zegarmistrz 731[05] z1 06 n

___________________________________________________________________________

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Michał Sylwestrzak

Montowanie zegarów i zegarków mechanicznych
731[05].Z1.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Ryszard Sochociński
mgr inż. Igor Lange

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Grzegorz Śmigielski

Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Zych

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej Montowanie

zegarków i zegarów mechanicznych 731[05].Z1.06 zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu zegarmistrz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu, 2006

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Zasada działania zegara i zegarka mechanicznego

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Charakterystyczne części zegarów i zegarków mechanicznych

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Montaż

zegarów

mechanicznych

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Montaż

zegarków

mechanicznych

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Czynności kończące montaż. Kontrola poprawności i dokładności

montażu zegarów i zegarków. Smarowanie i regulacja

5.5.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1.WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie zegarmistrz.

W poradniku zamieszczono:

− wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,

aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

− cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy

z poradnikiem dla ucznia,

− przykładowe scenariusze zajęć,
− ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

− ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

− wykaz literatury, z jakiej mogą korzystać uczniowie podczas nauki.

W poradniku dla ucznia zagadnienia zostały omówione w sposób bardzo ogólny.

Przedstawiono treści, opisano umiejętności, które uczeń powinien sobie przyswoić. By uczeń
mógł w pełni zrozumieć i przyswoić materiał niezbędna jest jego praca z literaturą.
Nauczyciel powinien być przewodnikiem dla ucznia, wskazując mu materiały i źródła,
z których może uzyskać najświeższe informacje dotyczące zagadnień, które
obejmuje jednostka modułowa.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, takich jak:
− samokształcenie kierowane,
− ćwiczenia,

− metoda projektów,

− przewodni tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane począwszy od pracy

jednolitej, pracy grupowej jednolitej i zróżnicowanej aż po samodzielną pracę ucznia.

Zaleca się również podanie wymagań edukacyjnych w takiej formie, aby łatwo było

zidentyfikować cele z poszczególnymi tematami. W poradniku podano dwa przykładowe
scenariusze zajęć. W

pierwszym metodą wiodąca jest pokaz, w

drugim ćwiczenie

przedmiotowe.

Pomocne mogą się okazać zamieszczone w końcu każdego podrozdziału w poradniku dla

ucznia pytania sprawdzające, które uczeń może wykorzystywać w

dwojaki sposób,

a mianowicie jako:
− Zapoznanie się z pytaniami przed rozpoczęciem analizy pracy z materiałem określonym

w podrozdziale. Uczeń zapozna się w tym momencie z wymaganiami i dążyć będzie do
osiągnięcia celu, jakim jest odpowiedź na pytania,

− Zapoznanie się z pytaniami po zakończeniu pracy z danym podrozdziałem. Pytania te

stanowić będą kontrolę stanu gotowości przejścia do wykonywania ćwiczeń.

W każdej z podanych metod prowadzenia zajęć istotną rolę odgrywają ćwiczenia, które

mają za zadanie:
− uzupełnienie informacji o elementach i układach elektrycznych i elektronicznych,

− utrwalenie wiadomości o poznanych elementach,

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

− prezentację przykładowych zastosowań danych elementów.

W ćwiczeniach realizowanych w formie zadań praktycznych założono, że w trakcie ich

realizacji uczeń powinien:
− zaplanować proces rozwiązania zadania,

− opracować procedurę rozwiązania zadania, posiłkując się literaturą,
− dobrać osprzęt i narzędzia,

− wykonać zadania,

− zaprezentować rozwiązanie zadania.

Wskazane jest przeprowadzanie instruktaży przed każdymi zajęciami oraz przed

wykonywaniem ćwiczeń. Zaleca się również aby nakłaniać uczniów do korzystania z pomocy
koleżeńskiej.

Zaleca się dobór dla uczniów takich ćwiczeń, rozwieją te umiejętności, których nabycie

nastręcza największe problemy. Po wykonaniu zaplanowanych ćwiczeń uczeń przystępuje do
sprawdzenia poziomu swoich postępów, odpowiadając na pytania zawarte w podrozdziale
„Sprawdzian postępów”.

W tym celu uczeń powinien samodzielnie:

− przeczytać pytania i udzielić na nie odpowiedzi,
− zakreślić odpowiedź, wstawiając X w odpowiednim polu.

W tym rozdziale zamieszczono:

− kartę odpowiedzi, obok której jest klucz odpowiedzi,

− instrukcję dla nauczyciela, w

której omówiono czynności ucznia podczas

przeprowadzania sprawdzianu,

− instrukcję dla ucznia, w której omówiono czynności ucznia podczas przeprowadzania

sprawdzianu.
Zestawy stanowią propozycję narzędzi pomiaru dydaktycznego, z których można

skorzystać w celu przeprowadzenia badań lub w celu opracowania innych narzędzi. Wybór
należy do nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
W trakcie realizacji zajęć należy zwrócić uwagę na porządek panujący na stanowisku

oraz czystość narzędzi.

Podczas realizacji jednostki modułowej należy dążyć do wyrobienia świadomości, że

istotnym czynnikiem decydującym o jakości prac, jest dokładność i zachowanie reżimów
określonych w dokumentacji. W niniejszej zaproponowano ćwiczenia, których uczeń
powinien zmontować mechanizm, później zamontować go w obudowie, zamontować
elementy regulacyjne, wykonać regulacje itd. Czynności związane z montażem mechanizmów
należy traktować jako powtórzenie umiejętności z poprzednich jednostek modułowych,
w celu doskonalenia nabytych wcześniej umiejętności.

Życzę owocnej pracy dydaktycznej z

uczniami z

wykorzystaniem opracowanych

materiałów.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych w module 731[05].Z1

731[ 05]. Z1

MONTAŻ ZEGARÓW I ZEGARKÓW

731[ 05]. Z1.01

Organizowanie stanowiska montażu mechanizmów

zegarowych środowiska

731[ 05]. Z1.02

Montowanie mechanizmu zegarowego

731[ 05]. Z1.03

Montowanie mechanizmu chodzika

731[ 05]. Z1.04

Montowanie zegarów - budzików

731[ 05]. Z1.05

Montowanie zegarów bijących

731[ 05]. Z1.06

Montowanie zegarów i zegarków mechanicznych

731[ 05]. Z1.07

Montowanie zegarów i zegarków elektrycznych

i elektronicznych

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej powinieneś umieć:

− zdefiniować i określić znaczenie terminów zawodowych, dotyczących mechanizmów

zegarowych, ich rodzajów, budowy oraz konserwacji i magazynowania,

− rozróżnić i nazwać specjalistyczne narzędzia, przyrządy i urządzenia,

− wyjaśnić oraz zastosować pojęcia, nazwy i określenia, dotyczące mechanizmów

zegarowych,

− wykonać odwzorowanie graficzne części mechanizmu zegarowego,

− rozpoznać podstawowe materiały konstrukcyjne stosowane w

mechanizmach

zegarowych,

− zmontować podzespoły i zespoły mechanizmu zegarowego,
− sprawdzić poprawność i dokładność wykonania montażu zegarków i zegarów,

− zinterpretować dokumentację techniczną,

− skorzystać z różnych źródeł informacji.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:

− zidentyfikować charakterystyczne części zegarów i zegarków mechanicznych,

− określić zasadę działania zegara i zegarka mechanicznego,

− wykonać montaż zegara mechanicznego,
− wykonać montaż zegarka mechanicznego,

− sprawdzić poprawność wykonania montażu zegara i zegarka mechanicznego,

− dokonać regulacji zegara i zegarka mechanicznego,
− sprawdzić poprawność i dokładność montażu zegara, zegarka.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Zegarmistrz 731[05]
Moduł:

Montaż zegarków i zegarów 731 [05].Z1

Jednostka modułowa:

Montowanie zegarów i zegarków mechanicznych
731[05].Z1.06

Temat: Montowanie zegarków mechanicznych
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności montażu zegarków mechanicznych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− zamontować tarczę w mechanizmie zegarka,

− zamontować wskazówki,
− osadzić mechanizm w kopercie,

− zamontować główkę i inne elementy regulacyjne,

− wykonać próbę pracy,
− uszczelnić i zamknąć kopertę.

Metody nauczania:

− ćwiczenia

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− praca w zespołach.

Strategia:

− uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:

− koperta, pasek, tarcza, wskazówki, mechanizm zegarka, elementy mocujące zgodnie

z dokumentacją zegarka,

− dokumentacja techniczna zegarka,
− stanowisko do montażu zegarków mechanicznych, wraz z kompletem narzędzi,

− poradnik mechanika,

− literatura,

Czas: 180

min.

Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Z przekazanych części zmontuj zegarek mechaniczny.

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno – porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów

z zadaniem, przydział stanowisk, przydział zegarków do montażu (do ćwiczeń można
wykorzystywać różnego typu zegarki, wówczas przydział zegarka najlepiej dokonać drogą
losowania). Grupa dzieli się na dwu osobowe grupy.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA WŁAŚCIWA
Informacje

1. Jaka jest zasada działania zegarka?
2. Jak nazywają się poszczególne podzespoły i elementy zegarka?
3. Jakie są podstawowe zasady montażu?
4. Jakie zagrożenia występują na stanowisku montażu i jak je zminimalizować?

Planowanie

1. Zidentyfikowanie wszystkich elementów zegarka.
2. Zaplanowanie kolejności wykonania montażu.
3. Sporządzenie wykazu niezbędnych narzędzi do montażu, sprawdzenie wyposażenie

stanowiska.
Uzgodnienie

1. Sprawdzenie z dokumentacją opracowanego planu montażu.
2. Uzgodnienie z nauczycielem kolejności montażu.
3. Omówienie z nauczycielem wszystkich punktów z fazy planowania.
4. Odniesienie się do uwag i propozycji nauczyciela.

Wykonanie

1. Sprawdzenie, czy elementy przeznaczone do montażu są we właściwym stanie (czy nie są

zdeformowane, czy są czyste).

2. Oczyszczenie elementów zabrudzonych.
3. Zgłoszenie nauczycielowi wykrytych defektów części, wymiana uszkodzonych

elementów.

4. Montaż zegarka z wykorzystaniem podstawki lub statywu.
5. Kontrola dokładności montażu.
6. Wykonanie próby pracy.
7. Korekta ustawień i dokonanie niezbędnych regulacji.
8. Przygotowanie się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniów wyznaczają lidera

grupy, który prezentuje ćwiczenia.
SPRAWDZANIE

1. Czy plan pracy został właściwie przygotowany (tj. czy określono właściwą kolejność, czy

zwarto w nim wszystkie czynności)?

2. Czy prawidłowo zmontowano zegarki?

ANALIZA
Nauczyciel prowadzi dyskusję podsumowującą, pyta o problemy, jakie wystąpiły

podczas montażu, podsumowuje ćwiczenie, wskazuje na umiejętności nabyte podczas
ćwiczenia.

FAZA KOŃCOWA
Zakończenie zajęć
Uporządkowane stanowisk, ułożenie narzędzi.
Praca domowa
Przygotowanie notatki nt. Błędy popełnione w trakcie montażu. Jak nie dopuścić do ich

powstania przy ponownym montażu tego mechanizmu.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Ewaluacja poprzez uzyskanie informacji zwrotnej podczas prezentacji i dyskusji

podsumowującej oraz ewaluacja odroczona na podstawie ocen z pracy domowej.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Zegarmistrz 731[05]
Moduł:

Montaż zegarków i zegarów 731 [05].Z1

Jednostka modułowa:

Montowanie zegarów i zegarków mechanicznych
731[05].Z1.06

Temat: Dobór i montaż pasków i bransolet do koperty i upodobań klienta

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności montażu pasków i bransolet w zegarkach

naręcznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− wskazać rodzaje zapięć pasków i bransolet,

− omówić właściwości materiałów z których wykonano paski i bransolety,
− dobrać pasek lub bransoletę do koperty i upodobań klientów,

− wymienić bransoletę lub pasek w zegarku naręcznym.

Metody nauczania:

− wykład,
− pokaz z objaśnieniami,

− ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− praca w zespołach.

Strategia:

− uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:

− zestaw foliogramów lub zdjęć mechanizmów zegarowych,

− zestaw przykładowych pasków lub bransolet o różnych szerokościach i długościach,
− zestaw kilku kopert o różnych wymiarach,

− zestaw kilkunastu teleskopów do montażu pasków i bransolet,

− poradnik mechanika,
− literatura.

Czas: 90

min.

Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Przeprowadzić obserwację próbek smarów zwracając uwagę na ich konsystencję, kolor

i zapach.

Przygotować smarowniki do pracy, załadować do smarowników i oliwiarek substancje

smarowne.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno – porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów

z zadaniem, podział grupy na cztery zespoły trzyosobowe.

FAZA WŁAŚCIWA
Informacje

Z jakich materiałów wykonuje się paski i bransolety?
Jakimi kryteriami należy się kierować przy doborze pasków i bransolet (wymiary,

materiał z jakiego są wykonane, upodobania klienta)?

Stosowane metody i zasady montażu pasków i bransolet?
Jaka jest procedura wymiany paska lub bransolety?

Wykonanie
Po prezentacji różnych rodzajów pasków, bransolet zapięć należy omówić zasady ich

doboru. Należy uwzględnić, oprócz oczywistych kryteriów takich jak wymiary czy
upodobania klienta również, względy alergologiczne. Należy zademonstrować uczniom
procedurę wymiany paska lub bransolety. W trakcie pokazu wskazane jest zwrócenie uwagi
na dokładne oczyszczenie koperty.

W drugiej części zajęć uczniowie w grupach wykonują ćwiczenia - podejmują próbę

wymiany pasków lub bransolet na wskazanych zegarkach. Wraz z kopertą i kilkoma paskami
grupy otrzymują kartkę z opisem klienta (płeć, wiek, preferencje kolorystyczne, styl życia
itp.)

Sprawdzenie
Liderzy grup prezentują trudności jakie grupy napotkały w trakcie wykonywania

ćwiczeń.

Analiza
Nauczyciel sprawdza jakość prac wykonanych przez grupy. Sprawdza czystość

elementów, prawidłowość osadzenia teleskopów oraz trafność doboru pasków lub bransolet.
Prowadzi dyskusję, w której uczniowie winni wskazać, czym się kierowali przy doborze
paska.

FAZA KOŃCOWA
Zakończenie zajęć
Uporządkowane stanowisk, złożenie modeli i eksponatów.
Praca domowa
Przygotowanie krótkiej notatki nt. Procedura wymiany paska lub bransolety.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Ewaluacja poprzez uzyskanie informacji zwrotnej podczas prezentacji i dyskusji

podsumowującej oraz ewaluacja odroczona na podstawie ocen z pracy domowej.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Zasada działania zegara i zegarka mechanicznego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź oględziny wskazanego przez nauczyciela zegara lub zegarka. Zidentyfikuj

wszystkie główne podzespoły i elementy, opisz zadania jakie realizują.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko do demontażu i montażu zegarów mechanicznych ,
2) wyjąć mechanizm ze wskazanego zegara lub zegarka,
3) zamontować mechanizm w statywie,
4) uruchomić mechanizm,
5) przyjrzeć się pracującym elementom,
6) nazwać każdy z pracujących elementów i wskazać jego rolę,
7) przedstawić kolegom zasadę działania badanego zegara.

Środki dydaktyczne:

− stanowisko do montażu i demontażu zegarów mechanicznych wraz z kompletem narzędzi

zegarmistrzowskich,

− zegar lub zegarek mechaniczny,
− papier milimetrowy, ołówek,

− poradnik dla ucznia,

− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 – 3 osobowych, istotną

rolą nauczyciela jest sprawdzanie, czy wybory uczniów są zasadne. W razie potrzeby można
przerwać ćwiczenie wszystkim grupom i wskazać (np. w formie pogadanki) na wybranym
przykładzie istotne błędy popełniane przez uczniów.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

Ćwiczenie 2

W pudełku znajduje się kilkanaście różnych części podzespołów mechanizmów

zegarowych. Wskaż z jakiego zegara części te pochodzą, nazwij je.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) z pojemnika – skrzyneczki, przykrytej szmatką wyjąć jeden element,
2) obejrzeć dokładnie wylosowany podzespół,

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) zanotować charakterystyczne cechy tego elementu,
4) przedstawić kolegom wylosowany podzespół, wskazać z jakiego zegara on pochodzi,
5) na podstawie notatek uzasadnić swoje przypuszczenia.

Środki dydaktyczne:

− skrzyneczka ze szmatką przykrywającą zawartość,

− szereg elementów charakterystycznych dla różnego typów mechanizmów,

− poradnik dla ucznia,
− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie samodzielnie lub w konsultacji

z innymi uczniami.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

Ćwiczenie 3

Na podstawie dokumentacji dowolnego zegara, przygotuj i dobierz właściwe elementy

mocujące podzespołu zegara lub zegarka.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) na podstawie dokumentacji wypisać wszystkie rodzaje elementów mocujących podzespoły

w tym zegarze: śruby, nakrętki, podkładki, wkręty, kołki, pierścienie, zawleczki itp.,

2) na podstawie oznaczeń zidentyfikować wymiary elementów mocujących,
3) posegregować zgromadzone elementy, zmierzyć je (średnica, długość, grubość, skok

gwintu itp.), wyniki zapisać,

4) spośród wielu zgromadzonych i zmierzonych elementów wybrać właściwe, które są

wymienione w tej dokumentacji.

Środki dydaktyczne:

− narzędzia pomiarowe (mikrometr, suwmiarka, wzorce gwintów),

− zestaw śrub, podkładek, nakrętek, pierścieni, kołków,

− poradnik dla ucznia,
− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 osobowych.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Charakterystyczne części zegarów i zegarków mechanicznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Klient prosi Cię o wymianę paska. Spośród zgromadzonych modeli wybierz te, które

pasują do koperty. Zaproponuj je klientowi.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) ustalić właściwą szerokość paska lub bransolety,
2) przeprowadzić wywiad z klientem, dowiedzieć się o preferencjach klienta,
3) uwzględniając gust klienta, oraz właściwości pasków, bransolet i rodzaje zapięć, wskazując

zalety i wady każdego pasującego paska doradzić klientowi, przedstawić 2 – 3
najwłaściwsze propozycje,

4) oczyścić kopertę i teleskop, sprawdzić stan, w razie potrzeby wymienić,
5) zamontować nowy pasek lub bransoletę, sprawdzić nastawę zegarka.

Środki dydaktyczne:

− kilka zegarków o różnych wymiarach,
− kilkanaście pasków i bandolet o różnych szerokościach, długościach i zapięciach, pasków

wykonanych z różnych materiałów,

− stanowisko do montażu i demontażu i oczyszczania podzespołów i mechanizmów, wraz

z narzędziami zegarmistrzowskimi,

− poradnik dla ucznia,
− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 – 3 osobowych. Przed

prezentacją wyników pracy nauczyciel powinien sprawdzić efekty pracy grupy
i przedyskutować z uczniami elementy budzące kontrowersje. W razie potrzeby można
przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na wybranym przykładzie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

Ćwiczenie 2

Zamotuj mechanizm w obudowie zegara wiszącego. Sprawdź prawidłowość montażu.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) sprawdzić czy uchwyt mechanizmu jest prawidłowo przymocowany do obudowy,
2) wykręcić śruby ustalające tak, by można było włożyć mechanizm do uchwytu,
3) ustawić mechanizm, dokręcić śruby ustalające, zawiesić wahadło,
4) sprawdzić swobodę ruchu wahadła i wskazówek,
5) sprawdzić ustawienie młoteczków względem gongu.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

− zegar wiszący dowolnego typu,

− stanowisko do montażu i demontażu zegarów, zegarków i mechanizmów,

− poradnik dla ucznia,
− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie samodzielnie lub w konsultacji

z innymi uczniami.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

Ćwiczenie 3

Zamontuj w kopercie szkiełko.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) oczyścić kopertę,
2) dobrać na podstawie dokumentacji właściwe szkiełko,
3) zamontować je,
4) obracając zegarek, sprawdzić prawidłowość montażu.

Środki dydaktyczne:

− koperta wraz z szkiełkiem (szkiełko winno być zdemontowane),

− stanowisko do montażu i demontażu mechanizmów wraz z narzędziami,
− poradnik dla ucznia,

− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie samodzielnie lub w konsultacji

z innymi uczniami. W razie potrzeby można przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na
wybranym przykładzie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Montaż zegarów mechanicznych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź szczegółowe oględziny mechanizmu zegara kominkowego. Zidentyfikuj

wszystkie części. Sprawdź z dokumentacją poprawność montażu.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) wyjąć zegar z obudowy i zamontować go na stelażu,
2) wskazując kolejne elementy określić ich nazwy, w przypadku wątpliwości sprawdzić je

w dokumentacji,

3) zgodnie z procedurą montażu sprawdzić jego poprawność,
4) wszystkie stwierdzone nieprawidłowości zanotować,
5) wykonać próbę chodu,
6) zaprezentować klasie znalezione błędy popełnione w trakcie montażu,
7) porównać opisane błędy z opisem sporządzonym przez nauczyciela,
8) zaprezentować klasie znalezione błędy.

Środki dydaktyczne:

− zegar kominkowy,
− dokumentacja mechanizmu zegara,

− poradnik dla ucznia,

− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2–3 osobowych. W razie

potrzeby można przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na wybranym przykładzie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

Ćwiczenie 2

Opisz procedurę zwijania sprężyny i wkładania jej do bębna. Po zapewnieniu

niezbędnych środków ostrożności zamontuj ją w bębnie.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) oglądając moduł bębna ze sprężyną określić metodę wyjmowania i zakładania sprężyny

z bębna,

2) określić, jakie zagrożenia mogą powstać w czasie wykonywania tych prac,
3) określić, jakie środki ostrożności należy zastosować by ryzyko zaistnienia wypadku

zminimalizować,

4) zapoznać się z instrukcją nawijarki sprężyny,
5) zdemontuj, wyczyść sprężynę,

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6) zamontuj sprężynę,
7) podzielić się z kolegami uwagami nt. procedury zakładania sprężyny, przedstawić

trudności, jakie wystąpiły w czasie montażu.

Środki dydaktyczne:

− stanowisko do montażu zegarów z kompletem narzędzi i nawijarką sprężyny,

− moduł bębna i sprężyny,

− poradnik dla ucznia,
− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie samodzielnie lub w grupach 2–3

osobowych. W razie potrzeby można przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na
wybranym przykładzie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

Ćwiczenie 3

Ze zgromadzonych elementów zmontuj zegar ścienny. Wykonaj próbę jego pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) zidentyfikować wszystkie części,
2) zgodnie z dokumentacją ustalić kolejność montowanych części,
3) sprawdzić czystość części oraz ich stan, elementy zabrudzone oczyścić, elementy

zdeformowane, odkształcone wymienić,

4) zaplanuj montaż,
5) sprawdzić przygotowany plan z dokumentacją, nanieść konieczne poprawki,
6) zmontuj mechanizm,
7) sprawdzić poprawność montażu, wykonać próbę pracy.

Środki dydaktyczne:

− zegar ścienny bijący, wraz z jego dokumentacją,

− stanowisko do montażu zegarów wraz z kompletem narzędzi,

− poradnik dla ucznia,
− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie samodzielnie lub w konsultacji

z innymi uczniami. W razie potrzeby można przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na
wybranym przykładzie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Montaż zegarków mechanicznych

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz do określonej koperty mechanizm. Zamontuj wybrany mechanizm w kopercie.

Wykonaj próbę pracy. Uszczelnij kopertę i zamknij ją.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) pomierz koperty i mechanizmy,
2) wyselekcjonować mechanizmy pasujące do wskazanej koperty,
3) jeden z mechanizmów zamontować w kopercie,
4) dobrać właściwe uszczelnienie koperty,
5) zamontować główkę zegarka, wykonać próbę pracy, zamknąć kopertę.

Środki dydaktyczne:

− koperta zegarka mechanicznego,
− kilka mechanizmów o różnych wymiarach,

− zestaw ringów uszczelniających, główek,

− stanowisko do montażu wraz z zestawem narzędzi,
− poradnik dla ucznia,

− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie samodzielnie lub w grupach

2 osobowych. W razie potrzeby można przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na
wybranym przykładzie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

Ćwiczenie 2

Z kompletu przekazanych części i podzespołów złóż zegarek mechaniczny. Wykonaj

próbę pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z dokumentacją,
2) opracować plan montażu,
3) wykonać montaż, kontrolując na bieżąco stan montowanych części ich czystość i stopień

zużycia,

4) sprawdzić, czy wszystkie elementy są zamontowane, i czy ułożenie ich jest poprawne,

w razie stwierdzenia nieprawidłowości wykonać niezbędne korekty,

5) omówić proces montażu, wymienić błędy, popełnione w trakcie montażu.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

− zegarek kompletny zdemontowany,

− stanowisko do montażu wraz z kompletem narzędzi zegarmistrzowskich,

− poradnik dla ucznia,
− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 – 3 osobowych. W razie

potrzeby można przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na wybranym przykładzie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

Ćwiczenie 3

Zegarek mechaniczny jest nieprawidłowo zmontowany, brakuje w

nim jakiegoś

elementu. Spośród wielu elementów wybierz właściwy i zamontuj go.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) wstępnie zdemontować zegarek,
2) ustalić jakiego elementu w zegarku brakuje,
3) wykonać niezbędne pomiary i na ich podstawie dobierać właściwy element którym

uzupełnimy zegarek, w razie potrzeby wykonaj częściowy demontaż,

4) sprawdzić w dokumentacji trafność wyboru,
5) zamontować wybrany element i pozostałe wcześniej zdemontowane podzespoły i części,
6) wykonać próbę pracy.

Środki dydaktyczne:

− zegarek mechaniczny z wyjętym elementem lub podzespołem,

− stanowisko do montażu wraz z kompletem narzędzi zegarmistrzowskich,
− zestaw podzespołów i elementów z których wybrany będzie brakujący element,

− poradnik dla ucznia,

− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 – 3 osobowych. W razie

potrzeby można przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na wybranym przykładzie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5.

Czynności kończące montaż. Kontrola poprawności
i dokładności montażu zegarów i zegarków. Smarowanie
i regulacja

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zdiagnozuj wskazany mechanizm zegarka mechanicznego. Za pomocą sprawdzarki

wyreguluj zegarek.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) uruchomić zegarek,
2) zapoznać się z instrukcją sprawdzarki,
3) wykonać pomiar chodu,
4) zinterpretować wyniki,
5) wyregulować mechanizm,
6) po regulacji sprawdzić ponownie pracę zegarka, w przypadku istnienia usterki powtórzyć

pomiar chodu i regulację.

7) zamknąć obudowę.

Środki dydaktyczne:

− stanowisko do montażu wraz z kompletem narzędzi zegarmistrzowskich,

− chronokomparator,

− badany zegarek,
− poradnik dla ucznia,

− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie w grupach 2 – 3 osobowych.
W razie potrzeby można przerwać ćwiczenie i przeprowadzić pokaz na wybranym

przykładzie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

Ćwiczenie 2

Nasmaruj mechanizm zegara.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) częściowo zdemontować zegar,
2) usunąć stary zużyty smar z części i elementów zegara,
3) nasmarować elementy, których smarowanie po montażu będzie utrudnione,

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) zmontować zegar,
5) nasmarować pozostałe części, które tego wymagają,
6) wykonać próbę pracy, wyregulować mechanizm.

Środki dydaktyczne:

− zegar ścienny,

− stanowisko do montażu z kompletem narzędzi zegarmistrzowskich

z chronokomparatorem,

− smarowniki, z różnego rodzajem smarów,
− poradnik dla ucznia,

− literatura.

Wskazówki do realizacji:
Zaleca się, aby uczniowie wykonywali to ćwiczenie samodzielnie lub w grupach

maksymalnie 2 osobowych. Proponuje się nie przeszkadzać grupie w trakcie wykonywana
ćwiczenia, natomiast w trakcie omawiania należy podjąć dyskusje NT. czy mogą prawidłowo
wykonano regulacje, czy wszystkie parametry zostały ustabilizowane.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

− ćwiczenie.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA

OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego dla jednostki
modułowej „Montowanie zegarów i zegarków mechanicznych”

Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 9, 12, 13, 14, 15, 21, 22 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w

tym co najmniej 6 z

poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. d, 4. c, 5. b, 6. c, 7. d, 8. b, 9. b, 10. c, 11. a,
12. c, 13. a, 14. d, 15. b, 16. a, 17. b, 18. b, 19. c, 20. b, 21. b, 22. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzalne osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Określić funkcje i zadania realizowane przez podzespoły
tworzące zegar

A P

Określić parametry techniczne i dane znamionowe zegarów
i zegarków oraz je zinterpretować

B P

Określić różnice w budowie zegarów i zegarów w zależności
od typu

B P

Określić procedurę montażu mechanizmów zegarowych
w obudowach

A P

Określić funkcje poszczególnych elementów mechanizmu

B P

6 Określić nazwy poszczególnych elementów

Określić kolejność montażu elementów tworzących
podzespół

C P

Określić elementy regulacyjne w mechanizmach zegarowych
i wskazać za jakie parametry odpowiadają

C P

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić na podstawie oględzin oraz pomiarów niezbędne
regulacje zegarów i zegarków

C PP

10 Zastosować odpowiednie urządzenia w procesie montażu

C P

11 Dobrać mechanizm zegarka do koperty

C P

Zastosować zasady określające kolejność montażu
elementów zegarów mechanicznych

C PP

Zastosować zasady określające kolejność montażu
elementów zegarków mechanicznych

C PP

Zastosować zasady smarowania elementów i podzespołów
zegarów mechanicznych

C PP

Zastosować prawidłowe kryteria doboru elementów zegarów
i zegarków

C PP

16 Zweryfikować poprawność osadzenia osi w łożyskach

B P

Zastosować odpowiednie narzędzia w procesie montażu
zegarów i zegarków

C P

Określić metody przechowywania i dystrybucji substancji
smarujących

A P

Określić procedurę kontroli i regulacji zmontowanego
mechanizmu

B P

20 Określić jakie części elementów podlegają smarowaniu

B P

Określić sposób smarowania podzespołów w zegarkach
mechanicznych

C PP

Określić kolejność montażu podzespołów w zegarkach
mechanicznych

C PP

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Daj uczniom dwie minuty na sprawdzenie, czy otrzymali czytelną i kompletną kopię,

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.

Test pisemny zawiera 22 pytania i sprawdza Twoje wiadomości z zakresu zasad
montażu zegarów i zegarków mechanicznych.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Wskaż tylko jedną
odpowiedź prawidłową. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź skreśl i zaznacz
kółkiem odpowiedź prawidłową.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Kiedy udzielenie odpowiedzi na pytanie będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż
jego rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu pisemnego masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw pytań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Przekładnia napędu i chodu odpowiada za:

a) przeniesienie napędu do wskazówek,
b) przeniesienie napędu ze źródła na wychwyt,
c) pośredniczy w naciągu sprężyny,
d) przenosi napęd do regulatora – zasila go.

2. Jaką rezerwę chodu posiadają roczniaki:

a) 1minuta,
b) 1 rok,
c) 3 minuty,
d) 5 sekund.

3. W zegarach z oddzielnymi tarczami sekundowymi:

a) występuje jedna wspólna przekładnia wskazań,
b) nie występuje przekładnia wskazań,

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

c) zasilanie wskazówki sekundowej nie wymaga przekładni wskazań,
d) każda tarcza ma swoją przekładnię wskazań (oddzielana dla tarczy z godzinami

i minutami, oddzielna dla tarczy sekundowej).

4. Mocowanie mechanizmu w zegarach ściennych dokonuje się:

a) przykręca się mechanizm do obudowy wkrętami do drewna,
b) za pomocą klinów drewnianych,
c) poprzez wsunięcie mechanizmu w rowki metalowej lub drewnianej ramki, która

jest na stałe zamocowana do obudowy lub poprzez ich zawieszenie,

d) przykręca się bezpośrednia śrubami do obudowy.

5. W zegarach stołowych, w których obudowy wykonane są z metalu lub kamienia

mechanizm montuje się:

a) poprzez zawieszenie na trzpieniu umieszczonym na trwałe w

obudowie

mechanizmu,

b) za pomocą pierścienia metalowego przykręcanego wkrętami lub śrubami do

szkieletu obudowy,

c) przypina je się paskami skórzanymi,
d) wstawia się mechanizm w obudowę bez specjalnego mocowania.

6. Kołek sprężynujący jest to:

a) element gromadzący energię używaną do napędu zegara,
b) potoczna nazwa balansu,
c) teleskop mocujący pasek w uszkach koperty,
d) potoczna nazwa wychwytu.

7. Określ prawidłową kolejność montażu wymienionych poniżej elementów:

a) najpierw kotwica, później mechanizm chodu i przekładnię wskazań,
b) najpierw przekładnię wskazań, później kotwicę i mechanizm chodu,
c) kolejność nie ma znaczenia,
d) najpierw mechanizm chodu, później kotwica i przekładnię wskazań.

8. W zegarach z wahadłem efekt nierównego chodu kompensuje się poprzez (nierówne czasy

trwania wahnięć w lewo i prawo):

a) poprzez odchylanie obudowy w lewo lub w prawo,
b) poprzez przesunięcie widełek na wałku kotwicy lub przedstawienie kompensatora

na końcu drążka,

c) zwiększyć ciężar obciążników lub zwiększyć naciąg sprężyny,
d) zwiększenie głębokości zazębienia w wychwycie hakowym a w wychwycie

Grahama zwiększa się odpad.

9. W zegarach gdy jedno uderzenie jest głośniejsze, a drugie cichsze kompensację

przeprowadza się:

a) regulacją odpadu na wychwycie – większy odpad powoduje cichszy stuk,
b) regulacją odpadu na wychwycie – większy odpad powoduje głośniejszy stuk,
c) poprzez przesunięcie widełek na wałku kotwicy,
d) poprzez odchylnie w lewo bądź prawo całej obudowy.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Do zakładania sprężyny stosuje się nawijarki w celu:

a) właściwego jej naciągnięcia – ręczne naciągnięcie jej jest niemożliwe, gdyż nie

mamy dostatecznej siły,

b) uniknięcia dotykania jej palami – bo to przyśpiesza jej korozję,
c) zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienie wypadku –uderzenia lub

pokaleczenia się brzegami sprężyny,

d) tylko dla przyśpieszenia operacji zakładania.

11. Średnicę mechanizmu określa się mierząc:

a) największą średnicę płyty głównej mechanizmu,
b) wszystkie średnice i wyznacza się wartość średnią,
c) średnicę tarczy,
d) długość najdłuższej wskazówki.

12. Montaż zegarków rozpoczyna się od wstawienia:

a) wychwytu,
b) bębna sprężyny,
c) koła minutowego,
d) kotwicy.

13. W trakcie montażu przekładni wskazań montuje się elementy według następującej

kolejności:

a) ćwiertnik, koło pośrednie, koło zmianowe,
b) koło pośrednie, ćwiertnik, koło zmianowe,
c) ćwiertnik, koło zmianowe, koło pośrednie,
d) koło pośrednie, koło zmianowe, ćwiertnik.

14. W trakcie montażu mostka balansu należy w zegarku mechanicznym:

a) obficie nasmarować sprężynę włosową olejem,
b) rozciągnąć sprężynę włosową i przykładając bibułę nasączoną olejem delikatnie ją

nasmarować,

c) zdemontować palec przerzutnika,
d) podtrzymać balans, by nie rozciągnąć nadmiernie sprężyny włosowej.

15. Rodzaj paska lub bransolety dobiera się biorąc pod uwagę:

a) wymiary paska oraz gusty klientów,
b) wymiary paska, płeć użytkownika, rodzaj zapięcia, materiał z którego wykonano

pasek,

c) tylko gusty klienta,
d) szerokość między uszkami w kopercie.

16. Osie w łożyskach winny:

a) posiadać minimalny luz wzdłużny i nie wyczuwalny luz boczny,
b) luzy nie powinny występować w prawidłowo wyregulowanym mechanizmie,
c) posiadać minimalny luz boczny i nie wyczuwalny luz wzdłużny,
d) minimalne luzy zarówno wzdłużny jak i boczny.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. W trakcie montażu dopuszczalne jest:

a) dotykanie palcami montowanych elementów,
b) używanie czyszczaka,
c) używania narzędzi, które są namagnesowane,
d) używanie sprężonego powietrza do usunięcia kurzu z mechanizmu.

18. Wskaż czynność niedopuszczalną

a) przechowywanie w zimnym miejscu olejów i smarów, i używania chłodnych

smarów do smarowania mechanizmów zegarowych,

b) mieszanie ze sobą różnych substancji smarnych i stosowanie powstałej substancji

do smarowania mechanizmów,

c) zamykanie szczelne opakowań z olejami i smarami,
d) stosowanie pojemników ze stali nierdzewnej do przechowywania olejów i smarów.

19. Jakiej czynności, nie trzeba wykonać po zakończonym montażu zegara lub zegarka:

a) przeprowadzenie szczegółowych oględzin zmontowanego zegara, celem

skontrolowania prawidłowego osadzenia czopów w łożyskach,

b) wykonania próby chodu zegara lub zegarka,
c) wykonania regulacji maksymalnej siły naciągu sprężyny,
d) wykonanie regulacji chodu zegarka.

20. Smarowanie przekładni chodu powinno się przeprowadzać:

a) przed zamontowaniem smaruje się poszczególne elementy,
b) po zmontowaniu smaruje się tylko elementy, które ocierają – zazębiają się, jednak

przed nakręceniem,

c) przekładni chodu się nie smaruje, gdyż koła się obracają bardzo wolno,
d) przekładni chodu się nie smaruje, gdyż przekładnie te nie przenoszą momentu

obrotowego.

21. Smarowanie przekładni wskazań przeprowadza się:

a) niezbyt obficie po założeniu koła zmianowego,
b) niezbyt obficie po zamontowaniu wiertnika jednak przed zakładaniem koła

zmianowego,

c) bardzo obficie po założeniu koła zmianowego,
d) bardzo obficie po zamontowaniu wiertnika jednak przed zakładaniem koła

zmianowego.

22. W zegarkach mechanicznych stosuje się następującą kolejność w montażu podzespołów:

a) bęben sprężyny, kotwicę, przekładnia wskazań, mechanizm naciągu, balans,
b) bęben sprężyny, mechanizm naciągu, balans, kotwicę, przekładnia wskazań,
c) bęben sprężyny, kotwicę, balans, przekładnia wskazań, mechanizm naciągu,
d) przekładnia wskazań, mechanizm naciągu, bęben sprężyny, kotwicę, balans.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.....................................................................................................

Montowanie zegarów bijących 731[05].Z1.05

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Warianty odpowiedzi

Punkty

1 a b

2 a b

3 a b

4 a b

5 a b

6 a b

7 a b

8 a b

9 a b

10 a b

11 a b

12 a b

13 a b

14 a b

15 a b

16 a b

17 a b

18 a b

19 a b

20 a b

Razem:

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przykład zadania praktycznego do jednostki modułowej
Montowanie zegarów i zegarków mechanicznych

Temat zadania: Montaż zegarka mechanicznego

Zmontuj zegarek mechaniczny dowolnego typu. W trakcie montażu zwracaj uwagę na

czystość montowanych elementów, nasmaruj mechanizm oraz wykonaj niezbędne regulacje.

W trakcie realizacji prac powinieneś wykonać:

− plan pracy,
− spis niezbędnych narzędzi i urządzeń,

− wykaz przyrządów pomiarowych - określić zakresy pomiarowe każdego z przyrządów

pomiarowych,

− wykaz niezbędnych materiałów pomocniczych,
− kontrolę elementów i podzespołów przekazanych o montażu,

− listę kontrolą montażu określającą kolejność montowanych elementów i podzespołów,

− montaż mechanizmu,
− kontrolę wykonanego montażu,

− regulację zegara,

− smarowanie zegarka,

Czas na wykonanie zadania wynosi 240 minut.

Kryteria oceniania:

− za poprawnie sporządzony plan pracy (1 pkt),

− za przygotowanie wykazu narzędzi i urządzeń (1 pkt),

− za poprawnie opracowany algorytm montażu (1 pkt),
− za przygotowanie wykazu materiałów pomocniczych (1 pkt),

− za prawidłową organizację stanowiska pracy (zgromadzenie narzędzi, przyrządów oraz

ergonomiczne rozmieszczenie ich na stanowisku pracy) (1 pkt),

− za przeprowadzenie prawidłowej i dokładnej diagnostyki części i podzespołów (1 pkt),
− za prawidłowe wykorzystanie narzędzi i urządzeń (1 pkt),

− za prawidłowe wykorzystanie przyrządów pomiarowych (1 pkt),

− za prawidłowy montaż zegarka (1pkt),
− za prawidłowy dobór substancji smarujących (1 pkt),

− za wykonanie prawidłowego smarowania zegarka (1 pkt),

− za prawidłowe wyregulowanie zegarka (1 pkt)
− za uporządkowanie stanowiska pracy, wyczyszczenie używanych narzędzi i urządzeń (1

pkt),

− za bezpieczne wykonywanie prac w trakcie realizacji zadania (1 pkt).

Do wykonania zadania zaleca się przygotowanie komputera wraz z drukarką, na którym

zainstalowano pakiet biurowy (np. MS Office), z którego będzie mógł uczeń skorzystać.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Karta odpowiedzi do testu praktycznego

Montowanie zegarków i zegarów mechanicznych 731[05].Z1.06

Temat zadania: Montaż zegarka mechanicznego

Imię i nazwisko: .............................................................

Plan pracy:
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
Narzędzia i urządzenia potrzebne do montażu, regulacji i smarowania zegarka:
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
Algorytm montażu:
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
Wykaz niezbędnych materiałów pomocniczych:
…………………………………………………………………..……………………………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
Wyniki oględzin elementów i podzespołów przeznaczonych do montażu::
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
Wykaz środków smarujących oraz elementów, które będą nimi smarowane:

l.p.

Środek smarująco - konserwacyjny

Element zabezpieczany

Elementy i podzespoły podlegające regulacjom:
………………………………………………………………………………….……………….

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….

Metody naprawy zużytych części nadających się do regeneracji:
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….

Lista części zamiennych, które należy zamówić wraz z numerami katalogowymi:
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….
………………………………………………………………………………….……………….

Karta oceny

Lp. Kryterium

Punkty

za poprawnie sporządzony plan pracy (1 pkt),

za przygotowanie wykazu narzędzi i materiałów potrzebnych do montażu,
regulacji i smarowania zegarka (1 pkt.),

za poprawnie opracowany algorytm montażu (1 pkt),

za przygotowanie wykazu materiałów pomocniczych (1 pkt),

za prawidłową organizację stanowiska pracy (zgromadzenie narzędzi,
przyrządów oraz ergonomiczne rozmieszczenie ich na stanowisku pracy) (1
pkt),

za przeprowadzenie prawidłowej i dokładnej diagnostyki części
i podzespołów (1 pkt),

za prawidłowe wykorzystanie narzędzi i urządzeń (1 pkt),

za prawidłowe wykorzystanie przyrządów pomiarowych (1 pkt),

za prawidłowy montaż zegarka (1pkt),

10.

za prawidłowy dobór substancji smarujących (1 pkt),

11.

za wykonanie prawidłowego smarowania zegarka (1 pkt),

12.

za prawidłowe wyregulowanie zegarka (1 pkt),

13.

za uporządkowanie stanowiska pracy, wyczyszczenie używanych narzędzi
i urządzeń (1 pkt),

14.

za bezpieczne wykonywanie prac w trakcie realizacji zadania (1 pkt).

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące oceny
szkolne:

– dopuszczający – minimum 8 punktów,
– dostateczny – minimum 9 punktów,
– dobry – minimum 12 punktów,
– bardzo dobry – minimum 13 punktów,
– celujący –14 punktów.

________________________________________________________________________________________
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Bartnik B. St., Podwapiński W. M. Al.: Technologia mechanizmów zegarowych. Montaż,

konserwacja i naprawa. WSiP, Warszawa 1979.

2. Bartnik B. St., Podwapiński W. M. Al.: Technologia mechanizmów zegarowych.

Mechanizmy. WSiP, Warszawa 1992.

3. Bartnik B. St., Podwapiński W. M. Al.: Zegarmistrzostwo. Zegary i zegarki. Niepokalanów

1956.

4. Czerwiec M., Maciszewski A., Maliński T.: Zegarmistrzostwo. Technologia. Biuro

Wydawnictw LIBRA, Warszawa 1980.

5. Podwapiński. W. M. Al. Zegarmistrzostwo. Konstrukcja i działanie zegarów i zegarków

mechanicznych. Niepokalanów 1956.

6. Bartnik B. St., Podwapiński W. M. Al.: Zegarmistrzostwo. Technologia warsztatowa.

WPLiS, Warszawa 1962.

7. Bartnik B. St., Podwapiński W. Al.: Zegarmistrzostwo. Tom XI Zegary i zegarki specjalne,

WSiP Warszawa 1985.

8. Podwapiński W.: Zegarmistrzostwo, Część 5. Zegary wieżowe, Niepokalanów 1952.