Analiza marginalna polega na tym, że rozpatrujemy niewielkie zmiany w rozważanej decyzji i badamy ich wpływ
na oczekiwany wynik. Podstawowa zasada analizy marginalnej jest następująca:  Wykonaj niewielki ruch w
kierunku najbliższego alternatywnego wariantu, jeżeli sądzisz, że poprawi on wynik. Kontynuuj ruch w kierunku
poprawy wyniku i zatrzymaj się w momencie, gdy dalsza próba nie poprawia wyniku . Unikatowość tej metody
polega na koncentracji uwagi na zmianach.
Analiza utargu opiera się na najbardziej elementarnej zależności empirycznej, znanej w ekonomii pod nazwą
prawa popytu, zgodnie z którym przy innych czynnikach niezmienionych podwyżka ceny dobra powoduje
spadek zapotrzebowania zgłaszanego przez nabywców i, w konsekwencji, zmniejszenie wielkości sprzedaży.
Przedsiębiorstwo wykorzystuje krzywą popytu jako podstawę do przewidywania wpływu różnych wariantów
decyzji produkcyjnych i cenowych na wielkość osiąganego utargu.
Podstawowa zasada optymalizacji:
Maksymalny zysk jest osiągany przy takiej wielkości produkcji, przy której zysk krańcowy jest równy zeru.
Dla każdej liniowej funkcji popytu wyrażonej w postaci odwróconego równania: P = a  bQ, formuła utargu
krańcowego ma postać: MR = a  2bQ.
Przedsiębiorstwo osiąga maksymalny zysk przy takiej wielkości produkcji, przy której utarg ze sprzedaży
dodatkowej jednostki produktu staje się równy kosztowi jej wytworzenia, tzn. gdy MR = MC.
Przy zmianie warunków ekonomicznych należy określić ich wpływ na utarg i koszt krańcowy przedsiębiorstwa, a
następnie ponownie odwołać się do zasady MR = MC, aby wyznaczyć nową optymalną decyzję.
Podstawowym problemem decyzyjnym w przedsiębiorstwie jest określenie wolumenu produkcji i ceny
sprzedawanego dobra lub usługi.
Zysk przedsiębiorstwa stanowi różnicę między przewidywanym utargiem i kosztami. Produkcję i sprzedaż należy
zwiększać, jeżeli prowadzi to do zwiększenia sumy zysku, tzn. dopóki dodatkowy utarg przewyższa przyrost
kosztów. Produkcję i sprzedaż należy zmniejszać, gdy oszczędności na kosztach są większe od sumy utraconego
utargu.
Zmiany warunków ekonomicznych, w których działa przedsiębiorstwo, rzutują na układ utargu krańcowego i
kosztów krańcowych, powodując w konsekwencji zmianę optymalnego wolumenu produkcji i poziomu ceny.
Podstawowymi czynnikami wyznaczającymi optymalną wielkość produkcji i wysokość ceny w przedsiębiorstwie
są krzyw popytu i kosztów. Krzywą popytu można wykorzystać do prognozowania wielkości sprzedaży przy
danej cenie lub poziomu ceny zapewniającego określony wolumen sprzedaży. Mnożąc ceny przez
odpowiadające im ilości na krzywej popytu, otrzymujemy funkcję utargu. Funkcja kosztów z kolei określa koszt
wytworzenia określonej ilości produktu. Zestawiając funkcję utargu z funkcją kosztów, możemy przewidzieć
wielkość zysku osiąganego przy dowolnym wolumenie produkcji Q.
Następnym krokiem istotnym przy wyznaczaniu optymalnej decyzji przedsiębiorstwa jest określenie utargu
krańcowego, kosztu krańcowego i zysku krańcowego.