RADZENIE SOBIE Z AGRESYWNYMI ZACHOWANIAMI I PRZEMOC
W SZKOLE (II)
INTERWENCJA W PRZYPADKU WYST
PIENIA ZACHOWAC
AGRESYWNYCH I PRZEMOCY.
Nierzadko spotykanym widokiem na korytarzu szkolnym jest sytuacja, gdy uczniowie popychają się, szamoczą, okładają pięściami, kopią itp.
Zadaniem nauczyciela jest wtedy zainterweniować, by uczniowie nie zrobili sobie krzywdy. Pomocne mogą się okazać reguły stosowane
w takich sytuacjach:
Dziesięć reguł interwencji w sytuacji  gorącej agresji :
1. Wchodzenie w sytuację  kiedy uznasz, że zachowania uczniów nie są zabawą.
2. Osobista konfrontacja  osoba interweniująca powinna być postrzegana, jako osoba zdecydowana i stanowcza. Zamiast powiedzieć
 Wiem, że jesteś wściekły, ale to co robisz jakoś mi się nie podoba powinna raczej powiedzieć  Dość tego, koniec tej bijatyki! .
3. Rozdzielenie stron  zapobiegać ma dalszej przemocy.
4. Ustalenie granic  ma nie dopuścić do jakichkolwiek przejawów przemocy lub grożenia przemocą wobec siebie jako osoby
interweniującej.
5. Osobista ocena  dokonywana jest bez moralizowania  Zabraniam ci tego. Tak się tu nie robi .
6. Ocena charakteru sytuacji  jeśli jest to sytuacja, w której występuje przemoc grupowa, należy zawęzić krąg osób zaangażowanych
w sytuację. Jeśli natomiast na charakter depresyjny np. wynikający z zazdrości, można rozszerzyć krąg osób rozwiązujących tą sytuację.
7. Zatrzymanie uczestników  ma zapobiec rozwiązaniu sytuacji poprzez ucieczkę agresorów.
8. Poważne traktowanie agresji  w ten sposób czynimy ucznia odpowiedzialnym za to, co się stało oraz uniemożliwiamy uczniom
bagatelizowanie lub upiększanie tego co się stało.
9. Wyciąganie konsekwencji  zapowiedziane konsekwencje należy wyciągać, nie powinny być pustą groz
bą.
10. Postępowanie po ustąpieniu agresji  nie należy tracić kontaktu z uczestnikami sytuacji dopóki nie stwierdzimy, że uczestnicy pojęli,
co się stało. Należy uniemożliwić kontakt uczniów, co do których istnieją obawy, że wznowią bójkę lub będą zaczepiać innych.
Rozmowa ze sprawcą agresji
Etap Zadanie
Rozmowa o faktach - przedstaw temat rozmowy
- odnieś się do konkretnych zdarzeń (bez uogólnień np. zawsze, ciągle)
- pozwól uczniowi opowiedzieć swoją wersję wydarzeń, w ten sposób możesz dowiedzieć się więcej
o podłożu i mechanizmach jego zachowań agresywnych
Odwołanie się do ustalonych - powiedz, jakie normy zostały naruszone przez jego zachowanie
norm (bez względu na wyjaśnienia ucznia)
Poszukiwanie rozwiązań - podkreśl, że takie zachowania nie są przez ciebie akceptowane
- zaproponuj, by uczeń sam znalazł sposób rozwiązania zaistniałej sytuacji (by w przyszłości nie
powtarzała się taka sytuacja)
- jeśli nie będzie mógł znalez
ć rozwiązania, bądz
nie będą zadowalające sam zaproponuj rozwiązanie
Rozmowa o konsekwencjach - powiedz, jakie będą konsekwencje jeśli podobne sytuacje powtórzą się
Rozmowa z ofiarą przemocy
Celem tej rozmowy, jest pomoc w wyrażeniu, odreagowaniu i zrozumieniu swoich uczuć przez dziecko. Zadaniem dorosłego jest pomoc
dziecku w zrozumieniu tej sytuacji i jego roli w niej (danie mu wsparcia, uwolnienie od poczucia winy, uzgodnienie form pracy). Należy
pamiętać, że rozmowa z ofiarą jest dla niej nie dla dorosłego!
Etap Zadanie Treść
1. Rozmowa Ułatw uczniowi opowiedzenie i odreagowanie Jak pamięta to wydarzenie uczeń?
o faktach nieprzyjemnej sytuacji.
2. Potrzeby Zwróć uwagę na związek między Co teraz myśli o tym co się stało? Jak się teraz zachowujesz? Czego
i zachowania wydarzeniem a zachowaniem obecnym. teraz chcesz, potrzebujesz?
3. Wsparcie Przekaż swoją interpretację tamtego To co się wydarzyło, jest niesłuszne, niesprawiedliwe. To, co teraz
wydarzenia. robisz, to twoja próba radzenia sobie (docenić)  ma swoje skutki,
często negatywne
4. Poszukanie Wypracuj i uzgodnij z dzieckiem form Wysłuchanie propozycji dziecka; zaproponowanie własnych.
rozwiązania współpracy. Negocjowanie własnych propozycji odrzuconych przez dziecko, aby
zrozumiało swoje potrzeby i obawy.
W związku z tym ważne jest by nauczyciel zrozumiał czym jest agresja i przemoc, wiedział jak w takich sytuacjach się zachowywać oraz
szukał sposobów, aby jej przeciwdziałać.
VII. PRZECIWDZIAA
ANIE AGRESJI I PRZEMOCY W SZKOLE  ZAKOC
CZENIE
Jeśli już wiemy co to jest przemoc i agresja, jak mamy się zachować w sytuacji  gorącej agresji oraz jak rozmawiać z agresorem i ofiarą  nie
możemy na tym poprzestać. Przeciwdziałanie agresji jest to długotrwała praca angażująca całą radę pedagogiczną oraz rodziców. Praca ta
powinna obejmować przede wszystkim skonstruowanie i realizację programu przeciwdziałania agresji i przemocy w szkole (mierzenie
poziomu przemocy w szkole i klasie, organizacja dnia przeciw przemocy w szkole, interwencja w wystąpieniu zachowań agresywnych,
wypracowanie metod w sytuacji przemocy używanej przez grupę uczniów, działania legalistyczne tj. kary i konsekwencje oraz sądy
uczniowskie, praca z uczniami przejawiającymi przewlekłe problemy z zachowaniem, zajęcia edukacyjne, grupy wsparcia, zmiany
w środowisku szkolnym).
Joanna Niewińska
(Artykuł powstał po kursie zorganizowanym przez MODM pt.  Radzenie sobie z przemocą i agresywnymi zachowaniami w szkole
prowadzonego przez psychologa J. Kołodziejczyka)