E-book
Podstawy aerobiku
i zalety diety IG
Przewodnik po skutecznych wiczeniach i sposobach
na zdrowe i aktywne ycie
Dobra pogoda oznacza pocz tek aktywno ci na wie ym powietrzu. Niektórzy ludzie
zaczynaj przygotowywa si do lata, a inni jedynie przenosz wiczenia wykonywane w
domu “na zielon trawk ”. Ka dy ma swoje własne motywy do uprawiania sportu i
trenowania, ale najwa niejsze jest to, eby nie obci a za mocno swojego ciała i serca.
Najbardziej popularne aktywno ci na wie ym powietrzu to bieganie, kolarstwo, je d enie na
rolkach, pływanie, badminton i tenis. Nale y zauwa y jednak, e najskuteczniejszy trening
to ten, który pobudza serce do bicia w rytmie w ramach odpowiedniej strefy docelowej. Taki
trening mo e by przeprowadzony tylko wówczas, gdy wiesz, jak szybko bije serce w trakcie
poszczególnych wicze .
Skuteczno treningu zale y równie od Twojej diety: tego, kiedy i co jesz, i w jaki sposób
ł czysz ró ne składniki. Dlatego te , w tej broszurze oferujemy Ci rady odno nie
optymalnego ł czenia wiczenia i diety tak, aby uzyska najlepsze rezultaty treningu.
Jakiego rodzaju jedzenie wzmacnia serce i rozpuszcza komórki tłuszczu? Które składniki
od ywcze przy pieszaj metabolizm i wzmacniaj ciało?
Dzi ki tej lekturze nauczysz si podstawowych terminów, jakich jak indeks glikemiczny,
w glowodany, insulina...
Przedstawimy Ci zasady diety IG i niektóre podstawowe składniki od ywcze, które pomog
Ci w odpowiednim przygotowaniu codziennych posiłków.
Miłej lektury!
I. Monitorowanie t tna w trakcie treningu
T tno lub inaczej liczba uderze serca na minut okre la intensywno treningu. Gdy wiczysz, Twoje
serce zaczyna szybciej bi , gdy musi spełni potrzeby mi ni na wi ksz ilo krwi i tlenu. T tno
równie zwi ksza si ze wzgl du na stopie intensywno ci treningu.
Dlaczego a tak wa ne jest monitorowanie Twojego t tna?
Dzi ki monitorowaniu swojego t tna mo esz si upewni , czy naprawd
osi gn łe /osi gn ła intensywno potrzebn , aby spali tłuszcz i kalorie i
wzmocni swoje serce. Kontrola t tna mo e równie pomóc Ci dowiedzie si ,
na ile skutecznie u ywasz swojej energii.
Je li Twoje t tno jest za wolne, Twoje ciało nie korzysta w wystarczaj cym
stopniu lub nawet nie korzysta w ogóle z dobroczynnych rezultatów treningu.
Je li natomiast Twoje t tno jest za wysokie w trakcie treningu, zm czysz si za
szybko, co w rezultacie zmniejszy rezultaty wiczenia i przedłu y okres
regeneracji po treningu (b dziesz cierpie na powa ne zapalenia mi ni), ale
przede wszystkim taki trening mo e by dla Ciebie niebezpieczny. Je li
zamierzasz zaanga owa si w bardziej wymagaj cy rodzaj treningu, zalecamy
Ci skonsultowanie tego najpierw z lekarzem.
Czym mierzy t tno?
Aby dowiedzie si , czy wiczysz w ramach docelowej strefy t tna, potrzebujesz urz dzenia zwanego
monitorem t tna (w argonie biegaczy znanego jako „pulsometr”). Urz dzenie to mierzy t tno, dzi ki
czemu mo esz podej do treningu w sposób bardziej kontrolowany i d y do pozostania w
najodpowiedniejszej dla Ciebie strefie docelowej t tna. Niektóre studia fitness s ju wyposa one w
takie urz dzenia, które z jednej strony s poł czone ze sprz tem do fitnessu, a z drugiej strony do
Ciebie. Takie urz dzenia mo na równie kupi w sklepach sportowych.
Gdzie umie ci monitor t tna?
Monitor t tna zawiera nadajnik paskowy, który nale y umie ci na klatce piersiowej na wysoko ci
serca i odbiornik – zegarek, który wy wietla warto Twojego t tna.
W taki sposób mo esz niezawodnie monitorowa , co si dzieje wewn trz Twojego ciała w trakcie i po
treningu. Jednocze nie urz dzenie pomaga zaplanowa pó niejsz aktywno fizyczn i indywidualny
rodzaj treningu uwzgl dniaj c czas treningu i ilo wło onego w niego wysiłku.
Optymalny poziom intensywno ci
Skuteczne wiczenia aerobowe wzmacniaj ce wymagaj utrzymania odpowiedniego poziomu t tna
przez przynajmniej 20 minut na jedn sesj treningow . Monitoring t tna pomaga utrzyma
intensywno wicze na takim poziomie, e spalana jest wi kszo tłuszczu, a ciało pozostaje w
strefie aerobowej. Je li Twojej t tno jest za szybkie, trening mo e przynie negatywne skutki. Zwykle
dzieje si to wtedy, gdy t tno przekracza 85% maksymalnego t tna (co wskazuje górny limit t tna
docelowego). Wówczas trening poci ga za sob beztlenowe funkcjonowanie ciała i akumulacj kwasu
mlekowego. Dla takich treningów ciało musi by w nienagannej kondycji fizycznej.
Tak wysoki poziom intensywno ci treningu mo e równie spowodowa
spalanie mniejszej ilo ci tłuszczu i/lub zm czenie mi ni. Istot w tym
przypadku jest dotarcie do takiego poziomu intensywno ci treningu,
który zapewnia dobre rezultaty i jest dla nas odpowiedni.
Monitorowanie intensywno ci wicze i utrzymanie odpowiedniego
poziomu t tna mo e pomóc Ci poprawi Twój metabolizm,
przy pieszy spalanie tłuszczu i poprawi Twoj kondycj fizyczn .
Kontrola t tna zrównowa y funkcjonowanie Twojego ciała i pomo e Ci
zapobiega urazom. Wa ne jest to, eby Twoje mi nie nie zostały
przeci one w trakcie wicze , gdy trening powinien by przecie
przyjemny i zajmuj cy!
Wskazówki dotycz ce docelowej strefy t tna w trakcie wicze
Ustal intensywno treningu uwzgl dniaj c swoj aktualn kondycj fizyczn i przystosuj j do swoich
wymaga za pomoc pewnych prostych oblicze . Post puj zgodnie ze wskazówkami odno nie
intensywno ci treningu, gdy w taki wła nie sposób mo esz bezpiecznie wiczy na takim poziomie,
który b dzie stanowił wyzwanie dla Twojego ciała. Poni sza formuła pozwoli Ci obliczy poziom t tna,
do którego powiniene /powinna d y w trakcie treningu. My obliczymy Twoj docelow stref t tna
jako 60%, 70% i 80% Twojego maksymalnego oczekiwanego poziomu t tna.
Krok 1: Zmierz swoje t tno
Na pocz tku musisz zmierzy swoje t tno spoczynkowe. Mierz je
regularnie ka dego ranka, gdy si budzisz i jeszcze jeste w łó ku. Mierz
je przez minut , oblicz uderzenia Twojego serca i zanotuj je. Gdy ju
poprawi si Twoja kondycja fizyczna, Twoje t tno spoczynkowe zmaleje,
dlatego te wa ne jest to, eby je regularnie monitorowa . Jest to po
prostu wietny wska nik poprawy kondycji fizycznej.
Mo esz oczywi cie zdecydowa si mierzy swoje t tno bez u ycia monitora t tna. Połó palec
wskazuj cy i palec rodkowy na wewn trznej stronie nadgarstka lub na szyi tu poni ej szcz ki. Policz
uderzenia serca przez 10 sekund, a nast pnie pomnó uzyskan warto przez sze . W taki sposób
uzyskasz liczb uderze Twojego serca na minut . Precyzyjne liczenie t tna pomo e Ci pozosta w
strefie docelowej i osi gn jak najlepsze rezultaty.
Krok 2: Okre l stref docelow t tna:
Znajd przewidywane maksymalne t tno:
220 – (Wiek) = (Przewidywane maksymalne t tno)
Znajd swoj rezerw t tna
(Przewidywane maksymalne t tno) – (T tno) = (Rezerwa t tna HRR)
Krok 3: Oblicz swoj umiarkowan stref docelow t tna
Umiarkowana strefa docelowa t tna stanowi 60 – 70% maksymalnego t tna.
HRR x 60 + (t tno spoczynkowe) = (ilo uderze na minut )
HRR x 70 + (t tno spoczynkowe) = (ilo uderze na minut )
Jest to taka strefa intensywno ci wicze , przy której zaczniesz zauwa a realn popraw kształtu i
siły Twojego ciała. Umiarkowany zakres intensywno ci b dzie i tak wystarczaj cym wyzwaniem dla
Twojego ciała, aby uzyska zauwa aln popraw napi cia, twardo ci i funkcjonowania mi ni. Jest to
równie najkorzystniejsza strefa do spalania tłuszczu. Strefa ta zapewnia niezwykle korzystne
rezultaty zarówno dla pocz tkuj cych, jak i dla sportowców.
Je li zdecydujesz si wiczy zgodnie z t docelow stref t tna, Twoje t tno docelowe b dzie
wynosi od______ do ______uderze na minut .
Krok 4: Obliczanie strefy docelowej
Strefa docelowa t tna znajduje si w zakresie 70-80% t tna maksymalnego.
HRR x 70 + (t tno) = (t tno spoczynkowe)
HRR x 80 + (t tno) = (t tno spoczynkowe)
Ta górna strefa pomo e Ci jeszcze bardziej rozwin Twój układ kr enia i poprawi metabolizm.
Zdolno ciała do przenoszenia tlenu do pracuj cych mi ni mo e by rozwini ta i poprawiona.
Trening w tej strefie uczyni Ci zdrowszym i silniejszym. Mimo, e spalanie tłuszczu nie jest
najbardziej skuteczne w tej strefie, to tłuszcz jest oczywi cie wa n cz ci wszystkich spalonych
kalorii. A w tej strefie spalisz wi cej kalorii ni w umiarkowanej strefie docelowej (60 – 70% zakresu).
Je li dopiero zaczynasz uprawia sport, mo esz nie by w stanie przeprowadzi długiego treningu w
tej strefie. W takim przypadku radzimy zastosowanie kombinacji tych obu stref i w taki sposób
osi gni cie swojego celu. Taka kombinacja nie tylko sprawi, e spalisz tłuszcz i kalorie, ale równie ,
co jest najistotniejsze, przygotuje Ci do wy szego poziomu intensywno ci wicze .
Je li zdecydujesz si wiczy zgodnie z t docelow stref t tna, Twoje t tno docelowe b dzie
wynosi od______ do ______uderze na minut .
II. Kiedy mierzy t tno?
Je li chcesz uzyska optymalne rezultaty, musisz dokładnie wiedzie , kiedy je zdob dziesz. Teraz,
gdy ju wiesz w jakiej strefie intensywno ci wicze zyskujesz najlepsze rezultaty, musisz si
dowiedzie , kiedy powiniene /powinna mierzy t tno. T tno mierzy si przy uwzgl dnieniu rodzaju
wicze .
Mierzenie w trakcie przerwy w treningu
Podczas przerwy w treningu zmierz swoje t tno – najlepiej po minucie czy dwóch aktywnej regeneracji
mi dzy długimi lub krótkimi przerwami w treningu. Je li w trakcie odpoczynku Twoje t tno zaczyna
wzrasta , jest to oznak chronicznego zm czenia. Mo e to oznacza , e wiczysz zbyt intensywnie
lub robisz za krótkie przerwy, aby wystarczaj co wypocz .
W te dni, kiedy planujesz wiczy , przed rozpocz ciem codziennych zaj zmierz sobie swoje t tno
spoczynkowe. Je li jego warto b dzie znacznie wy sza ni Twoja codzienna warto t tna
spoczynkowego, wicz mniej intensywnie dot d, a ustalisz przyczyn przyspieszonego t tna. Trening
na ekstremalnych wysoko ciach lub w wysokich temperaturach przyspieszy Twoje t tno spoczynkowe
i zmniejszy poziom intensywno ci treningu.
Mierzenie w trakcie ci głych wicze
Podczas treningu nale y kilkakrotnie mierzy t tno, aby sprawdzi , czy trening
jest prowadzony w ramach Twojej docelowej strefy t tna. Upewnij si , e Twoje
t tno znajduje si wewn trz po danej przez Ciebie strefy, gdy w ten sposób
mo esz uzyska najlepszy efekt treningu i jednocze nie zmniejszy ryzyko
przem czenia i urazów.
Stopie subiektywnego wysiłku (RPE)
Monitorowanie t tna jest najlepszym sposobem kontrolowania intensywno ci treningu, ale bez
monitora t tna (pulsometru) trudno jest to robi podczas wicze . Jednym z najprostszych sposobów
kontrolowania intensywno ci treningu jest ocena poziomu wysiłku lub stopie subiektywnego wysiłku
(RPE). Gdy poznasz t metod , b dziesz w stanie na bie co ocenia intensywno swoich wicze i
utrzymywa poziom wysiłku, który jest dla Ciebie wygodny i jednocze nie odpowiada Twoim celom.
Monitorowanie intensywno ci treningu za pomoc skali RPE jest „kolejn opini ” o Twoim t tnie,
szczególnie, gdy strefa docelowa t tna jest obliczona w latach. Podczas mierzenia intensywno ci
treningu mo esz u y oceny stopnia subiektywnego wysiłku indywidualnie b d w poł czeniu z
monitorowaniem t tna.
Podczas aktywno ci fizycznej stopie wysiłku, który odczuwamy jest poł czeniem informacji
sensualnej od mi ni i stawów, szybko ci oddychania i t tna. Dzi ki skali RPE b dziesz w stanie
opisa bardziej precyzyjnie odczuwany wysiłek podczas treningu i oceni , jak intensywnie wiczysz.
Oprócz tego, skala RPE pomaga okre li stref Twojego wewn trznego komfortu, to jest „jak si
czujesz psychicznie” podczas treningu uwzgl dniaj c towarzysz ce Ci postrzeganie wysiłku, jaki
podejmujesz, oddychanie lub nawet dyskomfort.
Subiektywny wysiłek jest szacowany za pomoc skali od 0 do 10. Pomaga Ci ona dokonywa
szacunków w zale no ci od tego, ile energii zu yłe /zu yła i jaki rodzaj wysiłku to tworzy. Dla
wi kszo ci ludzi zalecany poziom RPE to zakres mi dzy 3 (umiarkowany) a 5 (wysoki).
Ka dy z nas mo e stosowa stopie subiektywnego wysiłku do dokładnej oceny intensywno ci
treningu niezale nie od kondycji fizycznej. Nie ma adnego znaczenia, czy stawiasz pierwsze kroki w
wiczeniach aerobowych, czy te jeste maniakiem/maniaczk fitnessu. Wykorzystaj skal RPE i
dowiedz si , jak postrzegasz wysiłek w trakcie treningu. Skala RPE mo e równie Ci pomóc oceni
jak intensywny jest Twój trening, aby uczyni go skuteczniejszym i przyjemniejszym.
Stopie subiektywnego wysiłku (RPE)
RPE 1 – 2
Bardzo lekki – rozmowa nie m czy. Bardzo niewielki wysiłek..
RPE 3
Lekki – rozmowa prawie nie m czy. Umiarkowany wysiłek.
RPE 4
Półumiarkowany – mo esz rozmawia nie m cz c si bardzo. Troch bardziej
forsowny.
RPE 5
Umiarkowany – rozmawianie troch m czy. Forsowny
RPE 6
rednio - ci ki – rozmowa wymaga wło enia du ego wysiłku.
RPE 7
Ci ki – rozmowa wymaga bardzo du ego wysiłku. Bardzo forsowny.
RPE 8
Bardzo ci ki – rozmowa wymaga maksymalnego wysiłku.
RPE 9-10
Rozmowa jest niemo liwa. Maksymalny mo liwy wysiłek.
Twoja umiarkowana strefa docelowa t tna powinna odpowiada poziomom RPE pomi dzy 2 a 3, a
Twoja wy sza strefa docelowa t tna powinna odpowiada poziomom RPE pomi dzy 3 a 5.
III. Czas trwania treningu
Czas trwania treningu, czy te czas po wi cony na wiczenia jest kolejnym istotnym czynnikiem dla
utraty wagi i poprawy wytrzymało ci aerobowej. Je li chcesz uzyska najlepsze mo liwe rezultaty,
stopie intensywno ci Twojego treningu powinien by taki, aby wiczenia były dla Ciebie wygodne
przez długi czas. Dzi ki temu, e utrzymasz komfortowy poziom intensywno ci w ramach strefy
docelowej t tna, spalisz wi cej tłuszczu. Je li dopiero zaczynasz program wicze lub jeste w nieco
gorszej kondycji fizycznej, powiniene /powinna na pocz tku wiczy wolno i za ka dym razem
przedłu a czas wicze . Taka metoda jest nazywana podstawowym programem progresywnym.
Dla pocz tkuj cych najlepsza strefa intensywno ci wicze , aby spali tłuszcz i straci zb dne
kilogramy znajduje si w zakresie mi dzy 55% i 65% maksymalnego t tna. Ten poziom zawiera
wiczenia, które dłu ej trwaj i s mniej intensywne. Najlepsze rezultaty uzyskasz wtedy, gdy
b dziesz stopniowo przedłu a czas trwania wicze . Powy szy zakres jest zalecany, gdy przez długi
czas nie uprawiałe /uprawiała sportu lub zaczynasz dopiero realizowa nowy program wicze .
Niska intensywno treningu natomiast umo liwia Ci bezpieczne wiczenie przez dłu szy okres czasu.
Tabela spalania kalorii dla poszczególnych sportów
Aktywno
Kalorie spalone w
trakcie 1 godziny
Liczba godzin na 1 kg
ci aru ciała
Zalety
Chodziarstwo
- przy szybko ci 5 km/h
na płaskim podło u od
330 do 420;
- pod górk od 660 do
900
- na płaskim podło u od
16 do 21 godzin;
- pod górk od 7 do 10
godzin
Zacznij od 10-
minutowego wolnego
spaceru, aby rozgrza
mi nie. Nast pnie
naprzemian id przez 5
minut szybko i przez 3
minuty wolno. Z biegiem
czasu przedłu aj okresy
szybkiego chodzenia.
Zawsze ko cz szybki
marsz wolnym
spacerem.
Jazda na rolkach
od 500 do 600
od 7 do 8 godzin
Jazda na rolkach
doskonale wpływa na
zyskanie wietnej
kondycji fizycznej,
elastyczno ci i
równowagi. Zalecamy Ci
jednak szczególnie,
eby dbał/dbała o
swoje bezpiecze stwo
(ochraniacze, kask itp.)
Kolarstwo
od 600 do 900
od 11 do 23 godzin
Jest to bardzo
przyjemna aktywno
fizyczna na wie ym
powietrzu. Wzmacnia
mi nie nóg,
po ladków, ramion i
brzucha.
Tenis
- od 560 do 660 graj c
pojedynczo;
- od 420 do 480 w deblu
- od 11 do 13 godzin
graj c pojedynczo;
- od 14 do 16 godzin w
deblu
Tenis poprawia
koncentracj ,
koordynacj i refleks.
Pływanie
od 550 do 750
od 9 do 13 godzin
Ma korzystny wpływ na
wszystkie mi nie ciała.
Oprócz tego znakomicie
rozlu nia kr gosłup.
Wio larstwo
od 400 do 600
od 11 do 17 godzin
Pozwala na pi kne
rze bienie górnej cz ci
ciała. Je li Twoja
technika wiosłowania
jest prawidłowa, mo esz
równie w ten sposób
pracowa nad
mi niami nóg i tułowia.
Badminton
od 430 do 490
Od 15 do 17 godzin
Praca nad górn
cz ci ciała (nie
zapomnij o dokładnej
rozgrzewce i
rozci gni ciu wszystkich
swoich mi ni i stawów
ramion), jak równie nad
nogami. W porównaniu
z tenisem, w badminton
mo na gra praktycznie
wsz dzie.
Siatkówka pla owa
od 490 do 570
od 13 do 15 godzin
Wzmocnienie
wszystkich du ych grup
mi ni. Idealny sport
letni, szczególnie nad
morzem.
Rzucanie Frisbee
od 260 do 310
od 24 do 29 godzin
Poprawia sprawno ,
refleks i koordynacj
nóg i ramion. Sport
odpowiedni dla
ka dego, nie wymaga
adnych specjalnych
przygotowa lub wiedzy.
IV. Trening i wła ciwa dieta
Ka demu treningowi powinna towarzyszy odpowiednia dieta. Je li wiczysz i nadal spo ywasz
wysokokaloryczne posiłki, nie b dziesz w stanie osi gn po danej wagi. Dlatego te niezwykle
istotne jest, aby je po ywienie, które wspomaga działanie aktywno ci fizycznej. Nale y pami ta
jednak o jednej podstawowej kwestii: nale y ograniczy do absolutnego minimum ilo słodyczy i
tłustego jedzenia!
Je li chcesz dowiedzie si , jakiemu jedzeniu powiedzie TAK, a jakiemu NIE, sprawd nast puj ce
wyja nienie niektórych podstawowych terminów.
W glowodany i insulina
Insulina jest hormonem monitoruj cym glukoz , która jest u ywana i przechowywana przez nasze
ciało. Gdy w szybkim tempie uwalniane s du e ilo ci insuliny, pojawia si uczucie zm czenia, głodu
lub nawet złego samopoczucia. Prawdopodobnie do wiadczyłe /do wiadczyła tego na własnej
skórze po zjedzeniu olbrzymiego talerza makaronu czy solidnego deseru. W tym czasie Twoje ciało
nie u ywa tłuszczu jako ródła energii, a produkcja hormonów, które wspomagaj spalanie tłuszczu
hamuje.
Jedzenie, które spo ywasz wpływa na jako uwalnianej
insuliny. Składniki pokarmowe z du zawarto ci cukru, lub
silnie przetworzone chemicznie wymagaj uwolnienia du ej
ilo ci
insuliny.
Je li
spo ywasz
takie
potrawy,
prawdopodobnie nie wiadomie zwi kszasz zawarto tkanki
tłuszczowej w Twoim ciele. Natomiast składniki pokarmowe,
które zawieraj wi cej błonnika, mniej cukru i s ogólnie
bardziej naturalne (mniej przetworzone),
wymagaj
uwolnienia mniejszej ilo ci insuliny dla trawienia i nie obni aj
tak bardzo poziomu cukru we krwi. Ludzkie ciało oczywi cie
woli takie po ywienie, gdy zu ywa wtedy mniej energii i
proces spalania tłuszczu jest łatwiejszy.
Nale y wiedzie , e cukier nie jest jedynym w glowodanem, którego spo ycie musimy „kontrolowa ”.
Ciało ludzkie mianowicie przetwarza wszystkie w glowodany w glukoz , dlatego wła nie ka de
spo ycie nadmiernej ilo ci ry u, makaronu, chleba, owoców lub innych składników od ywczych
bogatych w w glowodany spowoduje wzrost poziomu cukru we krwi. Fakt, e niektóre potrawy nie
zawieraj cukru nie oznacza, e mo emy je je w dowolnej ilo ci. Dlatego stworzyli my dla Ciebie
plan od ywczy, który zakłada, e zawarto w glowodanów w po ywieniu pozostanie ka dego dnia
na takim samym poziomie.
Indeks Glikemiczny – IG
Indeks Glikemiczny (IG) jest systemem rankingowym produktów uszeregowanych ze wzgl du na
zawarto w glowodanów. System pomaga w lepszym funkcjonowaniu naszego ciała. IG szereguje
po ywienie pod wzgl dem efektu, jaki wywieraj na poziom glukozy we krwi. Jedzenie z wysokim
wska nikiem IG uwalnia wi cej insuliny, co skutkuje spadkiem energii i spalania tłuszczu. Jedzenie z
niskim wska nikiem IG powoduje uczucie satysfakcji i energii.
Co oznacza wysoki IG
Jedzenie o wysokim poziomie IG zawiera znaczne ilo ci cukru lub składników przetworzonych, które
przyspieszaj gwałtowny wzrost poziomu insuliny we krwi. Niektóre efekty uboczne, b d ce
rezultatami konsumpcji zbyt du ej ilo ci tego typu jedzenia to:
•
Poczucie zm czenia/parali ;
•
Konsumpcja zbyt du ej ilo ci jedzenia lub uczucie wielkiego głodu;
•
Złe samopoczucie;
•
Zmniejszone spalanie tłuszczu.
Co oznacza niski IG?
Gdy spo ywamy jedzenie, które nie wywołuje tak gwałtownego wzrostu insuliny, jest ono wolniej
trawione, a glukoza wolniej i na dłu szy czas wchodzi do krwi. Nie czujesz wtedy głodu, ani
zm czenia, ale raczej satysfakcj i energi . Mo esz wówczas dłu ej wiczy i przedłu y czas mi dzy
posiłkami, co skutkuje spo yciem mniejszej ilo ci kalorii. Zalety konsumpcji tego rodzaju jedzenia to
mi dzy innymi:
•
redukcja ilo ci tłuszczu w ciele,
•
lepsze samopoczucie / gotowo do działania,
•
wi cej energii,
•
spadek poziomu cholesterolu.
V. Menu daj ce szybkie rezultaty
Ka da dieta ma swoje cechy szczególne. Ale s te pewne ogólne zasady mówi ce o tym, których
składników od ywczych nale y unika , aby obni y lub zachowa swój ci ar ciała. W dalszej cz ci
broszury podamy Ci wskazówki, jakie składniki od ywcze powiniene /powinna konsumowa i w jakiej
ilo ci, a tak e odkryjemy przed Tob sekrety diety IG, która obecnie jest jedn z najpopularniejszych
diet.
Struktura posiłków
Potrzebujesz zje przynajmniej 3 – 5 posiłków ka dego dnia. Uczy z tego główn zasad Twojego
ywienia! Twoje posiłki powinny zawiera składniki od ywcze, które nie spowolni pracy przewodu
pokarmowego i jednocze nie nie sprawi , e przyb d Ci niepotrzebne kilogramy.
Podane poni ej składniki pokarmowe pomog Ci skomponowa Twoje własne
przepisy.
Warzywa s niezwykle istotnym elementem zdrowego ywienia.
Mo e by to dla Ciebie niespodziank , ale pomimo to, warzywa
równie zawieraj w glowodany. Niektóre gatunki warzyw zawieraj
wi cej w glowodanów, inne mniej. Poni sza lista wymienia warzywa
z nisk zawarto ci w glowodanów i warzywa bogate w
w glowodany, które nale y konsumowa w mniejszych ilo ciach.
1. Warzywa
Nast puj ce warzywa mo esz je w nieograniczonych ilo ciach:
•
lucerna
•
karczoch
•
szparagi
•
zielona i ółta fasolka szparagowa
•
kapusta peki ska
•
brokuły
•
brukselka
•
kapusta
•
kalafior
•
seler
•
ogórek
•
bakła an
•
wszystkie gatunki ziół
•
jarmu
•
por
Wszystkie rodzaje sałat:
•
radicchio, endywia k dzierzawa
•
cykoria, cykoria belgijska
•
sałata, sałata rzymska
•
delikatna sałata bosto ska
Inne warzywa
•
cebula
•
okra (afryka ska ketmia)
•
papryka: zielona, czerwona, ółta, wszystkie rodzaje papryczek chili
•
czerwona rzodkiewka
•
rzepa, korze kapusty
•
szalotka
•
słodki groszek
•
szpinak
•
botwinka
•
pomidor
•
rzepa
•
ółta dynia
•
cukinia
•
wszystkie gatunki grzybów
Jedz umiarkowane ilo ci nast puj cych warzyw (przeci tnie ½ szklanki na posiłek):
•
burak cukrowy
•
marchewka
•
kukurydza
•
ziemniaki
•
twarda dynia, oł dzie i orzechy laskowe
2. Owoce
•
jabłko (jedno, małe)
•
morele (cztery)
•
suszone morele (siedem połówek)
•
banan (pół)
•
truskawki, maliny, jagody (3/4 szklanki)
•
melon (1/4 melona lub szklanka melona pokrojonego w kostki)
•
wi nie (12 wi ni lub 1/3 szklanki)
•
winogrona (1/3 szklanki)
•
grejpfrut (połówka)
•
kiwi (jedno)
•
sok z cytryny (1/4 szklanki)
•
sok z limonki (1/4 szklanki)
•
nektarynka (jedna)
•
pomara cza (jedna)
•
słodka pomara cza (jedna)
•
mango (pół)
•
brzoskwinia (jedna)
•
gruszka (jedna)
•
ananas (pół szklanki ananasa pokrojonego w kawałki)
•
liwki (dwie)
•
arbuz (jedna szklanka arbuza pokrojonego w kostki)
3. Mi so, drób i owoce morza
Zapoznaj si z poni sz list niskotłuszczowego mi sa, wł czaj c w to steki, krewetki i wszystko
pomi dzy:
Wołowina
Rumsztyk, rodkowa krzy ówka, pieczony schab wołowy, górna cz
pieczonego schabu wołowego,
górna cz
schabu, pol dwica, zrazowa dolna
Drób (bez skórki)
Filet z indyka, filet z kurczaka, nó ki z kurczaka, angielski kurczaczek, jar ke i młody kogut,
niskotłuszczowa kiełbasa z indyka
Owoce morza
Wszystkie rodzaje mał. Tu czyk, sardynka, łoso , ryba arnoglosa i pstr g s bogate w kwasy
tłuszczowe omega-3. Postaraj si wł czy je do swojej codziennej diety.
Wieprzowina
Pieczony schab, chudy bekon, chuda szynka
Ciel cina
Schab ciel cy, kotleciki ciel ce.
Jagni cina
Nó ki (najlepsze), pol dwica z usuni tym tłuszczem.
Powy sze składniki pokarmowe powinny by spo ywane w umiarkowanych ilo ciach. Zwró równie
uwag na to, aby do swojej codziennej diety wł czy warzywa i owoce. Je li wolisz przetestowane ju
diety z okre lonym menu, przeczytaj dalsz cz
broszurki, aby dowiedzie si na temat zasad i
zalet diety IG. Udowodniono, e nasza dieta jest o wiele bardziej zaawansowana ni inne diety.
VI. Dieta IG
Koncepcja diety IG została stworzona przez dr Davida Jenkingsa, profesora dietetyki na uniwersytecie
w Toronto. Podstaw diety jest obliczanie z jak szybko ci zjedzone potrawy rozło si na glukoz ,
która b dzie wówczas u ywana jako energia. Składniki pokarmowe z wysokim indeksem
glikemicznym rozpadaj si szybko i pozostawiaj Ci głodnym/głodn kolejnej porcji. Po ywienie z
niskim indeksem glikemicznym odwrotnie – dłu ej si rozkłada i zapełnia Twój oł dek na dłu ej.
Składniki pokarmowe z niskim indeksem glikemicznym s istot diety IG.
Zalety diety IG
•
Mo esz stosowa t diet przez całe ycie, gdy nie jest
to dieta, która ma trwa przez okre lony czas.
•
Nie czujesz głodu.
•
Czujesz si lepiej, gdy dieta IG przyspiesza aktywno
serotoniny, neuroprzeka nika, który sprawia, e czujesz
si dobrze.
•
Nie masz ochoty zje czego słodkiego, gdy poziom
cukru we krwi jest kontrolowany.
•
Skuteczno i bezpiecze stwo diety zostały potwierdzone
przez badania naukowe.
Dieta IG koncentruje si na wyborze składników pokarmowych oznaczonych trzema kolorami
sygnalizacji wietlnej:
•
czerwona strefa zawiera składniki pokarmowe, których powiniene /powinna unika , je li
chcesz si odchudzi .
•
pomara czowa strefa zawiera składniki pokarmowe, które powinny by spo ywane od czasu
do czasu.
•
zielona strefa zawiera składniki pokarmowe, które mog by spo ywane bez adnych
konsekwencji.
Aby dowiedzie si , czy Twój przepis ma zielone wiatło, musisz zda sobie spraw z tego, e
kluczem do okre lania IG jest zawarto błonnika. Błonnik, ten rozpuszczalny i nierozpuszczalny jest
istot okre lania indeksu glikemicznego. Podstawowa zasada brzmi nast puj co: im wi cej tym lepiej.
Oznacza to, e przepisy musz zawiera składniki z zielonej strefy i dodatkowo składniki b d ce
ródłem błonnika, takie jak owies, otr by, czy fasola. Upewnij si , e potrawa jest niskotłuszczowa i
nie zawiera b d zawiera niewiele nasyconych tłuszczy.
Co mog je ?
Zasad diety jest spo ywanie w glowodanów (owoce, warzywa i ziarna), chudych składników
pokarmowych, które s ródłem białka i nienasyconych tłuszczy. Ale istot diety IG jest wybór tych
składników pokarmowych, które zawieraj powoli rozkładaj ce si w glowodany (w glowodany z
niskim indeksem glikemicznym), jest to na przykład br zowy ry , owies i makaron. Te składniki
pokarmowe sprawiaj , e do krwi dostaje si jedynie odrobina glukozy, w przeciwie stwie do
składników zawieraj cych szybko rozkładaj ce si cukry lub w glowodany z wysokim indeksem
glikemicznym, które sprawiaj , e krew jest niemal zalana przez fal cukru. Napój alkoholowy lub
kawałek czekolady s oczywi cie od czasu do czasu dozwolone i nie musisz liczy kalorii, ani wa y
jedzenia, jakie spo ywasz. Na co dzie powiniene /powinna jednak je owsiank na niadanie,
tu czyka na lunch i spaghetti Bolognese na obiad. Dozwolone s równie trzy przek ski.
Co oznacza IG?
Indeks glikemiczny jest jednostk na skali, która oblicza, z jak szybko ci składniki pokarmowe i
napoje z grupy w glowodanowej wpływaj na glukoz we krwi, to znaczy poziom cukru we krwi. Skala
indeksu glikemicznego rozci ga si od 0 do 100. Składniki pokarmowe i napoje z wysokim indeksem
glikemicznym wywołuj gwałtowny wzrost cukru we krwi i dlatego s traktowane jako „złe”, a składniki
pokarmowe z niskim IG s „dobre”.
Jakie czynniki wpływaj na indeks glikemiczny?
Składniki pokarmowe IG s przede wszystkim uzale nione od ich warto ci od ywczej. Na przykład
tłuszcze i białka wpływaj na absorpcj w glowodanów. Ten proces pozwala nam zrozumie ,
dlaczego czekolada, bogata w białka i tłuszcze, ma niski indeks. Na IG wpływaj tak e inne czynniki –
sposób przyrz dzenia jedzenia, poziom ich przetworzenia termicznego, dojrzało owoców i nawet
skład w glowodanów.
Czy dieta IG ma jakie słabe punkty?
Jak ju zostało wspomniane, jednym z głównych ogranicze diety IG jest fakt, e bardzo trudno jest
znale prawdziwy indeks składnika pokarmowego. Mianowicie niektóre składniki z niskim IG
posiadaj bardzo du zawarto tłuszczy lub soli, które zawieraj bardzo niewiele substancji
od ywczych.
W jaki sposób poziom cukru we krwi wpływa na utrat wagi?
Podczas trawienia składników pokarmowych o wysokim indeksie glikemicznym, krew jest zalana
cukrem, co sprawia, e trzustka uwalnia olbrzymie ilo ci insuliny, hormonu, który usuwa zb dn
glukoz z krwi. Je li b dziesz je po ywienie z niskim indeksem glikemicznym, Twoje ciało b dzie
produkowa mniejsz ilo insuliny. Lekarze i dietetycy zgodnie twierdz , e wysoki poziom insuliny
przeszkadza w spalaniu tłuszczu i zwi ksza jego gromadzenie (zb dna glukoza jest modyfikowana i
przechowywana w postaci tłuszczu). W konsekwencji ciało zgłasza zapotrzebowanie na wi cej
w glowodanów o wysokim IG. Z drugiej strony, jedzenie o niskim IG wpływa na niewielki wzrost
insuliny, która pobudza spalanie tłuszczu, zapobiegaj c jego gromadzeniu i jednocze nie w naturalny
sposób kontroluje poczucie głodu. Dzi ki temu nie jeste głodny/głodna przez cały czas i nie musisz
polega na swojej silnej woli, aby je mniej. Zamiast tego, wewn trzne sygnały głodu powiedz Ci,
kiedy jest czas na jedzenie i kiedy nale y przesta .
Dlaczego ta dieta jest lepsza od innych?
Badania naukowe zaczynaj potwierdza tez , e dieta IG jest znacznie bardziej zaawansowana pod
wzgl dem utraty wagi i długoterminowego zachowywania programu jedzeniowego ni inne znane
diety, takie jak dieta niskotłuszczowa i re im wysokobiałkowy. Przyczyny tego s proste: dieta IG nie
wymaga od Ciebie liczenia kalorii lub ograniczania tłuszczy do takiego poziomu, e jedzenie staje si
trudne do przełkni cia. Co wi cej, nie musisz eliminowa z niej całych grup składników pokarmowych,
co zwykle prowadzi do tego, e bardzo pragniesz cho spróbowa zakazanego owocu.
Smaczne i zdrowe po ywienie pomo e Ci kontrolowa Twoj wag i w tym samym czasie w naturalny
sposób kontrolowa Twój głód i apetyt. Ze wzgl du na to, e jedzenie o niskim indeksie glikemicznym
stopniowo uwalnia energi , b dziesz bardziej energiczny/energiczna i nawet b dziesz lepiej wygl da .
Czy dieta IG jest wystarczaj co zdrowa?
Nawet bardzo. W przeciwie stwie do innych diet, dieta IG nie podwy sza poziomu cholesterolu we
krwi i nie obci a w troby. Wła ciwie nawet pomaga ona obni a poziom cholesterolu we krwi i
obni a ryzyko zapadni cia na cukrzyc i nadci nienie. Ze wzgl du na to, e dieta IG jest bogata w
witaminy, minerały i inne substancje od ywcze, pomaga zapobiega ró nym chorobom, od
przezi bienia do lepoty starczej.
Czy jedzenie zgodnie z diet IG jest trudne?
Niezbyt trudne. Przede wszystkim nie wydasz fortuny na drogie jedzenie, które tylko zostawi po sobie
nie wie y oddech lub zamieni wszystkie kwestie ywieniowe w jak paranoiczn nud . Wszystko, co
potrzebujesz zrobi to unika w glowodanów o wysokim indeksie glikemicznym, który zawieraj frytki,
biały chleb i słodzone płatki niadaniowe i zast pi je tymi, które posiadaj niski IG.
Dlaczego ta dieta jest tak popularna?
Najlepsz rzecz jest to, e nie jest to wła ciwie „prawdziwa” dieta. Jest to ogólny zbiór pewnych
zasad, którym musisz podporz dkowa swój codzienny re im jedzeniowy. Gdy przyzwyczaisz si do
tych reguł, nie b dziesz wiadomy/ wiadoma, e stosujesz jak kolwiek diet .
Oczywi cie, je li zjesz olbrzymi misk płatków niadaniowych o niskim IG, bochenek chleba ytniego
i kopiast porcj makaronu o niskim IG zanurzonego w „dobrej” oliwie z oliwek, na pewno nie stracisz
ani kilograma. Kalorie nadal si licz . Ale zakładaj c, e ka dy Twój posiłek zawiera w glowodany o
niskim IG, umiarkowana porcja chudego białka (ryba, kurczak, chude, czerwone mi so lub tofu),
mnóstwo owoców i warzyw, b dziesz mógł/mogła zrównowa y swój metabolizm, co da Ci uczucie
pełno ci i satysfakcj .
Dieta IG nie jest diet , która ma swój koniec. Ta metoda b dzie stopniowo pozwalała Ci gubi zb dne
kilogramy, je li tylko zechcesz sko czy z t „mentalno ci diety” i efektem jojo i zrozumiesz, e tu
chodzi o długoterminow zmian przyzwyczaje ywieniowych a nie po prostu o kolejny re im.
Zielony: jedzenie z niskim indeksem
glikemicznym (55 i mniej); jedz tyle, ile chcesz
•
chleb pełnoziarnisty
•
wi nie
•
grejpfrut
•
płatki pełnoziarniste
•
otr by
•
płatki owsiane i owsianka
•
niesłodzony d em owocowy
•
mleko odtłuszczone
•
bekon bez tłuszczu
•
białko jaja
Pomara czowy: bardzo ograniczone ilo ci
•
chleb ytni
•
szynka z indyka
•
gotowane ziemniaki
•
ry basmati
•
naturalne masło orzechowe
•
mleko półtłuste
•
kwasy tłuszczowe omega-3
Czerwony: powinno si ich unika
•
croissanty
•
herbatniki
•
biały chleb
•
ciastka
•
kiełbaski
•
bekon
•
chrupi ce i słodkie muesli
•
d em i marmolada
•
mleko pełnotłuszczowe
•
jaja
ródło: Viva – magazyn zdrowego stylu ycia