Powiedział to tak, jakby pięć Wilkołaków w niczym nie mogło zagrozić dwu
uzbrojonym wojownikom. Nie zastanawiałem się nad tym dłużej.
Dostrzegłem w dole świecące ślepia. Wędrowały wzdłuż podnóża ściany, może na
wysokości człowieka – nie, nieco wyżej – aż znów znalazły się pod nami. Wyciągnąłem z
pochwy Lodowy Jęzor.
Rozpalił się jak pochodnia, chociaż jego blask rozjaśniał tylko niewielką przestrzeń
wokół nas, i wydał dźwięk tak dziwny, że wypuściłbym go z ręki, gdyby moje palce nie
ściskały go bez udziału woli.
Kowacze Pieśni, którzy z pokolenia na pokolenie przekazują dawne dzieje naszego ludu,
wspominają czasami o „śpiewających mieczach”. Te cudowne brzeszczoty śpiewają
przenikliwie, gdy są gotowe do walki. Ale Lodowy Jęzor – warknął! Nie mogę w inny
sposób określić dźwięku, który wydał.
Odpowiedziało mu warknięcie z dołu. Skoczył ku nam ciemny kształt. Nie był to
Wilkołak, gdyż jego ślepia nie świeciły.
W blasku czarodziejskiego brzeszczotu zobaczyłem, iż Uruk poruszył się, a jego topór
uderzył w czarne cielsko. Zaraz potem usłyszałem wycie nieznanego potwora, który
runął w dół. Teraz Wilkołaki zaczęły skakać i atakować skałę, jakby ogłupiały z
wściekłości, że zraniliśmy ich towarzysza broni. Nasze usytuowanie dawało nam w walce
z nimi wyraźną przewagę, której nie ignorowałaby żadna istota rozumna.
Lodowy Jęzor ponownie warknął, kiedy rozłupałem niekształtny łeb. Walczyliśmy w
mroku, zabijając atakujące Wilkołaki. Z dołu dobiegały nas przeraźliwe wrzaski i
skomlenia. Sami walczyliśmy w milczeniu, bez okrzyków bojowych, a niezwykły miecz
nie „mówił” z mojej woli, lecz jak gdyby tak nienawidził sług Ciemności, że musiał dać
temu wyraz.
„Wystarczy. One już nie żyją” – dotarła do mnie myśl Uruka.
Oparłem się na mieczu, wypatrując świecących oczu i nasłuchując. Ale wokół było
ciemno i cicho. Zmęczyłem się tą walką i wydało mi się, iż Lodowy Jęzor czerpał energię
z mojej duszy.
„Musimy stąd odejść – dodał Uruk. Słuchałem go, a poczucie obowiązku walczyło we
mnie ze zmęczeniem. – Ich władcy niebawem dowiedzą się o śmierci swoich
wysłanników”.

Przez krótki czas szliśmy półką skalną, aż zwęziła się tak bardzo, że znowu musieliśmy
zacząć wspinaczkę. Gdy w końcu znaleźliśmy się na dole, Uruk z determinacją odwrócił
się plecami od sceny naszej walki.
– HaHarc... – powiedział. Jeszcze nie jesteśmy panami czasu.
Nie zrozumiałem wtedy, co miał na myśli. Wytarłem Lodowy Jęzor o kępę trawy i
ruszyłem za moim towarzyszem, trzymając w pogotowiu miecz.

3

Chociaż tamtej nocy nie świecił księżyc, a blask dalekich gwiazd nie pozwalał nic dojrzeć
w mroku, Uruk i ja kroczyliśmy ramię w ramię jak wtedy, gdy oddalaliśmy się od
ogniska rozpalonego w Zielonej Dolinie. Równie dobrze moglibyśmy iść oświetloną
pochodniami drogą. Wydawało mi się, że widzę w ciemności za pomocą umysłu, a nie
oczu, ale jakaś cząstka mojej istoty nie osłabiała czujności, bez przerwy wypatrując, czy
nie grozi nam nowe niebezpieczeństwo.
Kiedy powróciliśmy z Crythą z miasta Thasów, byłem zmęczony, potem zaś zbyt krótko
odpoczywałem, zanim wezwano nas na naradę. Teraz jednak nie czułem zmęczenia,
tylko przemożne pragnienie wykonania tego, co muszę zrobić, mimo że wciąż nie
wiedziałem, na czym to ma polegać.
Uruk nie przerywał naszego milczenia ani myślą, ani mową. Pani Dahaun nazwała go
żywą legendą i z miejsca zaakceptowała, co znaczyło, iż nie był sługą Ciemności. Poza
tym znał Tolara. Byłem jednak zbyt przestraszony, żeby odwoływać się do tej
wcześniejszej więzi między nami. Jeżeli jacyś wysłannicy Ciemności tamtej nocy szli
naszym tropem, trzymali się od nas z daleka. Być może nauczyła ich ostrożności rzeź,
którą urządziliśmy u podnóża skał. A może liczyli, że zdołają nas odciągnąć od Zielonej
Doliny tak daleko, iż się staniemy łatwym łupem. Idąc zastanawiałem się ponuro, które z
tych przypuszczeń było bliższe prawdy.
Szare światło poranka ukazało nam dziką, zdeformowaną okolicę. Kiedyś miały tu
miejsce chaotyczne ruchy ziemi. Uruk zwolnił kroku. Rozglądał się, zdając się szukać
jakiegoś brakującego punktu orientacyjnego.
Ruszyliśmy wąską ścieżką, wijącą się wśród krzewów rosnących między stosami
kamiennych bloków. Gdy jednak przyglądałem się im mrużąc oczy, dostrzegałem
wyraźne zarysy strzelających ku niebu budowli z mgły i otwierających się przed nami
ulic.
Uruk zatrzymał się. Zacisnął usta, a jego twarz stężała niczym maska. Uważnie i w
skupieniu badał wzrokiem ruiny, jakby siłą woli chciał im wydrzeć jakąś ważną
tajemnicę.
– HaHarc... – Nie wymówił nazwy umarłego miasta w myśli, lecz na głos, jakby nie
chciał wierzyć własnym oczom. Potem z wściekłością zamachnął się toporem i zaczął
rąbać krzaki. Równie dobrze mógłby walczyć ze straszną przeszłością.
Później stał długą chwilę, wpatrując się w zwiędłe liście i aż wbite w sypki piasek gałęzie,
bo ciął je nawet wtedy, gdy znalazły się na ziemi. Wreszcie potrząsnął głową. Jeszcze raz
rozejrzał się bacznie wokoło i wyczułem, że poszukuje czegoś ważnego. Ale właśnie
wtedy w moim umyśle na nowo rozgorzał bój między Yonanem i Tolarem. Nagle zrobiło
mi się słabo i przestałem się interesować tym, co nas czeka.
Uruk ruszył do przodu, lecz już z wahaniem, nie tak pewnie i szybko jak przedtem.
Może nie znalazł drogi wśród ruin. Nadal kluczyliśmy między kamiennymi blokami,
przeciskając się przez zarośla.
Wejście do doliny, w której kiedyś znajdowało się HaHarc, było dość wąskie. W coraz
jaśniejszym świetle poranka zauważyłem resztki muru lub fortyfikacji, które ją kiedyś

zamykały. Wielkie głazy leżały tak porozrzucane wokoło, jakby to sama ziemia zerwała
te więzy.
Dalej droga rozszerzała się, a ściany zrujnowanych domów były wyższe, mniej
zniszczone. Kamienne bloki, z których je zbudowano, pociemniały ze starości. To tu, to
tam dostrzegałem pozostałości rzeźb. Od czasu do czasu musiałem zamykać na chwilę
oczy, gdyż widziałem, jak mgła unosi się i gęstnieje, odbudowując widmowe budowle.
Natrafiliśmy na ulicę wciąż pokrytą brukiem, chociaż przysypanym warstwą ziemi, w
której zapuściła korzenie trawa i kilka małych krzaków. Prowadziła prosto do serca
zniszczonego miasta twierdzy. Mimo że nikt mi tego nie powiedział, wiedziałem, iż
HaHarc było i jednym, i drugim. Podobnie jak obecnie Zielona Dolina, w swojej epoce
było oazą bezpieczeństwa i schronieniem przed Mocami Ciemności.
Uruk szedł ciężkimi krokami, patrząc prosto przed siebie, jakby wreszcie odnalazł ów
punkt orientacyjny, którego dotąd daremnie szukał. Tak dotarliśmy w końcu do
otwartej przestrzeni, gdzie ruiny otaczały krąg kamiennych bloków, obecnie
przechylonych i popękanych. Na zewnętrznej stronie tego kręgu umieszczono w
regularnych odstępach pokryte runami monolity, zwieńczone zniszczonymi przez czas
głowami ludzkimi i zwierzęcymi, dziwnymi, a przecież groźnymi – ale na swój sposób
nie groźniejszymi niż istoty rozumne, które sprzymierzyły się z Ludem Zielonych
Przestworzy.
Jedne monolity runęły na zewnątrz kręgu i roztrzaskały na bruku, inne zaś
poprzechylały się w nieładzie, pozostając wciąż na swoich podstawach, a parę nadal
stało pionowo. Strzegły one innej budowli, którą mimo popękanych i pokruszonych
murów uznałem za wieżę. Różniła się od wszystkich budynków w HaHarc, ponieważ
zbudowano ją z niebieskiego kamienia, strzegącego oaz Światła rozsianych w całym
Escore. Powiedziano nam, że opuszczając Zieloną Dolinę powinniśmy ich szukać jako
ewentualnego schronienia lub tymczasowej warowni.
Uruk ponownie się zatrzymał, tym razem naprzeciw wejścia do zrujnowanej wieży. Jeśli
kiedykolwiek były tam drewniane drzwi, dawno nie pozostał po nich żaden ślad. Poprzez
otwór w murze dojrzałem na podłodze ciemnej komnaty stosy kamiennych bloków,
które spadły z wyższych kondygnacji.
– Wieża Iuchara... – Mój towarzysz znów posłużył się głosem i chociaż mówił cicho,
dziwne echo powtórzyło: – Iuchara... Iuchara...
Pamięć mojego poprzednika obudziła się. Iuchar... znałem go.
Był to mężczyzna... wysoki jak Uruk... ale nigdy nie widziałem go żywego. Kim był?
Duchem, którego można było przywołać dla dodania otuchy ludziom? W ostatnich
dniach istnienia HaHarc jego mieszkańcy bardzo potrzebowali symbolu, który dałby im
nadzieję zwycięstwa. Przeczuwali, że wojna jest przegrana. Kiedyś żył... lecz od bardzo
dawna był martwy... Martwy!
Mając przed oczami zrujnowaną wieżę, powiedziałem sobie w duchu, że Iuchar nigdy
nie istniał. Uruk, opierając się lekko na wielkim toporze, zwrócił ku mnie głowę. Pod
ozdobnym hełmem jego oczy płonęły gniewem.
– Iuchar... – Jeszcze raz powtórzył i odpowiedziało mu echo. Może w ten sposób chciał
mnie ostrzec?
Później podniósł topór, salutując szkieletowi wieży. Mnie zaś moje drugie ja kazało
zrobić to samo.
Uruk ruszył do przodu, ja za nim. Przeszliśmy przez szerokie drzwi. Na zewnętrznych
ścianach zobaczyłem ślady ognia, jakby wieża Iuchara znalazła się kiedyś w centrum
wielkiego pożaru. Ale wewnątrz...
Zatrzymałem się tuż za progiem. Lodowy Jęzor zabłysnął mi w dłoni i odpowiedział mu
płomień, który spłynął po podwójnym ostrzu Urukowego topora. W tym miejscu kryla

się jakaś energia. Mrowie przeszło mi po skórze, a mój umysł usiłował się uchylić przed
niewidzialną sondą.
Choć czas i klęska obrońców HaHarc zniszczyły to miasto, tutaj, w jego sercu,
przetrwała moc Światła. Budziła strach – nie ten zrodzony z Ciemności, lecz raczej z
przeczucia ogromnego wysiłku ciała i ducha, jakiego od nas zażąda. Zwykły człowiek
musiał się przed nim wzdragać.
Nie zdołałem umknąć przed nieznaną Mocą. Zadrżały mi ręce i zatrząsł się w nich
Lodowy Jęzor. Jednak go nie upuściłem – choćbym chciał, nie mógłbym tego zrobić.
Uruk poszedł dalej, aż znalazł się w samym środku okrągłej komnaty. Wtedy odwrócił
się i przywołał mnie ruchem ręki.
Chcąc nie chcąc, wiedząc, że nie zdołam się oprzeć temu, co czekało tutaj tak długo,
zrobiłem trzy lub cztery kroki i stanąłem obok topornika. Wiatr nie naniósł tam ziemi i
kamienna podłoga pod moimi stopami była czysta; głazy, które spadły z góry, leżały w
pobliżu ściany. Możliwe, że siła, która tutaj trwała, starają się chronić centrum swojej
twierdzy. Zobaczyłem teraz, że na niebieskiej posadzce krzyżowały się i przecinały
wyryte w niej linie, częściowo przysypane piaskiem, tak że nie mogłem rozpoznać
rysunku.
Uruk przykląkł na jedno kolano i bardzo delikatnie zaczął usuwać ostrzem topora
piasek i starożytny pył. Staliśmy we wnętrzu gwiazdy. Posłuszny jego woli użyłem w tym
samym celu czubka Lodowego Jęzora, odsłaniając najróżniejsze runy i symbole
umieszczone w pobliżu każdego ramienia figury. Rozpoznałem dwa, które strzegły
bezpieczeństwa Zielonej Doliny. Co do innych – mógłbym sięgnąć do pamięci Tolara, ale
postanowiłem tego nie robić.
I przez cały czas czuliśmy wokół siebie i w sobie wpływ czekającej Mocy. Czy ktoś
czerpał z niej przez te wszystkie lata, jakie upłynęły od upadku HaHarc? Wydało mi się,
że nie. Pomyślałem też, że na pewno gromadziła energię, niecierpliwie czekając na
wyzwolenie, które jej przynosiliśmy, nawet jeśli mnie do tego zmuszono.
Oczyściwszy wielką gwiazdę, Uruk wstał i znów dał mi znak.
„Ognie...”
Wiedziałem, o co mu chodziło, jakkolwiek Yonan wciąż twierdził, że to niemożliwe.
Twierdził tak nawet wtedy, gdy miecz Tolara pokazał, co potrafi.
Obszedłem powoli wnętrze wyrytej w kamieniu figury, dotykając Lodowym Jęzorem
czubka każdego ramienia gwiazdy. Buchnął stamtąd ogień nie podsycany żadnym
paliwem, wbrew prawom natury wydobywający się z wnętrza niebieskiej skały.
Później Uruk podniósł wysoko topór i przemówił. Jego głos dźwięczał jak gong w jednej
ze świątyń, w których Czarownice z Estcarpu oddawały cześć Nieznanym Mocom. Nie
zrozumiałem jego słów i wydaje mi się, że nawet Tolar by ich nie pojął. Każdy czarodziej
ma prawo do własnych tajemnic. Poza tym byłem przekonany, iż mój przewodnik nigdy
nie należał do Wielkich Adeptów Escore.
Jeżeli Uruk był nawet kimś podobnym (a uznałem to za niewiarygodne), to
przynajmniej nigdy się z tym nie zdradził. Bez wątpienia jednak mógł coś przywołać.
Z niesamowitych płomieni roznieconych przez mój miecz rozprzestrzeniła się na boki
lekka mgiełka, chociaż ogniste kolumny nadal strzelały w górę.
Mgiełka ta zaczęła gęstnieć w rytmie słów wypowiadanych raz głośniej, raz ciszej przez
mojego towarzysza. Wyczuwałem, że gdzieś poza polem naszego widzenia gromadzą się
niewidzialne istoty i jednoczą się w jakimś działaniu, którego żądał od nich Uruk.
Trzymałem w pogotowiu obnażony Lodowy Jęzor, jakkolwiek Tolar we mnie czuł się
bezpiecznie. Czułem rosnące podniecenie, krew szybciej krążyła mi w żyłach i
oddychałem coraz prędzej.

Mgła wypełniła całą komnatę z wyjątkiem miejsca, w którym staliśmy. Zakręciło mi się
w głowie i musiałem napiąć mięśnie, żeby utrzymać się na nogach. Odniosłem też
wrażenie, że poza zasłoną mgły świat wirował w jakimś szalonym tańcu, którego nie
ośmielił się oglądać żaden człowiek, a widząc – w niego} uwierzyć.
Uruk znów śpiewał ciszej. Opuścił głowę i oparł się na toporze. Jego postawa sugerowała
takie wyczerpanie, że nieświadomie zrobiłem krok do przodu i objąłem go lewym
ramieniem. W owej chwili zaakceptował moją pomoc bez oporu.
Wypowiadał teraz niezrozumiałe słowa ochrypłym, zmęczonym głosem i w końcu
umilkł. Miał zamknięte oczy. Pot perlił mu się na czole i spływał po policzkach. Nagle
zachwiał się tak silnie, że musiałem go mocno wesprzeć; beze mnie pewnie by upadł.
Płomienie na końcach ramion wielkiej gwiazdy przygasły, wciągając w siebie mgłę, czy
spalając ją w jakiś sposób. Kłębiasta zasłona zaczęła miejscami prześwitywać i mogłem
widzieć otoczenie. Nie zobaczyłem jednak kamiennych bloków, które spadły z wyższych
kondygnacji. Znaleźliśmy się w innej komnacie. Tutaj podłoga była czysta i światło
umieszczonych w niszach lamp rozjaśniało wnętrze. Między lampami wisiały wąskie
gobeliny o przyćmionych, lecz nadal widocznych barwach, niebieskie, zielone i żółte ze
złotym, metalicznym połyskiem, jakby w osnowę wpleciono nici z tego cennego kruszcu.
Później ognie na szczytach gwiazdy zgasły jak zdmuchnięte przez niewidzialnego
olbrzyma. Pozostał tylko blask lamp, a na zewnątrz jasno świeciło słońce. Zauważyłem
w pobliżu drzwi stół, na którym stała karafka i kielichy.
Podprowadziłem do stołu wyczerpanego Uruka. Położywszy na blacie Lodowy Jęzor,
wolną ręką nalałem przejrzystego płynu do ozdobnego naczynia i zbliżyłem je do ust
mojego towarzysza. Twarz miał ściągniętą, oczy zamknięte. Wypił zawartość kielicha
tak chciwie, jakby potrzebował jej do podtrzymania w sobie życia.
Usłyszałem wtedy ludzkie głosy, daleki gwar miasta. Spojrzałem przez ramię Uruka.
HaHarc zmieniło się tak samo jak okrągła komnata. Ręce mi zadrżały, kiedy
zrozumiałem, co się stało. Wróciliśmy!
Nie!
Pamięć Tolara już nie walczyła we mnie z Yonanem, lecz sama ze sobą. Nie mogę... nie
mogę znów tego przeżyć! Ożyły we mnie koszmarne wspomnienia. Po raz drugi miałbym
stanąć twarzą w twarz ze straszną przeszłością?
Nie, nigdy!

4

Tego dnia nie świeciło słońce. Ołowiane chmury przesłoniły część nieba, a z ziemi
podniosła się gęsta mgła niby dym z niezliczonych ognisk obozowych. Wydała mi się
niebezpieczna, gdyż ani oczy, ani myśli nie mogły jej przeniknąć. Było jasne, że zrodziły
ją czary i że kryli się w niej wrogowie.
Stałem razem z Urukiem i innymi wojownikami w kolczugach i hełmach zwieńczonych
figurkami różnych legendarnych istot. Tolar znał większość z nich, ale nie
rozmawialiśmy ze sobą. Zaległo wśród nas milczenie równie złowróżbne jak mgła na
równinie w dole.
Uruk przestąpił z nogi na nogę. Wiedziałem, o czym myślał, ponieważ odzyskałem w
pełni pamięć Tolara, która obejmowała również przyszłość. Szykowaliśmy się do
Ostatniej Bitwy i chociaż nic nie widziałem poza zasłoną mgły, mógłbym wyliczyć i
nazwać wrogów, którzy zgromadzili się pod murami HaHarc.
Nieznana Moc postawiła przed nami zadanie, którego nigdy dotąd nie próbował
wykonać żaden człowiek, nawet Wielki Adept. Czy znając przyszłość mogliśmy zmienić
przeszłość? A może bezwolnie pomaszerujemy na spotkanie strasznego losu?

Przebiegłem w myśli niewielki zasób starożytnych legend, lecz nie natknąłem się ani na
opowieść o podróży w czasie, ani o zmianie przeszłości. Jeśli się nam poszczęści – co z
tego wyniknie? Czy HaHarc później ulegnie jakiejś innej mocy Ciemności?
Czas... czym był czas? Pomiarem, który narzuciliśmy światu, najpierw licząc dni i noce,
a później dzieje miast i rządy wybitnych władców? W każdym razie teraz czas stał w
miejscu, gdy ustawiwszy się w szyku bojowym w milczeniu obserwowaliśmy zbliżającą
się ścianę mgły.
– Przygotuj się! – Szept Unika dotarł tylko do mnie, gdyż staliśmy obok siebie.
Znieruchomiałem. Mrowie przeszło mi po skórze. Czekałem w napięciu na pierwszą
szansę zmiany naszych wspomnień. Ślina napłynęła mi do ust. Przełknąłem ją nerwowo
raz i drugi.
Jeśli nie byliśmy marionetkami czasu... to...
Nagle we mgle coś zawirowało. Ciemna postać przeszła przez białą zasłonę. Chodziła na
dwóch nogach, jak człowiek, ale nie miała nic wspólnego z ludźmi.
– To chowaniec Targiego... – Uruk powoli, bardzo powoli, podniósł wielki topór.
Przypomniałem sobie dalszy przebieg wydarzeń. W minionej rzeczywistości Uruk
stoczył pojedynek z tym stworem i zabił go, a później zawładnęła nim mgła.
Obserwowałem go, czekając, aż wszystko się powtórzy. Zobaczyłem, że zachwiał się,
jakby mocno pociągnęła go jakaś siła.
– Nie! – zawołał na cały głos, jakby to był okrzyk bojowy. – Nie zrobię tego po raz drugi!
Wojownicy wokół nas poruszyli się, mamrocząc coś i skierowali na Uruka zdumione
spojrzenia. Dla nich pętla czasu nie istniała, wszystko działo się tu i teraz, nie zaś w
odległej przeszłości.
Sługa Targiego znalazł się na otwartej przestrzeni. Nie nosił kolczugi; szorstka,
zmierzwiona sierść porastała jego grube cielsko. Głowa przypominała z wyglądu
jednocześnie kota i małpę. Warknął, ukazując drugie kły. W pazurzastej łapie ściskał
krótką włócznię o długim, żłobkowanym grocie.
Otaczający nas wojownicy nie odrywali oczu od Uruka. Wszyscy mogliśmy podjąć
wyzwanie, ponieważ kosmaty potwór o tym nie decydował. Był tylko naczyniem
wypełnionym nienawiścią Targiego. Miał krzywe nogi, jakby ugięte pod ciężarem
beczkowatego tułowia. Zbliżając się do nas, kołysał się lekko z boku na bok.
Teraz rzucone w myśli wyzwanie wtargnęło do naszych umysłów mieszaniną
wściekłości, nienawiści i żądzy walki. Zobaczyłem, że wojownicy porwali się do przodu,
łamiąc szyk i zapominając o wszystkim. Przedtem też tak się stało...
Ale Uruk nie ruszył się z miejsca. Musiał do tego użyć całej swojej mocy, gdyż
gwałtownie zrobił jeden lub dwa kroki. Wyzwanie było przeznaczone dla niego. Kiedyś
je podjął, nie zdając sobie sprawy, czym to grozi.
– Nie! – krzyknął przez zaciśnięte zęby.
Jego oczy płonęły wściekłością. Byłem pewien, że Uruk – nawet wiedząc, co go czeka –
nie zdoła się długo kontrolować.
Jeżeli mój towarzysz wyjdzie naprzeciw potwora, ten zginie – lecz wtedy my stracimy tę
niewielką przewagę, jaką dawały nam wspomnienia. Był to pierwszy test, któremu obaj
musimy się poddać.
A jeśli zostanie na miejscu? Dwaj żołnierze już biegli w dół zbocza, chcąc podjąć
wyzwanie. Pozostali spoglądali na Uruka z niedowierzaniem. Wszyscy mogą stracić
panowanie nad sobą i rzucić się w zdradziecką mgłę. Tylko dowódca mógłby ich
powstrzymać od tego szaleńczego postępku. Ale...
Pobiegłem. Bez zastanowienia skierowałem się ku słudze Targiego, który stulił uszy jak
rozwścieczony kot. Ślina zalśniła na jego długich kłach. Wyciągnąłem z pochwy Lodowy
Jęzor i znów usłyszałem warknięcie, będące okrzykiem bojowym tego niezwykłego

brzeszczotu. Kiedy zbliżyłem się do potwora, ogarnął mnie strach. Przeciwnik górował
nade mną wzrostem. Byłem pewny, że w zderzeniu jego włócznia strzaska mój miecz.
Inne ciemne postacie przedarły się przez zasłonę mgły. Usłyszałem przeraźliwy ludzki
krzyk, jednak nie odważyłem się obejrzeć. Patrzyłem tylko na potwora przede mną.
Tolar przedtem Mego nie zrobił. Przynajmniej w tym mogę choć trochę zmienić
przeszłość.
Nie myślałem, czułem tylko, że obca wola kieruje moim ciałem. Sługa Targiego stąpał
ociężale, poruszając się jednak znacznie szybciej niż przypuszczałem. Przykląkłem.
Wróg przeniósł w końcu z Uruka na mnie falę nienawiści, niewidzialną broń,
straszniejszą od każdego wykutego ze stali oręża, i Lodowy Jęzor wysunął mi się z ręki.
Czy krzyknąłem z przerażenia czując, że ugodził mnie umysł potwora? Tej jednej chwili
nie chcę ani szukać we wspomnieniach, ani znaleźć. Użyłem wtedy Lodowego Jęzora nie
w uczciwej walce, lecz cisnąłem nim jak nożem.
Był źle wyważony do takiego zadania, a mimo to trafił w cel. Ugodził w kołyszące się
brzuszysko. Może nie zagłębił się niebezpiecznie, ale rozciął skórę i ciało.
Kosmaty stwór zatrzymał się i spojrzał na tkwiący w jego brzuchu miecz. Lewą łapą
chwycił za brzeszczot. Później odchylił głowę do tyłu i zawył przeraźliwie. Jego oczy
zabłysły jak rozżarzone węgle. Odebrałem falę bólu – i zrobiło mi się lżej na sercu. Nie
mógł znieść dotknięcia takiej broni. Moc, która stworzyła Lodowy Jęzor, była
najgorszym wrogiem wszystkiego, co miało jakikolwiek związek z Ciemnością.
Mój przeciwnik z całej siły uderzył włócznią w miecz. Zaczepił żłobkowanym końcem
grotu w rękojeść i wyrwał ostrze z rany. Lodowy Jęzor upadł na lewo ode mnie.
Rzuciłem się do przodu tak gwałtownie, iż poślizgnąłem się na wilgotnej od mgły trawie.
Ale w chwili gdy sięgnąłem po miecz i miałem zacisnąć palce wokół rękojeści, wielka
pazurzasta stopa stanęła mi na przegubie. Ciężar i smród potwora sprawiły, że niewiele
brakowałoby, a wpadłbym w panikę. Więc to tak... jeśli nie zginąłem w Ostatniej Bitwie
w znany mi sposób, to umrę w inny. Nie zdołamy zmienić jej wyniku, mimo że
cofnęliśmy się w czasie.
Z wysiłkiem odwracając od potwora głowę, próbowałem pogodzić się z myślą o śmierci,
którą zada mi sługa Targiego. Słyszałem wokół siebie krzyki, ale nie widziałem nikogo z
walczących. Mój świat skurczył się do rozmiarów górującego nade mną cielska. Krew
kapała z rozpłatanego brzucha potwora, który teraz odrzucił włócznię. Jedną łapą starał
się zamknąć ranę, a drugą zamachnął się, żeby rozerwać mnie pazurami. Miotałem się
jak szalony, usiłując wyciągnąć rękę spod olbrzymiej stopy. Po chwili odzyskałem
częściowo jasność umysłu i znieruchomiałem, udając łatwy łup dla istoty z koszmarnego
snu.
Lewą ręką chwyciłem za brzeszczot Lodowego Jęzora, choć kaleczył mi wnętrze dłoni.
Nie miałem wyboru. Podniosłem się nieco i ugodziłem wielką łapę.
Bestia zaskrzeczała i gwałtownie poderwała zranioną kończynę. Ostrze miecza boleśnie
rozcięło mi rękę. Musiałem je wypuścić. Bezbronny i bezsilny, widziałem, jak wróg
potrząsnąwszy łapą, odrzucił w bok Lodowy Jęzor poza zasięg mojego wzroku.
Potwór podniósł drugą stopę. Wiedziałem, co chce zrobić. Jedno mocne tupnięcie i
rozgniecie mnie na miazgę.
Nie tylko nie mogłem się bronić, lecz nawet dobrze nie widziałem, gdyż z bólu robiło mi
się ciemno przed oczami. Ale miażdżący cios nie spadał. Zamiast tego bestia zatoczyła
się, cofnęła się nieco i z głośnym stęknięciem runęła na ziemię. Jej niekształtny łeb został
niemal odcięty od szyi. Z wielkiej rany trysnęła krew.
– Nie! – Mimo bólu walczyłem o zachowanie przytomności. Wiedziałem, kto to zrobił.
Uruk postąpił identycznie jak w przeszłości – zabił sługę Targiego. Ratował mi życie, a
może nie zdołał się oprzeć temu samemu impulsowi, co kiedyś...

Przykucnął, trzymając w pogotowiu wielki topór. W jakiś sposób zdołałem podeprzeć
się zranioną ręką, mimo że każdy ruch był jak pchnięcie miecza w obolałe ciało. Lodowy
Jęzor? Co z nim? Rozejrzałem się wokół. I wtedy zauważyłem coś – coś, co wynurzyło
się z mgły. Krzyknąłem głośno, chcąc ostrzec mojego towarzysza:
– Z tyłu za tobą!
Uruk odwrócił się błyskawicznie, unosząc topór z wprawą zrodzoną z wieloletnich
ćwiczeń. Coś ciemnego i podobnego do sznura uderzyło w jedno z ostrzy i rozcięte
spadło na ziemię. Ale to był tylko pierwszy atak. Dawny władca HaHarc zrobił unik i
uderzył, znów się uchylił i rąbał raz za razem. Potem jednak, cofając się przed grubszym
z latających sznurów, potknął się o zwłoki chowańca Targiego. Zanim zdołał się
wyprostować, jedna z dziwacznych lin okręciła mu się wokół ramion, ściągając je ku
sobie, podczas gdy Uruk daremnie próbował choć dotknąć przeciwnika ostrzem topora.
Dobrze znałem te żywe sznury... To była robota Thasów! Podniosłem się na kolana,
przyciskając do piersi strzaskany przegub. Druga ręka lepiła się od mojej własnej krwi i
każde poruszenie palców było męczarnią. Nagle...
Tuż za szamoczącym się Urukiem zobaczyłem wbity w ziemię Lodowy Jęzor. Blask jego
rękojeści wskazał mi drogę. Jakoś zdołałem wstać, powoli okrążyłem wciąż wijący się
rozrąbany korzeń, i sięgnąłem po miecz. Nie mogłem jednak utrzymać go ani w jednej,
ani w drugiej ręce. Z zawrotem głowy ponownie osunąłem się na kolana i zbliżyłem do
świecącego brzeszczotu. Otworzywszy szeroko usta, przechyliłem głowę na bok i
wziąłem w zęby Lodowy Jęzor. Z trudem wyrwałem i podniosłem go z ziemi. Uruk... –
przypomniałem sobie i odwróciłem się. Był skrępowany od stóp do głów; nawet ucięte
kawałki korzeni dopełzły do niego i owinęły się wokół, mimo że wciąż szamotał się i
skręcał.
Nie miałem siły, żeby jeszcze raz stanąć na nogi.- Na kolanach dobrnąłem do mojego
towarzysza.
„Twoje ręce...” – powiedziałem w myśli.
Na mój widok szeroko otworzył oczy ze zdumienia. Znieruchomiał, gdy skierowałem się
ku niemu. Mgła nie zrzedła, słyszeliśmy krzyki i szczęk broni. Daremne były nasze plany
i nadzieje. Obrońcy HaHarc dali się zwabić na wybrane przez Targiego pole walki.
Gdyby Uruk odzyskał swobodę ruchów, mógłby jeszcze zmienić losy bitwy, bo żołnierze
posłuchaliby jego rozkazów.
Dopełzłem do jego boku. Rękojeść Lodowego Jęzora zadrgała mi w zębach. Każdy cios,
jaki zdołam nim zadać, będzie bardzo słaby. Przyświecała mi teraz tylko jedna mała
nadzieja. Sługa Targiego nie mógł znieść dotknięcia mojej broni. Może więc wywrze ona
taki sam wpływ na żywe sznury?
Chyląc głowę, przycisnąłem czubek miecza do korzenia krępującego ramiona mojego
towarzysza. Nie mam siły, nie przebiję go... daremnie się trudziłem...
Nagle ożywiona lina skręciła się, starając się uniknąć nawet tak lekkiego muśnięcia. Z
całych sił nacisnąłem na brzeszczot. A po chwili – zupełnie jakby metal przebił grubą
skórę i dotarł do miękkiego niby błoto wnętrza – czubek Lodowego Jęzora zagłębił się w
korzeniu.
Ten jak żywy (a tego byłem prawie pewny) gwałtownie puścił przegub Uruka, strzelił w
górę i chwycił mnie za ramię. Nie mogłem dłużej utrzymać miecza w zębach. Spadając, z
brzękiem uderzył w szczyt podwójnego topora, który rozbłysnął tak, jak przedtem
kilkakrotnie mój zaczarowany brzeszczot.
Pochylony do przodu osunąłem się na ziemię, a żywe korzenie odpełzły od blasku,
wyraźnie się go obawiając. Skierowały się ku mnie, ściskając moje ciało i lgnąc do niego
w mściwym gniewie. Zobaczyłem jednak kątem oka, że mój towarzysz zdążył rozciąć
krępujące go więzy.

W chwili gdy wstał na nogi i już zwracał się ku mnie, z mgły wynurzyła się jeszcze jedna
postać, a za nią mniejsze, dobrze mi znane stwory: Thasowie! Ten zaś, wokół którego się
zgromadzili...
Usłyszałem krzyk Uruka:
– Targi!

5

Podobnie jak jego chowaniec, ten sługa Ciemności górował wzrostem nad mniejszymi od
niego Thasami. Wyglądał jakby wstał z grobu. Na jego ciemnej, zmatowiałej kolczudze
skropliła się mgła. Nie nosił hełmu i nie miał broni poza smukłą, czarną różdżką
zwieńczoną wyblakłą czaszką jakiegoś małego zwierzęcia. Jego trupio blada skóra
kontrastowała z ciemną kolczugą, a jeżasta czupryna, przypominająca grzywę
Renthanów, była ogniście ruda. Sterczące na wszystkie strony sztywne włosy wyglądały
jak płomienie wydostające się z podłużnej czaszki.
Również twarz Targiego nie była w pełni ludzka; w nieruchomym niby maska obliczu
żyły tylko oczy płonące wściekłością, do której nie byłby zdolny żaden człowiek. Mój
towarzysz stał swobodnie, a jego świecący topór leżał w trawie, tak jak przedtem
Lodowy Jęzor. Jakiś Thas podbiegł i próbował go podnieść, ale odskoczył do tyłu z
gardłowym okrzykiem. Ze wszystkich sił walczyłem o zachowanie przytomności.
– Dobrze się stało. – Uruk nie krzyczał, lecz jego głoś zagłuszył nawet bitewny zgiełk w
osłoniętej mgłą dolinie. – Już dawno powinniśmy byli się spotkać, Targi.
Czarnoksiężnik nie odpowiedział. Jego martwa twarz nie ożywiła się, chociaż przystanął
i przeniósł spojrzenie z Uruka na jego topór.
„Jesteś trupem”.
Słowa Targiego wtargnęły do mojego umysłu, wypowiedziane beznamiętnie, lecz z taką
pewnością siebie, że odebrały mi budzącą się już nadzieję. Pod jednym względem
bowiem zdołaliśmy zmienić przeszłość: mój towarzysz nie był więźniem władcy Thasów.
Wprawdzie zauważyłem, że Uruk się roześmiał, ale nie usłyszałem jego śmiechu. Obaj o
mnie zapomnieli. Tuląc do piersi złamany przegub, spróbowałem wstać. Nagle poczułem
na sobie jakiś ruch: był to jeden z żywych korzeni. Szarpnąłem go słabo zranioną ręką.
Później okrążyli mnie Thasowie, jednak nie odciągnęli na bok, tylko stali nade mną,
obserwując swego władcę i Uruka.
Naraz jeden z nich kaszlnął dziwnie i upadł. Między jego ramionami tkwiła strzałka.
Pozostali rozproszyli się lub rzucili na ziemię. Niedługo potem wyskoczył z mgły jakiś
Wilkołak. Stał przez chwilę, przyglądając się wszystkiemu z wyciągniętym językiem.
Później nagle skręcił i zniknął mi z oczu. Wyglądało na to, że Targi mógł polegać tylko
na sobie.
Smukła różdżka nakreśliła jakiś wzór w powietrzu między sługą Ciemności a jego
przeciwnikiem. Uruk podniósł topór i opuścił go z mocą. Nie mierzył ani w
czarnoksiężnika, ani w jego różdżkę, lecz w czerwone symbole. Kiedy przemknął przez
nie świecący oręż, rozpadły się na strzępy krwawej mgły.
Chciałem krzyczeć, gdy niezrozumiałe sylaby wybuchły mi w mózgu. Wydało mi się, że
moje myśli zostały strzaskane, zanim zdołałem je ukształtować. Targi! Czyż jakiś
człowiek mógł się przeciwstawić czarom Targiego?
Znałem kogoś takiego – Tolar pochodził z tej epoki i posiadł tę samą wiedzę. Ale nie
Yonan. A ja...
Ja byłem też Yonanem!
Walcząc z bólem targającym moim ciałem i duszą, sięgnąłem w głąb samego siebie w
poszukiwaniu tego, który nie znał ani Targiego, ani HaHarc, ani tego świata. Yonan nie

miał nawet odrobiny talentu... czy ja, Tolar, zdołam się ukryć za tą ułomnością, która
gniewała mnie, Yonana, przez całe życie?
Moja głowa stała się polem walki. Wprawdzie Targi mierzył przede wszystkim w Uruka,
lecz część jego czarów trafiła do mojego umysłu, mącąc i zniekształcając myśli. Dlatego
najpierw skoncentrowałem się na zranionej ręce i złamanym przegubie, kontemplując
ból, by mu w końcu ulec. I pod osłoną tych myśli i cierpienia zacząłem w sobie szukać
Yonana.
Był pogrzebany – i tak bliski śmierci, jak może się to przytrafić ludzkiej osobowości
przed ostateczną zagładą. Ale ja byłem Yonanem! A nad Yonanem umarli nie mieli
żadnej władzy, bez względu na swoją potęgę. Ja byłem Yonanem!
Cieszyłem się cierpieniem, kryłem za nim, jednocześnie starając się tchnąć życie w małą
iskierkę z dalekiej przyszłości, powtarzając bezgłośnie: Yonan! I w ten sposób
przywołałem moje drugie ja.
Targi podniósł różdżkę, celując nią w Uruka. Próbując ufortyfikować umysł przeciw
czarom, każdym obolałym nerwem czułem, jak sługa Ciemności przyciąga do siebie Moc
i prawie widziałem ją gołym okiem.
Mimo to mój towarzysz wymachiwał toporem tam i z powrotem, lecz nie uderzał w nic
materialnego. Może bronił się przed Targim, wznosząc jakąś barierę ochronną. Powoli
ruszył do przodu.
Thasowie odciągnęli mnie na bok, trzymając się z dała od walczących. Prawdopodobnie
moce, jakimi tamci się posługiwali, mogły być śmiertelne dla słabszych istot. Ja byłem
Yonanem – na chwilę odwróciłem uwagę od wewnętrznych poszukiwań. Nie, nie odważę
się jeszcze raz osłabić moich wątłych umocnień psychicznych. Wysyłane przez
czarnoksiężnika fale Mocy wprost mnie zalewały, przynosząc tak wielką rozpacz, że
zabiłbym się, gdybym był wolny i miał Lodowy Jęzor w zasięgu ręki. Któż zdoła się
oprzeć czarom Targiego?
Wysoka postać w ciemnej, zmatowiałej kolczudze zdawała się pęcznieć i rosnąć. Oczy
płonęły jak dwa słońca pod zachmurzonym niebem. Do mojego umysłu wtargnęła
gniewna myśl:
„Kim jest zuchwalec, który ośmielił się rzucić mi wyzwanie?”
– Kim jestem, Targi? Tym, kim mnie uczyniłeś. – Uruk powiedział to na głos, jakby
unikał myślowego kontaktu z mózgiem czarnoksiężnika. Instynktownie wyczułem, że
byłoby to bardzo niebezpieczne. – Każde zło, Targi, ma swoją przeciwwagę. Wydaje się,
że nas obu łączą takie więzy. – Mój towarzysz jeszcze raz zamachnął się toporem.
Sługa Ciemności już nie kreślił krwawych run w powietrzu. Zamiast tego przeciągnął
różdżkę między palcami lewej ręki. I zobaczyłem, tak, naprawdę zobaczyłem – a może
był to skutek czarów Targiego – że czaszka na szczycie różdżki rozwarła szczęki i
przeciągle zapiszczała.
Wówczas zapora z bólu omal nie stała się przyczyną mojej zguby. Ból stał się straszliwą
męczarnią, pulsował w rytm pisków zaczarowanej czaszki. Thasowie skulili się i zatknęli
uszy koślawymi rękami, tak bardzo podobnymi do sękatych gałęzi.
Czy Uruk wolniej wymachiwał toporem? Nie byłem tego pewny. Targi ujął różdżkę jak
strzałę albo lekką włócznię. Nawet Tolar we mnie nie wiedział, co się wydarzy, jeśli ten
oręż Ciemności uderzy w mojego towarzysza. Przypuszczałem jednak, że przewyższał
potęgą broń wykutą ze stali.
Lodowy Jęzor... Spojrzałem na błyszczący brzeszczot, dziwnie kontrastujący z szarym
niebem i mgłą. Był teraz ode mnie tak daleko, jakbym istotnie znalazł się w innej epoce.
Lodowy Jęzor słuchał tylko jednego pana... czyż Uruk kiedyś tak nie powiedział? Na ile
był mu posłuszny? Czy odważę się... Nie, czy pozwolę Yonanowi, aby przekazał część
władzy nad moim ciałem poprzedniemu właścicielowi niezwykłego miecza? Uznałem, że

Targi skupił całą uwagę na dawnym władcy HaHarc, mogłem się więc obawiać tylko
przypadkowego ciosu jego mocy. Tolar... i Lodowy Jęzor. Dziwne, że dotychczas nie
starałem się poznać tego, co obca cząstka mojej istoty wiedziała o czarodziejskim
brzeszczocie.
Nie, to był fałszywy krok! Tolar natychmiast zawładnął moją pamięcią. Lodowy Jęzor –
jedna z Czterech Wielkich Broni – stawał się częścią swego pana, ale tylko wtedy, gdy
sam go sobie wybrał. O wielu właściwościach tego miecza nawet Tolar słyszał tylko
niejasne pogłoski.
Zaryzykowałem i podjąłem walkę z zaporą bólu, którą sam tak starannie zbudowałem
dla ochrony przed Targim. Jeszcze raz otworzyłem szeroko drzwi dla Tolara.
Chociaż przykucnięci Thasowie otaczali mnie ze wszystkich stron, mój umysł był wolny.
Całą siłę woli skupiłem na mieczu.
Lodowy Jęzorze! Z pragnienia i naglącej potrzeby gorączkowo splotłem sznur równie
silny i giętki jak thaskie żywe korzenie. Wówczas nawet nie zdawałem sobie sprawy, że
to, co chciałem zrobić, przekraczało granice wiedzy nie tylko Yonana, lecz nawet Tolara.
W świecie w którym teraz leżałem, istniał tylko Lodowy Jęzor i moja wola.
Dużo słyszałem o wewnętrznej dyscyplinie, jaką musiały sobie narzucić Czarownice, o
latach nauki i pracy nad sobą, które oddawały w ich ręce wodze magii i iluzji. Dzięki
temu potrafiły skierować magiczną energię we właściwy kanał i zmusić do
posłuszeństwa samą ziemię – nawet jeśli później ginęły, spopielone przez Moc.
„Lodowy Jęzorze...”
Czy czarodziejski brzeszczot naprawdę świecił coraz jaśniej, płonął niczym wąski
strumień ognia w zdeptanej trawie? Odrzuciłem wszelkie przypuszczenia i wytężyłem
wolę. Zupełnie jakbym zamknął wszystkie drzwi w korytarzu i myślał tylko o tym, co
znajduje się na jego przeciwległym końcu.
„Lodowy Jęzorze...!”
Na moich oczach cudowny miecz zdawał się rosnąć! Już nie pasował do ręki zwykłego
człowieka – stał się orężem, którym mógł władać tylko jakiś olbrzym. A później zaczął
się poruszać...
Chwilowy przypływ triumfu rozproszył moją uwagę. Szybko się pozbyłem tego uczucia.
Wszystko, co nazywałem „wolą”, „pragnieniem” i „determinacją” powinienem
skoncentrować na zadaniu, które muszę wykonać.
„Lodowy” Jęzorze!” Wysłałem ten niemy rozkaz z całą siłą, na jaką było stać Tolara.
Świecący oręż posunął się do przodu, jakby moja myśl stała się liną lub żywym
korzeniem okręconym wokół jego rękojeści.
W końcu znalazł się między Drukiem i Targim. Sługa Ciemności nadal trzymał w ręku
różdżkę, lecz jeszcze jej nie rzucił. Tylko czy było to potrzebne? Może tylko kierował jej
energią? W każdym razie Uruk musiał cofnąć się o krok, a potem drugi.
„Lodowy Jęzorze!”
Wysłałem ten bezgłośny rozkaz, wykorzystując resztki energii, o której istnieniu nie
miałem pojęcia, dopóki nie poddałem się tej ostatecznej próbie.
Miecz drgnął gwałtownie, ale tylko jego czubek oderwał się od ziemi. Podniósł się i
opadł, gdyż zbyt szybko wyczerpały się moje zapasy energii psychicznej. Na szczęście
skierował się ku Targiemu, uderzając go w stopę.
Niewidoczny piorun poraził mój umysł, z którego usunąłem wszelkie zabezpieczenia.
Zdążyłem tylko pomyśleć, że tak wygląda śmierć – i pogrążyłem się w nicości.
Lecz jeśli śmierć jest nicością, to nie zabrała mnie z tego świata. Najpierw odnalazł mnie
ból, którego nie mogłem się pozbyć. Stałem się naczyniem wypełnionym straszną męką.
Później poczułem dotknięcie między oczami. Początkowo ten lekki, choć stanowczy

kontakt zwiększył ból, który pulsował i uderzał niczym fale przyboju, a ja, jak ścigane
zwierzę, nigdzie nie znajdowałem schronienia.
Potem z tego miejsca rozprzestrzenił się kojący chłód, który złagodził męczarnie. Ból
ustępował powoli, stopniowo, ale nawet gdy zupełnie zniknął, obawiałem się jego
nawrotu. Lecz nic podobnego nie nastąpiło i ożyłem pod uzdrawiającym dotknięciem
jak spragniona ziemia w deszczu.
Otworzyłem oczy.
W górze nadal rozpościerało się szare niebo. Nad sobą zobaczyłem twarz, którą
rozpoznał mój wyczerpany umysł.
– Uruk?
Niewyraźnie wymówiłem to imię zesztywniałymi wargami, ale Uruk je odczytał i
wypogodził skrawek czoła widocznego spod ozdobnego hełmu.
Z trudem odzyskałem pamięć. Wykrztusiłem drugie imię.
– Targi?
Uruk spochmurniał.
– W tym nam się nie powiodło. Targi żyje – powiedział na głos, jakby nie mógł użyć
więzi myślowej. Pomyślałem, że wiem dlaczego: mój zszokowany, obolały mózg nie był
do tego zdolny i oszalałbym, gdyby ktoś do niego wtargnął.
– Gdzie...?
– W końcu utkał iluzję i zbiegł pod jej osłoną. Dopóki jest na wolności, grozi nam wielkie
niebezpieczeństwo.
– Ostatnia Bitwa...? – Ponownie ożyły we mnie bolesne wspomnienia i skrzywiłem się.
– Zmieniliśmy jej wynik. Kiedy Targi uciekł, jego podwładni i sprzymierzeńcy również
wzięli nogi za pas.
– Przecież on zginął. – Miałem zamęt w głowie i plątały mi się wspomnienia. A gdy tylko
próbowałem je uporządkować, robiło mi się słabo.
– Nie teraz. Pod tym względem zmieniliśmy przeszłość, przyjacielu. Ale czy na lepsze...?
– Uruk wzruszył ramionami. – Któż to może powiedzieć? Wiem tylko, że musimy zabić
Targiego.
„Dlaczego...?” – Nie miałem sił, żeby wypowiedzieć na głos to pytanie, lecz mój
towarzysz odczytał je nawet w chaotycznym zlepku obu pamięci w moim mózgu.
– Dlaczego uciekł? Ty to sprawiłeś, Tolarze. Uderzenie twojego miecza o stopę Targiego
przeszkodziło mu w rzucaniu czarów. Moc zwróciła się przeciw temu, kto ją przywołał i
nie mógł kontrolować. Zawsze tak bywa w podobnych przypadkach. Uciekł przed
śmiercią, którą nam chciał zadać. Jest na tyle potężny, że zdołał zyskać na czasie i
odwrócić od siebie ten los. Teraz możemy tylko stać się psami gończymi idącymi jego
tropem.
Zaniknąłem oczy. W owej chwili nie miałem władzy ani nad moim ciałem, ani nad
umysłem. Pragnąłem tylko znów pogrążyć się w nicości i udało mi się to dzięki czyjemuś
miłosierdziu.

6

Mój złamany przegub tkwił w łupkach, a zranioną rękę wyleczono za pomocą
uzdrawiającego mułu, z którego korzystali w potrzebie zarówno ludzie, jak i zwierzęta.
Lodowy Jęzor spoczywał w pochwie u mego boku. Ale nadal przebywaliśmy w
przeszłości, mając za sobą dolinę HaHarc, a z przodu – otwartą przestrzeń. Chmury
rozeszły się i słońce jasno świeciło na niebie, lecz wydawało się, iż jakiś cień odgradza
nas od jego ciepła i życzliwości.

Pamięć Tolara już nie mogła mi pomóc, ponieważ zmieniliśmy bieg wydarzeń: nie
oddaliłem się chwiejnym krokiem od zasnutego czarodziejską mgłą pola bitwy, żeby
zniszczyć mój miecz i umrzeć z ran wśród skał. Yonan również nie na wiele mi się
przydał, bo choć w swoim czasie bardzo starałem się opanować żołnierskie rzemiosło, to
jednak, tu i teraz, czułem się jak żółtodziób, który nigdy nie wziął udziału w walce.
Uruk stał nieco z boku, wsparty na toporze. Wprawdzie wpatrywał się w dal, ale
odgadłem, że na nic nie patrzył, a tylko jego umysł prowadził poszukiwania w sobie
tylko znany sposób...
Niektórzy z obrońców HaHarc chcieli nam towarzyszyć, lecz Uruk kategorycznie
odmówił. Wyglądało na to, że jedynie my dwaj mieliśmy zapolować na Targiego.
– Uda się do Thasów – odezwał się po raz pierwszy mój towarzysz, nadal wpatrując się
przed siebie nie widzącym spojrzeniem. – Poszuka swego serca...
– Swego serca? – powtórzyłem.
Odniosłem wrażenie, że w chwili największego wysiłku, kiedy rozkazywałem Lodowemu
Jęzorowi, wypaliłem w sobie większą część pamięci Tolara – tak jak Czarownice z
Estcarpu wypaliły swoje wewnętrzne zabezpieczenia wtedy, gdy ruszyły z posad góry,
aby zniszczyć karsteńskich najeźdźców.
Uruk zamrugał, a jego nieruchoma dotąd twarz ożywiła się. Wyjaśnił:
– Serce Targiego to ta jego cząstka, która jest źródłem jego mocy. Nie chciał go narazić
w walce, nawet z nami, których uważał za znacznie od siebie słabszych. Ale jeśli zechce
uzupełnić swoje rezerwy mocy i naładować energią to, co opróżnił, powinien udać się
tam, gdzie ukrył swoje serce.
– Do Thasów? Czy pójdziemy za nimi w podziemia?
Uruk zamrugał po raz drugi.
– A gdzie indziej? Lecz jeżeli to zrobimy, wpadniemy w pułapkę. Targi będzie na nas
czekał, przygotuje zasadzki i zgromadzi siły, żeby nas pokonać. Już wyczarował
labirynt, przez który nie przeniknie żadna myśl. Postara się też zawładnąć naszymi
ciałami albo tym, co najbardziej pragnie kontrolować – naszymi umysłami. Wyższe
Moce prowadzą własną grę, przyjacielu. Jej wynik równie dobrze może okazać się dla
nas korzystny, jak i niekorzystny. To ostatnie wydaje mi się nawet bardziej
prawdopodobne.
– Poprzednio, po śmierci ciała Targiego – rozmyślał głośno władca HaHarc – jego jaźń
pozostała uwięziona tam, gdzie ją ukrył. Dobrze to pamiętam. – Poruszył lekko toporem
i ciągnął: – Jak ci się zdaje, dlaczego trzymał mnie żywego w lodowej kolumnie?
Potrzebował ciała, ale Thasowie w jakiś sposób go zawiedli. Może dlatego porwali z
waszej Zielonej Doliny dziewczynę władającą Mocą Czarodziejską. Chcieli zrobić z niej
narzędzie, które miało umożliwić im realizację tego, czego sami nie mogli zrobić.
Żywo tkwił mi w pamięci obraz, który Tsali i ja widzieliśmy w thaskiej grocie: Crytha,
najwyraźniej pod wpływem czarów, odprawiała jakieś obrzędy przed lodową kolumną.
Czy... czy to było częścią transferu, o którym Uruk mówił teraz otwarcie?
Pomyślałem też o niesamowitych korzeniach posłusznych mieszkańcom podziemi, o
mroku zalegającym w ich siedzibach i o tym, że nie mieliśmy przewodnika. Z drugiej
jednak strony, byłem głęboko przekonany, że mój towarzysz ma rację – musimy zabić
Targiego w tej lub innej epoce. Wyglądało na to, iż los wyznaczył nam bardzo daleką
przeszłość.
Pomyślałem o swoim obandażowanym przegubie; wprawdzie mogłem trzymać Lodowy
Jęzor w świeżo wyleczonej dłoni, ale była to lewa dłoń, w boju zaś nie byłem dwuręczny.
W razie ataku na pewno stanę się zawadą. W każdym razie mój miecz, jak sam się o tym
przekonałem, doskonale nadawał się do walki z Thasami.

– Kiedy wyruszymy? I dokąd? – Mój własny głos wydał mi się zmęczony. To pytanie
zadał Yonan, który wiedział tak mało i nie miał o sobie najlepszego mniemania.
– Wyruszymy zaraz – odparł Uruk. – A Lodowy Jęzor odnajdzie wejście do każdego
thaskiego legowiska. Jeśli dobrze pamiętam, to Thasowie obecnie drążą okoliczne
wzgórza. Może starają się osłabić podziemne fundamenty HaHarc, żeby zniszczyć
miasto?
Na pewno miał rację. Przypomniałem sobie przelotnie dawną legendę o tym, że ktoś –
lub coś – zagrał na piszczałce i mury HaHarc zawaliły się w odpowiedzi. Jeżeli pod
miastem istniał cały labirynt podziemnych korytarzy, naprawdę mogło tak się stać.
Dlatego opuściliśmy miejsce, gdzie czarodziejska mgła przesłoniła pole walki.
Odnaleźliśmy ciała naszych poległych towarzyszy i uroczyście spaliliśmy je na stosach.
Pozbyliśmy się też zwłok sług Ciemności – ale nie urządziliśmy im pogrzebu. Wszyscy
wiedzieliśmy, że niektórzy z Wielkich Adeptów Zła umieli wskrzeszać umarłych. Dusze
jednak nie wracały, aby ukryć się za ich pustymi oczami. Wręcz przeciwnie, żywe trupy
były trudnymi w użyciu, nieudolnymi narzędziami, które należało przez cały czas
kontrolować.
U boku Targiego, oprócz Wilkołaków i najróżniejszych potworów, walczyli również
ludzie, tak podobni do tych, których znałem przez całe życie, że nigdy bym nie
przypuszczał, iż sprzedali się Mocom Ciemności.
Po usunięciu ciał poległych, na polu walki pozostało mnóstwo broni i oddział obrońców
HaHarc właśnie ją zbierał, gdy ich mijaliśmy, lecz nikt nie zapytał, dokąd idziemy i co
zamierzamy zrobić.
W miękkiej ziemi zobaczyliśmy ślady wrogów, jedne odciśnięte przez kopyta, inne zaś
przez na poły ludzkie, pazurzaste stopy Wilkołaków. Pozostały też tam śmierdzące rowy,
pokryte wewnątrz śluzowatym szlamem, jakby nieznane potwory pełzały na brzuchach
niczym gigantyczne nagie ślimaki.
Uruk dość krótko szedł tropem uciekinierów. Byłem pewny, że kierował się w stronę
pasma wzgórz, bardzo niskich w porównaniu z górami chroniącymi dolinę HaHarc, ale
dostatecznie wysokich, by uznać je za punkty orientacyjne w terenie.
Na jednym z pagórków zauważyłem w bladych promieniach słońca trzy wysokie
obeliski, podobne do pni, z których dawno temu jakaś nawałnica oberwała gałęzie. Nie
były to błyszczące, niebieskie skały, które chroniły oazy bezpieczeństwa w Escore, lecz
dziobate, nieprzyjemne dla oka głazy o barwie rdzy.
Nie spodobały mi się te skalne monolity. W miarę jak się do nich zbliżaliśmy, ogarniał
mnie coraz większy niepokój i wstręt. Przełknąłem ślinę jak człowiek, usiłujący
opanować mdłości. Lodowy Jęzor, który wyciągnąłem z pochwy i niezdarnie trzymałem
w lewym ręku, nadal płonął blaskiem dostrzegalnym nawet w promieniach słońca.
Teraz, poprzez zaciśniętą dłoń, dotarło do mnie jakieś drgnienie, coś w rodzaju
ostrzeżenia.
– Co to? – Odważyłem się przerwać milczenie. Ale Uruk ani nie spojrzał na mnie, ani się
nie odezwał. Krocząc miarowo, bez wahania poszedł w kierunku złowieszczych kolumn.
Lodowy Jęzor poruszył mi się w ręku. Czubek brzeszczotu skierował się w dół, gdy
przyśpieszyłem kroku, chcąc dogonić topornika. Widziałem, jak Mądre Kobiety
wykrywały wodę lub dawno zakopane w ziemi metalowe przedmioty, jak różdżki
obracały się bez udziału ich woli, pokazując właściwe miejsce.
Okazało się, że mój niezwykły oręż zachowywał się podobnie. Nie znalazłbym dość sił,
żeby podnieść go do góry i zwrócić w przeciwną stronę. Uruk znów miał rację: Miecz
Przegranych Bitew stał się naszym przewodnikiem.
Zauważyłem, że mój towarzysz ostrożnie mija pierwszą kamienną kolumnę bacząc, by
nie musnąć ciałem, odzieżą czy kolczugą odpychającej powierzchni. Zatrzymał się

dopiero przy drugim głazie. Lodowy Jęzor wskazał grunt pod moimi nogami. Musiałem
ze wszystkich sił zacisnąć palce, by nie wyrwał mi się z ręki, gdyż walczył, jakby miał
wolną wolę i chciał się zagłębić właśnie w tym skrawku ziemi.
Usta Uruka wykrzywił drapieżny uśmiech.
– A nie mówiłem? – rzekł. – Znaleźliśmy to, czego szukaliśmy, wejście do legowiska
Thasów. Wydaje mi się jednak, że powinniśmy wybrać inną drogę do kryjówki
Targiego. Sprawdź, czy tędy nie biegnie jakiś korytarz.
Przemogłem jakoś moc miecza i w końcu odciągnąłem go od skrawka ziemi, w którym
koniecznie chciał się pogrążyć. Uruk minął pierwszy obelisk i wszedł na przeciwległe
zbocze, a następnie cofnął się, dając mi pierwszeństwo.
Lodowy Jęzor nadal wskazywał na ziemię i mój towarzysz roześmiał się chrapliwie.
– Więc tędy prowadzi. – Obejrzał się, mierząc wzrokiem odległość od ostatniego głazu.
Później skinął głową, jakby sobie odpowiedział na nie wypowiedziane pytanie, i z całej
siły uderzył toporem w zbocze.
Metalowe ostrze wbiło się głęboko w ziemię, rozrąbując darń i rozrzucając grudy ziemi
na wszystkie strony. Uruk powtórzył tę czynność jeszcze dwukrotnie. Za czwartym
razem odsłonił otwór, do którego zaczęła się sypać ziemia.
Bardzo szybko oczyścił teren wokół jamy, tak że mogłem położyć się na brzuchu i powoli
wsunąć do niej Lodowy Jęzor. Słońce nie docierało w głąb ziemi, ale przy blasku miecza
stwierdziłem, iż nie była to jaskinia, tylko tunel, na tyle szeroki, że zdołamy się przez
niego przecisnąć.
Odetchnąłem głęboko, odpędziłem wszelkie wątpliwości i obawy, gdyż inaczej nie
odważyłbym się zejść pod ziemię. Następnie wziąłem w zęby świecący brzeszczot i
przepchnąłem się przez mały otwór do tunelu. W powietrzu unosił się znajomy mi odór
Thasów. Nie zauważyłem jednak żadnych śladów świeżej bytności któregoś z
mieszkańców podziemi. Szybko ruszyłem do przodu, żeby zrobić miejsce Urukowi.
Korytarz podpierały tu i ówdzie grube korzenie tkwiące głęboko w ziemi. Dodatkowo
wzmacniały go po wtykane gdzieniegdzie nieregularne odłamki skalne. Zapewne
Thasowie za wszelką cenę chcieli utrzymać w porządku tę ważną dla nich arterię.
– Tfu! – splunął Uruk. – Ależ tu śmierdzi!
Przekonaliśmy się, że ten tunel nie został zbudowany z myślą o takich jak my
wędrowcach. Musieliśmy iść zgarbieni, a mimo to co jakiś czas potrącaliśmy sklepienie,
wywołując niewielkie ziemne osuwiska, o których wolałem nie myśleć. Uruk znów
prowadził, jakby dobrze wiedział, gdzie szukać Targiego.
Kiedy oddaliliśmy się od wejścia, jedynym źródłem światła stał się dla nas Lodowy
Jęzor. Podniosłem go do góry, tak by jego słaby blask jaśniał ponad ramieniem władcy
HaHarc i oświetlał mu drogę. Ziemia pod naszymi nogami była ubita jak uczęszczana
leśna ścieżka i wszędzie utrzymywał się wstrętny smród Thasów.
Niebawem dotarliśmy do miejsca, gdzie podziemny korytarz kończył się podobnym do
studni otworem o przysypanych ziemią brzegach. Uruk ukląkł i obmacał jego wnętrze.
– Są tam zagłębienia do wspinaczki – szepnął cicho. – Dość płytkie, ale myślę, że
zdołamy się na nich utrzymać.
Przewiesił topór przez ramię i ostrożnie wszedł do ciemnego otworu. Sam zaczekałem na
szept władcy HaHarc, zanim odważyłem się opuścić w głąb i poszukać oparcia dla
kończyn.
W dół, w dół, w dół – najpierw rozbolały mnie szczęki zaciśnięte na brzeszczocie, a
potem całe ciało. Wydawało mi się, że będziemy tak schodzić bez końca. Obawiałem się,
iż zacznę się dusić od wszechobecnego smrodu, zwymiotuję ostatni posiłek i wypuszczę z
zębów Lodowy Jęzor. Nie poddałem się jednak zwątpieniu i cały mój świat ograniczył się

do dwóch czynności: trzymania w pogotowiu czarodziejskiego oręża i poszukiwania
kolejnego zagłębienia w ścianie szybu.
Wędrówka zabrała nam sporo czasu, lecz może dla kogoś spokojniejszego niż my nie
byłby to żaden wyczyn. W każdym razie bardzo się ucieszyłem, gdy usłyszałem
ostrzeżenie Uruka i ponownie poczułem pod stopami twardą powierzchnię, na której
mogłem wygodnie stanąć.
W ścianach nowego korytarza znajdowało się więcej skał przytrzymywanych
dźwigarami z korzeni. Skalne odłamki poddano prymitywnej obróbce, usuwając
największe naturalne występy. Już nie musieliśmy schodzić szybem w dół, bo sam tunel
biegł coraz bardziej ukośnie. Idąc nim, szybko oddalaliśmy się od powierzchni ziemi.
– Zaczekaj! – rozkazał Uruk. Posłuchałem, chociaż to ostrzeżenie było zbędne. Tolar we
mnie jeszcze nie umarł i wyczułem obecność zła tak mocno, że instynktownie podniosłem
rękę trzymającą w pogotowiu Lodowy Jęzor. Drogę zagrodziły nam wijące się macki,
przypominające mgłę, za którą Targi ukrył swoją armię. Ale tutaj zielonkawe światło
było częścią ich natury i przywodziło na myśl daleko zaawansowany proces rozkładu.
Buchnął stamtąd smród jeszcze wstrętniejszy niż odór Thasów.

7

Zielonkawa mgła wydała mi się złowroga, zaskoczył mnie więc głośny śmiech Uruka.
Lecz mój towarzysz przez chwilę pogardliwie obserwował, jak mgliste odnogi wydłużyły
się, biegając ku nam, niczym macki morskich potworów, które Sulkarczycy spotykali
daleko na południu, a potem zaczął cicho śpiewać.
Zobaczyłem jego słowa. Nie wiedziałem, jakie rzucił czary. Z jego ust wypłynął strumień
iskier, które skupiły się w dobrze widoczną w mroku świecącą chmurę. Uruk ruszył bez
wahania do przodu i z konieczności poszedłem za nim.
Niebieskie iskry dotknęły jednej z macek. Oślepił mnie błysk. Zielonkawa mgła
natychmiast cofnęła się do nieprzejrzystego jądra, które szybko pociemniało, wciągając
w siebie coraz więcej dziwnej substancji.
Teraz miejsce mgły zajął falujący kształt. Wydawało się, iż nie może się zdecydować,
jaką konkretnie przybrać postać. Uderzyła w nas niewidzialna fala groźby i nienawiści.
Jeśli wróg uważał, że łatwo nas pokona, wnet przekonał się o swojej pomyłce. Kiedy
opadł na skalne podłoże i popełzł ku nam, niebieskawa chmura iskier z ust śpiewającego
Uruka też popełzła mu naprzeciw.
– Hej, Targi! – Uruk przestał śpiewać i głośno rzucił wyzwanie przeciwnikowi. –
Czyżbyś już uważał mnie za swoją zabawkę? Łupacza Hełmów – po raz pierwszy
wymienił nazwę swojej broni – nie wykuły ze stali ludzkie ręce. Powinieneś o tym
wiedzieć.
Zielonkawa mgła zniknęła. Uruk skinął głową.
– Musi być wstrząśnięty – powiedział z namysłem. – Targi, tak jak ja, nie jest Wielkim
Adeptem. Przypuszczam jednak, iż wyobrażał sobie, że Moce Ciemności są mu bardziej
posłuszne. – Potem zwrócił się do mnie i zapytał ostrzejszym tonem: – Jak umarł... w
epoce, którą obaj znamy?
Sięgnąłem do pamięci Tolara. Czy Tolar widział śmierć Targiego? A może powiedziano
mu o niej, zanim śmiertelna rana zmusiła go do opuszczenia pola walki?
Odpowiedziałem niepewnie, z wahaniem, bo obrazy w moim umyśle były bardzo
niewyraźne i dalekie.
– Zginął od topora. Żołnierze podnieśli krzyk, gdy znaleźli jego ciało – tyle pamiętam.
– Od topora – powtórzył mój towarzysz. – Jeśli tak... Wiedziałem, co go zaniepokoiło.
Jeżeli to jego Łupacz Hełmów tak rozprawił się z Targim, ponowna śmierć sługi

Ciemności nic nam nie da. Chyba że odnajdziemy również jądro jego mocy, gdzie Targi,
albo to, co z niego pozostało, mógł znaleźć bezpieczne schronienie.
– Będzie się starał powtórzyć ten sam ciąg wydarzeń – Uruk mówił jak do siebie. – A
zatem...
W tunelu przed nami zalegał mrok. Zielonkawy, mglisty stwór znikł jak zdmuchnięty.
Za to z ciemności wypełzły żywe korzenie Thasów. Niektóre nawet wiły się na skalnym
podłożu, żeby łatwiej i mocniej skrępować nam nogi. Uruk zamachnął się toporem, a ja
wcale nie musiałem trzymać Lodowego Jęzora w prawej ręce, żeby poradzić sobie z
napastnikami.
W półmroku dokonaliśmy prawdziwej rzezi. Oparłszy się plecami o ścianę tunelu,
zadawaliśmy śmiertelne ciosy ożywionym sznurom i postępującym w ślad za nimi
Thasom. Mój miecz warczał jak wilk, zanim rzuci się do gardła ofierze. A chociaż
Łupacz Hełmów nie wydawał żadnych dźwięków, świst powietrza rozcinanego
podwójnym ostrzem przypominał śpiew.
– Skończmy z nimi teraz! – rozkazał Uruk przekrzykując bitewny zgiełk. – Targi
poświęcił ich, żeby zyskać na czasie. Nie możemy do tego dopuścić. Myśli, że będzie
bezpieczny w swojej kryjówce. Musimy do niego dotrzeć, nim zamknie ją czar.
Rzuciliśmy się do ataku. Omal nie ogłuchłem w ciasnym korytarzu, gdy mój towarzysz
wzniósł starożytny okrzyk bojowy z HaHarc. A czarodziejski miecz i topór żywym
ogniem płonęły nam w dłoniach.
Thasowie upadli na duchu. Od dawna wiedziałem, że tylko w ciemności czuli się pewnie.
Śmierć towarzyszy, którzy w większości zginęli z ręki Uruka, odebrała im chęć do
dalszej walki. Nigdy się nie dowiedzieliśmy, czy Targi zdjął z nich geas. W każdym razie
cofnęli się przed nami i wzięli nogi za pas. Jedni pobiegli do przodu i zniknęli w lewym
odgałęzieniu tunelu, inni zaś uciekli do majaczącego w tyle prawego korytarza.
Władca HaHarc nie tracił czasu. Wprawdzie nie biegł w półmroku, ale kroczył tak
szybko, jak mu na to pozwalało niskie sklepienie tunelu i nieznany teren. Szedłem tuż za
nim, często spoglądając przez ramię, czy nas nie ścigają.
W mojej epoce Thasowie zatruwali swoją broń. Lecz na grotach krótkich włóczni, które
teraz nadeptywaliśmy – niekiedy zaciśniętych w martwych dłoniach – nie zauważyłem
charakterystycznego odbarwienia. Przynajmniej w tym los nam sprzyjał.
Dotarliśmy do rozwidlenia podziemnej arterii, później zaś do następnego i następnego. I
za każdym razem Uruk bez wahania skręcał w prawo lub w lewo. Nie pytałem go o nic,
ufałem, że wie, dokąd idzie.
W ten sposób doszliśmy do jednej z pieczar, do których niegdyś wyprawiłem się z
Tsalim. A nawet jeśli do innej, to tak podobnej, że nie odróżniłby ich żaden człowiek.
Stalagmity zaiskrzyły się tęczowo w blasku Lodowego Jęzora. Ja na pewno straciłbym
orientację wśród wielkiej liczby i różnorodności tych skalnych tworów, lecz mój
towarzysz ani nie przystanął, ani nie szukał przejścia. Zobaczyłem, że Łupacz Hełmów
zakołysał się lekko w jego ręku; może działał teraz tak jak igły, które Sulkarczycy
trzymają w specjalnych misach, żeby wskazywały im drogę na morzu.
I tak w końcu znaleźliśmy poszukiwany otwór w ścianie tunelu, szczelinę, którą łatwo
mógłbym przeoczyć, gdyż najpierw należało ostrożnie przecisnąć się obok dużego
występu skalnego. Czekał za nią następny podziemny korytarz o starannie
wygładzonych ścianach. Widniały na nich rzędy nieznanych run – emanował od nich
chłód, który przenikał do ludzkiego serca, budząc niepokój i rozpacz. Tylko ciepła
rękojeść miecza, który ściskałem w pokrytej bliznami lewej ręce, pomogła mi odeprzeć
ten podstępny atak.
Uruk zwolnił kroku. Trzymał wysoko głowę, bo ten korytarz nie miał ulubionych przez
Thasów rozmiarów. Wykuli go ludzie lub istoty człekokształtne.

– Teraz... – szepnął do mnie władca HaHarc. – Teraz zwyciężymy, albo przegramy,
Yonanie-który-byłeś-Tolarem, ponieważ poszliśmy tropem Targiego do miejsca, gdzie,
jego zdaniem, nigdy nie mógłby dotrzeć zrodzony w Świetle człowiek. Osaczony, rzuci
przeciw nam wszystkie swoje siły...
Ledwie Uruk wypowiedział to ostatnie słowo, gdy zaatakował nas niewidzialny wróg.
Zachwiałem się na nogach i cofnąłem aż do ukrytego wejścia. Wydało mi się, że
olbrzymia ręka uderzyła mnie w pierś i odrzuciła wstecz. Zacząłem bezładnie siec
powietrze Lodowym Jęzorem. Nic nie widziałem, czułem tylko, że jeśli nie podejmę
walki, przegram i stanę się więźniem.
Władca HaHarc również się cofnął, lecz tylko o krok lub dwa. Pochylił się lekko i
rozstawił nogi, jakby zdecydował, że nic go nie zmusi do odwrotu. Próbowałem
naśladować jego postawę, co więcej, starałem się do niego przyłączyć. Niewidzialny
napór trwał. Nie zdołałem przesunąć się do przodu nawet na jedną długość dłoni, wręcz
przeciwnie, cofnąłem się o dwie. Zawrzał we mnie głuchy gniew, jakiego nigdy dotąd nie
znałem, gniew Tolara przemieszany z rozpaczą. Tolar... jeszcze raz zwróciłem się do tej
ukrytej cząstki mojej osobowości, którą obudził Lodowy Jęzor.
Tymczasem Uruk parł do przodu, mimo że zdawał się brodzić w grząskim błocie.
Wprawdzie posuwał się drobnymi krokami, ale nie zawracał. Otarłem się ramieniem o
skałę, przełożyłem miecz do prawej ręki, a palce lewej zagłębiłem w wykutych w ścianie
runach. To słabe oparcie sprawiło, że znów ruszyłem do przodu powoli, nieustępliwie,
zupełnie jak Uruk.
Może jego najstarszy wróg nie potrafił tak łatwo rozdzielić swoich sił i dlatego nie był w
stanie walczyć z nami dwoma jednocześnie. Tak czy inaczej, coraz bardziej zbliżaliśmy
się do jego kryjówki. Misiurka odczepiła mi się od hełmu, dyszałem ciężko, koncentrując
się na zaciekłej walce o każdy krok.
Uruk lepiej sobie radził – i zaszedł dalej ode mnie. Jego oczy płonęły pod ozdobnym
hełmem.
I chociaż wszystko zdawało się wiecznością, a niewidzialna siła nie osłabiła nacisku, w
końcu przebyliśmy podziemny korytarz. Z trudem chwytałem powietrze i serce waliło
mi jak młotem. Naprzód... naprzód!
Siłowa zapora zniknęła równie szybko jak przedtem zielonkawa mgła. Straciwszy
równowagę, przykląkłem, bo nacisk ustał pomiędzy jednym tchnieniem a drugim.
Zobaczyłem, że Uruk zachwiał się i cofnął, lecz tylko o krok. Trzymając przed sobą
wielki topór, zaczął biec. Zrobiłem to samo i wkrótce się z nim zrównałem.
Zatrzymaliśmy się w pieczarze wypełnionej szarozieloną poświatą, która, jak to od
dawna wiedziałem, zazwyczaj oznaczała silny ośrodek Ciemnych Mocy. Nie było tam
stalagmitów, tylko kamienne kolumny, którym nadano przerażające formy potworów i
ludzi. Ci ostatni poddawani byli niewiarygodnym torturom, od których nie uwolni ich
nawet koniec świata.
Uruk poszedł szeroką nawą między kolumnami – na które nie chciałem spojrzeć po raz
drugi, gdyż budziły we mnie paniczny strach – prosto do centralnej części niesamowitej
jaskini.
Mogła to być jakaś świątynia. Nie miałem jednak najmniejszych wątpliwości, że bez
względu na to, jakiego boga lub moc tutaj czczono, nie zbudowali jej wierni należący do
mojego gatunku. Ohydne filary utworzyły krąg, w którego środku, na rdzawej
półkolumnie, spoczywała kryształowa czaszka.
U jej podnóża leżał skulony mężczyzna, którego widziałem na polu walki – Targi. Jego
szeroko otwarte oczy zdawały się wpatrywać w dal, a ciało sflaczało jak u świeżego
trupa.
A w czaszce z kryształu...!

Nie mogłem oderwać wzroku od kłębowiska jaskrawych barw; już od samego patrzenia
na nie rozbolały mnie oczy. Kolory wytrysnęły, splotły się we wzory, które... które coś
znaczyły. Wystarczy, iż nieco dłużej zatrzymam na nich spojrzenie, a wszystko
zrozumiem. Był to mój najwspanialszy wyczyn... zostanę wyniesiony ponad wszystkich
moich współplemieńców... będę rządził... rządził!
Zobaczyłem, że Uruk przekroczył martwe ciało i podniósł topór. Uruk... chce zniszczyć...
on... to on był moim wrogiem w tym miejscu! Zabij... zabij...!
Zadałem słaby cios tylko dlatego, że przeszkodził mi w tym złamany przegub. Lodowy
Jęzor zgrzytnął na kolczudze osłaniającej ramię władcy HaHarc. Ale i tego wystarczyło,
by zmienić kąt uderzenia topora, który rąbnął w rdzawy postument.
Kryształowa czaszka zakołysała się na swojej grzędzie, a barwy w jej wnętrzu
zawirowały szybciej w szalonym tańcu. Impet niecelnego uderzenia omal nie wytrącił mi
miecza z ręki.
Uruk... był niebezpieczny! Dopóki żył... dopóki żył...
Mój towarzysz zwrócił na mnie płonące oczy.
„Pozwól mi, przyjacielu...” – Jego donośny głos wybuchł mi w mózgu fontanną bólu. –
Możemy go wykończyć... razem.
Uruk znów podniósł swój czarodziejski topór. Pokona mnie bez trudu, nawet jeśli będę
walczył Lodowym Jęzorem...
„Pchnij nisko – ponaglił mnie ktoś inny. – Pod pachą jest słabe miejsce – pchnij w serce!
A potem...”
„Yonanie!”
Zachwiałem się i krzyknąłem przeraźliwie, podnosząc rękę do głowy, która pękała z
bólu. Miecz zaciążył mi w palcach, zwrócony czubkiem ku kamiennej posadzce świątyni
Zła.
„Yonanie!” – powtórzył znajomy głos.
„Pchnij... teraz!” – rozkazał napastnik wdzierający się do mojego umysłu. Z trudem
zrozumiałem, lub odgadłem, co się dzieje...
Podniosłem miecz i opuściłem go, a raczej spadł sam siłą bezwładu; byłem już bardzo
zmęczony. Lodowy Jęzor trafił prosto w szczyt kryształowej czaszki.
A wtedy tak potworny ból przeszył mi mózg, że odrzuciłem od siebie miecz, padłem na
kolana i z jękiem złapałem się za głowę.
Nie widziałem, jak Uruk ponownie uniósł swój topór, ale usłyszałem szczęk, z jakim
jedno z ostrzy uderzyło w niesamowitą czaszkę, rozłupując ją i rozbijając. W mojej
głowie podniósł się dziki wrzask... oszaleję... stwór, który próbował mną zawładnąć, na
pewno do tego doprowadzi. Bełkocząc coś bez związku, osunąłem się na kamienną
posadzkę. Czułem na policzku chłód kamienia, a wokół mnie wirowało kłębowisko
jaskrawych świateł, zbliżających się coraz bliżej.
Lecz jeszcze zanim Tolar przejął kontrolę nad moim ciałem, niewielka cząstka Yonana
zdążyła się ukryć w jakichś zakamarkach mózgu. A potem (nigdy się nie dowiem, jak
długo walczyłem z wolą Targiego) ten szczątek młodzieńca ze Starej Rasy, którym
kiedyś byłem, musiał opuścić tę kryjówkę, by się ratować. Ciało miałem zesztywniałe i
drżałem z zimna, lecz nadal żyłem, a Targi już mnie nie więził. Skupiłem resztki woli na
jednym pragnieniu: chciałem poruszyć ręką – głównie po to, aby udowodnić sobie
samemu, iż mogę to zrobić. Później, choć każdy ruch sprawiał mi ból, usiadłem.
Otaczało mnie złowieszcze ciemnoszare światło, ale było ono zaledwie cieniem dawnej
groźby. W zasięgu ręki leżał Uruk, dalej zaś, tam gdzie wcześniej zobaczyliśmy ciało,
które odrzucił Targi...
Czy te drobne fragmenty kości, czy te popioły, naprawdę kiedyś były człowiekiem albo
istotą człekokształtną? Z kryształowej czaszki, która królowała w tej świątyni i

usiłowała nami zawładnąć, nie pozostał nawet najmniejszy odłamek. Jednak zobaczyłem
tam jeszcze coś – pozbawioną brzeszczotu rękojeść miecza, brudnoszarą jak otaczająca
nas poświata.
Podczołgałem się do Uruka. Czarodziejski topór nie zmienił się tak jak mój miecz,
nietknięty leżał pod ręką swego pana. Poszukałem pulsu na szyi Uruka. Mój towarzysz
żył. Po omacku wyciągnąłem zza pasa manierkę, oparłem głowę nieprzytomnego
mężczyzny na swoim ramieniu i ostrożnie wlałem mu nieco wody do ust. Przełknął ją,
zakaszlał i otworzył oczy.
Przez chwilę patrzył na mnie jak na obcego, a potem...
– Tolar...? – zapytał z wahaniem.
Potrząsnąłem przecząco głową. Odstawiłem butlę z wodą i podsunąłem mu pod oczy
rękojeść mojego miecza.
– Jestem Yonanem, tak jak wtedy, gdy mnie przywołałeś.
Na jego ustach zaigrał lekki uśmiech.
– I wróciłeś, żeby uratować nas obu. Bo chociaż Targi był potężnym czarownikiem, nie
mógł kontrolować nie narodzonego. Więc Lodowy Jęzor cię opuścił. Zastanawiam się,
czy tym razem na dobre?
– Myślę, że na dobre – odparłem ze śmiechem. – Skończyłem ze złowróżbnymi mieczami
i starożytnymi bitwami, przegranymi czy zwycięskimi. Przyszłość będzie taka, jaką sam
ją uczynię!
Nagle coś mnie tknęło: czy nadal przebywaliśmy w przeszłości? Tylko szczątki Targiego
mogły utwierdzić mnie w nadziei, że uwolniliśmy się od wędrówek w czasie.
Uruk powiódł spojrzeniem za moim wzrokiem i dodał w myśli:
– Przypuszczam, że teraz znajdujemy się w twojej epoce, Yonanie-który-byłeś-kimś-
jeszcze. W każdym razie Targi nie żyje i wybuch jego mocy mógł nas wysłać w
przyszłość. Jeśli to prawda, nadal jesteśmy potrzebni w Escore. Czy postaramy się to
udowodnić?
Rękojeść Lodowego Jęzora była martwa. Wyczułem, że już nigdy nie odegra żadnej roli
w ludzkich planach i działaniach. Położyłem ją na szerokim stopniu podtrzymującym
kolumnę, na której spoczywała kiedyś kryształowa czaszka. Targi próbował się mną
posłużyć, ale mu się to nie udało. I to właśnie było niewidzialne trofeum, które zdobyłem
w pamiętnej walce, trofeum, którego poza mną nie zobaczy żaden człowiek. Nie byłem
Tolarem, lecz coś z niego na zawsze we mnie pozostanie, cyzelując i doskonaląc nowego
Yonana jak ręka mistrza rzeźbę ucznia. Nie mogłem temu zaprzeczyć – i wcale nie
chciałem. Na przekór wszystkiemu pozostałem Yonanem i nie zamierzałem ani tego się
wyrzec, ani o tym zapomnieć. Możliwe, że istotnie czas, jak morska fala, przeniósł nas z
przeszłości w przyszłość. Jeśli tak się stało, czekały nas inne miecze i inne bitwy, mnie
zaś – nowe życie, do którego muszę się przystosować ostrożniej i z głębszym
zrozumieniem siebie samego, niż dane jest większości ludzi. „Czas był, czas jest i czas
będzie...” – powiedział Uruk. – Nie, nie powiedział, ale odebrałem jego myśl. Ogarnęła
mnie radość. To właśnie Tolarowi zawdzięczałem ów dodatkowy zmysł, którego mi tak
bardzo brakowało. Wstałem i wyciągnąłem rękę do siedzącego jeszcze przyjaciela.
„Czas będzie” – słowa te zadźwięczały w moim umyśle, budząc niecierpliwość i nadzieję.
Lodowy Jęzor już mną nie kierował, a czekało na mnie całe Escore.

Miecz zrodzony z cienia

1

Noc była bardzo cicha, a jednak wydawało mi się, że tuż poza zasięgiem moich oczu i
uszu wyczuwam jakiś ruch. Mocniej przycisnęłam do piersi złożone dłonie, odetchnęłam

powoli i głęboko, przywołując nie tylko odwagę, lecz także ową dziwną część mojego
umysłu, której nigdy nie rozumiałam. Jeszcze w dzieciństwie niejasno zdawałam sobie
sprawę, że wrodzone zdolności mogą całkowicie odmienić dla mnie świat – jeżeli tylko
nauczę się nimi posługiwać. Wtedy jednak nie znałam nikogo, kto mógłby mnie
wtajemniczyć; musiałam polegać wyłącznie na omylnym instynkcie.
Spojrzałam na swoje kurczowo zaciśnięte dłonie. Widziałam je lepiące się od gliny i...
Nie, nie będę o tym myśleć. Przecież zbyt żywe wspomnienia mogą otworzyć drzwi –
podobne do Bram Dawnego Ludu, których zawsze należało się obawiać – krążącym
wokół wrogom. Wiedziałam, że wrogowie są, wyczuwałam ich obecność.
A przecież otaczali mnie życzliwi ludzie, z których każdy pragnął wznieść wokół mnie
taką barierę ochronną, której lękają się słudzy Ciemności. To we mnie kryła się skaza.
Nie wiedziałam, jak jest niebezpieczna i jak głęboka, i za dnia ta myśl nie dawała mi
spokoju. W nocy zaś dręczyły mnie koszmarne sny, czasami tak straszne, że budziłam
się z trudem łapiąc oddech i, drżąc cała, zastanawiałam się, co mogłam zrobić w czasie,
kiedy moja świadomość nie kontrolowała ciała.
To przekleństwo ciąży na wielu kobietach z mojej rasy. Większość z nich uważa je za
błogosławieństwo, ale ja jestem innego zdania. W Estcarpie obdarzone talentem
dziewczynki są wcześnie poddawane testom i otrzymują odpowiednie wykształcenie,
ucząc się konstruować różnorakie zabezpieczenia niezbędne wtedy, gdy ma się do
czynienia z Mocą – nawet jeśli jest to przelotny kontakt.
Lecz ja urodziłam się w czasach chaosu; moi współplemieńcy uciekli z Karstenu przez
góry graniczne. Byli niedobitkami bardzo starej rasy, którą władca tego kraju wyjął
spod prawa. Zresztą, nawet gdyby pozostawiono nas w spokoju, to i tak nie zdołałabym
rozwinąć swoich niezrozumiałych zdolności, ponieważ w Karstenie nie było Czarownic,
które wyszukiwałyby i szkoliły swe następczynie. A żyjące wśród nas Mądre Kobiety
władały jedynie cząstką talentu i nie przywoływały Wielkich Mocy, tylko pomniejsze
siły.
Byłam siostrzenicą pani Chriswithy i jej przybraną córką. Ciotka wychowywała mnie po
śmierci mojej matki, która umarła ze zgryzoty, gdyż nie wyobrażała sobie życia bez
ukochanego małżonka; mój ojciec osłaniał jej ucieczkę i zginął w walce z bandą
karsteńskich grasantów. Powiedziano mi, iż po moim urodzeniu odwróciła się twarzą do
ściany. Nie chciała nawet na mnie spojrzeć.
Serce pani Chriswithy było tak wielkie, że i ja znalazłam tam swoje miejsce. Zresztą nie
tylko mnie zastępowała matkę w tych burzliwych czasach. Wychowywała też Yonana, w
którego żyłach płynęła w równej części krew Starej Rasy i sulkarskich żeglarzy, syna jej
serdecznej przyjaciółki. Pani Chriswitha urodziła swemu małżonkowi troje dzieci:
Imhara, jego dziedzica, oraz dwie córki, panie Dalhis i Meegan, znacznie od nas starsze,
które w młodym wieku wydano za mąż za wasali pana Hervona. Ale ja byłam inna niż
wszyscy...
Początkowo sądzono, że mam tylko wrodzony dar uzdrawiania, ponieważ patrząc na
człowieka czy na zwierzę, w jakiś sposób widziałam choroby, które ich nękały. Umiałam
też porozumiewać się ze zwierzętami, tak że z czasem nie mogłam jeść mięsa, ani – co
zachowałam już wyłącznie dla siebie – życzyć myśliwym pomyślnych łowów.
Kiedy Czarownice z Estcarpu dokonały swego ostatniego i największego wyczynu, siłą
woli ruszając z posad góry i odgradzając swój kraj od Karstenu, wydawało się, że czeka
nas nowe, spokojne życie. Pamiętałam tylko wojnę i dziwnie się czułam na myśl o
pokoju.
Nieraz zastanawiałam się, jak będą żyć ludzie tacy jak Imhar, urodzony wojownik.
Potrafił jedynie walczyć i bez wątpienia nic innego go nie obchodziło. Tak mało go

znałam, chociaż miał zostać moim małżonkiem i zacieśnić więzy łączące nasz klan. Myślę
jednak, iż niewiele to dla niego znaczyło, we mnie zaś tylko budziło niepokój.
Yonan był mi bliższy od Imhara. Pochodził z dwóch ras, które od wieków zajmowały się
żołnierskim rzemiosłem – a przecież żadnej z nich pod tym względem nie przypominał.
Uparcie ćwiczył szermierkę, strzelanie do celu z pistoletu strzałkowego, słowem – starał
się nauczyć wszystkiego, czego wymagano od mężczyzny w tamtych czasach. Lecz ze
mną rozmawiał o czym innym, o zasłyszanych dawnych legendach i dziwnych
opowieściach. Może mógłby zostać Kowaczem Pieśni, ale szybciej przyswoił sobie
wszystkie inne umiejętności niż grę na podręcznej harfie. Wydawało się, że to połączenie
ras w jakiś sposób zniekształciło albo wręcz pomniejszyło zadatki na człowieka, którym
miał się stać.
Czasami zadawałam sobie pytanie, jakie byłyby nasze losy, gdybyśmy pozostali w
Estcarpie. Czy w końcu poślubiłabym Imhara i nigdy bym nie poznała ukrytej we mnie
mocy? I czy znalazłabym szczęście w niewiedzy? Niekiedy serce mówi mi, że tak. Lecz
zaraz inna cząstka mojej istoty gwałtownie temu zaprzecza.
Stało się inaczej. Gdy rozpoczęliśmy budowę zamku dla naszego klanu, przybył do nas
ze wschodu pewien młodzieniec. Tak bardzo przejęliśmy się jego opowieścią o ojczyźnie
naszych przodków, że prawie bez namysłu ruszyliśmy nie tylko w nieznane, ale – jak się
okazało – na wojnę straszniejszą i bardziej niebezpieczną od wszystkiego, co dotąd
znaliśmy.
Przybyliśmy przez góry do Zielonej Doliny. Rozkwitłam tam jak przesadzony do ogrodu
polny kwiat, który dotąd przymierał głodem na jałowej ziemi i usychał z braku wody.
Spotkałam bowiem Panią Zielonych Przestworzy – w naszych dawnych legendach nosi
ona wiele imion, lecz w tym cyklu czasu woli nazywać się Dahaun. I ona sama i jej
plemię, jakkolwiek podobni do ludzi, nie należą ani do naszej rasy, ani – przypuszczalnie
– do tego samego gatunku. Lud Zielonych Przestworzy przed wiekami zawarł
przymierze z tymi spośród naszych kuzynów, którzy nie zadawali się z Mocami
Ciemności.
Kiedy Dahaun i ja po raz pierwszy spojrzałyśmy na siebie, natychmiast zrozumiałyśmy,
że szukamy tej samej drogi. Władczyni leśnego ludu przyjęła mnie do swego domu,
gdzie najpierw dowiedziałam się, jak wielu rzeczy muszę się nauczyć i jak niewiele będę
mogła z siebie dać, ponieważ wiem tak mało. Byłam niby spragniony wędrowiec na
pustyni, któremu podano dzban źródlanej wody. Lecz podobnie jak on zdawałam sobie
sprawę, że muszę pić powoli, łyk za łykiem, gdyż uwolniony zbyt nagle talent mógłby
zwrócić się przeciw mnie.
Zielona Dolina była oblężoną twierdzą – fortecą Mocy Światła przeciw Mocom
Ciemności. Albowiem w Escore przed wiekami starożytni adepci, którzy postawili się
ponad prawami Mocy Czarodziejskiej, wyrządzili wiele zła, rozkoszując się
wykoślawianiem i deprawowaniem natury. Teraz zaś przebudzone Zło, choć osłabione
upływem czasu, gromadziło siły, by znów pustoszyć tę nieszczęsną krainę.
Powiedziano nam, że jesteśmy bezpieczni w Zielonej Dolinie, ponieważ chronią ją
potężne runy Światła, których nie może minąć nic skażonego przez Zło. Mimo to
wszyscy mężczyźni (pospołu z tymi, którzy nie mieli ludzkiej postaci, ale służyli Światłu)
patrolowali okolice naszej oazy, odpierając ataki sług Ciemności.
A potem... Pewnego ranka po przebudzeniu zobaczyłam swoje ręce lepkie od gliny,
którą widziałam na brzegu rzeki płynącej przez Dolinę. Ogarnął mnie wtedy tak wielki
niepokój i poczucie winy, jakbym zdradziecko wpuściła wrogów do zamku. Nie mogłam
jednak nikomu o tym powiedzieć, ani pani Dahaun, ani mojej przybranej matce. Na
szczęście nie brakowało mi zajęcia. Yonan spadł ze skały i doznał dość ciężkich obrażeń.

Na pewno by umarł, gdyby Jaszczuroludek Tsali nie odnalazł go uwięzionego w jednej
ze szczelin.
Cieszyło mnie, że muszę leczyć jego kostkę i mam dużo pracy. Bo chociaż zaraz zmyłam
glinę z rąk, wydawało mi się jednak, że nadal są nią w jakiś sposób zbrukane. Dręczył
mnie też niejasny niepokój. Trzykrotnie próbowałam o tym opowiedzieć, przekonałam
się jednak, że nie jestem w stanie wykrztusić nawet słowa. Odwołałam się więc do nauk
Dahaun – lecz nic nie wskazywało, by cokolwiek mającego związek z Ciemnością
przedostało się przez nasze zapory.
Tamtej nocy nie mogłam usnąć, nawet chciałam, żeby ktoś przy mnie czuwał. Zdałam
sobie jednak sprawę, że nawet o to nie potrafię poprosić.
Zasnęłam tak nagle, jak gdybym przeszła przez jakieś drzwi I miałam sen tak samo
żywy i prawdziwy jak przebudzenie. Wszystko, co mnie dotąd otaczało, wydało mi się
złudzeniem w porównaniu z miejscem, w którym teraz stałam.
Był to pałac – niepodobny do tych, które widziałam w Estcarpie. Może tylko w samym
Es znajdowały się równie starożytne budowle. Ściany ogromnej komnaty ginęły w
mroku, ale bardzo wyraźnie widziałam wysoki rząd kolumn pokrytych płaskorzeźbami
wyobrażającymi potwory z koszmarnego snu. Nie oświetlał ich ciepły blask słońca czy
jakiejkolwiek lampy, ale dziwna, zielonożółta poświata emanująca z upiornych filarów.
Ktoś tam na mnie czeka... ktoś, z kim muszę się spotkać...
Zdążając w nieznane niesamowitą nawą, miałam wrażenie, że nie idę normalnie, lecz
płynę w powietrzu, nieważka i bezwolna, niezdolna do sprzeciwu. Nawa kończyła się
kolistą przestrzenią. W samym środku stała półkolumna, na której spoczywała czaszka
naturalnej wielkości, wyrzeźbiona z najczystszego kryształu. Wypełniało ją wirujące,
pląsające światło, mieniące się wszystkimi kolorami tęczy, które bez końca to gasły, to
przeistaczały się jeden w drugi.
Stała tam też jakaś kobieta, opierająca rękę na szczycie kolumny, tuż obok kryształowej
czaszki. Przypominała z wyglądu współplemieńców Dahaun, gdyż nieustannie zmieniała
ubarwienie cery i włosów – płomiennie rude loki stawały się kasztanowate, potem zaś
czarne, a ogorzała twarz przybierała kolor kości słoniowej. Nie pochodziła jednak z
Zielonej Doliny.
Emanowała od niej moc, jakby specjalnie skierowana ku mnie. Pomimo ciągłych
przemian, rysy jej twarzy zachowały ten sam wyraz. Na pełnych wargach igrał
zagadkowy uśmieszek. Zdawała się rozkoszować myślą o tajemnej wiedzy, którą z nikim
nie zamierzała się dzielić.
Ciało nieznajomej odziane było tylko w mlecznobiałą mgłę, która kłębiła się i
przemieszczała, to odsłaniając jędrną pierś zwieńczoną szkarłatną brodawką, to znów
gładkie udo i zaczątek brzucha. Jej ruchliwa szata wydała mi się wyjątkowo rozpustna i
budziła we mnie lekki niepokój – może widok ten oddziaływał na jakąś cząstkę mojej
istoty, która nie była posłuszna czarom.
„Crytho! – Podniosła do góry rękę, parodiując przyjazne powitanie, a jej głos
zadźwięczał w moim umyśle. – Witaj, siostrzyczko...”
Coś we mnie skręciło się z obrzydzenia na tę niedbałą wzmiankę o pokrewieństwie. Nie
byłam jej krewną. Nie byłam! Być może ten chwilowy wstręt zakłócił działanie czaru,
który na mnie rzuciła, bo zauważyłam, że przestała się uśmiechać, a w jej oczach błysnął
gniew.
„Jesteś i będziesz tym, kim zechcę! – Szybko przywołała mnie do porządku. – I zrobisz
to, co ci każę. Chodź tu do mnie... Spójrz!” – Ruchem ręki wskazała na czaszkę gorejącą
wewnętrznym ogniem, który teraz stał się jaśniejszy, bardziej jaskrawy, żywy!

Bezwolnie wyciągnęłam ręce i oparłam je na skroniach kryształowego czerepu. Do
mojego umysłu wtargnęła obca, władcza wola, tłumiąc resztki mej samodzielności.
Otrzymałam rozkazy; wiedziałam, co mam zrobić.
– Więc to tak! – roześmiała się czarownica. – Dobrze wybraliśmy, co, Targi? –
Rozmawiała z czaszką jak z żywą istotą. – A teraz – spojrzała na mnie z pogardą –
wykonaj polecenie!
Spoza wysokich kolumn wychynęły skulone postacie. Byli to Thasowie, mieszkańcy
podziemi. Już kiedyś ich współplemieńcy próbowali nas zdradzić. Przywódca tej zgrai
złapał mnie za rękę. Ponaglana przez niego, skręciłam w prawo.
Długo szliśmy podziemnymi korytarzami, ale nie uświadamiałam sobie, ile ich było i
dokąd prowadziły. Pamiętałam tylko o tym, co kazano mi zrobić, i wiedza ta płonęła we
mnie niemal takim samym ogniem jak kryształowa czaszka. Zdałam sobie sprawę, że
nieznajoma i Targi nie spełnili swoich najgorętszych zamiarów, gdyż nie byli w stanie
przebyć tych tuneli. Być może biegły one pod skalnym wypiętrzeniem osłaniającym
Zieloną Dolinę i wpływ run ochronnych sięgał tak głęboko pod ziemię. Jeśli tak było,
owe bariery nie działały na moją korzyść. Mogłam bowiem łatwo tędy przejść, lecz nie
umiałam uwolnić się od czarów, które na mnie rzucono.
Reszta – to fragmentaryczne odłamki wspomnień, pozbawione logicznych związków.
Pamiętam tylko, że wymawiałam słowa, które ktoś inny – albo czarownica, albo upiorna
czaszka – wyrył mi w mózgu. A potem...
Coś było nie w porządku. Poczułam, iż jeszcze mocniej skrępowały mnie niewidzialne
więzy. Za nimi wezbrała mieszanina osłupienia i wściekłości. Nie wykonałam polecenia...
przeszkodził mi jakiś niespodziewany wpływ albo czyjeś działanie. Thasowie otoczyli
mnie, pchając i ciągnąc ciemnymi korytarzami. Nigdy nie udało mi się odtworzyć
dalszego biegu wydarzeń.
Wreszcie nadszedł czas, kiedy zdałam sobie sprawę, że idę po ziemi. Zobaczyłam twarze,
które powinnam była sobie przypomnieć, lecz uniemożliwiła mi to obca wola. A
później...
Później obudziłam się – znowu...? – albo wróciłam do życia. Stałam na otwartej
przestrzeni, a wokół mnie wiał wonny wiatr. Nie przeszkadzały mi jego zimne powiewy,
gdyż niosły świeżość świata, który dobrze znałam. Obok siebie zobaczyłam Yonana,
nieco dalej nieznanego mężczyznę w dziwnej zbroi, ściskającego w dłoni podwójny topór
bojowy, i Tsalego. Wkrótce potem spoza krawędzi urwiska chroniącego Zieloną Dolinę
wynurzyła się Dahaun i jej narzeczony, pan Kyllan – za nimi zaś pozostali.
Krzyknęłam głośno – to była rzeczywistość, a nie kolejny sen. Ale tak naprawdę
uwierzyłam w to dopiero wtedy, gdy Dahaun wzięła mnie w ramiona.

2

Zapora uniemożliwiająca mi rozmowę już nie istniała, więc opowiedziałam Dahaun swój
dziwny sen. Okazało się wtedy, że to wcale nie były majaki. Jakaś cząstka mojego
umysłu mnie zdradziła i zostałam wywabiona z Zielonej Doliny. Pani Zielonych
Przestworzy pokazała mi glinianą kukłę z przylepionymi do jej głowy moimi włosami,
okręconą kawałkiem materiału z sukni, którą kiedyś nosiłam. Nie musiała mi mówić, że
dosięgło mnie i rzuciło czary starożytne Zło, które pokonało nasze fortyfikacje.
Kiedy opisałam kobietę strzegącą kryształowej czaszki, Dahaun spochmurniała, ale
zarazem wydała mi się lekko zdziwiona. Kazała mi pozostać w swoich komnatach. Przed
odejściem wyryła białą, świeżo obdartą z kory różdżką krąg w podłodze i nakreśliła
pewne znaki wokół poduszek, na których leżałam. Byłam tak zmęczona, że chociaż
walczyłam z sennością, bojąc się utraty woli i przytomności, zasnęłam, zanim skończyła.

A bynajmniej nie był to przyjemny sen. Ponownie zobaczyłam ponurą salę kryształowej
czaszki, lecz tym razem nie byłam tam obecna, mimo że wszystko widziałam i słyszałam.
Kobieta, którą tam ujrzałam, bardzo się zmieniła. Nie miałam jednak najmniejszych
wątpliwości, że to właśnie ona czarami przyciągnęła mnie do siebie. I szłam do niej
thaskimi korytarzami, nie wiedząc, co robię.
Nie okazała też dumy i arogancji, które przedtem osłaniały ją szczelniej niż szata z mgły.
Zachowała tylko ślady dawnej urody, jakby czas wycisnął na niej piętno. Pamiętałam, że
jest groźną czarownicą i że powinnam się jej bać. Lecz tym razem ani nie patrzyła w
moją stronę, ani nie dała po sobie poznać, iż wie że ją obserwuję.
Stała przed rdzawą kolumną i pieszczotliwie gładziła kryształową czaszkę, w której
wnętrzu tęczowe ognie albo zgasły, albo zostały tak przytłumione, iż pozostała po nich
niemal bezbarwna mgiełka.
Zobaczyłam, że porusza ustami. Może śpiewała, a może przemawiała do niesamowitego
kryształu. Na jej twarzy malowała się dzika namiętność i gniew. Wyczuwałam bliskość
sił, które usiłowała schwytać, złamać i kontrolować za pomocą woli – a także rozpacz i
frustrację, że jej się to nie udało.
Potem nachyliła się i pocałowała zimne „usta” czaszki. Postąpiła jak kobieta witająca
ukochanego mężczyznę, który wypełnia jej życie. Objęła ramionami kolumnę, tak że jej
piersi przywarły do szczerzącego zęby czerepu. Ten bezwstydny gest napełnił mnie
wstrętem. Wciąż jednak nie mogłam zerwać niewidzialnej więzi i uciec stamtąd – a
przecież to był tylko sen.
Nagle czarownica odwróciła głowę, szukając mnie spojrzeniem. Czy wiedziała, iż jeszcze
raz złowiła cząstkę Crythy w swoje sieci? Dostrzegłam w jej oczach błysk triumfu.
– Więc czar wciąż działa, czyż nie tak, młodsza siostro? – powiedziała. – Osiągnęłam
więcej, niż się spodziewałam.
Nakreśliła w powietrzu znaki, przygważdżając mnie do miejsca. Potem odstąpiła od
kolumny z czaszką, a moc Ciemności biła od niej z taką siłą, że jej włosy podniosły się
jak wielka płomienna chmura, wspanialsza niż wszystkie korony królewskie.
Rozchylone usta kontrastowały z niezwykle bladą twarzą niczym krwawiąca rana.
Zrobiła jeden krok, potem drugi i wyciągnęła do mnie ręce. Triumfująca radość rosła w
niej i otaczała ją jak uroczysta szata.
„Jeszcze jest czas... Mając dobre narzędzie... – Wydaje mi się, że chociaż odebrałam tę
myśl, nie była dla mnie przeznaczona. – Tak, Targi... – Służka Zła spojrzała przez ramię
na przygasłą czaszkę. – Jeszcze nie wszystko stracone!”
Jeśli miała nawet jakiś plan, spełzł na niczym. Albowiem w tej samej chwili czar prysł,
kobieta i czaszka, którą pieściła tak namiętnie zniknęły, a ja otworzyłam oczy we dworze
Dahaun. Pani Zielonych Przestworzy stała w nogach mojego posłania. Później nachyliła
się i obsypała mnie garścią zwiędłych ziół, których listki łamały się w rytmie jej
energicznych ruchów i spadały na moje ciało. Poczułam zapach illbany, starożytnego
lekarstwa na choroby duszy, langlonu i trójliścia, który rozjaśnia umysł.
Tylko ja wiedziałam, co się stało. Skuliłam się na posłaniu ze skór i miękkiego siana. Łzy
strachu i bezsiły napłynęły mi do oczu i potoczyły po policzkach.
Dahaun złapała mnie za rękę, choć wzdrygnęłam się przed tym kontaktem, świadoma,
że jakaś cząstka mojej istoty znalazła się pod kontrolą Ciemności.
– Śniłaś... – powiedziała, ale nie w myśli, tylko na głos, jakby pocieszała małe dziecko,
które miało koszmarny sen.
– Ona... znów mnie przyciągnęła... – wymamrotałam. – Potrafi zmusić mnie do
posłuszeństwa...
– Czy to ta sama kobieta?
– Ta sama kobieta, czaszka, sala kolumnowa. Wszystko było jak przedtem.

Dahaun pochyliła się do przodu i spojrzała mi przenikliwie w oczy. Dręczył mnie strach
i poczucie winy, ale nie zdołałam się uchylić przed jej wzrokiem.
– Zastanów się, Crytho, czy wszystko było dokładnie takie same?
Nie pytała bez powodu. Usunęłam wewnętrzne zabezpieczenia, żeby zobaczyła w moim
umyśle wszystko, co mi się przydarzyło. Zaczęłam się też obawiać, by nie zaraziła się w
jakiś sposób skażonym przez Zło snem.
Usiadła obok mego posłania skrzyżowawszy nogi. Następnie zmiażdżyła w dłoniach
resztę illbany i dotknęła pachnącymi mocno palcami moich skroni.
– Pomyśl... i zobacz! – rozkazała bez wahania. Najlepiej, jak mogłam, odtworzyłam w
myśli wszystko, co ujrzałam we śnie. Kiedy skończyłam, Dahaun splotła przed sobą
palce.
– Laidan – wymówiła na głos pojedyncze imię. – I... Targi...
– Kim jest Laidan? – zapytałam w końcu.
– Kimś, kto łączył w sobie... a raczej łączy, gdyż sądzę, że nadal żyje ukryta w jakiejś
thaskiej norze... najgorsze cechy dwóch ras. Jej matka pochodziła z naszego plemienia, a
ojciec... – Pani Zielonych Przestworzy wzruszyła ramionami. – W czasach kiedy rościła
sobie prawa do rządów, krążyło wiele opowieści o tym, kto mógł nim być. W każdym
razie na pewno nie był to nikt z nas. Najbardziej rozpowszechniona wersja głosiła, że
spłodził ją jeden z Górskich Władców, którzy dobrowolnie zaakceptowali rządy
Ciemności. Laidan i Targi... – powtórzyła w zamyśleniu. – No cóż, może i na tę parę
znajdzie się jakiś sposób. Ci, którzy wyruszyli ostatniej nocy, mogą sprawić, że Targi już
nie weźmie udziału w żadnej kampanii – jeśli zdołają to zrobić, jak zapewniał mnie
Uruk. Ale w przeszłości nie spotkali Laidan, gdyż podczas bitwy przebywała gdzie
indziej i była bardzo zajęta.
– Bitwy? – powtórzyłam. Mówiła zagadkami. Zmierzyła mnie spojrzeniem i nie
odpowiedziała na pytanie, lecz poruszyła temat, który teraz wydawał mi się
najważniejszy.
– Wygląda na to, że Laidan i Targi częściowo związali cię ze sobą, Crytho. Nie
rozumiem, jak to możliwe. W każdym razie początki wszystkiego kryją się w
zamierzchłej przeszłości. Jeśli jednak ona może zmusić cię, żebyś do niej przyszła...
nawet we śnie...
Znałam już odpowiedź. Strach zmroził mi krew w żyłach i zaczęłam drżeć jak liść osiki.
– Wobec tego... Wobec tego jestem dla was niebezpieczna... jestem bramą – szepnęłam
drżącym głosem.
Powinnam jeszcze coś dodać, ale nie mogłam wykrztusić ani słowa. Omal nie wpadłam
w panikę. Jeśli jednak miałabym stać się wyłomem w fortyfikacjach Zielonej Doliny –
jasne było, że nie ma tu już dla mnie miejsca. Wpatrywałam się w osłupieniu w moją
nauczycielkę. Nie potrafiłam uczynić tego, czego wymagało ode mnie poczucie
obowiązku.
– Nie jesteśmy całkiem bezbronni – Dahaun pokręciła powoli głową. – Może jednak
będziesz musiała pogodzić się z myślą, że zostaniesz uwięziona, siostrzyczko...
Wzdrygnęłam się.
– Ona... ona mnie tak nazwała! – prawie krzyknęłam. Słysząc te same słowa z ust Pani
Zielonych Przestworzy, przeraziłam się jeszcze bardziej.
– Ach, tak? – Władczyni leśnego plemienia zacisnęła wargi. – Więc kroczy tą drogą? Jest
coś, co musisz zrozumieć, Crytho. Nie otrzymałaś niezbędnego wykształcenia wtedy, gdy
twoje zdolności po raz pierwszy dały znać o sobie. Dlatego jesteś bezbronna wobec kogoś
takiego jak Laidan. Nie wiem, czego się nauczyła w czasie, który upłynął od Ostatniej
Bitwy do dziś, ale wierz mi, ona nie jest wszechmocna. Nigdy bowiem nie władała
Zielonymi Przestworzami – powiedziała z dumą Dahaun. – Nauka trwała za długo, a

Laidan zawsze była chciwa i nigdy nie grzeszyła cierpliwością. Za pierwszym razem
kontrolowała twoje ciało. Teraz jednak, ponieważ dobrze cię strzeżono – Dahaun
wskazała na wyryte w podłodze runy – mogła przywołać tylko twoje senne wcielenie. Na
nic jej się to nie zda, gdyż jest to inna płaszczyzna egzystencji, która nie może
oddziaływać na nasz świat. Jeśli Yonanowi i Urukowi się powiedzie... – Urwała nagle.
– Yonan. Co z Yonanem? – zapytałam z zaskoczeniem, zapominając na chwilę o
własnych problemach. – Czy on wyruszył przeciw tej Laidan?
– Nie, bo nie będzie jej tam, dokąd on się udaje. – Leśna władczyni potrząsnęła
przecząco głową. Nie dodała nic więcej i z drżeniem serca zrozumiałam dlaczego. Gdyby
Laidan znów mnie wezwała, mogłabym jej o tym powiedzieć we śnie.
– Tego także nie zrobi. – Dahaun odczytała moje myśli. – Nie zaniedbamy żadnych
środków ostrożności. Uwierz mi, Crytho. Nie powinnaś czuć się winna tylko dlatego, że
wpadłaś w tę pułapkę. W przeszłości nawet adepci ginęli z rąk swoich wrogów. My zaś,
znając naturę przeciwnika, zrobimy wszystko, co możliwe, żeby tak się nie stało.
W taki to sposób, na jakiś czas zostałam więźniem moich pobratymców, których nigdy
nie chciałam skrzywdzić. Teraz jednak nie mogli mi ufać, ponieważ mogłam stać się
narzędziem w rękach wrogów. Zamieszkałam na uboczu w małym domku. Usługiwała
mi pewna Jaszczuroludka, która dzięki wrodzonym zdolnościom swego plemienia
potrafiła wyczuć we mnie każdą zmianę. Poza tym zakazano mi posługiwać się Mocą –
nawet do leczenia – by przypadkiem nie nawiązała się łączność między mną i Laidan.
Yonan i Uruk... Przez te wszystkie dni zastanawiałam się, dokąd wyruszyli i w jakim
celu. Nikt nie odważył się powiedzieć mi o tym, a ja nie śmiałam pytać. Kiedyś przyszła
do mnie pani Chriswitha z pewnym pomysłem, który mógłby rozproszyć moje obawy o
przyszłość.
Wszyscy ludzie ze Starej Rasy dobrze wiedzieli, że kobieta, która wyszła za mąż lub
przespała się z jakimś mężczyzną, traciła swoją moc i niezwykłe zdolności. W dawnych
czasach celowo postępowano tak z Czarownicami, które wpadły w ręce nieprzyjaciół.
Znano tylko jeden wyjątek potwierdzający tę regułę – była to pani Jaelithe. Lecz jej
małżonek nie tylko był cudzoziemcem i pochodził z innego świata, ale też (wbrew
wszelkim prawom natury, tak jak ją pojmowaliśmy) sam miał pewien talent. A mimo to
nawet wtedy, gdy Jaelithe udowodniła, iż po ślubie nie utraciła daru władaniu Mocą,
Czarownice z Estcarpu nie przyjęły jej na powrót do swego grona i patrzyły na nią
krzywo.
Takie oto rozwiązanie mi zaproponowano. Wystarczy, że poślubię Imhara i wejdę do
jego łoża, a stracę mój talent i przestanę zagrażać Zielonej Dolinie. Z rozpaczy omal tak
nie postąpiłam.
Nie kochałam Imhara. Jednak wśród odłamu Starej Rasy, wywodzącego się z Karstenu,
zawsze kojarzono małżeństwa mając na względzie dobro klanu. Lata wychodźstwa i
wojny umożliwiły nieliczne odstępstwa od tego zwyczaju. Wiedziałam, że pani
Chriswitha wyszła za mąż z miłości, ponieważ z jej rodu nie pozostał przy życiu nikt, kto
mógłby zaaranżować dla niej taki związek. Pan Hervon zaś stracił całą rodzinę podczas
masakry, zarządzonej przez księcia Yviana, i po raz pierwszy spotkał swoją przyszłą
żonę, przywożąc jej wieści o najbliższych – i eskortując do niej moją matkę.
A po latach, zgodnie ze starożytnym obyczajem, znalazł dla swoich córek odpowiednich,
jego zdaniem, małżonków. Byli to wydziedziczeni wielmoże, którzy przyłączyli się do
niego jeszcze podczas służby w Straży Granicznej i zgodzili się umocnić jego Dom, nie
zakładając własnych. Zaręczono mnie z Imharem, gdy byłam niemowlęciem, i nie
zawarliśmy dotąd ślubu przez czarę i płomień tylko ze względu na nie kończącą się
wojnę.

Teraz jednak, choć groziły nam jeszcze większe niebezpieczeństwa, wystarczy, że wyrażę
zgodę, a zajmę miejsce u boku Imhara jako jego małżonka. Lecz tym samym wyrzeknę
się wszelkiej nadziei na to, iż kiedyś znów będę władać Mocą.
Nie miałam nic do zarzucenia Imharowi. Był przystojnym mężczyzną, urodzonym
żołnierzem i następcą pana Hervona. Ale pomimo strachu i bólu, nie mogłam się
zgodzić. Z całej duszy pragnęłam zatrzymać albo przynajmniej starałam się zatrzymać
to, z czym przyszłam na świat. Nie potrafiłam wypowiedzieć słów, które chciała usłyszeć
moja przybrana matka i ciotka – uwięzły mi w gardle. Pomyślałam, iż moja droga
opiekunka rozgniewa się na mnie, i byłam gotowa dodać jej gniew do brzemienia, które
już musiałam dźwigać. Lecz ona tylko wysunęła tę sugestię i po chwili milczenia, dodała:
– Moje drogie dziecko, nikt nie rodzi się z takimi samymi zdolnościami i skłonnościami.
Imhar jest prawdziwym synem swojego ojca i swoje wielkie zasoby energii
skoncentrował na żołnierskim rzemiośle. Dalhis i Meegan zadowoliły się tym, co
przyniosło im życie. Pragnęły tylko mieć własny dom i dzieci. Ale jeśli los da nam coś
więcej... – Umilkła i długą chwilę siedziała w milczeniu, wpatrując się w złożone na
kolanach ręce. Później podjęła: – Znaleźliśmy się w miejscu, gdzie starożytne legendy o
cudach i dziwach stały się rzeczywistością. My, starsze pokolenie, nie mamy prawa
decydować o twoim dalszym życiu, tak jak to było dotąd przyjęte.
– Imhar... – znów urwała, a potem potrząsnęła przecząco głową, jakby w odpowiedzi na
własną myśl. – Ma własne zdolności, nawet talent, i z radością się nimi posługuje. Jeśli
chcesz pozostać tym, kim teraz jesteś, nikt nie zmusi cię do małżeństwa.
– Ale ja jestem zaręczona – wyjąkałam w oszołomieniu, nie wierząc własnym uszom, że
pani Chriswitha naprawdę to powiedziała.
– Zaczekaj, Crytho – odparła szybko i z naciskiem, jakby chciała mnie zmusić do
zastanowienia. – Zaczekaj, póki nie będziesz całkiem pewna!
– Ale ja... Taka, jaka jestem, mogę być dla was niebezpieczna... dla wszystkich... nawet
dla Zielonej Doliny.
– Zaufaj pani Dahaun i czekaj... – Moja przybrana matka wstała z trudem i nagle
zauważyłam, że chociaż nie wygląda staro (u ludzi ze Starej Rasy oznaki podeszłego
wieku pojawiają się dopiero pod sam koniec życia), ma zmęczoną twarz, jakby sen nie
dawał jej wypoczynku.
Wzięłam ją za rękę i mocno ścisnęłam.
– Dziękuję...
Delikatnie oswobodziła palce.
– Nie chciałam, żebyś się zmarnowała – odparła. – W moim domu traktowałabym cię
jak rodzoną córkę, wiem jednak, że nie byłabyś szczęśliwa.
Powiedziawszy to odeszła, pozostawiając mnie sam na sam z brzemieniem czasu i
samotności. Byłam głęboko przekonana, że moja cierpliwość może być jeszcze nieraz
wystawiona na ciężką próbę.

3

Panicznie bałam się snów zsyłanych przez Moce Ciemności i dlatego co wieczór chciwie
piłam przysyłany przez Dahaun napój, który miał do nich nie dopuścić. Lecz właśnie tej
nocy wróg ponownie zaatakował. Możliwe, że Laidan wcześniej nie mogła do mnie
dotrzeć, gdyż gromadziła magiczną energię niezbędną do realizacji swych zamiarów.
W owej chwili wydało mi się, że przez całe życie byłam ślepa i głucha i że dopiero teraz
naprawdę zaczęłam widzieć i słyszeć. Moje zmysły jak nigdy dotąd wychwytywały
najsubtelniejsze niuanse rzeczywistości. Nie byłam pewna, czy naprawdę znalazłam się
na otwartej przestrzeni, czy też zawędrowałam tam tylko w myśli.

Zadrżałam w zimnym powiewie, czując mocny zapach drzew, który nocny wiatr zgarnął
w Zielonej Dolinie i z wielką siłą wyrzucił na zewnątrz. W górze świecił księżyc w
ostatniej kwadrze – stary, prawie martwy. Już niedługo zniknie z nieba, żeby odrodzić
się w nowym cyklu.
Podniosłam ręce i obejrzałam swoje ciało. Byłam ubrana w strój do jazdy konnej, ręce
miałam podrapane, a paznokcie połamane, jakbym przedzierała się tu siłą. Chciałam się
odwrócić, spojrzeć w dół na Zieloną Dolinę; zastanawiałam się, w jaki sposób dotarłam
tak wysoko. Daremnie.
Wtedy zrozumiałam, że rzucono na mnie geas, który nie pozwalał mi nawet się obejrzeć
i kazał patrzeć tylko przed siebie. Zaczęłam kluczyć po nierównej skalnej powierzchni,
usłanej wyrwami, zdradzieckimi szczelinami, śliskimi upłazami, które czyhały na
nieostrożnego wędrowca. Zmierzałam szybko i pewnie do celu, mimo że nie ja go sobie
wyznaczyłam i nie moja wola gnała mnie do przodu.
Od razu odgadłam, kto wywabił mnie z bezpiecznego schronienia. Dwukrotnie
próbowałam uwolnić umysł i ciało, lecz niewidzialna siła tak mocno mnie trzymała, że
wydało mi się, iż walę zakrwawionymi pięściami w stalowe drzwi.
Zrozumiawszy, że na razie nie mam żadnej szansy ucieczki, uległam woli Laidan.
Popękana skała została poza mną i teraz bez trudu odnalazłam jamę w zboczu wzgórza.
Pochyliłam się i przecisnęłam przez na poły zasypane wąskie przejście.
Nie wyczułam tam charakterystycznego smrodu Thasów. Jeśli Laidan rządziła tymi
mieszkańcami podziemi, to teraz nie posłużyła się nimi. Może sądziła, iż tak nade mną
panuje, że zrobię dokładnie to, co mi rozkaże, i że nie będę próbowała uciekać.
Wprawdzie nie otrzymałam wykształcenia Czarownicy, ale zawsze pamiętałam o
estcarpiańskich Strażniczkach. Kontrolowanie i zmuszanie do posłuszeństwa innego
człowieka wymagało ogromnej koncentracji, nieustannej i wyczerpującej. Nie
wiedziałam, czy Laidan można było nazwać adeptką, czy też nie – zresztą, czyż pani
Dahaun nie powiedziała kiedyś, że nawet adepci ginęli od czarów swoich nieprzyjaciół?
Na pewno każdy mój krok zmniejszał jej zapasy energii. Szłam więc utykając,
najwolniej, jak mogłam, impulsami myśli bez przerwy szukając słabego miejsca w
siłowej klatce, w której mnie uwięziono.
Jeszcze go nie znalazłam, lecz nie zamierzałam z tego powodu wpadać w rozpacz.
Przypuszczałam, że Laidan skupiła na mnie całą swoją, na pewno niemałą, moc. Prędzej
czy później poczuje – musi poczuć – zmęczenie. Dlatego nadal powinnam w
nieregularnych odstępach czasu wypróbowywać jej zabezpieczenia i zarazem
przygotowywać się do walki o wolność.
Podziemne tunele były ciemne. Gdy tam weszłam, mrok pochłonął mnie jak paszcza
wielkiej bestii. Jednak nie uległam panice. Mówiłam sobie, że kochanka Targiego mnie
potrzebuje i że na pewno nie zniszczy cennego narzędzia. Nie mam się więc czego bać –
nawet w najgęstszych ciemnościach – tylko woli, która mnie kontrolowała.
Nagle poczułam, jakby coś skubało czy oszczypywało mój mózg. To na pewno nie miało
nic wspólnego z czarami Laidan, która musiała bardzo uważać, żeby nie stracić nade
mną władzy, i nie mogła sobie pozwolić na podobne igraszki. Wydało mi się, że jakieś
dalekie, niejasne wspomnienie stara się wydostać z niepamięci.
Wszyscy ludzie mojej rasy znają podobne, niezrozumiałe wybryki pamięci – kiedy
oglądamy po raz pierwszy jakiś krajobraz czy budowlę, wewnętrzny głos zaraz szepcze:
„To już kiedyś widziałaś”. Nawet wtedy, gdy wiem, że to niemożliwe.
Może właśnie teraz szamotało się w moim umyśle takie fałszywe wspomnienie? A jeśli
przypuszczenie, że przeżywamy niejedno życie, za każdym razem starając się naprawić
wyrządzone wcześniej krzywdy, jest prawdą? W Estcarpie słyszałam kiedyś dyskusję na

ten temat. Dotychczas w zupełności wystarczało mi życie, które znałam, pełne cudów i
tajemnic. Patrzyłam w przyszłość z zachwytem i nadzieją.
Teraz jednak wiedziałam, czułam, że... kiedyś szłam tym korytarzem! Choć wszystko
wokół spowijał mrok, wydało mi się, że dostrzegam jego kamienne ściany. Nie były
gładkie. Nie – wykuto w nich pewne symbole. Aby przekonać się, iż się nie mylę,
wyciągnęłam prawą rękę. Tak jak oczekiwałam, natrafiłam na głębokie nacięcia, które
pokrywały całą ścianę od góry do dołu.
Nie próbowałam wodzić po nich palcami, odtwarzając cały rysunek, gdyż emanowała od
nich aura Zła, nieco osłabionego upływem czasu. Wzdrygnęłam się i cofnęłam rękę,
jakbym dotknęła ognia albo żrącego kwasu.
Pod nogami miałam gładką posadzkę, oczyszczoną z kamieni i żwiru. A później...
później zostałam zatrzymana.
Dobiegło mnie jakby ciche westchnienie, a może było to zawirowanie powietrza. Obca
wola skierowała moje ciało w lewo. I znów wędrowałam przed siebie, póki
wyciągniętymi rękami ponownie nie musnęłam zrytej symbolami ściany. Wiedziałam,
jakbym widziała to na własne oczy, że opodal zieje ogromna jama. Wysunęłam nogę do
przodu i uderzyłam czubkiem stopy w podłoże, odnajdując w ten sposób jedyną drogę –
wąską półkę skalną.
Przywarłam plecami do ściany i rozłożyłam szeroko ramiona. Zwrócona twarzą w
stronę niewidocznego szybu, powoli, krok za krokiem, okrążyłam zdradziecką pułapkę.
Wydobywały się z niej bez przerwy dziwne westchnienia, którym towarzyszył odór
stęchlizny. Zdawało mi się, że szłam tak godzinę, chociaż tylko kilka minut mogło
upłynąć do chwili, gdy znów poczułam pod stopami równą, twardą posadzkę
podziemnego korytarza.
Już nie próbowałam rozerwać niewidzialnych więzów, celowo oszczędzając siły.
Okrążenie niesamowitej pułapki wstrząsnęło mną do głębi, jakkolwiek nie znałam
przyczyny tego niepokoju. Przypuszczam, że rozwiązanie tej zagadki kryło się w
głębinach pamięci, która nie była moją pamięcią.
Tunel biegł teraz w górę i łagodnie skręcał. Początkowo tego nie zauważyłam. Dopiero
później stał się bardziej stromy. W końcu odnalazłam w ciemności schody i zaczęłam
wchodzić po nich. Tutaj ściana z lewej była gładka i przesuwałam po niej rękę; czułam
się pewniej, mając o co się oprzeć.
W górę, wciąż w górę – może znalazłam się wewnątrz jakiejś turni? Ale, jeśli mnie
pamięć nie myliła, żaden ze szczytów osłaniających Zieloną Dolinę nie był szczególnie
wysoki. Prawdziwy łańcuch górski leżał na północnym zachodzie – były to góry
graniczne, które przebyliśmy w drodze do Escore.
Podniosłam ręce – raczej na rozkaz Laidan niż z własnej inicjatywy. Rozwartymi
dłońmi uderzyłam w twardą powierzchnię nad moją głową. Odgadłam, iż były to drzwi
zapadowe. Nacisnęłam z całej siły – i nie całkiem bezwolnie, gdyż ja także chciałam się
wydostać z tej pułapki.
Początkowo myślałam, że drzwi zaryglowano lub zamurowano, ale w końcu otworzyły
się, bardzo powoli i jakby niechętnie. Światło szare jak zimowy zmierzch nakreśliło
przede mną w mroku trzy boki kwadratu. Weszłam jeszcze na dwa stopnie, żeby oprzeć
się plecami o drzwi, i silnym pchnięciem odrzuciłam je do tyłu. Starożytny kurz buchnął
mi w twarz.
Zawahałam się na chwilę, nie wiedząc, co mogło kryć się wyżej. Później jednak wyszłam
na górę, bo musiałam. Zobaczyłam stosy kamiennych bloków, nawet resztki muru,
jakby to ukryte przejście prowadziło kiedyś do wnętrza jakiejś sporej budowli. Lecz
jeśli tak było, to...

Zamrugałam oczami. Przez moment wyraźnie widziałam ruiny: stosy kamieni
wyglądały jak cienie. Po chwili rumowisko zniknęło. Z ziemi wyłoniły się widmowe
ściany, zmaterializowały i okrzepły. Wysoko w górze dach przesłonił niebo. Czy znów
znalazłam się w sali kryształowej czaszki? Nie, nie było tu kolumn i pomieszczenie
wydało mi się okrągłe. Może weszłam na parter jakiejś wieży? Wąskie okienka
przepuszczały niewiele światła i wnętrze rozjaśniał pulsujący blask pochodni
umieszczonych na ścianach w równych odstępach.
Otwierając drzwi zapadowe, odsunęłam na bok kobierzec z futer co najmniej kilku
śnieżnych panter. Rozejrzawszy się wokoło, zobaczyłam fantazyjnie rzeźbione zydle i
ławy, a pod ścianą stół, na którym stała misa z czerwonego kryształu pełna małych,
czerwonych winogron, najsłodszych i najrzadszych, jakie znał mój lud. Obok niej
połyskiwał dzban ze stopu srebra i złota, w kształcie tradycyjnego smoka z uniesioną
głową i rozwartą paszczą.
To wszystko iluzja, szybko i bezbłędnie oceniłam sytuację. Ale kiedy nachyliłam się,
żeby wygładzić pofałdowany dywan, dotknęłam miękkiego futra. Więc ta iluzja działała
na kilka zmysłów jednocześnie!
Odwróciłam się znów w stronę stołu, chcąc dowiedzieć się czegoś więcej, lecz nagle
powietrze stężało, pociemniało i utworzyło ludzką postać. Była to Laidan.
Widząc moje zdumienie, roześmiała się i odgarnęła z czoła kosmyk płomienno rudych
włosów.
– Czy zaskoczyło cię to, siostrzyczko? Przecież można zmusić do posłuszeństwa czas, tak
samo jak przestrzeń – albo inne części składowe rzeczywistości, które ludzie niesłusznie
uważają za stałe i niezmienne. To jest Zefar...
Powiedziawszy to, przyglądała mi się przez chwilę, jakby spodziewała się, że rozpoznam
tę nazwę. Później wzruszyła ramionami.
– Zresztą, to nieistotne, czy pamiętasz. To wszystko... – mówiąc to rozłożyła ramiona. W
tym otoczeniu jej mglista szata wydawała się mniej przejrzysta i bardziej podobna do
normalnej tkaniny – ...chętnie odpowiada na mój zew, ponieważ kiedyś przyczyniłam się
do jego powstania. Tam, gdzie wspomnienia są najtrwalsze, można pokonać nawet czas.
Ale to nieważne. Przybyłaś.
Rozmyślnie usiadła na jedynym prawdziwym krześle, które stało przy stole. Na
ciemnym tle wysokiego oparcia jej włosy jeszcze bardziej przypominały płomienie.
– Tak, jesteśmy w Zefarze, młodsza siostro. Czeka tu na ciebie zadanie, które możesz
wykonać nawet w tej pętli czasu. – Oparła brodę na dłoni, a łokieć na stole. I chociaż jej
usta nadal się uśmiechały, oczy wyglądały jak kawałki sopli wyrwanych z paszczy
Lodowego Smoka, wiało bowiem od nich coraz większym chłodem.
– Twój los jest nierozerwalnie złączony z losem mężczyzny, którego nazywasz Yonanem
– jakkolwiek kiedyś nosił on inne imię i udawał głupiego, lecz niezbyt przekonująco.
Jego aspiracje doprowadziły go do zguby, ale nie w odpowiednim czasie...
Odniosłam wrażenie, że słowo „czasie” obudziło echo w okrągłej komnacie, jak daleki
dźwięk gongu, którego nie można zignorować.
– Teraz znów chciałby grać rolę głupca – ciągnęła. – Nie można przenicować przeszłości,
tylko ją ulepszyć. Posłużę się więc tobą, a za twoim pośrednictwem Yonanem. Yonan jest
nikim, mógłby jednak zniszczyć to, czego przez całe swoje życie – dwadzieścia ludzkich
żywotów – nie zdołał ożywić. Dlatego – młodsza siostro – zrobisz, co należy. I wszystko
wtedy stanie się takie, jak tego pragniemy...
Wreszcie odzyskałam mowę. Może myśl o tym, że mam być narzędziem, którym chce
zabić Yonana, sprawiła, iż wydobyłam z siebie ochrypły głos, jakbym nie odzywała się
przez ostatnie dwadzieścia lat.

– Jak ty tego pragniesz... – Czyżbyśmy już kiedyś tak się sprzeczały? Cień wspomnienia
wypłynął z otchłani niepamięci. Może w inny sposób, lecz bez wątpienia kiedyś byłyśmy
przeciwniczkami. Wtedy musiałam wiedzieć więcej, znacznie więcej...
Laidan znów się roześmiała i powiedziała drwiąco:
– Jeśli trafisz na ten zapomniany szlak, nie znajdziesz wiele na jego końcu. Wtedy ci się
nie udało i nie uda ci się dzisiaj. Wierz mi – jej oczy zapłonęły, zaiskrzyły diamentowym
blaskiem jak lód w promieniach słońca – przegrasz.
Teraz jesteś znacznie słabsza niż w poprzednim wcieleniu, kiedy walczyłaś ze mną. Tak,
dasz mi Yonana i wszystko będzie, jak należy. Chodź!
Wstała, przywołując mnie ruchem ręki. A ja posłuchałam, ponieważ od chwili, gdy się
ocknęłam wśród wzgórz, nie mogłam sprzeciwić się jej woli.
Laidan nawet się nie obejrzała, żeby sprawdzić, czy za nią idę. Podeszła do schodów
wijących się spiralą wokół wewnętrznych ścian tej budowli i zaczęła się szybko po nich
wspinać. Musiałam pójść w jej ślady.
Doszłyśmy do drugiej, położonej wyżej komnaty, gdzie sufit był nieco niższy.
Zobaczyłam tam półki i stoły, zastawione różnymi miskami, małymi puzderkami i
skrzynkami. Z sufitu i ze ścian zwieszały się pęki suszonych ziół. Środek pomieszczenia
był pusty. W kamiennej posadzce osadzono ułożony z kolorowych kamyków
czarodziejski pentagram. Na końcach ramion gwiazdy stały grube, czarne świece, które
już kiedyś zapalano – wskazywały na to nacieki z budzącego odrazę wosku.
Za pentagramem spostrzegłam mniejsze koło, otoczone czerwono-czarnymi runami. A w
kole leżał związany i zakneblowany – Tsali! Nie miałam pojęcia, jak sprowadzono tutaj
Jaszczuroludka.

4

Instynktownie spróbowałam nawiązać z nim kontakt myślowy. Lecz moja myśl odbiła
się od niewidzialnej zapory, tak misternie splecionej, że nic nie mogło jej przebić. Był to
jeszcze jeden przykład czarów Laidan, która teraz odwróciła się do mnie plecami.
Gardziła mną, uważała za tak słabą, że już nawet nie próbowała wytężać mocy dla
zachowania nade mną kontroli. W skupieniu zaczęła czegoś szukać na przeładowanych
półkach, z jednej zdejmując prymitywnie wykonany, przykryty pokrywką garnek, z
drugiej zaś butelkę, w której jakiś płyn wirował jak żywy.
Spojrzałam Tsalemu w oczy, chcąc przynajmniej zwrócić jego uwagę w sytuacji, gdy nie
mogłam porozumieć się za pomocą myśli. Poznał mnie, ale w jego wzroku wyczytałam
też oszołomienie, szok i... czy była to niechęć?
Jeszcze w dzieciństwie rozwinęłam wrodzone zdolności, ponieważ mogłam nawiązać
kontakt z innymi żywymi istotami, które wcale nie są gorsze od ludzi (mimo że ignoranci
tak uważają, gdyż nie umieją one chodzić, rozmawiać czy myśleć podobnie jak my).
Wprawdzie Jaszczuroludki, Renthany i Yorlongi z Zielonej Doliny miały przodków,
którzy różnili się od naszych antenatów, lecz na równi z ludźmi stanowiły ogniwo w
wielkim łańcuchu życia.
Ryba ukryta w nasłonecznionej sadzawce, antylopa pasąca się na łące, śnieżna pantera
skradająca się wśród szczytów, wszystkie one myślą i czują, nawet jeśli nie potrafimy ich
zrozumieć.
Przyzywałam również węże. Przypomniałam sobie nagle, jak bardzo zaniepokoił się
Yonan, gdy znalazł mnie połączoną myślową więzią z wężem, więzią tak ścisłą, jak to
tylko było możliwe.
Lecz wszystkie te zwierzęta żyły w Estcarpie i nie nosiły w sobie skazy Ciemności.
Natomiast w Escore grasowały niebezpieczne stwory, które wykorzystałyby próbę

nawiązania takiego kontaktu do ataku na mnie. W jakim stopniu Laidan
wykorzystywała istoty stworzone przez coraz silniej ulegający zwyrodnieniu lud, który
ingerował w prawa natury albo dla zabawy, albo dla uzyskania nowych sług?
Najwidoczniej uważała Tsalego za wroga i bez pytania wiedziałam, że szykuje dla niego
los najgorszy z możliwych. Ponieważ skupiła uwagę i wolę na czym innym,
pozostawiwszy tylko tyle mocy, żeby mnie tutaj zatrzymać, zaczęłam rozglądać się
dokoła, szukając jakiejkolwiek broni lub sprzymierzeńców.
W tej kolebce magii nie było okien i półki zasłaniały ściany od dołu do góry, a sufit
znajdował się znacznie niżej niż w dolnej komnacie. W kątach i zakamarkach przez lata
nagromadziły się wielkie pajęczyny. Niektóre były tak ciężkie od kurzu, iż wyglądały jak
strzępy zasłon. A w nich... Wysłałam tam badawczą myśl.
Dotknęłam całkowicie obcego umysłu, beznamiętnej, żarłocznej – i wygłodzonej iskierki
świadomości. Nigdy dotąd nie próbowałam przywoływać owadów i podobnych do nich
stworzeń, ale teraz ucieszyłam się, że w ogóle mi się to udało. Najwyraźniej Laidan,
zaaferowana sobie tylko wiadomymi przygotowaniami, nie zauważyła, iż rozluźniłam
nieco więzy geas.
Zlokalizowałam jeszcze dwa pająki. Z trudem przyszło mi utrzymać z nimi kontakt;
poziom ich świadomości bardzo różnił się od mojego. Odniosłam wrażenie, że kurczowo
ściskam linę, którą ktoś mi bez przerwy wyrywa z ręki, i że znów ją łapię, zanim zbytnio
się oddali.
W zakurzonych pajęczynach czaiły się bezlitosne, śmiertelnie niebezpieczne łowczynie.
Nasze sprawy wcale ich nie obchodziły. Ale były tam. Teraz skoncentrowałam się na
największej i przypuszczalnie najstarszej sieci. Coś się poruszyło w otworze w środku
pajęczyny. Więc... więc zwabiłam jej mieszkankę tak daleko na otwartą przestrzeń! Nie
miałam żadnego planu, tylko nadzieję, bardzo słabą w owej chwili. A jednak zdołałam
przywołać „lokatorki” Laidan. Musiało im się nieźle powodzić – ich ciała były rozdęte
od nadmiaru pokarmu, a pajęczyca rezydująca w największej sieci nie zmieściłaby mi
się w dłoni.
Nie były to zwykłe pająki. W ich szczękach krył się jad. Mogły unieruchomić zdobycz,
uwięzić w sieci i pożreć ją jeszcze żywą. Ich maleńkie oczka błyszczały złowrogo.
Laidan skończyła selekcję składników potrzebnych do nie wiem jakiej ohydnej
ceremonii. Teraz krążyła wokół pentagramu, na końcu każdego ramienia gwiazdy
ustawiając drugą świecę obok pierwszej i posypując łączące je linie sproszkowanymi
ziołami o nieprzyjemnym zapachu.
Domyślałam się, co zamierzała... nas dwie będą chronić bariery, które starannie
ustawiała. A tam, gdzie powinno się pojawić uosobienie Zła, które Laidan chciała
przywołać z zaświatów, znajdzie się Tsali. Jaszczuroludek miał stać się przeznaczoną dla
niego krwawą ofiarą...
Obecnie moja dręczycielka musiała jeszcze bardziej zmniejszyć zasoby kontrolującej
mnie energii, by skoncentrować się na końcowych przygotowaniach. Mamrotała
nieznane słowa, przenikliwie śpiewała zaklęcia, którymi nie zhańbiłaby się żadna
prawdziwa Czarownica. Nie mogła popełnić żadnego błędu – naraziłaby życie, gdyby
pominęła któreś z zabezpieczeń.
Największa mieszkanka pajęczyny pobiegła na skraj swojej sieci i zatrzymała się,
rozglądając wokoło. Oszukałam ją, umieściwszy w jej mózgu informację, że zdobycz jest
blisko. Opuściła się w dół, przędąc w drodze nić, która łączyła ją z jej mieszkaniem.
Teraz kołysała się tam i z powrotem jak ogromna, pomarańczowo-czarna kropka.
Czułam, że nie podobają się jej zapachy rozgniatanych ziół buchające z dołu. Chciała się
wycofać, lecz powstrzymał ją obraz smacznej uczty, który wtłoczyłam do jej
świadomości. Wkrótce zakurzoną kryjówkę opuściła druga pajęczyca, a za nią trzecia.

– No, tak. – Laidan wstała i otrzepała dłonie z resztek ziół. – Jesteśmy gotowe,
siostrzyczko. Teraz poślemy wezwanie... Ofiara zostanie przyjęta i powitamy cię w
naszym gronie...
– A jeśli nie zechcę? – Odwróciłam wzrok od pająków, w obawie, że wiedźma je
zauważy.
– Nie masz wyboru – odparła. – Nie zdołasz się obronić przed tym, co przywołam, co cię
posiądzie... No, na jakiś czas. Kiedy się wycofa, będziesz już do niego należała, a wtedy –
wskazała ręką na wyposażenie komnaty – sama będziesz chciała się uczyć. Jest w tobie
coś, co otworzy dla nas bramy. Czy sądzisz, że w przeciwnym razie zdołalibyśmy cię
wezwać? – Spojrzała na mnie dziwnie i dodała: – Myślę, że w głębi duszy tęsknisz za
tym. Jesteś jedną z nas, siostrzyczko, ponieważ wolisz kształtować, niż być kształtowaną.
Nie zaprzeczaj tylko, że to nieprawda.
– Nie należę do Ciemności! – odparowałam. Laidan wzruszyła ramionami.
– Czymże jest Ciemność, a czym Światło? Słyszałaś tylko jedną historię, a opowiedzieli
ci ją nasi wrogowie. Tak wiele można się nauczyć. Czy zamkniemy i zaryglujemy drzwi
prowadzące do tej wiedzy, gdyż niektórzy boją się tego, co się za nimi kryje? Jest tylko
jedna rzecz, której należy pragnąć – Moc! Wszystko inne ginie w otchłani czasu,
zdruzgotane i zapomniane. Nic nie trwa tak długo jak pragnienie Mocy. Tak, sama się o
tym przekonasz i będziesz się nią cieszyła. Należysz bowiem do tych, których można
napełnić Mocą jak karafkę zimowym winem.
Jej słowa, przynajmniej w pewnym stopniu, padły na podatny grunt, zaintrygowały
jakąś cząstkę Crythy. I tak jak zwątpiłam w siebie podczas rozmowy z panią
Chriswithą, tak teraz obudziły się we mnie inne wątpliwości. Pragnęłam... pragnęłam się
uczyć, chciałam wiedzieć, co mogłabym zrobić, gdybym postanowiła w pełni
wykorzystać mój talent! Pragnęłam – Mocy!
Jednak inna część mojej istoty stanęła teraz do boju. Moc... Przecież Moc mogła
zdeprawować i zeszpecić, zniszczyć tego, kto się nią posługiwał.
Największa z pajęczyc wisiała teraz prosto nad Tsalim. Jaszczuroludek przeniósł
spojrzenie ze mnie na kołyszące się w górze stworzenie, zauważył też jej siostry
rozwijające swoje nici, żeby opuścić się na dół.
Laidan stanęła obok mnie we wnętrzu pentagramu. Podniosła małą, czarną różdżkę
wyjętą spomiędzy mglistych draperii. Po kolei wycelowała ją w świece ustawione na
ramionach gwiazdy. Zapaliły się tłustym, szkarłatnym ogniem.
Zrobiło mi się niedobrze, aż zgięłam się wpół, przyciskając ręce do brzucha. Wszystko
się we mnie buntowało przeciw jej czarom: umysł i ciało. Moja pewność, że bez walki nie
ulegnę Ciemności, umacniała się i krzepła.
Kiedy wiedźma zaczęła przywoływać siły, które chciała zmusić do posłuszeństwa, ja
skupiłam całą uwagę na pająkach. Jeszcze nie wiedziałam, w jaki sposób się nimi
posłużę, ale innej broni nie miałam. Nauczyłam się dostatecznie dużo od pani Dahaun,
by wiedzieć, że podczas magicznych obrzędów równowaga jest bardzo chwiejna i łatwo
ją naruszyć. Laidan otoczyła swoimi zabezpieczeniami zarówno koło jak i gwiazdę, w
której stałyśmy, lecz nie pomyślała o tym, co mogło znajdować się w górze.
Czarne świece wydzielały wstrętny zapach. Tymczasem Laidan oddychała nim głęboko
przed wypowiedzeniem kolejnego słowa, jakby czerpała z niemiłej woni dodatkowy
pokarm albo energię. A potem...
Powietrze poruszyło się w mniejszym kole, zawirowało i pierwszy pająk wpadł prosto w
ów wir. Coś się skłębiło. Laidan drgnęła i na moment przestała śpiewać. Następne
oszukane przeze mnie łowczynie zniknęły po kolei w mglistej kolumnie. Wiedźma
cofnęła się, podnosząc rękę do ust. Po raz pierwszy wyglądała na wstrząśniętą tym, co
zobaczyła albo poczuła...

Może nie byłam równie wrażliwa jak Laidan, ale wyczułam silne zamieszanie. Coś, co
zostało wezwane, rozgniewało się, cofnęło i... I odeszło!
Służka Zła krzyknęła, zatykając rękami uszy, jakby chciała uchronić się przed
dźwiękiem, którego nie mogła znieść. Ja jednak nic nie usłyszałam. Wyczułam jedynie
odwrót nieznanej siły. A po chwili i moja dręczycielka zniknęła jak zdmuchnięta.
Czarne świece zgasły i w komnacie zrobiło się ciemno. Byłam wolna!
W jednej chwili wybiegłam z pentagramu, porwałam ze stołu duży nóż i rozcięłam
Tsalemu wieży. Już nie dzieliła nas niewidzialna zapora. A jednak coś jeszcze ciążyło mi
na duszy w tym starożytnym mieście, które Laidan nazwała Zefarem.
Tsali wstał i zacisnął pazurzaste palce na moim przegubie.
„Chodź!” – Pobiegł w stronę schodów, pociągając mnie za sobą.
Wszystko wokół nas falowało i zamazywało się, jakby sam kamień topił się i odpływał w
nicość. Wydało mi się, że stopnie drżą pod moim ciężarem i rozpadają się w pył.
Przypuszczam, że to znikała iluzja, którą wiedźma otoczyła to miejsce. Groziło nam, że
zostaniemy uwięzieni między epokami albo pogrzebani pod kamiennymi blokami, które
w późniejszych wiekach runęły na ziemię.
Wreszcie, dysząc ciężko, znaleźliśmy się na otwartej przestrzeni w otoczeniu omszałych,
popękanych głazów, obok murowanego narożnika, który kiedyś mógł być zewnętrzną
ścianą jakiejś budowli. Tsali wciąż trzymał mnie za rękę. Rozglądał się po okolicy tak
szybko kręcąc głową, że nie dorównałby mu w tym żaden człowiek. Stał sztywno, pełen
napięcia. Zrozumiałam, iż nadal grozi nam niebezpieczeństwo.
„Laidan?” – wysłałam tę jedną, jedyną myśl do jego umysłu.
„Ona nie umarła... jeszcze nie... – potwierdził moje obawy. – Uciekła do własnego
zakątka nicości, żeby siła, którą wezwała, nie zwróciła się przeciw niej. Trwa tam,
zapamiętując się w nienawiści, która w niej wzbierze, gdy dowie się o tym, co się gdzie
indziej stało. A ponieważ już niejednokrotnie się z tobą łączyła, więc znów możesz się
stać dla niej bramą przez czas i przestrzeń”.
„Co się gdzie indziej stało?” – Uchwyciłam się niezrozumiałej części jego ostrzeżenia.
„Ten, którego chciała obudzić, wreszcie naprawdę umarł.
Młodzieniec imieniem Yonan i Uruk od Topora rzucili własne czary. Ale wskutek tego
Laidan zapłonie jeszcze większą nienawiścią. Wydaje mi się jednak, że w najbliższym
czasie nic nie zrobi. Uciekając, zbytnio oddaliła się od nas. Lecz my jeszcze z nią nie
skończyliśmy”.
Nie puszczając mojej ręki, wyprowadził mnie ze starożytnej ruiny. Sucha jesienna trawa
muskała mi uda, sięgając Tsalemu prawie do pasa.
„Powiedz, co się stało? Dlaczego pająki...” – zająknęłam się. Bo chociaż pajęczyce
wykonały moje polecenia i najwyraźniej zniweczyły czary Laidan, to nadal nie
rozumiałam, jak do tego doszło.
„We wszystkich obrzędach rzucania czarów bardzo trudno jest utrzymać równowagę –
odpowiedział Tsali, jakby mimochodem, nadal bardziej zwracając uwagę na otoczenie,
jakkolwiek ostatni kamienny blok Zefaru pozostawiliśmy już za sobą. – Siła, którą
wezwała Laidan, zażądała krwawej ofiary. I Laidan ją przygotowała. – W jego myśli
wyczułam beznamiętność, jakby to nie on miał stać się tą ofiarą. – Ale gdy ten sługa
Ciemności otrzymał inne żywe istoty, stracił orientację i wpadł w gniew. Był
przekonany, że Laidan chciała zapewnić sobie jego pomoc w zamian za tak nędzny
ochłap. Ci, którzy naprawdę należą do Ciemności, nikomu nie ufają. Wprawdzie muszą
być posłuszni pewnym czarom, lecz jeśli druga strona nie wypełni skrupulatnie
warunków umowy, wówczas wszystkie zobowiązania tracą ważność. Trzy pająki nie
mogły się równać z jednym Tsalim...” – zakończył ironicznie.
Uśmiechnęłam się, mimo że czułam się słaba i bezbronna w tym niebezpiecznym świecie.

„Gdzie jesteśmy?” – zapytałam. Czy to była nasza epoka? I czy uda nam się wrócić do
Zielonej Doliny?
„Nie mogę udzielić wyczerpującej odpowiedzi na wszystkie pytania. – Mój towarzysz
bardzo szybko odczytał te myśli. – Ale musimy iść bardzo ostrożnie. Laidan będzie
miała okazję do odnowienia zapasów Mocy. Kiedy dowie się, że Targi nie żyje... –
pokręcił głową. – Wtedy ułagodzi ją tylko rozlew krwi. Ponieważ raczej nie zdoła
wywrzeć zemsty na tych, którzy zabili Targiego, tym bardziej będzie chciała zemścić się
na nas”.
„A Yonan i Unik?”
Tsali odpowiedział mi takim tonem, jakby w tej chwili miał ważniejsze sprawy na
głowie.
„Kroczą własną drogą... Dobrze się spisali. To my musimy dochować wiary Zielonej
Dolinie. Nie możemy tam wrócić, dopóki Laidan...” – w tym miejscu jego myśl
przygasła, jakby chciał ją ukryć przede mną.
„Dopóki Laidan może rzucić na mnie czary” – z goryczą dokończyłam za niego.
Wiedziałam, że to prawda i że muszę stawić jej czoło, wytężając wszystkie siły ciała i
ducha.

5

Wędrowaliśmy dalej. Kiedy oddaliliśmy się od ruin Zefaru, Tsali zwolnił nieco kroku.
Krajobraz wokół nas był szarobrunatny. Późna jesień ogołociła ziemię z zieleni, a mróz
wyssał soki z trawy i ziół, i teraz, suche i zwiędłe, szeleściły na wietrze.
Natrafiliśmy na pozostałości starożytnej drogi, głównie na kamienne bloki, rozrzucone
to tu, to tam, poprzykrywane ziemią lub wypchnięte do góry przez korzenie drzew.
Rozejrzałam się wokoło, starając się znaleźć jakiś znajomy punkt orientacyjny, chociaż
w pełni zdawałam sobie sprawę, że nie mogę powrócić do Zielonej Doliny, dopóki
całkowicie nie uwolnię się spod wpływu Laidan.
Zaczai mi dokuczać głód i pragnienie. Nie wiedziałam, dokąd Tsali nas prowadzi, ale go
o to nie zapytałam. Szłam jak we śnie, tam gdzie wskazał. Lecz głowę miałam nabitą
myślami, gorączkowo poszukiwałam potrzebnej mi umiejętności, stosownego aspektu
mojego talentu. Dotąd uważałam, że nie mogę się obronić przed Laidan. Ile upłynie
czasu, zanim ta wiedźma ośmieli się opuścić kryjówkę i spróbuje znów zrobić ze mnie
swoje narzędzie?
Narzędzie?
Nie wiem, dlaczego uczepiłam się myślą tego słowa. Człowiek tworzy na dwa sposoby:
dzięki wizji powstałej w mózgu, która sama w sobie nie jest czarostwem, i za pomocą rąk
– albo przedłużenia rąk, które niektórzy stworzyli w zamierzchłej przeszłości, by
dopomogły im w rozwiązaniu konkretnych problemów.
Były więc narzędzia rolnika – pług, którym orano ziemię przygotowując ją do przyjęcia
ziarna, grabie i motyka, młotek i piła; pozostałych nawet nie umiałam nazwać. Ale inne
dobrze znałam: garnki, które wieszało się nad ogniem i gotowało w nich strawę,
wrzeciono do przędzenia nici, igła, krosno, łyżka, krótki nóż...
Ludzie wynaleźli też narzędzia, którymi walczyli: pistolety strzałkowe – moje palce
poruszyły się podświadomie, jakby chciały się zacisnąć wokół jakiegoś i poszukać guzika
spustowego – oraz miecze i lance. Nasi mężczyźni powrócili do tych ostatnich, gdyż nie
mogliśmy wytwarzać strzałek; wreszcie tarcze służące do obrony. A leśni ludzie z
Zielonej Doliny nosili u pasa bicze siłowe, które były oswojonymi i udomowionymi
dziećmi błyskawicy.

Wszystko to były narzędzia, nawet umysł. Lecz ja dotąd ponosiłam same klęski,
ponieważ nie nauczono mnie, co można robić za pomocą narzędzia, z którym przyszłam
na świat.
Tsali skręcił na wschód, opuszczając pozostałości starożytnej drogi. Potykając się
ruszyłam w stronę, w którą pociągnął mnie za rękę. Nie miałam żadnego innego planu.
Dzień był szary jak martwa trawa wokół nas. Szliśmy jakąś ścieżką pod bezchmurnym
niebem. Nagle usłyszałam szum płynącej wody i moje usta wydały mi się pełne kurzu.
Tsali kierował się w dół parowu, który z każdym krokiem stawał się coraz bardziej
stromy. Teraz już nie trzeba mnie było ponaglać, ponieważ sama szłam szybko ku
wodzie opływającej głazy w skalnym łożysku.
Uklękłam nad strumykiem, umyłam starannie ręce, a później, złączywszy je, nabrałam
wody, którą zaczęłam chciwie pić. Jaszczuroludek przykucnął nieco dalej i chłeptał
życiodajny płyn długim językiem. Zaspokoiwszy pragnienie, już przytomnie rozejrzałam
się wokoło. Poczułam naraz dotkliwy głód.
Tsali nagle rzucił się do przodu, zanurzając w strumieniu przednie kończyny, po czym
wstał ociekając wodą. W pazurach trzymał trzepoczącą się rybę. Zaczekał, aż
znieruchomiała, i cisnął ją na ziemię za sobą. Później znów przykucnął na brzegu i
wpatrzył się w bystry nurt.
Już dawno temu postanowiłam, że nigdy nie zabiję żywej istoty po to, by ją potem zjeść.
Teraz jednak zrozumiałam, że muszę postępować rozsądnie i że jeśli chcę przeżyć,
powinnam spożyć zdobycz Tsalego.
Ale w żaden sposób nie mogłam się zmusić do dotknięcia martwej ryby. Patrzyłam
tylko, jak Jaszczuroludek wyciąga kolejną. Następnie wyszedł na przeciwległy brzeg,
gdzie woda wyrzuciła połamane gałęzie, i wrócił z ostro zakończonym kijem, którym
wypatroszył ryby. Oskrobał je znalezionym kamieniem.
Nie rozpaliliśmy ogniska – zresztą i tak wiedziałam, że Tsali będzie wolał zjeść rybę na
surowo. Z obrzydzeniem spojrzałam na porcję, którą przede mną położył, lecz to był
jedyny dostępny pokarm. W końcu zdołałam podrobić nieco łykowate mięso i je
przełknąć. Okazało się to nie trudniejsze od licznych prób, przez które przechodzi każdy
wojownik. Mając przeciw sobie Laidan i jej świat, wyruszyłam na wojnę.
W górze rozległ się przeciągły okrzyk. Z zaskoczenia omal nie zadławiłam się ostatnim
kęsem. Nad nami unosił się jakiś ptak. Otworzył dziób i znów zaskwirzył, bezwstydnie
zniżając lot, jakby chciał nam wyrwać jedzenie z rąk.
Jego pióra miały niemal ten sam odcień szarości co niebo tego dnia, ale wokół oczu
zauważyłam błyszczące, czerwone otoczki. Nigdy takiego nie widziałam. Nie znalazłam
też w mózgu skrzydlatego przybysza nic poza tym, czym się zdawał. Był drapieżnym
ptakiem, tak, lecz jednym z tych, które kierują się wyłącznie swoją dziką naturą i nie
słuchają rozkazów Ciemności.
Głośne okrzyki pierwszego drapieżnika sprowadziły jego towarzysza. Nie odrywałam od
nich wzroku, gdy oba zajadały się resztkami, które Jaszczuroludek odrzucił na bok.
Poczułam znów to samo lekkie poruszenie w głębinach pamięci. Nie mogło być
wspomnieniem – przysięgłabym, że jeszcze nigdy nie widziałam tych ptaków – a
jednak...
Ich szare, matowe skrzydła i płonące szkarłatem obwódki wokół oczu wydały mi się
bardzo ważne. Zerwałam się na równe nogi, tuląc do piersi zaciśnięte w pięści ręce.
– Ninutra! – zawołałam tak głośno, że na chwilę zagłuszyłam nieprzerwany skwir
szarych drapieżników.
Ninutra? Czy było to imię, czy też nazwa jakiegoś miejsca? Niechętnie otworzyłam
umysł i zaczęłam szukać, głębiej, coraz głębiej... Postępowałam nierozważnie, gdyż
przedtem zapuszczałam się w głębiny mojego mózgu tylko pod kontrolą pani Dahaun. A

tutaj i teraz mogło mi grozić wielkie niebezpieczeństwo. Jednak odegnałam tę myśl.
Muszę się dowiedzieć!
Ninutra... Dostrzegłam zamazany obraz. Zamknęłam oczy na niebo, na ptaki, na cały
świat, który znałam, i szukałam wewnątrz siebie. „Ninutro, przybądź!” – rozkazałam
temu fragmentowi myśli... czy wspomnienia. Kim był Ninutra?
Zakręciło mi się w głowie. Mglisty obraz stał się wyraźniejszy. Czekałam z zapartym
tchem, a podniecenie i nadzieja wyparły wówczas zarówno strach, jak i ostrożność.
Zobaczyłam postać otoczoną płomienną chmurą tej samej barwy co płatki wokół oczu
szarych ptaków. Gdybym tylko mogła wyraźniej zobaczyć, jakoś odsunąć tę zasłonę z
blasku!
Ninutra... był Mocą... a nie miejscem. Mocą Ciemności? Więc co przywołałam?!
Nie, gdyż wrodzony ostrzegawczy zmysł, wzmocniony przez nauki pani Dahaun, nie
zareagował. Ale nie poczułam też głębokiej ufności, która, jak sądziłam, powinna mnie
napełnić, jeśli wezwałam Moc Światła. Czy mogła to być jakaś trzecia siła, trzymająca
się z daleka zarówno od Ciemności, jak i od Światła – siła krocząca własną drogą,
niezrozumiałą dla tych obu?
Starałam się oczyścić myślowy obraz i lepiej przyjrzeć się świetlistej postaci, lecz blask
otaczał ją zbyt szczelnie. Powoli, jak kręgi powstałe od wrzuconego do wody kamienia,
napłynęła stamtąd fala energii, która stawała się coraz cieplejsza... gorąca...
Może nawet krzyknęłam. W każdym razie wzdrygnęłam się wewnętrznie i cofnęłam,
daremnie próbując przegnać wizję. Lizały mnie fale gorąca, beznamiętnie, bez gniewu.
Poczułam, że siła zwana Ninutra była zaciekawiona, że moje słabe wołanie zakłóciło jej
spokój, wyrwało ją z głębokiej kontemplacji. Czy zobaczyłam jednego z Wielkich
Adeptów? Jeśli tak było, to dawno utracił ludzkie dziedzictwo. Stał się czystą mocą,
której nie rozumiałam, gdyż wydała mi się bardzo obca...
Później obraz jakby się cofnął, a wraz z nim fala ciepła. Teraz wydało mi się, że widzę
długą nawę, na której końcu stoi jakaś postać. Czerwony blask powrócił do jej ciała.
Patrząc na Ninutrę przypomniałam sobie, że kiedyś ja (albo wewnętrzna, centralna
część mojej istoty), teraz słaba, okaleczona i na długo pogrzebana przez inne wcielenia i
epoki, kontaktowałam się z tą siłą. Lecz to było bardzo dawno temu i łącząca nas więź
rozpadła się w proch...
Otworzywszy oczy, znów zobaczyłam szary krajobraz nad strumykiem. Niezwykłe ptaki
odleciały. Tsali przykucnął na kamieniach, wpatrując się we mnie błyszczącymi oczami.
– Ninutra... – Wyszeptałam jeszcze raz, a potem przemówiłam w myśli do mojego
towarzysza: „Tsali... kim była ta Moc?” Jaszczuroludek skinął głową, nie do mnie, lecz
jakby do tamtego mglistego obrazu.
„Jednym z Wielkich Adeptów – odparł. – Nie pochodzącym ani z twojego, ani z mojego
ludu, czy z jakiejkolwiek żyjącej dzisiaj rasy. Tylko nieliczni pozostali z nami przez jakiś
czas... dopóki nie urośli w potęgę ci, którzy szukali najstraszniejszej Ciemności i
próbowali ją przywołać...”
– Ale dlaczego teraz go zobaczyłam?
„Nie wiem, panno Czarownico. Tylko to, że te ptaki – wskazał na niebo i korujące w
oddali sylwetki – bardzo dawno temu znaleziono w Ustroniu, gdzie Ninutra postanowił
zamieszkać lub utrzymać kontakt z naszym światem. Były tam też kobiety, które
otwierały swoje umysły i serca i czasami przepowiadały przyszłość, tak że nawet adepci
słuchali Ust Ninutry”.
– Tsali... czy ja kiedyś byłam jego Ustami? Jaszczuroludek pokręcił głową.
„Nie zadawaj mi zagadek, panno Czarownico – powiedział. – Każda rasa i gatunek ma
własne legendy. Czy rodzimy się na nowo po tym, jak oczyszczające płomienie spopielą

nasze ciało? A jeśli tak się dzieje, to czy możemy sobie wszystko przypomnieć? Nie
wiem”.
– Ja zobaczyłam... Ninutrę – odpowiedziałam powoli i objęłam się mocno ramionami. –
Ta Siła mnie ogrzała.
Podniosłam głowę. Nagle uświadomiłam sobie, że nie było to już wspomnienie, tylko
wiedza, świeżo zapamiętana wiedza, jakbym miała przed oczami zwój dopiero co
przepisany przez strażniczkę wiedzy tajemnej. Długo jej szukałam i jak każdy
poszukiwacz otworzyłam szeroko umysł. Dlatego Laidan bez trudu mogła wejść do
pustego obszaru w moim mózgu, podatnego na jej chytre sugestie. Nie miałam pojęcia,
jak podziałała na mnie wizja Ninutry i co właściwie się stało, ale zdałam sobie sprawę, że
napełniły się niektóre z pustych komnat w moim umyśle.
Tsali wyprostował się, jeżąc grzebień na głowie. Jego skóra pociemniała i zaczęła lekko
drgać, jakby całym ciałem starał się wyrazić uczucie, które nim owładnęło.
– Panno Czarownico... Co chcesz teraz zrobić?
– Zrobię to, co muszę zrobić – ucięłam.
Badając spojrzeniem brzeg strumienia pod naszymi nogami znalazłam to, czego
szukałam: prosty patyk wyrzucony przez wodę, kruchy i wyblakły. Podniosłam go i
ścisnęłam w dłoni. Po czym jak pędzlem nakreśliłam w powietrzu obraz wyryty w moim
umyśle. Więc to ma pójść tak i tak, i tak...
Najpierw ujrzałam niewyraźne linie. Później z ich wnętrza rozprzestrzenił się kolor, tak
że stały się nieprzejrzyste. Płonęły jak przygasłe ognisko w nocy. Upuściłam patyk i
stanęłam, wpatrując się w moje dzieło, wymawiając dźwięki niepodobne do słów.
Przypominały raczej chrapliwe okrzyki ptaków, które dawno temu gnieździły się w
siedzibie Ninutry, a w znacznie późniejszej epoce – dzisiaj – pożywiły się resztkami z
połowu Tsalego.
Powoli wyciągnęłam przed siebie rękę. Byłam pewna, że skoro tylko zacisnę palce na
tym, co zawisło w powietrzu pomiędzy mną a Jaszczuroludkiem, uroczyście przyrzeknę
poświęcić wszystkie siły walce, której nie mogłam w pełni zrozumieć.
Czerwony blask przygasał, ale narysowany przeze mnie przedmiot stawał się coraz
wyraźniejszy, materializował się. Dlaczego się wahałam? Przecież od chwili gdy Ninutra
odpowiedział na moje wezwanie, wiedziałam, że muszę to zrobić. Ujęłam w dłoń i bez
wahania wyciągnęłam z powietrza miecz stworzony przez wiedzę, której jeszcze nie
ogarniałam. Był niemal równie szary jak niebo, a jego kontury nadal wydawały się
niejasne i mgliste.
– Tak oto wypełniła się wola Ninutry – powiedziałam powoli i głośno. – Albowiem jest to
Miecz Zrodzony z Cienia – ani z Ciemności, ani ze Światła – a mogą go nosić słudzy
jednego i drugiego. Lecz teraz ja obejmuję go we władanie... w imieniu Światła!
Zakręciłam młynka cudownym brzeszczotem jak wojownik sprawdzający, czy nowa
broń jest dobrze wyważona.
Nie był ciężki jak miecz wykuty ze stali, nie miał klingi zdolnej ciąć lub rąbać ani
ostrego końca, którym można by przebić wroga. Stworzony był do innej walki.
„Dokonało się...” – Odebrałam myśl Tsalego. Jego słowa zabrzmiały jak proroctwo. –
Dokonało się – przytaknęłam. – Myślę, że właśnie po to się urodziłam. Jestem tym, kim
miałam się stać. I niech Laidan pomyśli, w jakim stopniu się do tego przyczyniła.

6

Dziwny miecz dematerializował się powoli niby strzęp mgły rozproszony przez słońce –
lecz wtedy niebo było ołowiane. Wkrótce okazało się, że w zaciśniętej dłoni trzymam
pustkę. Westchnęłam z zachwytu. Mój umysł... Gdybym miała choć trochę czasu, żeby

się zorientować, co wypełniło jego puste dotąd komnaty. Mogłam kierować się tylko
instynktem i przekonaniem, iż czeka mnie taka walka, jakiej nie potrafiłam sobie
wyobrazić, mimo że przecież nawiązałam kontakt z Wielką Mocą.
Spojrzałam na pustą rękę. Wiedziałam, że na moje wezwanie natychmiast powróci do
niej broń wykuta w imieniu Ninutry. Tsali obejrzał się nagle. Syknął i grzebień na jego
głowie stał się niemal tak czerwony jak krew.
„Myśliwi...” – odebrałam ostrzegawczą myśl.
Nie ulegało wątpliwości, że ci myśliwi nie przybyli z Zielonej Doliny, a może nawet wcale
nie byli ludźmi. Wysłałam własną myślową sondę i dotknęłam na moment śladów sług
Ciemności. Nie odważyłam się badać dokładniej, by się dowiedzieć, do jakiego gatunku
należeli.
– Polują na nas... – Byłam tego pewna.
„Szukają zapachu; jeszcze go nie znaleźli” – odparł Tsali. Zgiął pazurzaste palce i
jeszcze raz syknął.
Więc to tak, polowano na nas! Czy Laidan wróciła, żeby wydać nas na pastwę swoich
wspólników? A może tylko przypadkiem wpadli na nasz trop? Nieważne, dlaczego to
zrobili. Wyglądało na to, że nie będę miała czasu niezbędnego do uporządkowania nowej
wiedzy i zapoznania się ze zdolnościami, których istnienia nawet nie podejrzewałam.
– Czy możemy znaleźć jakąś kryjówkę?
Otaczały nas niewielkie wzgórza, a góry pozostały daleko za nami. Zresztą nie
ośmieliłabym się tam wyruszyć. Nie zobaczyłam bowiem nigdzie niebieskich głazów,
dających schronienie tym, którzy nienawidzili Ciemności. Zaraz po przybyciu do Escore
dowiedzieliśmy się, że są one oazami bezpieczeństwa w niepewnej okolicy.
„Woda...” – Mój towarzysz skierował się w stronę strumienia i zsunął z brzegu w
powolny nurt.
Przypomniałam sobie starożytną zasadę: wiele rodzajów zła nie odważa się przekroczyć
czystej, bieżącej wody. Poszłam w ślady Tsalego. Woda wlała mi się do butów, gdy
niewielkie fale sięgnęły ich szczytu. Podniosłam rozciętą suknię najwyżej, jak mogłam,
ale jej brzeg szybko się zamoczył. Stąpając powoli, by nie poślizgnąć się na kamieniach,
szłam znacznie wolniej niż Tsali, który bez trudu mnie wyprzedził.
Koryto rzeki było tu szerokie, lecz dalej zwieńczona pianą wstęga zwężała się. Stosy
naniesionego przez wodę drzewa wskazywały na okresowe wylewy, które jednak nigdy
nie zdarzały się o tej porze roku. Woda była płytka i tak przezroczysta, że widziałam
pływające ryby i pełzające po dnie opancerzone stworzenia, które wypłoszyliśmy z
kryjówek. Tsali odwrócił się plecami do gór, które być może otaczały Zieloną Dolinę.
Zaniepokoiło mnie jego zachowanie. Podjęłam decyzję i odezwałam się do niego w myśli:
„Tsali, najdzielniejszy z wojowników. Przypadł mi w udziale los, który nie musi być
twoim. Możesz wrócić...”
Nie pozwolił mi nic więcej powiedzieć. Obejrzał się i zasyczał, piorunując mnie
spojrzeniem. Wyczułam gniew wzbierający w jego umyśle.
„Wędrujemy razem, panno Czarownico. Czyż jeden z Bractwa Reto, którego wiedza
powstrzymała nawet Wielkiego Węża na czas dwóch uderzeń serca tak, że można było
go naprawdę zabić, miałby odwrócić się plecami do dawnego wroga, mówiąc: „To nie
moja sprawa”?!”
„Wybacz mi, wojowniku. – Nie mogłam znaleźć innej odpowiedzi. – Ale chodzi mi o to,
że wzięłam na siebie brzemię czegoś, czego naprawdę nie rozumiem, a co może zdradzić
mnie lub zawieść w chwili, gdy staniemy oko w oko z wrogami. Nie chciałabym
pociągnąć za sobą innych w sieć złego losu”.
„Jakaż istota może domagać się wolnego wyboru, kiedy znów budzą się Wielkie Moce?
Nasze legendy niewiele mówią o twoim Ninutrze. Nie wiem, czy był po stronie

Ciemności, czy Światła. Myślę jednak, że należał do tych, którzy odwrócili się plecami
do obu i udał do miejsca, w którym sam rządzi”. Dalsze jego słowa przerwały skrzekliwe
okrzyki. Podniosłam głowę i zobaczyłam nad nami szaro-szkarłatne ptaki. Zatoczyły
krąg i zanurkowały, krzycząc przeraźliwie. Przyszło mi wtedy do głowy, że mogły się
sprzymierzyć ze sługami Zła, którzy nas ścigali. A może były zwiadowcami, którym
polecono dopilnować, żebyśmy nie zdołali uciec?
Usiłowałam odsunąć od siebie ten ich wrzask, ale tak przykuły moją uwagę, że
potknęłam się o śliski kamień i osunęłam na kolana, zanurzając po pas w przeraźliwie
zimnej wodzie. Tsali znieruchomiał, tak jak ja przedtem, wpatrzony w skrzydlatą
zarazę. Podrapał się tylko po głowie u nasady grzebienia.
Uważnie nasłuchiwał, jakby doskonale rozumiał ów nieustający skrzek. Ja za to nic nie
pojmowałam, mimo że dotąd zawsze mogłam nawiązać kontakt z każdą żywą istotą. A
kiedy ostrożnie spróbowałam nawiązać kontakt myślowy, na nic nie natrafiłam, nawet
na instynktowną przebiegłość, którą znalazłam i wykorzystałam u pająków w komnacie
Laidan.
Te ptaki były – pustką! Nie wyczuwałam też żadnej psychicznej zapory. Zaniepokoił
mnie fakt, że mogłyby być tak dobrze chronione.
Latające strzały zbliżyły się jeszcze bardziej. Pochyliłam głowę, gdy rozwrzeszczane
ptaszysko spróbowało – tak przypuszczam – dziobnąć mnie w twarz lub w oczy.
Zasłoniłam twarz rękami.
„To nasi przewodnicy...” – powiedział Tsali. Głos miał spokojny, chociaż szaropióre
drapieżniki krążyły tak blisko jego głowy, że niemal muskały skrzydłami jego grzebień.
– A dokąd to nas mają zaprowadzić? – zapytałam wyzywająco i skuliłam się, kiedy inny
„przewodnik” skierował się prosto na mnie.
„Kto to wie?” – Jaszczuroludek wzruszył ramionami. – Ale jeśli za nimi pójdziemy,
przestaną nawoływać. Ten hałas już chyba słychać w dole strumienia.
Wiedziałam, iż możemy tylko wybrać mniejsze zło. Nikt nigdy nie zaprzeczył, że słudzy
Ciemności byli chytrzy i bezwzględni. A wrzask dziwnych ptaków na pewno
zaalarmował wszystkich wokoło, może na obszarze znacznie większym, niż
odważyłabym się przypuścić.
Tsali już brnął przez wodę w stronę prawego brzegu. Skrzydlate drapieżniki jeszcze raz
zatoczyły krąg nad jego głową, po czym skupiły całą uwagę na mnie. Poszłam więc za
Tsalim, choć trochę wolniej, gdyż przeszkadzała mi mokra suknia. Gdy tylko stanęłam
na brzegu, wrzask ucichł nagle, jak ucięty nożem. Mimo że ptaki nieustannie fruwały
wokół nas, a głównie przed nami, więcej ich nie usłyszeliśmy.
Byliśmy daleko od ruin Zefaru. Przed nami, aż po horyzont, łagodnie opadała łąka.
Wysoka trawa już zmatowiała i mocno wyschła. Nieliczne ocalałe kwiaty wyglądały na
jej tle jak szkarłatne lub rdzawożółte łatki. Poza ptakami Ninutry nie zauważyłam
żadnej żywej istoty i ta pustka sięgała do majaczącego w oddali lasu.
Ruszyliśmy we wskazanym kierunku. Oczywiście pozostawialiśmy za sobą ślady, które
słudzy Zła bez trudu mogli zwęszyć. Niebo nieco pojaśniało. Podniosłam mokrą suknię i
usiadłam, żeby wylać wodę z butów.
Łąka okazała się większa, niż nam się na początku wydawało. Kiedy szliśmy tak w
stronę horyzontu, odniosłam wrażenie, że daleka linia drzew cofa się z każdym naszym
krokiem. A ptaki Ninutry w milczeniu krążyły wokół nas i co rusz nurkowały, pilnując,
byśmy nie zboczyli z drogi.
Wokół było bardzo spokojnie. Nagle usłyszałam wycie tak ciche i dalekie, iż niewiele się
różniło od powietrznej wibracji. Jeszcze z pobytu w Zielonej Dolinie wiedziałam, że tak
zwołują się Wilkołaki, słudzy Ciemności, bestie będące bluźnierczym połączeniem

człowieka i wilka. Dźwięk ten dobiegł znad rzeki i dał nam pojęcie o naturze
przeciwników.
Nie miałam przy sobie ani noża, ani miecza czy pistoletu strzałkowego, a Tsali niósł
tylko puste pochwy od miecza i sztyletu, gdyż został rozbrojony przez wroga zaraz po
schwytaniu. Teraz syknął i podniósł ręce, wyciągając pazury.
Przedzieraliśmy się przez wysoką trawę najszybciej, jak mogliśmy. Jeżeli słudzy
Ciemności zaskoczą kogoś z nas na otwartej przestrzeni, na pewno użyją potężnego
czaru, przed którym nie obroni nas żadne zaklęcie. Wystarczy, że trzykrotnie nas
okrążą, a nie zdołamy uciec z tego kręgu. Jeśli jednak dotrzemy do wciąż oddalających
się drzew, trudniej będzie nas tam uwięzić.
I właśnie wtedy szare ptaki nas opuściły. Uniosły się wysoko w górę, tworząc na niebie
charakterystyczny znak V, i poleciały prosto do lasu. Może już wykonały swoje zadanie?
Potknęłam się ze dwa razy, chociaż podniosłam wysoko suknię. Nie traciłam czasu na
oglądanie się. Tym razem wycie rozdarło powietrze znacznie bliżej. Tsali, któremu
ubranie nie krępowało ruchów, mógłby pobiec do przodu i błyskawicznie zniknąć mi z
oczu na długo, zanim ja dotarłabym do zbawczych drzew. Nie zrobił tego jednak, lecz
schylił się i podniósł z ziemi spory kamień. Był odważny, ale taką bronią nie pokonamy
tych, co nas ścigali.
Z trudem, dysząc ciężko, posuwałam się do przodu. W zapamiętaniu nie zauważyłam, że
dowlokłam się do lasu, dopóki mocno nie uderzyłam ramieniem o drzewo. Rozpaczliwie
uczepiłam się żywej kolumny, czując, że jeśli teraz upadnę, nie zdołam się podnieść.
Tsali chwycił mnie za rękę, odrywając od pnia.
„Dalej!”
Zwątpiłam w swoje siły. Wtedy po raz trzeci i zupełnie blisko usłyszałam straszliwe
wycie. Ogarnął mnie paniczny strach. Słaniając się ruszyłam tam, dokąd ciągnął mnie
mój towarzysz.
Przeciskałam się między drzewami i kolczastymi krzakami; moja suknia ciągle
zaczepiała o ciernie. Szarpałam ją, rozrywałam na strzępy i uwolniona podążałam za
Tsalim. Dalej, wciąż dalej. Docierało tu bardzo mało światła. Drzewa nie zrzuciły
całkowicie liści, a raczej igieł – gdyż biegnąc ślizgałam się po warstwie brązowawych
igieł, długich jak moje przedramię. Kiedy przedarliśmy się przez zewnętrzną barierę
lasu, napotkaliśmy bardzo skąpe poszycie – nawet kolczastych krzewów było niewiele.
Tam znów zobaczyłam szare ptaki. Czekały, siedząc na gałęzi, a gdy się do nich
zbliżyliśmy, poleciały przed nami. Wokoło panowała głęboka cisza – najlżejszy powiew
nie poruszał igieł na drzewach, nie śpiewał żaden ptak. Słyszałam tylko swój własny
głośny oddech – tego jednak nie mogłam kontrolować.
Zrobiłam jeszcze jeden chwiejny krok i omal nie upadłam. W ostatniej chwili uczepiłam
się dużego, omszałego głazu. Dopiero gdy moje palce zagłębiły się w mchu,
uświadomiłam sobie, że bynajmniej nie trafiłam na naturalną podporę. Trzymając się
go kurczowo i łapiąc oddech, zauważyłam, iż stoję przy pierwszym z szeregu podobnych
głazów – niegdyś kolumn – ginących w głębi lasu. Oderwałam kępkę mchu i odsłoniłam
wizerunek ptaka: w głębokich jamach jego oczu nawet porosty nie zdołały się
zakorzenić. Ożyło we mnie wspomnienie z nie mojej pamięci – zobaczyłam wolne od
mchu kamienie stojące rzędem wzdłuż drogi, szare, upstrzone tylko jaskrawymi
plamami w miejscach, gdzie pokolorowano płaskorzeźby. Jakkolwiek nie były to
„bezpieczne” niebieskie głazy, zmysły nie ostrzegły mnie przed Ciemnością. Nie, tutaj
nie władały ani Ciemność, ani Światło. Odgadłam wtedy, że leży przed nami zupełnie
inne królestwo, gdzie sprawy ludzi mojej krwi nic nie znaczą. Czy była to kraina
Ninutry?

Tuż, tuż rozległo się wycie – Wilkołaki zapewne biegły już po łące. Rozejrzałam się
wokoło, szukając wzrokiem jakiegoś schronienia. Wprawdzie mogliśmy oprzeć się
plecami o głaz, ale wynik był łatwy do przewidzenia – wróg szybko ściągnie nas w dół...
Chyba że... Instynktownie wyciągnęłam przed siebie rękę i otworzyłam w mózgu drzwi
do komnaty wypełnionej chaotyczną wiedzą, której jeszcze nie rozumiałam.
Coś zaciążyło mi w dłoni i odruchowo zacisnęłam wokół tego czegoś palce. Trzymałam
otoczony krwawą poświatą Miecz Zrodzony z Cienia.
Teraz wezbrała we mnie siła obca mojej rasie, siła, którą z trudem kontrolowałam.
Przeniosłam spojrzenie z cudownego brzeszczotu na Jaszczuroludka i powiedziałam:
– To jeszcze nie jest właściwe miejsce. Chodźmy!
Teraz ja poprowadziłam mojego towarzysza wzdłuż rzędu szarych kolumn. Ptaki
Ninutry leciały nade mną, a z tyłu czyhała straszna śmierć.

8

Przed nami wyrosła wielka kamienna brama; prawdziwy cud architektury, gdyż wykuto
ją z jednego ogromnego, kamiennego bloku. Nie wiem, jak można było
przetransportować ją w to miejsce albo choćby ustawić pionowo. Nie pokrywały jej
płaskorzeźby, tylko na samej górze wyrzeźbiono jakąś twarz, spoglądającą na ścieżkę,
którą tu przyszliśmy. Rysy były wprawdzie ludzkie, lecz martwa obojętność i nie
widzące spojrzenie nie miały nic wspólnego z rodzajem człowieczym. Nie wiedziałam też,
czy wyobrażała mężczyznę, czy kobietę. Raczej łączyła w sobie elementy obu płci.
Najbardziej godnym uwagi wydał mi się fakt, iż rzeźba sprawiała wrażenie nietkniętej
przez czas, bo nie dostrzegłam żadnych śladów erozji.
Miecz w moim ręku poruszył się prawie sam, unosząc w pozdrowieniu. Pomyślałam, że
w rzeźbie kryła się jakaś cząstka mocy, która nas tutaj przyciągnęła.
Za bramą dostrzegłam tylko nagą ziemię – a raczej piasek – o barwie srebra. Od tego tła
odcinały się nie znane mi symbole uformowane z piasków innego koloru.
Były to cztery pola, każde z własnymi rzędami skomplikowanych rysunków, a dzieliły je
dwie wąskie ścieżki przecinające się pod kątem prostym.
Ruszyłam przed siebie drogą, która zaczynała się przy bramie. Przechodząc pod
kamiennym łukiem poczułam mrowienie na skórze i włosy stanęły mi dęba, jakby
przyciągnięte przez energie, z którymi nigdy się nie zetknęłam. Nie obejrzałam się, by
sprawdzić, czy Tsali poszedł za mną. W owej chwili ważne było jedno: musiałam dotrzeć
do samego centrum tego miejsca.
Na pewno była tam tak wielka Moc, jakiej dotychczas nigdy nie czułam – nawet w
komnacie Laidan, czy w kręgach, gdzie pani Dahaun praktykowała własną, zieloną
magię.
Jest bowiem wiele rodzajów magii: zielona obejmuje ziemię, rośliny oraz sztukę
uzdrawiania. Brązowa związana jest ze zwierzętami, naszymi młodszymi lub
odmiennymi od nas braćmi, których próbujemy zrozumieć, ale rzadko to nam się udaje.
Istnieje również żółta, niebieska, czerwona i czarna magia – o większości z nich wiem
niewiele. Jednakże magia, z którą tutaj się zetknęłam, nie należała ani do Ciemności, ani
do Światła. Jej źródło znajdowało się (lub zostało przeniesione) gdzie indziej. Lecz to, co
pozostało, sprawiło, iż krocząc śmiało czułam się, jakbym zrzuciła odzież i kąpała się w
substancji będącej czymś w rodzaju płynnego światła.
Dotarłam w końcu do centralnego punktu sanktuarium Ninutry, gdzie spotykały się
cztery pola wypełnione symbolami. Pozostawiono tam tylko tyle miejsca, że mogłam
stanąć, nie wkraczając na żadną z części składowych. To... to także... kiedyś znałam!

Nigdy w życiu nie zaznałam ciepła prawdziwego domu – chociaż u moich krewnych
wiodłam przyjemny żywot i dobrze się mną opiekowano. Mimo to zawsze tęskniłam za
czymś innym, odmiennym od życia, które znałam. Początkowo sądziłam, że znalazłam to
w Zielonej Dolinie, gdzie pani Dahaun pokazała mi, kim mogę się stać, jeśli starczy mi sił
i cierpliwości, by kroczyć drogą, którą mi wskazała.
Ale to...
Splótłszy ciasno palce trzymałam oburącz cudowny miecz. I w tej właśnie chwili
usłyszałam – wytężyłam słuch, by usłyszeć – szepty rozlegające się tuż poza granicą
mojego postrzegania. Chciałam głośno krzyczeć z zawodu i wściekłości.
Podniosłam głowę i spojrzałam na niebo, to samo szare niebo, które wisiało nad nami od
początku. Było całkiem puste i nawet najmniejsza chmurka nie mąciła jego groźnej
szarości.
– Jestem tutaj, o Wielki! – Odważyłam się zawołać na głos.
Wydało mi się, że istota, której tak gorliwie szukałam, nie może być daleko, że w każdej
chwili mogę zobaczyć przed sobą spowitą we mgłę postać, której tak naprawdę nigdy
dokładnie nie ujrzałam. Nie miałam wątpliwości, iż to jest Ustronie Ninutry.
Odpowiedziała mi tylko cisza. Zamilkły nawet głosy, które tak bardzo mnie zirytowały,
gdyż nie mogłam ich zrozumieć. Widocznie miałam w sobie jakąś skazę czy wadę. Jeżeli
istotnie kiedyś szłam tędy (a byłam teraz pewna, że w zamierzchłej przeszłości zrobiło to
ja będące rdzeniem mojej istoty), to utraciłam wszystkie prawdziwe wspomnienia.
Ogarnął mnie smutek i żal, że tak skarlałam.
Łzy napłynęły mi do oczu i potoczyły po policzkach. Ponieważ w jakiś sposób zdołałam
przypomnieć sobie fragment całości, uwierzyłam, iż wiem wszystko...
Opuściłam oczy. Nie, nie otrzymam odpowiedzi. Już nie umiałam zgłębić tajemnic, które
tak mnie pociągały. Spojrzałam na symbole z kolorowych piasków. Niegdyś dobrze je
znałam. Spróbowałam jakby szarpnąć tę głęboko pogrzebaną cząstkę mojego umysłu i,
o dziwo, wyczułam – bardzo słabo – niewielką cząstkę znaczenia tych skrętów i spirali.
Miecz w mojej dłoni był ciepły, rozgrzewał się. Brzeszczot jarzył się czerwienią, jakby
był stalą, którą na chwilę zanurzono w ogniu. Stawał się coraz gorętszy, a ja trzymałam
go mocno, z całej siły. Musiałam jednak zagryźć wargi, żeby wytrzymać jego żar. Byłam
tylko człowiekiem i nie dla mnie nieznana Moc przeznaczyła wiedzę zamkniętą w tym
miejscu.
„Ninutro...” – wymówiłam w myśli, starając się zapomnieć o bolących rękach.
Wydawało mi się, że moje ciało żywcem się przypieka... ale miecza nie wypuściłam.
Posłużyłam się moim niewielkim talentem i nie wyrzeknę się odpowiedzi.
W moim umyśle zadźwięczał rozkaz... „Zabij!”
Odwróciłam się. Tsali nie poszedł za mną na pokryty kolorowymi symbolami piasek...
nie, zatrzymał się tuż za bramą. „Zabij!”
Zrobiłam jeden krok, a potem drugi; tylko krew ukoi boi moich poparzonych rąk...
krew spływająca po brzeszczocie, który trzymałam. Wystarczy, że uderzę. Krew tryśnie
strumieniem i ugasi ogień, który tak ciężko mnie karał za zuchwałe wtargnięcie do
świątyni Ninutry. „Zabij!”
W tej chwili Tsali zniknął. Na jego miejscu przykucnął chudy Wilkołak, unosząc pysk i
wyciem przywołując resztę stada. „Zabij!”
Znów starano się mnie oszukać. Zdałam sobie z tego sprawę, gdy zatoczyłam się do
przodu. Potem zrobiłam jeszcze jeden krok, lecz już sprawniej walczyłam o swój umysł.
– Nie składam krwawych ofiar, Ninutro – powiedziałam, czując w ustach smak krwi z
przegryzionej wargi. – Nie zajmuję się śmiercią, ale życiem!

Zapadła głęboka cisza. Czy kiedykolwiek potrafiłam porozumiewać się z Mocą, która
niegdyś tu władała? A może jej rdzeń już dawno się stąd wycofał, pozostawiając tylko to,
co tworzyło jej niegodziwą stronę?
A potem... byłam wolna. Ucisk na mózg znikł i miecz ostygł mi w rękach. Nie
odwracałam się, lecz byłam pewna, że otoczona mgłą postać, którą zobaczyłam w wizji,
obserwowała mnie i oceniała. Wyczułam nawet lekkie zaskoczenie, pierwszą zmarszczkę
uczucia na morzu obojętności.
Przy bramie nie było żadnego Wilkołaka – stał tam Tsali, wpatrując się w drogę, którą
tu przybyliśmy. Jego postawa wyrażała tak wielkie napięcie, jakby w każdej chwili
obawiał się ataku.
Teraz mogłam się do niego przyłączyć. Wiedziałam, co go zaniepokoiło – prześladowcy
odważyli się iść za nami nawet tutaj. Ale mimo niedawnego rozkazu, któremu się
sprzeciwiłam, nadal nie wierzyłam, że to była twierdza Ciemności.
Spojrzałam na swoje ręce. Pasma pęcherzy zniknęły, a wraz z nimi ból. Nadal jednak
ściskałam w nich miecz, w który przebywająca w tej świątyni Siła pozwoliła mi się
uzbroić.
Staliśmy obok siebie, Jaszczuroludek i dziewczyna ze Starej Rasy. Tsali wyjął z mieszka
przy pasie znalezione wcześniej kamienie i trzymał je w pogotowiu, ja zaś podniosłam
miecz Ninutry. Słudzy Zła ominęli drogę oznaczoną stelami i wyłonili się z lasu. Gdy
wybiegli na otwartą przestrzeń, szare ptaki zaskrzeczały i zanurkowały w powietrzu,
mierząc w głowy Wilkołaków. Zobaczyłam krew płynącą z rany zadanej przez
skrzydlatego wojownika, który omal nie wydziobał lewego oka przywódcy tej zgrai.
Tsali rzucił swoje kamienie. Jeden z Wilkołaków runął na ziemię z wielką dziurą w
czole. Inny zawył i złapał się za ramię. Ja zaś zadałam cios mieczem, z którego wystrzelił
ognisty bicz, świecący równie jaskrawo jak energetyczne bicze Zielonego Ludu.
Wilkołaki cofnęły się, a po chwili rozstąpiły, przepuszczając dwójkę kolejnych wrogów.
Wyższy nosił kaptur i maskę, a w rękach o nienaturalnie długich paznokciach trzymał
bicz, który zręcznie zarzucił, chcąc go owinąć wokół mojego przegubu. Zamachnęłam się
i bez trudu rozcięłam go mieczem.
Jego towarzyszka roześmiała się drwiąco, co rozwścieczyło Wilkołaki. Warknęły na nią
jak psy, które wiedząc, że jest ich panią, nienawidzą jej zarazem.
– Witaj, Służebnico Mocy, która dawno się wycofała – powiedziała głośno Laidan.
Wiedziałam, że posługując się głosem chciała podstępnie mnie obrazić, może podjudzić
do jakiegoś nierozważnego kroku. – A więc w końcu przypomniałaś sobie i przybiegłaś
tu... I co, stwierdziłaś, iż Moc, której szukasz, odeszła? Czy nie przypomniałaś sobie
czegoś więcej... że Władczyni Ognia pierwsza otworzyła swoją bramę i opuściła Escore?
Zaskoczyła mnie trochę. Nie rozumiem, dlaczego uznałam Ninutrę za czarownika.
Przecież oprócz Wielkich Adeptów były też Adeptki. Jeśli moje wcześniejsze wcielenie
dawno temu służyło Ninutrze, nie przypomniałam sobie tak dużo, jak sądziła ta
wiedźma.
– Ninutra odeszła – powtórzyła Laidan. – Jej brama zbyt długo pozostała zamknięta.
Sądzisz, że twój słaby głos może pokonać przestrzeń między światami; a jeśli nawet,
spodziewasz się, że ci odpowie? Mówiono o niej, że zawsze kroczy własną ścieżką i że
nikogo zbytnio nie kocha.
Nawet nie próbowałam odpowiedzieć na jej drwiny. Coś mi odpowiedziało, bo inaczej
nie trzymałabym Miecza Zrodzonego z Cienia. Coś do mnie dotarło, gdy stałam na
kolorowych piaskach. Może to były resztki mocy Ninutry?
Może nadal mogły one – w ograniczonym stopniu – odpowiadać tym, którzy wiedzieli,
jak ją wezwać?

Może właśnie to ta sama nieokreślona siła włożyła mi w usta słowa, którymi
odpowiedziałam mojej przeciwniczce. Nie wiem, lecz na pewno wymówiłam je bez
udziału woli.
– Laidan, przyszłaś tu, szukając mnie, i znalazłaś. Zobowiążmy się pod słowem honoru,
że to, co nas dzieli, dotyczy tylko nas dwóch.
Przez moment myślałam, że się nie zgodzi. Krzywy uśmieszek nadal błąkał się na jej
wargach.
– Bardzo mała siostrzyczko, ośmielasz się rzucić mi wyzwanie? – zapytała drwiąco.
– Jeśli wolisz tak to nazwać.
– Bardzo dobrze. – Uśmiechnęła się szerzej. Strzeliła palcami i Wilkołaki się cofnęły.
Nadal jednak wlepiały w nas płonące nienawiścią ślepia i zrozumiałam, że nie mogę
liczyć na to, iż Laidan długo będzie je kontrolować.
Laidan wyjęła spomiędzy mglistych zwojów swej sukni czarną różdżkę, którą już się
posługiwała przy rzucaniu czarów w Zefarze, ja zaś mocniej ścisnęłam czarodziejski
miecz. Wiedźma nigdy na niego nie spojrzała, a nawet zdawała się nie widzieć, że jestem
uzbrojona. Zakiełkowało we mnie dziwne podejrzenie – czyżby naprawdę nie widziała,
co trzymam?
Wycelowała różdżkę w moją pierś. Spostrzegłam, że porusza ustami, ale nie usłyszałam
jej słów, raczej je wyczułam, gdyż zawibrowały we mnie spazmami męki. Ujęłam
mocniej rękojeść brzeszczotu, który znów zaczął się rozgrzewać. Powoli machnęłam nim
tam i z powrotem w powietrzu przed sobą, jakby tak słaba obrona wystarczyła do
odparcia przekleństw, które na mnie rzucała moja przeciwniczka.
Przez moment wydało mi się nawet, że widzę te słowa, które zamieniły się w strzałki
mknące, by wbić się w moje ciało. Lecz cudowny miecz ponownie rozżarzył się czerwoną
poświatą i musiałam walczyć z bólem, aby utrzymać go w dłoni.
Laidan nagle drgnęła, otworzyła szerzej oczy i odprowadziła spojrzeniem rozkołysany
brzeszczot, jakby zobaczyła go po raz pierwszy.
– O, nie! – krzyknęła i cisnęła we mnie różdżką niczym doświadczony wojownik krótkim
dzirytem.
Widziałam, jak różdżka leci w powietrzu i o dziwo, odniosłam wrażenie, że czas naraz
stanął w miejscu. Czarny pocisk już zawisł w zasięgu mojej ręki. Zamachnęłam się.
Miecz Zrodzony z Cienia uderzył w różdżkę.
Laidan wrzasnęła przeraźliwiej niż wszystkie ptaki Ninutry. Różdżka roztrzaskała się
na mniejsze kawałki, te zaś na małe igiełki, które wbiły się w ziemię. Z każdej igiełki
buchnął czarny płomyk i kłąb smrodu. Laidan wiła się z bólu, jakby skręcana i
rozszarpywana przez ogromne ręce, które chciały rozerwać ją na kawałki.
Usłyszałam wycie Wilkołaków, ujrzałam, jak uciekają oszalałe ze strachu. Dwa wpadły
na drogę oznaczoną szarymi stelami, potknęły się, osunęły na ziemię, próbowały się
czołgać i w końcu znieruchomiały. Reszta siedziała nieruchomo, w milczeniu.
A Laidan nadal drgała konwulsyjnie, wiła się i wrzeszczała...
„Zabij!”
Znów w moim umyśle zabrzmiał ten rozkaz i tym razem go posłuchałam. Rzuciłam
mieczem tak jak kochanka Targiego czarną różdżką. Mglisty czubek brzeszczotu przebił
jej szyję. Skręciła się, jej ciało zaczęło dziwnie się zmniejszać, jakby wsysać do środka,
aż... nie pozostało z niego nic.
A Miecz Zrodzony z Cienia zniknął teraz tak samo jak wcześniej różdżka. Stałam z
pustymi rękami, wpatrując się w to, co zrobiłam wykonując ostatni rozkaz, w pustkę...
Tsali lekko dotknął mojego ramienia i powiedział w myśli:
„Laidan zniknęła, ale te – wskazał pyskiem na milczące Wilkołaki – mogą ponownie
zebrać się na odwagę... albo ich współplemieńcy. Lepiej chodźmy stąd!”

Strząsnęłam jego dłoń równie lekko jak mnie dotknął. Wyciągnęłam do góry rozwarte
szeroko ręce. Z ołowianego nieba nadleciały ptaki Ninutry, zanurkowały i siadły mi na
ramionach, bez najmniejszego dźwięku i wahania, tak jakby to było jedynie słuszne i
właściwe.
Pomyślałam o Imharze. Stał się dla mnie kimś bardzo dalekim, kimś, kogo wprawdzie
kiedyś znałam i dobrze mu życzyłam, ale teraz nie łączyło mnie z nim nawet odległe
pokrewieństwo. A potem o Yonanie. Ze smutkiem uświadomiłam sobie, że Yonan
zrobiłby dla mnie wszystko, że gdybym wyciągnęła do niego rękę, ująłby ją z radością.
Lecz już nie byłam w stanie tego uczynić.
Może brama Ninutry nigdy się nie otworzy. Ale we mnie to drugie ja już prawie się
obudziło. Nie mogłam teraz wybrać zgodnej z tradycją drogi i poślubić Imhara ani
zaakceptować głębi i bogactwa uczuć, które Yonan chciał mi ofiarować. Byłam sobą – i
byłam sama. I jeszcze nie wiedziałam, kim jestem – lub mogę się stać. Tak jak przedtem
Miecz Zrodzony z Cienia płonął mocą w moich dłoniach, tak obecnie rozgorzał we mnie
trudny do zniesienia ogień żądzy wiedzy. Chciałam się uczyć, żeby wiedzieć, żeby być...
Spojrzałam na Tsalego, zastanawiając się, jak mu o tym powiedzieć. Lecz nim dobrałam
odpowiednie słowa, Jaszczuroludek skinął głową.
„Więc tak być musi – rzekł. – Spróbowałaś Mocy, ale dobrze się upewnij, że nie jest
skażona”.
– Nie jest! – Od klęski Laidan byłam tego pewna. Gdyby zwiodła mnie Ciemność, nie
pozwolono by mi jej pokonać. Dodałam: – Powiedz im, że muszę się uczyć. I że nadal...
bez względu na to, jakie we mnie zajdą zmiany... będę uważała się za ich krewną.
Przysięgam na krew, której nie chciałam przelać!
Patrzyłam, jak odchodzi. Potem odwróciłam się plecami do skulonych Wilkołaków. Z
ptakami siedzącymi mi na ramionach skierowałam się w stronę Świątyni Ninutry. A
może była to szkoła, w której nauczę się rzeczy pochodzących z innego miejsca i czasu?
Wydało mi się, że niektóre symbole z kolorowego piasku stają się już dla mnie
zrozumiałe, nawet jeśli Wielka Adeptka, która je stworzyła i obdarzyła cząstką swej
Mocy, dawno odeszła.

Koniec

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Andre Norton Sc 06 Czarodziejskie Miecze
Andre Norton Sc 15 Gryf W Chwale
Andre Norton SC 3 03 Wygnanka
Andre Norton SC 11 [Cykl High Hallacku] Czary Świata Czarownic
Andre Norton SC 3 02 Morska Twierdza
Andre Norton SC 2 4 Lampart
Andre Norton SC 2 5 Klatwa Zarsthora
Andre Norton SC 08 [Cykl Estcarpu] Brama Kota
Andre Norton SC 3 05 Na skrzydłach Magii
Andre Norton SC 2 3 Czary Swiata Czarownic
Andre Norton SC 09 [Cykl High Hallacku] Korona z Jelenich Rogów
Norton Andre ŚC 1 6 Estcarp Czarodziejskie miecze
Andre Norton Czarodziej ze Swiata Czarownic
Andre Norton Cykl Ross Murdock (1) Tajni agenci czasu
Andre Norton Operacja Poszukiwanie czasu
Andre Norton Cykl Ross Murdock (4) Klucz spoza czasu
Andre Norton Cykl Magiczna Seria (1) Magia stali
Andre Norton Lodowa korona

więcej podobnych podstron