Cele ogólne:

•

doskonalenie umiejętności analizy tekstu literackiego

•

poznanie wyznaczników gatunkowych tragedii antycznej

•

uporządkowanie pojęć dotyczących teatru starożytnej Grecji

Cele operacyjne:

•

definiowanie pojęcia „tragedia”

•

utrwalenie pojęć „katharsis”, „konflikt tragiczny”

•

utrwalenie wiedzy o Sofoklesie

•

przypomnienie podstawowych wiadomości o genezie teatru

•

przypomnienie istoty konfliktu tragicznego w „Antygonie” Sofoklesa

•

utrwalenie treści mitów o rodzie Labdakidów oraz o wojnie trojańskiej

•

uświadomienie roli, jaką w świecie mitów odgrywa przeznaczenie

•

określenie konfliktu tragicznego w dramacie „Król Edyp”

•

kształcenie sprawności językowej i umiejętności wnioskowania
- konstruowanie odpowiedzi ustnej dotyczącej poznanego wcześniej materiału
- werbalizowanie wniosków z analizy problemu

Metoda: problemowa

praca w grupach, praca z tekstem

Pomoce:

•

karty pracy

•

plansza ilustrująca następstwo epok z umieszczonymi informacjami, celowo dobranymi do lekcji

•

materiał literacki; teksty, cytaty

•

słowniki terminów literackich

•

„Słownik mitów i tradycji kultury” W. Kopalińskiego

Tok lekcji

I. Wprowadzenie

1. Analiza cytatu podanego w temacie lekcji z informacją o jego autorze

•

co stanowi ideę tragedii według Goethego?

•

jaki warunek musi być spełniony, żeby dzieło mogło być tragedią?

•

jaki warunek stawiali tragedii ci, którzy tragedię stworzyli?

1

TEMAT:

„Dreszcz trwogi jest najlepszym ludzkości udziałem” (J.W. Goethe).

W stronę tragedii Sofoklesa „Król Edyp.”

KONSPEKT LEKCJI

Z JĘZYKA

POLSKIEGO

2. Przypomnienie wiadomości na temat teatru greckiego





jaka była geneza dramatu (tutaj krótko o powstaniu teatru, twórcy

i gatunki)





dlaczego Sofoklesa uznano za najwybitniejszego twórcę teatru

greckiego? (tytuły dzieł)





formułowanie wniosku (Sofokles potrafił najdoskonalej

„wzbudzać dreszcz trwogi”)

3. Zapis tematu:

„Dreszcz trwogi jest najlepszym ludzkości udziałem” (J.W. Goethe).
W stronę tragedii Sofoklesa „Król Edyp.”

II. Rozwinięcie

1.Definiowanie pojęcia „tragedia” na podstawie wypowiedzi Arystotelesa
(„Poetyka”) i „Słownika terminów literackich”

 tutaj analiza wypowiedzi Arystotelesa (cytaty w załączeniu)

-przedstawienie akcji, która dotyczy spraw ważnych
-zastosowanie pięknego, poetyckiego języka
-forma dramatyczna, czyli podział na role

-budowanie litości i trwogi – doprowadzenie do oczyszczenia

 analiza definicji słownikowej

-konflikt dwóch racji, jako podstawowy składnik akcji
-bohaterowie tragiczni świadomi swej klęski

2. Próba zdefiniowania i przypomnienia pojęcia „katharsis”.

3.Definiowanie pojęcia „konflikt tragiczny”.

(najpierw na podstawie opracowywanej w gimnazjum „Antygony”)

4. Próby odpowiedzi na pytanie: dlaczego król Edyp jest postacią tragiczną?

2

Sofokles stworzył tragedię, która stawała się wzorem dla późniejszych dzieł, na

podstawie jego tragedii Arystoteles zdefiniował gatunek i przedstawił jego

charakterystykę.

Notowanie

We wszystkich wypowiedziach na temat tragedii pojawia się informacja, że
musi wywoływać u odbiorcy emocje. Jak nazywamy tę funkcję tragedii?

Karta pracy

 Historia Edypa
 Tragizm postaci

-chciał uniknąć przeznaczenia, nie chciał być ojcobójcą
-jako władca troszczył się o poddanych, chciał odkryć tajemnicę klęsk w Tebach
-nie chciał ukrywać prawdy
-sam na siebie wydał wyrok, mówiąc:

-tragizm tej postaci oddają najlepiej słowa Chóru

(interpretacja i notowanie)

III. Podsumowanie

1.Rola fatum w świecie mitów

-Edyp nie uniknął przeznaczenia, doprowadziło ono do jego klęski
-przeznaczenie miło wpływ na losy innych bohaterów, jakich?

2. Na czym polegał konflikt tragiczny przedstawiony w „Królu Edypie” ?

3. W jaki sposób realizuje się funkcja „katharsis” w omawianej tragedii, na czym ona polega?

Zadanie

KARTA PRACY

3

„I tak złoczyńcy klnę, aby on w życiu
Czy ma wspólników, czy sam w ukryciu
Nędzy, pogardy doświadczył i sromu”

Karta pracy

Tragedia Edypa to jego niewiedza, klęska to poznanie.

Rozwiń myśl, wykazując, że Edyp jest postacią tragiczną.

„W martwocie nigdy dobra nie upatrywałem, dreszcz trwogi jest
najlepszym ludzkości udziałem. ”

(J.W. Goethe „Faust”)

Rozbuduj otrzymaną mapę myśli na temat teatru greckiego lub
wykonaj własną z podaniem nowych informacji zdobytych
z dodatkowej literatury naukowej i popularno-naukowej.

Nieobowiązkowo,
dla
zainteresowanych

„O śmiertelnych pokolenia!

Życie wasze to cień cienia.

Bo któryż człowiek więcej tu szczęścia zażyje
Nad to, co w sennych rojeniach uwije,
Aby potem z biegiem zdarzeń
Po snu chwili runąć z marzeń.”

Sofokles „Król Edyp”

Stasimon IV

4

„Tragedia jest to naśladowcze przedstawienie akcji
poważnej, skończonej i posiadającej wielkość, wyrażone
w języku ozdobnym, odmiennym w różnych częściach
dzieła, przedstawione w formie dramatycznej, a nie
narracyjnej, które przez wzbudzenie litości i trwogi
doprowadza do oczyszczenia tych uczuć”.

Arystoteles „Poetyka”

„A więc bacząc na ostatni bytu ludzi kres i dolę,

Śmiertelnika tu żadnego zwać szczęśliwym nie należy,

Aż bez cierpień i bez klęski krańców życia nie przebieży”

Sofokles „Król Edyp”

Exodos (wyp. Chóru)