i nstal acj e el ektroenergetyczne
i nstal acj e el ektroenergetyczne
planowanie mocy
zapotrzebowanej
w instalacjach elektrycznych w budownictwie mieszkaniowym
prof. dr hab. inż. Henryk Markiewicz, dr inż. Antoni Klajn  Politechnika Wrocławska
W ostatnim dziesięcioleciu obserwuje się znaczące zmiany w podejściu do planowania
i projektowania instalacji elektrycznych w budownictwie. Dotyczy to, obok wciąż udo-
skonalanego wyposażenia instalacji oraz tworzenia systemów instalacji  inteligentnych ,
również zasad planowania.
ednym z podstawowych ustaleń mniejsze lub większe korekty tam- towania ekonomicznej i niezawod- wynikające z treści normy [1] oraz po-
Jniezbędnych do właściwego pla- tych ustaleń, wynikające częściowo nej instalacji jest ustalenie mocy dano ich krótkie uzasadnienie.
nowania instalacji jest dobór mocy z własnych doświadczeń, częścio- zapotrzebowanej . Sposób przyjmo-
zapotrzebowanej. W efekcie prac wo zaś z lektury aktualnej literatu- wania tej mocy powinien być jed- wybrane określenia
prowadzonych w ostatnich latach ry fachowej. Postępowanie takie jest nak określony w innym dokumen-
i definicje
w Instytucie Energoelektryki, niejednokrotnie z
ródłem kontrower- cie, nawiązującym do wspomnia-
w znacznej mierze zainspirowanych sji między projektantem i inwesto- nej normy [3] i niejednokrotnie W literaturze dotyczącej instalacji
przez Polskie Centrum Promocji rem a dostawcą energii elektrycznej, uwzględniającym specyfikę dane- elektrycznych pojawiają się dwa okre-
Miedzi oraz COSiW SEP, została narzucającym nierzadko własne wy- go kraju czy regionu. Praktyka taka ślenia, o podobnym znaczeniu: moc
opracowana i wydana norma mogi i rozwiÄ…zania techniczne, czÄ™- istnieje w innych krajach europej- zapotrzebowana oraz obliczeniowa
N SEP-E-002, w której zawarto nowe sto zubożające właściwości instala- skich, na przykład w Niemczech moc szczytowa. Poniżej przytoczono
ustalenia dotyczące planowania cji. Moc zapotrzebowana jest bo- rolę takiego dokumentu pełni nor- za [1], definicje tych określeń:
mocy zapotrzebowanej w budowni- wiem jednym z podstawowych pa- ma DIN 18015-1 [5]. Norma [3] jest
moc zapotrzebowana jest to
ctwie mieszkaniowym. rametrów warunkujących przekroje natomiast dokumentem międzyna- przyjęta, umowna najwyższa
W 2003 r. została wydana przez przewodów, a co za tym idzie, rów- rodowym, formułującym wymaga- wartość mocy pobieranej w okre-
COSiW SEP norma N SEP-E-002 [1], nież i inne właściwości techniczne nia dotyczące instalacji elektrycz- ślonej części instalacji elektrycz-
która jak dotychczas stanowi je- instalacji. nych w sposób ogólny, uwzględ- nej budynku w warunkach obcią-
dyny dokument ustalający zasady Obecnie obowiązują w Polsce za- niając głównie szeroko rozumiane żenia długotrwałego; moc tę usta-
przyjmowania mocy zapotrzebo- sadniczo dwa akty prawne określa- warunki bezpieczeństwa. Podobnie la się najczęściej na podstawie
wanej w instalacjach elektrycznych jące warunki, jakim powinny odpo- rozporządzenie [4] nie określa za- sumy mocy odbiorników ener-
mieszkań i budynków mieszkal- wiadać instalacje elektryczne w bu- sad przyjmowania mocy zapotrze- gii elektrycznej przewidzianych
nych. Ponadto w tekście tego doku- dynkach, w szczególności w budyn- bowanej. Dlatego omawiana w arty- do zainstalowania w rozpatrywa-
mentu omówiono zasady wymiaro- kach mieszkalnych. Są to: kule norma [1] stanowi istotne uzu- nej części instalacji elektrycznej,
wania i wyposażenia instalacji elek-
wieloarkuszowa norma PN-IEC pełnienie krajowych dokumentów z uwzględnieniem spodziewane-
trycznych w budownictwie miesz- 60364  Instalacje elektryczne dotyczących planowania instala- go współczynnika jednoczesności
kaniowym oraz zawarto obszerny w obiektach budowlanych [3], bę- cji elektrycznych w budownictwie pracy tych odbiorników,
komentarz do tekstu samej normy. dąca tłumaczeniem normy IEC-364, mieszkaniowym. Równocześnie na
obliczeniowa moc szczytowa
Potrzeba opracowania takiej pozy-
Rozporządzenie Ministra Infra- podkreślenie zasługuje fakt, że po- jest to moc zapotrzebowana okre-
cji wynikała z faktu, że od 1995 ro- struktury z dnia 12 kwietnia dane w tej normie zasady w istot- ślana zwykle dla wewnętrznej li-
ku, gdy Przepisy Budowy Urządzeń 2002 r., rozdział 8,  Instalacja ny sposób odbiegają od dotychcza- nii zasilającej lub całego budynku
Elektrycznych [2] utraciły swą waż- elektryczna [4]. sowej praktyki krajowej, co w za- mieszkalnego. W tekście normy
ność, brak było w kraju ustaleń jed- Te akty prawne nie zawierają jed- myśle autorów pozwoli na projek- N SEP-E-0002 obliczeniowa moc
noznacznie i w sposób zadowalający nak ustaleń precyzujących zasady towanie instalacji w pełni odpowia- szczytowa wewnętrznej linii zasi-
precyzujących zasady doboru mocy przyjmowania mocy zapotrzebowa- dających współczesnym wymogom lającej czy budynku oraz moc za-
zapotrzebowanej w budownictwie nej. W normie PN-IEC 60364, w czę- technicznym i pożądanemu kom- potrzebowana, to określenia rów-
mieszkaniowym. Większość pro- ści 3, w punkcie 311.1 znajduje się fortowi użytkowania. noważne, gdyż według zaleceń
jektantów korzystała i w praktyce jedynie zapis:  Ze względu na na- W artykule omówiono zasady przyj- normy, moce te są obliczane we-
nadal niejednokrotnie korzysta z za- grzewanie i dopuszczalne spadki mowania mocy zapotrzebowanej dla dług tych samych zasad i spełniają
sad określonych w [2], wprowadzając napięcia, podstawą dla zaprojek- mieszkań i budynków mieszkalnych podobną rolę w planowaniu insta-
www. el ektro. i nfo. pl nr 1-2/ 2005
34
lacji elektrycznej. Użycie określe- w budynkach niezgazyfikowa- P  moc odbiornika o największej wie istotny wkład w omawianą pro-
1

nia  obliczeniowa moc szczytowa nych 7 kW na mieszkanie wie- mocy znamionowej w mieszkaniu, blematykę i pozwalają na określe-
wynika z tradycyjnego nazewnic- loizbowe dla kuchni elektrycz- P  moc zapotrzebowana przez jed- nie wartości mocy zapotrzebowa-
2
twa stosowanego w krajowej prak- nej i elektrycznych podgrzewa- ną osobę w mieszkaniu, nej stosownie do współczesnych re-
tyce projektowej. Konsekwentnie, czy wody oraz dodatkowo 300 W M  liczba osób, dla których mieszka- aliów krajowych. W omawianej tu
w treści artykułu używane będzie na izbę; 4 kW na mieszkanie jed- nie zostało zaprojektowane. normie [1] zaproponowano jednak
jedno określenie  moc zapotrzebo- noizbowe. Podobnie jak w przepisach [1], w pra- odmienne podejście do rozwiąza-
wana , które w przypadku plano- W ostatnich 10-20 latach nastąpi- cach COBR Elektromontaż sugeruje się, nia tych zagadnień.
wania wewnętrznej linii zasilają- ły istotne zmiany w zakresie liczby aby uwzględniać w ustalaniu mocy za-
cej bÄ…dz
budynku odpowiada obli- i jakości odbiorników energii elek- potrzebowanej to, czy mieszkanie jest ustalenie mocy
czeniowej mocy szczytowej, trycznej użytkowanych w mieszka- wyposażone w instalację gazową, czy
zapotrzebowanej dla
moc zainstalowana, to suma mocy niach. Cytowane ustalenia przepi- też jej nie posiada. Stosując te ustalenia,
pojedynczego mieszkania
znamionowych odbiorników, ja- sów [1] odbiegają coraz bardziej od można określić moc zapotrzebowaną
według N SEP-E-0002 [1]
kie mają osoby zamieszkujące dane współczesnych realiów. Stąd też, na jedno mieszkanie. W mieszkaniach
mieszkanie bÄ…dz
budynek; dotyczy przy braku odpowiednich zaleceń, zgazyfikowanych moc P to moc pralki Podczas pracy nad normą [1] posta-
1
to odbiorników zarówno zainstalo- dość powszechną praktyką stosowa- elektrycznej (2,5 - 3,3 kW), a w miesz- nowiono w zasadniczy sposób zwery-
wanych na stałe, jak i przenośnych. ną przez projektantów było i jest ko- kaniach niezgazyfikowanych moc ku- fikować założenia przyjmowane przy
rygowanie ustaleń [1] na podstawie chenki elektrycznej z piekarnikiem dotychczasowym ustalaniu mocy za-
zasady ustalania mocy własnych doświadczeń i prac poja- (8 - 14 kW) lub niekiedy moc przepływo- potrzebowanej dla instalacji w budow-
wiających się we współczesnej lite- wego podgrzewacza wody (18 - 27 kW). nictwie mieszkaniowym [2, 7]. Cho-
zapotrzebowanej przed
raturze fachowej. Należy tu zwrócić Moc P szacuje się na 1 kW w okresie dzi tu głównie o następujące czynni-
2
ukazaniem siÄ™ normy [1]
uwagę przede wszystkim na publi- najbliższych kilku lat. W ten sposób ki: rozróżnienie mieszkań na zgazyfi-
Do 1995 roku, czyli do chwili kacje COBR Elektromontaż (zlikwi- moc zapotrzebowaną przez przeciętne kowane i niezgazyfikowane, uwzględ-
wprowadzenia nowego Prawa ener- dowany w 2001 r.), który w ostat- mieszkanie wieloizbowe (M-4) w bu- nianie liczby osób, na którą mieszka-
getycznego, w zakresie przyjmowa- nim dziesięcioleciu w swoich pra- dynkach wielorodzinnych o ogrzewa- nie jest zaprojektowane, uwzględnia-
nia mocy zapotrzebowanej obowią- cach poświęcił wiele miejsca proble- niu innym niż elektryczne można sza- nie wielkości (powierzchni) mieszka-
zywały postanowienia przepisów [1], matyce ustalenia mocy zapotrzebo- cować jako równe: nia bądz
liczby izb.
które ustalały następujące wartości wanej mieszkań. Według tych zale-
6 - 7 kW w budynkach zgazyfiko- Uwarunkowania te zawierajÄ… wiele
mocy dla mieszkań bez elektryczne- ceń [7] moc zapotrzebowaną dla po- wanych, szczegółowych ustaleń, które zdaniem
go ogrzewania pomieszczeń: jedynczego mieszkania można wy-
12 - 25 kW w budynkach niezgazy- autorów normy [1] nie są najistotniej-
w budynkach zgazyfikowanych, znaczyć według zależności: fikowanych. sze w ustalaniu mocy zapotrzebowanej,

dla mieszkań wieloizbowych 1 kW Przy takich obciążeniach zasila- komplikują jej obliczanie i wprowadzają
P = P + MP , (1)
na izbę, lecz nie mniej niż 4 kW na M1 1 2 nie mieszkań powinno być wykona- ograniczenia dla użytkowników insta-
mieszkanie oraz 2 kW na mieszka- ne jako trójfazowe. Ustalenia COBR lacji. Stąd w projekcie normy zapropo-
nie jednoizbowe, w której: Elektromontaż stanowią niewątpli- nowano całkowite odejście od uwzględ-
reklama
nr 1-2/ 2005 www. el ektro. i nfo. pl
35
 i nstal acj e el ektroenergetyczne
niania wymienionych uwarunkowań, wielorodzinnym czy dom jednoro- Uzasadnienie takiego podejścia
P = 30 kVA (1b)
M1
a tym samym odstąpienie od nawyku dzinny, moc zapotrzebowana uwa- wynika z faktu, że współczesne
zbyt szczegółowego ustalania mocy za- runkowana jest mocą określonych elektryczne podgrzewacze wody, dla mieszkań w budynkach, w któ-
potrzebowanej. Uzasadnienie takiego odbiorników w decydujący sposób zwłaszcza wysokowydajne podgrze- rych przewiduje się instalowanie
podejścia jest następujące: wpływających na zapotrzebowanie wacze przepływowe przeznaczone elektrycznych urządzeń do przygoto-
uzależnienie przekrojów przewo- mieszkania na energię elektryczną. do zaopatrzenia w ciepłą wodę na- wania ciepłej wody o znacznych mo-
dów od tego, czy budynek jest zga- Odbiornikami tymi są zwykle urzą- trysków i wanien kąpielowych, wy- cach znamionowych. Uzasadnienie
zyfikowany, czy też nie jest w zasa- dzenia o największych mocach zna- magają odrębnego potraktowania tych wartości wynika z analizy:
dzie równoznaczne ze zmuszeniem mionowych (kuchenka elektryczna, w planowaniu mocy zapotrzebowa- mocy zainstalowanej w mieszka-

mieszkańców budynków zgazyfi- przepływowy podgrzewacz wody, nej ze względu na znaczną wartość niu współczesnym, jak i w miesz-
kowanych do wyłącznego korzysta- pralka, zmywarka i itp.). W przy- swej mocy znamionowej, przeważ- kaniach przyszłościowych w per-
nia z kuchenek gazowych, a w nie- padku domu jednorodzinnego roz- nie rzędu od 18 do 27 kW. Moc zbior- spektywie około 20 lat,
których budynkach również do sto- różnienia wymaga natomiast sytu- nikowych podgrzewaczy wody jest współczynnika jednoczesności

sowania gazowych podgrzewaczy acja, gdy dom ten jest wyposażony wprawdzie mniejsza, bo wynosząca pracy poszczególnych grup od-
wody. Instalacja elektryczna po- w dwie czy większą liczbę kuchni od 1,5 do 6 kW zależnie od wielkości biorników,
winna być tak zaprojektowana, aby użytkowanych niezależnie od sie- zbiornika, lecz przy wymiarowaniu
cieplnych stałych czasowych i krzy-
mieszkańcy budynku zgazyfikowa- bie lub w dwie czy więcej łazienek instalacji należy przewidzieć pod- wych nagrzewania się przewodów
nego mogli dokonać w przyszłości wyposażonych w natryski lub wan- grzewacz przepływowy, aby umoż- instalacyjnych.
zamiany kuchenki gazowej na elek- ny kąpielowe z elektrycznym pod- liwić w przyszłości zamianę pod- Analizy takiej nie zamieszczono
tryczną bez konieczności wymiany grzewaniem wody, w szczególności, grzewaczy zbiornikowych na prze- ze względu na ograniczoną objętość
instalacji. Zakłada się, że użytkow- gdy istnieje mieszkanie przeznaczo- pływowe. Do grupy budynków po- artykułu.
nicy instalacji powinni mieć pra- ne do wynajmu. W takiej sytuacji siadających centralne zaopatrzenie
wo wyboru, za pomocą jakich urzą- moc zapotrzebowana dla domu jed- w ciepłą wodę należy zasadniczo ustalenie obliczeniowej
dzeń chcą zaspokajać swoje okre- norodzinnego powinna być oblicza- zaliczyć również wyposażone w ko-
mocy szczytowej (mocy
ślone potrzeby bytowe, na tak jak dla domu wielorodzinne- tły gazowe, olejowe lub ogrzewane
zapotrzebowanej) dla
wiele nieścisłości może wynikać go z liczbą mieszkań ustaloną odpo- koksem czy węglem, umożliwiają-
wewnętrznych linii
ze zbyt szczegółowego ustalania wiednio do liczby kuchni i łazienek, ce podgrzewanie wody do celów
zasilajÄ…cych w budynkach
liczby osób, na jaką przewidzia- przy czym ustalenia te powinny być sanitarnych poza sezonem grzew-
mieszkalnych i dla tych
no mieszkanie. Okres eksploatacji dokonane w uzgodnieniu z właści- czym. Natomiast mieszkania i bu-
budynków według
budynków mieszkalnych przekra- cielem bądz
inwestorem budynku dynki wyposażone w gazowe prze-
N SEP-E-0002 [1]
cza bowiem znacznie czas, w któ- i za jego zgodą. pływowe podgrzewacze wody po-
rym zamieszkują go jego pierwsi W normie [1] wprowadzono nato- winny być traktowane jako niepo-
mieszkańcy, a tym samym liczba miast nowy czynnik warunkujący war- siadające centralnego zaopatrzenia Moc obliczeniową wewnętrznej li-
osób w danym mieszkaniu może tość mocy zapotrzebowanej przez po- w ciepłą wodę. Daje to mieszkańcom nii zasilającej n mieszkań P wyli-
WLZ
rosnąć bądz
maleć w zależno- szczególne mieszkania. Jest to sposób możliwość zamiany takiego podgrze- czono z zależności:
ści od liczebności danej rodziny zaopatrzenia ich w ciepłą wodę użytko- wacza na podgrzewacz elektryczny,
(2)
i standardu jej życia. Ponadto ko- wą, przede wszystkim do użytku w ła- bez konieczności wymiany instala- P = k n P
WLZ j M1
lejni lokatorzy czy właściciele nie zienkach, a więc do zasilania natrysków cji elektrycznej. Ostateczne zakwa-
powinni być zmuszeni do użyt- bądz
wanien kąpielowych, co wyma- lifikowanie budynków, a zwłaszcza gdzie:
kowania sprzętu elektrycznego ga zwykle układu podgrzewania wody domów jednorodzinnych ze wzglę- k  współczynnik jednoczesności,
j
o podobnym standardzie jak ich o dużej wydajności. Podobne podejście du na sposób zaopatrzenia w ciepłą P  moc określona dla pojedyn-
M1
poprzednicy z okresu, gdy instala- stosuje się również w innych krajach wodę powinno jednak nastąpić na czego mieszkania, odpowiednio (1a)
cja była projektowana. Stała licz- europejskich, np. w niemieckiej nor- podstawie jednoznacznej deklaracji albo (1b).
ba mieszkańców to z jednej stro- mie DIN 18015-1 [5]. W normie tej nie ich właściciela bądz
inwestora co do Wartości współczynnika k oraz war-
j
ny parametr bardzo nieprecyzyj- uwzględnia się natomiast wszystkich przewidywanej w przyszłości moż- tości mocy P znajdą Państwo w ta-
WLZ
ny, a z drugiej  wprowadzający trzech wymienionych wcześniej czyn- liwości korzystania z elektrycznego beli 1 ( www.elektro.info.pl ) oraz na
szereg nieuzasadnionych ograni- ników: zgazyfikowania mieszkań, liczby podgrzewania wody. Przy takich za- diagramie przedstawionym na rysun-
czeń i dlatego nie powinien mieć lokatorów i wielkości mieszkania. Dla- łożeniach moc zapotrzebowana po- ku 1. Moc P można odczytać również
WLZ
wpływu na ustalanie mocy zapo- tego w normie [1] zróżnicowano wyma- jedynczego mieszkania PM1 według jako moc całego budynku mieszkalnego
trzebowanej, gania dotyczące ustalenia mocy zapo- [1] wynosi: o określonej liczbie n mieszkań.
Wartości współczynników k w za-
j
racjonalnego uzasadnienia nie mają trzebowanej w zależności od tego, czy
P = 12,5 kVA (1a)
również dane na temat powierzchni budynek posiada centralne zaopatrze- M1 leżności od liczby mieszkań przyję-
mieszkania. Niezależnie bowiem od nie w ciepłą wodę (własny kocioł lub to, w zakresie do 25 mieszkań, jako
wielkości mieszkania, jak i od tego, zasilanie z zewnętrznej, centralnej sie- dla mieszkań w budynkach z central- zbliżone do ustaleń normy niemiec-
czy jest to mieszkanie w budynku ci ciepłowniczej), czy nie. nym zaopatrzeniem w ciepłą wodę; kiej DIN 18015-1 [5]. Dla większej
www. el ektro. i nfo. pl nr 1-2/ 2005
36
kań większej od 25 współczynników wiednio według krzywych A albo
jednoczesności o wartościach więk- B z rysunku 1, lub z odpowiednich
szych niż w [5], lecz mniejszych niż kolumn tabeli 1. Należy się jednak
w ustaleniach COBR Elektromon- liczyć z tym, że obecnie w kraju
taż [7]. Przy przyjęciu tych współ- znaczna część mieszkań to budyn-
czynników ostateczna wartość mocy ki wznoszone metodami uprzemy-
zapotrzebowanych wychodzi bardzo słowionymi w latach 1960-1990, lub
zbliżona do podanych w normie nie- jeszcze wcześniej. Instalacje elek-
mieckiej [5], gdyż z kolei przyjęte tryczne w tych budynkach wyma-
tam wartości mocy zapotrzebowa- gają niejednokrotnie modernizacji.
nej przez poszczególne mieszkania Dotyczy to przede wszystkim insta-
P są nieco większe, równe odpo- lacji wykonywanych przy stosowa-
M1
Rys. 1 Wartości obliczeniowych mocy szczytowych i prądy znamionowe wkładek bez-
wiednio 14,5 i 34 kW. niu ustaleń według przepisów [2]
piecznikowych I wewnętrznych linii zasilających budynków o liczbie mieszkań
NF
n bez ogrzewania elektrycznego: krzywa A  dla mieszkań nieposiadających za-
bÄ…dz
nawet z ich wcześniejszej wer-
opatrzenia w ciepłą wodę z zewnętrznej, centralnej sieci grzewczej, krzywa B 
dla mieszkań posiadających zaopatrzenie w ciepłą wodę z zewnętrznej, centralnej moc zapotrzebowana sji z lat sześćdziesiątych, czyli wy-
sieci grzewczej, krzywa C  wariant opcjonalny dla instalacji modernizowanych,
konywanych przewodami aluminio-
wg N SEP-E-0002 [1],
o których mowa w uwadze 1) (tab. 1), *)  zalecany minimalny prąd znamionowy
wkładki bezpiecznikowej zabezpieczenia przedlicznikowego i wewnętrznej linii za-
wymi, przy rygorystycznych wymo-
dla mieszkań
silającej, ze względu na selektywność działania zabezpieczeń nadprądowych
gach oszczędnościowych narzuca-
modernizowanych
liczby mieszkań współczynniki te powiednio 0,103 i 0,06. Dotychczas nych w przeszłości. Stan technicz-
w normie [5] przyjmują bardzo małe przyjmowane w Polsce i aktualnie Moce zapotrzebowane dla moder- ny takich instalacji jest niejedno-
wartości równe, np. w budynkach zalecane przez COBR Elektromontaż nizowanych instalacji odbiorczych krotnie bardzo zły, a ich użytkowa-
z centralnym zaopatrzeniem w cie- współczynniki jednoczesności dla w mieszkaniach należy zasadniczo nie przysparza zwykle szereg ogra-
płą wodę 0,131 przy 50 mieszka- linii zasilających dużą liczbę miesz- przyjmować zgodnie z podanymi niczeń, uciążliwości, a nawet zagro-
niach oraz 0,074 przy 100 mieszka- kań są nawet znacznie wyższe niż wcześniej ustaleniami (1a) i (1b). Po- żeń. Z drugiej strony znaczna część
niach. W budynkach z indywidual- podaje to norma niemiecka. Przepro- dobnie moce szczytowe wewnętrz- takich budynków w Polsce posiada
nym, elektrycznym podgrzewaniem wadzona analiza wykazała, że celo- nych linii zasilających i budynków zarówno instalację gazową, jak i ze-
wody współczynniki te wynoszą od- wym jest przyjęcie dla liczby miesz- należy wówczas przyjmować odpo- wnętrzne, centralne zaopatrzenie
reklama
nr 1-2/ 2005 www. el ektro. i nfo. pl
37
 i nstal acj e el ektroenergetyczne
w ciepłą wodę. W znaczącej więk- nej. Wartości mocy zapotrzebowa- le dotychczas branych pod uwagę 2. Przepisy budowy urządzeń elek-
szości przypadków mieszkańcami nej dla takiego rozwiązania zosta- szczegółowych ustaleń, wprowa- trycznych (Z1-Z20). Warszawa,
tych budynków są ludzie, którzy ły podane w ostatniej kolumnie ta- dzając jedynie rozróżnienie, czy bu- WEMA, 1987.
z różnych względów (wiek, zamoż- beli 1 i na diagramie C na rysun- dynek posiada centralne zaopatrze- 3. PN-IEC 60364. Instalacje elektrycz-
ność, przyzwyczajenia) w przewi- ku 1, gdzie podano również współ- nie w ciepłą wodę, czy nie. Przed- ne w obiektach budowlanych.
dywalnej przyszłości nie zamierza- czynniki jednoczesności i oblicze- stawiona analiza prowadzi jedno- 4. Rozporządzenie Ministra Infra-
ją instalować ani kuchni elektrycz- niowe moce szczytowe wewnętrz- znacznie do stwierdzenia, że prze- struktury z dnia 12 kwietnia
nej, ani elektrycznych podgrzewa- nych linii zasilajÄ…cych bÄ…dz
budyn- kroje wynikające z określonych 2002 r. w sprawie warunków
czy wody. ków. Moc przypadająca na pojedyn- w normie mocy zapotrzebowa- technicznych, jakim powinny
Ze względu na potencjalnie dużą cze mieszkanie wynosi według wa- nych to nie rozrzutność, lecz mi- odpowiadać budynki i ich usy-
liczbę sytuacji, w których moder- riantu zubożonego 7 kVA. nimum szeroko pojętego, racjonal- tuowanie, Dział IV  Wyposaże-
nizacja takich instalacji stanie się nego wyboru. nie techniczne budynków , Roz-
w najbliższym czasie koniecznością podsumowanie Należy pamiętać, że moc zapotrzebo- dział 8  Instalacja elektryczna .
oraz biorąc pod uwagę niejednokrot- wana, to jedynie jeden z parametrów wy- 5. DIN 18015. Elektrische Anla-
nie ograniczone możliwoÅ›ci sfi- Ustalenia przedstawione w nor- korzystywanych do wymiarowania in- gen in Wohngebäuden. Teil 1-3,
nansowania takich przedsięwzięć, mie N SEP-E-0002 stanowią w wa- stalacji. Poprawne jej projektowanie wy- (Instalacje elektryczne w bu-
w projekcie normy przewidziano runkach krajowych dokument uzu- maga ponadto uwzględnienia kilku in- dynkach mieszkalnych). Berlin,
możliwość zastosowania innego, zu- pełniający do obowiązujących ak- nych warunków, m.in. doboru zabezpie- Beuth Verlag.
bożonego wariantu ustalania mocy tów prawnych w zakresie instala- czeń nadprądowych i sprawdzenia selek- 6. H. Markiewicz, A. Klajn, Podsta-
zapotrzebowanej mieszkań. Dodat- cji elektrycznych w budownictwie tywnego ich działania [4, 8]. Spełnienie wowe kryteria wymiarowania in-
kowym argumentem w tych usta- mieszkaniowym. Celem przedsta- tych uwarunkowań jest niejednokrotnie stalacji elektrycznych w budyn-
leniach jest fakt, że przewidywany wionych ustaleń i wytycznych jest trudne w warunkach krajowych, co zo- kach mieszkalnych,  Elektroin-
okres eksploatacji instalacji w tych takie projektowanie i wykonywa- stało szerzej omówione w [9]. stalator , nr 7-8 / 2000, str. 8-20.
budynkach jest krótszy niż w insta- nie instalacji, aby spełniały one 7. A. Boczkowski i inni, Nowe zasa-
lacjach w budynkach nowych. Wa- wymogi instalacji nowoczesnej, za- literatura dy obliczania wewnętrznych linii
riant zubożony dotyczy jednak tyl- pewniającej techniczną funkcjonal- zasilających w budynkach miesz-
ko budynków, w których zarówno ność i należyty komfort użytkowa- 1. A. Klajn, H. Markiewicz, Norma kalnych. Instalacje elektryczne,
zarządca, jak i lokatorzy, czy też nia w możliwie długiej perspekty- SEP N SEP-E-0002. Wytyczne. Ko- nr 5-6, 1995.
właściciel deklarują, że w przewi- wie czasu, szacowanej na co naj- mentarz.  Instalacje elektryczne 8. H. Markiewicz, Instalacje elek-
dywalnej przyszłości nie będzie się mniej 25 lat. w obiektach budowlanych. Insta- tryczne, WNT Warszawa, 2002.
instalować ani kuchni elektrycz- Ustalenia zawarte w normie [1] lacje elektryczne w budynkach 9. H. Markiewicz, A. Klajn, Moc za-
nych, ani elektrycznych podgrze- w znacznej mierze zmieniajÄ… do- mieszkalnych. Podstawy plano- potrzebowana dla instalacji elek-
waczy wody. Osoby te powinny też tychczasową praktykę przyjmowa- wania . Centralny Ośrodek Szko- trycznych w budynkach miesz-
świadomie wyrazić zgodę na zubo- nia mocy zapotrzebowanej, istot- lenia i Wydawnictw SEP, Warsza- kalnych,  Elektroinstalator ,
żony wariant instalacji elektrycz- nie ją upraszczając. Pominięto wie- wa 2003. 10 / 2002, str. 6-16.
reklama
www. el ektro. i nfo. pl nr 1-2/ 2005
38