marzec 2007

marzec 2007

marzec 2007

marzec 2007

marzec 2007

18

HI-FI

Zespo³y g³oœnikowe 2000-3000 z³

Zespo³y g³oœnikowe 2000-3000 z³

Zespo³y g³oœnikowe 2000-3000 z³

Zespo³y g³oœnikowe 2000-3000 z³

Zespo³y g³oœnikowe 2000-3000 z³

Ca³a armia nowych wojowników

Chorusa przeora³a g³ówn¹ czêœæ

oferty Focala. W zakresie do 10000z³ wymieniono wiêkszoœæ
modeli, wycofuj¹c nie tylko stare

Chorusy serii S, ale te¿ ca³¹

seriê

Cobalt. Nowa seria Chorus V rozci¹ga siê wiêc w znacznie

szerszym zakresie cenowym ni¿ poprzednia, i poniek¹d dlatego
jest podzielona na podserie – tañsz¹

700V i dro¿sz¹ 800V.

P

odczas gdy obfite GLE 409 wieñcz¹ podstawow¹ seriê Canto-

na, znacznie mniejsze, ale nawet dro¿sze od nich Chorusy
714V dopiero otwieraj¹ wolnostoj¹c¹ czêœæ serii 700V. Oto

w ogólnym zarysie konstrukcja, jak¹ audiofil spodziewa siê spotkaæ
w tym zakresie ceny, jaka nie wywo³a jego podejrzeñ granicz¹cych
z pogard¹ – je¿eli nie podstawkowa, je¿eli ju¿ wolnostoj¹ca, to nie-
zbyt du¿a, oby nie trójdro¿na, najlepiej dwudro¿na, no niech tam -
ewentualnie dwuipó³dro¿na.... takiej ostro¿noœci i powœci¹gliwoœci
nauczy³y nas dawne przypadki (i wpadki) kolumn wielkich, tanich
i marnych. I choæ dzisiaj coraz czêœciej mamy okazjê spotkaæ kolum-
ny zaskakuj¹co du¿e, solidne i niedrogie, to najczêœciej s³uszna pozo-
staje zasada, ¿e w ramach danej epoki i zakresu cenowego, kolumny
mniejsze bêd¹ w technicznych detalach ambitniejsze od wiêkszych.

Jednak g³ówn¹ intencj¹ Focala wyra¿on¹ w projektach V by³o nie

tyle uruchomienie radykalnie nowych koncepcji i materia³ów, jakich
wczeœniejsze Chorusy nie zazna³y – bo od strony podstawowych roz-
wi¹zañ s¹ one do poprzedników z serii S doœæ podobne – ale nadanie
im wyrazistego charakteru estetycznego, jakiego dot¹d w zakresach
niskobud¿etowych nie spotykaliœmy. Projekt powsta³ przy udziale
paryskiej pracowni “Pineau et Le Porcher”, i trzeba przyznaæ, ¿e robi
wra¿enie. ¯e nie wszystkim bêdzie siê podoba³? Gdyby tak by³o, nie
by³by wiele wart. Odczucie nowoczesnego wzornictwa zawsze jest
okupione zdziwieniem i brakiem akceptacji nawet du¿ej grupy po-
tencjalnych klientów; wa¿ne aby równoczeœnie dostatecznie du¿a
grupa by³a zachwycona. Letnie uczucia w czasach tak silnej konku-
rencji s¹ niewiele warte.

Litera V symbolizuje za³o¿enia plastyczne – w kszta³tach odna-

jdziemy j¹ w kilku miejscach, ostre krawêdzie odbudowy rysuj¹ siê
odwa¿nie, nie daj¹c pola do popisu ¿adnym zaokr¹gleniom. Trochê
to wbrew nie tylko standardowym zwyczajom wzorniczym, ale
i akustycznym, niepokoj¹ce wydaj¹ siê zw³aszcza liczne krawêdzie
w s¹siedztwie g³oœnika wysokotonowego, jednak byæ mo¿e zrêczny
konstruktor jest w stanie wzajemnie skompensowaæ ich wp³ywy.

Kszta³ty s¹ trochê ryzykowne, jakoœæ okleiny ju¿ bez dwóch zdañ

– wyœmienita. Jednak nie pierwszy to raz, kiedy folia drewnopodobna
mo¿e zmyliæ nawet dobre oko. Metoda polega na tym, ¿e wcale nie
próbuje imitowaæ naturalnego forniru poprzez delikatne wg³êbienia
powierzchni – bo w³aœnie ich sztucznoœæ najszybciej ujawnia prawdê
– ale jest g³adka tak jak fornir wielokrotnie szlifowany i lakierowany,
dzisiaj najmodniejszy na wy¿szych pu³apach cenowych. Przy ³adnym
kolorze efekt murowany. Ciekaw jestem tylko, czy elegancki orzech
znajdzie ju¿ teraz uznanie w zaczereœnionych gustach wci¹¿ dominu-
j¹cych na naszym podwórku.

Obudowa ma w œrodku dwa wzmocnienia – jeden wieniec (po-

miêdzy g³oœnikami niskotonowym a nisko-œredniotonowym) i pe³n¹
przegrodê, ujawnion¹ g³êbok¹ rêczn¹ penetracj¹, umieszczon¹ ok.
20 cm powy¿ej dolnej œcianki. Zmniejsza ona czynn¹ objêtoœæ obudo-
wy, co widocznie optymalizuje warunki pracy g³oœników i ich uk³adu
bas-refleks, szkoda jednak, ¿e nie wykorzystano tej sytuacji i nie
stworzono dostêpu do wydzielonej w ten sposób komory, aby daæ
mo¿liwoœæ wype³nienia jej balastem. Ostatecznie mo¿na tê sprawê
za³atwiæ we w³asnym zakresie. Do dolnej œcianki przymocowano co-
kó³ o gruboœci 1-cm, którego obrys jest nieco mniejszy od poziome-
go przekroju samej skrzynki, st¹d nie s³u¿y on zwiêkszeniu stabilnoœ-
ci, ale optycznemu “oderwaniu” obudowy od pod³ogi. Oczywiœcie
przeœwit zwiêkszy siê jeszcze, gdy zamontujemy kolce.

Focal

CHORUS 714V

Zwyciêstwo i dyktatura krawêdzi

HI-FI

19

marzec 2007

marzec 2007

marzec 2007

marzec 2007

marzec 2007

Zespo³y g³oœnikowe 4000-6000 z³

Zespo³y g³oœnikowe 4000-6000 z³

Zespo³y g³oœnikowe 4000-6000 z³

Zespo³y g³oœnikowe 4000-6000 z³

Zespo³y g³oœnikowe 4000-6000 z³

O D S £ U C H

Dwa 15-cm g³oœniki pracuj¹ zgodnie z zasadami uk³adu dwuipó³dro¿ne-

go – dolny przetwarza tylko niskie czêstotliwoœci, górny równie¿ œrednie.
Same przetworniki s¹ jednak identyczne, z membranami poliglasowymi (za-
sadniczo celuloza) i miêkkimi, choæ kszta³tem przypominaj¹cymi “korektory
fazy” nak³adkami przeciwpy³owymi.

Ale to g³oœnik wysokotonowy by³ zawsze najbardziej charakterystycz-

nym punktem francuskich konstrukcji. W serii Chorus S wprowadzono no-
wy typ kopu³ki (choæ oczywiœcie po focalowsku wklês³ej) – aluminiowo-
magnezowej, opatrzonej symbolem TNC, która osi¹gnê³a charakterystyki
bli¿sze referencyjnym kopu³kom berylowym, ni¿ wczeœniej stosowane ko-
pu³ki tytanowe. Te, wraz z Cobaltami, chyba odesz³y ju¿ do historii, podob-
nie jak polikewlar. W serii Chorus V wystêpuje udoskonalona wersja TNV -
zmiany dotycz¹ zawieszenia, uk³adu magnetycznego i braku ferrofludu.
Zwrotnica sk³ada siê z filtrów 2. rzêdu, dwie cewki rdzeniowe i dwa elek-
trolity tworz¹ filtry dolnoprzepustowe, polipropylen i cewka powietrzna
filtr górnoprzepustowy.

W

obec konkurencji du¿ych kolumn Chorusy wcale nie zachowuj¹ siê

bojaŸliwie czy choæby ostro¿nie, nie broni¹ siê brzmieniem neutral-

nym, spokojnym, które mia³oby nas przekonaæ, ¿e w³aœnie ten i tylko ten
g³oœnik zas³uguje na miano audiofilskiego. Chorusy 714V poczynaj¹ sobie
œmia³o w wielu dziedzinach, poczynaj¹c od przestrzennoœci - buduj¹ plas-
tyczne i g³êbokie plany. Graj¹ jednak zadziornie, tonalnie trochê niespokoj-
nie, ale wyraziœcie i dŸwiêcznie. £adnie szar¿uj¹ basem. To jeden z tych
przypadków, ¿e g³oœnik w sumie ma³y, a mo¿e. Oczywiœcie nie wjedziemy
z tym basem i ca³¹ reszt¹ na bardzo wysokie poziomy g³oœnoœci, 714V
“skoñcz¹ siê” wczeœniej ni¿ wiêksze konstrukcje tego testu, tutaj ich ogra-
niczenia dynamiczne wreszcie siê objawi¹, ale dopóki nie bêdziemy szaleæ
i wymagaæ szaleñstw od nich, bêd¹ gra³y chêtnie, dynamicznie, a bas bêdzie
ich siln¹ broni¹. Niskie tony zosta³y efektownie rozci¹gniête – siêgaj¹ na-
prawdê nisko, co potwierdzi³y pomiary – ale pracuj¹ te¿ motorycznie,
sprê¿yœcie, i bez wyraŸnych przydudnieñ. Nie reprezentuj¹ stylu szlachet-
nej suchoœci ukazywanej przez Heco, czego jednak nie odczuwamy jako
niedostatku, bo pewne zaokr¹glenie krawêdzi te¿ odbieramy jako zacho-
wanie poprawne i trzymaj¹ce siê blisko naturalnoœci. Na znacznie wiêksz¹
swobodê 714V pozwalaj¹ sobie w zakresie œrednio-wysokotonowym, który
z pewnoœci¹ wnosi do ich brzmieniowego oblicza najbardziej indywidualne
rysy - mo¿e kontrowersyjne, ale nie pozwalaj¹ce przejœæ obojêtnie. Pierw-
sze wra¿enie – du¿o góry. Chwilê potem przychodzi doprecyzowanie – nie
samych wysokich tonów, a w ka¿dym razie nie ca³oœci, lecz dolnego podza-
kresu. Wywo³uje to efekt “podmetalizowania”, które na pewnych nagra-
niach dodaje wprost agresji, na innych tylko i a¿ dŸwiêcznoœci; raz poczyta-
my to za zaletê, innym razem za wadê. Jaki bilans zrobimy na koñcu, trudno
przes¹dziæ, bo bêdzie on zale¿a³ nie tylko od muzyki, ale i od naszych
preferencji, a tak¿e od sprzêtu wspó³pracuj¹cego. 714V same w sobie s¹
ju¿ maksymalnie na³adowane energi¹ we wspomnianym zakresie, nam
pozostaje tylko je uspokajaæ, albo po prostu polubiæ taki sposób grania.
Ma³a, ale charakterna kolumienka, której brzmienie doœæ szybko pozwala
zorientowaæ siê, czy jest w naszym typie. Pomys³ brzmieniowy logicznie
pod¹¿a za wzorniczym – kochaj albo rzuæ.

O D S £ U C H

CHORUS 714V

Cena (para)[z³]

2970

Dystrybutor

TRIMEX

www.trimex.pl

Wykonanie i komponenty
Niezbyt potê¿na, ale wyrazista i wysmakowana
konstrukcja, z charakterystycznymi firmowymi kom-
ponentami. Nowy indywidualny styl Focala.

Laboratorium
Wzmocnienie czêstotliwoœci niskich i podzakresu
“ni¿szej góry”. Doœæ ³atwa impedancja, umiarkowana
efektywnoϾ.

Brzmienie
Element konsekwentnie realizowanej koncepcji pro-
duktu - odwa¿ne, dŸwiêczne, rozjaœnione, ale i nakrê-
cane zwinnym basem.

Zespo³y g³oœnikowe 2000-3000 z³

Zespo³y g³oœnikowe 2000-3000 z³

Zespo³y g³oœnikowe 2000-3000 z³

Zespo³y g³oœnikowe 2000-3000 z³

Zespo³y g³oœnikowe 2000-3000 z³

L A B O R A T O R I U M

HI-FI

rys. 1.

Chorus 714V, charakterystyka modułu impedancji.

rys. 3. Chorus 714V, charakterystyki przetwarzania

w zakresie średnio−wysokotonowym, na osiach 0

0

, 15

0

, 30

0

w płaszczyźnie poziomej.

rys. 2. Chorus 714V, charakterystyka przetwarzania w całym pasmie.

rys. 5. Chorus 714V, charakterystyki przetwarzania w zakresie

niskich częstotliwości.

rys. 4. Chorus 714V, charakterystyki przetwarzania w zakresie

średnio−wysokotonowym, wpływ maskownicy.

Chorus 714V nale¿y do tej grupy konstrukcji,

które trudno jednoznacznie zakwalifikowaæ pod
wzglêdem impedancyjnym. To z u¿ytkowego pun-
ktu widzenia dobra wiadomoϾ, bo z minimum na
poziomie 4,2 oma przy 160Hz (co rzetelnie po-
daje producent, a potwierdzaj¹ nasze pomiary –
rys. 1) mo¿na je zakwalifikowaæ jako znamiono-
wo 6-omowe, a je¿eli nawet uznamy pryncypial-
nie za 4-omowe, to z oczywistym komentarzem,
¿e w porównaniu do innych 4-omowych bêd¹
one znacznie ³atwiejszym obci¹¿eniem. Efektyw-
noϾ jest jednak doϾ niska Рok. 86dB (produ-
cent podaje 91dB...).

Charakterystyka przetwarzania pokazuje doϾ

wyraŸnie wyeksponowane niskie i wysokie tony
(rys. 2), co zdarza siê jednak czêsto, tutaj specy-
ficzny jest wyraŸny wzrost na krótkim dystansie
4-5kHz, podczas gdy w najwy¿szej oktawie ciœ-
nienie spada, aby ponownie wzrastaæ na samym
skraju pasma.

Przejœcie na inn¹ oœ w p³aszczyŸnie poziomej

(rys. 3) nie uporz¹dkuje nam przetwarzania wy-
sokich tonów, okolice 5kHz zawsze bêd¹ domi-
nowaæ nad 15kHz.

Maskownica zaczyna wywieraæ wp³yw od

2kHz wzwy¿, o dodatkowe 2dB zwiêkszaj¹c od-
stêp miêdzy poziomem przy 3,5kHz a 5,5kHz
(rys. 4), wiêc urodzie brzmienia raczej zaszko-
dzi... choæ patrz¹c na to bardziej optymistycznie,
podkreœli specyfikê Chorusów 714V, tak jak istot-
nie wp³ywa na ich oryginalny wygl¹d.

Zró¿nicowanie zakresów przetwarzanych

przez obydwa g³oœniki 15-cm jest bardzo delikat-
ne, przy 1kHz mamy ok. 3dB ró¿nicy poziomów
(rys. 5), wiêc podawana przez producenta czês-
totliwoœci podzia³u 300Hz nie znajduje potwier-

Impedancja znamionowa [

Ω

]

*

6

Efektywność (2,83V/1m) [dB]

*

86

Moc znamionowa [W]

**

130

Wymiary (WxSxG) [cm]

90x20x29,5

* wartości zmierzone, ** wg danych producenta,

Maskownica, prowokacyjnie odstaj¹ca od

przedniej œcianki, pozostawia g³oœnik

wysokotonowy poza swoim zasiêgiem, ale jej

górne krawêdzie z pewnoœci¹ wywo³aj¹

odbicia fal i zmieni¹ kszta³t charakterystyki

przetwarzania. W projektowaniu Chorusów

V szczególnie wa¿ny g³os mieli designerzy.

dzenia w mierzonej rzeczywistoœci – przy tej
czêstotliwoœci ró¿nica wynosi praktycznie nieis-
totny 1dB. Ale nie jest to zarzut wobec samej
konstrukcji, dla dobrej wspó³pracy fazowej lepiej
nie t³umiæ g³oœnika niskotonowego w uk³adach
dwuipó³dro¿nych zbyt wczeœnie. Bas-refleks do-
strojono do 50Hz, charakterystyka z otworu ma
bardzo prawid³owy kszta³t, a charakterystyka wy-
padkowa ca³ego systemu stopniowo
zwiêksza nachylenie.

marzec 2007

marzec 2007

marzec 2007

marzec 2007

marzec 2007

20

15-cm g³oœniki niskotonowy i nisko-œredniotonowy maj¹ tak¹ sam¹
konstrukcjê. £adne wyprofilowane kosze wykonano z tworzywa i efek-
townie polakierowano – podobnie jak tunel bas-refleksu. Oparcie dla
g³oœnika wysokotonowego ma podobny kolor, ale jest metalowe.
A¿urow¹ os³onê tweetera mo¿na zdj¹æ.