Procesy technologiczne recyklingu
Procesy technologiczne recyklingu
tworzyw sztucznych
tworzyw sztucznych
cz. 2
cz. 2
Dr in\
. Dorota Czarnecka-Komorowska
Dr in\
. Dorota Czarnecka-Komorowska
Politechnika Poznańska
Politechnika Poznańska
Zakład Tworzyw Sztucznych
Zakład Tworzyw Sztucznych
E-mail: [e-mail]
E-mail: [e-mail]
Technologie recyklingu tworzyw
Technologie recyklingu tworzyw
sztucznych:
sztucznych:
Mechaniczny (materiałowy)
Mechaniczny (materiałowy)
- surowiec wtórny: nowe produkty
- surowiec wtórny: nowe produkty
z odpadów
z odpadów
Chemiczny (surowcowy)
Chemiczny (surowcowy)
depolimeryzacja: monomery, np.
depolimeryzacja: monomery, np.
eten lub benzeny, oleje opałowe,
eten lub benzeny, oleje opałowe,
smary
smary
Energetyczny  spalanie odpadów
Energetyczny  spalanie odpadów
z odzyskiem energii
z odzyskiem energii
2006-12-28 2
2006-12-28 2
Technologie recyklingu w Europie
Technologie recyklingu w Europie
i Japonii (2005)
i Japonii (2005)
Technologie Japonia Europa Zach.
Technologie Japonia Europa Zach.
Recykling mechaniczny
Recykling mechaniczny
9% 11%
9% 11%
Recykling chemiczny
Recykling chemiczny
1% 2%
1% 2%
Odzysk energii jako paliwo
Odzysk energii jako paliwo
2% 2%
2% 2%
32% 21%
32% 21%
Odzysk energii przez spalanie
Odzysk energii przez spalanie
odpadów komunalnych
odpadów komunalnych
Ogólnie odzysk
Ogólnie odzysk
44% 36%
44% 36%
2006-12-28 3
2006-12-28 3
Recykling tworzyw sztucznych
Recykling tworzyw sztucznych
12
10
8
6
4
2
0
1990 1995 2000 2004
Rok
rec.mech. rec.chem spalanie wysypisko
2006-12-28 4
2006-12-28 4
t
M
,
e
i
c
y
\

u
Z
Wymagania wyboru właściwej metody
Wymagania wyboru właściwej metody
recyklingu :
recyklingu :
dostępność surowca do wyrobu tworzyw
dostępność surowca do wyrobu tworzyw
sztucznych,
sztucznych,
koszt wydobycia surowca,
koszt wydobycia surowca,
koszt produkcji polimerów,
koszt produkcji polimerów,
koszt przetwórstwa i zagospodarowania
koszt przetwórstwa i zagospodarowania
produktów odpadowych (zbiórka, segregacja,
produktów odpadowych (zbiórka, segregacja,
recykling, składowanie na wysypiskach),
recykling, składowanie na wysypiskach),
nakłady związane z zastosowaniem materiałów
nakłady związane z zastosowaniem materiałów
alternatywnych.
alternatywnych.
Wszystkie wy\
ej wymienione koszty muszą uwzględniać
Wszystkie wy\
ej wymienione koszty muszą uwzględniać
zarówno obcią\
enie finansowe (energia), jak ekologiczne
zarówno obcią\
enie finansowe (energia), jak ekologiczne
(zanieczyszczenie powietrza, wody, gleby).
(zanieczyszczenie powietrza, wody, gleby).
2006-12-28 5
2006-12-28 5
Etapy technologii wtórnego
Etapy technologii wtórnego
przetwórstwa:
przetwórstwa:
1. Zbieranie,
1. Zbieranie,
2. Segregowanie i separcja,
2. Segregowanie i separcja,
3. Rozdrabnianie,
3. Rozdrabnianie,
4. Mycie,
4. Mycie,
5. Suszenie,
5. Suszenie,
6. Właściwe przetwórstwo wtórne.
6. Właściwe przetwórstwo wtórne.
" materiałowe,
" materiałowe,
" surowcowe,
" surowcowe,
" energetyczne,
" energetyczne,
" składowanie na wysypiskach śmieci,
" składowanie na wysypiskach śmieci,
zasypywanie nierówności terenu.
zasypywanie nierówności terenu.
2006-12-28 6
2006-12-28 6
1. Technologia zbierania odpadów
1. Technologia zbierania odpadów
z tworzyw sztucznych
z tworzyw sztucznych
" Gromadzenie
" Gromadzenie
odpadów,
odpadów,
" Transport,
" Transport,
" Przeładunek,
" Przeładunek,
" Składowanie
" Składowanie
nieczystości.
nieczystości.
2006-12-28 7
2006-12-28 7
Technologie rozdzielonego gromadzenia odpadów
Technologie rozdzielonego gromadzenia odpadów
2006-12-28 8
2006-12-28 8
Techniki gromadzenia odpadów
Techniki gromadzenia odpadów
Przypadkowe Rozdzielne (selektywne).
Przypadkowe Rozdzielne (selektywne).
(wszystkie rodzaje odpadów odpady ju\
w punktach
(wszystkie rodzaje odpadów odpady ju\
w punktach
(np. śmieci pochodzenia z
ródłowych ich zbierania są
(np. śmieci pochodzenia z
ródłowych ich zbierania są
organicznego, mineralnego, segregowane, np. według
organicznego, mineralnego, segregowane, np. według
syntetycznego itp.) są w pochodzenia, struktury,
syntetycznego itp.) są w pochodzenia, struktury,
sposób całkowicie rodzaju itp., a następnie
sposób całkowicie rodzaju itp., a następnie
przypadkowy i dowolny oddzielnie umieszczane w
przypadkowy i dowolny oddzielnie umieszczane w
wprowadzane do z
ródłowych workach, pojemnikach,
wprowadzane do z
ródłowych workach, pojemnikach,
stref zbierania odpadów segmentowych kontenerach,
stref zbierania odpadów segmentowych kontenerach,
(w pojemnikach, zbiornikach, itp.
(w pojemnikach, zbiornikach, itp.
kontenerach, itp.).
kontenerach, itp.).
2006-12-28 9
2006-12-28 9
Metody zbierania odpadów:
Metody zbierania odpadów:
z wykorzystaniem pojemników, które
z wykorzystaniem pojemników, które
pozostają w punkcie z
ródłowym po
pozostają w punkcie z
ródłowym po
opró\
nianiu (zbiórka w systemie du\
ych
opró\
nianiu (zbiórka w systemie du\
ych
wymiennych kontenerów)
wymiennych kontenerów)
System
wymiennych
du\
ych
pojemników
kontenerów
SO; stacja
Pojazd zaczyna
przeładunkowa lub
pracę z pustym
spalarnia
kontenerem
2006-12-28 10
2006-12-28 10
Metody zbierania odpadów:
Metody zbierania odpadów:
z wykorzystaniem du\
ych kontenerów
z wykorzystaniem du\
ych kontenerów
transportowanych wraz z odpadami do miejsca
transportowanych wraz z odpadami do miejsca
unieszkodliwienia (zbiórka w systemie
unieszkodliwienia (zbiórka w systemie
przesypowym z pojemnikami stacjonarnymi)
przesypowym z pojemnikami stacjonarnymi)
(SO  Składowisko Odpadów)
(SO  Składowisko Odpadów)
System
Śmieciarka z
przesypowy
SO; stacja
ugniataniem
(pojemniki
przeładunkowa lub
zaczyna
110-140 l)
spalarnia
pracę pusta
2006-12-28 11
2006-12-28 11
Zbieranie odpadów cd.
Zbieranie odpadów cd.
Nale\
y ustalić:
Nale\
y ustalić:
" Techniki transportu,
" Techniki transportu,
" Częstotliwość zbiórki
" Częstotliwość zbiórki
odpadów,
odpadów,
" Rodzaj u\
ytych
" Rodzaj u\
ytych
pojemników,
pojemników,
" Rodzaj eksploatowanych
" Rodzaj eksploatowanych
pojazdów z uwzgl. ich
pojazdów z uwzgl. ich
mo\
liwości technicznych 
mo\
liwości technicznych 
obsługa kontenerów
obsługa kontenerów
i rozmieszczenie stacji
i rozmieszczenie stacji
przeładunkowych).
przeładunkowych).
2006-12-28 12
2006-12-28 12
Transport odpadów
Transport odpadów
a) konwencjonalny i specjalistyczny tabor
a) konwencjonalny i specjalistyczny tabor
samochodowy (np. samochody
samochodowy (np. samochody
śmieciarki, samowyładowcze pojazdy
śmieciarki, samowyładowcze pojazdy
kontenerowe itp.),
kontenerowe itp.),
b) konwencjonalny i specjalistyczny tabor
b) konwencjonalny i specjalistyczny tabor
szynowy (stacje przeładunkowe)
szynowy (stacje przeładunkowe)
c) układy przenośników i dozowników
c) układy przenośników i dozowników
przenośnikowych poziomych,
przenośnikowych poziomych,
pochylanych i pionowych.
pochylanych i pionowych.
Wybór środków transportu zale\
y od
Wybór środków transportu zale\
y od
rodzaju pojemników i systemu zbiórki
rodzaju pojemników i systemu zbiórki
odpadów.
odpadów.
2006-12-28 13
2006-12-28 13
Technologie przeładowcze
Technologie przeładowcze
realizują procesy:
realizują procesy:
a) chwytania,
a) chwytania,
b) ładowania,
b) ładowania,
c) spychania i zgarniania,
c) spychania i zgarniania,
d) grawitacyjnego zrzutu i spływu na
d) grawitacyjnego zrzutu i spływu na
zsuwniach (pochylniach),
zsuwniach (pochylniach),
e) dozowania mechanicznego.
e) dozowania mechanicznego.
2006-12-28 14
2006-12-28 14
Metody składowania odpadów:
Metody składowania odpadów:
pojemnikowe (w pojemnikach
pojemnikowe (w pojemnikach
przenośnych, przestawnych,
przenośnych, przestawnych,
stacjonarnych, mobilnych),
stacjonarnych, mobilnych),
zbiornikowe (w kontenerach,
zbiornikowe (w kontenerach,
bunkrach i silosach),
bunkrach i silosach),
składowiskowe (na składowiskach
składowiskowe (na składowiskach
odkrytych - nadpoziomowych
odkrytych - nadpoziomowych
i zadaszonych, przykrytych folią -
i zadaszonych, przykrytych folią -
podpoziomowych).
podpoziomowych).
2006-12-28 15
2006-12-28 15
2. Proces segregowania nieczystości
2. Proces segregowania nieczystości
Proces sortowania polega na rozdzieleniu układu
Proces sortowania polega na rozdzieleniu układu
wieloskładnikowego na frakcje ró\
niące się
wieloskładnikowego na frakcje ró\
niące się
pewnymi cechami fizycznymi, takimi jak:
pewnymi cechami fizycznymi, takimi jak:
rozmiar geometryczny cząstek,
rozmiar geometryczny cząstek,
gęstość,
gęstość,
właściwości magnetyczne i elektryczne,
właściwości magnetyczne i elektryczne,
zwil\
alność.
zwil\
alność.
Układ jednorodny chemicznie mo\
na rozdzielić tylko wg
Układ jednorodny chemicznie mo\
na rozdzielić tylko wg
wielkości elementów, np. ziaren. Taki proces nazywa się
wielkości elementów, np. ziaren. Taki proces nazywa się
klasyfikacją.
klasyfikacją.
2006-12-28 16
2006-12-28 16
2a. Proces separacji nieczystości
2a. Proces separacji nieczystości
Polega na wydzieleniu z układ wielofazowego tylko jednej
Polega na wydzieleniu z układ wielofazowego tylko jednej
frakcji o charakterystycznych cechach fizycznych (np.
frakcji o charakterystycznych cechach fizycznych (np.
wychwytywanie frakcji \
alaznonośnej lub aluminium z
wychwytywanie frakcji \
alaznonośnej lub aluminium z
niejednorodnej masy śmieciowej).
niejednorodnej masy śmieciowej).
Wybór metody rozdziału zale\
y od:
Wybór metody rozdziału zale\
y od:
" rodzaju śmieci:
" rodzaju śmieci:
miękkie, cienkościenne (ró\
nego rodzaju folie -
miękkie, cienkościenne (ró\
nego rodzaju folie -
LDPE),
LDPE),
twarde, grubościenne (butelki, pudełka, kontenery),
twarde, grubościenne (butelki, pudełka, kontenery),
w których udział poszczególnych tworzyw maleje
w których udział poszczególnych tworzyw maleje
w kolejności: HDPE + LDPE (49%) PET (13%) >
w kolejności: HDPE + LDPE (49%) PET (13%) >
PP (10%) > PVC (5%)
PP (10%) > PVC (5%)
" wielkości śmieci (du\
e kawałki czy bardzo
" wielkości śmieci (du\
e kawałki czy bardzo
rozdrobnione frakcje).
rozdrobnione frakcje).
" kształtu śmieci (płatki, ziarna, itd.)
" kształtu śmieci (płatki, ziarna, itd.)
2006-12-28 17
2006-12-28 17
Metody separacji tworzyw
Metody separacji tworzyw
sztucznych:
sztucznych:
ręczne oddzielanie wyrobów, które muszą
ręczne oddzielanie wyrobów, które muszą
mieć wyraz
ne oznakowanie (kodowanie);
mieć wyraz
ne oznakowanie (kodowanie);
metody oparte na ró\
nicy właściwości
metody oparte na ró\
nicy właściwości
fizycznych :
fizycznych :
gęstości tworzyw (flotacja statyczna,
gęstości tworzyw (flotacja statyczna,
wirówki sortujące, hydrocyklony,
wirówki sortujące, hydrocyklony,
klasyfikatory pneumatyczne),
klasyfikatory pneumatyczne),
polarności,
polarności,
rozpuszczalności (selektywna ekstrakcja,
rozpuszczalności (selektywna ekstrakcja,
np. ksylenem w obiegu zamkniętym),
np. ksylenem w obiegu zamkniętym),
2006-12-28 18
2006-12-28 18
Kodowanie - system identyfikacji materiałów
Kodowanie - system identyfikacji materiałów
opakowaniowych 94/62/WE do (97/129/WE)
)
opakowaniowych 94/62/WE do (97/129/WE
2006-12-28 19
2006-12-28 19
Wybrane metody sortowania
Wybrane metody sortowania
rozdrobnionych tworzyw sztucznych
rozdrobnionych tworzyw sztucznych
Spektroskopia (3000 Hz),
Spektroskopia (3000 Hz),
Rentgenowskie ,np. X-ray (PVC)
Rentgenowskie ,np. X-ray (PVC)
Gęstość (flotacja, wirowanie, hydrocyklony)
Gęstość (flotacja, wirowanie, hydrocyklony)
Temperatura,
Temperatura,
Elektrostatycznie (ró\
nica ładunku
Elektrostatycznie (ró\
nica ładunku
tryboelektrycznego)
tryboelektrycznego)
Ręcznie,
Ręcznie,
2006-12-28 20
2006-12-28 20
Urządzenia do sortowania i separacji:
Urządzenia do sortowania i separacji:
1. Sortowniki sitowe (przesiewacze)
1. Sortowniki sitowe (przesiewacze)
2. Separatory i klasyfikatory
2. Separatory i klasyfikatory
powietrzne (Wykorzystują ró\
nice w prędkościach
(Wykorzystują ró\
nice w prędkościach
powietrzne
opadania frakcji o zró\
nicowanych cechach w strumieniu
opadania frakcji o zró\
nicowanych cechach w strumieniu
powietrza)
powietrza)
3. Separatory magnetyczne.
3. Separatory magnetyczne.
2006-12-28 21
2006-12-28 21
Metody separowania ciał stałych
Metody separowania ciał stałych
Separacja gęstościowa,
Separacja gęstościowa,
Separacja elektrostatyczna,
Separacja elektrostatyczna,
Separacja optoelektroniczna,
Separacja optoelektroniczna,
Separacja pneumatyczna,
Separacja pneumatyczna,
Separacja magnetyczna,
Separacja magnetyczna,
Separacja wirowa
Separacja wirowa
2006-12-28 22
2006-12-28 22
1. Separacja gęstościowa
1. Separacja gęstościowa
1  mieszanina polimerów,
1  mieszanina polimerów,
2  woda o gęstości właściwej równej
2  woda o gęstości właściwej równej
1,0 g/mm3,
1,0 g/mm3,
3  woda i alkohol, łączna gęstość
3  woda i alkohol, łączna gęstość
właściwa 0,93 g/mm3,
właściwa 0,93 g/mm3,
4  woda i alkohol, łączna gęstość
4  woda i alkohol, łączna gęstość
właściwa 0,91 g/mm3,
właściwa 0,91 g/mm3,
5  wodny roztwór soli o gęstości
5  wodny roztwór soli o gęstości
właściwej równej 1,2 g/mm3
właściwej równej 1,2 g/mm3
Wykorzystuje ró\
nicę gęstości
Wykorzystuje ró\
nicę gęstości
poszczególnych cieczy
poszczególnych cieczy
2006-12-28 23
2006-12-28 23
Zastosowanie metody gęstościowej
Zastosowanie metody gęstościowej
Tam, gdzie mamy do czynienia z wymieszanymi
Tam, gdzie mamy do czynienia z wymieszanymi
tworzywami o ró\
nicy gęstości powy\
ej 0,032g/cm3,
tworzywami o ró\
nicy gęstości powy\
ej 0,032g/cm3,
do separacji wymieszanych ze sobą ró\
nych opakowań
do separacji wymieszanych ze sobą ró\
nych opakowań
z tworzyw sztucznych wraz z rozdzieleniem frakcji
z tworzyw sztucznych wraz z rozdzieleniem frakcji
poliolefinowej na frakcję PP i PE,
poliolefinowej na frakcję PP i PE,
podczas przygotowania materiałów wewnątrz pustych
podczas przygotowania materiałów wewnątrz pustych
(kanistrów, kubłów) wymieszanych tworzyw sztucznych
(kanistrów, kubłów) wymieszanych tworzyw sztucznych
na frakcję PS, PP, PE, PCV oraz PET,
na frakcję PS, PP, PE, PCV oraz PET,
do optymalnej separacji folii  recykling przez strumień
do optymalnej separacji folii  recykling przez strumień
i odpowietrzenie materiałów,
i odpowietrzenie materiałów,
podczas separacji tworzyw sztucznych z przemysłu
podczas separacji tworzyw sztucznych z przemysłu
(produkcja chłodziarek, urządzeń domowych, recyklingu
(produkcja chłodziarek, urządzeń domowych, recyklingu
samochodów, recykling sprzętu elektronicznego).
samochodów, recykling sprzętu elektronicznego).
2006-12-28 24
2006-12-28 24
Zalety i wady
Zalety i wady
ciągłość procesu separacji
ciągłość procesu separacji
konieczność
konieczność
wymieszanych tworzyw sztucznych
wymieszanych tworzyw sztucznych
płukania i suszenia
płukania i suszenia
na ró\
ne rodzaje lub na jedną frakcję,
na ró\
ne rodzaje lub na jedną frakcję,
odzyskanych
odzyskanych
czysta separacja niezale\
na od
czysta separacja niezale\
na od
tworzyw po
tworzyw po
rodzaju i wielkości rozdrobnienia
rodzaju i wielkości rozdrobnienia
separacji,
separacji,
materiału,
materiału,
ciągłe wprowadzanie i odbiór
ciągłe wprowadzanie i odbiór konieczność
konieczność
materiału,
materiału,
regularnej i ścisłej
regularnej i ścisłej
du\
a niezawodność eksploatacji
du\
a niezawodność eksploatacji
kontroli stę\
eń
kontroli stę\
eń
przez ciągłe przemieszczanie z
przez ciągłe przemieszczanie z
procentowych
procentowych
trwałymi agregatami i małą ilością
trwałymi agregatami i małą ilością
solanek
solanek
części będących w ruchu,
części będących w ruchu,
przejrzysta i przyjazna obsługa,
przejrzysta i przyjazna obsługa,
przyjazne środowisku urządzenia z
przyjazne środowisku urządzenia z
zamkniętymi obiegami wody,
zamkniętymi obiegami wody,
mo\
liwość podłączenia do
mo\
liwość podłączenia do
istniejących systemów recyklingu,
istniejących systemów recyklingu,
2006-znikomy poziom hałasu. 25
12-28
2006-znikomy poziom hałasu.
12-28 25
2. Separacja elektrostatyczna
2. Separacja elektrostatyczna
" Zmiana odpadu w surowiec wtórny,
" Sucha separacja z wyłączeniem
wody, alkoholu, roztworu soli itp.,
" Uzyskiwanie wyrobów wysokiej
jakości
" Mniejsze koszty recyklingu,
" Umo\
liwia oddzielanie metalu i
tworzyw szt.
" Oddzielenie profili okiennych
(występują tu dwa podstawowe
tworzywa jak PCV oraz silikony),
" butelek z tworzyw sztucznych z
nakrętkami (PET oraz PE),
" wszelkie inne jw. produkty
składające się z mieszanek typu
tworzywo-tworzywo
1 - Silos ze zmagazynowanymi tworzywami sztucznymi, 2 - Zawór spustowy, 3 -
1 - Silos ze zmagazynowanymi tworzywami sztucznymi, 2 - Zawór spustowy, 3 -
Taśmociąg kubełkowy, 4 - Lej zasypowy, 5 - Rynna prowadząca, lub przenośnik
Taśmociąg kubełkowy, 4 - Lej zasypowy, 5 - Rynna prowadząca, lub przenośnik
wibracyjny,6 - Elektroda wyładowcza tzw. inicjująca, 7 - Rolka separująca, 8 -
wibracyjny,6 - Elektroda wyładowcza tzw. inicjująca, 7 - Rolka separująca, 8 -
Szczotka czyszcząca rolkę separującą, 9 - Elektroda neutralizująca,10 - Frakcja
Szczotka czyszcząca rolkę separującą, 9 - Elektroda neutralizująca,10 - Frakcja
przewodząca wraz z zaworem spustowym, 11 - Frakcja nie przewodząca wraz z
przewodząca wraz z zaworem spustowym, 11 - Frakcja nie przewodząca wraz z
zaworem spustowym,12 - Frakcja wymieszana wraz z zaworem spustowym.
zaworem spustowym,12 - Frakcja wymieszana wraz z zaworem spustowym.
2006-12-28 26
2006-12-28 26
HAMOS-
HAMOS-
ZAKRES DZIAA
ALNOŚCI to separacja:
ZAKRES DZIAA
ALNOŚCI to separacja:
metal/niemetal
metal/niemetal
tworzywa sztuczne/mieszaniny
tworzywa sztuczne/mieszaniny
polimerowe
polimerowe
Głównie w przemyśle samochodowym:
Głównie w przemyśle samochodowym:
Kable
Kable
Części elektroniczne
Części elektroniczne
Bonding materilas
Bonding materilas
2006-12-28 27
2006-12-28 27
Zastosowanie
Zastosowanie
Alcatel / France
Alcatel / France
Butler-MacDonald Inc. / USA
Butler-MacDonald Inc. / USA
Cablo / Germany
Cablo / Germany
Daimler Chrysler / Germany
Daimler Chrysler / Germany
Dekura / Germany
Dekura / Germany
Nico Metall / Germany
Nico Metall / Germany
SOLVAY / Belgium
SOLVAY / Belgium
Toshiba / Japan
Toshiba / Japan
VISTEON (Ford Motor Company) / Czech Republic
VISTEON (Ford Motor Company) / Czech Republic
Opisz projekt unikając u\
ywania terminów
Opisz projekt unikając u\
ywania terminów
technicznych
technicznych
2006-12-28 28
2006-12-28 28
Odzysk:
Odzysk:
Cząstki aluminium
Cząstki aluminium
ze śmieci butelek
ze śmieci butelek
PET
PET
Miedz
z części
Miedz
z części
pokrytych warstwa
pokrytych warstwa
miedzi <1mm
miedzi <1mm
Miedz
kabli
Miedz
kabli
Miedz
z opakowań
Miedz
z opakowań
2006-12-28 29
2006-12-28 29
Rodzaje niepo\
ądanych
Rodzaje niepo\
ądanych
odpadów
odpadów
Kamienie
Kamienie
Gruz
Gruz
2006-12-28 30
2006-12-28 30
Technologia  separacja
Technologia  separacja
elektrostatyczna
elektrostatyczna
Zalety procesu:
Zalety procesu:
" Małe zu\
ycie energii,
" Małe zu\
ycie energii,
" Du\
a wydajność: 100-1500
" Du\
a wydajność: 100-1500
kg/h
kg/h
" Niski poziom hałasu,
" Niski poziom hałasu,
" Suchy, czysty proces, bez
" Suchy, czysty proces, bez
u\
ycia rozpuszczalników i
u\
ycia rozpuszczalników i
innych związków
innych związków
chemicznych,
chemicznych,
" Prosta obsługa,
" Prosta obsługa,
" Wysoka czystość
" Wysoka czystość
produktów końcowych
produktów końcowych
wyrobów.
wyrobów.
2006-12-28 31
2006-12-28 31
ERP Electronic Scrap Recycling System
ERP Electronic Scrap Recycling System
PMMA
ABS
ABS/PMMA
ABS/PC
2006-12-28 32
2006-12-28 32
Separacja kolorów - optielectronic
Separacja kolorów - optielectronic
2006-12-28 33
2006-12-28 33
Separacja włókien poliestrowych,
Separacja włókien poliestrowych,
wełnianych od polimerów
wełnianych od polimerów
Wę\
e ogrodowe
Wę\
e ogrodowe
PVC otoczony włóknami
Wę\
e ciśnieniowe
Wę\
e ciśnieniowe
Wę\
e specjalne i inne
Wę\
e specjalne i inne
wę\
e wykonane z PVC
wę\
e wykonane z PVC
wzmocnionego
wzmocnionego
\
ywicami
\
ywicami
poliestrowymi
poliestrowymi
mielenie i granulowanie (2-4 mm)
2006-12-28 34
2006-12-28 34
Odzyskane włókna, czysty polimer, wełna
Identyfikacja polimerów
Identyfikacja polimerów
magnetyczna
2006-12-28 35
2006-12-28 35
3. Separacja optoelektroniczna
3. Separacja optoelektroniczna
" Identyfikacja cząstki
według jej koloru,
przezroczystości,
kompozycji i gęstości .
" Ró\
ne tworzywa
" Wysoki koszt urządzenia
1 - Lej zasypowy, 2 - Wymieszane gatunki tworzyw sztucznych, 3  Wibrator,
1 - Lej zasypowy, 2 - Wymieszane gatunki tworzyw sztucznych, 3  Wibrator,
4 - Przenośnik wibracyjny, 5 - Jednostka kontrolna, 6  Soczewka (lampy
4 - Przenośnik wibracyjny, 5 - Jednostka kontrolna, 6  Soczewka (lampy
fluorescencyjne), 7 - Zawór elektromagnetyczny (odrzut śmieci), 8 - Sensor
fluorescencyjne), 7 - Zawór elektromagnetyczny (odrzut śmieci), 8 - Sensor
optyczny (identyfikacja),9 - Odseparowane gatunki tworzyw.
optyczny (identyfikacja),9 - Odseparowane gatunki tworzyw.
2006-12-28 36
2006-12-28 36
4. Separacja pneumatyczna
4. Separacja pneumatyczna
Wykładzina trudnościeralna z bazaltu w cylindrze cyklonu
gaz
gaz
Rozkład ciśnień w wirze gazu powoduje oddzielenie cię\
kich frakcji zanieczyszczeń,
które opadają na dno separatora
2006-12-28 37
2006-12-28 37
Przykład separacji PET+PE
Przykład separacji PET+PE
metodą opto&
metodą opto&
2006-12-28 38
2006-12-28 38
5. Separacja magnetyczna
5. Separacja magnetyczna
Stosuje się do wyłapywania zanieczyszczeń metalicznych,
Stosuje się do wyłapywania zanieczyszczeń metalicznych,
Polega na wprowadzeniu rozdrobnionego materiału
Polega na wprowadzeniu rozdrobnionego materiału
odpadowego do strefy działania pola magnetycznego
odpadowego do strefy działania pola magnetycznego
magnesu wytworzonego przez układ elektromagnesów lub
magnesu wytworzonego przez układ elektromagnesów lub
pole elektromagnetyczne cewki indukcyjnej,
pole elektromagnetyczne cewki indukcyjnej,
Linie sił pola magnetycznego zagęszczają się w cząstkach
Linie sił pola magnetycznego zagęszczają się w cząstkach
posiadających cechy magnetyczne, wskutek czego cząstki
posiadających cechy magnetyczne, wskutek czego cząstki
te są przyciągane przez elektromagnesy.
te są przyciągane przez elektromagnesy.
Składniki strumienia odpadów, które wykazują cechy
Składniki strumienia odpadów, które wykazują cechy
niemagnetyczne przepływają przez to pole swobodnie.
niemagnetyczne przepływają przez to pole swobodnie.
Przyciągane przez magnesy cząstki są zbierane oddzielnie,
Przyciągane przez magnesy cząstki są zbierane oddzielnie,
tworząc wydzieloną magnetyczną frakcję sortowania
tworząc wydzieloną magnetyczną frakcję sortowania
odpadów.
odpadów.
2006-12-28 39
2006-12-28 39
Rodzaje seperatorów
Rodzaje seperatorów
magnetycznych:
magnetycznych:
z taśmą przenośnikową napędzaną
z taśmą przenośnikową napędzaną
bębnem separującym,
bębnem separującym,
z wibracyjnym podajnikiem i niezale\
nym
z wibracyjnym podajnikiem i niezale\
nym
bębnem separującym,
bębnem separującym,
z taśmą zbierającą.
z taśmą zbierającą.
Separacja magnetyczna jest stosowana
Separacja magnetyczna jest stosowana
przede wszystkim w systemach recyklingu
przede wszystkim w systemach recyklingu
odpadów zawierających wtrącenia \
elaza,
odpadów zawierających wtrącenia \
elaza,
manganu, wolframu, chromu i aluminium.
manganu, wolframu, chromu i aluminium.
2006-12-28 40
2006-12-28 40
Przykłady umieszczania SM nad
Przykłady umieszczania SM nad
transportowanym tworzywem
transportowanym tworzywem
2006-12-28 41
2006-12-28 41
5a. Magnetyczne separatory
5a. Magnetyczne separatory
pierścieniowe - instalacja
pierścieniowe - instalacja
Precyzyjnie wychwytują: stal, \
eliwo, aluminium,
Precyzyjnie wychwytują: stal, \
eliwo, aluminium,
ołów, miedz
, mosiądz, cynk
ołów, miedz
, mosiądz, cynk
2006-12-28 42
2006-12-28 42
Zastosowanie separatorów
Zastosowanie separatorów
magnetycznych
magnetycznych
2006-12-28 43
2006-12-28 43
5a. Magnetyczne separatory bębnowe
5a. Magnetyczne separatory bębnowe
2006-12-28 44
2006-12-28 44
5b. Magnetyczne separatory
5b. Magnetyczne separatory
wałeczkowe (gwiaz
dziste) metali
wałeczkowe (gwiaz
dziste) metali
Separatory metali  gwiaz
dziste typu STS
Separatory metali wykonane z magnesów
Separatory metali wykonane z magnesów
stałych, montowane w leju zasypowym słu\
ą do
stałych, montowane w leju zasypowym słu\
ą do
separacji zanieczyszczeń ferromagnetycznych
separacji zanieczyszczeń ferromagnetycznych
y
ródło: Meuhsem
y
ródło: Meuhsem
2006-12-28 45
2006-12-28 45
6. Separacja wirowa
6. Separacja wirowa
granulaty
granulaty
1- Nieruchoma obudowa, 2- Ruchomy bęben, 3- Otwory wylotowe w bębnie, 4-
Wymieszane tworzywo w formie granulatu, 5- Silnik napędowy, 6- Otwory w
obudowie separatora wirowego, 7- Kanały odprowadzające odseparowane
2006-12-28 46
2006-12-28 46
tworzywo, 8- Zbiorniki na poszczególne oddzielone frakcje.
Separator wirowy frakcji ciekłych
Separator wirowy frakcji ciekłych
od stałych w oczyszczalni ścieków
od stałych w oczyszczalni ścieków
2006-12-28 47
2006-12-28 47
Sortowniki sitowe czyli
Sortowniki sitowe czyli
przesiewacze
przesiewacze
Słu\
ą do rozdzielania odpadowej substancji
Słu\
ą do rozdzielania odpadowej substancji
ziarnistej na frakcje.
ziarnistej na frakcje.
Realizuje się je na sicie lub sitach
Realizuje się je na sicie lub sitach
o określonych rozmiarach oczek. Największe
o określonych rozmiarach oczek. Największe
ziarno, przechodzące przez otwory sita to ziarno
ziarno, przechodzące przez otwory sita to ziarno
graniczne.
graniczne.
Sita wykonane są z siatek drucianych,
Sita wykonane są z siatek drucianych,
tkaninowych lub blach perforowanych.
tkaninowych lub blach perforowanych.
W wyniku rozdzielenia na jednym sicie otrzymuje
W wyniku rozdzielenia na jednym sicie otrzymuje
się dwie frakcje  przesiew, czyli produkt
się dwie frakcje  przesiew, czyli produkt
przechodzący przez dane sito oraz odsiew.
przechodzący przez dane sito oraz odsiew.
2006-12-28 48
2006-12-28 48
W zale\
ności od wielkości ziarna
W zale\
ności od wielkości ziarna
granicznego dgr wyró\
nia się przesiewanie:
granicznego dgr wyró\
nia się przesiewanie:
zgrubne: dgr > 20 mm,
zgrubne: dgr > 20 mm,
średnie: 1 < dgr < 20 mm,
średnie: 1 < dgr < 20 mm,
drobne: 0,03 < dgr < 1 mm
drobne: 0,03 < dgr < 1 mm
Najbardziej powszechne to przesiewacze
Najbardziej powszechne to przesiewacze
wibracyjne, w których sita wprowadzane
wibracyjne, w których sita wprowadzane
są w ruch drgający liniowy, eliptyczny lub
są w ruch drgający liniowy, eliptyczny lub
kołowy w płaszczyz
nie prostopadłej do
kołowy w płaszczyz
nie prostopadłej do
powierzchni sita.
powierzchni sita.
2006-12-28 49
2006-12-28 49
Przesiewcze bębnowe
Przesiewcze bębnowe
2006-12-28 50
2006-12-28 50
3. Rozdrabnianie
3. Rozdrabnianie
Proces polegający na rozdzielaniu ciał
Proces polegający na rozdzielaniu ciał
stałych na części za pomocą sił
stałych na części za pomocą sił
zewnętrznych niszczących ich wewnętrzne
zewnętrznych niszczących ich wewnętrzne
wiązania.
wiązania.
W wyniku rozdrabniania odpadów
W wyniku rozdrabniania odpadów
otrzymuje się produkty, które następnie
otrzymuje się produkty, które następnie
wykorzystuje się do dalszych procesów
wykorzystuje się do dalszych procesów
przeróbczych lub te\
, gdy rozdrabnianie
przeróbczych lub te\
, gdy rozdrabnianie
jest operacją główną  uzyskuje się
jest operacją główną  uzyskuje się
produkt o określonym wymiarze cząstek.
produkt o określonym wymiarze cząstek.
2006-12-28 51
2006-12-28 51
Metody mechanicznego
Metody mechanicznego
rozdrabniania ciał stałych
rozdrabniania ciał stałych
zgniatanie  stosuje się w
zgniatanie  stosuje się w
odniesieniu do materiałów
odniesieniu do materiałów
ceramicznych,
ceramicznych,
rozrywanie  do
rozrywanie  do
materiałów włóknistych,
materiałów włóknistych,
ścinanie, łamanie,
ścinanie, łamanie,
ścieranie  do materiałów
ścieranie  do materiałów
o średniej twardości,
o średniej twardości,
uderzenie, rozłupywanie 
uderzenie, rozłupywanie 
do kruchych materiałów
do kruchych materiałów
o wytrzymałości zale\
nej
o wytrzymałości zale\
nej
od kierunku działania siły.
od kierunku działania siły.
a) zgniatanie, b) rozrywanie, c) ścinanie, d)
łamanie, e) ścieranie, f) uderzanie, g)
rozłupywanie
2006-12-28 52
2006-12-28 52
Cele rozdrabniania:
Cele rozdrabniania:
" Homogenizacja wymiarowa
" Homogenizacja wymiarowa
i mieszanie tworzyw,
i mieszanie tworzyw,
" Uzyskanie jednorodności wsadu do
" Uzyskanie jednorodności wsadu do
dalszego przetwórstwa,
dalszego przetwórstwa,
" Zachowanie w produkcie
" Zachowanie w produkcie
rozdrabniania po\
ądanych
rozdrabniania po\
ądanych
właściwości wsadu (długość włókien,
właściwości wsadu (długość włókien,
wytrzymałość, lepkość).
wytrzymałość, lepkość).
2006-12-28 53
2006-12-28 53
Młynki, rozdrabniarki (funkcja)
Młynki, rozdrabniarki (funkcja)
recykling surowców
recykling surowców
wtórnych (tworzywa
wtórnych (tworzywa
sztuczne, guma,
sztuczne, guma,
aluminium, szkło,
aluminium, szkło,
drewno, papier)
drewno, papier)
produkcji paliw
produkcji paliw
alternatywnych
alternatywnych
przygotowania odpadów
przygotowania odpadów
zielonych do
zielonych do
kompostowania lub
kompostowania lub
przemysłowych do
przemysłowych do
spalenia,
spalenia,
zmniejszanie objętości
zmniejszanie objętości
odpadów
odpadów
wielkogabarytowych
wielkogabarytowych
przed ich
przed ich
zdeponowaniem na
zdeponowaniem na
składowisku
składowisku
2006-12-28 54
2006-12-28 54
y
ródło: Meuhsem
Kruszarki do rozdrabniania tworzyw
Kruszarki do rozdrabniania tworzyw
sztucznych
sztucznych
małe zu\
ycie energii,
małe zu\
ycie energii,
niska prędkość obrotowa
niska prędkość obrotowa
rotora, ok. 80 rpm,
rotora, ok. 80 rpm,
obszerny wlot, który
obszerny wlot, który
pozwala na całkowite
pozwala na całkowite
zapełnienie materiałem
zapełnienie materiałem
odpadowym,
odpadowym,
niski poziom hałasu,
niski poziom hałasu,
dłu\
sza \
ywotność no\
y
dłu\
sza \
ywotność no\
y
(nó\
posiada cztery
(nó\
posiada cztery
krawędzie tnące),
krawędzie tnące),
2006-12-28 55
2006-12-28 55
Perforatory
Perforatory
W celu zwiększenia wydajności linii stosuje się
W celu zwiększenia wydajności linii stosuje się
perforatory, które słu\
ą do dziurawienia butelek
perforatory, które słu\
ą do dziurawienia butelek
PET, dzięki temu nie jest konieczne odkręcanie
PET, dzięki temu nie jest konieczne odkręcanie
nakrętek .
nakrętek .
1. Wolnostojące,
1. Wolnostojące,
2. Stałe - zamontowane do linii.
2. Stałe - zamontowane do linii.
2006-12-28 56
2006-12-28 56
Suszenie tworzy sztucznych
Suszenie tworzy sztucznych
Suszarka granulatu przeznaczona
Suszarka granulatu przeznaczona
jest do suszenia tworzywa
jest do suszenia tworzywa
sztucznego termoplastycznego w
sztucznego termoplastycznego w
postaci granulatu lub mieszaniny
postaci granulatu lub mieszaniny
granulatu z krajanką wykonaną z
granulatu z krajanką wykonaną z
odpadów technologicznych.
odpadów technologicznych.
ABS - 2h/90oC
ABS - 2h/90oC
PA - 4h/80oC
PA - 4h/80oC
PBT, PC - 2h/140oC
PBT, PC - 2h/140oC
PVC - 1h/75oC
PVC - 1h/75oC
PE, PP, PS - 1h/80oC
PE, PP, PS - 1h/80oC
2006-12-28 57
2006-12-28 57
y
ródło: Metalchem
y
ródło: Metalchem